Anna Flens, kl IIIa

Terroryzm

Słowo terroryzm wywodzi się od łacińskiego słowa terror, oznaczającego strach i grozę. Pojęcie terroryzmu definiowane jest jako

umotywowane ideologicznie, planowane i zorganizowane działania pojedynczych osób lub grup skutkujące naruszeniem istniejącego porządku prawnego, podjęte w celu wymuszenia od władz państwowych i społeczeństwa określonych zachowań i świadczeń, często naruszające dobra osób postronnych. Działania te realizowane są z całą bezwzględnością, za pomocą różnych środków przemocy w celu nadania im rozgłosu i celowego wytworzenia lęku w społeczeństwie.

Terroryzm charakteryzuje szereg cech:

• gloryfikacja siły jako najskuteczniejszej metody walki politycznej,

• okrucieństwo i brak skrupułów moralnych w podejmowanych akcjach,

• wzbudzenie silnego i powszechnego poczucia zagrożenia poprzez zastraszenie,

• uzyskanie rozgłosu i zaistnienie w mediach.

Podział terroryzmu ze względu na działający podmiot:

1. Terroryzm polityczny:

• terroryzm agenturalny (terroryści sterowani przez obce państwo),

• terroryzm ideowy (terroryści swoimi działaniami starają się wcielać w życie idee, które wyznają).

2. Terroryzm niepolityczny:

• terroryzm kryminalny (działania zorganizowanych grup przestępczych),

• terroryzm szaleńców.

Podział aktów terrorystycznych ze względu na cel:

• terroryzm ekonomiczny (akty sabotażu i dywersji polegające na wyrządzaniu szkód i zniszczeń),

• terroryzm indywidualny (akty przemocy skierowane przeciwko konkretnym osobom),

• terroryzm masowy (akty przemocy skierowane przeciwko przypadkowo wybranym ofiarom).

Podział działań terrorystycznych ze względu na taktykę walki:

• terroryzm represywny (akty przemocy i gwałtu stosowane przez reżimy i ruchy polityczne celem zastraszenia własnego lub okupowanego narodu),

• terroryzm defensywny (przemoc mająca miejsce podczas walki z najeźdźcą, stosowana celem powstrzymania zmian społecznych lub obrony istniejących wzorców kulturowych, także działania odwetowe),

• terroryzm ofensywny (działania, mające na celu dokonanie zmian politycznych i społecznych poprzez polityczny szantaż i wymuszenie określonych działań na rządzących).

Metody działań terrorystów

Terroryści dokonując swoich zamachów posługują się metodami, które są charakterystyczne dla ich przestępczej działalności. Przez wieki (o terroryzmie jako formie walki politycznej można mówić praktycznie do czasów antycznych) pozostały one niezmienne, zmieniały się natomiast narzędzia (środki walki), którymi terroryści się posługują. Postęp naukowo-techniczny odcisnął swoje piętno także na jakości terrorystycznego rzemiosła. Najnowsze zdobycze nauki i techniki, nawet w takiej dziedzinie jak informatyka, mogą i służą terrorystom w ich zbrodniczej działalności.

Powiązanie pomiędzy metodami działania a terroryzmem, jest tak silne w świadomości społeczeństw, że gdy nawet pospolity przestępca ucieknie się do nich w swoim działaniu, od razu okrzyknięty jest mianem terrorysty. Szczególnie, po mistrzowsku, wykorzystują to media czyniąc z każdego takiego wydarzenia akt terroryzmu. Tak jest np. w Polsce, kraju na dzień dzisiejszy wolnym od terroryzmu, w którym jednak przestępcy posługują się metodami terrorystów. Właściwe określenie tego zjawiska z naszego rodzimego podwórka, to nie terroryzm a terror kryminalny. Fakt, iż nie mamy własnego

terroryzmu nie oznacza, że na terenie naszego kraju nie może dojść do zamachu terrorystycznego. Jak powszechnie wiadomo terroryzm nie zna granic, uderza tam gdzie jest najmniej spodziewany, w najmniej spodziewanym momencie. Przekonali się o tym Węgrzy na początku lat 90. W ich kraju również nie ma tradycji ruchów terrorystycznych. Mimo to palestyńska organizacja terrorystyczna dokonała zamachu na autobus wiozący rosyjskich emigrantów, pochodzenie żydowskiego, jadący na lotnisko w Budapeszcie. Na szczęście samochód-pułapka eksplodował zbyt wcześnie, powodując jedynie rany wśród pasażerów autobusu i policjantów go konwojujących.

Biorąc pod uwagę dotychczasowe analizę zamachów terrorystycznych, jakie miały miejsce na świecie, można wyspecyfikować najczęściej stosowane metody ataku terrorystycznego - należą do nich [1] :
- zamachy na życie konkretnych osób - jest to najstarsza znana forma działania terrorystów, stosowana powszechnie do dnia dzisiejszego. Cele ataku są często do przewidzenia, a terroryści niezmiennie przyznają się do niego po jego wykonaniu. Najczęściej zamachy skierowane są przeciwko: urzędnikom administracji państwowej, dyrektorom przedsiębiorstw, policjantom, żołnierzom, przywódcom partii politycznych.
- zamach bombowy - najczęściej stosowana metoda ataku stosowana przez terrorystów, daje sprawcy poczucie względnego bezpieczeństwa ponieważ może znajdować się z dala od miejsca eksplozji. Wybuch powoduje powstanie dużej siły niszczącej, w jego wyniku wiele osób zostaje rannych lub zabitych. Sama informacja o możliwości podłożenia ładunku wybuchowego powoduje powstanie paniki, operacja poszukiwania jest bardzo kosztowna, dezorganizuje i burzy porządek publiczny. Za stosowaniem materiałów wybuchowych w celu dokonania zamachu terrorystycznego przemawia również łatwość zdobycia komponentów do wyprodukowania bomby, można ją zrobić z produktów ogólnie dostępnych w sklepach.
- uprowadzenia pojazdów lub samolotów - porwania samolotów były dość powszechnym zjawiskiem w latach 60-tych i na początku lat 70-tych. Obecnie jest to bardzo rzadko stosowana metoda działania terrorystów. Uprowadzenia pojazdów z towarami powszechnego użytku są dość powszechnie stosowaną metodą przez organizacje latynoamerykańskie. Zdobyte tą drogą produkty rozdaje się wśród okolicznej ludności, zyskując przez to jej sympatię.
- uprowadzenia osób (kidnaping) - metoda ataku polegająca na przetrzymywaniu osoby lub osób w nieznanym miejscu, po to aby fakt ten wykorzystać jako element przetargowy w spełnieniu stawianych żądań. Terroryści przetrzymują ofiarę lub ofiary w odosobnionym miejscu, mają poczucie względnego bezpieczeństwa, policja i wojsko nie wiedzą o miejscu ich przebywania.
- wzięcie zakładników - sytuacja, w której terroryści przetrzymują osobę lub osoby, w celu użycia ich jako swoistego parawanu w negocjacjach z policją (władzą), oraz jako elementu mającego powstrzymać siłową interwencję policji lub wojsk (zakładnicy stanowią niejako tarczę osłaniającą terrorystów). W odróżnieniu od uprowadzenia, miejsce przetrzymywania osób (osoby) jest znane. Stosowanie tej metody, podobnie jak porwania samolotów występuje coraz rzadziej. Ma ona swoich zwolenników wśród tych organizacji, które pragną przez swój czyn uzyskać rozgłos. Sytuacje tego typu są zazwyczaj w centrum zainteresowania massmediów.

Przykłady organizacji terrorystycznych

 

Europejskie organizacje terrorystyczne

 

Czerwone Brygady (Brigate Rosse)
Czerwone brygady to historyczna, włoska, lewacka organizacja, która specjalizowała się w porwaniach polityków. Ich najgłośniejszym atakiem był zamach na byłego premiera Włoch Aldo Moro w 1979 r. Głosząc antyglobalistyczne hasła uderzyli ostatnio w 2001 r. dokonując zabójstwa włoskich doradców rządu.

RAF (Frakcja Czerwonej Armii)
Działająca na terenie Niemiec Zachodnich lewacka struktura specjalizowała się w zabójstwach przemysłowców. Na jej czele stali Klaus Baader i Ulrike Mienhof. Miała być wspierana przez NRD i zakończyła swoją działalność po upadku ZSRR.

ETA (Kraj Basków i Wolność)
Jest jedna ze „spokojniejszych” organizacji o charakterze terrorystycznym, która informuje zawsze opinię publiczną o podłożeniu przez nią ładunków wybuchowych. Działa od 1959 r. w Hiszpanii i dąży do stworzenia niezależnego państwa Basków. Początkowo miała charakter marksistowski i była zwalczana przez generał Franco. W związku z tym „odpowiedziała” udanym zamachem na admirała Blanco. W latach 80' i 90' przeszła swego rodzaju demokratyzację a jej działalność mocno osłabła. W 2004 r. została niesłusznie oskarżona o zamachy w Madrycie w wyniku których śmierć poniosły 192 osoby, a ponad 1800 odniosło rany. Za zamachem stały osoby związane z Al-Kaidą. W 2006 r. ETA ogłosiła zawieszenie broni jednak w grudniu tegoż roku znów zaatakowała. Przez ich działalność do dziś śmierć poniosło ok. 850 osób. Ostatnią ofiarą był socjalistyczny polityk Isaiasa Carrasco zastrzelony 8 marca 2008 r.


IRA (Irlandzka Armia Republikańska)
Organizacja działająca w Irlandii Południowej stanowiąca sobie za cel oderwanie tegoż terytorium spod władzy Wielkiej Brytanii i włączenie go do Republiki Irlandii. Od 1920 r. pozostaje w podziemiu po klęsce w 1916 r. (tzw. powstanie Wielkanocne). Na mocy porozumień wielkanocnych z 1998 r. ograniczyła swoją działalność. Odpowiada za śmierć

ok. 3 tys. osób. W 1984 r. przeprowadziła nieudany zamach na premier Margaret Thatcher. Atakowała zwłaszcza cele wojskowe, starając się nie mieszać cywili w wojnę. W dniu 28 lipca 2005 faktycznie ogłosiła zakończenie działalności.

 

Organizacje terrorystyczne działające w Azji, Afryce i Ameryce Płd.

 

Świetlisty Szlak
Maoistyczna organizacja działająca na terenie Peru - założona w 1995 r. Po rozbiciu głównych struktur w 1997 r. praktycznie zakończyła swoją działalność.

Ruch Rewolucyjny im Tupaca Amaru
Kolejna marksistowska organizacja na terenie Peru uważna przez USA za terrorystyczną. Powstała w 1984 r. i prowadziła skuteczną walkę anty-rządową. Nazwa jednostki została zaczerpnięta od bohatera narodowego Peru Indianina, który w XVII wieku wzniecił powstanie przeciwko Hiszpanii. Szybko popadła w konflikt ze Świetlistym Szlakiem. Obecnie uważana jest za stowarzyszenie alterglobalistyczne.

Tamilskie Tygrysy
Organizacja skupiająca przedstawicieli narodowości tamilskiej na Sri Lance. W praktyce kontroluje północną część kraju. Od powstania w 1976 r., w wyniku regularnej wojny z siłami rządowymi, śmierć poniosło już ok. 64 tys. przedstawicieli obu stron. Uważa się ich za lepiej zorganizowaną i wyszkoloną organizację anty-rządową. Tamilskie Tygrysy mogą liczyć nawet do 10 tys. członków.

Front Wyzwolenia Kaszmiru
Ruch skupiający różne grupy, mające wspólny cel: wyparcie hindusów z Kaszmiru i włączenie go do terytorium Pakistanu. Z racji celu posiadają poparcie tegoż kraju.

Czeczeńskie organizacje terrorystyczne
Patrz artykuł „Konflikty na obszarze byłego ZSRR i państw komunistycznych”.

Izraelskie Kach i Kachane Chai
Reakcyjne grupy żydowskich radykałów dążących do przywrócenia Izraelowi granic „bliblijnych”. Zakładają permanentne odrzucenie wszelakiego dialogu z Palestyńczykami. Odpowiedzialni za zastraszenia, strzelaniny itd. Zdelegalizowane w 1994 r. za poparcie dla zamachu w Hebronie.

AIIB (Japońska Armia Czerwona)
Organizacja niemedialna, utrzymująca stosunki z terrorystami palestyńskimi. Na jej czele stoi Fusako Shigenobu. Działa na teranie Libanu, lecz jej macki sięgają na niektóre kraje Azji. Obecnie motywy działania pozostają bliżej nieokreślone.

  

Ugrupowania fundamentalistów islamskich - organizacje terrorystyczne

 

Anty-izraelskie ugrupowania terrorystyczne:
• Hezbollah (Stronnictwo Boga)
• Muzułmański Dżihad
• Hamas

Fundamentalistyczne ugrupowania muzułmańskie, które walczą o zniszczenie państwa Izraela, zwrot ziem egipskich (Hamas - cel uzyskano) etc. Ich terenem działań jest Liban oraz Autonomia Palestyńska. Dokonują licznych ataków samobójczych, porwań i ostrzałów rakietowych (jak ten z 2006 r.) Głośniejsze ataki:

- 1983 r.: atak na ambasadę USA w Bejrucie, w którym zginęły 49 os. (Hezbollah).

- 1992 r.: zamach na ambasadę Izraela w Buenos Aires (Hezbollah - niepotwierdzone).

- atak na koszary Korpusu Amerykańskiej Piechoty Morskiej, w którym zginęło 240 marines (Hezbollah).

- 1994 r.: zamach samobójczy w Haderze (Hamas).

Czarny wrzesień
Radykalna palestyńska organizacja o charakterze terrorystycznym powstała w 1971 r. jako komórka w obrębie organizacji Al-Fatah. „Zasłynęła” uprowadzeniem i zamordowaniem 11 sportowców z Izraela w trakcie olimpiady w Monachium w 1972 r. W ciągu 8 lat została rozbita a jej członkowie wyeliminowani po akcji zorganizowanej przez siły specjalne Izraela (Mosad) [2].

Al-Kaida (Baza)
Uznana za najniebezpieczniejszą strukturę o charakterze terrorystycznym, kierowana przez Osamę bin Ladena, od lat nieuchwytnego, saudyjskiego milionera. Początkowo działała w Afganistanie. W 1990 r. wyniku konfliktów w tym kraju, Osama przeniósł się do Arabii

Saudyjskiej. W 1991 r. oskarżył króla o wspieranie imperialistów w trakcie wojny w Zatoce Perskiej. Al-Kaida ma za zadanie walczyć z „krajem diabła”, czyli USA. Podnosi również hasła przeciwko istnieniu Izraela, co ma ją wiązać w sojusz z Hezbollachem i Hamasem. „Bazę” tworzą pojedyncze, kilkuosobowe komórki, sterowane odgórnie. Jeśli dodamy do tego fanatyzm jej członków - mamy odpowiedź na pytanie, dlaczego tak trudno jest ją „rozpracować”. Do bardziej głośnych zamachów należą:
- 1993 r.: atak samochodem-pułapką na parking pod jedną z wierz World Trade Center (WTC). Zamachowców ujęto,
- 1998 r.: ataki na ambasady amerykańskie w Kenii i Tanzanii w wyniku których zginęło ok. 100 osób,
- 2000 r.: atak na niszczyciel w Jemenie (18 osób zmarło),
- 11 września 2001 r.: atak na dwie wierze WTC, Pentagon i Biały Dom (nieudana) [3].

Palestyńskie Al-Fatah i Al-Aksa
Brygady Męczenników Al-Aksa (dziś Jasera Arafata) oraz Al Fatah stanowią zbrojne ramię muzułmanów w Autonomii Palestyńskiej. Ta druga jest największą frakcją Organizacji Wyzwolenia Palestyny. Działalność od lat 60' wielokrotnie słabła i wzbierała na sile.

Grupa Abu Sayyafa
Ugrupowanie działające w Filipinach i Indonezji. Dąży do stworzenia państwa islamskiego w regionie. Uważana za jedną z brutalniej działających grup. Otrzymuje stałe wsparcie z Bliskiego Wschodu. Specjalizuje się w porwaniach zagranicznych turystów (w 2001 r. na 100 porwanych 18 zostało zabitych) oraz zamachach bombowych.

Jama Islamia
Jedna z odnóg Al-Kaidy działająca na terenie Indonezji. Przypisuje się jej zorganizowanie zamachów na wyspie Bali w 2002 r., w których zginęło ok. 100 osób.

FiS
Stanowią ją islamscy reakcjoniści w Algierii, którzy od 1992 r. pragną obalić świecki rząd i zmienić Algierię w państwo religijne (jak Iran).

---