DR DARIUSZ T. LEBIODA PRACOWNIA HISTORII LITERATURY POLSKIEJ XIX WIEKU
LITERATURA POLSKA XIX WIEKU ROMANTYZM
STUDIA DZIENNE
II rok filologii polskiej - trzydzieści godzin konwersatoriów
1. Literatura polska okresu romantyzmu - określenie zjawiska, ram czasowych i metodologii naukowej.
LITERATURA: A. Witkowska, R. Przybylski, Romantyzm, Warszawa 1997; Bibliografia literatury polskiej. Nowy Korbut, t. 7 - 9. Romantyzm, Warszawa 1967 - 1972; J. Kleiner, Zarys dziejów literatury polskiej, Wrocław 1972, s. 188 - 361; J. Z. Jakubowski, Literatura polska od średniowiecza do pozytywizmu; tu: M. Straszewska, Romantyzm; tejże: Romantyzm (nowa wersja), [w:] Romantyzm - Pozytywizm, Warszawa 1990; M. Żmigrodzka (red.), Z. Lewinówna (red.), Problemy polskiego romantyzmu. Seria pierwsza i druga, Wrocław 1971,1974; A. Kowalczykowa (oprac.), Manifesty romantyzmu, Warszawa 1995; J. Bachórz (red.), A. Kowalczykowa (red.), Słownik literatury polskiej XIX wieku, Wrocław 1995; M. Janion (red.), B. Zakrzewski (red.), Literatura krajowa w okresie romantyzmu 1831 - 1863, t. I, Kraków 1979; M. Janion (red.), M. Dernałowicz (red.), M. Maciejewski (red.), Literatura krajowa w okresie romantyzmu 1831 - 1863, t. II, Kraków 1988; A. Witkowska, Mickiewicz. Słowo i czyn, Warszawa 1983; A. Witkowska, Literatura romantyzmu, Warszawa 1987; Z. Kępiński, Mickiewicz hermetyczny, Warszawa 1980; G. Bachelard, Wyobraźnia poetycka. Wybór pism, wyb. H. Chudak, Warszawa 1975; G. Poulet, Metamorfozy czasu, wyb. J. Błoński, M. Głowiński, Warszawa 1977; S. Makowski, E. Szymanis, Adam Mickiewicz, Warszawa 1992; D. Siwicka, Romantyzm 1822 - 1863, Warszawa 1995.
2. Przełom romantyczny - poezje Mickiewicza i ich związek z europejską poezją schyłku XVIII i początku XIX wieku.
LITERATURA: Cz. Zgorzelski, Wstęp i oprac.[w:] A. Mickiewicz, Wybór poezyj, Wrocław 1986, BN I 6; Cz. Zgorzelski, O pierwszych balladach Mickiewicza, [w:] O lirykach Mickiewicza i Słowackiego, Lublin 1961; Idee programowe romantyków polskich. Antologia, Oprac. A. Witkowska, Wrocław 2000, BN I 261; J.Kallenbach, Adam Mickiewicz, t. I - II, Lwów 1926; J. Kleiner, Mickiewicz, t. I -II, Lublin 1948; S. Żółkiewski, Spór o Mickiewicza, Wrocław 1952; W. Borowy, O poezji Mickiewicza, Warszawa 1958; Cz. Zgorzelski, O sztuce poetyckiej Mickiewicza, Warszawa 1976; J. Trietiak, Adam Mickiewicz w świetle nowych źródeł. 1815 - 1821, Kraków 1917; K. Górski, Pogląd na świat młodego Mickiewicza (1815 - 1823), Warszawa 1925; H. Schipper, Sentymentalizm w twórczości Mickiewicza, Lwów-Warszawa-Kraków 1926; W. Kubacki, Pierwiosnki polskiego romantyzmu, Kraków 1949; Z. Szmydtowa, Rousseau-Mickiewicz, Warszawa 1961; S. Skwarczyńska, Mickiewiczowskie „powinowactwa z wyboru”, Warszawa 1957; S. Skwarczyńska, Rozważania genologiczne nad dwoma utworami Mickiewicza („Hymn na dzień Zwiastowania N. P. Maryi” i „Słowa Panny”) [w:] Księga zbior., Mickiewicz. Sympozjum w Katolickim Uniwersytecie Lubelskim, Lublin 1979, s. 137-160; Z. Libera, Z tradycji klasycznych we wczesnej twórczości Mickiewicza, ibidem.; L. Kamykowski, „Romantyczność” Mickiewicza, Lublin 1926; K. Wojciechowski, „Ballady i romanse” Mickiewicza, [w:] Przewrót w umysłowości i literaturze polskiej po 1963 roku, Lwów 1928; R. Bl*th, Psychogeneza „Snu w Dreźnie”, „Przegląd Współczesny” 1925, nr 37, 39; M. Żmigrodzka, „Ballady i romanse” wobec tradycji Mickiewiczowskiej, „Pamiętnik Literacki” 1956, zesz. specjalny: W setną rocznicę zgonu A. Mickiewicza; M. Dłuska, O wersyfikacji Mickiewicza, „Pamiętnik Literacki”, R. XLVII, 1955, z. 2; W. Humięcka, H. Kapełuś, „Ballady i romanse”, [w:] Ludowość Mickiewicza, Warszawa 1958; Ballada polska, oprac. Cz. Zgorzelski i I. Opacki, Wrocław 1962, BN I 177; M. Grabowska, „Primula veris” romantyzmu polskiego, [w:] Rozmaitości romantyczne, Warszawa 1978, s. 22-41; M. Mochnacki, O sonetach Adama Mickiewicza, [w:] Pisma wybrane, Warszawa 1957, s. 101-109; W. Klinger, Wschodnio-europejskie rusałki i pokrewne postaci demonologii ludowej a tradycja grecko-rzymska, Lublin-Kraków 1949; Żeleński T. (Boy), Mickiewicz a my, [w:] Reflektorem w mrok, Warszawa 1981, s. 457 - 485; W. Weintraub, Mickiewicz i poloniści, [w:] Od Reja do Boya, Warszawa 1977, s. 400-417; D. T. Lebioda, Konfiguracje lotu w poezji Adama Mickiewicza [w:] W świecie literatury romantycznej, Zielona Góra 1991; F. Jordan, The English Romantic Poets. A Review of Research; J. Kydryński, Posłowie [w:] Księga ballad angielskich i szkockich, Kraków 1980; K. Cysewski, „Ballady i romanse” - przewodnik epistemologiczny, „Pamiętnik Literacki”, R. LXXIV, 1983, z. 3; J. M. Rymkiewicz, Żmut, Warszawa 1991; Z. Suszczyński, O lirykach lozańskich Adama Mickiewicza [w:] Mickiewicz. W 190-lecie urodzin, red. H. Krukowska, Białystok 1993; D. T. Lebioda, Woda [w:] Mickiewicz wyobraźnia i żywioł, Bydgoszcz 1996, s. 37- 84; D. T. Lebioda, Nad Świtezią i Lemanem. Symboliczne jeziora Mickiewicza [w:] Ptaki Mickiewicza i inne artykuły romantyczne, Bydgoszcz 1998, s. 97- 108; D. T. Lebioda, Żywioły Mickiewicza [w:] S. Makowski (red.) E. Szymanis (red.), Adam Mickiewicz i kultura światowa, Warszawa 1999; D. T. Lebioda, Szamanizm i praktyki szamanistyczne w twórczości Mickiewicza [w:] R. Fieguth (red.) Adam Mickiewicz. Kontext und Wirkung, Fryburg 1999, s. 129- 139.
4. Motywy kulturowe i mityczne w powieściach poetyckich Adama Mickiewicza.
LITERATURA: J. Kleiner, Romantyzm, [w:] W kręgu historii i teorii literatury, Warszawa 1981, s. 175 - 205; J. Kleiner, „Konrad Wallenrod”, „Twórczość” 1945, z. 4; Cz. Zgorzelski, Romantyzm w Polsce, Lublin 1957; W. Bruchnalski, Z doby oświecenia i romantyzmu. „Grażyna”. „Konrad Wallenrod”, [w:] Między średniowieczem a romantyzmem, Warszawa 1975, s. 258 - 369; J. Ujejski, Wstęp i oprac. [w:] A. Mickiewicz, Konrad Wallenrod, Kraków 1926, BN I 72; K. Górski, Literatura polska, Lwów-Warszawa 1938, cz. I, s. 332-338; K. Górski, Uwagi o „Grażynie”, „Pamiętnik Literacki”, R. XXXVIII, 1948, z. 1; K. Budzyk, „Konrad Wallenrod”, Warszawa 1948; J. Przyboś, Recenzja „Konrada Wallenroda”, [w:] Czytając Mickiewicza, Warszawa 1950; M. Janion, Tragizm „Konrada Wallenroda”, „Życie Literackie” 1955, nr 48; M. Janion, O genezie „Konrada Wallenroda”, „Pamiętnik Literacki”, R. 47/ 1956, zesz. specjalny; M. Janion, Wallenrodyzm bez uproszczeń, „Przegląd Kulturalny” 1956, nr 1; Z. Szmydtowa, Ludowość „Grażyny”, „Pamiętnik Literacki”, R. XLVII, 1956; Z. Szmydtowa, Rousseau-Mickiewicz, Warszawa 1961; J. G. Frazer, Ludzie jako kozły ofiarne w starożytności klasycznej [w:] Złota gałąź, Warszawa 1978; M. Janion, Estetyka średniowiecznej Północy, [w:] Czas formy otwartej, Warszawa 1984, s. 7-81; M. Janion, Życie pośmiertne Konrada Wallenroda, Warszawa 1990; W. Bieńkowski, Wallenrodyzm bez metafizyki, „Przegląd Kulturalny” 1955, nr 50; W. Borowy, „Konrad Wallenrod”, [w:] O poezji Mickiewicza, t. I, Lublin 1958; K. Górski, „Irydion” i „Konrad Wallenrod”, [w:] Zygmunt Krasiński - w stulecie śmierci, Warszawa 1960; Z. Libera, „Konrad Wallenrod” Adama Mickiewicza, Warszawa 1966; M. Markowska, „Konrad Wallenrod” czyli przekleństwo dziejów. Rozważania antropologiczne, „Pamiętnik Literacki”, R. LXXIX, 1988, z. 4; M. Dernałowicz, Adam Mickiewicz, Warszawa 1985, s. 145 - 166; R. Girard, Kozioł ofiarny, Łódź 1991; C. L*vi-Strauss, Drogi masek, Łódź 1985; G. Bachelard, Fenomenologia maski [w:] Maski, wyb., oprac., red. M. Janion i S. Rosiek, Gdańsk 1986; D. T. Lebioda, Ogień [w:] Mickiewicz wyobraźnia i żywioł, Bydgoszcz 1996, s. 85- 124.
5. Okoliczności powstania, budowa i problematyka Dziadów Adama Mickiewicza.
LITERATURA: S. Pigoń, Przypuszczalny ślad Swedenborga w III części „Dziadów” [w:] Z epoki Mickiewicza, Lwów 1922; S. Pigoń, Do źródeł „Dziadów” kowieńsko-wileńskich, Wilno 1930; S. Pigoń, Formowanie „Dziadów” części drugiej, Warszawa 1967; S. Pigoń, Spojrzenie ku „Dziadów” części III [w:] Poprzez stulecia. Studia z dziejów literatury i kultury, s. 196-206; S. Pigoń, Rana na czole Konrada, ibidem, s. 206-216; W. Borowy, O drugiej i czwartej części „Dziadów”, „Zeszyty Wrocławskie” 1948, z. 1; S. Stankiewicz, Pierwiastki białoruskie w polskiej poezji romantycznej, Wilno 1936; W. Kubacki, Monolog Konrada, „Twórczość” 1945, z. 4; W. Kubacki, Arcydramat Mickiewicza. Studia nad III częścią „Dziadów”, Kraków 1951; T. Sinko, Widzenie księdza Piotra, [w:] O tradycjach klasycznych Adama Mickiewicza, Kraków 1923; J. Kleiner, Proroctwo księdza Piotra, [w:] Studia z zakresu literatury i filozofii, Warszawa 1925; J. Kleiner, Kompozycja „Dziadów” części trzeciej, [w:] W kręgu historii i teorii literatury, Warszawa 1981, s. 219-227; J. Kleiner, Problematy improwizacji Konrada, ibidem, s. 227-261; J. Kleiner, Proroctwo księdza Piotra, ibidem, s. 261-286; J. Kleiner, Mickiewicz, t. I: Dzieje Gustawa, Lublin 1948; S. Kolbuszewski, Ziemski Mesjasz Narodów, Poznań 1930; M. Giergielewicz, Do genezy Małej Improwizacji, [w:] Studia i spotkania literackie, Warszawa 1983, s. 27-41; M. Giergielewicz, Mickiewicz, nekromancja i bukiet filozoficzny, [w:] ibidem, s. 7-18; M. Dernałowicz, Adam Mickiewicz, Warszawa 1985, s. 188-267; Z. Kępiński, Mała Improwizacja, [w:] Mickiewicz hermetyczny, Warszawa 1980; Z. Kępiński, Wielka Improwizacja, ibidem, s. 199- 240; Z. Kępiński, Widzenie Ewy, ibidem, s. 241-261; Z. Kępiński, Widzenie Ks. Piotra jako hierofania narodu, ibidem, s. 262-291; Z. Kępiński, „Czterdzieści i cztery”, ibidem, s. 292 - 334; C. Miłosz, Ziemia Ulro, Kraków 2000, s. 143-178; J. Kallenbach, Wstęp [w:] A. Mickiewicz, „Dziady” wileńskie, Kraków 1929, s. III - IV; B. Chlebowski, Literatura polska, Lwów 1923, s. 92 - 96; J. Gille-Maisani, Mickiewicz-człowiek, Warszawa 1987; K. Górski, Mickiewicz, Warszawa 1989; W. Kubacki, Arcydramat Mickiewicza. Studia nad III częścią „Dziadów”, Kraków 1951; J. Przyboś, Około „Dziadów” [w:] Czytając Mickiewicza, Warszawa 1965, s. 121-137; J. Przyboś, Jak grać improwizację, ibidem, s. 139-147; W. Dynak, O „Chórze Strzelców” Adama Mickiewicza jako pieśni łowieckiej [w:] Studia o Mickiewiczu pod red. W. Dynaka i J. Kolbuszewskiego, Wrocław 1992; Z. Stefanowska, Próba zdrowego rozumu, Warszawa 1976, s. 26-41; M. Eliade, Hierofanie [w:] Sacrum, mit, historia, Warszawa 1993; R. Fieguth, Zwycięstwo metafory. O „Dziadach” wileńskich, „Pamiętnik Literacki”, R. LXI, 1970, z. 1; S. Fiszer, „Dziady” jako obraz rozwoju ducha Adama Mickiewicza, Kraków 1946; K. Mężyński, Tragiczne antynomie w „Dziadach” kowieńsko-wileńskich, „Pamietnik Literacki”, R. LXXII, 1981, z. 3; B. Bettelheim, Rany symboliczne. Rytuały inicjacji i zazdrość męska, Warszawa 1989; D. T. Lebioda, Symbolika kruka w twórczości Adama Mickiewicza a literatura przedmiotu [w:] „Studia Filologiczne WSP w Bydgoszczy”, 1992, Filologia Polska, z. 11; W. Szturc, Kosmos w „Dziadach” Adama Mickiewicza [w:] Mickiewicz. W 190-lecie urodzin, pod red. H. Krukowskiej, Białystok 1993; R. Przybylski, Słowo i milczenie. Studium o „Dziadach”, Warszawa 1993; D. T. Lebioda, Powietrze [w:] Mickiewicz wyobraźnia i żywioł, Bydgoszcz 1996, s.125- 210; D.T. Lebioda, Ornitologia „Dziadów”[w:] J. Świdziński (red.) W dwusetną rocznicę urodzin Adama Mickiewicza, Poznań 2001, s. 149- 163.
6. Wokół Pana Tadeusza. Rozważania o tekście, akcji, bohaterach i ukrytych wymiarach poematu.
LITERATURA: H. Zathey, Uwagi nad „Panem Tadeuszem” A. Mickiewicza, Poznań 1872, 1885; H. Biegeleisen, „Pan Tadeusz” Adama Mickiewicza. Studium estetyczno-literackie, Warszawa 1884; W. Gostomski, Arcydzieło poezji polskiej: A. Mickiewicza „Pan Tadeusz. Studium krytyczne, Kraków 1894, Warszawa 1898; Z. Kramsztyk, Bohaterowie „Pana Tadeusza”, Warszawa 1907-1910, t. I - IV; S. Rossowski, „Pan Tadeusz”. Rozbiór szczegółowy, Lwów 1929; S. Pigoń, „Pan Tadeusz”. Wzrost - Wielkość - Sława, Warszawa 1934; S. Pigoń, Wstęp [w:] A. Mickiewicz, Pan Tadeusz, Wrocław 1982, BN I 1983; S. Pigoń, Sąd nad Polską w „Panu Tadeuszu”, [w:] Poprzez stulecia. Studia z dziejów literatury i kultury, Warszawa 1985, s. 235-254; S. Pigoń, Czas akcji w „Panu Tadeuszu”, ibidem, s. 254-268; K. Wyka, „Pan Tadeusz”. Studia o poemacie i tekście, Warszawa 1964, t. I - II; M. Dernałowicz, Od „Dziadów” części trzeciej do „Pana Tadeusza”. Kronika życia i twórczości Mickiewicza, Warszawa 1966; M. Dernałowicz, Adam Mickiewicz, Warszawa 1985, s. 267-295; Z. Kępiński, Karczma Jankiela [w:] Mickiewicz hermetyczny, Warszawa 1980, s. 335-364; S. Dobrzycki, Rodowód Telimeny [w:] Z historii literatury polskiej, Warszawa 1986, s. 396-420; S. Tarnowski, Z „Historii literatury polskiej” (Pan Tadeusz) [w:] O literaturze polskiej XIX wieku, Warszawa 1977, s. 295-323; J. Kleiner, O „Panu Tadeuszu” - książce budującej [w:] W kręgu historii i teorii literatury, Warszawa 1981, s. 286-301; T. Skubalanka, Przez pryzmat „Pana Tadeusza” [w:] Historyczna stylistyka języka polskiego. Przekroje, Wrocław 1984, s. 236-279; M. Giergielewicz, Napoleon w „Panu Tadeuszu” [w:] Studia i spotkania literackie, Warszawa 1983, s. 53-60; T. Żeleński (Boy), Robak wojskowy i cywilny [w:] Reflektorem w mrok, Warszawa 1981, s. 485-498; B. Hryniewiecki, Adam Mickiewicz a flora Litwy, Warszawa 1956; M. Inglot, Norwidowska lektura „Pana Tadeusza”, „Pamiętnik Literacki, R. LXXV, 1984, z. 3; J. Maślanka, Problemy tekstologiczne Pana Tadeusza [w:] B. Dopart (red.), F. Ziejka (red.),„Pan Tadeusz” i jego dziedzictwo. Poemat, Kraków 1999; D. T. Lebioda, Ornitologia „Pana Tadeusza” [w:] B. Dopart (red.), F. Ziejka (red.),„Pan Tadeusz” i jego dziedzictwo. Poemat, Kraków 1999.
7. Mistycyzm i motywy druidyczne w poezji Juliusza Słowackiego
LITERATURA: A. Boleski, Juliusza Słowackiego liryka lat ostatnich (1842 - 1848), Łódź 1949; M. Kridl, Juliusza Słowackiego liryki, „Roczniki Humanistyczne” 1958 (VII), z. 1, s. 5-82; J. Krzyżanowski, Liryka Słowackiego, „Zeszyty Wrocławskie” t. III (1949), nr 3 - 4, s. 26-35; J. Krzyżanowski, Juliusza Słowackiego „jasne i słoneczne słowo” [w:] Studia z zakresu teorii literatury, Lublin 1956, s. 22-39; I. Chrzanowski, Juliusza Słowackiego „Grób Agamemnona” i „Testament mój”, Kraków 1925; I. Chrzanowski, Literatura i naród, Lwów 1936; J. Maciejewski, Nieznany pierwodruk i nieznany adresat wiersza Słowackiego, „Pamiętnik Literacki” 1953 (XLIV), z. 1, s. 263-283; I. Opacki, Słowackiego „równanie z jedną niewiadomą” [w:] Poezja romantycznych przełomów, Wrocław 1972, s. 27-66; I. Opacki, „Ewangelija” i „nieszczęście” [w:] ibidem; J. Kleiner, Sztuka poetycka Słowackiego [w:] W kręgu historii i teorii literatury, Warszawa 1981, s. 301-318; K. Wyka, Wstęp [w:] J. Słowacki, Dzieła, oprac. J. Krzyżanowski, Wrocław 1952; J. Przyboś, W błękitu krainie [w:] Linia i gwar, Kraków 1959, t. I, s. 279-295; M. Jastrun, Juliusza Słowackiego „Księga legend”, „Twórczość” 1959, nr 9; M. Jastrun, Myśli o Juliuszu Słowackim [w:] Wizerunki, Warszawa 1956, s. 126-160; S. Skwarczyńska, Ewolucja obrazów u Słowackiego, Lwów 1925; M. Dillon, N. K. Chadwick, Ze świata Celtów, Warszawa 1975; Cz. Zgorzelski, Liryka w pełni romantyczna, Warszawa 1981; S. Makowski, Juliusz Słowacki, Warszawa 1987; M. R. Mayenowa, Proroctwo [w:] Księga pamiątkowa ku czci Konrada Górskiego, Toruń 1967, s. 273-179; A. Kowalczykowa, Słowacki, Warszawa 1984; A. Kowalczykowa, Słowacki i Pornic, „Przegląd Humanistyczny” 1980, nr 4; J. Pietrkiewicz, Metafora ruchowa w poezji Słowackiego, [w:] Literatura polska w perspektywie europejskiej, Warszawa 1986, s. 181-198; M. Piwińska, Juliusz Słowacki od duchów, Warszawa 1991; Cz. Miłosz, Kroniki miasteczka Pornic [w:] Wiersze, t. I, Kraków 2001; C. L*vi-Strauss, Mit i zapomnienie [w:] Spojrzenie z oddali, Warszawa 1993; D. T. Lebioda, Słowacki i druidzi [w:] Marmur i blask. Studia. Szkice. Artykuły o poezji polskiej od Mickiewicza do Miłosza, Bydgoszcz 2000.
8. Ksiądz Marek jako teofania.
LITERATURA: S. Skwarczyńska, Przyczynek do badań nad mistyką Słowackiego, „Pamiętnik Literacki” 1925/26; E. Csató, Szkice o dramatach Słowackiego, Warszawa 1960; S. Treugutt, Książę niezłomny na murach Baru [w:] Przemiany tradycji barskiej pod red. Z. Stefanowskiej, Warszawa 1972; M. Janion, M. Żmigrodzka, Tradycja barska w dobie romantyzmu [w:] ibidem; Słowacki mistyczny. Propozycje i dyskusje pod red. M. Janion i M. Żmigrodzkiej, Warszawa 1981; A. Walicki, Między filozofią, religią i polityką, Warszawa 1983; J. Tomkowski, Juliusz Słowacki i tradycje mistyki europejskiej, Warszawa 1984; P. Ricoeur, Proces metaforyczny jako poznanie, wyobrażenie i odczuwanie, „Pamiętnik Literacki”, R. LXXV, 1984, z. 2; M. Piwińska, Wstęp [w:] J. Słowacki, Ksiądz Marek, Wrocław 1991, BN I 29; W. Próchnicki, Romantyczne światy. Czas i przestrzeń w dramatach Słowackiego, Kraków 1992; M. Eliade, Przeżycia światłości mistycznej [w:] Mefistofeles i androgyn, Warszawa 1994; A. Kowalczykowa, Kształty dramatu. Osobliwości kompozycji [w:] Słowacki, Warszawa 1994, s. 169-192; D. M. Lebioda, Ksiądz Marek jako teofania [w:] Mickiewicz • Słowacki • Krasiński • Romantyczne uwarunkowania i współczesne konteksty pod red. E. Owczarz i J. Smulskiego, Łowicz 2001, s. 275-285.
9. Prahistoria i dzieje bajeczne - Balladyna Juliusza Słowackiego.
LITERATURA: J. Kleiner, Wstęp [w:] J. Słowacki, Balladyna, Wrocław 1958, BN I 51; E. Sawrymowicz, Wstęp [w:] J. Słowacki, Balladyna, Wrocław 1972; W. Kubacki, O nowej edycji „Balladyny”, „Balladyna” - baśń polityczna [w:] J. Słowacki, Balladyna, Warszawa 1955; Z. Raszewski, O teatralnym kształcie „Balladyny”, „Pamiętnik Teatralny” 1959, z. 1 - 3; E. Csató, Balladyna z ariostycznym uśmiechem [w:] Szkice o dramatach Słowackiego, Warszawa 1960; M. Piszczkowski, Wieś w twórczości Słowackiego, „Pamiętnik Literacki” 1964, z. 1; J. Maciejewski, „Balladyna” czyli „Świat przez pryzma przepuszczony” [w:] Trzy szkice romantyczne. O „Dziadach”, „Balladynie”, Epilogu „Pana Tadeusza”, Poznań 1967; M. Inglot, Wstęp [w:] J. Słowacki, Balladyna, Wrocław 1984, BN I 51; M. Inglot, O motywie korony w „Balladynie”, Zeszyty Naukowe WSP w Opolu, 1968; M. Bizan, P. Hertz, Glosy do „Balladyny” [w:] J. Słowacki, Balladyna, Warszawa 1970; W. Weintraub, „Balladyna” czyli zabawa w Szekspira [w:] Od Reja do Boya, Warszawa 1977, s. 203-259; J. Maślanka, W epoce romantyzmu [w:] Literatura a dzieje bajeczne, Warszawa 1984, s. 162-183; B. Bettelheim, Baśń a mit [w:] Cudowne i pożyteczne. O znaczeniach i wartościach baśni, Warszawa 1985.
10. Anhelli Juliusza Słowackiego i romantyczny szamanizm.
LITERATURA: S. Skwarczyńska, Ewolucja obrazów u Słowackiego, Lwów 1925; W. Folkierski, Od Chateaubrianda do Anhellego, Kraków 1934; C. L*vi-Strauss, Antropologia strukturalna, Warszawa 1966; S. Chodak, Kapłani, czarownnicy, wiedźmy... (Z socjologii świątyń animistycznych), Warszawa 1967; C. L*vi-Strauss, Totemizm, Warszawa 1968; A. Kowalczykowa, Romantyczni szaleńcy, Warszawa 1977; R. Bastide, O współdziałanie psychoanalizy i socjologii w tworzeniu „wizji świata”, „Teksty” 1977, nr 4; J. G. Frazer, Magia i religia [w:] Złota gałąź, Warszawa 1978; S. Godziński, Literatura szamańska [w:] W kręgu lamajskich legend i mitów, Warszawa 1981; S. Makowski, Juliusz Słowacki, Warszawa 1987; A. Nawrocki, Szamanizm i Węgrzy. Szkice, Warszawa 1988; C. G. Jung, Zabiegi magiczne [w:] Archetypy i symbole. Pisma wybrane, Warszawa 1993; N. Drury, Szamanizm, Poznań 1994; M. Eliade, Szamanizm i archaiczne techniki ekstazy, Warszawa 1994; A. Kowalczykowa, Słowacki, Warszawa 1994, P. Vitebsky, Szaman, Warszawa 1996; D. T. Lebioda, Szaman-diabeł Juliusza Słowackiego (Glosa do romantycznych praktyk szamanistycznych) [w:] H. Krukowska (red.), J. Ławski (red.), Postacie i motywy faustyczne w literaturze polskiej, Białystok 1999, s. 327-342.
11. Gigantomachia i Thanatos w poezji Zygmunta Krasińskiego.
LITERATURA: S. Tarnowski, Zygmunt Krasiński, t. 1 - 2, Kraków 1892 - 1912; J. Kleiner, Z. Krasiński. Dzieje myśli, t. 1 - 2, Lwów 1912; J. Kleiner, Krasiński, Lublin 1948, J. Kallenbach, Zygmunt Krasiński. Życie i twórczość lat młodych (1812 - 1838, t. 1-2, Lwów 1904; T. Pini, Krasiński. Życie i twórczość, Poznań 1928; M. Janion, Zygmunt Krasiński. Debiut i dojrzałość, Warszawa 1962; Z. Sudolski, Krasiński a Dante, „Rocznik Towarzystwa Literackiego Imienia Adama Mickiewicza”, Rok XIII (1978), Warszawa - Łódź 1980; A. Witkowska, Wielcy romantycy polscy. Sylwetki, Warszawa 1980; Z. Libera, Krasiński, Warszawa 1986; M. Bizan, „Poezja znaczy tworzenie...” (O Zygmuncie Krasińskim) [w:] Z. Krasiński, Wiersze, poematy, dramaty, Warszawa 1980; M. Bieńczyk, Czarny człowiek. Krasiński wobec śmierci, Warszawa 1990; D. T. Lebioda, Narodziny tytana [w:] [w:] Marmur i blask. Studia. Szkice. Artykuły o poezji polskiej od Mickiewicza do Miłosza, Bydgoszcz 2000; tegoż: Czarne róże. „Fryburg” Zygmunta Krasińskiego [w:] ibidem.
12. Nie-Boska Komedia Zygmunta Krasińskiego - hierofania, teofania, historia.
LITERATURA: J. Kleiner, Przyczynki do genezy wielkich kreacji poetyckich, „Roczniki Humanistyczne” R. 2/3, 1950/1951, Lublin 1953; J. Iwaszkiewicz, Aktualność „Nie-Boskiej”, „Twórczość” 1959, nr 12; Z. Libera, Zygmunt Krasiński. W setną rocznicę śmierci poety, „Polonistyka” 1959, nr 2; Cz. Zgorzelski, Nad „Nie-Boską”, „Tygodnik Powszechny” 1959, nr 9; M. Giergielewicz, Czynnik parodii w „Nie-Boskiej Komedii” Krasińskiego [w:] Studia i spotkania literackie, Warszawa 1983, s. 163-181; M. Janion, Próba chrześcijańskiej tragedii o ludzkim buncie, „Życie Literackie” 1960, nr 15; W. Kubacki, Leonard - wielki mistrz sabatów rewolucji, „Ruch Literacki” 1960, nr 10; Zygmunt Krasiński. W stulecie śmierci (zbior.), Warszawa 1960; J. Starnawski, Stan badań nad Krasińskim i postulaty na przyszłość, „Roczniki Humanistyczne” 1961, t. 10, z. 1; A. Witkowska (oprac.), Dwugłos w sprawie zakończenia „Nie-Boskiej”, Warszawa 1961; S. Folkierski, Eschatologiczna wizja rewolucji w „Nie-Boskiej Komedii” [w:] Od Boskiej do Nieboskiej Komedii. Szkice z zakresu europejskiej psychologii religijnej, Londyn 1962, s. 337-355; A. T. Tymieniecka, Struktura a wizja poetycka... [w:] Szkice filozoficzne. Romanowi Ingardenowi w darze, Kraków 1964, s. 445-470; M. Janion, Krasiński a Hegel, „Studia Filozoficzne” 1965, nr 3 (42); K. Górski, Posłowie [w:] Zygmunt Krasiński, Nie-boska Komedyia, Wrocław 1967, s. I-XI; M. Janion, „Nie-Boska Komedia”. Bóg i świat historyczny [w:] Literatura - Komparatystyka - Folklor. Księga poświęcona Julianowi Krzyżanowskiemu (zbior.), Warszawa 1968, s. 407 - 422; M. Janion, Marzący jest tam, gdzie go nie ma, a nie ma go tu, gdzie jest [w:] Style zachowań romantycznych, Warszawa 1986, s. 313-319; S. Dobrzycki, „Nie-Boska Komedia” [w:] Z historii literatury polskiej, Warszawa 1986, s. 458-488; S. Skwarczyńska, Wokół interpretacji „Nie-Boskiej Komedii” jako utworu awangardowego [w:] W orbicie literatury, teatru, kultury naukowej, Warszawa 1985, s. 188 - 196; W. Gutowski, W kręgu romantycznej fenomenologii śmierci [w:] Style zachowań romantycznych, Warszawa 1986, s. 289 - 302; M. Eliade, Historia jako teofania [w:] Sacrum, mit, historia, Warszawa 1993; M. Janion, M. Żmigrodzka, Romantyzm i historia, Warszawa 1978; D. M. Lebioda, „Nie-Boska Komedia jako hierofania i teofania [w:] Wydalony z Parnasu. Księga poświęcona pamięci Zygmunta Krasińskiego pod red. J. Świdzińskiego, Poznań 2003.
13. Poezja Cypriana Kamila Norwida - język, motywy funeralne i mitologia słowiańska.
LITERATURA: I. Fik, Uwagi nad językiem Cypriana Norwida, Kraków 1930; K. Wyka, Cyprian Norwid, poeta i sztukmistrz, Kraków 1948; T. Makowiecki, O Norwidzie pięć studiów, Toruń 1949; B. Wosiek, Ironia w liryce Norwida, „Roczniki Humanistyczne” t. VI: 1956-1957, z. 1; I. Sławińska, O prozie epickiej Norwida, „Pamiętnik Literacki” 1957, R. XLVIII, z. 2; W. Borowy, O Norwidzie. Rozprawy i notatki, oprac. Z. Stefanowska, Warszawa 1960; J. Krzyżanowski, Norwidowa parabola o zamarzłym słowie [w:] Paralele, Warszawa 1961, s. 407- 412; J. W. Gomulicki (red.), J. Z. Jakubowski (red), Nowe studia o Norwidzie, Warszawa 1961; J. Z. Jakubowski, Norwid i poezja współczesna, „Przegląd Humanistyczny”, R. VII: 1963, nr 6 (39); Z. Dokurno, Kompozycja utworów lirycznych C. K. Norwida (do roku 1852), Toruń 1965; J. Błoński, Norwid wśród prawnuków, „Twórczość” 1967, nr 5; Z. Trojanowicz, Rzecz o młodości Norwida, Poznań 1968; Z. Stefanowska, Norwidowski romantyzm, „Pamiętnik Literacki” 1968, z. 4; Z. Łapiński, Norwid, Kraków 1971; Cyprian Norwid. W 150-lecie urodzin. Materiały konferencji naukowej, 23-25 września 1971, pod red. M. Żmigrodzkiej, Warszawa 1973; Norwid - życie po życiu, „Poezja” 1983, nr 4-5 (206-207), numer monograficzny; M. Piechal, Mit Pigmaliona. Rzecz o Norwidzie, Warszawa 1974; J. Trznadel, Czytanie Norwida. Próby, Warszawa 1978; A. Kowalska, Wiersze Cypriana Norwida, Warszawa 1978; Norwid. Z dziejów recepcji twórczości, wstęp, wyb. i oprac. M. Inglot, Warszawa 1983; A. Merdas, Łuk przymierza. Biblia w poezji Norwida, Lublin 1983; S. Sawicki, Norwida walka z formą, Warszawa 1986; M. Inglot, Wyobraźnia poetycka Norwida, Warszawa 1988; W. Szturc, Ironia romantyczna, Warszawa 1992; Z. Stefanowska, Strona romantyków. Studia o Norwidzie, Lublin 1993; D. T. Lebioda, Męczeństwa św. Pawła (Cypriana Norwida sięganie w głąb dziejów) [w:] tegoż: Bryłka Bursztynu. Literatura• Regiony • Pogranicza, Bydgoszcz 2001.
14. Maria Antoniego Malczewskiego - czarna perła literatury romantycznej.
LITERATURA: J. Ujejski, Antoni Malczewski, Warszawa 1921; R. Przybylski, Wstęp [w:] A. Malczewski, Maria, Wrocław 1958, BN I 46; M. Dernałowicz, Antoni Malczewski, Warszawa 1967; M. Maciejewski, Śmierci „czarne w piersiach blizny”. O „Marii” Malczewskiego, „Pamiętnik Literacki” 1980, z. 3; W. Borowy, O „Marii” Malczewskiego (w związku ze studiami Ujejskiego i Br*cknera [w:] Studia i szkice literackie, t. II, Warszawa 1983, s. 435-438; H. Krukowska, Noc romantyczna (Mickiewicz, Malczewski, Goszczyński): interpretacje, Białystok 1985, M. Mochnacki, O literaturze polskiej w wieku dziewiętnastym, Łódź 1985; H. Krukowska, Ciemna strona istnienia w romantycznym poemacie Malczewskiego [w:] A. Malczewski, Maria, Białystok 1995; J. Ławski, Malczewski - iluminacje i klęski melancholijnego wędrowca, ibidem; W. Skrzypczyk, Nad „Marią” Malczewskiego - refleksje wokół twórcy i dzieła, Studia Filologiczne WSP, 1996, z. 40, Filologia Polska (17); Antoniemu Malczewskiemu w 170 rocznicę pierwszej edycji „Marii”, Materiały sesji naukowej pod red. H. Krukowskiej, Białystok 1997.
15. Ludzkie namiętności i postawy w Chacie za wsią i Ulanie Józefa Ignacego Kraszewskiego. Romantyczny Cygan. Romantyczne szaleństwo i morderstwo .
LITERATURA: P. Chmielowski, Józef Ignacy Kraszewski, Kraków 1888; E. Klich, Cygańszczyzna w „Chacie za wsią” Kraszewskiego, 1931; W. Danek, Józef Ignacy Kraszewski, Warszawa 1962, Bibl. „Polonistyki”; K. W. Zawodziński, Studia o Kraszewskim [w:] Opowieści o powieści, Warszawa 1963; E. Wawrzenica, J. I. Kraszewski, Warszawa 1963; A. Żyga, Problem żydowski w twórczości J. I. Kraszewskiego, „Rocznik Komisji Historyczno-Literackiej PAN w Krakowie”, II, Kraków 1964; Józef Ignacy Kraszewski. Zarys bibliograficzny, oprac. S. Stupkiewicz, I. Śliwińska, W. Roszkowska-Smykałowa, Kraków 1966; W. Kubacki, Wstęp [w:] J. I. Kraszewski, Poezja i proza, Kraków 1966; S. Burkot, Powieści współczesne (1863 - 1870) J. I. Kraszewskiego, Warszawa 1967; K. Czachowski, Między romantyzmem a realizmem, oprac. A. Czachowski, Warszawa 1967; Cz. Zgorzelski, Sztuka narracyjna Kraszewskiego [w:] Księga poświęcona Julianowi Krzyżanowskiemu, Warszawa 1968; W. Danek, Pisarz wciąż żywy. Studia o życiu i twórczości J. I. Kraszewskiego, Warszawa 1969; T. Nowacka, Opowiadania J. I. Kraszewskiego, Kraków 1972; W. Danek, Józef Ignacy Kraszewski, seria „Profile”, Warszawa 1973; M. Zielińska (red.), Zdziwienia Kraszewskim, Wrocław 1990; E. Sławińska, Koncepcje i rozwój literatury dla ludu w latach 1773-1863, Bydgoszcz 1996.