Gramatyka: fleksja i składnia Od leksemu do zdania i od zdania do tekstu (wykłady i ćwiczenia)
kolejne tygodnie	tematy wykładów i ćwiczeń	najważniejsze terminy i procedury	wymagana bibliografia
blok 1: Gramatyka leksykalna: gramatyka a leksykologia (gramatyka w leksyce) aspekty syntaktyczne struktury atrybutywno-relacyjnej leksemu
Fleksja
1.	Części mowy (klasy gramatyczne): definicje i klasyfikacje (tradycyjne i współczesne)	repetycje i reminiscencje lingwistyka - dyscypliny i programy (ogólna panorama) gramatyka - moduły i modele (krótki przegląd) leksemy (a inne jednostki języka: fonem, morfem, syntaktem i tekstem) klasyfikacje leksemów na części mowy: klasyfikacja gramatyczna: fleksyjna i składniowa klasyfikacja semantyczna części mowy tradycyjne: czasownik, rzeczownik, przymiotnik, liczebnik, zaimek, przysłówek, spójnik, przyimek, partykuła, wykrzyknik nietradycyjne: syntaktycznie: dopowiedzenie, modalizator, relator fleksyjnie: czasownik właściwy i niewłaściwy, partykuło-przysłówek	WZPF GWJP
2.	Fleksja paradygmatyczna: kategorie morfosyntaktyczne nominalne	ogólnie kategorie morfologicznie: fleksyjne i klasyfikujące modulujące i selektywne kategorie syntaktycznie: zależne i niezależne determinujące i niedeterminujące kategorie semantycznie: nominatywne i tekstowe prymarne i sekundarne szczegółowo przypadek rodzaj liczba stopień inne	WZPF GWJP
3.	Fleksja paradygmatyczna: kategorie morfosyntaktyczne werbalne	ogólnie kategorie morfologicznie: fleksyjne i klasyfikujące modulujące i selektywne kategorie syntaktycznie: zależne i niezależne determinujące i niedeterminujące kategorie semantycznie: nominatywne i tekstowe prymarne i sekundarne szczegółowo aspekt czas osoba tryb inne	WZPF GWJP
4.	Fleksja syntagmatyczna: forma fleksyjna (temat i flektyw)	forma fleksyjna syntetyczna i analityczna oboczna i synkretyczna aglutynacyjna i fuzyjna ogólnie: bazowa, kanoniczna, potencjalna temat fleksyjny podstawowy i wtórny oboczny i supletywny morfonologicznie morfologicznie flektyw rdzenny i afiksalny: przedrostkowy i przyrostkowy przyrostek tematowy i końcówka fleksyjna: wielofunkcyjna, izofunkcyjna, równoległa, ruchoma paradygmat fleksyjny funkcjonalny: zupełny i niezupełny formalny: kompletny, defektywny, zerowy	WZPF GWJP
5.	Fleksja nominalna (deklinacja): odmiana rzeczownika, przymiotnika liczebnika zaimka	paradygmaty deklinacje typy i podtypy klasy i podklasy grupy zestawy końcówek	WZPF GWJP
6.	Fleksja werbalna (koniugacja): odmiana czasownika	koniugacje (od końcówek) i grupy (od przyrostków) tematy podstawowe: czasu teraźniejszego i przeszłego podparadygmaty czasowniki właściwe czasowniki niewłaściwe predykatywy formy osobowe orzekające (czasu teraźniejszego, przyszłego: prostego i złożonego, przeszłego oraz zaprzeszłego) warunkowe (nieprzeszłe i przeszłe) rozkazujące nieosobowe bezokoliczniki i bezosobniki odsłowniki i imiesłowy (przysłówkowe: współczesny i uprzedni; przymiotnikowe: czynny, bierny, przeszły)	WZPF GWJP
blok 2: Gramatyka morfosyntaktyczna: gramatyka a składnia (gramatyka w zdaniu) aspekty syntaktyczne struktury predykatowo-argumentowej zdania
Składnia
7.	Składnia zdania pojedynczego (frazowa): składniki i konstrukcje	wypowiedzenie (drzewo składników bezpośrednich) analiza składnikowa: odgórna i oddolna składniki bezpośrednie terminalne i nieterminalne konstrukcje egzocentryczne endocentryczne współrzędne podrzędne	SWJP
8.	Składnia zdania pojedynczego (frazowa): akomodacja	akomodacja morfologiczna jednostronna: zgody i rządu dwustronna: uzgadniająca i rządząca niemorfologiczna słownikowa czysto składniowa ogólnie: wielokrotna i alternatywna wewnątrzfrazowa i międzyfazowa właściwości akomodacyjne wybranych części mowy: czasowników, rzeczowników, przymiotników i liczebników	SWJP
9.	Składnia zdania pojedynczego (frazowa): konotacja	konotacja podrzędnika, współskładnika, niepodrzędnika ogólnie: wielokrotna i alternatywna wewnątrzfrazowa i międzyfazowa właściwości konotacyjne wybranych części mowy: czasowników, rzeczowników, przymiotników i liczebników schemat schemat składniowy zdania złożonego schemat składniowy zdania pojedynczego podstawowy niepodstawowy	SWJP
10.	Składnia zdania pojedynczego (dependencyjna): wyrazy i składniki	wypowiedzenie (drzewo zależności) ogólnie wypowiedzenia: skończone, składowe, ułamkowe wypowiedzenia: oznajmujące, pytające, żądające, inne szczegółowo zdania: rozwinięte i nierozwinięte oznajmienia: (nie)werbalne i (nie)samoistne zawiadomienia: wykrzyknienia i informatywy wyrazy: samodzielne i niesamodzielne składniki: pojedyncze, syntaktyczne, ułamkowe, inne	ZSP
11.	Składnia zdania pojedynczego (dependencyjna): zespoły i części	zespoły szeregi: łączny, rozłączny, włączny, przeciwstawny, wynikowy związki związki: główne i poboczne związki: (bez)podmiotowe i (bez)orzeczeniowe związki: zgody, rządu, przynależności części wypowiedzenia (tzw. części zdania) podmiot gramatyczny, logiczny, epistemologiczny ukryty, domyślny, zerowy składnikowy, szeregowy, towarzyszący, osobliwy orzeczenie proste i złożone: imienne i inne niż imienne czynne, stanowe, bierne, zwrotne składnikowe i szeregowe dopełnienie przedmiotowe: bliższe i dalsze czynnika pomocniczego czynnika towarzyszącego sprawcy porównawcze orzekające okolicznik miejsca czasu sposobu akcesoryjny względu miary przyczyny celu warunku przyzwolenia skutku przydawka właściwościowa: charakteryzująca, przynależnościowa, wyodrębniająca, ilościowa, imiesłowowa, pytająca dopełniająca okolicznościowa podmiotowa orzekająca inne: proste, rozwinięte, złożone, skupione	ZSP
12.	Składnia zdania złożonego (tradycyjna): wypowiedzenia złożone (formy, wskaźniki, stosunki)	ciągi wypowiedzeń: luźne, nawiązane, ścisłe formy zespolenia: spójnikowa, bezspójnikowa, względna wskaźniki zespolenia wyrazowe spójniki zaimki odpowiedniki zapowiedniki wymawianiowe intonacja melodia pauza przycisk stosunek zespolenia współrzędny niewspółrzędny	ZSP
13.	Składnia zdania złożonego (tradycyjna): wypowiedzenia złożone (ilościowo i jakościowo)	wypowiedzenia złożone: dwukrotnie i wielokrotnie wypowiedzenia złożone: zdaniowe i oznajmieniowe wypowiedzenia złożone: współrzędnie i podrzędnie współrzędnie: łączne przeciwstawne rozłączne wynikowe włączne podrzędnie: rozwijające (przy- i odnośno-) oraz uzupełniające: podmiotowe: układowe i wyszczególniające orzecznikowe: wyszczególniające i porównawcze dopełnieniowe: układowe i wyszczególniające przydawkowe: znamionujące, wyszczególniające, porównawcze, rezultatywne, celowe okolicznikowe: czasu, miejsca, sposobu, stopnia lub miary, celu, przyczyny, przyzwolenia, warunku, skutku, przeciwieństwa wypowiedzenia złożone: inne	ZSP
blok 3: Gramatyka tekstowa: gramatyka a tekstologia (gramatyka w tekście) aspekty syntaktyczne struktury tematyczno-rematycznej tekstu
14.	Aktualne rozczłonkowanie zdania: struktura funkcjonalna zdania (tematyczno-rematyczna)	terminy: zdanie, wypowiedzenie, wypowiedź, tekst aktualizacja zdania: modalna i temporalna, referencjalna i lokatywna temat i remat - wyrażenie tematyczne i rematyczne wypowiedzenie neutralne nieneutralne akcent niekontrastywny kontrastywny szyk nienacechowany nacechowany gramatyka „w działaniu” (w tekstologii: stylistyce, genologii i analizie dyskursu)	WZPF
Podsumowania i uzupełnienia
15.	Język polski na tle innych języków (w oparciu o rezultaty badań gramatycznych)	język polski w świetle klasyfikacji typologicznej typologia syntaktyczna typologia morfologiczna

Bibliografia (podręczniki)

1. WZPF: Bańko M., 2012: Wykłady z polskiej fleksji. Warszawa.

2. GWJP: Laskowski R., Grzegorczykowa R., Wróbel H. (red.), 1998/1999: Gramatyka współczesnego języka polskiego. Morfologia. Warszawa.

3. SWJP: Saloni Z., Świdziński M., 2011: Składnia współczesnego języka polskiego. Warszawa.

4. ZSP: Klemensiewicz Z., 1969: Zarys składni polskiej. Warszawa.

1

5

---