Podstawowe pojęcia użyte w ustawie.
/w wielu przypadkach uozp odsyła do innych aktów prawnych/
roboty budowlane - uozp odsyła do Prawa budowlanego, które w art. 3 stwierdza, że przez roboty budowlane należy rozumieć „(...)budowę, a także prace polegające na montażu, remoncie lub rozbiórce obiektu budowlanego. Cytowana ustawa podaje inne definicje przydatne dla używanego w uozp określenia „Roboty budowlane”. Są nimi:
obiekt budowlany - budynek wraz z instalacjami i urządzeniami technicznymi; budowla stanowiąca całość techniczno-użytkową wraz z instalacjami i urządzeniami; obiekt małej architektury.
budynek - obiekt budowlany, który jest trwale związany z gruntem, wydzielony z przestrzeni za pomocą przegród budowlanych oraz posiada fundament i dach.
obiekt małej architektury - to niewielkie obiekty kultu religijnego (kapliczki, figury), posągi, wodotryski (i inne obiekty architektury ogrodowej) oraz niewielkie obiekty użytkowe służące rekreacji codziennej i utrzymaniu porządku (np. piaskownice, huśtawki itp.).
budowla - każdy obiekt budowlany nie będący budynkiem lub obiektem małej architektury (np. lotniska, drogi, oczyszczalnie ścieków, stacje uzdatniania wody, budowle sportowe, cmentarze itp.)
budowa - wykonanie obiektu budowlanego w określonym miejscu, a także odbudowę, rozbudowę, nadbudowę oraz przebudowę obiektu budowlanego.
remont - wykonywanie w istniejącym obiekcie budowlanym robót budowlanych polegających na odtworzeniu stanu pierwotnego, a nie stanowiących bieżącej konserwacji, przy czym dopuszcza się stosowanie wyrobów budowlanych innych niż użyto w stanie pierwotnym.
dostawy - to nabywanie rzeczy i praw na podstawie umowy sprzedaży, dostawy, o dzieło, najmu, dzierżawy, leasingu oraz innych umów o podobnym charakterze,
usługi - są to wszelkie świadczenia, których przedmiotem nie są roboty budowlane lub dostawy,
zamówienia publiczne - to opłacane przez zamawiającego usługi, dostawy lub roboty budowlane wykonywane przez dostawców lub wykonawców,
zamawiający - to podmiot obowiązany stosować ustawę przy udzielaniu zamówień,
krajowi dostawcy lub wykonawcy - są to osoby fizyczne mające miejsce zamieszkania w kraju, osoby prawne oraz jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, utworzone zgodnie z przepisami prawa polskiego, mające siedzibę w kraju, a także podmioty te występujące wspólnie, jeżeli każdy z nich ma miejsce zamieszkania lub siedzibę w kraju,
środki publiczne - należy przez to rozumieć środki:
publiczne w rozumieniu ustawy z dnia 26 listopada 1998 r. o finansach publicznych. W art. 3 ust. 1 do środków publicznych zaliczono:
dochody publiczne, którymi są:
daniny publiczne, do których zalicza się podatki oraz inne świadczenia pieniężne, których obowiązek ponoszenia na rzecz państwa wynika z odrębnych ustaw,
pozostałe dochody: opłaty, dochody z mienia (najmu, dzierżawy, dywidendy od wniesionego kapitału)
dochody ze sprzedaży rzeczy i praw oraz ze świadczenia usług przez jednostki sektora finansów publicznych
dochody ze sprzedaży pranie stanowiących przychodów
spadki, zapisy i darowizny w postaci pieniężnej
inne dochody, uzyskane na podstawie odrębnych przepisów, o ile są pobierane przez organy finansowe z dochodów publicznych lub przez podległe albo nadzorowane przez te organy jednostki sektora finansów publicznych.
środki pochodzące ze źródeł zagranicznych nie podlegające zwrotowi,
przychody jednostek organizacyjnych i osób prawnych zaliczanych do sektora finansów publicznych, pochodzące z działalności i innych źródeł,
przychody budżetu państwa i budżetów jednostek samorządu terytorialnego pochodzące: ze sprzedaży papierów wartościowych oraz innych operacji finansowych; prywatyzacji majątku Skarbu Państwa oraz majątku jednostek samorządu terytorialnego; ze spłat pożyczek, udzielonych ze środków publicznych, jak również z otrzymanych pożyczek i kredytów.
kredytowe, na które Skarb Państwa, jednostka samorządu terytorialnego lub samorządowa jednostka organizacyjna udzieliły poręczeń, gwarancji albo dofinansowały koszty udzielenia kredytu,
pochodzące z opłat abonamentowych i opłat za używanie nie zarejestrowanych odbiorników radiofonicznych i telewizyjnych, o których mowa w ustawie z dnia 29 grudnia 1992 r. o radiofonii i telewizji.
najkorzystniejsza oferta - to oferta z najniższą ceną albo oferta, która przedstawia najkorzystniejszy bilans ceny oraz innych kryteriów odnoszących się do przedmiotu zamówienia, w szczególności kosztów eksploatacji, parametrów technicznych, funkcjonalności oraz terminu wykonania,
wartość zamówienia - to wartość szacunkowa zamówienia, ustalona przez zamawiającego z należytą starannością - bez podatku od towarów i usług (VAT),
surowce i produkty krajowe - to towary pochodzące z Polski, zgodnie z warunkami określonymi w ustawie z dnia 9 stycznia 1997 r. - Kodeks celny
jednostki zależne - są to jednostki organizacyjne, na które zamawiający ma bezpośredni lub pośredni wpływ wynikający z posiadania:
co najmniej 50 % udziałów (akcji) lub
większość głosów w zgromadzeniu wspólników (walnym zgromadzeniu akcjonariuszy) lub
prawa do powoływania lub odwoływania co najmniej połowy członków organu zarządzającego lub nadzorczego,
kategoria dostaw lub usług - to piąty poziom grupowania dostaw lub usług stosowany w klasyfikacjach statystycznych wydawanych na podstawie ustawy z dnia 29 czerwca 1995 r. o statystyce publicznej
Zakres stosowania ustawy
Przedmiot stosowania ustawy
Zakres przedmiotowy stosowania uozp został określony w art. 3 ust. 1: „Ustawę stosuje się do udzielania zamówień publicznych na dostawy, usługi lub roboty budowlane”
Podmioty zobowiązane do stosowania ustawy
Ustawa określa również te podmioty, które zobowiązane są do jej stosowania. Do grupy tej zaliczono:
jednostki sektora finansów publicznych, w rozumieniu ustawy o finansach publicznych (m.in. organy władzy publicznej i podległe im jednostki organizacyjne),
spółdzielnie, fundacje i stowarzyszenia, w zakresie, w jakim dysponują środkami publicznymi,
wykonujące zadania o charakterze użyteczności publicznej:
państwowe jednostki organizacyjne,
komunalne jednostki organizacyjne,
jednostki zależne,
agencje państwowe w zakresie nie uregulowanym odrębnymi przepisami,
jednostki publicznej radiofonii i telewizji oraz ich jednostki zależne,
samodzielne publiczne zakłady opieki zdrowotnej, jednostki organizacyjne ubezpieczenia zdrowotnego; w zakresie nie uregulowanym odrębnymi przepisami.
inne podmioty niż wymienione powyżej jeżeli ponad 50% wartości udzielanego przez nie zamówienia jest finansowane ze środków publicznych lub bezpośrednio przez jednostki sektora finansów publicznych.
podmioty, wcześniej nie wymienione, ale udzielane przez nie zamówienie jest bezpośrednio związane z prowadzoną przez te podmioty co najmniej jednym z następujących rodzajów działalności:
poszukiwaniem, rozpoznawaniem miejsc występowania lub wydobywaniem gazu ziemnego, ropy naftowej oraz jej naturalnych pochodnych, węgla brunatnego, węgla kamiennego i innych paliw stałych,
zarządzaniem lotniskami, portami morskimi lub śródlądowymi oraz udostępnianiem ich przewoźnikom powietrznym, morskim i śródlądowym,
tworzeniem stałych sieci przeznaczonych do świadczenia publicznych usług związanych z produkcją, transportem lub dystrybucją wody pitnej, energii elektrycznej, gazu lub energii cieplnej, lub dostarczaniem wody pitnej, energii elektrycznej, gazu albo energii cieplnej do takich sieci, lub kierowaniem takimi sieciami,
obsługą sieci świadczących publiczne usługi w zakresie transportu kolejowego, tramwajowego, trolejbusowego lub kolei linowej,
obsługą sieci świadczących publiczne usługi w zakresie transportu autobusowego,
udostępnianiem lub obsługą publicznej sieci telekomunikacyjnej albo świadczeniem jednej lub większej liczby usług telekomunikacyjnych za pomocą takiej sieci.
Zamówienia udzielane z wyłączeniem stosowania ustawy
Uozp określa wyłączenia spod obowiązku stosowania ustawy. Wyłączenia te stosuje się do:
przyznawanych na naukę środków budżetowych, będących w dyspozycji Przewodniczącego Komitetu Badań Naukowych,
zasad i trybu przyznawania dotacji ze środków publicznych, jeżeli dotacje te przyznawane są na podstawie ustaw,
udzielania zamówień:
gospodarstwom pomocniczym przez macierzyste jednostki budżetowe lub przez jednostki podległe (podporządkowane) jednostkom macierzystym w zakresie bieżącej obsługi zamawiającego,
przedsiębiorstwom podległym Ministrowi Sprawiedliwości, działającym przy zakładach karnych i aresztach śledczych oraz gospodarstwom pomocniczym przy jednostkach organizacyjnych Służby Więziennej i gospodarstwom pomocniczym zakładów poprawczych i schronisk dla nieletnich,
zakładom budżetowym przez podmioty, które te zakłady utworzyły, w zakresie bieżącej obsługi zamawiającego,
zamówień publicznych, których przedmiotem są:
usługi arbitrażowe lub pojednawcze,
usługi Narodowego Banku Polskiego,
usługi pocztowe,
usługi telekomunikacyjne świadczone drogą satelitarną,
usługi telefoniczne, teleksowe, radiotelefoniczne lub przywoławcze,
naukowe usługi badawcze i rozwojowe, z wyjątkiem tych, których rezultaty służą wyłącznie na potrzeby własne zamawiającego,
udzielania zamówień na bony paliwowe, o których mowa w art. 40 a ustawy z dnia 8 stycznia 1993 r. o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym
zakupu, przygotowania, produkcji lub koprodukcji filmów, audycji radiowych lub telewizyjnych oraz zakupu czasu antenowego przez jednostki publicznej radiofonii i telewizji,
zamówień, których wartość szacunkowa nie przekracza wyrażonej w złotych równowartości kwoty 3 000 EURO
Organa zamówień publicznych
Centralnym organem administracji państwowej właściwym w sprawach zamówień publicznych jest Prezes Urzędu Zamówień Publicznych. Do zakresu jego działania należy:
zatwierdzanie wyboru trybu udzielania zamówienia publicznego innego niż przetarg nieograniczony, zgodnie z art. 14 ust. 3,
ustalanie i prowadzenie listy arbitrów rozpatrujących odwołania wniesione w postępowaniu o zamówienie publiczne, a także ogłaszanie listy arbitrów w Biuletynie Zamówień Publicznych,
składanie Radzie Ministrów rocznego sprawozdania o funkcjonowaniu systemu zamówień publicznych,
opracowywanie projektów przepisów prawnych dotyczących zamówień publicznych,
upowszechnianie ogólnych warunków umów w sprawach o zamówienia publiczne, wzorów umów, regulaminów oraz wzorców postępowania przy udzielaniu zamówienia, na wniosek i w porozumieniu z właściwymi ministrami,
gromadzenie informacji o planach zamówień publicznych, zawartych umowach oraz o realizacji zamówień publicznych,
opracowywanie programów szkoleń dotyczących zamówień publicznych oraz organizowanie i inspirowanie szkoleń,
współpraca międzynarodowa w sprawach związanych z zamówieniami publicznymi,
wydawanie Biuletynu Zamówień Publicznych,
publikowanie w Biuletynie Zamówień Publicznych na podstawie otrzymanych ogłoszeń informacji zbiorczych o dostawcach lub wykonawcach, którym w poprzednim roku udzielone zostało zamówienie publiczne o wartości zamówienia przekraczającej wyrażoną w złotych równowartość kwoty 500 000 EURO,
prowadzenie listy organizacji pracodawców i przedsiębiorców zrzeszających dostawców lub wykonawców uprawnionych do wnoszenia środków odwoławczych.
Organem doradczym i opiniodawczym Prezesa Urzędu jest Kolegium, których powołuje i odwołuje Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji na wniosek Prezesa Urzędu.
Z kolei aparatem wykonawczym Prezesa UZP jest Urząd Zamówień Publicznych. W Urzędzie funkcjonują takie komórki organizacyjne jak: Departament prawny, Departament Biuletynu Zamówień Publicznych, Departament kontroli, Analiz i Szkoleń, Biuro Organizacyjno-finansowe oraz Departament Integracji Europejskiej i Współpracy Międzynarodowej.
Urząd Zamówień Publicznych posiada własną stronę internetową: www.uzp.gov.pl, na której można znaleźć m.in.: najważniejsze dane adresowe UZP, wszystkie akty prawne w zakresie zamówień publicznych, rozwiązania występujące w innych państwach, publikacje wydane przez UZP itp.
Zasady udzielania zamówień publicznych
Równe traktowanie oferentów
Zasadę równego traktowania wszystkich oferentów wyraża art. 16 ustawy: „Zamawiający obowiązany jest do traktowania na równych prawach wszystkie podmioty ubiegające się o zamówienie publiczne i do prowadzenia postępowania o udzielenie zamówienia w sposób gwarantujący zachowanie uczciwej konkurencji”.
Przedmiot zamówienia musi być określony za pomocą obiektywnych cech technicznych i jakościowych przy przestrzeganiu Polskich Norm lub klasyfikacji, a w odniesieniu do robót budowlanych dokumentacji projektowej oraz specyfikacji technicznej wykonania i odbioru robót. Natomiast przedmiot i warunki zamówienia nie mogą określać w sposób, który mógłby utrudniać uczciwą konkurencję.
Równe traktowanie oferentów wyraża również art. 18 który zakłada, że dostawcy i wykonawcy krajowi oraz zagraniczni uczestniczą w postępowaniu o zamówienie publiczne na równych zasadach. Odstępstwem od tej zasady jest możliwość ograniczenia udziału w postępowaniu o udzielenie zamówienia wyłącznie do dostawców lub wykonawców krajowych oraz zagranicznych mających oddział lub przedstawicielstwo w Polsce, jeżeli wartość zamówienia nie przekracza kwoty 30.000 euro. O stosowaniu preferencji krajowych zamawiający informować musi jednak dostawców i wykonawców rozpoczynając postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego.
Zachowanie uczciwej konkurencji
Ustawa wprowadza pewne ograniczenia w ubieganiu się o zamówienie publiczne (dla wszystkich takie samo), co eliminuje nieuczciwych dostawców i wykonawców:
którzy w ciągu ostatnich trzech lat przed wszczęciem postępowania nie wykonali zamówienia lub wykonali je z nienależytą starannością,
w odniesieniu do których wszczęto postępowanie upadłościowe lub których upadłość ogłoszono,
którzy zalegają z uiszczeniem podatków, opłat, składek na ubezpieczenie społeczne lub zdrowotne, z wyjątkiem przypadków, kiedy uzyskali oni przewidzianą prawem zgodę na zwolnienie, odroczenie, rozłożenie na raty zaległych płatności lub wstrzymanie w całości wykonania decyzji organu podatkowego,
osoby fizyczne, które prawomocnie skazano za przestępstwo popełnione w związku z postępowaniem o udzielenie zamówienia publicznego, przestępstwo przekupstwa albo inne przestępstwo popełnione w celu osiągnięcia korzyści majątkowych,
osoby prawne, których urzędujących członków władz prawomocnie skazano za przestępstwo popełnione w związku z postępowaniem o udzielenie zamówienia publicznego, przestępstwo przekupstwa albo inne przestępstwo popełnione w celu osiągnięcia korzyści majątkowych,
przedsiębiorców, na których w ciągu ostatnich trzech lat została nałożona kara pieniężna, o której mowa w przepisach o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji, za czyn nieuczciwej konkurencji polegający na przekupstwie osoby pełniącej funkcję publiczną,
dostawców lub wykonawców, którzy nie spełniają warunków określonych w art. 22 ust. 2 pkt. 1 - 4 lub w wyznaczonym terminie nie złożyli, nie uzupełnili lub nie wyjaśnili dokumentów potwierdzających spełnienie warunków, o których mowa w art. 22 ust. 2,
dostawców lub wykonawców, którzy nie złożyli wymaganych oświadczeń lub nie spełnili innych wymagań określonych w ustawie, specyfikacji istotnych warunków zamówienia, w ogłoszeniu lub zaproszeniu do składania ofert, w szczególności nie wnieśli wadium.
O zasadzie uczciwej konkurencji stanowi również fakt, iż w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego nie mogą występować w imieniu zamawiających ani też wykonywać czynności związanych z postępowaniem o zamówienie publiczne, a także być biegłymi osoby, które:
pozostają w związku małżeńskim albo w stosunku pokrewieństwa lub powinowactwa w linii prostej, pokrewieństwa lub powinowactwa w linii bocznej do drugiego stopnia albo są związani z tytułu przysposobienia, opieki lub kurateli z oferentem, jego zastępcą prawnym lub członkami władz osób prawnych ubiegających się o udzielenie zamówienia,
przed upływem trzech lat od daty wszczęcia postępowania pozostawały w stosunku pracy lub zlecenia z oferentem albo były członkami władz osób prawnych ubiegających się o udzielenie zamówienia,
pozostają z dostawcą lub wykonawcą w takim stosunku prawnym lub faktycznym, że może to budzić uzasadnione wątpliwości co do ich bezstronności.
Jawność i pisemność postępowania
Jawność postępowania wyraża się w tym, że protokół, oferty oraz wszelkie oświadczenia i zaświadczenia składane w trakcie postępowania są jawne (z wyjątkiem informacji stanowiących tajemnicę przedsiębiorstwa w rozumieniu przepisów o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji), a dostawca lub wykonawca składając ofertę zastrzegł w odniesieniu do tych informacji, że nie mogą być one udostępnione innym uczestnikom postępowania. Zamawiający ma obowiązek również informowania: o wszczęciu postępowania, o odrzuceniu oferty, o wykluczeniu z udziału w postępowaniu, o unieważnieniu postępowania oraz o wyniku postępowania.
Zamawiający oraz dostawcy lub wykonawcy zobowiązani są do składania wszelkich oświadczeń i zawiadomień w formie pisemnej. Jeżeli w postępowaniu o udzielenie zamówienia strony porozumieją się w formie innej niż pisemna, treść przekazanej informacji musi zostać niezwłocznie potwierdzona na piśmie.
Prawo do składania protestów i odwołań
Daje to możliwość kontroli postępowania o zamówienie publiczne przez uczestników postępowania. Procedura protestacyjno-odwoławcza może być wykorzystywana w postępowaniach, w których wartość zamówienia przekracza 30.000 EURO.
Metody udzielania zamówień publicznych
Przetarg nieograniczony
Jest podstawowym trybem udzielania zamówienia publicznego. W przetargu oferty mogą złożyć wszyscy dostawcy i wykonawcy.
Jest on organizowany w celu wyboru najkorzystniejszej oferty na wykonanie zamówienia publicznego.
W trybie tym stosuje się przepisy dotyczące:
zaproszenia do udziału w postępowaniu (przez ogłoszenie w siedzibie, BZP, prasie),
minimalnej treści ogłoszenia,
terminu wysłania i ceny specyfikacji istotnych warunków zamówienia (siwz),
treści siwz,
tylko jednej oferty,
terminu składania ofert,
przedłużenia terminu składania ofert,
związania ofertą,
wadium i jego zwrotu,
otwarcia ofert,
wyjaśnień w trakcie oceny ofert,
odrzucenia ofert,
kryteriów i zasad wyboru ofert,
wyborom oferty z uwzględnieniem preferencji krajowych,
zawiadomienia o wyniku postępowania,
zawarcia umowy.
W przypadku, gdy wartość zamówienia nie przekracza kwoty 30.000 EURO nie stosuje się przepisów dotyczących: publikacji ogłoszeń w BZP, protokołu postępowania, siwz, terminów, wadium oraz protestów i odwołań.
Przetarg ograniczony
Oferty w przetargu ograniczonym mogą złożyć wyłącznie dostawcy lub wykonawcy dopuszczeni do udziału w tym przetargu i zaproszeni przez zamawiającego do składania ofert.
Zamawiający może zorganizować przetarg ograniczony w przypadku, gdy wystąpi co najmniej jedna z okoliczności:
wartość zamówienia publicznego nie przekracza równowartości kwoty 30 000 EURO,
specjalistyczny charakter zamówienia publicznego ogranicza liczbę dostawców lub wykonawców mogących wykonać dane zamówienie.
Zamawiający zaprasza wówczas do składania wniosków o dopuszczenie do udziału w przetargu ograniczonym przez publikację ogłoszenia zawierającego co najmniej:
nazwę (firmę) i adres (siedzibę) zamawiającego,
określenie ilości i rodzaju zamawianych dostaw lub usług, a w odniesieniu do robót budowlanych - rodzaju, zakresu i lokalizacji budowy,
określenie terminu wykonania zamówienia publicznego
określenie warunków wymaganych od dostawców i wykonawców,
informację o dokumentach jakie ma dostarczyć wykonawca w celu wykazania spełniania wymaganych warunków.
W ogłoszeniu zamawiający może określić liczbę wykonawców lub dostawców, których zaprosi do składania ofert. Liczba ta nie może być mniejsza niż 5 i nie większa niż 20. Jeżeli okaże się, że liczba wykonawców spełniających wymagane warunki jest mniejsza, zamawiający zaprasza wszystkich dostawców lub wykonawców spełniających te warunki.
Termin składania ofert nie może być krótszy niż 6 tygodni, licząc od dnia wysłania zaproszenia. Jeżeli ze względu na szczególną pilność udzielenia zamówienia publicznego jest niemożliwe wyznaczenie wspominanego terminu zamawiający może wyznaczyć termin krótszy, jednak nie krótszy niż 2 tygodnie, licząc od dnia wysłania zaproszenia.
Do przetargu ograniczonego stosuje się część zapisów stosowanych i wymaganych dla przetargu nieograniczonego.
Przetarg dwustopniowy
W przetargu dwustopniowym w pierwszym etapie dostawcy i wykonawcy składają oferty wstępne bez podawania ceny, a zamawiający może żądać od dostawców i wykonawców określenia parametrów przedmiotu zamówienia.
Drugi etap jest przetargiem, którego zasięg jest ograniczony do wybranych oferentów i może być poprzedzony negocjacjami zamawiającego z oferentami.
Przetarg dwustopniowy może być stosowany w przypadku, gdy zachodzi jedna z następujących okoliczności:
w uprzednio prowadzonym postępowaniu w trybie przetargu nieograniczonego lub ograniczonego nie zostały złożone żadne oferty lub wszystkie oferty zostały odrzucone, a pierwotne warunki zamówienia nie zostaną w istotny sposób zmienione,
nie można z góry określić szczegółowych cech zamawianych usług w taki sposób, aby umożliwić wybór najkorzystniejszej oferty,
przedmiotem zamówienia publicznego są dostawy lub roboty budowlane prowadzone wyłącznie w celach badawczych, doświadczalnych lub rozwojowych, nie zaś w celu zapewnienia zysku lub pokrycia poniesionych kosztów badań lub rozwoju,
przedmiotem zamówienia jest zaprojektowanie i wykonanie robót budowlanych
w wyjątkowych sytuacjach, jeżeli ze względu na charakter usług lub robót budowlanych lub związanych z nimi ryzyka, nie ma możliwości dokonania wcześniejszej ich wyceny.
Zamawiający może prowadzić z każdym dostawcą lub wykonawcą negocjacje dotyczące treści złożonej przez niego oferty wstępnej, zachowując w tajemnicy treść prowadzonych negocjacji.
Do drugiego etapu przetargu zamawiający wybiera dostawców lub wykonawców, których oferty spełniają określone w specyfikacji wstępnej wymagania, zapraszając ich do składania ofert ostatecznych zawierających cenę. W zaproszeniu określa się miejsce i termin składania ofert ostatecznych. Dostawca lub wykonawca wnosi wadium przystępując do drugiego etapu przetargu.
Negocjacje z zachowaniem konkurencji
Negocjacje z zachowaniem konkurencji jest to tryb udzielenia zamówienia publicznego, w którym zamawiający negocjuje warunki umowy w sprawie zamówienia publicznego z taką liczbą dostawców lub wykonawców, która zapewni wybór najkorzystniejszej oferty, konkurencję oraz sprawny przebieg p
ostępowania, nie mniejszą jednak niż trzech, chyba że ze względu na specjalistyczny charakter zamówienia jest tylko dwóch wykonawców mogących je wykonać.
Zamówienie publiczne może być udzielone w trybie negocjacji z zachowaniem konkurencji, jeżeli wystąpiła co najmniej jedna z następujących okoliczności:
uprzednio prowadzone postępowanie w trybie przetargu nieograniczonego lub ograniczonego zostało unieważnione z powodu braku wymaganej liczby ofert, a pierwotne warunki zamówienia publicznego nie zostaną w istotny sposób zmienione,
został przeprowadzony konkurs na twórcze prace projektowe, w wyniku którego zakwalifikowano do postępowania co najmniej dwóch wykonawców,
przedmiot dostawy jest wytwarzany wyłącznie w celach badawczych, doświadczalnych lub rozwojowych, przy czym nie dotyczy to produkcji seryjnej mającej na celu udowodnienie zdolności rynkowych lub pokrycie kosztów badań lub rozwoju,
dane roboty budowlane służą wyłącznie do celów badawczych, doświadczalnych lub rozwojowych, a nie do zapewnienia zysku lub pokrycia poniesionych kosztów badań lub rozwoju,
zachodzi pilna potrzeba udzielenia zamówienia publicznego, której wcześniej nie można było przewidzieć, a nie wynika ona z winy zamawiającego.
Zamawiający zaprasza do udziału w negocjacjach z zachowaniem konkurencji, wysyłając zaproszenie do co najmniej trzech oferentów, chyba że ze względu na specjalistyczny charakter zamówienia jest tylko dwóch mogących je wykonać.
Prowadzone negocjacje mają charakter poufny. Żadna ze stron nie może bez zgody drugiej strony ujawnić informacji technicznych i handlowych związanych z negocjacjami. Po przeprowadzeniu negocjacji zamawiający zwraca się do wszystkich dostawców i wykonawców o złożenie ofert ostatecznych zawierających cenę i wybiera ofertę najkorzystniejszą.
Zapytanie o cenę
Zapytanie o cenę stanowi tryb udzielenia zamówienia publicznego, w którym zamawiający kieruje pytanie o cenę dostaw rzeczy lub usług do takiej liczby dostawców lub wykonawców, która zapewnia wybór najkorzystniejszej oferty, konkurencję i sprawny przebieg postępowania, nie mniej niż do czterech.
Zapytanie o cenę może być stosowane, gdy przedmiotem zamówienia są dostawy rzeczy lub usługi powszechnie dostępne o ustalonych standardach jakościowych a wartość zamówienia nie przekracza równowartości kwoty 130 000 EURO.
Zapytanie o cenę, którego wartość przekracza kwotę 30.000 euro powinno zawierać:
określenie przedmiotu zamówienia, łącznie z wyszczególnieniem wszelkich dodatkowych usług, które mają być wykonane w ramach umowy,
informację o dokumentach, jakie mają dostarczyć dostawcy i wykonawcy w celu potwierdzenia spełnienia wymaganych warunków,
określenie terminu wykonania umowy,
opis odpowiednich części zamówienia, jeżeli dopuszczalne jest składanie ofert częściowych,
określenie miejsca i terminu składania ofert,
wysokość zabezpieczenia należytego wykonania umowy, jeżeli zamawiający wymaga jego wniesienia.
Każdy z dostawców lub wykonawców może zaproponować tylko jedną cenę i nie może jej zmienić. Nie prowadzi się żadnych negocjacji w sprawie ceny. Zamawiający udziela zamówienia dostawcy lub wykonawcy, który zaoferował najniższą cenę.
Jeżeli nie można dokonać wyboru najkorzystniejszej oferty ze względu na to, że zostały złożone oferty o takiej samej cenie, zamawiający wzywa oferentów, którzy złożyli te oferty, do złożenia ofert dodatkowych.
Jeżeli wartość zamówienia przekracza równowartość kwoty 30 000 EURO, zamawiający zawiadamia niezwłocznie o wyborze oferty pozostałych oferentów, wskazując nazwę i siedzibę tego, którego ofertę wybrano, oraz cenę.
Zamówienie z wolnej ręki
Zamawiający może udzielić zamówienia publicznego z wolnej ręki tylko wtedy, gdy wystąpi co najmniej jedna z następujących okoliczności:
z przyczyn technicznych lub w przypadku udzielania zamówienia publicznego na prace z zakresu działalności twórczej i artystycznej w dziedzinie kultury i sztuki, a także z przyczyn związanych z ochroną praw wyłącznych wynikających z odrębnych przepisów, dostawy, usługi lub roboty budowlane mogą być wykonane tylko przez jednego dostawcę lub wykonawcę,
został przeprowadzony konkurs i stosownie do jego postanowień zamówienie musi być udzielone wykonawcy, którego praca została oceniona jako najlepsza,
ze względu na wyjątkową sytuację niewynikającą z przyczyn leżących po stronie zamawiającego, której nie mógł on przewidzieć, wymagane jest natychmiastowe wykonanie zamówienia publicznego, a nie można zachować terminów określonych dla innych trybów udzielenia zamówienia,
uprzednio prowadzone postępowanie w trybie przetargu nieograniczonego zostało unieważnione z powodu braku wymaganej liczby ofert, jeżeli pierwotne warunki zamówienia nie zostały w sposób istotny zmienione, a ze względu na szczególny rodzaj dostaw, usług lub robót budowlanych można je uzyskać od jednego dostawcy lub wykonawcy,
udziela się temu samemu wykonawcy zamówień publicznych dodatkowych, nie przekraczających łącznie 20% wartości zamówienia podstawowego, których wykonanie stało się konieczne na skutek sytuacji, których nie można było wcześniej przewidzieć oraz gdy z przyczyn technicznych lub gospodarczych zamówienia dodatkowego nie można oddzielić od zamówienia podstawowego,
przedmiotem zamówienia publicznego jest nabycie, najem, dzierżawa lub leasing nieruchomości, a ze względu na szczególne okoliczności można ją uzyskać od jednego oferenta.
Jeżeli wartość zamówienia przekracza równowartość kwoty 20 000 EURO, zastosowanie trybu zamówienia z wolnej ręki wymaga zatwierdzenia przez Prezesa Urzędu.
Protest, odwołanie i skarga
Dostawcom lub wykonawcom, których interes prawny doznał uszczerbku w wyniku naruszenia przez zamawiającego określonych w ustawie zasad udzielania zamówień, przysługuje:
Protest
wnosi go dostawca lub wykonawca wobec czynności podjętych przez zamawiającego w toku postępowania o zamówienie publiczne
w przypadku wniesienia protestu, aż do jego ostatecznego rozstrzygnięcia, nie wolno zawrzeć umowy w sprawie zamówienia publicznego. Rozstrzygnięcie protestu uznaje się: rozstrzygnięcie przez zamawiającego protestu, od którego nie wniesiono odwołania oraz wyrok zespołu arbitrów.
wniesienie protestu dopuszczalne jest tylko przed zawarciem umowy w sprawie zamówienia publicznego. Można go wnieść w ciągu 7 dni od dnia, w którym dostawca lub wykonawca powziął lub mógł powziąć wiadomość o okolicznościach stanowiących podstawę jego wniesienia. Protest wniesiony po terminie zostaje odrzucany
o złożeniu protestu zamawiający zawiadamia niezwłocznie dostawców i wykonawców uczestniczących w danym postępowaniu.
uczestnikami postępowania dotyczącego protestu stają się też dostawcy i wykonawcy uczestniczący w postępowaniu o zamówienie publiczne, którzy przystąpią do postępowania protestacyjnego w terminie 3 dni od otrzymania zawiadomienia, o którym mowa w ust. 1.
dostawca lub wykonawca, który nie przystąpił do postępowania protestacyjnego, nie może następnie wnieść protestu powołując się na te same okoliczności.
zamawiający rozpatruje protest najpóźniej w ciągu 7 dni od jego wniesienia.
po wniesieniu protestu zamawiający zawiesza postępowanie o udzielenie zamówienia do czasu rozpatrzenia protestu, nie dłużej jednak niż na okres 7 dni, chyba że: protest jest oczywiście niezasadny, zamawiający albo inny dostawca lub wykonawca mógłby ponieść szkodę nieproporcjonalnie większą w stosunku do tej, która grozi wnoszącemu protest lub też zawieszeniu postępowania sprzeciwia się ważny interes publiczny.
Odwołanie
przysługuje od rozstrzygnięcia lub odrzucenia protestu oraz w przypadku braku rozpatrzenia w terminie, zainteresowanemu
wnosi się je do Prezesa Urzędu w terminie 3 dni od dnia doręczenia rozstrzygnięcia lub 7 dni od upływu terminu rozpatrzenia informując jednocześnie zamawiającego.
odwołanie rozpatruje zespół trzech arbitrów wybranych z listy arbitrów prowadzonej przez Prezesa Urzędu, przy czym jednego arbitra wyznacza odwołujący, który wniósł odwołanie, jednego zamawiający, a jednego Prezes Urzędu.
arbiter nie jest reprezentantem żadnego z uczestników postępowania ani też Prezesa Urzędu.
jeżeli zachodzą okoliczności uniemożliwiające wykonanie przez arbitra jego obowiązku, Prezes Urzędu wzywa uczestnika postępowania do wyznaczenia, w określonym terminie, innego arbitra albo jeżeli jest to osoba przez niego wyznaczona, wyznacza innego arbitra.
osoba wpisana na listę arbitrów nie może występować jako pełnomocnik w postępowaniu odwoławczym w sprawach zamówień publicznych.
zespół arbitrów rozpatruje odwołanie w terminie 14 dni od jego doręczenia.
uwzględniając odwołanie zespół arbitrów może nakazać dokonanie lub powtórzenie czynności zamawiającego albo ją unieważnić, z wyjątkiem podpisania umowy w sprawie zamówienia publicznego.
Skarga do Sądu Okręgowego w Warszawie
przysługuje na wyrok zespołu arbitrów
wnoszona jest za pośrednictwem Prezesa Urzędu w terminie 14 dni od dnia doręczenia wyroku z uzasadnieniem.
Prezes Urzędu przekazuje skargę wraz z aktami sprawy do sądu w terminie 7 dni od dnia jej otrzymania.
skargę na wyrok zespołu arbitrów może wnieść także Prezes Urzędu w terminie 21 dni od dnia ogłoszenia wyroku.
skarga powinna czynić zadość wymaganiom przewidzianym dla pisma procesowego oraz zawierać oznaczenie zaskarżonego wyroku, przytoczenie zarzutów, zwięzłe ich uzasadnienie, wskazanie dowodów a także wniosek o zmianę wyroku w całości lub w części.
od wyroku sądu nie przysługuje kasacja do Sądu Najwyższego.
Biuletyn Zamówień Publicznych
ogłoszenia o zamówieniach publicznych przewidziane w ustawie ogłasza się w Biuletynie Zamówień Publicznych wydawanym przez Prezesa Urzędu.
ogłoszenia publikowane są w Biuletynie Zamówień Publicznych nie później niż w 10 dniu od daty doręczenia do Urzędu.
jeżeli ogłoszenie nie spełnia wymogów określonych w ustawie, Prezes Urzędu odmawia zamieszczenia takiego ogłoszenia
publikacja w Biuletynie Zamówień Publicznych ogłoszeń jest bezpłatna.
Prezes Urzędu może w uzasadnionych przypadkach wyrazić zgodę na publikację ogłoszeń o zamówieniach publicznych, nawet jeżeli ich publikacja ze względu na wartość przedmiotu zamówienia nie jest obowiązkowa.
obowiązek publikacji odpowiednich ogłoszeń w BZP, uzależniony jest od wartości zamówienia i stosowanego trybu
Naruszenie ustawy o zamówieniach publicznych polegające na nie skierowaniu ogłoszenia do publikacji w BZP stanowi nie tylko naruszenie szczegółowego przepisu w tym zakresie, ale także zasady wynikającej z art. 14a. Dlatego też jest to przesłanka powodująca obowiązek unieważnienia postępowania (art. 27b ust. l pkt 4) oraz nieważność umowy (art. 72 ust. 2 pkt l).
Określony w art. 14a ust. 2 termin publikacji w BZP ogłoszenia nie później niż w dziesiątym dniu od dnia doręczenia ogłoszenia do UZP - pozwala zamawiającemu na prawidłowe wyliczenie terminów podawanych w ogłoszeniu, tj. terminu składania i terminu otwarcia ofert. Termin ten ma charakter instrukcyjny. Jego przekroczenie przez UZP nie powoduje nieważności skierowanego ogłoszenia i nie wymaga nowego skierowania. Często jednak wiązać się będzie z koniecznością poprawienia dat wyliczonych dla składania i otwarcia ofert.
Prezes Rady Ministrów wydał rozporządzenie w sprawie określenia wzorów ogłoszeń o zamówieniach publicznych publikowanych w Biuletynie zamówień Publicznych oraz dodatkowych informacji zawartych w ogłoszeniach
Rozporządzenie weszło w życie 22.11.2001 r. Określono w nim wzory następujących ogłoszeń:
ogłoszenie o przetargu nieograniczonym - druk ZP-110,
zaproszenie do składania wniosków o dopuszczenie do udziału w przetargu ograniczonym - druk ZP-120,
informacja o wstępnej kwalifikacji - druk ZP-130,
ogłoszenie o przetargu dwustopniowym - druk ZP-140,
ogłoszenie o wyniku postępowania - druk ZP-150,
ogłoszenie o planowanych zamówieniach publicznych o wartości powyżej 500 000 euro - druk ZP-190
Ogłoszenie o wyniku postępowania należy przesłać do publikacji w BZP w każdym przypadku, jeżeli wartość zamówienia przyjęta przy wszczęciu postępowania przekracza 30 000 euro.
ogłoszenie o wyniku postępowania należy przesłać do publikacji niezwłocznie po zawarciu umowy.
w przypadku unieważnienia postępowania ogłoszenie powinno być przesłane niezwłocznie po upływie terminu na wnoszenie środków odwoławczych. Ogłoszenie takie przesyła się tylko wtedy, gdy postępowanie ogłoszone było wcześniej w BZP.
Kontrola stosowania ustawy o zamówieniach publicznych
Odpowiedzialność i sankcje
Ustawa o finansach publicznych w art. 138 ust. l typizuje czyny, popełnienie których stanowi naruszenie dyscypliny finansów publicznych. I tak w pkt 12 wymienia czyn polegający na naruszeniu zasady, formy lub trybu postępowania przy udzieleniu zamówienia publicznego.
Zważyć należy, iż czyn ten uznany został za rażące naruszenie dyscypliny finansów publicznych i jako taki zagrożony jest surowymi karami (por. np. art. 147 ust. 4 FinPublU).
zgodnie z art. 138 ust. l pkt 12 przedmiotową przesłanką odpowiedzialności z tytułu naruszenia dyscypliny finansów publicznych jest zaistnienie faktu udzielenia zamówienia publicznego.
skutek ten następuje w chwili złożenia oświadczenia woli w imieniu zamawiającego przez podpisanie umowy
odpowiedzialność z tego tytułu spoczywa na osobach podpisujących umowę w imieniu zamawiającego. Tym samym
odpowiedzialność nie może być zatem rozciągana na osoby biorące udział w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego.
odpowiedzialność za naruszenie dyscypliny finansów publicznych jest ponoszona za umyślne i nieumyślne działania oraz zaniechania (art. 141 ust. l).
Odpowiedzialności tej można nie ponosić w przypadku, gdy naruszenia nie można było uniknąć mimo dołożenia najwyższej staranności wymaganej od osób odpowiedzialnych za dobro finansów publicznych.
FinPublU w art. 147 ust. l przewiduje następujące kary za naruszenie dyscypliny finansów publicznych:
upomnienie,
nagana,
kara pieniężna w wysokości od jednomiesięcznego do trzymiesięcznego przeciętnego wynagrodzenia pracowniczego ogłoszonego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego w Monitorze Polskim przed dniem ukarania,
zakaz pełnienia funkcji kierowniczych związanych z dysponowaniem środkami publicznymi na okres od roku do 5 lat od dnia uprawomocnienia orzeczenia.
Postępowanie w sprawie naruszenia dyscypliny finansów publicznych prowadzą komisje orzekające przy ministrach, wojewodach i regionalnych izbach obrachunkowych. Organem drugiej instancji jest Główna Komisja Orzekająca przy Ministrze Finansów.
W myśl art. 143 ust. l FinPublU, odpowiedzialność za naruszenie dyscypliny finansów publicznych jest niezależna od innej odpowiedzialności określonej przepisami prawa. Chodzi tu głównie o odpowiedzialność karną i karną skarbową.
Zawarcie umowy
Umowy cywilnoprawne
do najważniejszych, ogólnie uregulowanych w prawie cywilnym rodzajów form zawierania umów należy w szczególności tzw. zwykła forma pisemna. Do zachowania tej formy konieczne jest sporządzenie dokumentu obejmującego oświadczenie woli i własnoręczne podpisanie go. Podpis wskazuje w zasadzie imię i nazwisko składającego oświadczenie woli, aczkolwiek w okolicznościach, gdy jego identyfikacji można dokonać w inny sposób, wystarczy podpisanie się samym tylko nazwiskiem i to nawet w skróconej postaci.
jeżeli forma pisemna przewidziana została dla umowy, to nie jest konieczne złożenie podpisu przez strony na tym samym dokumencie. Mogą one wymienić dokumenty, z których każdy obejmuje treść oświadczenia woli jednej ze stron i jest przez nią podpisany. Procedura ta ułatwia zachowanie formy
złotych, jak również czynność prawna, z której wynika zobowiązanie do świadczenia wartości przenoszącej dwa tysiące złotych, powinna być stwierdzona pismem.
reasumując, jeżeli dochodzi do zawarcia umowy, gdzie kwotą graniczną na którą opiewa umowa jest dwa tysiące złotych należy obowiązkowo dokonać tego na piśmie.
jeżeli umowa została zawarta na piśmie, jej uzupełnienie, zmiana, rozwinięcie i odstąpienie od niej wymaga zwykłej formy pisemnej.
Umowy w sprawach zamówień publicznych
każda taka umowa wymaga formy pisemnej pod rygorem nieważności i zostaje zawarta z chwilą podpisania jej przez obie zainteresowane strony.
zasadą jest, iż wszelkie oświadczenia i zawiadomienia składane przez zamawiającego i dostawców lub wykonawców wymagają formy pisemnej.
wyjątkiem jest sytuacja gdy umowa dotyczy zamówienia, którego wartość nie przekracza 3 000 EURO. Wtedy bowiem nie stosuje się przepisów ustawy o zamówieniach publicznych
umowa zawierana jest zawsze na czas oznaczony. W przypadku zawierania umowy na czas dłuższy niż 3 lata, wymagana jest zgoda Prezesa Urzędu Zamówień Publicznych.
niedopuszczalne jest dokonywanie jakichkolwiek zmian postanowień zawartej umowy oraz wprowadzanie do niej nowych postanowień, które będą niekorzystne dla zamawiającego. Ma to miejsce w sytuacji, kiedy przy ich uwzględnieniu należałoby zmienić treść oferty, na podstawie której dokonano wyboru oferenta. Wyjątkiem jest sytuacja, gdy konieczność wprowadzenia takich zmian wynika z okoliczności, których nie można przewidzieć w chwili zawarcia umowy.
w razie wystąpienia istotnej zmiany okoliczności powodującej, że wykonanie umowy nie leży w interesie publicznym, czego nie można było przewidzieć w chwili zawarcia umowy, zamawiający może odstąpić od umowy w terminie miesiąca od powzięcia wiadomości o powyższych okolicznościach. W takim wypadku dostawca lub wykonawca może jedynie żądać wynagrodzenia należnego mu z tytułu wykonania części umowy.