Postępowanie przed NSA, szkoła, postępowanie administracyjne


Postępowanie administracyjne.

63. Uchylenie lub zmiana decyzji ostatecznej (art. 154, 155, 161)

Na podstawie art. 154 § 1 i 2 kpa mogą być uchylone lub zmieniane decyzje ostateczne w rozumieniu art. 16 § 1 kpa. Zakres znaczeniowy pojęcia „decyzja ostateczna, na mocy której żadna ze stron nie nabyła prawa” jest niejasny.

Ocena czy strona nabyła względnie nie nabyła praw z decyzji ostatecznej, powinna być dokonywana na podstawie treści rozstrzygnięcia zawartego w decyzji ostatecznej. W związku z treścią art. 104 § 1 kpa powstaje zagadnienie, czy kwestię nabycia praw należy łączyć jedynie z decyzjami merytorycznymi, tj. rozstrzygającymi sprawę co do jej istoty, czy także z decyzjami procesowymi, które nie rozstrzygają sprawy co do jej istoty, lecz w inny sposób kończą postępowanie w danej instancji.

Należy przyjąć że w powyższym przepisie jest mowa o decyzjach ostatecznych merytorycznych (materialnych), czyli decyzji rozstrzygających sprawę co do istoty. W doktrynie utrwalił się pogląd, że strona nie nabywa prawa z decyzji ostatecznej, jeżeli decyzja ta odmawia przyznania stronie żądanych uprawnień, przy czym decyzja taka jest decyzją merytoryczną, bowiem załatwia sprawę, tyle że nie zaspokaja w całości żądania strony. Do decyzji ostatecznych, o których mowa w art. 154 § 1 kpa, nie należą decyzje nakładające na stron obowiązek, bowiem nawet te decyzje są decyzjami, na mocy których pewne osoby nabywają prawo do wykonania tylko obowiązków wskazanych w decyzji, a nie innych a zatem są to decyzje, na mocy których strona nabyła prawo (art. 155 kpa). W odniesieniu do tzw. decyzji deklaratoryjnych należy przyjąć, że ustalenie, czy na mocy tych decyzji strona nabyła prawa, wymaga odwołania się do osnowy takiej decyzji.

W razie gdy w postępowaniu administracyjnym bierze udział więcej niż jedna strona, wówczas wymagane jest, aby żadna ze stron nie nabyła prawa do decyzji ostatecznej. Ocena, czy decyzja ostateczna wydana w postępowaniu, w którym uczestniczyło kilka stron, tworzy lub nie tworzy praw dla każdej ze stron, wymaga uwzględnienia, czy w postępowaniu tym uczestniczą strony o sprzecznych interesach czy też interesy stron są tożsame. W pierwszym z przypadków przepis art. 154 § 1 kpa nie będzie miał zastosowania, bowiem przynajmniej jedna ze stron postępowania może wywodzić swoje prawo nabyte z decyzji ostatecznej, na mocy której inna ze stron nie nabyła prawa. Treść takiej decyzji ostatecznej powinna być jednak konfrontowana z przepisami prawa materialnego stanowiącego podstawę jej wydania, bowiem przepisy tego prawa określają treść stosunków prawnych powstających między stronami postępowania w danej sprawie administracyjnej.

Przepis art. 154 § 1 kpa nie ma zastosowania do postanowień. Wynika to w sposób nie budzący wątpliwości z przepisu art. 126 kpa, który przewidując odpowiednie stosowanie przepisów kodeksu dotyczących między innymi wznowienia postępowania i stwierdzenia nieważności decyzji w stosunku do postanowień, nie odsyła do komentowanego przepisu. Przemawia za tym także zakaz wykładni rozszerzającej tego przepisu, jako ustanawiającego wyjątek od zasady trwałości decyzji ostatecznych.

Zastosowanie przepisu art. 154 § 1 kpa wymaga łącznego spełnienia następujących przesłanek:

Uchylenie lub zmiana decyzji ostatecznej, na mocy której żadna ze stron nie nabyła prawa, może nastąpić w każdym czasie, co oznacza, że organ nie jest związany w tej mierze żadnymi terminami, chyba że przepis szczególny określa taki termin.

Przepis art. 154 kpa nie wymienia przyczyn uchylenia lub zmiany decyzji ostatecznej na mocy której strona nie nabyła prawa. Należy przyjąć, że kwalifikowane wady takiej decyzji wymienione w art. 145 § 1 i 156 § 1 kpa nie mogą stanowić podstawy zastosowania tego przepisu, bowiem powinny być usunięte w trybie stwierdzenia nieważności decyzji i wznowienia postępowania. W doktrynie przyjęty jest pogląd, że na podstawie art. 154 kpa dopuszczalne jest uchylenie lub zmiana decyzji niewadliwych względnie dotkniętych wadami niekwalifikowanymi. Jednakże okoliczność, czy dana decyzja jest prawidłowa czy też dotknięta wadą niekwalifikowaną jest pozbawiona znaczenia prawnego w stosowaniu tego przepisu. Niezależnie bowiem od tego, czy dana decyzja jest prawidłowa czy też wadliwa w stopniu uniemożliwiającym zastosowanie jednego z określonych w kodeksie postępowań nadzwyczajnych, organ może zmienić lub uchylić decyzję ostateczną, na mocy której strona nie nabyła prawa tylko wówczas, gdy spełnione zostały wymienione w tym przepisie przesłanki.

Przepis art. 154 kpa nie określa trybu postępowania w sprawie uchylenia lub zmiany decyzji ostatecznej. Ogranicza się jedynie do wskazania organu właściwego do załatwienia tej sprawy (§ 1 i 3) oraz określa elementy treści decyzji wydanej na podstawie tego przepisu (§ 2). Organem właściwym do uchylenia lub zmiany decyzji dotychczasowej jest organ administracji państwowej, który wydał decyzję lub organ wyższego stopnia. Organem wyższego stopnia jest odpowiednio albo organ wyższego stopnia nad organem odwoławczym. Przepis art. 154 kpa przewiduje wyjątek od powyższej reguły, bowiem decyzja ostateczna, na mocy której żadna ze stron nie nabyła prawa, rozstrzygająca sprawę należącą do zadań własnych gminy, może być uchylona wyłącznie przez organy gminy. Nie jest zatem dopuszczalne uchylenie lub zmiana takiej decyzji przez SKO, które nie jest organem gminy w rozumieniu art. 5 § 2 pkt. 6 kpa.

Postępowanie w sprawie zmiany lub uchylenia decyzji ostatecznej może być wszczęte na żądanie strony lub z urzędu. Strona może według własnego uznania, wnieść żądanie do organu, który wydał decyzję lub do organu wyższego stopnia, chyba że ostateczną decyzję w sprawie należącej do zadań własnych gminy wydał organ gminy.

Przedmiotem postępowania przewidzianego w art. 154 kpa jest sprawa uchylenia lub zmiany decyzji ostatecznej, na mocy której strona nie nabyła prawa. Nie jest to zatem dalsze postępowanie w sprawie rozstrzygniętej taką decyzją. Organ administracji publicznej może zmienić lub uchylić decyzję ostateczną tylko prze niezmienionym stanie faktycznym i prawnym, istniejącym w dniu wydania takiej decyzji i z udziałem tych samych stron.

W przypadku, gdy organ uzna za bezzasadne żądanie strony uchylenia lub zmiany decyzji w trybie art. 154 kpa, wówczas jest obowiązany wydać decyzję odmawiającą uchylenia lub zmiany decyzji dotychczasowej. W przypadku zaś, gdy spełnione są przesłanki wymienione w komentowanym przepisie, wówczas organ administracji publicznej jest obowiązany wydać decyzję, w której uchyli lub zmieni decyzję dotychczasową. Od decyzji wydanej na podstawie art. 154 służy odwołanie.

Decyzja ostateczna, na mocy której strona nabyła prawo (art. 155 kpa) musi być uchylona lub zmieniona w każdym czasie, jeżeli spełnione są następujące przesłanki:

Zgoda strony musi być udzielona wyraźnie, nie może to być zgoda domniemana. Uchylenie przez organ administracji decyzji ostatecznej bez zgody strony stanowi rażące naruszenie prawa i skutkuje stwierdzenie nieważności takiej decyzji. Ocena czy za uchyleniem lub zmianą decyzji przemawia interes społeczny lub słuszny interes stron należy do właściwego organu administracji publicznej. Organ jest obowiązany do wyważenia obu interesów i uzasadnienia oceny.

Odnośnie do właściwości organów oraz trybu postępowania w sprawie uchylenia lub zmiany decyzji, na podstawie której strona nabyła prawa, obowiązują odpowiednio reguły przewidziane dla uchylenia lub zmiany decyzji, na podstawie której strona nie nabyła prawa.

Przepis art. 161 kpa przewiduje nadzwyczajny, wyjątkowy tryb uchylania lub zmiany decyzji ostatecznej, na mocy której strona nabyła prawo, bez zgody strony („wywłaszczenie prawa”). Uchylenie lub zmiana decyzji ostatecznej w tym trybie jest dopuszczalne tylko wówczas, gdy spełnione są następujące przesłanki:

Organem właściwym do uchylenia lub zmiany decyzji ostatecznej na podstawie art. 161 jest naczelny organ administracji państwowej, który może uchylić lub zmienić każdą decyzję ostateczną. Wojewoda może zaś uchylić lub zmienić w tym trybie jedynie decyzję wydaną przez organ administracji rządowej niższego stopnia oraz organ samorządu terytorialnego w sprawach zleconych z zakresu administracji rządowej. Od wydanej przez naczelny organ administracji decyzji uchylającej lub zmieniającej służy wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy, a gdy decyzję wydał wojewoda - odwołanie do właściwego organu naczelnego administracji państwowej.

Ponieważ na podstawie art. 161 można pozbawić stronę, wbrew jej woli, praw słusznie przez nią nabytych stronie, która poniosła szkodę na skutek zmiany lub uchylenia decyzji, służy roszczenie o odszkodowanie za poniesioną rzeczywistą szkodę. Odszkodowanie służy od organu, który uchylił lub zmienił decyzję dotyczasową; także ten organ jest właściwy do orzeczenia o odszkodowaniu. Strona niezadowolona z przyznanego odszkodowania może w terminie 30 dni od doręczenia jej decyzji w tej sprawie wnieść powództwo do sądu powszechnego. Roszczenie o odszkodowanie przedawnia się z upływem 3 lat od dnia, w którym stała się ostateczna decyzja uchylająca lub zmieniająca decyzję ostateczną.

Zgodnie z art. 163 organ administracji publicznej może uchylić lub zmienić decyzję, na mocy której strona nabyła prawo, także w innych przypadkach przewidzianych w przepisach szczególnych. Przepisy te określają przypadki, w których organ administracji publicznej może cofnąć lub ograniczyć zakres uprawnień wynikających z decyzji (pozwoleń, zezwoleń, zgód, koncesji).

64. Właściwość NSA.

Sąd orzeka w sprawach skarg na:

Orzeka również w sprawach, w których przepisy ustaw szczególnych przewidują sądową kontrolę, i stosuje środki określone w tych przepisach.

Sąd rozpoznaje skargi na bezczynność organów w przypadkach określonych w punktach od 1 do 4.

Sąd jest właściwy we wszystkich powyższych sprawach gdy skargę wniesiono na działanie lub bezczynność organu będącego organem administracji publicznej czyli: naczelnie i centralne organy administracji państwowej, terenowe organy administracji rządowej, organy jednostek samorządu terytorialnego oraz inne organy w zakresie w jakim zostały powołane z mocy prawa do załatwiania spraw z zakresu administracji publicznej.

Sąd rozstrzyga, w przypadkach określonych w KPA oraz w ordynacji podatkowej, spory o właściwość między organami jednostek samorządu terytorialnego oraz między organami tych jednostek a organami administracji rządowej, a także między samorządowymi kolegiami odwoławczymi. Sąd udziela odpowiedzi na pytania prawne przedstawione do rozstrzygnięcia przez SKO.

Sąd nie jest właściwy w sprawach:

Sąd sprawuje w zakresie swojej właściwości kontrolę pod względem zgodności z prawem, jeżeli ustawa nie stanowi inaczej.

65. Tryb wnoszenia skarg do NSA.

Sąd wszczyna postępowanie na podstawie skargi wniesionej przez uprawniony podmiot. Uprawnionym jest każdy, kto ma w tym interes prawny, prokurator, RPO, organizacja społeczna (w zakresie jej statutowej działalności, w sprawach dotyczących interesów prawnych innych osób) a także organ nadzorujący.

Skargę można wnieść po wyczerpaniu środków odwoławczych, jeżeli służyły one skarżącemu w postępowaniu przed organem właściwym w sprawie, chyba że skargę wnosi prokurator lub RPO. Przez wyczerpanie środków odwoławczych należy rozumieć sytuację, w której stronie nie przysługuje żaden środek odwoławczy przewidziany w ustawie. Gdy ustawa nie przewiduje środków odwoławczych w sprawie będącej przedmiotem skargi, należy przed wniesieniem jej do sądu zwrócić się do właściwego organu z wezwaniem do usunięcia naruszenia prawa. Skarga może być wniesiona po upływie 30 dni od doręczenia wezwania.

Skargę wnosi się bezpośrednio do sądu w terminie 30 dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie, a w innych przypadkach w terminie 30 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o podjęciu aktu lub innej czynności organu uzasadniającej wniesienie skargi. Prokurator lub RPO mogą wnieść skargę w terminie 6 miesięcy od dnia doręczenia stronie rozstrzygnięcia w sprawie indywidualnej, a w pozostałych przypadkach w terminie 6 miesięcy od dnia wejścia w życie aktu lub podjęcia innej czynności uzasadniającej wniesienie skargi. Prokurator lub RPO mogą wnieść skargę na akt lub uchwałę stanowiące przepisy prawa miejscowego także po upływie terminu. Sąd z ważnych powodów przywróci na wniosek strony termin do wniesienia skargi. Nie można wnieść skargi do sądu, jeżeli toczy się postępowanie w celu zmiany, uchylenia lub stwierdzenia nieważności aktu lub innej czynności.

Od skargi pobiera się wpis.

Skarga powinna zawierać:

Po otrzymaniu skargi sąd przesyła jej odpis organowi i zobowiązuje go do udzielenia odpowiedzi na skargę w terminie 30 dni od dnia doręczenia oraz do nadesłania w tym terminie akt sprawy. Organ, którego działanie lub bezczynność zaskarżono, może uwzględnić skargę w całości do dnia wyznaczenia przez sąd terminu rozprawy.

Wniesienie skargi do sądu nie wstrzymuje wykonania aktu lub zawieszenia czynności, jednakże sąd może na wniosek strony lub z urzędu wydać postanowienie o wstrzymaniu wykonania tego aktu lub zawieszeniu czynności, zwłaszcza jeżeli zachodzi niebezpieczeństwo wyrządzenia skarżącemu znacznej szkody lub spowodowania trudnych do odwrócenia skutków. Wstrzymanie wykonania zaskarżonego aktu lub czynności, następuje z mocy prawa, jeżeli organ, który wydał bądź dokonał czynności nie przedstawił sądowi odpowiedzi na skargę wraz z aktami sprawy w terminie.

Osoby fizyczne mogą działać osobiście lub przez pełnomocników. Osoby prawne i inne jednostki organizacyjne nie posiadające osobowości prawnej działają przez uprawnione do działania w ich imieniu lub przez pełnomocników.

Skarżący może cofnąć skargę. Cofniecie skargi nie wiąże sądu, chyba że rozpatrzenie sprawy stało się bezprzedmiotowe lub wydanie orzeczenia stało się z innych przyczyn zbędne. W razie cofnięcia skargi i umorzenia przez sąd postępowania przed rozprawą, skarżącemu zwraca się wpis; w razie cofnięcia na rozprawie połowę wpisu.

Sąd nie jest związany granicami skargi. Nie może jednak wydać orzeczenia na niekorzyść skarżącego, chyba że stwierdzi naruszenie prawa skutkujące stwierdzenie nieważności zaskarżonego aktu.

66. Orzeczenia Naczelnego Sądu Administracyjnego.

Orzeczenia sądu zapadają w składzie trzech sędziów, chyba że ustawa niniejsza stanowi inaczej. Skład orzekający może wystąpić do Prezesa Sądu o rozpoznanie sprawy przez skład siedmiu sędziów z uwagi na występujące w sprawie wątpliwości prawne (Prezes po otrzymaniu takiego postanowienia wyznacza skład 7 sędziów, przewodniczącego składu oraz termin rozpoznania rozprawy). Z tych samych przyczyn skład może wystąpić do Prezesa o wyjaśnienie wątpliwości prawnych przez skład siedmiu sędziów, izbę lub połączone izby. Wyjaśnienie wątpliwości następuje w drodze uchwały (Prezes przekazuje przedstawione wątpliwości prawne do wyjaśnienia przez skład 7 sędziów, izbę lub połączone izby). Uchwała sądu wyjaśniająca wątpliwość prawną wiąże w danej sprawie.

Sąd nie jest związany granicami skargi ale nie może wydać orzeczenia na niekorzyść skarżącego, chyba że stwierdzi naruszenie prawa skutkujące stwierdzenie nieważności zaskarżonego aktu.

Sąd orzeka na podstawie akt sprawy (chyba że organ nie nadesłał odpowiedzi na skargę i akt sprawy w terminie 30 dni (od dnia doręczenia odpisu skargi wysłanej przez sąd), bo w takim układzie sąd może orzec w sprawie na podstawie stanu faktycznego i prawnego przedstawionego w skardze, gdy nie budzi on uzasadnionych wątpliwości w świetle ustaleń poczynionych przez sąd w toku rozpoznania sprawy. Od tak wydanego orzeczenia strona przeciwna może wnieść do sądu sprzeciw w terminie 14 dni od daty doręczenia orzeczenia o ile jednocześnie doręczy odpowiedź na skargę wraz z aktami sprawy.)

Sąd rozstrzyga sprawy wyrokiem lub postanowieniem. Wyrok rozstrzyga sprawę co do stwierdzenia naruszenia prawa i skutków prawnych naruszenia. Postanowienie wydaje się w razie odrzucenia skargi, umorzenia postępowania na posiedzeniu niejawnym lub na rozprawie oraz w cel rozstrzygnięcia innych kwestii procesowych związanych ze sprawą, wynikających w toku postępowania sądowego oraz w innych przypadkach określonych ustawie o NSA.

Sąd wydaje orzeczenie po niejawnej naradzie sędziów bezpośrednio po zamknięciu rozprawy lub po zakończeniu posiedzenia; może też odroczyć ogłoszenie orzeczenia do dwóch tygodni, podając uczestnikom postępowania termin jego ogłoszenia. Jeżeli wyniki narady to uzasadniają, sąd może otworzyć rozprawę na nowo, wyznaczając termin nowej rozprawy. Uzasadnienie orzeczenia sporządza się w terminie 30 dni od dnia ogłoszenia sentencji orzeczenia. Orzeczenia wraz z uzasadnieniem doręcza się uczestnikom postępowania.

Orzeczenia powinno zawierać poza tym rozstrzygnięcie w sprawie kosztów postępowania. W uzasadnionych przypadkach sąd może zasądzić tylko część kosztów, jeżeli skarga została uwzględniona w części niewspółmiernej w stosunku do wartości przedmiotu sporu ustalonej w celu pobrania wpisu. Sąd może określić wysokość kosztów zastępstwa uczestnika postępowania reprezentowanego przez adwokata lub radcę prawnego w zależności od charakteru sprawy i wkładu pełnomocnika w przyczynienie się do jej wyjaśnienia i rozstrzygnięcia.

W razie uchylania się organu od zastosowania się do orzeczenia sądowego, sąd na wniosek uczestnika postępowania podejmie w zależności od charakteru sprawy i uchybienia organu grzywnę.

Orzeczenia sądu są prawomocne z wyjątkiem orzeczeń od których wniesiono sprzeciw (możliwe w przypadku gdy organ nie dostarczy odpowiedzi na skargę i akt sprawy a sąd wyda orzeczenie oraz w przypadku gdy wyrok zapadł na posiedzeniu niejawnym).

Rewizję nadzwyczajną do SN od orzeczenia sądu, jeżeli orzeczenie to narusza rażąco prawo lub interes RP może wnieść:

W sprawie zakończonej prawomocnym orzeczeniem sądu może być wznowione postępowanie na wniosek uczestnika postępowania lub z urzędu. Wniosek o wznowienie rozpoznaje sąd w innym składzie.

W przypadku gdy sąd w orzeczeniu:

stronie, która poniosła szkodę, służy odszkodowanie od organu, który wydał decyzję.

67. Podstawowe zasady postępowania egzekucyjnego w administracji.

Ze swej istoty obowiązki o charakterze publicznoprawnym muszą być wykonane. Na wierzycielu leży obowiązek podjęcia czynności zmierzających do zastosowania środków egzekucyjnych. Odróżnia to postępowanie egzekucyjne w administracji od sądowego postępowania egzekucyjnego (według k.p.c. wola wierzyciela przesądza o wszczęciu postępowania).

Zasada:

W postępowaniu egzekucyjnym dominującym sposobem przymuszenia są środki egzekucyjne aczkolwiek napotykamy również instytucje grzywny w celu przymuszenia polegającą na nałożeniu na zobowiązanego grzywny, by ten wykonał czynność do której jest zobligowany.

Zastosowanie środków egzekucyjnych nie stoi na przeszkodzie wymierzeniu kary w postępowaniu karnym, karno-administracyjnym lub dyscyplinarnym. Niezależność stosowania środków egzekucyjnych od innych środków przymusu.

Pozostaje to w związku z wymogiem praworządności działań podejmowanych przez administrację. Naruszenie rodzi konsekwencje w postaci zarzutów oraz umorzenia egzekucji.

Nakazuje stosować środki prowadzące bezpośrednio do wykonania obowiązku. Organy egzekucyjne powinny dobierać w konkretnej sytuacji także środki egzekucji, które stwarzają sprzyjające warunki do efektywnego osiągnięcia celu, ale w sposób najmniej dolegliwy.

Wymaga by organ egzekucyjny dobierał środek egzekucyjny kierując się również interesem zobowiązanego. Zatem uznanie oragnu w doborze środka egzekucyjnego jest ograniczone ustawą.

Pozwala wszcząć egzekucję po przesłanie przez wierzyciela zobowiązanemu pisemnego upomnienia, zawierającego wezwanie do wykonania obowiązku z zagrożeniem skierowania sprawy na drogę postępowania egzekucyjnego. Stanowi to obciążenie wierzyciela obowiązkiem skierowania do zobowiązanego upomnienia na piśmie, co jest warunkiem koniecznym do wszczęcia egzekucji, chyba że przepisy szczególne stanowią inaczej. Brak upomnienia skutkuje umorzeniem postępowania. Upomnienie ma być środkiem perswazji mającym skłonić do dobrowolnego spełnienia obowiązku.

Granicę egzekucji stanowi minimum środków materialnych potrzebnych do utrzymania osoby zobowiązanej oraz osób, które utrzymuje. Rozwinięciem tej zasady są przepisy ustawy, które wymieniają przedmioty nie podlegające egzekucji.

Stosowanie środków egzekucyjnych jest niedopuszczalne, gdy egzekwowany obowiązek został wykonany albo stał się bezprzedmiotowy. Organ nie może wtedy wszcząć egzekucji a jest zobowiązany umorzyć postępowanie na podstawie art. 57 p.e.a..

Przejście obowiązku objętego tytułem wykonawczym na następcę prawnego oznacza, że postępowanie egzekucyjne jest kontynuowane, a dokonane czynności egzekucyjne pozostają w mocy.

Zastosowanie dalszych środków egzekucyjnych może nastąpić po wystawieniu przez wierzyciela nowego tytułu wykonawczego i skierowania go do organu egzekucyjnego wraz z urzędowym dokumentem wskazującym przejście dochodzonego obowiązku na następcę prawnego.

Katalog zasad ogólnych postępowania egzekucyjnego w administracji jest poszerzony o zasady ogólne postępowania administracyjnego za wyjątkiem ugodowego załatwiania spraw. Charakter i funkcje zasad ogólnych postępowania egzekucyjnego są tożsame z tymi, które dotyczą zasad ogólnych postępowania administracyjnego. Ustalenia odnoszące się do zasad ogólnych postępowania administracyjnego odnoszą się zatem do zasad ogólnych postępowania egzekucyjnego.

68. Środki egzekucji należności pieniężnych.

Zobowiązany na wezwanie poborcy skarbowego płaci należność pieniężną albo poborca odbiera zobowiązanemu pieniądze w wyniku przeszukania pomieszczeń i schowków oraz odzieży, teczek, waliz i temu podobnych przedmiotów. Następnie wystawia zobowiązanemu pokwitowanie, które wywołuje ten sam skutek prawny, co pokwitowanie wierzyciela. Za pokwitowaną należność organ egzekucyjny odpowiada wobec wierzyciela.

Dwie fazy.

Organ przesyła do zakładu pracy zobowiązanego zawiadomienie o zajęciu części jego wynagrodzenia, która nie jest zwolniona spod egzekucji, zgodnie z zasadą poszanowania minimum egzystencji zobowiązanego. Zawiadomienie zawiera wezwani skierowane do zakładu pracy, aby nie wypłacał zajętej części wynagrodzenia zobowiązanemu, lecz wpłacał ją na egzekwowane należności pieniężne aż do ich pełnego pokrycia. Mogą być wnoszone albo do organu egzekucyjnego albo bezpośrednio do wierzyciela. W tym drugim wypadku zakład pracy jest zobowiązany jest zawiadamiać organ egz. o każdorazowej wpłacie.

Druga faza to zawiadomienie zobowiązanego o zajęciu jego wynagrodzenia za pracę i doręczenie zobowiązanemu odpisu tytułu wykonawczego i odpis wezwania przesłanego do zakładu pracy. Równocześnie organ egz. poucza zobowiązanego, że nie wolno mu odbierać wynagrodzenia poza częścią wolną od zajęcia ani rozporządzać nim w żaden inny sposób.

Zajęcie wynagrodzenia dokonane jest z chwilą doręczenia zakładowi zawiadomienia o zajęciu. Dokonane zajęcie zachowuje moc w razie zmiany stosunku pracy zobowiązanego. Zakład pracy musi zawiadomić o zmianie lub rozwiązaniu stosunku pracy oraz uczynić wzmiankę o zajęciu wynagrodzenia w wydanym zobowiązanemu świadectwie pracy.

Gdy jest znane nowe miejsce pracy zobowiązanego, to dotychczasowy zakład pracy jest zobowiązany przesłać w terminie siedmiu dni dokumenty dotyczące zajęcia wynagrodzenia nowemu zakładowi i zawiadomić o tym organ egz. Przesłanie tych dokumentów wywołuje skutek prawny w postaci zajęcia wynagrodzenia w nowym zakładzie.

Jeżeli zobowiązany przedstawił nowemu zakładowi świadectwo pracy ze wzmianką o zajęciu wynagrodzenia, to zakład ten powinien niezwłocznie zawiadomić o zatrudnieniu dawny zakład oraz organ egz.

Kara w formie grzywny nakładana na kierownika zakładu pracy lub odpowiedzialnego pracownika oraz odpowiedzialność za wyrządzoną szkodę wierzycielowi, w przypadku niedopełnienia obowiązków.

Postępowanie toczy się według reguł egz. z wynagrodzenia za pracę. Uprawnienia i obowiązki zakładu pracy dotyczą „organu rentowego właściwego do wypłaty świadczeń”.

Egz. z rachunków bankowych prowadzi się podobnie jak z wynagrodzenia za pracę i egz. ze świadczeń z zaopatrzenia emerytalnego oraz ubezpieczenia społecznego.

Rachunek bankowy może być także zajęty przez odebranie zobowiązanemu dokumentu potrzebnego do wykonywania prawa do wierzytelności. Z czynności tej sporządza się protokół, po czym niezwłocznie zawiadamia się bank zobowiązanego o odebraniu mu dokumentu.

Gdy egzekucja z wkładu oszczędnościowego, na który wystawiono książeczkę oszczędnościową, nie może być przeprowadzona w drodze odebrania dokumentu, poborca skarbowy sporządza o tym protokół, a organ egz. dokonuje następnie zajęcia wkładu oszczędnościowego przez skierowanie do właściwego oddziału banku odpisu tytułu wykonawczego i zawiadomienia o zajęciu. Zajęcie dochodzi do skutku z chwilą doręczenia zawiadomienia. Organ egz. zawiadamia o tym zobowiązanego. Ponadto organ egz. doręcza niezwłocznie zawiadomienie o zajęciu wkładu oszczędnościowego wierzycielowi z pouczeniem, że w terminie 14 dni od daty zajęcia powinien wystąpić do sądu o umorzenie książeczki. Oddziałowi banku doręcza się odpis złożonego do sądu wniosku w sprawie wszczęcia postępowania o umorzenie książeczki. W razie nieotrzymania zawiadomienia o wszczęciu postępowania o umorzenie książeczki właściwy oddział banku, po upływie 3 tygodni od daty zajęcia wkładu odwoła wstrzymanie wypłat z tego wkładu, o czym zawiadamia właściciela książeczki.

Postępowanie w sprawie umorzenia książeczki toczy się w trybie przewidzianym w przepisach o umorzeniu utraconych dokumentów.

Realizowane w dwóch etapach.

Najpierw organ egz. wzywa dłużnika zajętej wierzytelności lub prawa, aby należnej od niego sumy lub świadczenia do wysokości egzekwowanej należności wraz z kosztami egzekucyjnymi bez zgody organy egzekucyjnego nie uiszczał zobowiązanemu, lecz należne sumy wpłacił organowi egz. na pokrycie należności.

Następnie organ egz. zawiadamia zobowiązanego, że nie wolno mu zajętej sumy albo innego świadczenia odebrać ani też rozporządzać nimi lub ustanowionym dla nich zabezpieczeniem. Zajęcie wierzytelności lub praw jest dokonane z chwilą doręczenia dłużnikowi wezwania.

Wraz z wezwaniem dłużnika zajętej wierzytelności lub prawa do dokonania wpłaty na pokrycie należności organ egz. wzywa go, aby w terminie 7 dni złożył oświadczenie, czy uznaje zajętą wierzytelność lub prawo zobowiązanego czy wypłaci z zajętej wierzytelności lub prawa kwoty na pokrycie należności lub z jakiego powodu wpłaty tej odmawia, czy i w jakim sądzie lub przed jakim organem toczy się albo toczyła sprawa o zajętą wierzytelność lub prawo. Org. egz. może z mocy samego zajęcia wierzytelności pieniężnej lub prawa majątkowego wykonywać wszelkie prawa zobowiązanego w zakresie realizacji zajętej wierzytelności lub prawa.

Etapy:

Zajęciu podlegają ruchomości zobowiązanego, znajdujące się zarówno w jego władaniu jak i innych osób jeżeli nie zostały wyłączone spod egzekucji lub od niej zwolnione. Gdy rzecz jest przedmiotem współwłasności, zajęciu i sprzedaży podlega tylko udział zobowiązanego. Inni współwłaściciele mogą żądać sprzedaży całej rzeczy ruchomej oraz mają prawo nabycia zajętego udziału zobowiązanego po cenie oszacowania tego udziału.

Do zajęcia dochodzi przez wpisanie rzeczy ruchomej do protokołu zajęcia i podpisanie protokołu przez poborcę skarbowego. Gdy przy zajęciu obecny jest zobowiązany i świadkowie, powinni oni podpisać protokół oraz odpis tytułu wykonawczego. Na zajętych rzeczach poborca umieszcza znaki ich zajęcia. W protokole opisuje rzeczy oraz oznacza ich wartość szacunkową.

Zobowiązanemu przysługuje prawo wniesienia do organu egz. zażalenia na oszacowanie wartości rzeczy dokonane przez poborcę skarbowego w terminie 5 dni od daty zajęcia ruchomości. Wtedy organ egz. zobowiązany jest powołać biegłego do oszacowania wartości rzeczy. Powołanie to może również nastąpić z inicjatywy organu egz. Odpis oszacowania organ egz. przesyła zobowiązanemu.

Zajęta rzecz może zostać w miejscu zajęcia pod dozorem zobowiązanego lub innej osoby lub zabrana i wzięta pod dozór organu egz. Osoba lub instytucja, pod której dozorem są zajęte rzeczy ruchome, sprawuje obowiązki dozorcy. Zajęta rzecz pozostawiona u zobowiązanego (a także u osoby trzeciej) może być przez tą osobę używana, jeżeli nie straci przez to na wartości.

Dozorcy przysługuje wynagrodzenie za sprawowany dozór i zwrot nakładów koniecznych związanych z nadzorem chyba, że dozór jest sprawowany przez zobowiązanego lub osobę, u której zajęto rzecz zobowiązanego. Odpowiedzialność dozorcy za uszkodzenie, zniszczenie lub zaginięcie zajętej rzeczy nie obejmuje przypadku i siły wyższej.

Sprzedaż tych rzeczy nie może nastąpić wcześniej niż 7mego dnia od daty zajęcia, chyba że rzeczy ulegają łatwo zepsuciu, zajęto inwentarz żywy, a zobowiązany odmówił zgody na przyjęcie go pod dozór oraz gdy egzekucja dotyczy zobowiązania, na którego pokrycie organ egz. przyjął od zobowiązanego, będącego rolnikiem, przelew jego należności na przyszłe dostawy towarowe, a dostawy te z winy zobowiązanego nie zostały wykonane w terminie.

Sprzedaż dokonywana jest zazwyczaj w drodze licytacji publicznej, jednakże zajęte rzeczy mogą być również sprzedane po cenie oszacowania jednostkom prowadzącym działalność handlową lub przekazane do sprzedaży przedsiębiorstwom prowadzącym sprzedaż komisową.

W pierwszym terminie licytacji cena wywoływana wynosi ¾ wartości szacunkowej rzeczy ruchomej. W drugim ½. Obowiązuje zasada, że rzecz nie może być sprzedana w drodze licytacji po cenie niższej niż wywoławcza. O licytacji zawiadamia się nie później niż na 3 dni przed. Własność w drodze licytacji nabywa osoba, która zaofiarowała najwyższą cenę (N I E D O W I A R Y).

Zobowiązany, wierzyciel i każdy uczestnik licytacji może wnieść do organu egz. w terminie 3 dni od daty licytacji, skargę na naruszenie przepisów o przeprowadzeniu licytacji. Wniesienie skargi wstrzymuje wydanie sprzedanej rzeczy nabywcy. Powinno być rozpatrzone w ciągu 14 dni. Gdy organ stwierdzi, że licytacji dokonano z naruszeniem przepisów to podlega ona unieważnieniu przez ten organ lub organ nadzorczy.

Od udziału w licytacji wyłączeni są: zobowiązany, poborca skarbowy, prowadzący licytację oraz jego małżonek i dzieci, pracownicy organu egz. prowadzącego licytację oraz ich małżonkowie i dzieci, osoby obecne na licytacji w charakterze urzędowym, osoby, które przekazały zajęte ruchomości na rzecz Skarbu Państwa oraz ich małżonkowie i dzieci.

Zajęte rzeczy ruchome podlegają sprzedaży z wolnej ręki, jeżeli nie zostały sprzedane w drodze licytacji. Cena nie może być wówczas niższa niż 1/3 wartości szacunkowej. Gdy i to nie wypali, to organ egz. przekazuje je organizacji społecznej po cenie ustalonej przez organ egz.

> Egzekucja z nieruchomości.

Warunkiem zastosowania jest bezskuteczność lub niemożliwość zastosowania innych środków egzekucyjnych należności pieniężnych. Innym ograniczeniem jest to, że może ona być przeprowadzona tylko w celu wyegzekwowania należności pieniężnych określonych lub ustalonych w decyzji ostatecznej lub gdy wynika ona z orzeczenia sądu zaopatrzonego w klauzulę wykonalności.

Gdy organ egzekucyjny nie jest jednocześnie wierzycielem dochodzonej należności, podejmuje on czynności egzekucyjne dopiero po otrzymaniu od wierzyciela zaliczki na pokrycie przewidywanych wydatków. Zaliczka ta wpłacana jest przez wierzyciela sukcesywnie w zależności od podejmowanych przez organ egz. czynności egzekucyjnych. Organ egz. zwraca zaliczkę wierzycielowi przy podziale kwot uzyskanych z egzekucji do wysokości wyegzekwowanych kwot na pokrycie wydatków egzekucyjnych.

Uczestnikami postępowania oprócz wierzyciela są osoby, którym przysługują prawa rzeczowe ograniczone lub roszczenia albo prawa osobiste zabezpieczone na nieruchomości. Gdy przedmiotem egzekucji jest użytkowanie wieczyste, uczestnikiem postępowania jest organ, który zawarł umowę o oddanie nieruchomości w użytkowanie wieczyste.

Etapy postępowania:

Ostateczne postanowienie o przyznaniu własności wraz z planem podziału kwoty uzyskanej z egzekucji stanowi tytuł do wykreślenia w księdze wieczystej lub w zbiorze dokumentów wszelkich praw, które według planu podziału wygasły.

*******

Wyjawienie majątku przez zobowiązanego.

Organ egzekucyjny lub wierzyciel może zwrócić się do sądu o nakazanie zobowiązanemu wyjawienia majątku, jeżeli egzekucja administracyjna okazała się bezskuteczna lub gdy istnieje uzasadnione przypuszczenie, że egzekwowana należność pieniężna nie będzie mogła być zaspokojona ze znanego majątku zobowiązanego, jego wynagrodzenia za pracę albo przypadających mu periodycznie świadczeń za okres 6 miesięcy.

69. Środki egzekucji należności niepieniężnych.

Zastosowanie grzywny nie prowadzi bezpośrednio do zaspokojenia należności niepieniężnej wierzyciela, a służy do nakłonienia zobowiązanego do spełnienia przez niego obowiązku znoszenia lub zaniechania albo do wykonania czynności, a w szczególności czynności, której z powodu jej charakteru nie może spełnić inna osoba za zobowiązanego.

Nie jest karą, zatem może być stosowana wielokrotnie i nie wyklucza ukarania zobowiązanego grzywną za wykroczenie, jeżeli takiego się dopuścił. Zgodnie z art. 16 p.e.a. (ustawa o postępowaniu egzekucyjnym w administracji) zastosowanie środka egzekucyjnego w postępowaniu egzekucyjnym nie stoi na przeszkodzie wymierzeniu kary w postępowaniu karnym, w sprawach o wykroczenia lub dyscyplinarnym za niewykonanie obowiązku.

Sposób zastosowania: organ egzekucyjny doręcza zobowiązanemu odpis tytułu wykonawczego oraz postanowienie o nałożeniu grzywny. Postanowienie powinno zawierać wezwanie do uiszczenia nałożonej grzywny w oznaczonym terminie z pouczeniem, że w przypadku nieuiszczenia w terminie zostanie ona ściągnięta w trybie egzekucji administracyjnej należności pieniężnych oraz wezwanie do wykonania obowiązku określonego w tytule wykonawczym w terminie wskazanym w postanowieniu, z zagrożeniem, że w razie niewykonania w terminie, będą nakładane dalsze grzywny.

Zobowiązanemu służy prawo zgłoszenia zarzutów i wniesienia zażalenia w sprawie postępowania egzekucyjnego, a ponadto prawo złożenia zażalenia na postanowienie o nałożenie grzywny.

Zlecenie innej osobie niż zobowiązany wykonania za niego czynności na koszt zobowiązanego.

W celu wykonania organ egzekucyjny doręcza zobowiązanemu odpis tytułu wykonawczego i postanowienie, że obowiązek objęty tytułem wykonawczym „będzie wykonany zastępczo” przez inną osobę za zobowiązanego na jego koszt.

W postanowieniu organ może wezwać zobowiązanego do wpłacenia w oznaczonym terminie określonej kwoty tytułem zaliczki z pouczeniem, że w przypadku niewpłacenia kwoty w terminie zostanie ona ściągnięta w trybie egzekucji administracyjnej należności pieniężnych.

Zobowiązanemu służy prawo zgłoszenia zarzutów i wniesienia zażalenia w sprawie prowadzenia postępowania egzekucyjnego oraz prawo wniesienia zażalenia na postanowienie o zastosowaniu wykonania zastępczego.

Wykonawca odpowiada wobec zobowiązanego za rzetelne wykonanie robót, celowe zużycie materiałów dostarczonych przez zobowiązanego oraz prawidłowe korzystanie z jego środków przewozowych. Zobowiązany może dochodzić roszczeń bezpośrednio od wykonawcy, ma prawo wglądu w czynności wykonawcy oraz zgłaszania do organu egzekucyjnego wniosków co do sposobu wykonania. Zobowiązany może złożyć wniosek o zaniechanie dalszego stosowania wykonania zastępczego, gdy wykonawca się na to godzi a zobowiązany złoży oświadczenie, że wykona obowiązek w terminie.

Po zakończeniu wykonania zastępczego organ egzekucyjny przesyła zobowiązanemu zestawienie kosztów z wezwaniem do uiszczenia należności z zagrożeniem, że ...

Następuje w celu wydania jej wierzycielowi, służy zniszczeniu rzeczy ruchomej ze względów sanitarnych lub społecznych oraz ujawnieniu posiadania przez zobowiązanego oznaczonej rzeczy ruchomej. Także stosowany, gdy rzecz znajduje się we władaniu osoby trzeciej.

Egzekutor doręcza zobowiązanemu odpis tytułu wykonawczego i postanowienia organu egzekucyjnego o wezwaniu zobowiązanego do wydania rzeczy określonej w tytule wykonawczym z zagrożeniem, że w razie niewykonania obowiązku zostanie zastosowane odebranie tej rzeczy.

Zobowiązanemu służą: zarzuty, zażalenia w sprawie prowadzenia postępowania egz. oraz prawo wniesienia zażalenia na postanowienie o zastosowaniu rzeczy.

Rzecz wydaje się wierzycielowi lub przez niego upoważnionemu.

Stosuje się nie tylko przeciwko zobowiązanemu, ale także przeciwko członkom rodziny i domownikom oraz innym osobom zajmującym nieruchomość lub lokal, które mają być opróżnione i wydane.

Egzekutor doręcza zobowiązanemu odpis tytułu wykonawczego oraz postanowienie organu egzekucyjnego o wezwaniu do wykonania obowiązku wydania nieruchomości albo opróżnienia lokalu określonego w tytule wykonawczym, z zagrożeniem, że w razie niewykonania obowiązku zostanie zastosowany środek egz. w celu odebrania...

Służ prawo zarzutów i wniesienia zażaleń w sprawie prowadzenia postępowania egz. oraz prawo wniesienia zażalenia na postanowienie w sprawie zastosowania środka egz.

Czynności polegają na usunięciu ruchomości znajdujących się w lokalu lub na nieruchomości, podjęciu kroków do zastosowania przymusu bezpośredniego w przypadku oporu, zarządzenia otwarcia lokalu lub pomieszczeń.

Polega na doprowadzeniu do wykonania obowiązku podlegającego egzekucji drogą zagrożenia, zastosowania lub drogą zastosowania bezpośrednio skutecznych środków, nie wyłączając siły fizycznej, w celu usunięcia oporu zobowiązanego i oporu innych osób, które stoją na przeszkodzie wykonania obowiązku. Stosowane w szczególności w celu doprowadzenia do wykonania -> Odebranie nieruchomości. Opróżnienie lokalu i innych pomieszczeń. A także w przypadkach, gdy ze względu na charakter obowiązku stosowanie innych środków egzekucyjnych nie jest możliwe.

Doręcza egzekutor odpis tytułu oraz postanowienie z zagrożeniem zastosowania przymusu bezpośredniego.

Egzekutor może przystąpić do zastosowania przymusu b. bez doręczenia zobowiązanemu odpisu tytułu i postanowienia, gdy zwłoka w wykonaniu obowiązku może zagrozić zdrowiu lub życiu albo spowodować niemożność lub znaczne utrudnienie w dochodzeniu wykonania przez zobowiązanego obowiązku.

Można również zastosować przymus bezpośredni w toku postępowania egz., które zostało wszczęte w celu zastosowania innego ze środków, gdy ten środek okazał się bezskuteczny a zastosowanie przymusu może doprowadzić do wykonania obowiązku. W tym przypadku egzekutor powinien ustnie uprzedzić zobowiązanego, że w razie dalszego uchylania zastosuje przymus b. Może środek ten egzekutor zastosować w stosunku do innej osoby jeżeli jej działalność lub wstrzymywanie się od działalności albo jej zachowanie się stanowi przeszkodę w doprowadzeniu do wykonania egzekwowanego obowiązku.

*****

Postępowanie uproszczone.

Organy egzekucyjne w zakresie egzekucji administracyjnej obowiązków o charakterze niepieniężnym mogą w granicach swojej właściwości stosować wykonanie zastępcze, odebranie rzeczy ruchomej i przymus bezpośredni również w celu wyegzekwowania wydanych uprzednio ustnych poleceń, bez potrzeby wystawiania tytułu wykonawczego i doręczenia zobowiązanemu postanowienia o zastosowaniu środka egzekucyjnego. Pozytywnymi przesłankami tego postępowania jest niebezpieczeństwo dla życia lub zdrowia ludzkiego, ciężkie szkody dla gospodarki narodowej, które powstałyby w przypadku zwłoki wykonania obowiązku. Może być również podjęte, gdy wymaga tego szczególny interes społeczny.

1/10


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Postępowanie przed NSA-wniesienie skargi kasacyjnej i rozpoznanie skargi kasacyjnej, Prawo i Adminis
Uchwała+NSA, Prawo, Postępowanie administracyjne
Postępowanie przed NSA, Postępowanie przed NSA
Postępowanie przed NSA, Postępowanie przed NSA
Skarga w postÄ™powaniu przed naczelnym sÄ…dem administracyjnym (12 stron), Postępowanie sądowoadmini
Opracowanie KPA, szkoła, postępowanie administracyjne
nsa, postępowanie administracyjne
NSA, studia, Administracja I stopnia, III rok Administracji, Postępowanie administracyjne
Test 3, szkoła, postępowanie administracyjne
postepowanie administracyjne, Szkoła, 2 rok, 3 semestr, Postępowanie Administracyjne
Postępowanie administracyjne - pojęcia, szkoła, postępowanie administracyjne

więcej podobnych podstron