LABORATORIUM CHEMII
Politechnika Koszalińska	IŚ	Semestr 02	Rok akademicki 2012/2013	Niestacjonarne
Prowadzący: Dr inż. Izabela Siebielska		Data wykonania 06.04.2013r.
		Temat ćwiczenia nr 1: Reakcje charakterystyczne kationów i anionów

Charakterystyczne reakcje kationów grupy I:

Hg₂²⁺

Lp.	Odczynnik	Reakcja	Efekt działania
1	HCl	Hg2^2+ + 2HCl → Hg2Cl2↓ + 2H^+	biały osad
2	NH4OH	Hg2^2+ + 2NH4OH→ Hg2(OH)2↓ + 2NH4^-	czarny osad, charakterystyczny zapach
3	KI	Hg2^2+ + 2KI → Hg2I2↓ + 2K^+	szary osad
4	K4Fe(CN)6	2Hg2^2+ + K4Fe(CN)6 → Hg4Fe(CN)6↓ + 4K^+	zielonożółty bezpostaciowy osad, ciemniejący do niebieskiego po czasie
5	KSCN	Hg2^2+ + 2KSCN → Hg­2SCN2 + 2K^+	bezbarwna ciecz
6	H2SO4	Hg2^2+ + H2SO4 → Hg2SO4↓ + 2H^+	Bezbarwna ciecz
7	KOH	Hg2^2+ + 2KOH^-→ Hg2(OH)2↓ + 2K^+	czarny osad
8	K2Cr2O7	Hg2^2+ + K2Cr2O7 → Hg2Cr2O7 + 2K^+	pomarańczowo żółta klarowna ciecz
9	K2CrO4	Hg2^2+ + K2CrO4 → Hg2CrO4↓ + 2K^+	brunatno czerwony osad
10	K2C2­O4	Hg2^2+ + K2C2O4 → Hg2C2O4↓ + 2K^+	Biała mętna ciecz
11	Na2S	Hg2^2+ + 2 Na2S → 2HgS↓ + 4Na^+	czarny osad, charakterystyczny zapach
12	Na2CO3	Hg2^2+ + Na2CO3 → Hg2CO3 + 2Na^+	bezbarwna ciecz
13	(NH4)2CO3	Hg2^2+ + (NH4)2CO3→ Hg2CO­3↓ + 2NH4^+

Pb²⁺

Lp.	Odczynnik	Reakcja	Efekt działania
1	HCl	Pb^2+ + 2HCl → PbCl2↓ + 2H^+	biały osad
2	NH4OH	Pb^2+ + 2NH4OH→ Pb(OH)2↓ + 2NH4^+	biały osad, charakterystyczny zapach
3	KI	Pb^2+ + 2KI → PbI2↓ + 2K^+	żółty osad
4	K4Fe(CN)6	2Pb^2+ + K4Fe(CN)6 → Pb2Fe(CN)6↓ + 4K^+	kremowy osad
5	KSCN	Pb^2+ + 2KSCN → Pb(SCN)2↓ + 2K^+
6	H2SO4	Pb^2+ + H2SO4 → PbSO4↓ + 2H^+	biały osad
7	KOH	Pb^2+ + 2KOH → Pb(OH)2↓ + 2K^+	biały osad
8	K2Cr2O7	Pb^2+ + K2Cr2O7 → PbCr2O7↓ + 2K^+	pomarańczowożółta klarowna ciecz nad białym osadem
9	K2CrO4	Pb^2+ + K2CrO4 → PbCrO4↓ + 2K^+	żółty osad
10	K2C2­O4	Pb^2+ + K2C2­O4 → PbC2O4 + 2K^+	biały osad
11	Na2S	Pb^2++ Na2S → PbS↓ + 2Na^+	czarny osad
12	Na2CO3	Pb^2+ + Na2CO3 → PbCO3↓ + 2Na^+	biały osad
13	(NH4)2CO3	Pb^2+ + (NH4)2CO3 → PbCO3↓ + 2NH4^+	biały osad, charakterystyczny zapach

Charakterystyczne reakcje kationów grupy II

Hg²⁺

Lp.	Odczynnik	Reakcja	Efekt działania
1	NH4OH	Hg^2++ 2NH4OH → Hg(OH)2 + 2NH4^+	bezbarwna ciecz, charakterystyczny zapach
2	KI	Hg^2+ + KI → HgI2 + 2K^+	bezbarwna ciecz
3	K4Fe(CN)6	2Hg^2+ + K4Fe(CN)6 → Hg2Fe(CN)6↓ + 4K^+	niebieskawy osad, charakterystyczny zapach
4	KSCN	2Hg^2+ + 2KSCN → Hg2(SCN)2 + 2K^+	bezbarwna ciecz
5	H2SO4	Hg^2+ + H2SO4 → HgSO4 + 2H^+	bezbarwna ciecz
6	KOH	Hg^2+ + 2KOH → Hg(OH)2↓ + 2K^+	żółty osad
7	K2Cr2O7	Hg^2+ + K2Cr2O7 → HgCr2O7 + 2K^+	pomarańczowa ciecz
8	K2CrO4	Hg^2+ + K2CrO4 → HgCrO4↓ + 2K^+	brunatno czerwony osad
9	K2C2­O4	Hg^2++ K2C2­O4 → HgC2O4 + 2K^+	bezbarwna ciecz
10	Na2S	Hg^2+ + Na2S → HgS↓ + 2Na^+	czarny osad, charakterystyczny zapach
11	Na2CO3	Hg^2++ Na2CO3 → HgCO3↓ + 2Na^+	kremowy osad z żółtym pierścieniem nad osadem
12	(NH4)2CO3	Hg^2+ + (NH4)2CO3 → HgCO3 + 2NH4^+	bezbarwna ciecz, charakterystyczny zapach

Cu²⁺

Lp.	Odczynnik	Reakcja	Efekt działania
1	NH4OH	Cu^2+ + 2NH4OH → Cu(OH)2 + 2NH4^+	ciemnoniebieska ciecz
2	KI	Cu^2+ + 2KI → CuI2↓ + 2K^+	jasnobrązowy osad
3	K4Fe(CN)6	Cu^2+ + K4Fe(CN)6→ CuFe(CN)6↓+ 4K^+	czerwonobrunatny osad
4	KSCN	Cu^2+ + 2KSCN → Cu(SCN)2↓+ 2K^+	jasnozielony osad
5	KOH	Cu^2++ 2KOH → Cu(OH)2↓+ 2K^+	niebieskozielony osad
6	K2Cr2O7	Cu^2+ + K2Cr2O7 → CuCr2O7 + 2K^+	żółta ciecz
7	K2CrO4	Cu^2+ + K2CrO4 → CuCrO4↓ + 2K^+	czerwonobrunatny osad
8	K2C2­O4	Cu^2+ + K2C2­O4 → CuC2O4 + 2K^+	mętna ciecz, niebieski osad
9	Na2S	Cu^2+ + Na2S → CuS + 2Na^+	brązowy osad, charakterystyczny zapach
10	Na2CO3	Cu^2+ + Na2CO3 → CuCO3↓ + 2Na^+	jasnoniebieski osad
11	(NH4)2CO3	Cu^2+ + (NH4)2CO3 → CuCO3↓ + 2NH4^+	niebieski osad

Charakterystyczne reakcje kationów grupy III

Zn²⁺

Lp.	Odczynnik	Reakcja	Efekt działania
1	NH4OH	Zn^2+ + 2NH4OH → Zn(OH)2 + 2NH4^+	bezbarwna ciecz
2	K4Fe(CN)6	Zn^2+ + K4Fe(CN)6 → Zn2Fe(CN)6↓ + 4K^+	zielonożółty osad
3	KOH	Zn^2++ 2KOH → Zn(OH)2 + 2K^+	mętna ciecz, biały osad
4	K2Cr2O7	Zn^2+ + K2Cr2O7 → ZnCr2O7 + 2K^+	pomarańczowa ciecz
5	K2CrO4	Zn^2+ + K2CrO4 → ZnCrO4 + 2K^+	żółta gęsta ciecz
6	K2C2­O4	Zn^2+ + K2C2­O4 → ZnC2O4 + 2K^+	mętna ciecz
7	Na2S	Zn^2++ Na2S → ZnS↓ + 2Na^+	biały osad
8	Na2CO3	Zn^2++ Na2CO3 → ZnCO3 + 2Na^+	biały osad
9	(NH4)2CO3	Zn^2++ (NH4)2CO3 → ZnCO3 + 2NH4^+	bezbarwna ciecz, charakterystyczny osad

Mn²⁺

Lp.	Odczynnik	Reakcja	Efekt działania
1	NH4OH	Mn^2++ 2NH4OH → Mn(OH)2↓ + 2NH4^+	żółty osad
2	K4Fe(CN)6	Mn^2+ + K4Fe(CN)6 → MnFe(CN)6↓ + 4K^+	biały osad nad szarą cieczą
3	KOH	Mn^2+ + 2KOH → Mn(OH)2 + 2K^+	brązowy osad w pomarańczowej cieczy
4	K2Cr2O7	Mn^2++ K2Cr2O7 → MnCr2O7 + 2K^+	pomarańczowożółta ciecz
5	K2CrO4	Mn^2+ + K2CrO4 → MnCrO4 + 2K^+	jasnopomarańczowa ciecz
6	Na2S	Mn^2++ Na2S → MnS↓ + 2Na^+	brzoskwiniowy osad, charakterystyczny zapach
7	Na2CO3	Mn^2+ + Na2CO3 → MnCO3↓ + 2Na^+	biały osad
8	(NH4)2CO3	Mn^2++ (NH4)2CO3 → MnCO3↓ + 2NH4^+	biały osad, charakterystyczny zapach

Fe³⁺

Lp.	Odczynnik	Reakcja	Efekt działania
1	NH4OH	Fe^3++ 3NH4OH → Fe(OH)3↓ + 3NH4^+	ceglasty osad
2	K4Fe(CN)6	4Fe^3+ + 3K4Fe(CN)6 → Fe4[Fe(CN)6]3↓ + 12K^+	granatowy osad
3	KSCN	Fe^3+ + 3KSCN → Fe(SCN)3↓ + 3K^+	ciemnoczerwony osad
4	KOH	Fe^3++ 3KOH → Fe(OH)3↓ + 3K^+	żółto brunatny osad
5	K2Cr2O7	2Fe^3+ + 3K2Cr2O7 → Fe2(Cr2O7)3↓ + 6K^+	pomarańczowożółty osad
6	Na2S	2Fe^3++ 3Na2S → Fe2S3↓ + 6Na^+	biały osad, charakterystyczny zapach
7	Na2CO3	2Fe^3+ + 3Na2CO3 → Fe2(CO3)3+ 6Na^+	pomarańczowy osad z żółtą cieczą nad osadem
8	(NH4)2CO3	2Fe^3++ 3(NH4)2CO3 → Fe2(CO3)3 + 6NH4^+	pomarańczowy osad

Cr³⁺

Lp.	Odczynnik	Reakcja	Efekt działania
1	NH4OH	Cr^3+ + 3NH4OH → Cr(OH)3↓+ 3NH4^+	zielony osad, charakterystyczny zapach
2	KOH	Cr^3++ 3KOH → Cr(OH)3↓ + 3K^+	zielony osad
3	Na2S	2Cr^3+ + 3Na2S → Cr2S3↓ + 6Na^+	zielony osad, charakterystyczny zapach
4	Na2CO3	2Cr^3++ Na2CO3 → Cr2CO3↓+ 2Na^+	niebieskozielony osad
5	(NH4)2CO3	2Cr^3+ + (NH4)2CO3 → Cr2CO3↓ + 2NH4^+	niebieskozielony osad

Charakterystyczne reakcje kationów grupy IV

Ca²⁺

Lp.	Odczynnik	Reakcja	Efekt działania
1	K4Fe(CN)6	2Ca^2++ K4Fe(CN)6 → Ca2Fe(CN)6↓ + 4K^+	jasnożółty osad
2	H2SO4	Ca^2+ + H2SO4 → CaSO4 + 2H^+	bezbarwna ciecz
3	K2C2­O4	Ca^2+ + K2C2­O4 → CaC2O4 + 2K^+	biały osad
4	Na2CO3	Ca^2+ + Na2CO3 → CaCO3↓ + Na^+	biały osad
5	(NH4)2CO3	Ca^2+ + (NH4)2CO3 → CaCO3↓ + 2NH4^+	biały osad

Ba²⁺

Lp.	Odczynnik	Reakcja	Efekt działania
1	H2SO4	Ba^2++ H2SO4 → BaSO4↓ + 2H^+	biały osad, charakterystyczny zapach
2	K2Cr2O7	K2CrO4 + Ba^2+→ BaCr2O4↓ + 2K^+	żółty osad
3	K2CrO4	Ba^2+ + K2CrO4 → BaCrO4 + 2K^+	żółta ciecz
4	K2C2­O4	Ba^2+ + K2C2­O4 → BaC2O4 + 2K^+	biały osada
5	Na2CO3	Ba^2+ + Na2CO3 → BaCO3 + 2Na^+	biały osad
6	(NH4)2CO3	Ba^2+ + (NH4)2CO3 → BaCO3­ + 2NH4^+	biały osad

---