I Biologiczne przyczyny zaburzeń seksualnych:
Wady (stulejka, zbyt krótkie wędzidełko, brak pochwy, mikropenis, podwójna pochwa, spodziectwo - ujście cewki moczowej jest na spodzie członka. Wrodzone lub nabyte.
Hormonalne (podwzgórze - przysadka - gonady).
Menopauza, andropauza = zespół PADAM niedoczynności funkcji jąder.
Uzależnienie, Choroby - każda przewlekła, Leki - krążeniowe, silne antybiotyki.
Epidemiologia: W Polsce: 40% k. 35-39 lat. 67% k. 45 lat. 27% m. 40 - 44 lat. 50% k. powyżej 50 lat.
Typowe przyczyny - biologiczne:
Hiperprolaktynemia (np. w guzach, przypadki w długotrwałych stresach, następstwo leków). Lepiej mieć mało prolaktyny, im więcej tym mniej sexu.
II Ciała jamiste/gąbczaste wypełniają się krwią,
Na wysokości r kręgowego i jądro przykomorowe - nerwowe sygnały procesy litogenne - wzwód członka, wyzwalają erekcje.
Przyczyny zaniku erekcji - organiczne:
Naczyniowe (tętnicze, żylne, leniwe krążenie krwi w miednicy) ok. 50%.
Neurogenne 15%.
Centralne/ Mózgowe (guzy, udar, encephalitis, ch. Parkinsona, padaczka). Działają negatywnie na jądro podkomorowe.
Obwodowe/ Rdzeniowe (stwardnienie rozsiane, urazy kręgosłupa, guzy, wypadnięcie dysku - dyskopatia,. Zaburzenie ośrodka erekcji w rdzeniu kręgowym - TH12 krąg piersiowy do S - krzyżowego.
Anatomiczne (stulejka), hormonalne, metaboliczne (cukrzyca).
Infekcje, toksyny (ołów na stacjach benzynowych).
Psychogenne i sytuacyjne (15 - 17%):
Leki przeciwdepresyjne.
Antyarytmiczne - przeciwnadciśnieniowe.
Przeciwdepresyjne (2 wyjątki: „auroix”, „trazodon/trittico”) - priapizm (bożek z wielkim członkiem) - bolesny ból członka trwający parę godzin. Antyandrogeny, Antagoniści wapnia. NZ. Narkotyki (kokaina, marihuana) i papierosy.
Epidemiologia zaburzeń erekcji (w Polsce):
Wiek: 21 26 31 36 41 46 51 56 61
do 25 30 35 40 45 50 55 60 70
%: 1,5 2,7 3,9 8 13 21 24 32 57
10% ogólnej populacji dorosłych m. cierpi na zaburzenia erekcji, Niecałe 6% jest leczonych.
Profil pacjenta z zaburzeniem erekcji - kolejność występowania:
Lakoniczni - niewiele mówi, wstydzi się.Ukrywający prawdę; Przysłani przez partnerkę; Histeryczni; Macho;
Z własną teorią etiopatogenezy - Erudyci; Pragmatyczni - otwarci.
Osobowość pacjentów z ZE:
Poczucie niepewności w roli męskiej 41,4%, Psychiczna feminizacja 0,3%, Zachowania agresywne („maska męskości”) - ukrywa jakiś problem.
Postawy M. wobec ZE:
Uświadomienie sobie problemu (50%), poczucie niepewności w roli męskiej, przekonanie o osłabieniu popędu a nie zaburzeniu erekcji, obwinianie partnerki za nieudane kontakty seksualne, świadomość choroby (25%).
Mechanizmy obronne:
Racjonalizacja, agresja, rezygnacja z aktywności seksualnej (17%), ucieczka w uzależnienia, ucieczka w pracoholizm.
Ujawnienie problemu w związku partnerskim:
Ukrywanie zaburzenia 63%,
Współistniejące zaburzenia u pacjentów z ZE:
Cukrzyca 9,5%, (poziom cukru naczczo 80 - 120), Choroby układu krążenia 26%, Choroby prostaty 12%, Kompleksy 31,5%, Uzależnienia 9,5%, Choroby kręgosłupa 11,5%, Nerwica 32%.
Czas trwania ZE:
Do 1 roku 37,5%, 1 - 3 lata 26%, 4 - 6 lat 28,5%, Pow. 6 lat 8%,
III Rola k. w leczeniu ZE:
Mobilizacja partnera - Ksantypa.
Diagnostyka ZE:
Wywiad!
Badania somatyczne ogólne narządów płciowych, tętnice członka, odruchy nieświadome.
Badania laboratoryjne: testosteron, cukier, cholesterol, lipidy, prolaktyna.
Metody specjalistyczne:
Dopplersonografia - USG członka. USG prostaty, nerki, jądra. Karmenonografia - badanie ciał jamistych członka. NPT - nocne erekcje członka.
Rodzaje terapii:
Terapia psychoseksualna, psychoterapia partnerska (małżeńska),
Psychoterapia grupowa, metody treningowe, kulturowe szkoły terapii,
Farmakoterapia nieinwazyjna, neurofarmakoterapia (ośrodki seksualne):
Antagoniści dopaminy (receptoru alfa-adrenonergicznych) Antagoniści serotoniny, Antagoniści opiatów, Leki o działaniu obwodowym: sildenafil - viagra, tadalafil - cialis (do 40h) vordenafil - lewitra.
Hormonoterapia:
Hipogonadyzm - brak testosteronu, Hiperalakitynemia - bromdisypilyna,
Terapia krążeniowa,
Leki działające miejscowo - plastry z nitrogliceryny, „muza” do cewki moczowej przez aplikator.
Farmakoterapia inwazyjna - wprowadza się w członek (ICI):
Papaweryna - zastrzyk. PGEI - prostargadyna w pępek. Fentolamina, Fenaksybenzamina, Koktajle, Bimix fentalamina PGE, Trimix: papaweryna + fentalamin,
Fizykoterapie:
Zewnętrzne aparaty próżniowe, elektroterapia, hydroterapia, akupunktura, akupresura.
Sildenafil badania:
Skuteczność 83% Chińczycy, Hindusi, Malaje,
Przerwanie leczenia pacjentów z dobrą skuteczności leczenia ZE przyczyn:
18,5% lęk przed negatywnymi następstwami, 14,8% pojawienie się erekcji spontanicznych,
3,7% wysoka cena leku, 3,7% niezadowolenie z planowania aktywności seksualnej,
3,7% zmniejszenie libido, 37% renesans więzi seksualnej po długotrwałej abstynencji.
Viagra - działa do 4h po pół h, nie można zażywać leki z nitraty - nitrogliceryna, ciśnienie poniżej 90/60, po zawale do pół roku, i po zawale, niewydolność układu krążenia,
Levitra - negatywne następstwa - czerwone ciało, widzenie na niebiesko.
Cialis - po pół h działa do 24/36h, można pić alkohol i jeść kolacje dużą.
IV Choroby przenoszone drogą płciową (STD):
Kiła, Rzeżączka, NGU, Ziarniniaki weneryczne, wrzód miękki, Ziarniaki pachwinowy, opryszczka płciowa, kłykciny kończyste, HIV, HTLV (podobny do wirusa HIV), Wirusowe zapalenie wątroby typu B i C, EBV, mięczak zakaźny, rzęsistkowe, ameboza jelitowa, giardioza, kandydoza.
Najczęstsze w Polsce: I - NGU, II - kiła, III - rzeżączka.
Rzeżączka:
Bakteria Neisseria gonarrheae.
Bezpośrednie kontakty seksualne,
Grupy ryzyka (prostytutki, nimfomanki)
Objawy związane z oddawaniem moczu, wydzielina z cewki moczowej, zapalenie szyjki macicy.
Powikłania: zapalenie najądrzy, prostaty, stany zapalne miednicy małej, uogólnienie zakażenia, zakażenia noworodków.
Nierzeżączkowe zapalenie cewki moczowej NGU/PGU:
Bakterie Ch trachomatis 50%, uralitica 40-45%, G. Vaginalis. Objawy przy oddawaniu moczu, wydzielina z cewki moczowej. Powikłania: zapalenie żołędzi, najądrza, stulejka, zwężenia cewki moczowej, vaginitis, zapalenie stawów, Zakarzenie noworodków, PGU -pożeżaczkowe zapalenie cewki moczowej.
Kiła:
Treponemia pallidum - krętek biały. Zakażenie przez bezpośredni kontakt płciowy, zakażenie przez łożysko.
Zmiany pierwotne 3-4 tygodnie od zakażenia, Kiła IIgo rzędowa 3-8 tygodni po zniknięciu I, Okres utajenia (wczesny, późny), Kiła IIIrzędowa „wielki naśladowca”,
Kiła wrodzona - opóźnienie wzrostu, wyciek z nosa, powiększenie wątroby, śledziony, węzłów chłonnych, wady kośćca, twarzoczaszki, triada Hutekinsona (pokarbowane zęby).
Opryszczka płciowa:
Zakarzenie wirusowe HSV 2 Pęcherzyki na podstawie rumieniowej, strupy, pieczenie, bolesność. Lokalizacja zmian żołędzi, napletka, wargi sromowe, pośladki, Krótkotrwały przebieg, czyste nowotwory, kłykciny Kończyste.
Kłykciny Kończyste wirus HPV 6, II:
Przerosłe, uszypułowane brodawki w okolicach narządów płciowych. Lokalizacja: wargi sromowe, wewnętrznie część napletek, soczek żołędny, odbyt. U dzieci wykorzystywanie seksualne? Różny czas trwania zmian.
Powikłania: stulejka, załupek, zgorzel, zakażenie szyjki macicy. 99,9% prowadzi do raka szyjki macicy HPV 16, 18, 31, 33…
HBV, HCV wirusy zapalenie wątroby:
Na świecie żyje około 350 mln z HBV i 300 mln z HCV.
Możliwości infekcji drogą seksualną, przez łożysko (III trymestr) w okresie okołoporodowym, lub w czasie operacji. Związek z marskością wątroby, rak wątroby.
HIV/AIDS:
Retrowirus - zmienia DNA. Lentivirviene, HIV - 1, HIV - 2, SIV - 1,
Polska: obecnie ponad 30 tysiecy HIV (+), najwięcej: dolnośląskie, warmińsko-mazurskie.
Styczeń 2005: 61 nowych infekcji, 10 zgonów, 10 zachorowań na AIDS: 14,2% homo, 17,4% hetero, 55,6% narkomani.
Materiał zakaźny:
Nasienie męskie, wydzielina z pochwy, krew (0,1ml), mleko,
Prawdopodobnie: płyn mózgowo-rdzeniowy, otrzewnowy, opłucnowy, osierdziowy, wody płodowe,
Niemożna się zarazić ślinią, łzami, potem, moczem, kałem.
Drogi zarażenia:
Kontakt homoseksualny 0,3%, hetero 0,2%
Kontakt z krwią:
Przetoczenie 95%,
Wspólne igły 0,67%,
Wertykalnie (z matki na dziecko) 15-40%,
Okołoporodowe 60-70%, karmienie 15-40%,
Pracownicy służby zdrowia:
Przeskórne 0,3%,
Przez błony śluzowe 0,09%
HIV AIDS
(+) testy (+) testy
Limfocyty CD 4+ >= 200/mm 3 limfocyty CD 4+ < 200/ mm 3
Bez chorób wskaźnikowych choroby wskaźnikowe
Choroby wskaźnikowe:
Gruźlica, kandydoza (grzyby pleśniaki), inwazyjny rak szyjki macicy, kryptokoktoza OUN, kryptosporidioza pp, EMV (pp, zapalenia płuc, zapalenie błony naczyniowej oka)
DSV - Opryszczka powyżej 1 miesiąca - przełyk, oskrzela, płuca), mięsak Kaposiego, pierwotny chłoniak mózgu, mykobakterie, PCP (zapalenie płuc), toksoplazmoza OUN.
Przebieg zakażenia:
Ostra choroba retrowirusowa I,
3-6 tygodni od zakażenia,
50 - 80% pacjentów,
Objawy:
Ogólne: gorączka, grypopodobne. Hematologiczna - aseptyczne zapalenie opon mózgowych, wysypki Skórna,
Najwyższa wiremia - najwyższa koncentracja wirusa we krwi.
Bezobjawowe (pośrednie) II namarzanie wirowe w węzłach chłonnych, niewielka wiremia,
Trwa do 10 lat.
Stadium objawowe III:
Podwyższona wiremia, Biegunka, Gorączka, Nocne poty, Anoreksja, Półpasiec - ciężki, bulowy, rozsiany,
Mięczakk zakaźny, Kandydoza jamy ustnej, leukoplatia włochata encefalopatia, choroby wskaźnikowe,
VI Komunikacja niewerbalna „mowa ciała”:
Czynnik Janusa Janus - jedno z najstarszych bóstw rzymskich, opiekun bram, przejść i mostów, bóg wszelkiego porządku. Wyobrażony z 2ma twarzami patrzącymi w przeciwne strony (jedna w przeszłość 2ga w przyszłość). Jedyne z głównych bóstw rzymskich na mające odpowiednika greckiego (…) świątynie Janasa w kształcie bramy stoją na Forum Romanum otwierano tylko w czasie wojny. Symbol rozdwojenia, dwuznaczności - janusowe oblicze).
Zachowania „ciepłe”:
Kontakt wzrokowy, uśmiech, potakiwanie, ekspresywne gesty, przysuwanie się.
Zachowania „chłodne”:
Zimne spojrzenie, udawanie ziewania, marszczenie brwi, odsuwanie się, patrzenie na sufit, uciekanie wzrokiem w bok.
Typowe błędy:
Efekt halo (osoby lubiane postrzegane pozytywne),
Efekt „diabelski” (osoby nie lubiane postrzegane negatywnie),
Efekt łagodności (matkowanie pacjentom),
Zjawisko Polyanny (naiwne widzenie w świecie tylko dobrych cech).
Zaburzenia orgazmu:
W Polsce 7,6%.
VII Zahamowania orgazmu u kobiet = anorgazmia:
Zła kurczliwość mięśnia Kegla - okołopochwowy/guziczny, zmiany poporodowe, niskie ciśnienie tętnicze.
W Polsce 10% nie ma orgazmu, 15% z trudem osiąga, Na świecie co 4a kobieta,
Warszawa 4%, rzeszowskie 40% (większy rygoryzm, zacofanie).
Wytrysk przedwczesny:
Zależnie od fazy kontaktu sex (co 3i w Polsce, co 4y na Świecie):
Wytrysk zbyt przedwczesny - jeszcze przed pieszczotami wstępnymi,
Wytrysk przedwczesny - w trakcie pieszczot, przed próbom stosunku,
Wytrysk zbyt wczesny - w momencie immisji członka do pochwy na początku stosunku.
Typowe przyczyny:
Biologiczne - nadwrażliwość żołędzi członka na tle neurogennym, przewlekłe zapalenie gruczołu krokowego-prostaty, zmiany pooperacyjne, zbyt krótkie wędzidełko żołędzi członka, choroby (cukrzyca, miażdżyca, zapalenie wielonerwowe).
Psychiczne - błędy w sztuce miłosnej, lęki, kompleksy, hipochondria, depresja, neurotyzm, zaburzone relacje partnerskie, negatywne postawy wobec kobiet, rygoryzm religijny, poczucie winy, uwarunkowania masturbacyjne (10-15% masturbujących się).
Orgazm za wczesny kobiet:
Nie ma takiego rozpoznania w ICD - 10,
K. Bauman wprowadził takie rozpoznanie, ok. 10.3%.
Pochwica:
Odruch mimowolny, skurcz mięśni zamykających wejście do pochwy.
Skurcze spastyczne + ruchy obronne ciała,
1-3% populacji, młode kobiety,
1862 M. Sims - opisane jako zespół simsa.
Lęk ->skurcz mięśni pochwy, przywiedzenie ud, uniesienie pośladków, lordoza kręgosłupa.
Podział I:
Absolutna - skurcz natychmiastowy przy każdej próbie, Sytuacyjna.
Podział II:
Pochwica przedwczesna, Napad pochwicy w czasie stosunku (bardzo rzadkie).
Osobowość pacjentek:
Zwiększony poziom lęku 100%,
Zwiększona neurotyczność 80%,
Zwiększona skala histerii 20%.
Dyspareunia:
DSM IV stały lub okresowy ból narządów sex,
Epidemiologia 14,4% k, 3% m.
Typowy cykl zaburzenia:
Ból -> lęk przed bólem -> ograniczenia aktywności sex -> zaburzenia podniecenia -> zaburzenia orgazmu -> zanik zainteresowania -> unikanie -> zaburzone relacje partnerskie.
VIII Transseksualizm:
Kryteria diagnostyczne:
Tożsamość transseksualne występuje trwale conajmniej od 2 lat.
Epidemiologia:
1 na 100 000 k, 1 na 30 000 m dąży do operacyjnej zmiany płci.
Transseksualizm dzieli się na:
M-k, k-m, 1 k/m na 3m/k w większości krajów, W Polsce 4:1.
Transwestytyzm o typie podwójnej roli:
Zaburzenie jest okresowe, przebieraniu się towarzyszy podnieceni seksualne, zaburzenia identyfikacji płciowej w dzieciństwie.
IX: Zaburzenia preferencji seksualnej:
Preferencje występują co najmniej po 6u miesiącach”.
Przyczyny - biologiczne:
Zaburzenia genetyczne np. zespół Klinefeltera, zaburzenia neurologiczne (najczęstsze) np. zespół płata skroniowego - padaczka skroniowa, wpływ alkoholu, choroby afektywne.
Fetyszyzm:
Występuje niema wyłącznie u mężczyzn. Wiele fetyszy jest przedłużeniem ludzkiego ciała (odzież itp.),
Peodeiktofilia:
Pedofilia wywołuje strach
Ekshibicjonizm psychiczny - podniecenie się rozmową o własnej seksualności.
Pedofilia:
Różnica wieku co najmniej 5 lat, krytyka diagnostyczna, co najmniej 16 lat.
Typowe cechy osobowości:
Zaburzenia psychiczne, osobowość nieprawidłowa, zaburzenia identyfikacji płciowej, tęsknota do wyidealizowanego dzieciństwa, poczucie niższości, lęki seksualne, społeczne.
Terapia małżeńska (partnerska):
1932 - analiza, `40 USA, `50 - rozwój w USA, `70 - terapie rodzinne.
X:Typologia Patologii Partnerskich:
Związek formalny, neurotyczny, niedojrzały - „zespół pustego gniazda”, socjopatyczny (zespoły maltretowania, zespół Clerambault`a, cechy antysocjalne), związki z patologią seksualną (zespół nieprzystosowania seksualnego, zespół prowokowanej zdrady, matrimonium nonconsummatum, zaburzenia seksualne, trwałe trójkąty, seks orgiastyczny, neurotyczność - skrajny egocentryzm), związek z ostrym kryzysem.
Struktury mózgowe:
Kora zakrętu obręczy, jądro półleżące, ciało migdałowate, zwoje podstawy, jadro trzykomorowe, hipokamp, wyspa.
Neuroprzekaźniki: noradrenalina, dopomina, serotonina, paralaktyna, GABA, tlenek azotu, eretrydocholiczne, tlenek azotu.
Tlenek azotu:
Miejscowe reakcje podniecenia, działanie przeciwmiażdżycowe, w układzie immunologicznym zwiększa przepływ naczyniowy.
Specyfika zaburzeń seksualnych:
Model psychofizjologiczny, zaburzenia seksualne nie są izolowane, uwarunkowanie kulturowe (mitologia seksu kochanków, poli-monogmiczność), wyniki badań hatamnestycznych.
XI: Zaburzenia preferencji seksualnych:
Odczuwanie cierpienia, preferencje co najmniej od 6 miesięcy, niezwykłe dziwaczne impulsy, fantazje i zachowania, osoba nie potrafi kontrolować swoich impulsów.
Kontrowersje wiążące się z pedofilią:
Granica wieku,
Wiarygodność badań katamnestycznych: fałszywe oskarżenia - 10%, problemy związane z rozpoznaniem, brak metod diagnostycznych, rozwój antyseksualnej kampanii, rygorystycznych postaw.
Sprawcy przestępstw seksualnych:
Program STOP = wzbudzenie poczucia odpowiedzialności, zrozumienie następstw czynów, rozwinięcie samokontroli,
6c- opieka, obserwacja, rozwaga, komunikacja, kooperacja, koordynacja.