Kiedy i gdzie :
Litwni- XXw. Wilno, Suwalszczyzna, Podlaskie-Sejny, Krasnopol, Puńsk-stolica litwinów w Polsce
Gruzini-XVII; XIX-armia rosyjska; XX-Warszawa, studenci
Grecy-XVII/XVIII- Ruś,Małopolska; Kraków, Warszawa, Lwów; obecnie- wrocławskie, rzeszowskie, zielonogórskie,szczecinskie, gdanskie, krakowskie;
Czesi-XVI, Wielkopolska, Elbląg, Toruń, ; obecnie-łodzkie, śląskie, dolnoścląskie, mazowieckie;
Czeczeńcy-1994r, Białystok, Łomża, Lublin
Szwajcarzy-XV, wojska królewskie, studenci-Kraków, XVIarchitkeci-pl zach, śląsk, południe
Staroobrzędowcy-XVII(raskolnicy-rozłamcy),Wołyń, Inlanty Polskie(Kurlandia),WilnoXIX-prężny ośrodek
Łemkowie-XVI, BeskidNiski i Zachodni, Komańcza, Jaworki;obecnie 10 % na Łemkowszycznie
Mennonici- XVI (Olędrzy), Prusy Królewskie, Żuławy Gdańskie; obecnie Mińsk Mazowiecki+ Rozmowy w toku!
Włosi-X-XI duchowieństwo; XII poborcy świętopietrza, XVI i dalej kupcy, handlarze, rzemieślnicy-Krk, obecnie-zasymilowani, lub wrócli do ojcyzny;
Wołosi-XIII/XIV pastuszkowie-zasymilowani z gr.ruską-dają początek Łemkom, Bojkom, Dolaninom i HUCUŁOM, miejsce-Karpaty;
Ormianie-XIV przyłaczenie Rusi Halickiej, skupiska Ormian we Lwowie
Wietnamczycy-60.,70. Xxw. , Warszawa<Stadion Dziesięciolecia>, Gdańsk, Kraków
Tatarzy-XIV/XVw ziemie litweskie, sprowadz ich Witold, XV/XVI sluzba wojskowa pod polskim zwierzchnictwem, , Podlasie, ; obecnie Białystok, Gdańsk, Gorzów Wlkp,
Szkoci-XV/XVI handel- Gdańsk, Kraków, Warszzawa, Lublin, Leszno, Zamość, Tarnów, Wilno, Jarosław,; XVIII-wygasanie grupy etnicznej,
Karaimi-XVw Troki, Litwa; obecnie Troki
Żydzi-IXkupcy;
Cyganie- XVw Bergitka Roma-podkarpacie, Karpaty, płd. Polska;; XVI w-Polska Roma, XIX Kelderasze, Lowarowie (Warszawa-Saska Kepa); obecnie- cały kraj- większe skupiska płdn. Polska-podhale, Krk, Tarnów, Łodzkie
Postacie :
Wincenty Kadłubek - XII/XIII w. polski kronikarz, dziejopisarz, kancelista i kapelan nadworny Kazimierza II Sprawiedliwego , napisał kronikę polską
Anan Ben Dawid z Basry - babiloński uczony pochodzenia żydowskiego. Kandydując na egzylarchę odrzucał Talmud chcąc oprzeć judaizm na Biblii. Na podstawie jego nauk powstał i rozwinął się Karaimizm
Andrzej Walicki- , polski historyk idei, syn Michała.
Mikołaj Torosowicz- Wyświęcony na kapłana w 1626 w Stambule. Od 1627 biskup lwowski Apostolskiego Kościoła Ormiańskiego. W 1630 złożył wyznanie wiary i zawarł unię z Kościołem katolickim, stając się pierwszym ormiańskokatolickim arcybiskupem lwowskim.
Bolesław Pobożny- książe Wielkopolski i Kaliski, wydał dotyczący Żydów - Statut kaliski. Zawarto tam m.in. sprawy sądownicze, handlowe i stosunków wzajemnych z chrześcijanami.
Maciej Stryjkowski - polski historyk i poeta, dyplomata, kanonik żyjący w XVI wieku - poseł w Turcji
Bruno z Kwerfurtu - ur. ok. 974 w Kwerfurcie, zm. 14 lutego lub 9 marca 1009 w strefie przygranicznej Prus,Rusi i Litwy) - mnich benedyktyński, kapelan cesarski, biskup misyjny, męczennik i święty Kościoła katolickiego[1], apostoł Pomorza[2].
Baal Szew Tow - rabin, cadyk, jeden z twórców chasydyzmu na terenach dawnej Rzeczypospolitej w XVIII w. . Mistrz Dow-Bera z Międzyrzeca nauczyciela Elimelecha z Leżajska.
Jakub Świnka - arcybiskup gnieźnieński w latach 1283-1314. Bliski współpracownik Przemysła II Wielkopolskiego i Władysława Łokietka, jeden z wybitniejszych polityków średniowiecznej Polski, zwolennik zjednoczenia państwowego.
Stanisław Orzechowski- ksiądz katolicki, kanonik przemyski, historyk, autor pism politycznych i religijnych okresu renesansu, ideolog złotej wolności szlacheckiej i ruchu obrony praw szlacheckich.
Jakub Franek- żyjący w XVIII twórca żydowskiej sekty frankistów.
Grzegorz Piramowicz - polski duchowny rzymskokatolicki, pedagog, działacz oświatowy, pisarz oświeceniowy i filozof pochodzenia ormiańskiego żyjący w XVIIIw.
Szwajtpolt Fiol - drukarz pochodzenia niemieckiego.Znany z założenia drukarni w Krakowie, która drukowała pisma cyrylicą w języku cerkiewnosłowiańskim. XV/XVI w.
Szymon Budny- białoruski i polskidziałacz Reformacji, pastor ariański, tłumacz Biblii i pisarz. Jeden z najważniejszych twórców literackiego języka białoruskiego, pisał także po łacinie i po polsku.
Bartłomiej Groicki - przetłumaczył prawo niemieckie na język polski . XVI w.
Samuel Bogumił Liwok - wydał wielki słownik języka polskiego w XIX w.
Feliks Młynarski - bankowiec, ekonomista XIX w
Jan Ludwik Popławski - czołowy polski pozytywista XIXw.
Stanisław Murzynowski - polski pisarz reformacyjny, tłumacz, autor pierwszego przekładu Nowego Testamentu na język polski. XVIw.
Józef Kożdzoń - polityk śląski, założyciel i przywódca Śląskiej Partii Ludowej oraz współzałożyciel i sekretarz generalny Związku Ślązaków na Śląsku Cieszyńskim, zwolennik autonomii i niepodległości Śląska
Jan Długosz - polski historyk, twórca jednego z najwybitniejszych dzieł średniowiecznejhistoriografii europejskiej, duchowny, geograf, dyplomata; XV - wychowa synów Kazimierza Jagiellończyka
Janko z Czarnkowa- polski kronikarz, podkanclerzy koronny, archidiakon gnieźnieński. Kronika Wielkopolska
Piotr Mohyła - biskup, prawosławny metropolita kijowski, święty - XVI/XVIIw. Podobno Rumun ;p
Taras Szewczenko- ukraiński poeta narodowy, malarz, przedstawiciel romantyzmu. Taras Szewczenko jest również przedstawicielem literatury rosyjskiej. Niemal wszystkie jego powieści i większość dramatów zostało napisanych po rosyjsku, podczas gdy utwory poetyckie Szewczenki tworzone były w języku ukraińskim.
Awwakum Pietrow - Przez staroobrzędowców uważany za męczennika. rosyjski pisarz żył w XVII w.
Hieronim Wietor - drukarz, księgarz, introligator, typograf królewskiej kancelariiZygmunta Starego - mówił iż Polacy nie mówią po polsku - Niemiec ;p
Marcin Siennik - - wydawca polskich druków przyrodniczych, tłumacz z języków niemieckiego i łacińskiego. Twórca ponad 800 polskich nazw roślin.
Stanisław Grochowski- kanonik kaliski i uniejowski, kustosz kruszwicki, sekretarz królewski od 1584, poeta, tłumacz, duchowny katolicki.
Stanisław Hozjusz - polski humanista, poeta, sekretarz królewski, sekretarz wielki koronny, dyplomata,biskup chełmiński i warmiński, kardynał, teolog-polemista, jeden z czołowych przywódców polskiej i europejskiej kontrreformacji.
Artyści włoscy w Polsce : Michaelangelo Palloni, Canaletto, Marielo Bacciareli
Architekci włoscy: Berreci (kpl. Zygmuntowska), Padavano (sukiennice), Moranto (Zamość)
Piotr Bikarini - wenecki kupiec, handlował winami - bardzo bogaty ziom
Alexander Chalmers - Szkot, czterokrotnie był burmistrzem wawy XVIIw.
Robert Porteous- bogaty handlarz komendant miasta, dzierżawca wsi Szczepańcowa oraz folwarku w Suchodole. Szkot. XVIIw.
Janka Łuczyna- białoruski poeta i działacz odrodzenia kulturalnego na Białorusi . XIXw.
Bronisław Taraszkiewicz - działacz społeczny, językoznawca, tłumacz, jeden z twórców ortografii języka białoruskiego. białoruski polityk, poseł na Sejm Rzeczypospolitej
Janka Kupała - klasyk literatury białoruskiej, poeta, dramaturg, publicysta, wybitny działacz Białoruskiego Odrodzenia początku XX wieku i jeden z twórców białoruskiego języka literackiego.
Adam Stankiewicz - ksiądz katolicki białoruskiego pochodzenia, białoruski wydawca, pisarz, publicysta i działacz narodowo-religijny
Janusz Lejlowicz Frank - założył sektę kontr talmudyczną
Janusz Polak - założył w 1903 w KrK uczelnię Talmudyczną
Baer Meisels- rabin krakowski, następnie warszawski, opowiadał się za udzielaniem poparcia przez Żydów Polakom walczącym z Rosjanami, sympatyzował z powstaniami narodowowyzwoleńczymi.
Mechitan Gosz - ur. 1130, zm. 1213 był ormiańskim duchownym i uczonym. Około 1194 r. spisał kodeks praw, tzw. Datastanagirk, obejmujący zwyczajowe prawo cywilne oraz prawo kanoniczne. Pisał również baśnie
Mesrop Masztoc -ormiański duchowny i uczony. Twórca alfabetu ormiańskiego, który stworzył w latach 392-406
Menno Simmons z Fryzji (1496-1561) - reformator religijny, początkowo zwolennik Marcina Lutra, później jeden z głównych przedstawicieli pacyfistycznego anabaptyzmu. Autor Fundamentbook (1539), przywódca gminy chrześcijańskiej mennonitów
Faust Socyn (ur. 5 grudnia 1539 w Sienie, zm. 3 marca 1604 w Lusławicach) - włoski reformator religijny, teolog, pisarz, poeta. Twórca socynianizmu i doktryny religijnej Braci Polskich, dziadek Andrzeja Wiszowatego.
Hadży Seraja Chan Szapszał - polski duchownykaraimski, hachan Eupatorii (1915-1919) i Trok (1928-1940-1945), turkolog, doktor nauk filologicznych, znawca kultur Wschodu.
Gustaw Gizewiusz, (ur. 21 maja 1810 w Piszu, zm. 7 maja 1848 w Ostródzie) - polski działacz społeczno-narodowy i polityczny na Mazurach, literat, folklorysta, publicysta, tłumacz i redaktor, wydawca i bibliofil.
Florian Ceynowa - kaszubski działacz narodowy, lekarz, badacz folkloru i języka kaszubskiego. XIX w.
Iwan Franko - ukraiński poeta i pisarz, slawista, tłumacz, działacz społeczny i polityczny; obok Tarasa Szewczenki uważany jest za jednego z najwybitniejszych przedstawicieli ukraińskiej myśli politycznej i literatury.
Symon Petlura -ukraiński polityk socjaldemokratyczny i narodowy,naczelny dowódca wojsk URL, pisarz, dziennikarz oraz publicysta. Prezydent Ukraińskiej Republiki Ludowej w latach 1919-1926.
Andrzej Szeptycki - greckokatolicki arcybiskup metropolita lwowski i halicki, biskup kamieniecki. Sługa Boży Kościoła katolickiego. Ukrainiec ;p
Maciej Wołonczewski, Ksiądz Maciek (lt. Motiejus Valančius) (ur. 16 lutego 1801 w Nabranach, zm. 29 maja 1875 w Kownie) - duchowny rzymskokatolicki, pisarz, historyk, etnograf, teolog, biskup żmudzki w latach 1849-1875.
Basanovcius Jonas - wielkim postaciom litewskiego odrodzenia narodowego; ojciec litewskiego odrodzenia; (1851-1927), prezes Litewskiego Towarzystwa Naukowego, pisarz, wybitny działacz litewskiego ruchu narodowego
Mrongowiusz- Krzysztof Celestyn Mrongowiusz (1764-1855); zasłużony obrońca polskości w zaborze pruskim, językoznawca (gramatyk i leksykograf), tłumacz, edytor, kaznodzieja ewangelicki, filozof, nauczyciel języka polskiego, zbieracz książek-Kaszuby
-Kopernik- (ur. 19 lutego 1473, zm. 24 maja 1543) - polski astronom, matematyk, prawnik, ekonomista, kanonik, strateg, lekarz i astrolog. Jego najważniejszym dziełem jest De revolutionibus orbium coelestium (O obrotach sfer niebieskich)
wójt Albert- w 1311 roku zbuntował się przeciwko Władysławowi Łokietkowi i chciał oddać Kraków pod panowanie czeskiego króla Jana Luksemburczyka.; bunt krakowski
Włodzimierz Żabotyński- Żabotinski Władimir, Zeew (1880-1940), żyd. dziennikarz, działacz polit., urodzony na Ukrainie; przedstawiciel radykalnego nurtu w ruchu syjonistycznym
Michał Romer- ur 1880, zm 1945, prawnik z rodziny polskiej, kulturalnie był Polakiem ale określał się jako Litwin, zwolennik niepodległości Litwy historycznej (wielonarodowościowego państwa, wspólnoty obywatelskiej). Zamieszkał w Kownie, wykładał prawo na uniwersytecie, później był rektorem. Jego krajowość doprowadziła do opowiedzenia się po stronie Litwy.
Maria Curie - (ur. 7 listopada 1867 r. w Warszawie - zm. 4 lipca 1934 r. w klinice Sallanches), wybitna uczona urodzona w Polsce, większość życia i kariery naukowej spędziła we Francji. Zajmowała się badaniami z zakresu fizyki i chemii. Dwa razy dostała nobla
Józef Teofil Teodorowicz (ur. 25 lipca 1864 w Żywaczowie na Pokuciu, zm. 4 grudnia 1938 we Lwowie) - arcybiskup lwowski obrządku ormiańskiego, teolog, polityk, poseł na SejmUstawodawczy, a następnie senator I kadencji w II RP.
Karol Estreicher, pseud. J. Krupski (ur. 22 listopada 1827 w Krakowie, zm. 30 września 1908 w Krakowie) - polski historyk literatury i teatru, krytyk literacki, bibliograf, wieloletni dyrektor Biblioteki Jagiellońskiej, nazywany "ojcem bibliografii polskiej".
Józef Siemaszko (ur. 25 grudnia 1798 r. w Pawłówce, zm. 23 listopada 1868 r. w Wilnie) - biskup litewski i wileński, duchowny Kościoła greckokatolickiego (później prawosławnego), doktor teologii.
Konstanty Ostrogski - ok. 1460 - 1530) herbu własnego), Książę, hetman wielki litewski od 11 września 1497 do swej śmierci 10 sierpnia 1530. Wspólna postać historii Polski, Litwy i Białorusi. Konstanty Ostrogski wyznawał prawosławie i używał języka białoruskiego. Pochowany został w Ławrze Peczerskiej w Kijowie.
Roman Dmowski- (ur. 9 sierpnia 1864 w Warszawie - zm. 2 stycznia 1939 w Drozdowie), polski polityk, mąż stanu. Główny ideolog i współzałożyciel Narodowej Demokracji <love>
Filip Kallimach (łac. Philippus Callimachus Experiens) właściwie Filippo Buonaccorsi de Tebadis Experiens (ur. 2 maja 1437 w San Gimignano, zm. 1 listopada 1496 w Krakowie) - włoskihumanista, poeta i prozaik piszący w języku łacińskim, starosta gostyński.
Krzysztof Celestyn Mrongowiusz (ur. 19 lipca 1764 w Olsztynku, zm. 3 czerwca 1855 w Gdańsku) - pastor, kaznodzieja ewangelicki, orędownik polskości w zaborze pruskim, mieszkaniecGdańska, filozof, językoznawca, tłumacz.
Pojęcia:
-Lipkowie- termin rozpowszechniony w okresie międzywojennym, określający Tatarów mieszkających na dawnych terenach Rzeczypospolitej Obojga Narodów. Niezbyt precyzyjny, gdyż większość Tatarów mieszkała na Litwie i do końca I wojny światowej mówiono o nich Tatarzy litewscy.
Kruszyniany i Bohowniki - zachowane meczety
-Auszra- 1883- grono Miłośników Litwy zaczyna wydawać pierwsze czasopismo narodowe Auszra (Zorza)- Litwa
Zielona Księga - opis życia Szkotów w Lublinie w dwóch częściach - pierwsza po angielsku druga po polsku
imnazjum Białoruskie w Radoszkowiczach - pierwsza białoruska buda w XX międzywojennym
"Nasza Niwa"-Jest pierwszym pismem białoruskim. Założono je w 1906 r., kiedy to carat uznał, że Białorusini mają prawo do gazet w swym ojczystym języku. Była lewicowa i dla nielicznej inteligencji
Kienesa - świątynia karaimska budowana głównie z drewna
Bund- BUND [niem.], właśc. Powszechny Żydowski Związek Robotniczy, żyd. partia socjalist. utworzona 1897 w Wilnie jako reprezentantka interesów robotników żyd. w państwie ros.; od 1918 działały w Polsce jako partia samodzielna; uznając hasło emigracji do Palestyny za utopijne, walczyły o rozwiązanie kwestii żyd. przez socjalist. przebudowę społeczeństwa i zapewnienie Żydom autonomii kult.-nar
linia Curzona- projekt pol.-sowieckiej linii demarkacyjnej przedstawiony 1920 przez bryt. min. spraw zagr. G.N. Curzona sowieckiemu min. G.W. Cziczerinowi w związku z konferencją w Spa .przebiegała na pn. od Suwałk, od źródeł Pregoły i Szczary, przez Sejny i Grodno i dalej dawną granicą Królestwa Pol. na Bugu; pd. odcinek Linii Curzona miał być ustalony wg linii frontu w dniu zawarcia rozejmu (na wsch. od Przemyśla, a na zach. od Rawy Ruskiej, Sambora i Borysławia do Karpat w rejonie źródeł Sanu, Dniestru i Stryja
-Akademia Mohylańska- AKADEMIA KIJOWSKO-MOHYLAŃSKA, uczelnia prawosł. w Kijowie; zał. 1632 przez metropolitę P. Mohyłę jako kolegium, pełnię praw akademickich uzyskała 1694 i 1701 od cara Piotra I Romanowa; odgrywała dużą rolę w kształceniu prawosł. duchowieństwa; zamknięta 1817
jeszybot- jesziba, jesziwa, szkoła, akademia talmudyczna; żyd. ortodoksyjna uczelnia rabinacka
Waad- [hebr.], Sejm Czterech Ziemstw, 1580-1764 najwyższy organ samorządu ludności żyd. w Rzeczypospolitej; od 1623 (po oddzieleniu się Żydów Litwy) najczęściej zw. Sejmem Żydów Korony; zbierał się w czasie jarmarków gł. w Lublinie lub Jarosławiu; uczestniczyli w nim przedstawiciele (ok. 70) kahałów poszczególnych prowincji
kahał- hebr.], wspólnota rel. lub nar. Izraela; w diasporze gmina żyd. (hebr. kehilla, `zgromadzenie, gmina'), która jako autonomiczna organizacja kształtowała się w Europie od XIV w.; autonomia kahału obejmowała sprawy kultu rel., sądownictwa cyw., szkolnictwa, pomocy społ., zbierania podatków na rzecz władz; od XIX w
dżymat- gmina karaimska
-grażdanka- (ros. obywatelka, tj. pismo świeckie) oparty na cyrylicy alfabet rosyjski. Został stworzony oraz wprowadzony za czasów Piotra I Wielkiego w 1708 roku. Alfabet ten jest używany również z pewnymi zmianami na Ukrainie, w Kazachstanie, Białorusi, Mołdawii, Bułgarii, Serbii i Macedonii.
Zastąpił on obowiązujący wówczas w Rosji alfabet cerkiewno-słowiański. Krój czcionek w grażdance podobny jest do antykwy.
Aguda- ugrupowanie żydowskie- deklarowała lojalność i współpracę z rządem, reprezentowała obronę istniejącego porządku społecznego, uznanych autorytetów świeckich i duchownych- konserwatywna Aguda prowadziła politykę zmierzającą do izolacji Żydów, utrwalanie swego rodzaju getta- zwalczała ruchy radykalne szczególnie robotnicze- utworzenie własnego państwa w Palestynie
-Poalej- Syjon Lewica-> Żydowska Socjal-Demokratyczna Partia Robotnicza „Robotnicy Syjonu” w Polsce- radykalny program zbliżał się do komunizmu- postulat socjalistycznego przeobrażenia stosunków produkcyjnych, autonomia kulturowo- narodowa dla Żydów w Polsce- 1920 rozłam
-Poelej-Syjon Prawica-1920 ruch umiarkowany- nacisk na przygotowanie państwa żydowskiego w Palestynie- wpływy dość skromne
Mezura - wersety tory na drzwiach domu
Purim - żydowski karnawał
Bar Micwa - wprowadzenie do wspólnoty żydowskiej
Halacha (hebr. הלכה, droga, zachowanie) - nazwa prawa żydowskiego, obejmującego prawo biblijne, talmudyczne oraz późniejsze kodyfikacje (Szulchan Aruch) i responsa rabiniczne, a nawet lokalne tradycje.
Haskala (hebr. השכלה, "oświecenie"), oświecenie żydowskie - ruch intelektualny europejskiego żydostwa w późnych latach XVIII wieku, opowiadający się za przyjęciem przez nich oświeceniowych ideałów, integracją ze społecznościami nieżydowskimi, polepszeniem edukacji dotyczącej spraw świeckich, nauczaniem języka hebrajskiego i historii żydowskiej. Zwolennicy haskali nazywani byli maskilami
Chasydyzm : żydowski ruch religijny lub pobożnościowy o charakterze mistycznym, powstały w łonie judaizmu. Występował w historii w trzech odmianach, a mianowicie: antyczny,niemiecki I polski
Molemy - kaplice/świątynie staroobrzędowców
Sogalsije - wspólnoty staroobrzędowców
Suplika (z łac. supplicare : błagać, prośba) - jest to pisemna prośba lub skarga, zapytanie kierowana na ręce osoby wyżej stojącej w systemie feudalnym przez poddanego lub lennika tej osoby. Obecnie termin o znaczeniu historycznym. Supliki były najczęściej kierowane do Stolicy Świętej. Pisali je też chłopi
Prawo magdeburskie (prawo niemieckie; prawo miejskie wzorowane na prawie miasta Magdeburga.
Prawo niemieckie - termin powstały w początkach XIII w. na Śląsku i Morawach początkowo jako prawo napływającej ludności, a następnie jako wzór przy organizacji samorządowej w miastach i lokacji polskich wsi. Prawo magdeburskie składało się, dla ujęcia całości życia prawnego, z dwu spisów prawa tj. obszerniejszego i bardziej wszechstronnego Zwierciadła Saskiego
Katolikos- głowa kościoła apostolskiego ormiańskiego
„Posłaniec św.Grzeogrza” - pismo Ormian
Języki ormiańskie : turecko-kipczacki, ormiański, środkowo ormiański , grabar
Ruch gromadkarski - ruch na rzecz polskich mazurów
Sklepy kaukaskie - sklepy zakładane przez Gruzinów między XIX/XX oferowały towary z Kaukazu takiej jak wina, koniaki, tkaniny czy wyroby jubilerskie
Hazzan - duchowny karaimów
Hachan w Trokach - zwierzchnik religijny wszystkich karaimów w Polsce
Język karaimski - dialekty kipczackie
Szamasz - zarządca majątku świątyni wśród karaimów
Cheder (hebr. חדר sala, pokój) - szkoła żydowska o charakterze religijnym utrzymywana przez gminę religijną.
Naród - wspólnota o podłożu etnicznym, gospodarczym, politycznym, społecznym i kulturowym wytworzona w procesie dziejowym, przejawiająca się w świadomości swych członków. Chociaż naród wyróżnia się na tle innych zbiorowości, to jednak nie jest możliwe precyzyjne zdefiniowanie tego pojęcia. W socjologii nie ma jednej definicji tego pojęcia, istnieją też rozbieżności między stanowiskiem socjologów, antropologów i historyków.
W odróżnieniu od społeczeństwa, które jest przez jednostki zwykle traktowane instrumentalnie, naród jest dla jego członków wartością autoteliczną.
Daty i wydarzenia :
Sobór trydencki - sobór powszechny Kościoła katolickiego, który miał miejsce w latach 1545-1563.
Konfederacja Warszawska 1573
1138 -testament krzywoustego
1596 - unia w Brześciu
Towarzystwo Przyjaciół Nauk -1857
Towarzystwo Republikanów Polski - 1798
Spisy w II RP
1919 - mało wiarygodny
1921- bez GŚ i Wileńszczyzny
1931 - tutejsi w woj.poleskie
Narodowości według spisu z 1931 r.
Polacy - 68,9%.
Ukraińcy - 10,1%.
Żydzi - 8,6%.
Rusini - 3,8%.
Białorusini - 3,1%.
Niemcy - 2,3%.
"tutejsi" - 1,8%.
Rosjanie - 0,4%.
inni - 1%.
1921- traktat ryski w marcu - pokój miedzy ZSSR a II RP
Zgoda sandomierska (ugoda sandomierska) - porozumienie pomiędzy wyznaniami reformowanymi w I Rzeczypospolitej: luteranami, kalwinami oraz braćmi czeskimizawarte 14 kwietnia 1570 r. w Sandomierzu. Nie brali w nim udziału bracia polscy. Intencją była wspólna obrona przed kontrreformacją i zaprzestanie walk między różnymi wyznaniami protestanckimi.