Prewencja konie, prewencja wet

Prewencja - konie

Źrebięta

Wszystkie nowonarodzone źrebięta powinny zostać poddane badaniu lek.-wet. w ciągu 12-24 godzin po porodzie.
Wiele źrebiąt tuż po porodzie może sprawiać wrażenie zupełnie zdrowych, lecz w ciągu zaledwie kilku godzin może u nich dojść do silnego upośledzenia funkcji życiowych.
Ważne jest również określenie „grupy ryzyka”, do której możemy zaliczyć noworodka.

Kategorie ryzyka źrebiąt:

Źrebięta niskiego ryzyka:

Nie zidentyfikowano czynników ryzyka
Prawidłowa długość ciąży (kuce 320-345, duże konie 320-360 dni)
Prawidłowy poród
Prawidłowy przebieg okresu poporodowego u źrebaka
Łożysko bez zmian chorobowych

2. Źrebięta średniego ryzyka:

Określono jeden czynnik ryzyka

Źrebięta wysokiego ryzyka:

- Określono więcej niż 1 czynnik ryzyka.

Czynniki ryzyka ze strony matki:

Ciężki poród
Cesarskie cięcie
Częściowe lub całkowite odklejenie się łożyska
Poród indukowany farmakologicznie
Poród przed 320 dniem ciąży
Zapalenie łożyska
Współistniejąca choroba lub gorączka
Niedawno przebyty zabieg lub choroba
Stres transportowy
Ciąża bliźniacza
Wypływ z pochwy
Kulawizna
Przedwczesna laktacja
Bezmleczność
Wydłużona ciąża
Nieprawidłowości miednicy
Związane z przyjmowanymi lekami
Trudny poród w przeszłości

Czynniki ryzyka ze strony noworodka:

Noworodek niedojrzały
Przedwczesne oddanie smółki
Źrebięta niewstające i niepobierające pokarmu do 3 godzin po porodzie
Upośledzenie nabywania odporności biernej.

Środowiskowe czynniki ryzyka:

Wyźrebienie w zanieczyszczonym otoczeniu
Wyźrebienie w zimnym lub wilgotnym środowisku
Podejrzenie choroby zakaźnej
Przerwany poród.

Przypadki, w których źrebięta potrzebują opiekii pomocy człowieka:

1.Brak opieki matczynej:

- Śmierć klaczy

- Odtrącenie źrebięcia przez matkę

- Choroba klaczy

2. Konflikt serologiczny pomiędzy klaczą, a źrebięciem

2. Źrebięta słabe, chore, niedojrzałe, z zaburzeniami odruchu ssania.

Sposoby odchowywania osieroconych źrebiąt:

- Odchów naturalny przez klacz mamkę.

- Odchów sztuczny.

Sposoby podawania pokarmu źrebiętom:

1. Z butelki ze smoczkiem

2. Pojenie z wiadra

3. Przy użyciu zgłębnika nosowo - przełykowego

4. Żywienie drogą pozajelitową.

Niedobory immunologiczne u koni

Niedobory immunologiczne wywołane są brakiem lub defektem jednej lub kilku funkcji układu odpornościowego.

Dzieli je się na:

1. niedobory odporności pierwotne

2. niedobory odporności wtórne.

Pierwotne niedobory immunologiczne

Zaburzenia dojrzewania komórek linii limfocytarnej o udowodnionym lub domniemanym podłożu genetycznym.

Rodzaje pierwotnych niedoborów odporności u koni:

1. Ciężki złożony niedobór odporności (SCID)

2. Agammaglobulinemia

3. Przemijająca hipogammaglobulinemia

4. Selektywny niedobór przeciwciał klasy M

4. Zespół immunologiczny u kuców rasy Fell (FPS).

Ciężki złożony niedobór odporności (SCID)

Śmiertelna choroba źrebiąt czystej krwi arabskiej. Dziedziczna, autosomalna cecha recesywna. U dotkniętych tą chorobą źrebiąt brak jest limfocytów B i T, co oznacza, że nie są one w stanie wykształcić ani odpowiedniej odpowiedzi humoralnej ani komórkowej.

U chorych zwierząt nie stwierdza się aktywności białkowej kinazy zależnej od DNA.

Enzym ten jest odpowiedzialny za różnicowanie i prawidłowe funkcjonowanie limfocytów.

Objawy kliniczne obserwuje się pomiędzy 2 tygodniem, a 2 miesiącem życia.

Źrebieta nie są w stanie zwalczać zakażeń po tym jak zanikną przeciwciała siarowe.

Odpowiedni poziom Ig nie zabezpiecza ich przed zakażeniami bakteryjnymi pierwotniaczymi wewnątrzkomórkowymi (brak limfocytów T). Ostateczne rozpoznanie - testy DNA.

Zalecana jest eutanazja chorych źrebiąt.

Przemijająca hipogammaglobulinemia

W tym typie niedoboru odporności opóźniony jest proces produkcji Ig.

U zdrowych źrebiąt wytwarzanie Ig rozpoczyna się przed porodem, u chorych osobników może się zacząć nawet powyżej 3 miesiąca życia. Choroba dotyczy koni czystej krwi arabskiej i pełnej krwi angielskiej.U źrebiąt nią dotkniętych obserwuje się nawaracające zakażenia w okresie zanikania przeciwciał siarowych. Chore źrebięta są mniejsze i gorzej rozwinięte niż ich rówieśnicy. Źrebię należy odizolować w celu uniknięcia kontaktu z innymi zwierzętami, stanowiącymi ewentualne źródło zakażenia. W przypadku nawracających zakażeń, leczenie polega na podawaniu antybiotyków oraz przwciwciał.

Wtórne niedobory odporności

Mają charakter nabyty lub są wynikiem działania czynników zewnętrznych lub środowiskowych. Do najczęściej spotykanych niedoborów odporności zaliczane są zaburzenia w nabywaniu odporności biernej.

Upośledzenie nabywania odporności biernej (FPT)

FPT występuje wówczas, gdy źrebię nie zdoła wypić odpowiedniej ilości siary lub przyswoić wystarczające ilości immunoglobulin. Zdrowe źrebięta pobierają siarę w ciągu pierwszych 3 godzin życia, a matczyne Ig mogą być wykryte w ich surowicy już po 6 godzinach po porodzie. Właściwy poziom IgG między 18, a 24 godziną życia wynosi 8g/l.

Bierne nabywanie odporności ocenia się poprzez oznaczanie ilości IgG w surowicy krwi.

IgG mogą zostać oznaczone za pomocą kilku testów:

- immunodyfuzja radialna

- próba zmętnieniowa z siarczanem cynku

- test tworzenia skrzepu z aldehydem glutarowym

- aglutynacja lateksowa

- testy oparte na metodzie Elisa.

Test zmętnieniowy z ZnSO4

Roztwór roboczy uzyskuje się przez rozpuszczenie 250 mg ZnSO4 x 7 H2O w litrze uprzednie przegotowanej wody destylowanej. Należy go przechowywać w ciemnych, szczelnie zamkniętych butelkach.

Próba polega na dodaniu 0,1 ml surowicy 18-24 godzinnego noworodka do probówki zawierającej 1 ml wody destylowanej, wymieszaniu i dodaniu 5 ml przygotowanego roztworu ZnSO4. Po ponownym wymieszaniu probówkę odstawia się na godzinę w temperaturze pokojowej. Jednocześnie wykonuje się analogiczną próbę z surowicą matki.

Jeśli noworodek ma w surowicy normalną ilość immunoglobulin, probówka powinna być tak samo opalizująca jak ta z surowicą matki. Jeśli surowica noworodka spowodowała wyraźnie słabsze zmętnienie, świadczy to, że mamy do czynienia z hipogammaglobulinemią.

Test z glutaraldehydem

Może on być wykonany w 24 godzinie po urodzeniu się noworodka, czyli po zakończonym transferze jelitowym. Zasada metody wykonania tego testu polega na zdolności polimeryzowania gammaglobulin dzięki tworzeniu międzycząsteczkowych połączeń pomiędzy grupami aminokwasowymi lizyny. Reakcja ta prowadzi do powstania zwartego koagulatu w krótkim czasie, bo już po dwóch minutach przy wartościach powyżej 8g/L immunoglobulin w badanej surowicy. Wynik ten świadczy o prawidłowym transferze jelitowym i o uzyskaniu przez noworodka wymaganego zaopatrzenia biernego. Gdy czas powstania koagulatu wydłuża się do jednej godziny możemy mówić o częściowym niedoborze odporności biernej posiarowej co odpowiada wartości immunoglobulin w surowicy od 4 do 8g/L.

Jeżeli czas powstania koagulatu wydłuża się ponad jedną godzinę, świadczy to o całkowitym niedoborze odporności biernej, czyli o koncentracji immunoglobulin poniżej 4g/L surowicy.

Czynniki zwiększające ryzyko wystąpienia FPT:

1. Zbyt mała ilość lub utrata siary.

2. Zbyt mała ilość Ig w siarze

3. Niemożność pobrania siary

4. Niemożność przyswojenia siary.

Zaburzenia transporu biernego Ig są znanym czynnikiem zwiększającym ryzyko wystąpienia posocznicy. Najbardziej zagrożone są źrebięta, które w ogóle nie pobrały przeciwciał, nawet przy bardzo małym narażeniu środowiskowym.

U noworodków z częściowym niedoborem odporności biernej nie zawsze zwiększone jest ryzyko posocznicy. Sugeruje to, że że do powstania posocznicy prowadzą także inne czynniki, takie jak: higiena okołoporodowa i środowiskowa, narażenie na patogeny i stopień ich wirulencji, inne choroby, stres.

Objawy kliniczne są różne i mogą być związane z chorobą pierwotną, która uniemożliwiła pobranie odpowiedniej ilości siary. Może to być spowodowane wcześniactwem, wadami rozwojowymi, osłabieniem, encefalopatią niedokrwienną, posocznicą, septycznym zapaleniem stawów, zapaleniem płuc, zapaleniem jelit, innymi rodzajami zapaleń.

Zapobieganie i terapia FPT:

- poziom IgG poniżej 4 g/l surowicy jest bezwzględnym wskazaniem do podania przeciwciał

- zaleca się podawanie Ig każdemu źrebięciu z grupy wysokiego ryzyka, bez względu na poziom Ig

- jeśli chorobę rozpoznano u źrebięcia młodszego niż 12 h przeciwciała można podać doustnie

- można użyć dobrej jakości siary świeżej lub mrożonej (c.w. Powyżej 1,065, refraktometria cukrów pow. 20%, stężenie IgG pow. 70 g/l)

- źrebię o masie ciała 50 kg powinno otrzymać 0,5 do 2 l siary w zależności od jej jakości

- w zastępstwie można podać surowicę końską lub komercyjne preparaty zawierające IgG

- jeśli chorobę rozpoznano u źrebięcia starszego niż 12 h przeciwciała podajemy parenteralnie

- dawca surowicy powinien pochodzić z tej samej stadniny

- surowica powinna być wolna od przeciwciał swoistych dla erytrocytów

- poziom IgG w surowicy powinien być wyższy niż 12 g/l

- podanie 20 ml/kg osocza, w którym stężenie IgG wynosi 12 g/l spowoduje wzrost stężenia przeciwciał o 2/g l surowicy źrebięcia

- z reguły wystarczające jest podanie 1-2 l osocza

- osocze przed podaniem powinno być ogrzane do temperatury ciała.

Ocena jakości siary:

Najprostszą metodą jest określenie ciężaru właściwego (gęstości) siary przy użyciu densytometru (kolostrometru) o zakresie 1,026 - 1,072 g/ml. Jest to średni zakres c.w. siary. Siarę zdajamy w pierwszych godzinach po porodzie. W przeciwieństwie do kolostrometru stosowanego u bydła kolostrometr stosowany u koni wyskalowany jest wobec wody destylowanej, a o ciężarze właściwym siary świadczy zanurzenie piknometru napełnionego siarą w objętości 5 ml.

Konserwacja siary:

Na krótki czas - do 24 godzin, a przy higienicznym zdajaniu do 2-3 dni, siarę można przetrzymywać w naczyniach otwartych w temperaturze 2-5°C. Czas przetrzymywania można wydłużyć przez zakwaszanie siary dodatkami chemicznymi lub kulturami bakterii. Ze środków chemicznych do konserwacji siary można używać: kwas octowy, mrówkowy, propionowy, benzoesowy, mlekowy (np.: do 1 litra siary dodaje się 3 ml 80% kwasu mrówkowego), a do fermentacji bakterie: Streptococcus lactis, Streptococcus termophilus, Laktobacillus acidofilus, Lactobacillus bulgaricus. Tak konserwowaną siarę można przetrzymywać przez kilka dni w temperaturze pokojowej. Zakwaszanie siary przy użyciu bakterii jest mniej korzystne z uwagi na rozkład laktozy, co nie wpływa korzystnie na dalsze jej trawienie. Przyswajalność składników siary zakwaszonej jest niższa od świeżej!.

Najprostszym sposobem długotrwałego konserwowania siary jest zamrażanie w temperaturze -18 do - 20°C, najlepiej w butelkach plastykowych lub w workach foliowych o pojemności 1 do 1,5 litra. Powinno się ją rozmrażać w wodzie o temperaturze poniżej 50°C, gdyż Ig są bardzo wrażliwe na wyższe temperatury.

Do konserwacji można stosować siarę o masie właściwej powyżej 1.060 zawierającą powyżej 30g/l immunoglobulin.

Choroba hemolityczna źrebiąt (izoerytroliza)

Chorba tła immunologicznego w efekcie, której dochodzi do lizy erytrocytów źrebięcia.

Grupa krwi źrebięcia oraz alloantygeny powierzchniowe erytrocytów dziedziczone są zarówno po ojcu jak i po matce, jak i ojcu.

Jeśli źrebię odziedziczyło alloantygen po ogierze, przeciwko któremu klacz wyprodukowała przeciwciała, to po wypiciu siary i wchłonięciu przez źrebię przeciwciał będą się one łączyły z erytrocytami powodując hemolizę.

Objawy kliniczne:

Źrebięta rodzą się zdrowe, a objawy kliniczne pojawiają się po pobraniu siary.
Objawy mogą wystąpić już po 6 godzinach od porodu, aczkolwiek w lżejszych przypadkach początek choroby obserwowany jest dopiero w 3-4 dniu życia.
W typowych przypadkach stwierdza się tachykardię i tachypnoe oraz żółtaczkę.
W ciężkich przypadkach dodatkowo obserwuje się apatię, brak reakcji na bodźce zewnętrzne, brak apetytu, gorączkę, hemoglobinurię, objawy neurologiczne, wstrząs kardiogenny.

Rozpoznanie:

Choroba hemolityczna powinna być podejrzewana u każdego źrebięcia z opisanymi objawami klinicznymi.
Anemia (Ht poniżej 20%)
Bilirubinuria, czasmi hemoglobinemia lub mocznica.
Należy wykonać próbę krzyżową mieszając erytrocyty źrebięcia z surowicą matki lub test aglutynacji (JFA).

Rozpoznanie różnicowe:

Posocznica
Zamartwica noworodków
Okołoporodowe zakażenie herpeswirusowe
Krwiak opłucnej
Krwiak otrzewnej
Uraz kikuta pępowiny.

Leczenie:

1. Źrebięta z łagodnymi objawami i Ht powyżej 15%:

Jeżeli objawy zaobserwowano przed upływem 24 godzin uniemożliwiamy źrebięciu pobieranie pokarmu od matki i zapewniamy inne źródło siary, wymię zdajamy co 2 godziny

2. Źrebięta u których obserwuje się szybki spadek Ht i objawy kliniczne o umiarkowanym lub znacznym nasileniu wymagają przetoczenia krwi i leczenia wspomagającego.

Idealny dawca to taki, u którego grupę krwi oznaczono jako wolną od antygenów Aa i Qa oraz przeciwciał swoistych dla erytrocytów. W przypadku braku innego dawcy możemy przetoczyć źrebięciu przemyte erytrocyty matki. Od dawcy o masie ciała 600 kg można jednorazowo pobrać 8 litró krwi bez szkody dla jego zdrowia.

Większość źrebiąt wymaga podania 1-2 l krwi.

Jeden litr krwi o Ht 35% powinien podnieść Ht źrebięcia o 5-7%.

Zapobieganie:

Najlepszym sposobem zapobiegania jest zidentyfikowanie klaczy co do których istnieje

podejrzenie występowania tej choroby u potomstwa. U klaczy, których źrebię chorowało na chorobę hemolityczną, ryzyko powtórnego jej wystąpienia podczas następnej ciąży wynosi 70%. Najbardziej zagrożone są klacze, które nie mają antygenów Aa i Qa. W przypadku klaczy z grupy ryzyka należy tuż po porodzie, przed pobraniem przez źrebię siary, wykonać próbe krzyżową lub test JFA.

Biegunki u źrebiąt

Niezakaźne:

- biegunka towarzysząca rui poźrebięcej u klaczy

- biegunka wtórna do zatrzymania smółki

- błedy żywieniowe

- choroba wrzodowa żołądka

- nietolerancja laktozy

- zapalenie żołądka i jelit wywołane zapiaszczeniem

- alergia pokarmowa

- niedobór miedzi

- biegunka związana ze stosowaniem antybiotyków.

Zakaźne i inwazyjne:

- zakażenia wirusowe: rotawirusy, koronawirusy i adenowirusy

- zakażenia bakteriami G+: Clostridum, Rhodococus equi, Lawsonia intracelularis

- zakażenia bakteriami G-: E. Coli, Salmonella, Actinobacillus, Campylobacter

- inwazje pierwotniakowe: Cryptosporidium

- robaczyce: Strongyloides westerii, Parascaris equorum, Strongylus vulgaris

- zakażenia grzybicze: Candida/Mucor

Zatrzymanie smółki

Prawidłowo smółka jest oddawana w ciągu kilku godzin od porodu. Niezupełne jej wydalenie prowadzi do powiększenia się obrysu brzucha i bólu u źrebiąt w wieku od kilkunastu godzin do dwóch dni. U chorych źrebiąt występują objawy morzyskowe ale zwierzęta są klinicznie stabilne. Smółka może zalegać w każdym miejscu od okrężnicy dużej do prostnicy.

U ogierków zatrzymanie smółki obserwowane jest częściej niż u klaczek.

Rozpoznanie:

- minimalny pasaż kału/brak pasażu kału

- czasami smółka jest wyczuwalna w badaniu per rectum

- badanie RTG

- badanie USG

- brak refluksu jelitowego.

Terapia:

- lewatywa z wody z mydłem lub zastosowanie komercyjnej wlewki doodbytniczej + bromek N-butyloskopolaminy w dawce 10-15 mg/kg m.c., następnie lekki ruch

- w przypadku, gdy taki schemat okaże się nieskuteczny stosuje się wlewkę z 4% acetylocysteiny (250 ml) + butorfanol, jeżeli pojedyncza wlewka była nieskuteczna można ją powtórzyć po 1 godzinie

- można podać przez zgłębnik nosowo- żołądkowy wodę i olej mineralny

- w przypadku gdy inne metody zawiodły czasami skuteczne okazuje się przewodnienie płynami infuzyjnymi

- czasami niezbędne jest leczenie chirurgiczne.

Zapalenie jelit wywołane zapiaszczeniem.

Długotrwałe spożywanie piasku może skutkować zapaleniem jelita.

Jest to bardzo częste w pewnych rejonach i prawie wyłącznie dotyka zwierzęta spędzające dużo czasu na piaszczystych pastwiskach, terenach, padokach i boksach z podłożem z piasku.

Głównym objawem są biegunki.

Czasami obserwuje się morzyska, nawracającą gorączkę i wyniszczenie.

Stwierdzenie dużej ilości piachu w kale w sytuacji gdy wykluczyliśmy inne przyczyny biegunki jest niepokojące. Zawartość piasku w odchodach można określić mieszając go z wodą. Można wykonać badanie radiologiczne dla potwierdzenia rozpoznania.

Leczenie:

- Usunięcie piasku z miejsc przebywania źrebiąt

- W cięższych przypadkach konieczna jest płynoterapia oraz leczenie przeciwzapalne

- Dobre efekty przynosi terapia psylium w dawce 0,5-1 g/100 kg m.c. doustnie co 6-24h, terapię kontynuujemy do uzyskania zadowalających wyników badania kału lub RTG.

Immunoprofilaktyka swoista

W przypadku immunoprofilaktyki swoistej chorób zakaźnych koni nie istnieje standardowy program szczepień. Podjęcie decyzji o immunizacji powinno być zawsze rozpatrywane przez lekarza weterynarii indywidualnie.

Pomimo możliwości szczepienia koni w kierunku kilkunastu chorób, nie istnieje potrzeba stosowania pełnego programu ochrony. Każde miejsce na świecie charakteryzuje się specyficznym środowiskiem, w którym przebywają konie i od wiedzy lekarza zależy w kierunku których chorób zdecyduje się je swoiście uodpornić.

Należy uwzględnić ryzyko wystąpienia danej choroby, które zależy od wielu elementów takich jak: uwarunkowania geograficzne, ekspozycja patogenu na danym obszarze, czynniki środowiskowe, wiek, płeć, forma użytkowania konia.

Influenza (grypa) koni

Określono także warunki, jakie musi spełniać dobra, w pełni skuteczna szczepionka przeciwko grypie koni:

- w następstwie szczepienia nie może dochodzić do namnażania wirusa i jego siewstwa,

- nie mogą występować objawy kliniczne grypy,

- odpowiedź immunologiczna musi być szybka i długotrwała.

Szczepionki przeciwko influenzie mogą stanowić pomoc w zapobieganiu tej chorobie pod warunkiem, że zwierzęta są utrzymywane i pielęgnowane we właściwy sposób.

Odporność poszczepienna ma charakter przejściowy (nie jest długotrwała), a młode konie z reguły uodporniają się gorzej.

W naszych warunkach klimatycznych uodpornianie przeciw influenzie najlepiej rozpocząć w czerwcu lub lipcu.

Przy stosowaniu szczepionki z zabitym zarazkiem pierwsze szczepienie obejmuje dwie iniekcje w odstępie 4-6 tygodni i następne rewakcynacje co 6 miesięcy.

Po każdym szczepieniu konie nie powinny być używane do ciężkiej pracy lub intensywnego treningu co najmniej przez 2 dni.

Uodpornianie źrebiąt od klaczy zarówno szczepionych, jak i nieszczepionych rozpoczyna się w wieku 6 miesięcy. Konie uzyskują odporność chroniącą przed zachorowaniem na influenzę w 2-3 tyg. po drugiej iniekcji szczepionki. Odporność ta stopniowo narasta i utrzymuje się na dostatecznym poziomie przy systematycznym szczepieniu co 6 miesięcy

Herpeswiroza koni

Herpeswirus koni typu 1 (EHV-1) jest przyczyną poronienień u klaczy w późnej ciąży.

- Powszechne zastosowanie szczepień wraz z przestrzeganiem określonych procedur doprowadziło do zmniejszenia liczby poronień związanych z zakażeniami EHV

- Wirus ten może powodować również zapalenia dróg oddechowych.

- EHV-1 odpowiada także za zapalenia rdzenia kręgowego we wszystkich grupach wiekowych koni.

Do poronienia dochodzi z reguły w ostatnim trymestrze ciąży.

Zapobieganie

Wszystkie klacze ciężarne powinno się szczepić w 5, 7 oraz 9 miesiącu ciąży, mimo że nie daje to pełnej ochrony przed zachorowaniem. Niektórzy zalecają szczepienie klaczy co 2 miesiące podczas trwania całej ciąży. Aby ograniczyć siewstwo wirusa pozostałe konie również powinny być imunizowane.

Klacze ciężarne należy oddzielić od innych koni.

Konie nowoprzybyłe do stajni powinny być izolowane od reszty stada przez okres co najmniej 3 tygodni.

Tężec

Odporność u nowo narodzonych źrebiąt określa poziom otrzymanych z siarą antytoksyn (najwyższą ich koncentrację zapewnia doszczepianie ciężarnych klaczy na 4-6 tyg. przed porodem. W przypadku, gdy zagrożone chorobą źrebięta nie otrzymały antytoksyny drogą laktogenną powinny być zabezpieczone bezpośrednio po urodzeniu surowicą przeciwtężcową (jednorazowo 3000 j.m/zwierzę, po 4 -6 tygodniach powtórka).

Wścieklizna

Przeciwko wściekliźnie szczepi się na terenach, gdzie występuje zagrożenie tą chorobą. Uodpornianie podstawowe przeprowadza się dwukrotnie w odstępach 4-8 tygodni, a następnie powtarza się co roku, najlepiej przed wypuszczeniem koni na pastwisko.

Zołzy - zakażenie Streptococus equi var. Equi

Na terytorium UE do obrotu dopuszczony jest jeden preparat.

Preparat Equilis StrepE jest szczepionką, która jako substancję czynną zawiera żywe mutanty delecyjne bakterii Streptococcus equi.

Objawy zołzów występują u mniejszej liczby koni, które otrzymały szczepionkę Equilis StrepE. Występuje u nich także mniej ropni i mniej objawów zajęcia węzłów chłonnych.

Powstawanie odporności: Wykazano, że odporność pojawia się w 2 tygodnie po szczepieniu podstawowym.

Szczepionka przeznaczona jest dla koni zagrożonych zakażeniem Streptococcus equi w wyniku kontaktu z końmi pochodzącymi z terenów, gdzie występuje ten patogen np. dla stad, w których są konie biorące udział w wystawach i/lub zawodach odbywających się na takich terenach lub stad, do których wprowadza się lub, w których są obecne konie rekreacyjne z takich terenów.

Szczepienie podstawowe:

koniom począwszy od 4 miesiąca życia podaje się jedną dawkę szczepionki dwukrotnie w odstępie 4 tygodni.

Szczepienie przypominające:

Co 3 miesiące.

Zalecane jest szczepienie wszystkich koni przebywających w stajni.

Szczepionki dopuszczone do obrotu w Polsce

Grypa:

Equilis Prequenza
ProteqFlu

Tężec:

Tetanus toxoid

Zołzy:

Equilis Strep E

Grypa + Tężec:

Equilis Prequenza Te
ProteqFlu-Te
Equilis Te

Herpes:

Duvaxyn EHV
Grypa + Herpes:
Equilis Resequin
NNEquiffa

Wścieklizna:

Nobivac rabies
Rabisin
Vanguard R
Canvac R

Choroba	Klacze źrebne	Inne dorosłe, pow. 1 roku, wcześniej szczepione	Inne dorosłe pow. 1 roku nieszczepione
Botulizm	Wcześniej szczepione co roku, 4-6 tyg przed porodem, wcześniej nieszczepione: 1 dawka w 8 mies. Ciązy, 2 dawka po 4 tyg. 3 dawka po 4tyg od II szcz.	corocznie	1 dawka 2 dawka po 4 tyg. 3 dawka po 4 tyg od II podania potem raz w roku
EHV	5, 7 i 9 mies. ciąży	1 raz w roku co 6 mies. U koni pon. 5 lat, koni hodowl. i sport.	3 szczepienia w odstępach 4-6 tyg.
Arteritis	Niezalecane, chyba, ze duże ryzyko	Corocznie ogiery na 2-4 tyg. przed sezonem rozrod.	Pojedyncza dawka (samce, które nie kryły oraz konie na eksport powinny przejść badanie serologiczne przed szczepieniem)

Choroba

Klacze źrebne

Inne dorosłe, pow. 1 roku, wcześniej szczepione

Inne dorosłe pow. 1 roku nieszczepione

Influenza

Wcześniej szczepione co mies., 1 z dawek na 4-6 tyg przed porodem, wcześniej nieszczepione: 3 dawki co 4-6 tyg. tak, aby ostatnia była podana nie później niż na 4 tyg. przed porodem

Konie z potencjalnym ryzykiem kontaktu z wirusem co 6 mies., konie z niskim ryzykiem co roku

Szczepionka donosowa co 6 miesięcy, szczepionka inaktywowana: pierwsze 2 dawki co 4-6 tyg., trzecia dawka po 3-6 mies. Od II podania

Potomac Horse Fever

Wcześniej szcz. Co 6 msc. Dawka na 4-6 tyg. przed porodem, wcześniej nieszcz.: 1 dawka 7-9 tyg. przed porodem

2 dawka 4-6 tyg. przed porodem

Corocznie lub co 6 msc.

2 dawki w odstępie 4-6 tyg., potem co roku lub co 6 miesięcy

Choroba	Klacze źrebne	Inne dorosłe, pow. 1 roku, wcześniej szczepione	Inne dorosłe pow. 1 roku nieszczepione
Rotawirus	1 dawka w 8 msc. Ciąży, 2 i 3 dawka po kolejnych 4 i 8 tygodniach	Nie stosuje się	Nie stosuje się
Zołzy	Wcześniej szcz. Szczepionką zabitą zawierającą M-proteinę, co 6 msc, dawka na 4-6 tyg. przed porodem; wcześniej nieszcz.: Szczepionką zabitą zawierającą M-proteinę 3 dawki co 4-6 tyg., tak aby ostatnia była podana nie później niż 4 tygodnie przed porodem	Corocznie lub co 6 msc.	Szczepionką zabitą zawierającą M-proteinę: 3 dawki co 2-4 tyg, potem co 6 msc. Szczepionką żywą atenuowaną (donosowo): 2 dawki co 3 tyg. następnie co 6 msc. Lub co rok.
Choroba	Klacze źrebne	Inne dorosłe, pow. 1 roku, wcześniej szczepione	Inne dorosłe pow. 1 roku nieszczepione
Tężec	Wcześniej szczepione corocznie, dawka na 4-6 tyg. przed porodem; Wcześniej nieszczepione: 3 dawki co 4-6 tyg, tak, aby ostatnia była podana nie później niż 4 tyg. przed porodem	corocznie	2 dawki w odstępie 4-6 tyg., potem 1 raz w roku
EEE/WEE	Wcześniej szczepione corocznie, dawka na 4-6 tyg. przed porodem; Wcześniej nieszczepione: 3 dawki co 4-6 tyg, tak, aby ostatnia była podana nie później niż 4 tyg. przed porodem	Co roku na wiosnę, przed początkiem sezonu obecności wektorów	2 dawki w odstępie 4-6 tyg., rewakcynacja przed początkiem obecności wektorów
Choroba	Klacze źrebne	Inne dorosłe, pow. 1 roku, wcześniej szczepione	Inne dorosłe pow. 1 roku nieszczepione
Wirus zachodniego Nilu	Wcześniej szczepione: corocznie tak, aby dawka wypadła 4-6 tyg przed porodem	Co roku na wiosnę, przed pocvżtkiem sezonu obecności wektorów	Szczepionka inaktywowana: 2 dawki w odstępie 4-6 tyg., rewakcynacja przed początkiem sezonu obecności wektorów; szczepionka rekombinowana: 2 dawki w odstępie 4-6 tyg., rewakcynacja przed początkiem sezonu obecności wektorów
Wścieklizna	Corocznie, 4-6 tyg przed porodem lub w okresie pomiędzy porodem, a stanówką	corocznie	corocznie

Obowiązkowe szczepienie i badanie koni sportowych

Dla wszystkich kuców, małych koni i koni biorących udział w zawodach organizowanych Zgodnie z przepisami Międzynarodowej Federacji Jeździeckiej i Polskiego Związku Jeździeckiego szczepienia przeciwko grypie są obowiązkowe.

Obowiązuje następujący schemat szczepień

1. szczepienie podstawowe:

- pierwsze szczepienie,

- drugie szczepienie - nie wcześniej niż 21 i nie później niż 92 dnia od pierwszego szczepienia

2. szczepienia przypominające:

- co 6 miesięcy od daty ostatniego szczepienia

- dopuszczalny jest 21 dniowy okres przekroczenia terminu

- żadne szczepienie przypominające nie może się odbyć później niż na 7 dni przed przybyciem na zawody.

Wszystkie dane dotyczące szczepień muszą być wpisane we właściwych rubrykach w paszporcie. Wpisy muszą być staranne, pismem drukowanym nie budzącym wątpliwości, co do treści. Każdy wpis musi być potwierdzony starannym podpisem i pieczęcią lekarza weterynarii przeprowadzającego szczepienie.

Koń, który uczestniczy w zawodach po raz pierwszy musi mieć potwierdzone w paszporcie minimum szczepienie podstawowe. Wpisy, które nie dokumentują ciągłości szczepień, są niestaranne i niewiarygodne są podstawą do niewpusczenia konia na teren zawodów.

Każdorazowy wyjazd konia na zawody musi być poprzedzony badaniem weterynaryjnym potwierdzającym zdolność konia do udziału w zawodach.

W związku z tym, że od każdego konia uczestniczącego w zawodach jeździeckich może być pobrana próbka do badań antydopingowych zwraca się szczególną uwagę na leczenie konia w okresie poprzedzającym zawody.

Leki i środki odnowy biologicznej często zawierają substancje zakazane, które po wielu dniach mogą być wykryte w płynach ustrojowych.