IV. USTRÓJ ADMINISTRACJI GOSPODARCZEJ.
1. Pojęcie i funkcje oraz klasyfikacja administracji gospodarczej.
Administracja gosp. - stanowi pewien skrót myślowy służący do oznaczenia tego fragmentu adm. publicznej, która realizuje zadania państwa wobec gospodarki. Obejmuje ona działania polegające na prowadzeniu przez państwo działalności gosp. o charakterze zarobkowym. Adm. gosp. mogą wykonywać także zakłady adm., przedsiębiorstwa państwowe, fundacje, korporacje, organizacje społeczne, a nawet upoważnione osoby prywatne.
Budowę systemu adm. gosp. można oprzeć na kryterium:
1. funkcji:
- programowanie i planowanie gospodarcze,
- kontrola i nadzór,
- ochrona gospodarki, jej mechanizmów i uczestników.
2. zakresu przedmiotowego działania.
Wykonywanie funkcji kontroli, nadzoru i ochrony można powierzyć kilku organom, przyjmując między nimi podział przedmiotowy zakresu działania.. W pozostałym zakresie budowę adm. gosp. można oprzeć na kryterium przedmiotowym i w tych ramach lokować całość lub większość funkcji adm. gosp.
Podmioty adm. gosp. można ponadto klasyfikować ze względu na zasięg ich działania na rynku i są to podmioty, których:
- zakres działania obejmuje wszystkie segmenty rynku,
- zadania i kompetencje dotyczą poszczególnych fragmentów rynku, np. towarowego,
finansowego, pracy, międzynarodowego.
Podstawy prawne działania administracji gospodarczej w Polsce tworzą przepisy konstytucyjne oraz ustawy. Pierwsze wskazują na usytuowanie poszczególnych organów w całym systemie ustrojowym, a drugie określają zadania i kompetencje organów administracji gosp. oraz formy i metody ich działania.
2. System rządowej administracji gospodarczej.
Rada Ministrów i jej organy.
Katalog zadań RM zawarty jest art.146 ust.4 Konstytucji, w którym wymienia się m.in. ochronę interesów Skarbu Państwa i zagadnienia budżetu państwa wiążące się z problematyką planowania finansowego i gospodarczego.
Do RM należy: - zapewnienie wykonania ustaw - w całokształcie zadań wobec gosp. funkcja ta jest funkcją główną, - kierowanie, koordynowanie i kontrolowanie prac organów adm. rządowej - nie dotyczą one bezpośrednio gosp., lecz działań podejmowanych wobec niej przez org. rządowej adm. gosp., -podejmowanie bezpośrednich działań organizatorskich, reglamentacyjnych, kontrolnych wobec gosp., jej mechanizmów i uczestników.
Organy wewnętrzne RM mają charakter stałych lub doraźnie tworzonych komitetów. Tworzy się je jako organy pomocnicze i opiniodawcze i są to: - Komitet Ekonomiczny, - Komitet Społeczny, - Komitet Spraw Obronnych, - Komitet ds. Polityki Regionalnej i Zrównoważonego Rozwoju. Zadaniem Komitetu jest wypracowanie na potrzeby decyzyjne RM projektów aktów normatywnych lub projektów programów rządowych - ostateczne uzgodnienia, usunięcie rozbieżności i koordynację projektów powstałych we wcześniejszych fazach prac w skali resortu lub kilku resortów. Niezależnie od komitetów RM w roli organów opiniodawczych i doradczych występują także inne podmioty, np. Rada Legislacyjna, Rada Strategii Społ. - Gosp.
Ministrowie i ich aparat oraz podległe organy.
Z konstytucyjnego punktu widzenia ministrowie są członkami RM (art.147 ust.1). Kierują oni określonymi działami adm. rządowej lub wypełniają zadania wyznaczone przez Prezesa RM. Podstawowy zakres działania ministra wynika z nazwy jego urzędu, natomiast szczegółowy zakres działania określa w drodze rop. Prezes RM. On też nadaje ministerstwu statua, w którym określa jego szczegółową strukturę organizacyjną. Minister wykonuje swoje zadania przy pomocy sekretarza i podsekretarza stanu. Aparat wykonawczy ministra stanowi ministerstwo. Pracownicy zatrudnieni w adm. rządowej stanowią korpus służby cywilnej ustanowionej w celu zapewnienia zawodowego, rzetelnego, bezstronnego i neutralnego politycznie wykonywania zadań państwa. W pojęciu resortu, którym kieruje dany minister, znajdują się również organy, urzędy i jednostki organizacyjne podporządkowane ministrowi lub urzędy centralne, nad działalnością, których minister sprawuje nadzór. W stosunku do podmiotów podporządkowanych minister pełni funkcje kierownicze i kontrolne, natomiast
w stosunku do pozostałych jedynie funkcje nadzoru. Głównym zadaniem ministra jest opracowywanie założeń polityki państwa wobec zachowań na rynku oraz ochrona mechanizmów rynkowych i weryfikowanie zachowań przedsiębiorców niezgodnych z chronionymi przez państwo regułami gry rynkowej. Minister opracowuje własną wizję rozwoju danego działu gosp.
Minister Gospodarki jest głównym realizatorem zadań państwa na rynku towarowym i międzynarodowym, a w tych działaniach wspomaga go Minister Skarbu Państwa. Funkcję gospodarczą pełnią również Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi oraz Minister Infrastruktury.
W dziedzinie finansów publicznych i na rynku finansowym główna rola przypada Ministrowi Finansów zaś na rynku pracy Ministrowi Pracy i Polityki Społecznej.
Urzędy centralne.
Nie wszystkie zadania adm. publicznej wobec gosp. realizują ministrowie. Część zadań z wykonują urzędy centralne, które nie mają statusu urzędu ministra, chociaż najczęściej kierowane są przez osoby będące ministrami. Status prawny tych urzędów nie jest zresztą jednolity. Czasami jego kształt i charakter ma nawet ważne znaczenie, ponieważ wyraża pewną koncepcję ustrojowa. Uwaga ta odnosi się szczególnie do organu państwowego zajmującego się programowaniem i planowaniem gosp.
Rządowe Centrum Studiów strategicznych ma status prawny państwowej jednostki organizacyjnej, którą kieruje Prezes w randze ministra i członka RM. Jego zadaniem jest prowadzenie prac służących RM i Prezesowi RM do programowania strategicznego, prognozowania rozwoju gosp. i społ. oraz zagospodarowania przestrzennego kraju. Charakter tych zadań zbliża Centrum bardziej do jednostki badawczej niż do urzędu.
Dla funkcjonowania gosp. oraz wypełniania wobec niej zadań państwa istotne znaczenie ma system statystyki publicznej. Wymaga on rzetelnego, obiektywnego, profesjonalnego i niezależnego prowadzenia badań statystycznych oraz prezentowania ich zainteresowanym podmiotom. Służby statystyki publicznej stanowią Główny Urząd Statystyczny oraz podległe mu urzędy i jednostki statystyczne. GUS jest centralnym organem adm. państwa. Struktura GUS jest dostosowana do jego zadań. Komitet Integracji Europejskiej - powołanie Komitetu oraz jego zakres działania i struktura wewnętrzna podkreślają wagę, jaką Polska przykłada do integracji europejskiej. Komitet jest organem utworzonym w celu programowania i koordynowania polityki w sprawach związanych z integracją Polski z Unia Europejska oraz programowania i koordynacji działań dostowawczych Polski do standardów europejskich, jak również koordynowanie działań adm. państwowej w zakresie otrzymywanej pomocy zagranicznej. W skład Komitetu wchodzą: Przewodniczący, Sekretarz Komitetu oraz członkowie. Są nimi ministrowie: spraw Zagranicznych, Spraw Wewnętrznych i Adm., Gospodarki, Finansów, Ochrony Środowiska, zasobów Naturalnych i Leśnictwa, Pracy i Polityki Socjalnej, Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej oraz Sprawiedliwości. Urząd Komitetu ma strukturę organizacyjną przystosowaną do wypełniania zadań Komitetu, obejmuje ona m.in. departamenty: Harmonizacji Prawa, Spraw Traktatowych, Ekonomicznych, Koordynacji, Instytucji Europejskich i Planowania, Kształcenia Europejskiego i Informacji, Pomocy Zagranicznej, Funduszy i Programów Wspólnotowych, Dokumentacji Europejskich. Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów jest centralnym organem adm. rządowej, podległym RM. Nie jest to więc organ w pełni samodzielny i niezależny, co utrudnia zwalczanie monopoli państwa. Wewnętrzna struktura tego organizacyjna urzędu oparta jest na przedmiotowym podziale pracy. Urząd ma również swoje delegatury terenowe, a ponadto Prezesowi Urzędu podlega Inspekcja Handlowa. Komisja Papierów Wartościowych i Giełd jest centralnym organem adm. rządowej w sprawach publicznych obrotu papierami wartościowymi. Nadzór nad Komisją sprawuje Prezes RM. Komisja jest organem kolegialnym. W jej skład wchodzą: przewodniczący i 2 zastępców oraz członkowie. Komisja realizuje następujące funkcje: kontrolno-nadzorcze, reglamentacyjne, policyjne, organizatorsko - inspirujące oraz informacyjne. Aparatem wykonawczym Komisji oraz jej przewodniczącego jest urząd Komisji Papierów Wartościowych i Giełd, którym kieruje przewodniczący przy pomocy zastępców. W skład urzędu wchodzą m.in. biura: Inspekcji, Prawne, Finansów i Analiz Ekonomicznych, Domów Maklerskich i Funduszy Powierniczych. Państwowy Urząd Nadzoru Ubezpieczeń jest centralnym organem adm. państwowej. zadaniem nadzoru jest ochrona interesów osoby ubezpieczonej i zapobieganie sytuacji, w której zakład ubezpieczeń nie będzie w stanie wypłacać ubezpieczonemu należnego Świadczenia. Nadzór ubezpieczeniowy dotyczy więc działalności zakładów ubezpieczeń, brokerów i agentów ubezpieczeniowych. Urząd Nadzoru jest centralnym organem adm. rządowej. Jego zadaniem jest ochrona interesów członków funduszy oraz uczestników pracowniczych programów emerytalnych. W zakresie ubezpieczeń zdrowotnych nadzór sprawuje Urząd Nadzoru Ubezpieczeń Zdrowotnych utworzony jako organ centralny. Prezes Urzędu Zamówień Publicznych jest centralnym organem adm. państwowej właściwym w sprawach zamówień publicznych. Prezesa powołuje i odwołuje Prezes RM. Funkcje Prezesa mają charakter czynności: decyzyjnych i organizacyjno-sprawozdawczych. Prezes realizuje je przy pomocy urzędu, który ma jedynie 4 zespoły: Ewidencji, Prawny, Szkoleń i Promocji, Administracyjny. Prezes Krajowego Urzędu Pracy jest centralnym organem adm. państwowej, podległym Ministrowi Pracy i Polityki Socjalnej.
Agencje rządowe.
Do systemu adm. gosp. należą agencje rządowe. Publicznoprawne rozumienie agencji odnosi się do podmiotów stanowiących jednostki organizacyjne wyłączone z tradycyjnych struktur ministerialnych, chociaż na ogół poddane nadzorowi ministrów, o zróżnicowanych podstawach prawnych i formach działania, tworzone jako szczególnego rodzaju rządowe przedstawicielstwa, w celu spełnienia wyznaczonych przez rząd zadań z zakresu adm. gospodarczej. To, czy jest agencja, określa w każdym przypadku konkretna ustawa bądź inny akt prawny pochodzący od organu założycielskiego. założycielskiego związku z tym agencje rządowe różnią się sposobem powstawania, organizacji, finansowania, nadzoru i kontroli, a także zadaniami i sposobami ich wypełniania. Z punktu widzenia sposobu powstania wyróżniamy agencje: - powstałe na mocy ustaw, powstałe na mocy aktu notarialnego tworzącego spółkę akcyjną. Wśród agencji powstałych na mocy ustawy wyróżnić można agencje określone pod względem formy organizacyjno-prawnej jako: - państwowe osoby prawne, - państwowe jednostki organizacyjne, - zakłady budżetowe. Zadania agencji rządowych: - interwencyjny skup i sprzedaż produktów rolnych (Agencja Rynku Rolnego),
- wykup gruntów pod autostrady i przygotowanie ich budowy (Agencja Budowy i Eksploatacji Autostrad), - czynności prywatyzacyjne (Agencja Własności Rolnej Skarbu Państwa, Agencja Prywatyzacji), - czynności restrukturyzacyjne (Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa), - zarządzanie określoną substancją materialną oraz obrót nieruchomościami i innymi składnikami majątku Skarbu Państwa, - funkcje doradcze i promocyjne. / Agencje działające w formie spółek akcyjnych w zasadzie nie korzystają z dotacji budżetowych. Agencje podlegają kontroli finansowej za strony ministra Finansów, natomiast są nadzorowane przez innego ministra.
Terenowa administracja rządowa.
Zadania adm. rządowej wykonują: - wojewoda sprawujący władzę adm. ogólnej, - działający pod zwierzchnictwem wojewody kierownicy zespolonych służb, inspekcji i straży, - organy adm. niezespolonej, - organy samorządu terytorialnego, - działający pod zwierzchnictwem starosty kierownicy powiatowych służb, inspekcji i straży, - organy innych samorządów, jeżeli wykonywanie zadań adm. rządowej następuje na podstawie ustawy lub porozumienia.
Wojewoda jako organ rządowej adm. ogólnej kieruje i zapewnia jej oraz innym jednostkom warunki działania w województwie, koordynuje ich pracą, a także nadzoruje działalność j.s.t. Wydaje w sprawach należących do jego właściwości decyzje. Jest przedstawicielem Skarbu Państwa, istotne są również kompetencje w zakresie komunalizacji mienia gminnego, polityki regionalnej, zagospodarowania przestrzennego terenu, a także specjalnych stref ekonomicznych i wolnych obszarów celnych. wojewoda wykonuje zadania przy pomocy wicewojewody i innych kierowników służb inspekcji wojewódzkich oraz urzędu wojewódzkiego i urzędu rejonowego, które podlegają jego nadzorowi.
Terenowy zakres działania mają również regionalne izby obrachunkowe powołane do kontroli gosp. finansowej i zamówień publicznych gmin, powiatów, województw, itp., także do nadzorowania działalności komunalnej w zakresie spraw budżetowych i do kontroli wykorzystania dotacji uzyskanych z budżetu gminy. Izby kontrolują gosp. finansową gmin na podstawie zgodności z prawem i dokumentacji ze stanem faktycznym.
3. POZARZĄDOWE INSTYTUCJE ADMINISTRACJI GOSPODARCZEJ
NIK - jest naczelnym organem kontroli państwowej, podległym Sejmowi. Kontroluje on działalność organów administracji rządowej, NBP, Państwowych osób prawnych i innych jednostek organizacyjnych z punktu widzenia legalności, gospodarności, rzetelności i celowości. Może też kontrolować działalność organów samorządu terytorialnego, komunalnych osób prawnych i innych komunalnych jednostek organizacyjnych pod względem legalności, rzetelności i gospodarności. NIK nie jest organem administracji gospodarczej. Wypełnia jednak bardzo ważną funkcję (kontrolna) państwa wobec gospodarki. Kontroluje bowiem zachowania przedsiębiorców gospodarce jak i realizację zadań państwa wobec gospodarki przez administrację gospodarczą.
Narodowy Bank Polski w systemie gospodarczym
Zgodnie z Konstytucją RP jest on centralnym bankiem państwa i spełnia on 3 funkcje:
- banku emisyjnego
-banku gospodarki narodowej.
Jako bank centralny dokonuje emisji znaków pieniężnych. Jako bank banków reguluje cyrkulację emitowanego pieniacza oraz wielkość tworzonego przez banki operacyjne pieniądza gotówkowego i płynność całego systemu bankowego. Jako bank gospodarki narodowej czuwa nad równowagą bilansu płatniczego, udziela kredytów budżetowi państwa oraz sprawuje obsługę długu państwowego. Do zadań NBP wobec gospodarki należą:
- w współdziała w kształtowaniu polityki gospodarczej państwa
- przekazuje organom państwa założenia polityki pieniężnej
- współdziała z Ministrem Finansów
- opiniuje projekty aktów normatywnych z zakresu polityki gospodarczej i dotyczących działalności banków.
NBP współdziałając z właściwymi organami władzy i administracji państwowej w ustalaniu i realizowaniu polityki gospodarczej państwa ma w szczególności na względzie umocnienie pieniądza polskiego.
Komisja Papierów Wartościowych i Giełd
Jest centralnym organem administracji rządowej do spraw obrotu papierami wartościowymi, działalności giełd, domów maklerskich i składowych.
Do zadań Komisji należy:
sprawowanie nadzoru nad przestrzeganiem reguł uczciwego obrotu i konkurencji w zakresie publicznego obrotu papierami wartościowymi i towarami giełdowymi oraz nad zapewnieniem powszechnego dostępu do rzetelnych informacji na rynku papierów wartościowych i rynku towarów giełdowych,
inspirowanie, organizowanie i podejmowanie działań zapewniających sprawne funkcjonowanie rynku papierów wartościowych i rynku towarów giełdowych oraz ochronę inwestorów,
współdziałanie z organami administracji rządowej, Narodowym Bankiem Polskim oraz instytucjami i uczestnikami publicznego obrotu papierami wartościowymi i obrotu towarami giełdowymi w zakresie kształtowania polityki gospodarczej państwa zapewniającej rozwój rynku papierów wartościowych i rynku towarów giełdowych,
upowszechnianie wiedzy o zasadach funkcjonowania rynku papierów wartościowych i rynku towarów giełdowych,
przygotowywanie projektów aktów prawnych związanych z funkcjonowaniem rynku papierów wartościowych i rynku towarów giełdowych,
podejmowanie innych działań przewidzianych przepisami ustawy Prawo o publicznym obrocie papierami wartościowymi oraz ustawy o giełdach towarowych.
Komisja Nadzoru Ubezpieczeń i Funduszy Emerytalnych
Status prawny, zadania i skład komisji
Status prawny Komisji
Komisja Nadzoru Ubezpieczeń i Funduszy Emerytalnych (KNUiFE) jest centralnym organem administracji rządowej. Nadzór nad Komisją sprawuje minister właściwy do spraw instytucji finansowych, którym w obecnym stanie prawnym jest Minister Finansów.
Komisja została utworzona 1 kwietnia 2002 r. na mocy przepisów Ustawy z dnia 1 marca 2002 r. o zmianach w organizacji i funkcjonowaniu centralnych organów administracji rządowej i jednostek im podporządkowanych oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz. U. z 2002 r. Nr 25, poz. 253). Komisja przejęła zadania zniesionych przepisami tej samej ustawy organów - Państwowego Urzędu Nadzoru Ubezpieczeń i Urzędu Nadzoru nad Funduszami Emerytalnymi.
Organizację i zasady działania Komisji określa ustawa z dnia 22 maja 2003 r. o nadzorze ubezpieczeniowym oraz Rzeczniku Ubezpieczonych (Dz. U. nr 124 poz. 1153).
Przedmiot działania i kompetencje Komisji
Komisja Nadzoru Ubezpieczeń i Funduszy Emerytalnych jest organem państwowego nadzoru ubezpieczeniowego i emerytalnego. Nadzorem Komisji jest objęta działalność:
1) ubezpieczeniowa, o której mowa w przepisach o działalności ubezpieczeniowej
2) w zakresie pośrednictwa ubezpieczeniowego, o której mowa w przepisach o pośrednictwie ubezpieczeniowym
3) w zakresie funduszy emerytalnych, o której mowa w przepisach o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych
4) w zakresie pracowniczych programów emerytalnych, o której mowa w przepisach o pracowniczych programach emerytalnych.
Nadzorowi podlegają podmioty prowadzące działalność w wyżej wymienionych obszarach, w szczególności zakłady ubezpieczeń, pośrednicy ubezpieczeniowi, fundusze i towarzystwa emerytalne.
Celem nadzoru jest ochrona interesów osób ubezpieczających, ubezpieczonych, uposażonych lub uprawnionych z umów ubezpieczenia, członków funduszy emerytalnych oraz uczestników pracowniczych programów emerytalnych.
W celu realizacji swoich zadań Komisja współpracuje w szczególności z Komisją Nadzoru Bankowego, Komisją Papierów Wartościowych i Giełd, Prezesem Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów oraz z organami nadzoru ubezpieczeniowego lub emerytalnego innych państw. Komisja może zawierać porozumienia o współdziałaniu w zakresie nadzoru z organami nadzoru ubezpieczeniowego i emerytalnego innych państw.
Skład Komisji
Przewodniczący Komisji - powoływany przez Prezesa Rady Ministrów na wspólny wniosek ministra właściwego do spraw instytucji finansowych i ministra właściwego do spraw zabezpieczenia społecznego - na pięcioletnią kadencję,
dwaj zastępcy Przewodniczącego Komisji - przedstawiciele wyznaczeni przez ministra właściwego do spraw instytucji finansowych oraz przez ministra właściwego do spraw zabezpieczenia społecznego,
członkowie Komisji - Przewodniczący Komisji Papierów Wartościowych i Giełd albo wyznaczony przez niego zastępca przewodniczącego oraz Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów albo wyznaczony przez niego wiceprezes.
W posiedzeniach Komisji z głosem doradczym uczestniczą: przedstawiciel Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, Rzecznik Ubezpieczonych oraz Generalny Inspektor Nadzoru Bankowego.
Zasady funkcjonowania Komisji
Pracami Komisji kieruje Przewodniczący Komisji. Przewodniczący Komisji reprezentuje Komisję na zewnątrz.
Komisja w zakresie swojej właściwości podejmuje uchwały. Uchwały podpisuje w imieniu Komisji Przewodniczący Komisji, a w przypadku jego nieobecności, upoważniony przez niego Zastępca Przewodniczącego Komisji.
Komisja podejmuje uchwały zwykłą większością głosów w obecności co najmniej trzech osób wchodzących w skład Komisji. Szczegółową organizację i tryb pracy Komisji określa regulamin Komisji uchwalony przez Komisję.
Komisja może upoważnić Przewodniczącego Komisji, zastępców Przewodniczącego lub pracowników Urzędu Komisji do podejmowania działań w zakresie właściwości Komisji, także do wydawania postanowień i decyzji administracyjnych, z wyjątkiem wydawania rozstrzygnięć co do istoty sprawy, w sprawach dotyczących:
wydawania i cofania zezwolenia na wykonywanie działalności ubezpieczeniowej
wydawania zgody na powołanie osób na członków zarządu
połączenia i podziału zakładów ubezpieczeń
przeniesienia portfela ubezpieczeń
wydawania zezwolenia na nabycie lub objęcie akcji zakładu ubezpieczeń
likwidacji przymusowej zakładu ubezpieczeń
ustanowienia zarządu komisarycznego zakładu ubezpieczeń
występowania z wnioskiem o ogłoszenie upadłości zakładu ubezpieczeń
wydawania zezwolenia na utworzenie funduszu emerytalnego i towarzystwa emerytalnego
cofania zezwolenia na utworzenie towarzystwa emerytalnego
wydawania zezwolenia na przejęcie zarządzania funduszem emerytalnym oraz połączenie towarzystw emerytalnych
wydawania zezwolenia na nabycie lub objęcie akcji towarzystwa emerytalnego
wydawania zezwolenia na zmianę statutu funduszu emerytalnego oraz zmianę statutu towarzystwa emerytalnego
likwidacji pracowniczego funduszu emerytalnego
nadawania decyzji rygoru natychmiastowej wykonalności
kar pieniężnych nakładanych na towarzystwa emerytalne, zakłady ubezpieczeń lub członków ich organów, oraz zawieszania członków zarządu, występowania z wnioskiem o odwołanie członka zarządu lub odwołanie udzielonej prokury lub występowania o zwołanie posiedzenia walnego zgromadzenia, rady nadzorczej lub zarządu.
Obsługę Komisji zapewnia Urząd Komisji. Urzędem kieruje Przewodniczący Komisji.
Organizację Urzędu określa statut Urzędu, nadany w drodze zarządzenia, przez ministra właściwego do spraw instytucji finansowych w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw zabezpieczenia społecznego.
Urząd Zamówień Publicznych
Podstawowe informacje o Urzędzie Zamówień Publicznych
Urząd Zamówień Publicznych został utworzony na podstawie art. 7 ustawy z dnia 10 czerwca 1994 r. o zamówieniach publicznych (tekst jednolity w Dz.U. z dnia 14 września 1998r. Nr 119,poz. 773).
Prezes Urzędu jest centralnym organem administracji państwowej. Organem doradczym i opiniodawczym Prezesa UZP jest kolegium, którego członków powołuje i odwołuje Prezes Rady Ministrów, na wniosek Prezesa Urzędu.
Prezes Urzędu kieruje i nadzoruje pracę UZP przy pomocy Zastępcy Prezesa, Dyrektora Generalnego, Dyrektorów departamentów i Dyrektorów równorzędnych komórek organizacyjnych.
System zamówień publicznych jest zdecentralizowany, zatem Prezes UZP nie dokonuje zamówień w imieniu innych podmiotów, nie zatwierdza ani nie unieważnia przeprowadzonych przetargów oraz zawartych umów.
Do zadań realizowanych przez właściwe komórki Urzędu Zamówień Publicznych należy w szczególności:
* zatwierdzanie wyboru trybu udzielania zamówienia publicznego innego niż przetarg nieograniczony, przy wydatkowaniu środków publicznych o kwocie wyższej niż 200 000 ECU (za wyjątkiem trybu zamówienia z wolnej ręki, gdzie uzyskanie zgody prezesa na zastosowanie w/w trybu wymagane jest już przy przekroczeniu kwoty 20 000 ECU),
* wydawanie decyzji dotyczących skracania terminów składania ofert,
* wydawania zgody na zastosowanie bądź odstąpienie od zastosowania preferencji krajowych,
* wydawania innych decyzji w trybie administracyjnym wynikających z ustawy o zamówieniach publicznych,
* ustalanie i prowadzenie listy arbitrów rozpatrujących odwołania wniesione w postępowaniu o zamówienie publiczne oraz organizacja i obsługa rozpraw arbitrażowych,
* wydawanie Biuletynu Zamówień Publicznych, w którym publikowane są ogłoszenia o przetargach i ich wyniku o wartości powyżej 30 000 ECU, informacje o udzielaniu zamówienia w trybie negocjacji z zachowaniem konkurencji oraz zapytania o cenę przy zamówieniach o wartości powyżej 200 000 ECU,
* opracowywanie programów szkoleń oraz organizowanie i inspirowanie szkoleń, których celem jest upowszechnianie prawidłowych wzorców postępowania w procesie udzielania zamówień publicznych.
Realizacja przedstawionych zadań ma na celu racjonalizację i podniesienie efektywności wydatkowania środków publicznych.
W skład Urzędu wchodzą następujące komórki organizacyjne:
Departament Prawny
Departament Prawny zapewnia wewnętrzną i zewnętrzną obsługę prawną Urzędu oraz reprezentuje Prezesa UZP przed organami ochrony prawnej.
Zadania Departamentu Prawnego w zakresie legislacji realizowane są przez Wydział Legislacyjno - Prawny zajmujący się:
przygotowywaniem projektów aktów prawnych dotyczących systemu zamówień publicznych,
opiniowaniem projektów aktów prawnych,
prowadzeniem dokumentacji związanej z postępowaniem legislacyjnym,
opracowywaniem, gromadzeniem i ewidencjonowaniem wszelkich opinii, uwag oraz propozycji dotyczących ustawy o zamówieniach publicznych,
udzielaniem wyjaśnień w zakresie interpretacji prawa o zamówieniach publicznych,
opracowywaniem i przygotowywaniem ogólnych warunków umów, wzorów umów, regulaminów, wzorców postępowania przy udzielaniu zamówień,
przygotowywaniem pism procesowych w sprawach sądowych, wnoszeniem i popieraniem powództw i wniosków,
wewnętrzna obsługa prawna Urzędu.
Do zadań w zakresie orzecznictwa realizowanych przez Wydział Orzecznictwa Departamentu Prawnego należy w szczególności:
przygotowywanie decyzji administracyjnych Prezesa przewidzianych w ustawie o zamówieniach publicznych,
opracowywanie okresowych analiz oraz informacji dotyczących decyzji, wydawanych przez Prezesa w trybie administracyjnym, przygotowywanych przez Departament Prawny
Departament Szkoleń i Wydawnictw
Departament Szkoleń i Wydawnictw odpowiada za całokształt działań związanych z przygotowaniem i upowszechnianiem programów szkoleniowych, organizowanie i inspirowanie szkoleń, opracowywanie i upowszechnianie materiałów szkoleniowych i informacyjnych oraz wydawanie Biuletynu Zamówień Publicznych.
Zadania Departamentu realizowane są przez Wydział Szkoleń i Wydawnictw Edukacyjnych w zakresie:
upowszechniania zasad funkcjonowania systemu zamówień publicznych wśród zamawiających oraz przedsiębiorców uczestniczących w rynku zamówień publicznych,
organizowania szkoleń i seminariów dla arbitrów,
pomocy w zakresie organizacji i merytorycznego kształtu szkoleń z zakresu zamówień publicznych, w tym współpraca z podmiotami sektora finansów publicznych zajmującymi się wsparciem przedsiębiorców i doskonaleniem administracji w podnoszeniu ich umiejętności z zakresu zamówień publicznych,
inspirowania przedsięwzięć wydawniczych dotyczących problematyki zamówień publicznych,
przygotowywania poradników i publikacji z zakresu zamówień publicznych i nadzoru nad ich dystrybucją,
udziału w realizacji programów pomocowych wspierających rozwój systemu zamówień publicznych.
Do zadań Departamentu Szkoleń i Wydawnictw, realizowanych przez Wydział Biuletynu Zamówień Publicznych należy:
przygotowanie do publikacji i upowszechnianie Biuletynu Zamówień Publicznych w formie elektronicznej i drukowanego dziennika urzędowego.
przygotowywanie projektów decyzji administracyjnych Prezesa w sprawie odmowy zamieszczenia ogłoszenia w Biuletynie,
nadzór nad działaniem regionalnych wydań Biuletynu,
przyjmowanie i przekazywanie ogłoszeń do publikacji w Dzienniku Urzędowym Wspólnot Europejskich.
Departament Kontroli, Analiz i Szkoleń
Departament Kontroli, Analiz i Szkoleń realizuje zadania w zakresie funkcjonowania systemu odwołań, analiz, szkoleń oraz kontroli, informując Prezesa Urzędu o przypadkach naruszeń przepisów ustawy o zamówieniach publicznych, stwierdzonych w związku z realizowanymi zadaniami.
W zakresie odwołań Departament zajmuje się:
* prowadzeniem, z upoważnienia Prezesa Urzędu, listy arbitrów,
* przygotowywaniem projektów decyzji Prezesa Urzędu o skierowanie odwołania do zespołu arbitrów i o wyznaczenie arbitrów wraz ze wskazaniem przewodniczącego zespołu arbitrów oraz o terminie posiedzenia,
* wykonywaniem czynności organizacyjno-technicznych, wynikających z regulaminu postępowania przy rozpatrywaniu odwołań i prowadzeniem repertorium spraw oraz archiwum akt spraw z przeprowadzonych postępowań odwoławczych,
* przesyłaniem orzeczeń zespołu arbitrów wraz z wezwaniem do zapłaty kosztów postępowania z jednoczesnym powiadomieniem Biura Organizacyjno-Finansowego UZP,
* nadzorowaniem wykonywania orzeczeń zespołów arbitrów poprzez występowanie do sądu powszechnego z wnioskami o stwierdzenie wykonalności wyroków zespołu arbitrów i nadanie klauzuli wykonalności tym wyrokom i podejmowanie czynności egzekucyjnych,
* wykonywaniem przewidzianych przepisami prawa czynności w związku ze skargami wnoszonymi do sądu powszechnego o uchylenie orzeczenia zespołu arbitrów.
Do zadań Departamentu w zakresie szkoleń należy:
* organizowanie szkoleń i seminariów dla arbitrów,
* prowadzenie doradztwa w zakresie organizacji i merytorycznego przebiegu szkoleń, inspirowanie oraz koordynacja przedsięwzięć wydawniczych, związanych z problematyką zamówień publicznych.
W dziedzinie kontroli i analiz Departament prowadzi działania polegające na:
* przeprowadzaniu okresowych analiz orzeczeń arbitrów,
* występowaniu do zamawiających z żądaniem przedstawienia informacji dotyczących przebiegu postępowań o udzielenie zamówień publicznych i ich realizacji oraz udostępnienia dokumentacji w sprawie zamówienia publicznego,
* analizie zgromadzonych materiałów oraz przygotowywanie stosownych wniosków i informacji o wynikach kontroli,
* przygotowywaniu analiz i przeglądów prasowych w zakresie zamówień publicznych,
* podejmowaniu czynności związanych realizacją uprawnień Prezesa Urzędu w zakresie wystąpień do sądów powszechnych o stwierdzenie nieważności umów lub nieważności zmian w umowach w sprawach zamówień publicznych.
Biuro Organizacyjno- Finansowe
Biuro Organizacyjno - Finansowe zapewnia obsługę w zakresie księgowości, obsługi kancelaryjnej, administracyjnej i organizacyjnej przedsięwzięć realizowanych przez Urząd Zamówień Publicznych.
Do zadań realizowanych przez Biuro należy:
zajmowanie się budżetem Urzędu Zamówień Publicznych,
prowadzenie księgowości oraz obsługi bankowo-kasowej Urzędu,
zapewnienie obsługi księgowo-kasowej arbitrażu na podstawie wezwań do zapłaty przesyłanych do stron przez Biuro Odwołań.
obsługa kancelaryjna Urzędu Zamówień Publicznych, w tym przyjmowanie, ewidencjonowanie, rozdzielanie i doręczanie korespondencji,
gromadzenie i przechowywanie dokumentacji, zgodnie z obowiązującą Instrukcją Kancelaryjną,
archiwizacja dokumentów urzędowych,
administrowanie pomieszczeniami Urzędu,
zapewnienie obsługi techniczno - porządkowej, zaopatrywanie w niezbędne materiały biurowe i środki pracy, prowadzenie ksiąg inwentarzowych,
zapewnienie sprawnego funkcjonowania systemu informacyjnego Urzędu,
prowadzenie, pod bezpośrednim nadzorem Dyrektora Generalnego, spraw kadrowych
4. KOORDYNACJA DZIAŁALNOŚCI ADMINISTRACJI GOSPODARCZEJ
Koordynacja oznacza proces harmonizowania działań wielu podmiotów przez inny podmiot w zakresie przedmiotu działań oraz ich czasu i przestrzeni.
Cechy koordynacji to m.in.:
Działania koordynacyjne odnoszą się do różnych jednostek organizacyjnych niezależnych od siebie
Czynnikiem łączącym te jednostki powinno być zbieżność ich interesów oraz wspólne potrzeby gospodarcze
Formą działania koordynacyjnego jest oddziaływanie pośrednie
Koordynator tylko funkcjonalnie zajmuje pozycję nadrzędną w stosunku do jednostek koordynowanych
Powiązania koordynacyjne mają charakter obowiązkowy i trwały.
Koordynacja gospodarcza obejmowała zachowania przedsiębiorstw. w roli koordynatorów występowały wówczas organy administracji gospodarczej. W ustawach podkreśla się funkcję koordynacji jaką mają realizować organy administracji publicznej wobec gospodarki, np. Minister Finansów ma zapewnić koordynację działań w sprawach gospodarowania publicznymi środkami finansowymi, Minister Gospodarki koordynację w zakresie gospodarczego rozwoju kraju. Na szczeblu rządowej administracji terenowej koordynacja działań należy do wojewody w zakresie koordynacji współdziałania wszystkich jednostek organizacyjnych administracji rządowej i samorządowej działających na obszarze województwa. Dotyczy ona m.in. zapobiegania zagrożeniom życia i zdrowia ludzkiego, zagrożenia środowiska, zapobiegania klęskom żywiołowy.
2