Gerrt Hofstede

Gert Jan Hofstede

KULTURY I ORGANIZACJE

• Społeczeństwo zamieszkujące w chłodniejszych klimatach bardziej skłaniały się do wykształcania postaw egalitarnych niż społeczeństwa żyjące w klimatach tropikalnych

• Wymiar- aspekt zjawiska, który można zmierzyć (wyrazić liczbowo)

WYMIARY KULTURY (Inkels& Levinson)

• DYSTANS WŁADZY (OD MAŁGO DO DUŻEGO)

• KOLEKTYWIZM I INDYWIDUALIZM

• KOBIECOŚĆ I MĘSKOŚĆ

• UNIKANIE NIEPEWNOŚCI (OD SŁABEGO DO SILNEGO)

• Sposób myślenia ludzi jest zdeterminowany kulturowo

• Badacze również są dziećmi swojej własnej kultury

WYMIARY KULTUR NARODOWYCH

1. RozdziałRÓWNI I RÓWNIEJSI

2. Pomiar stopnia nierówności w społeczeństwie: wskaźnik dystansu władzy

3. Mauk Muller „dystans władzy”- emocjonalna przestrzeń oddzielająca podwładnych od przełożonych

4. „dystans władzy” - zakres oczekiwań i akceptacji dla nierównego rozkładu władzy, wyrażany przez mniej wpływowych (podwładnych) członków instytucji lub organizacji

5. Instytucja oznacza podstawowe struktury społ. Jak rodzina, szkoła czy społeczność lokalna; organizacje to miejsca pracy

6. Jednym z przejawów nierówności społecznych jest istnienie klas

7. Dystans władzy w rodzinie:

1. duży bezwarunkowe posłuszeństwo dzieci]

1. mały równość, dzieci szybka stają się samodzielne, często mówią „nie”

• Dystans władzy w szkole:

1. duży nauczyciel jest mentorem, duży szacunek

2. mały relacje mają charakter partnerski, ceni się własne inicjatywy uczniów

• Dystans władzy w pracy:

Duży dystans władzy

Mały dystans władzy

Hierarchia w organizacjach jest odzwierciedleniem egzystencjalnej wyższości lub niższości Dążenie do centralizacji Więcej personelu nadzorczego Duże różnice w płacach między wysokimi a niskimi stanowiskami Przełożeni podporządkowują się swoim zwierzchnikom i formalnym przepisom Podwładni oczekują od przełożonych, że powiedzą im co mają robić Idealnym szefem jest wielkoduszny autokrata lub dobrotliwy ojczulek Relacje pomiędzy podwładnymi a przełożonymi są naładowane emocjami Przywileje i oznaki statusu są powszechnie uznane i akceptowane Praca biurowa jest ceniona wyżej niż praca fizyczna

Hierarchia w organizacjach oznacza nierówność zajmowanych stanowisk; odgrywanie określonych ról ma wymiar pragmatyczny Dążenie do decentralizacji Mniej personelu nadzorczego Małe różnice w płacach Przełożeni korzystają z własnego doświadczenia i z doświadczenia swoich podwładnych Podwładni oczekują od przełożonych, że będą z nimi konsultowali swoje decyzje Idealnym szefem jest kompetentny demokrata Relacje pomiędzy przełożonymi i podwładnymi mają charakter pragmatyczny Przywileje i oznaki statusu nie są aprobowane Praca fizyczna ma taki sam status co praca biurowa

• USA- 40; Japonia- 54; Niemcy- 35; Francja- 68; UK- 35; Szwecja- 31; Holandia- 38; Polska- 68

• Dystans władzy a państwo (relacja władza- obywatel)

1. duży ludzie czytają mało prasy, rzadko dyskutują o polityce, wygrywa jedna i ta sama partia, centrum jest bardzo słabe (albo lewica albo prawica), grupa bogatych jest nieliczna, rzesze biednych bardzo liczne, związki zawodowe kontrolowane przez rząd, korupcja jest postrzegana jako duży problem społeczny: udział w skandalu jest tuszowany

2. mały rozdzieleni polityki i religii, zmniejszanie nierówności społecznych, duża klasa średnia, czytają dużo prasy (mają do niej małe zaufanie), nad ruchy rewolucyjne przedkłada się zmiany ewolucyjne, wielopartyjne rządy, niezależne związki zawodowe, korupcja jest małym problemem społ.: udział w skandalu oznacza koniec kariery politycznej

• Zależność dystansu i przynależności kraju do strefy językowej
  W krajach romańskich średni lub duży
  W krajach germańskich mały

2 rozdział JA, MY I ONI

• Społeczeństwa kolektywistyczne- dobro grupy przedkłada się nad dobro jednostki

• Społeczeństwa indywidualistyczne- dobro jednostki przedkłada się nad dobro grupy, więzi są luźne

• Pomiar społecznego stopnia indywidualizmu

• USA- 91, Japonia- 46, Niemcy- 67, Francja- 71, UK- 89, Szwecja- 71, Holandia- 80, Polska- 60

• Kolektywizm a dystans władzy:

1. Większość krajów o wysokim wskaźniku dystansu władzy ma niski wskaźnik indywidualizmu

• Rodzina nuklearna- indywidualizm

• Rodzina wielopokoleniowa- kolektywizm

• PARTYKULARYZM sposób myślenia dominujący w społ. Kolektywistycznym; standardy traktowania innych osób są uzależnione od przynależności grupowej tych osób

• UNIWERSALIZM sposób myślenia dominujący w społ. Indywidualistycznych, którego cechą charakterystyczną jest jednakowe traktowanie wszystkich, niezależnie od przynależności grupowej

Edward T. Hall

• WYSOKI KONTEKS niewiele informacji wyraża się za pomocą słów lub na piśmie. Zakłada się, ze większość informacji tkwi w otoczeniu lub zakłada się, że powinna być znana zainteresowanej osobie KOLEKTYWIZM

• NISKI KONTEKST wskazywanie informacji w sposób bezpośredni.--> INDYWIDUALIZM

• Społ. Indywidualistyczne KULTURY WINY
  Osoba, która narusza obowiązujące zasady społeczne, ma poczucie winy, a jego źródłem jest rozwinięta samoświadomość, działająca na zasadzie indywidualnego wewnętrznego pilota

• Społ. Kolektywistyczne KULTURY WSTYDU
  Wszyscy uczestnicy grupy będą odczuwać wstyd, mimo tego, że to jedna osoba naruszyła zasady. Zasada zbiorowej odpowiedzialności

Społeczeństwo kolektywistyczne

Społeczeństwo indywidualistyczne

Ludzie są częścią wielopokoleniowych rodzin lub innych grup wewnętrznych, które dają im ochronę i poczucie bezpieczeństwa w zamian za lojalność Dzieci są uczone rozumieć w kategoriach „my” Należy unikać konfliktów i dążyć do zachowania harmonii To kto jest przyjacielem jest z góry ustalone Należy dzielić się swoim dorobkiem z innymi członkami rodziny Komunikacja o wysokim kontekście Następstwem wykroczeń jest wstyd i utrata twarzy zarówno jednostki, jak i grupy, do której się przynależy Narzeczona powinna być młoda, zaradna i cnotliwa, narzeczony powinien być starszy (Lol)

Każdy w życiu powinien zajmować się samym sobą najbliższą rodziną (nuklearną) Dzieci są uczone rozumować w kategoriach „ ja” Uczciwa osoba szczerze i otwarcie wyraża swoje opinie Przyjaźnie mają charakter dobrowolny i należy o nie dbać Liczy się indywidualny zarobek i własne zasoby, nawet w przypadku dzieci Komunikacja o niskim kontekście Następstwem wykroczeń jest poczucie winy i utrata poczucia własnej godności Nie ma z góry ustalonych kryteriów doboru małżonka

Społeczeństwo kolektywistyczne

Społeczeństwo indywidualistyczne

Unika się słowa `ja” „ja” współzależne Cechy introwertyczne Zachęca się do okazywania smutku, nie akceptuje się okazywania radości Powolne tempo chodzenia Wzorce konsumpcji wskazują na zależność od innych Gł. Źródłem inf. Są kontakty i powiązania osobiste Na opiekę zdrowotną przeznacza się mniejszą część prywatnych i publicznych dochodów Osoby niepełnosprawne przynoszą wstyd rodzinie i powinno się je izolować

Zachęca się do częstego używania słowa „ja” „ja” niezależne Cechy ekstrawertyczne Zachęca się do okazywania radości, nie akceptuje się okazywania smutku Szybsze tempo chodzenia Wzorce konsumpcji wskazują na niezależność i samowystarczalność Gł. Źródłem inf. Są środki masowego przekazu Na opiekę zdrowotną przeznacza się większą cześć prywatnych i publicznych dochodów Osoby niepełnosprawne powinny w jak największym stopniu uczestniczyć w normalnym życiu

Społeczeństwo kolektywistyczne

Społeczeństwo indywidualistyczne

Uczniowie zabierają głos w klasie tylko wtedy kiedy reprezentują grupę Celem edukacji jest nauczanie, jak należy wykonywać określone czynności Dyplomy zapewniają dostęp do grup o wyższym statusie Mniejsza mobilność zawodowa Pracownicy są członkami grup wewnętrznych i dążą do realizacji interesów grupowych Decyzje dotyczące zatrudnienia i awansu zależą od przynależności grupowej pracowników Relacje między pracodawcą i pracownikiem są postrzegane w kategoriach moralnych i pomijają więzy rodzinne Zarządzanie jest zarządzaniem grupami Indywidualne nagradzanie pracowników zakłóca harmonię Klient będący członkiem grupy wewnętrznej jest tratowany lepiej od innych: partykularyzm Relacje międzyludzkie są ważniejsze od realizacji zadań

Od uczniów oczekuję się wyrażania własnej opinii na forum klasy Celem edukacji jest nauczanie, jak zdobyć wiedzę Dyplomy podnoszą status materialny i poczucie własnej wartości Większa mobilność zawodowa Pracownicy są „jednostkami ekonomicznymi” i działają w imieniu interesów pracodawcy tylko wówczas, kiedy służy to jednocześnie ich własnym interesom Decyzje dotyczące zatrudnienia i awansu wynikają z obowiązujących przepisów i zależą od umiejętności i osiągnięć pracowników Relacje pomiędzy pracodawca a pracownikiem są kontraktem zawieranym na rynku pracy Zarządzanie jest zarządzaniem jednostkami Szkoli się pracowników, aby otwarcie wyrażali swoje uczucia Każdy klient powinien być traktowany tak samo; indywidualizm Realizacja zadań jest ważniejsza od relacji międzyludzkich

Społeczeństwo kolektywistyczne

Społeczeństwo indywidualistyczne

Opinia jednostki zależy od przynależności grupowej Interes grupy jest ważniejszy od interesu jednostki Państwo pełni dominującą rolę w gospodarce Niższy PKB per capita Firmy to własność rodzinna bądź spółdzielcza Życie prywatne jest zdominowane przez grupy/ grupę Prawa i zasady różnią się w zależności od grupy Niższe wskaźniki przestrzegania praw człowieka Ideologie równości przeważają nad ideologiami wolności osobistej Importowane teorie ekonomiczne nie sprawdzają się, gdyż nie biorą pod uwagę zbiorowych i partykularnych interesów Najważniejsza jest harmonia i zgoda Ideał patriotyzmu Wynik eksperymentów psychologicznych zależy od przynależności do grupy wewn. I zewn.

Każdy powinien mieć swoje własne zdanie Interes jednostki jest ważniejszy Ograniczona rola państwa w gosp. Wyższy PKB per capita Firmy to spółki akcyjne będące własnością indywidualnych inwestorów Każdy ma prawo do swojego własnego życia prywatnego Ideologie wolności osobistej przeważają Rodzime teorie ekonomiczne są oparte na założeniu o dążeniu do realizacji indywidualnych interesów Samorealizacja jest najważniejszym celem każdej jednostki Ideał autonomii Wynik eksperymentów psychologicznych zależy od relacji jednostki z innymi

3 rozdziałON, ONA, ON(A)

• MĘSKOŚĆ I KOBIECOŚ JAKO WYMIAR KULTURY

• „Męskość” to cecha społeczeństw, w których role społeczne związane z płcią są klarownie określone, tzn. od mężczyzn oczekuje się asertywności, twardości, nakierowania na sukces materialny, natomiast od kobiet skromności, czułości i troskliwości o jakość życia

• „Kobiecość” charakteryzuje te społeczeństwa, w których role społeczne obu płci wzajemnie się przenikają, tzn. zarówno od mężczyzn, jak i od kobiet oczekuje się skromności, czułości i troski o jakość życia

• USA- 62, Japonia- 95, Niemcy- 66, Francja- 43, UK- 66, Szwecja- 5, Holandia- 14, Polska- 64

• Najmniejszy współczynnik mają kraje kobiece

Społeczeństwo kobiece

Społeczeństwo męskie

Ważne są relacje z innymi ludźmi i jakość życia Skromność powinna cechować zarówno mężczyzn jak i kobiety Kobiety i mężczyźni mogą być czuli i dbać o relacje międzyludzkie Sprawy duchowe i bytowe rodziny są przedmiotem troski obojga rodziców Płakać mogą zarówno chłopcy jak i dziewczynki Odpowiedzialność, stanowczość, ambicja to cechy mężczyzn i kobiet Dziewczęta nie kibicują chłopcom Emancypacja kobiet oznacza równe dzielenie się obowiązkami zawodowymi i domowymi przez kobiety i mężczyzn Jeden standard; obie płci są traktowane podmiotowo Te same normy nagości dot. Mężczyzn i kobiet Otwarte dyskusje nt. seksu Molestowanie seksualne nie stanowi poważnego problemu Homoseksualizm częścią naturalnego porządku Normą jest uczeń przeciętny Zawiść wobec tych, którzy próbują się wybić Niepowodzenia w szkole są traktowane jako jedno z życiowych potknięć Wybór zawodu wynika z własnych zainteresowań Dzieci uczone przez przedstawicieli obu płci Pary dzielą się 1 samochodem Czyta się więcej literatury pięknej

Ważne są wyzwania, zarobki i postęp Mężczyźni powinni by c asertywni, ambitni i twardzi Okazywanie uczuć i dbanie o relacje międzyludzkie jest domeną kobiet O sprawy bytowe rodziny dbają ojcowie, za duchowe odpowiadają matki Chłopcom płacz nie przystoi Odpowiedzialność, stanowczość, ambicja to cechy męskie, troskliwość i delikatność to cechy kobiece Ambicje kobiet są związane z odnoszeniem sukcesów przez mężczyzn Emancypacja kobiet oznacza dopuszczenie kobiet do stanowisk dotychczas zajmowanych przez mężczyzn Podwójne standardy; mężczyźni są traktowani podmiotowo, kobiety przedmiotowo Silniejsze tabu związane z nagością mężczyzn niż kobiet Zakaz otwartych dyskusji o seksie, dużo zawoalowanej symboliki erotycznej Osiągnięcia mężczyzn mogą być wyzyskiem kobiet Molestowanie seksualne jest poważnym problemem Homoseksualizm zagrożeniem dla społeczeństwa Normą jest uczeń wzorowy Konkurowanie w klasie Niepowodzenia w szkole są życiową porażką Wybór zawodu jest uzależniony od możliwości zrobienia kariery Małe dzieci są uczone przez kobiety Pary osiadają dwa samochody Czyta się więcej literatury faktu

Społeczeństwo kobiece

Społeczeństwo męskie

Menadżerowie powinni kierować się intuicją i dążyć do porozumienia Konflikty rozwiązuje się na drodze kompromisu i negocjacji Wynagrodzenia wg zasad równości Preferowane małe organizacje Pracuje się, żeby żyć Wonny czas cenniejszy niż dodatkowe wynagrodzenie Robienie kariery wolnym wyborem oby płci Większy udział kobiet w profesjonalnym rynku pracy Humanizacja pracy to więcej kontaktów międzyludzkich i współpraca Przewaga w branżach rolniczych i usługowych

Menadżerowie powinni być stanowczy i agresywni Konflikty rozwiązywane przez konfrontację siły Wynagrodzenia wg zasad słuszności Preferowane większe organizacje Żyje się, żeby pracować Dodatkowe wynagrodzenie cenniejsze od czasu Robienie kariery obowiązkiem mężczyzn i wolnym wyborem kobiet Niższy udział kobiet w profesjonalnym tynku pracy Humanizacja pracy to zwiększanie zakresu kompetencji Przewaga w branżach produkcyjnych i chemii przemysłowej

Społeczeństwo kobiece

Społeczeństwo męskie

Ideałem jest społeczeństwo socjalne, potrzebującym należy się wsparcie Społeczeństwo przyzwalające Imigranci powinni się integrować Pomoc rządowa dla krajów biednych Duża waga przywiązywana do ochrony środowiska Konflikty międzynarodowe powinny być rozwiązywane na drodze negocjacji i kompromisu Więcej wyborów głosujących na lewicę Polityka to znajdowanie porozumień między koalicjantami, łagodność w obyczajach politycznych Religie o łagodnym rygorze Dominująca religia podkreśla równość płci Pozytywny/ neutralny stosunek religii do przyjemności z seksu

Ideałem jest społeczeństwo wydajności: na wsparcie zasługują najlepsi Społeczeństwo korygujące Imigranci powinni się asymilować Kraje biedne same sobie powinny pomóc Duża waga przywiązywana do stałego wzrostu gospodarczego Konflikty międzynar. Przez siłę i walkę Więcej wyborców głosujących na prawicę Polityka to walka nieprzyjaciół; obrzucanie się błotem Niewiele kobiet zajmuje wybieralne stanowiska polityczne Religie o ostrym rygorze Dominująca religia podkreśla wyższość mężczyzn Seks sposobem na prokreację, nie rekreację

4 rozdział INNE ZNACZY NIEBEZPIECZNE

• Pomiar (nie)tolerancji niepewności w społeczeństwie: wskaźnik unikania niepewności

• USA- 46, Japonia- 92, Niemcy- 65, Francja- 86, UK- 35, Szwecja- 29, Holandia- 53, Polska- 93

• Unikanie niepewności nie jest unikaniem ryzyka

• Niepewność nie jest sprecyzowana, ryzyko jest

Słabe unikanie niepewności

Silne unikanie niepewności

Niepewność jest naturalną częścią życia, życie należy przyjmować takim, jakie jest Niski poziom stresu i brak niepokoju Nie powinno się okazywać otwarcie ag5resji i uczuć W testach osobowości wyższe wyniki na skali „życzliwość” Sytuacje dwuznaczne i z trudnym do określenia ryzykiem nie budzą niepokoju Dzieci dostają bardzo ogólne wskazówki co do tego, co jest nieczyste bądź zakażane Słabo rozwinięte „superego” Inne znaczy ciekawe Zwracanie się do obcych w podobny sposób, co do swoich spokojne życie rodzinne Rodziny w bogatych krajach zachodnich mają więcej dzieci Częsta zmiana pracodawcy, krótsze okresy zatrudnienia Liczba praw i przepisów powinna być ograniczona do niezbędnego minimum Pozytywny stosunek do bezczynności, ciężka praca jest koniecznością Czas jest drogowskazem Tolerancja ambiwalencji i chaosu Wiara w prawo ogólne i zdrowy rozsądek Dyrektorzy zajęci strategią Koncentracja na procesie decyzyjnym Firma daje osobom innowacyjnym i kreatywnym relatywnie dużo swobody Mniej osób samozatrudnionych Przewaga w wynalazczości, słabiej z wdrożeniami Gł. Motywatory to osiągnięcia oraz uznanie i prznależność do grupy

Właściwa życiu niepewność jest stałym zagrożeniem, z którym należy walczyć Wysoki poziom stresu i silny niepokój We właściwym czasie i miejscu można dać ujście agresji i uczuciom W testach osobowości wyższe wyniki na skali „neurotyzmu” Akceptacja „ryzyka oswojonego”, strach przed sytuacjami dwuznacznymi Surowe zasady tego, co nieczyste i zakazane Zwracanie się do obcych w inny sposób niż do swoich Inne znaczy niebezpieczne Stresujące życie rodzinne Rodziny w bogatych krajach mają mniej dzieci Rzadsze zmiany pracodawcy, dłuższe okresy zatrudnienia Silna emocjonalna potrzeba ujmowania wszystkiego w ramy praw i przepisów, nawet jeśli nie będą się sprawdzać w praktyce Silna potrzeba bycia stale zajęty, ciężka praca jest wewn. Potrzebą Czas to pieniądz Potrzeba doprecyzowania i formalizowania Wiara w ekspertów i rozwiązania techniczne Koncentracja na treści podejmowanych decyzji Innowacyjność i kreatywność pracowników jest ograniczona przepisami Więcej osób samozatrudnionych Słaba wynalazczość, przewaga w wdrożeniach Gł. Motywatory to zaspokojenie potrzeby bezpieczeństwa oraz uznanie i przynależności do grupy

Słabe unikanie niepewności

Silne unikanie niepewności

Nieliczne prawa o charakterze ogólnym lub prawa niepisane Jeśli przepisy nie są przestrzegane, to należy je zmienić Szybkie decyzje przy rozstrzyganiu spraw sądowych Duża kompetencja obywatelska Akceptacja protestów obywatelskich Obywatele interesują się polityką Liberalizm Przyjazne nastawienie do młodych ludzi Tolerancja, nawet wobec skrajnych poglądów Więcej tolerancji dla mniejszości etnicznych Uchodźcy powinni być przyjmowani Nacjonalizm defensywny Prawdy 1 religii nie mogą być narzucane innym Prawa człowieka

Wiele szczegółowych praw Przepisy są konieczne, nawet jeśli nie SA przestrzegane Powolne orzekanie w spr. sądowych Mała kompetencja obywatelska Obywatele nie interesują się polityka Konserwatyzm Wrogie nastawienie do młodych ludzi Ekstremizm i represjonowanie ekstremizmu Więcej uprzedzeń Ksenofobia Imigranci powinni być odsyłani Nacjonalizm agresywny

5. KULTURY NARODOWE ORIENTACJI DŁUGO- I KRÓTKOTERMINOWEJ

• USA- 29; Japonia- 80; Niemcy- 31; Francja- 39; UK- 25; Szwecja- 33; Holandia- 44; Polska- 32

• DŁUGOTERMINOWA WYSOKI WSKAŹNIK

Orientacja krótkoterminowa

Orientacja długoterminowa

Gł. Wartości związane z pracą to wolność prawa jednostki, osiągnięcia i myślenie o sobie Przywiązywanie uwagi do czasu wolnego Koncentrowanie się na „terminach” Ważne są zyski tegoroczne Merytokracja, wynagrodzenie zgodne z umiejętnościami Powolny lub zerowy wzrost w latach 1970- 200 Niska stopa oszczędności Inwestowanie w fundusze powiernicze

Możliwość uczenia się, uczciwość, zdolność adaptacji i samodyscyplina Nie przywiązuję się dużej uwagi do czasu wolnego od pracy Koncentrowanie się na zajmowanej na rynku pracy Ważne są zyski z 10 lat Bark akceptacji dla dużych różnic społ Inwestowanie w trwałe i wieloletnie sieci powiązań osobistych Szybki wzrost gosp. Wysoka stopa oszczędności, duże środki na inwestycje Inwestowanie w nieruchomości

---