PRAWO HANDLOWE

Cały system prawa można podzielić na dwie części:

- prawo publiczne

- prawo prywatne

Prawo publiczne - to te akty prawa, które służą państwu do sterowania podmiotami prawa, głównie podmiotami gospodarczymi (od konstytucji, poprzez prawo administracyjne, prawo karne).

Prawo prywatne - to wszystkie te działy prawa, które regulują stosunki poziome między obywatelami i innymi podmiotami gospodarczymi.

PRAWO HANDLOWE - to taki dział prawa, który zaliczany jest do prawa prywatnego, a nie publicznego. Czasem mówi się: prawa cywilnego, bo prawo prywatne to w gruncie rzeczy prawo cywilne, na zasadzie przewagi tj. przeważają elementy prawa cywilnego. Między nazwą prawo handlowe, a prawo gospodarcze jest konkurencja. Jedni używają nazwy prawo gospodarcze, a inni prawo handlowe. Te podziały (na prawo publiczne i prywatne) nie mają logicznego podziału, nie możemy bardzo dokładnie zaliczyć danego przedmiotu do danej gałęzi prawa. Kiedyś w ogóle nie było takiego podziału. Te dwie nazwy konkurują głównie na nazwę kodeksu. W 1932 r. wydano kodeks handlowy, funkcjonował do 2000 r. Obecnie - nie ma kodeksu handlowego, został uchylony przepisami kodeksu spółek handlowych. Kiedy funkcjonował kodeks handlowy, były tam przepisy konstrukcyjne dot. budowy spółek i czynności handlowych.

Dzisiaj w skład prawa handlowego (gospodarczego) wchodzą trojakiego rodzaju przepisy:

1. Przepisy ustrojowe

2. Przepisy dot. czynności handlowych

3. Przepisy o charakterze interwencyjnym

Ad. 1

Przepisy ustrojowe określają zasady tworzenia, działania i ustania działalności spółek prawa handlowego.

Spółki dzieli się na:

Spółki osobowe:

1. spółkę jawną

2. spółkę partnerską

3. spółkę komandytową

4. spółkę komandytowo-akcyjną

Spółki kapitałowe:

1. spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością

2. spółkę akcyjną

Spółki osobowe mogą być podmiotami praw i obowiązków w sferze prawa cywilnego.

Spółka kapitałowa od chwili jej utworzenia do chwili wpisania do KRS jest tzw. spółką w organizacji. Te spółki także mają zdolność prawną i mogą być podmiotami praw i obowiązków w sferze prawa cywilnego.

Poza tymi spółkami funkcjonuje też spółka europejska - jest specjalna ustawa dot. tej spółki. Działa podobnie jak krajowa spółka akcyjna.

Ad. 2

Przepisy dot. czynności prawnej (handlowej) - to przepisy prawa cywilnego mające zastosowanie w obrocie handlowym, głównie przepisy kodeksu cywilnego. Nie wszystkie przepisy prawa cywilnego mają jednak zastosowanie w przepisach handlowych. Nie ma specjalnego kodeksu handlowego, który by regulował czynności handlowe między podmiotami gospodarczymi (w szczególności spółkami).

Ad. 3

Przepisy o charakterze interwencyjnym - za pośrednictwem których państwo steruje podmiotami zajmującymi się działalnością handlową. Chodzi głównie o przepisy podatkowe, przepisy dot. reglamentacji administracyjnej działalności gospodarczej, koncesje, zezwolenia, przepisy celne, dewizowe i inne.

Dzisiaj obowiązuje zasada swobody działalności podmiotów gospodarczych.

W zakres prawa handlowego wchodzą także przepisy dot. innych podmiotów gospodarczych.

Od pewnego czasu nazwa podmiot gospodarczy została zastąpiona pojęciem przedsiębiorca.

Poza spółkami są więc inne podmioty gospodarcze (inni przedsiębiorcy), które wchodzą w zakres prawa handlowego. Są to:

Przedsiębiorstwa państwowe - zasady działania, tworzenia przedsiębiorstw państwowych reguluje ustawa z 1981 r. o przedsiębiorstwach państwowych i ustawa o samorządzie załogi przedsiębiorstwa państwowego;

Spółdzielnie - obowiązują dwa akty prawne: prawo spółdzielcze z 1982 r. i ustawa o spółdzielniach mieszkaniowych z 2000 r. ;

Spółki prawa handlowego, przedsiębiorstwa państwowe i spółdzielnie - to TRZON prawa handlowego!!!

Poza tym działalnością zajmują się: stowarzyszenia, fundacje, związki wyznaniowe.

Spółki, przedsiębiorstwa i spółdzielnie zajmują się przede wszystkim działalnością gospodarczą.

Stowarzyszenia, fundacje i inne związki prowadzą działalność gospodarczą tylko ubocznie (dodatkowo) poza działalnością statutową, mają cel np. charytatywny, naukowy itp.

Źródła prawa handlowego:

Do podmiotów gospodarczych (przedsiębiorców) stosuje się art. 87 konstytucji, który określa źródła prawa stanowionego.

Zalicza się tu normy zawarte w:

1. konstytucji (konstytucja stosowana jest bezpośrednio tak jak ustawy zwykłe);

2. ustawy zwykłe (w tym kodeksy);

3. rozporządzenia wykonawcze wydawane na podstawie upoważnienia ustawowego przez rząd i członków rządu;

4. umowy międzynarodowe ratyfikowane przez Polskę;

5. uchwały organów jednostek samorządu terytorialnego (prawo miejscowe).

Obok prawa stanowionego pisanego obowiązuje też prawo zwyczajowe !!!

W prawie handlowym istotną rolę odgrywają:

- ogólne warunki umów,

- wzory umów,

- regulaminy.

Ogólnie te akty normatywne określane są mianem wzorców umownych. Wzorce te nie mają charakteru norm prawnych powszechnie obowiązujących, ich moc wiążąca oparta jest na umowie stron. Jedna strona przedstawia wzorzec umowny uzupełniający treść umowy, a druga strona może przyjąć albo odrzucić taki wzorzec. Jeżeli przyjmie wzorzec umowny, a jest on sprzeczny z umową, to obowiązują postanowienia umowy, a nie postanowienia wzorca umownego.

Normy poza prawne - ostatnia kategoria istotna w prawie handlowym.

Mają charakter tzw. zwrotów niedookreślonych, takich jak: zasady współżycia społecznego, społeczno-gospodarcze przeznaczenie prawa, zwyczaje, zasady uczciwego obrotu, dobre obyczaje, zasady słuszności itd.

Normy poza prawne - nie są normami prawnymi ale odgrywają w praktyce handlowej istotną rolę. Jeżeli bowiem przepisy prawne zwane klauzulami generalnymi odsyłają do norm poza prawnych, to normy te stosowane są przez sądy i inne organy do oceny zdarzeń prawnych na takich samych zasadach jak przepisy prawa. Przykładem klauzul generalnych są przepisy art. 56 KC, 353¹ KC, 354 KC.

Wg art. 56 KC - czynność prawna wywołuje skutki nie tylko w niej wyrażone, lecz także te które wynikają z przepisów prawa, zasad współżycia i ustalonych zwyczajów.

Wg art. 353¹ KC - strony mogą dowolnie regulować (kształtować) treść umowy byleby tylko nie naruszała ona przepisów prawa, zasad współżycia społecznego i właściwości stosunku cywilno-prawnego.

Wg art. 354 KC - zobowiązanie powinno być wykonane zgodnie z jego treścią, zasadami współżycia społecznego i ustalonymi zwyczajami.

OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA PRZEDSIĘBIORCY

Przedsiębiorca - to osoba fizyczna, osoba prawna i jednostka organizacyjna, o której mowa w art.33 ¹ §1 kc, prowadząca we własnym imieniu działalność gospodarczą lub zawodową. (art. 43 ¹ kc )

Ustawa z 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej:

Art. 4 ust. 1 § 1. Przedsiębiorcą w rozumieniu ustawy jest osoba fizyczna, osoba prawna i jednostka organizacyjna, której odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną - wykonująca we własnym imieniu działalność gospodarczą

§2. Za przedsiębiorców uznaje się także wspólników spółki cywilnej w zakresie wykonywanej przez nich działalności gospodarczej.

Cechy wspólne obu definicji:

- wskazanie podmiotów, które mogą być przedsiębiorcami

- odwołanie się do kryterium działalności gospodarczej

W Kodeksie cywilnym nie ma definicji działalności gospodarczej. Należy zatem skorzystać z definicji legalnej zawartej w ustawie o swobodzie działalności gospodarczej.

Definicja działalności gospodarczej zbudowana jest z dwóch elementów:

- wskazania rodzajów działalności, które mogą stanowić działalność gospodarczą

- wskazania cech jakie musi mieć dana aktywność aby mogła być uznana za działalność gospodarczą

Rodzaje aktywności, które mogą stanowić działalność gospodarczą:

- działalność wytwórcza

- działalność budowlana

- działalność handlowa

- działalność usługowa

- poszukiwanie, rozpoznawanie i wydobywanie kopalin ze złóż

- działalność zawodowa

Cechy, którym musi odpowiadać działalność gospodarcza:

1. zarobkowość

2. zorganizowanie

3. ciągłość

Na czym polega zarobkowość, zorganizowanie, ciągłość?

• CHARAKTER ZAROBKOWY:

1. działalność gospodarcza nastawiona jest na uzyskanie zysku. Podmiot prowadzący taką działalność liczy na to, że uzyska nadwyżkę wpływów nad wydatkami,

2. charakteru zarobkowego nie zmienia fakt nieuzyskania efektu w postaci zysku. Cała ekonomia opiera się bowiem na niepewności,

3. czynności, które dokonywane są w ramach działalności gospodarczej muszą być nastawione na zaspokajanie cudzych potrzeb poprzez uczestnictwo w obrocie. Działalność zarobkowa nastawiona jest na zaspokajanie tylko własnych potrzeb (np. lokowanie oszczędności na rachunku bankowym, inwestowanie na giełdzie) nie ma charakteru działalności gospodarczej.

Zamiar uzyskania zysku przejawia się:

1. najczęściej poprzez złożenie odpowiedniego wniosku o ujawnienie w rejestrze przedsiębiorców bądź w ewidencji działalności gospodarczej,

2. poprzez inne czynności np. formułowanie ofert, zamieszczanie ogłoszeń w gazetach, urządzenie lokalu, zainstalowanie szyldu.

Problem odpłatności:

- sam fakt pobierana za usługę opłaty nie może przesądzać o zarobkowym charakterze danej działalności.

Działalność non profit:

1. działalnością gospodarczą nie będzie działalność motywowana celami o charakterze idealistycznym np. działalność społeczna (np.na rzecz ochrony praw dzieci, konsumentów itp.), charytatywna (np. prowadzenie przytułków dla bezdomnych, schronisk dla zwierząt itp.), kulturalna, oświatowa, w zakresie sportu amatorskiego itd.

2. pozostanie działalnością non profit jeśli ewentualne dochody (np. dotacje, darowizny, zapisy testamentowe) będą służyły finansowaniu celu idealnego.

Działalność not for profit:

1. działalność not for profit ma charakter działalności nastawionej na cel zarobkowy. Prowadzona jest tak aby przynosiła zyski. Zysk nie jest jednak rozdzielany pomiędzy uczestników ale przeznaczany na realizację celów o charakterze niegospodarczym

(np. cele społeczne, charytatywne, kulturalne, ekologiczne itp.)

2. podmioty not for profit mogą prowadzić działalność gospodarczą.

• ZORGANIZOWANIE:

Aby dana działalność mogła być określona mianem działalności gospodarczej musi mieć charakter zorganizowany.

Zorganizowanie można rozpatrywać w dwóch aspektach:

1. formalnym

2. materialnym

Zorganizowanie formalne: polega na dokonaniu szeregu wymaganych prawem czynności legalizujących działalność np.:

1. wystąpienie z wnioskiem o wpisanie do rejestru przedsiębiorców,

2. dokonanie zgłoszenia dla celów podatkowych, statystycznych, ubezpieczeń społecznych,

3. wystąpienie o udzielenie koncesji, licencji,

4. wybór nakazanej przepisami formy prowadzenia działalności itd.

Zorganizowanie materialne: polega na prowadzeniu danej działalności w oparciu o przedsiębiorstwo w sensie przedmiotowym.

• CIĄGŁOŚĆ:

Działalność gospodarcza prowadzona jest w oparciu o ciąg stale powtarzających się regularnych czynności. Nie oznacza to jednak, że musi być prowadzona w sposób permanentny i nieprzerywany.

Przesłankę ciągłości zachowuje np. działalność sezonowa prowadzona w niektórych porach roku.

Ciągłość może być rozpatrywana w następujących aspektach:

1. czasowym

2. celowym (planowym)

3. stałej podstawy utrzymania się

PRZEDSIĘBIORSTWO:

Termin przedsiębiorstwo jest wieloznaczny i bywa używany w następujących znaczeniach:

1. podmiotowym

2. funkcjonalnym

3. przedmiotowym

Przedsiębiorstwo w ujęciu podmiotowym:

- podmiot praw i obowiązków w sferze prawa cywilnego, powstających w związku z prowadzeniem przedsiębiorstwa. Jednostka organizacyjna (osoba) mająca zdolność do podejmowania i prowadzenia działalności gospodarczej.

W języku prawnym termin „przedsiębiorstwo” w ujęciu podmiotowym pojawia się stosunkowo rzadko np.:

- art. 1. Przedsiębiorstwo państwowe jest samodzielnym, samorządnym i samofinansującym się przedsiębiorcą, wyposażonym w osobowość prawną.

Zdanie: Przedsiębiorstwo państwowe X zakupiło samochód ciężarowy.

Oznacza, że podmiot prawa (osoba prawna) jakim jest przedsiębiorstwo państwowe X stało się właścicielem danego samochodu ciężarowego.

Częściej mówi się, że przedsiębiorca kupił, a nie przedsiębiorstwo.

W odniesieniu do innych podmiotów prowadzących działalność gospodarczą (np. spółek) użycie terminu przedsiębiorstwo w ujęciu podmiotowym może być mylące !!!

Zamiast terminu „przedsiębiorstwo” w ujęciu podmiotowym dla oznaczenia podmiotów prowadzących działalność gospodarczą należy używać terminu „przedsiębiorca”.

Przedsiębiorstwo w ujęciu funkcjonalnym:

- to czynności faktyczne i prawne składających się na prowadzenie działalności gospodarczej.

Przedsiębiorstwo w ujęciu przedmiotowym: !!!

to zorganizowany zespół składników niematerialnych i materialnych przeznaczony do prowadzenia działalności gospodarczej (art. 55 ¹ zd. 1 KC).

Elementy przedsiębiorstwa:

- w Kodeksie cywilnym wskazano elementy wchodzące w skład przedsiębiorstwa. Wyliczenie to ma charakter przykładowy i nie tworzy zamkniętego katalogu ( art. 55 ¹ zd. 2 KC )

ELEMENTY PRZEDSIĘBIORSTWA:

• Nazwa przedsiębiorstwa - to oznaczenie indywidualizujące przedsiębiorstwo lub jego wyodrębnione części.

Firma przedsiębiorcy, a nazwa przedsiębiorstwa:

Firma - to nazwa, pod którą działa przedsiębiorca. Firmą osoby fizycznej jest jej imię i nazwisko (nie wyklucza to włączenia do firmy określeń wskazujących na przedmiot działalności, miejsce jej prowadzenia oraz innych określeń dowolnie obranych.(art. 43 ² § 1 KC, art. 43 ³KC)

Firma - to nazwa, pod którą działa przedsiębiorca. Firmą osoby prawnej jest jej nazwa. Firma osoby prawnej musi zawierać określenie jej formy prawnej, np. ROBOTEX S.A., 7BULLS S.A.

Firma - identyfikuje PRZEDSIĘBIORCĘ;

Nazwa przedsiębiorstwa identyfikuje PRZEDSIĘBIORSTWO danego przedsiębiorcy.

• Prawo własności - prawo własności nieruchomości lub ruchomości, w tym urządzeń, materiałów, towarów i wyrobów, oraz inne prawa rzeczowe do nieruchomości lub ruchomości (art. 55 ¹ zd. 2 pkt 12 KC )

• Prawo do lokalu - szczególne znaczenie praktyczne ma prawo do lokalu, w którym prowadzona jest działalność usługowa oraz handlowa, zwłaszcza handel detaliczny. Chodzi o powiązanie danego lokalu z określoną klientelą.

Przedsiębiorca może korzystać z lokalu na podstawie:

- prawa własności nieruchomości innego prawa rzeczowego do nieruchomości np. użytkowania wieczystego

- praw wynikających z umów najmu i dzierżawy nieruchomości lub ruchomości oraz prawa do korzystania z nieruchomości lub ruchomości wynikające z innych stosunków prawnych.

• Wierzytelności - czyli możliwość żądania (zaskarżalnego) spełnienia określonego świadczenia np. zapłaty określonej sumy, od innego podmiotu (art. 55 ¹ zd. 2 pkt 4 KC) np. KABLEX S.A. - dłużnik, TRUCK warsztat naprawy samochodów ciężarowych Kowalski i Syn sp. z o.o. - wierzyciel.

• Środki pieniężne - w postaci gotówki w kasie oraz pieniądze na rachunku bankowym.

• Prawa z papierów wartościowych - np. dywidenda, tj. np. akcje innej spółki akcyjnej mogą przykładowo dawać prawo do dywidendy oraz głosowania na Walnym Zgromadzeniu Akcjonariuszy.

• Patenty i inne prawa własności przemysłowej - np. patent, wzór użytkowy, wzór przemysłowy.

• Majątkowe prawa autorskie i majątkowe prawa pokrewne - przedmiotem ochrony prawa autorskiego jest tzw. utwór. Przykładem utworu może być program komputerowy. Utwór jest utrwalany na nośniku, ale samo przeniesienie własności nośnika nie przenosi na nabywcę autorskich praw majątkowych. Do przeniesienia tych praw potrzebna jest umowa o przeniesienie autorskich praw majątkowych lub udzielenie licencji (art. 55¹ zd. 2 pkt 7 KC).

• Koncesje, licencje i zezwolenia - koncesje i zezwolenia wydawane są w formie decyzji administracyjnych na rzecz przedsiębiorcy (art. 55 ¹ zd. 2 pkt 5 KC).

• Tajemnice przedsiębiorstwa - np. informacje techniczne, technologiczne i handlowe (art. 55 ¹ zd. 2 pkt 8 KC).

• Księgi i dokumenty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej - np. księgi rachunkowe, dokumenty umów z kontrahentami, korespondencja z kontrahentami, decyzje administracyjne, wyroki sądowe, dokumentacja techniczna (art. 55 ¹ zd. 2 pkt 9 KC)

Czynność prawna mająca za przedmiot przedsiębiorstwo:

- czynność prawna mająca za przedmiot przedsiębiorstwo obejmuje wszystko, co wchodzi w skład przedsiębiorstwa, chyba, że co innego wynika z treści czynności prawnej albo z przepisów szczególnych (art. 55 ² KC).

Zbycie przedsiębiorstwa: np. mamy spółkę z o.o. KOWALSKI i SYN, która prowadzi trzy przedsiębiorstwa: „OKAZJA” Hurtownię części samochodowych, „TRUCK” Warsztat naprawy samochodów ciężarowych oraz sklep spożywczy „WISIENKA”.

Anna Nowak chce kupić sklep spożywczy „WISIENKA”. Transakcja będzie zawarta między spółką z o.o. KOWALSKI i SYN (przedsiębiorcą) a zainteresowanym przedsiębiorcą tj. Anną Nowak, gdzie na nią przejdzie własność tego sklepu.

Odpowiedzialność za zobowiązania:

- nabywca przedsiębiorstwa jest odpowiedzialny solidarnie ze zbywcą za jego zobowiązania związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa, chyba, że w chwili nabycia nie wiedział o tych zobowiązaniach mimo zachowania należytej staranności (art. 55 ⁴ KC);

- nabywca odpowiada za to zobowiązanie całym swoim majątkiem. Odpowiedzialność nabywcy ogranicza się do wartości nabytego przedsiębiorstwa według stanu w chwili nabycia, a według cen w chwili zaspokojenia wierzyciela.

PRZEDSIĘBIORSTWO PAŃSTWOWE

Problematykę związaną z tworzeniem i funkcjonowaniem przedsiębiorstw państwowych reguluje obecnie ustawa z 25.09.1981 r. o przedsiębiorstwach państwowych (Dz.U. z 2002

nr 112 poz.981)

Przedsiębiorstwo państwowe jest:

1. samodzielnym,

2. samorządnym,

3. samofinansującym się przedsiębiorcą posiadającym osobowość prawną (art. 1 u.p.p.)

Czasami mówi się o zasadzie trzech „s”

Przedsiębiorstwa użyteczności publicznej - szczególny rodzaj przedsiębiorstw państwowych.

• Celem takiego przedsiębiorstwa jest bieżące i nieprzerwane zaspakajanie potrzeb ludności w określonych dziedzinach.

• Cechą charakterystyczną przedsiębiorstwa użyteczności publicznej jest to że nawet gdyby nie spełniało wymogów musi dostarczyć tę usługę.

• Przedsiębiorstwa użyteczności publicznej mają w szczególności na celu produkcje lub świadczenie usług w zakresie:

1. inżynierii sanitarnej,

2. komunikacji miejskiej,

3. zaopatrzenia ludności w energię elektryczną, gazową i cieplną,

4. zarządu państwowymi zasobami lokalowymi,

5. zarządu państwowymi terenami zielonymi,

6. usług pogrzebowych i utrzymania urządzeń cmentarnych,

7. usług kulturalnych (art. 6 ust 2 u.p.p.)

• Przedsiębiorstwo użyteczności publicznej świadczą swoje usługi odpłatnie ale ich działalność nie zmierza do maksymalizacji zysku.

• Ustawa określa zasady, na jakich ustala się zakres i warunki na jakich przedsiębiorstwo użyteczności publicznej będzie zobowiązane świadczyć usługi na rzecz ludności.

• W rzeczywistości działalność przedsiębiorstw użyteczności publicznej jest często nierentowna ale, ze względu na jej szczególny charakter, prawodawca przewidział obowiązek jej utrzymania poprzez dofinansowanie ( art. 6 ust 3 u.p.p.)

• Przedsiębiorstwa państwowe mogą zostać utworzone przez:

1. naczelne oraz centralne organy administracji państwowej, oraz

2. Narodowy Bank Polski i

3. Banki Państwowe

4. w uzasadnionych przypadkach możliwe jest utworzenie takiego przedsiębiorstwa przez inny organ państwowy

• Proces tworzenia przedsiębiorstwa poprzedza postępowanie przygotowawcze. Jego celem jest odpowiedź na pytanie:

- czy istnienie potrzeba utworzenia przedsiębiorstwa ?

- czy potrzeba zasługuje na zaspokojenie?

SAMODZIELNOŚĆ

Jak wygląda to postępowanie przygotowawcze:

Organ zamierzający założyć przedsiębiorstwo państwowe sporządza akt erekcyjny, którego treść jest ściśle regulowana przepisami ustawy.

Akt o utworzeniu przedsiębiorstwa powinien zawierać:

1. nazwę przedsiębiorstwa,

2. jego rodzaje,

3. siedzibę oraz,

4. przedmiot działania (art 7 ust 3 u.p.p.)

5. ponadto w akcie erekcyjnym znajdują się postanowienia dotyczące środków , w które organ założycielski wyposaża nowy podmiot (art. 46 ust 1 u.p.p.)

Przedsiębiorstwo państwowe ma obowiązek ujawnienia się w Krajowym Rejestrze Sądowym (art. 14 u.p.p.) Wpis przedsiębiorstwa ma charakter konstytutywny. Oznacza to, że przedsiębiorstwo państwowe nabywa osobowość prawną poprzez dokonanie wpisu do Rejestru Przedsiębiorców w KRS (art. 16 u.p.p.)

Atrybut samodzielności

Zgodnie z art. 2 ust 1u.p.p. organy przedsiębiorstwa samodzielnie podejmują decyzje oraz organizują działalność we wszystkich sprawach przedsiębiorstwa. Muszą działać zgodnie z przepisami prawa oraz w celu wykonywania zadań przedsiębiorstwa. Uprawnienia organów przedsiębiorstwa państwowego, zostały w tym zakresie określone w oparciu o zasadę kompetencji ogólnej.

Aspekty samodzielności

Samodzielność przedsiębiorstwa państwowego przejawia się w :

1. uprawnieniu do samodzielnego kształtowania swojej struktury organizacyjnej (zgodnie z art. 12 ust 1 u.p.p.), statut przedsiębiorstwa państwowego reguluje strukturę organizacyjną przedsiębiorstwa ;

2. uprawnieniu do tworzenia nowych jednostek organizacyjnych. Przedsiębiorstwo może w ten sposób utworzyć jedynie podmiot prawa, którego celem jest prowadzenie działalności gospodarczej. Może również w tym samym celu przystąpić do istniejącej już spółki handlowej lub innej struktury organizacyjnej przewidzianej przepisami prawa,

3. uprawnieniu w zakresie planowania. Zgodnie z ustawą o samorządzie załogi przedsiębiorstwa państwowego, ogólne zebranie pracowników uchwala plany wieloletnie, (art. 10 pkt 4 u.s.z.p.p.),natomiast rada pracownicza uchwala plan roczny przedsiębiorstwa. Plany te mają charakter autonomiczny,

4. uprawnieniach związanych z rozporządzaniem swoim mieniem. Przedsiębiorstwo gospodarując swoim mieniem ma ustawowy obowiązek zapewnienia mu ochrony (art. 46 ust 2 u.p.p.) Przedsiębiorstwo występuje w obrocie we własnym imieniu i na własny rachunek (art. 46 u.p.p.),

5. uprawnieniu do częściowej zmiany przedmiotu działalności. Wyznacznikiem samodzielności przedsiębiorstwa jest możliwość podjęcia decyzji o podjęciu działalności w dziedzinie nie przewidzianej w akcie o jego utworzeniu ( art. 55 ust 1 u.p.p.) Decyzję w tym zakresie podejmują organy przedsiębiorstwa.

Samodzielności chroni zasada legalizmu

Co oznacza:

Zgodnie z art. 2 ust 2 u.p.p. organy państwowe mogą podejmować decyzje w zakresie działalności przedsiębiorstwa tylko w wypadkach przewidzianych przepisami ustawowymi. Dotyczy to wszystkich organów państwa w tym organu założycielskiego .

Nadzór może być wykonywany samodzielnie przez organ założycielski, albo też za pośrednictwem rady nadzorczej ( art. 59 u.p.p.) Organ ten nie wchodzi w skład struktury organizacyjnej przedsiębiorstwa. W ramach nadzoru organ założycielski ma obowiązek wstrzymania decyzji dyrektora, które zdaniem organu naruszają prawo (art. 61 u.p.p.) Oprócz wstrzymania wykonania decyzji, organ założycielski zobowiązuje dyrektora do zmiany decyzji albo jej cofnięcia.

wyjątki

Organ założycielski może nałożyć na przedsiębiorstwo obowiązek wprowadzenie do planu przedsiębiorstwa nowego zadania lub wyznaczyć przedsiębiorstwu zadanie poza planem. Możliwość taka występuje tylko wtedy gdy:

1. jest to niezbędne ze względu na potrzeby obrony kraju,

2. w wypadku klęski żywiołowej, bądź

3. w celu wykonania zobowiązań międzynawowych ( art. 160 ust 1 u.p.p.)

SAMORZĄDNOŚĆ

W art. 1 u.p.p prawodawca deklaruje, że przedsiębiorstwo państwowe jest samorządnym przedsiębiorcą.

O samorządności można mówić, gdy spełnione są trzy przesłanki:

1. wyodrębnienie za pomocą przepisów prawa pewnej grupy społecznej (załoga przedsiębiorstwa państwowego),

2. powierzenie tej grupie zadań,

3. umożliwienie jej wpływu na obsadę organów przedstawicielskich (ogólne zebranie pracowników (delegatów), rada pracownicza przedsiębiorstwa, rada pracownicza zakładu w przedsiębiorstwie wielozakładowym art. 2 ust 2 u.p.p.

SAMOFINANSOWANIE

Przedsiębiorstwo państwowe prowadzi działalność w oparciu o zasady racjonalnej gospodarki

(art. 53 u.p.p.) Oznacza, to ,że w procesie decyzyjnym musi tak rozdzielać swoje ograniczone zasoby aby w jak największym stopniu osiągnąć swoje cele.

Zgodnie z art. 1 u.p.p. przedsiębiorstwo państwowe jest przedsiębiorcą , którego podstawowym celem jest maksymalizacja zysku osiąganego z prowadzonej działalności gospodarczej. Przy wyborze metody osiągania założonych celów przedsiębiorstwo państwowe kieruje się rachunkiem ekonomicznym a nie innymi kryteriami.

I Organ - Dyrektor przedsiębiorstwa

Zgodnie z art. 32 ust 1 u.p.p. dyrektor przedsiębiorstwa państwowego zarządza przedsiębiorstwem. Kompetencje dyrektora w zakresie zarządzania zostały określone w oparciu o zasadę kompetencji. Dyrektor ma obowiązek działać zgodnie z przepisami prawa. Decyzje podejmuje samodzielnie. Kompetencje do powołania dyrektora ma co do zasady rada pracownicza (art. 33 ust 1 u.p.p.) a więc organ samorządu załogi przedsiębiorstwa państwowego.

II Organ - ogólne zebranie pracowników (delegatów)

W skład ogólnego zebrania pracowników wchodzą z mocy prawa wszyscy pracownicy przedsiębiorstwa.

Ogólnemu zebranie pracowników (delegatów) można przypisać funkcje:

1. stanowiące

2. opiniodawcze,

3. kontrolne.

Funkcje stanowiące:

1. uchwalanie na wniosek dyrektora, statutu przedsiębiorstwa,

2. uchwalanie na wniosek rady pracowniczej statutu samorządu załogi przedsiębiorstwa,

3. uchwalanie wieloletnich planów przedsiębiorstwa,

4. podejmowanie uchwał w sprawie podziału zysku przeznaczonego dla załogi (art. 10 u.z.p.p.).

III Organ - rada pracownicza

Zgodnie z art. 13 ust 1 u.s.z.p.p. rada pracownicza przedsiębiorstwa państwowego składa się z 15 członków ale statut samorządu załogi może ustalić inną liczbę. Członkowie rady pracowniczej wybierani są przez pracowników przedsiębiorstwa w wyborach powszechnych, bezpośrednich, równych i tajnych. Kandydata na członka rady może zgłosić każdy pracownik.

Funkcje rady pracowniczej

1. stanowiące,

2. nie stanowiące,

3. opiniodawcze,

4. inicjujące,

5. kontrolne

W zakresie sprawowania funkcji stanowiącej rada pracownicza ma m.in. kompetencje do:

1. uchwalania oraz zmiany planu rocznego przedsiębiorstwa,

2. przyjmowania sprawozdania rocznego oraz zatwierdzania bilansu,

3. podejmowania uchwał w sprawie inwestycji,

4. podejmowania uchwał w sprawie zmiany kierunku działalności przedsiębiorstwa,

5. podejmowania uchwał w sprawach powołania i odwołania dyrektora

Rada pracownicza - ograniczenia

Kogo nie można wybrać do rady pracowniczej?

Bierne prawo wyborcze nie przysługuje pracownikom przedsiębiorstwa sprawującym funkcję:

1. dyrektora oraz jego zastępcy,

2. głównego księgowego,

3. radcy prawnego,

4. kierowników zakładów i ich zastępców (art. 15 ust 2 u.s.z.p.p.).

SPÓŁKA CYWILNA

regulowana jest przepisami Kodeksu Cywilnego. Do zawiązania spółki jest konieczne zawarcie umowy. Umowa ta stanowi źródło stosunku cywilnoprawnego spółki.

Niezbędnymi elementami umowy spółki cywilnej są postanowienia zawierające:

- wskazanie wspólnego celu gospodarczego do którego wspólnicy zobowiązują się dążyć,

- wskazanie sposobu działania za pomocą którego poszczególni wspólnicy będą przyczyniać się do osiągnięcia wspólnego celu. Przykładem takiego działania jest wniesienie wkładów.

Wspólny cel gospodarczy może obejmować:

1. prowadzenie działalności gospodarczej,

2. działania, które nie mają charakteru działalności gospodarczej a np. zaoszczędzenie wydatków.

Forma umowy spółki

1. zwykła forma pisemna, na podstawie art. 860 § 2 kc,

2. inna forma szczególna, jeśli przedmiotem wkładu do spółki jest prawo do którego przeniesienia wymagana jest forma szczególna.

Spółka cywilna - kwestia podmiotowości

Spółka cywilna z punktu widzenia teorii organizacji jest jednostką organizacyjną (organizacją).

Z punktu widzenia teorii prawa cywilnego spółka cywilna nie stanowi podmiotu prawa. Brak jej zdolności prawnej. W obrocie występuje wykorzystując zdolność prawną wspólników.

Termin „ majątek spółki cywilnej” jest wygodnym skrótem myślowym. Skoro spółka nie ma zdolności prawnej to nie może mieć własnego majątku. Majątek ten stanowi Wspólność łączną wspólników.

Cechy wspólności łącznej

1. w majątku wspólnym nie ma wyznaczonych udziałów (każdy ma „wszystko”),

2. wspólnik nie może rozporządzać udziałem we wspólnym majątku ani udziałem w poszczególnych elementach tego majątku,

3. w czasie trwania spółki wspólnik nie może domagać się podziału wspólnego majątku wspólników.

Odpowiedzialność za zobowiązania

Wspólnik odpowiada za zobowiązania:

1. całym swoim majątkiem,

2. bez ograniczenia,

3. solidarnie z pozostałymi wspólnikami

Prowadzenie spraw spółki

1. sprawy, które nie przekraczają zakresu zwykłych czynności spółki,

2. sprawy przekraczające zakres zwykłych czynności spółki ,

3. czynność nagła

Reprezentacja spółki - każdy wspólnik jest umocowany do reprezentacji spółki w takich granicach w jakich jest uprawniony do prowadzenia jej spraw.

Zasada ta może zostać zmodyfikowana:

1. umową spółki oraz,

2. uchwałą wspólników.

SPÓŁKA JAWNA

przykład spółki osobowej, jest podmiotem prawa cywilnego.

Ma spore znaczenie praktyczne. Nie da się bez niej ruszyć. Jest podmiotem prawa, tzn:

spółka jawna ma zdolność prawna, co oznacza, że może być podmiotem praw i obowiązków. Może również pozywać i być pozywana. Jest odrębnym od wspólników podmiotem prawa cywilnego. Źródłem stosunku spółki jest umowa. Prawodawca przewidział, że umowa ta musi zostać zawarta w formie pisemnej pod rygorem nieważności.

Oprócz zawarcia umowy spółki do tego aby spółka powstała konieczny jest wpis do rejestru przedsiębiorców. Wpis ma charakter konstytutywny tzn. że spółka jawna powstaje dopiero z momentem wpisania do rejestru przedsiębiorców. Wspólnicy zobowiązują się wnieść do spółki jawnej wkłady. Prawodawca nie określa jakie to mają być wkłady jest to zawarte w umowie. Jeżeli chodzi o majątek spółki jawnej prawodawca nie wpływa jaki to ma być majątek.

Odpowiedzialność za zobowiązania spółki

Skoro spółka ma zdolność prawną to za swoje zobowiązania odpowiada swoim całym majątkiem bez ograniczenia.

Za zobowiązania spółki jawnej odpowiadają również jej wspólnicy.

1. odpowiedzialność wspólnika ma charakter odpowiedzialności osobistej tzn. wspólnik odpowiada całym swoim majątkiem,

2. odpowiedzialność wspólnika za zobowiązania spółki ma charakter solidarny,

3. odpowiedzialność wspólnika ma charakter nieograniczony nie da się jej wyłączyć,

4. odpowiedzialność za zobowiązania spółki jawnej ma charakter subsydiarny tzn. polega ona na tym, że wierzyciel może zażądać wyegzekwowania swojego świadczenia z majątku wspólnika dopiero wtedy, gdy egzekucja z majątku spółki okaże się bezskuteczna,

Reprezentacja spółki jawnej

Regulacja wygląda następująco:

- prawodawca zawarł wyraźną normę, że wspólnik sp. jawnej może się znajdować się w jednej z dwóch sytuacji:

a) ma prawo do reprezentacji,

b) nie ma prawa do reprezentacji:

Nie ma prawa do reprezentacji wtedy gdy:

1. wspólnik zrzekł się tego prawa albo przy zawieraniu umowy albo też później, lub umarł (taka informacja będzie w rejestrze przedsiębiorców),

2. wspólnik został pozbawiony prawa do reprezentacji w wyniku prawomocnego wyroku sądowego wydanego z ważnych powodów,

3. wspólnicy nie mogą pozbawić jednego ze wspólników np. w drodze uchwały

Ma prawo do reprezentacji wtedy gdy:

Prawo wspólnika do reprezentacji spółki nie może być ograniczone ze skutkiem wobec osób trzecich - bardzo ważne!!!!!!!!!!!

Reprezentacja może być wykonywana albo pojedynczo - zwykła reprezentacja (trzech wspólników i każdy z nich może złożyć oświadczenie woli spółki jawnej),

Reprezentacja może być wykonywana wspólnie - tzn. wspólnik, 1, 2, 4 składają oświadczenie woli do tego aby wywołać oświadczenie woli muszą być podpisy przynajmniej 2 osób - reprezentacja łączna.

O sposobie reprezentowania decyduje się w umowie spółki.

Firma spółki jawnej.

Skąd my wiemy, że jest to spółka jawna.

Prawodawca wyraźnie wpływa na to co musi zawierać nazwa spółki:

- w nazwie musi się znaleźć obowiązkowo nazwisko albo nazwa przynajmniej jednego wspólnika,

- musi się znaleźć zwrot spółka jawna albo skrót ustawowy sp. j. - bez tego nie da się zarejestrować sp.

- ponadto dziedzinę działalności gospodarczej, element fantazyjny,

SPÓŁKA KOMANDYTOWA - znana jest od wielu lat, już w okresie międzywojennym, stara konstrukcja, mało popularna.

Charakterystyka

Jest to spółka osobowa, w ramach jej konstrukcji w spółce tej występują dwa rodzaje wspólników:

1. komplementariusz - odpowiada za zobowiązania sp.j. bez ograniczenia

2. komandytariusz - odpowiedzialność komandytariusza jest ograniczona do wysokości sumy komandytowej.

Żeby spółki utworzyć konieczne jest zawarcie umowy w formie aktu notarialnego.

Do utworzenia spółki wpis do rejestru przedsiębiorców. Spółka powstaje z chwilą wpisania jej do rejestru przedsiębiorców.

W spółce jawnej musi występować przynajmniej 1 komplementariusz i 1 komandytariusz.

1. po pierwsze za swoje zobowiązania odpowiada sama spółka,

1. oprócz spółki odpowiadają za zobowiązania jej wspólnicy:

- komplementariusz - tak samo jak wspólnik spółki jawnej, jest to odpowiedzialność osobista, solidarna, subsydiarna i nieograniczona,

- komandytariusz - odpowiada za zobowiązania w sposób osobisty całym swoim majątkiem, solidarnie z pozostałymi wspólnikami i ze spółką (tak samo jak w spółce cywilnej), subsydiarnie, jest ograniczona:

a) do wysokości sumy komandytowej - jest to oznaczona w pieniądzu wartość do wysokości której poszczególni komandytariusze zobowiązani są ponosić odpowiedzialność za zobowiązania spółki,

b) w umowie sp. suma komandytowa jest wyznaczona dla każdego komandytariusza osobno, wysokość sumy komandytowej jest wskazana w rejestrze przedsiębiorców,

c) reżim odpowiedzialności komandytariusza modyfikowany jest przez jedną jeszcze zasadę - komandytariusz wolny jest od odpowiedzialności w granicach wartości wniesionego do spółki wkładu, bardzo ważne!!!!!!!!!!!

Spółka zawarła umowę w wyniku której jest zobowiązana do 100.000 zł	Suma komandytowa	wkład do spółki	wysokość odpowiedzialności za zobow.
spółka komandytowa	nie dotyczy	nie dotyczy	bez ograniczeń (całość)
A komplementariusz	nie dotyczy	5.000	bez ograniczeń 100.000
B komandytariusz	3.000	5.000	nie ponosi odpowiedzialności za zobowiązania
C komandytariusz	5.000	5.000	nie ponosi odpowiedzialności za zobowiązania
D komandytariusz	9.000	5.000	4.000

Zarówno prowadzenie spraw jak i reprezentacja zostało powierzone komplementariuszom.

Natomiast komandytariusze nie maja obowiązku ani uprawnienia do prowadzenia spraw spółki Jeżeli wspólnicy chcą to mogą w umowie zawrzeć, że będą mieli to uprawnienie.

Komandytariusz nie jest uprawniony do reprezentowania spółki. Jeżeli miałby sp. reprezentować to tylko na podstawie pełnomocnictwa udzielonego przez komplementariusza.

W nazwie sp. komandytowej musi się znaleźć komplementariusz.

SPÓŁKI KAPITAŁOWE

Sp. z o.o. jest osobą prawną (ma zdolność prawną).

PIERWSZY ETAP TWORZENIA SPÓŁKI

Do utworzenia sp. z o.o. konieczne jest zawarcie umowy pomiędzy udziałowcami, umowa musi być zawarta w formie aktu notarialnego. W momencie podpisania umowy powoduje powstanie podmiotu który nazywa się sp. z o.o. w organizacji. (to taka która jeszcze nie została wpisana do rejestru prawo pozwala na już działanie tą spółką faktura, podpisać umowę).

W spółce w organizacji jest inny reżim odpowiedzialności za zobowiązania:

- sp. w organizacji ma zdolność prawną, nie jest jeszcze osoba prawną ale już ma zdolność prawną, za swoje zobowiązania odpowiada swoim majątkiem jeżeli taki majątek ma, oprócz spółki za jej zobowiązania odpowiadają: osoby które działały w jej imieniu przy zaciąganiu zobowiązania (członek zarządu, pełnomocnik wybrany przez wspólników),

- odpowiadają również wspólnicy do wysokości wartości niewniesionego do spółki wkładu (np. w umowie zobowiązali się wnieść 1000000 ale wnieśli tylko 30000 to odpowiadają do tej wniesionej wysokości)

DRUGI ETAP TWORZENIA SPÓŁKI

wniesienie wkładu do spółki to pokrycie kapitału zakładowego.

Obecnie kapitał zakładowy spółki z o.o. powinien wynosić co najmniej 5000 zł,

Kapitał zakładowy ten dzieli się na udziały:

dopuszczalne są dwie metody: dopuszczalna jest taka metoda gdzie:

- udziały są niepodzielne i mają równą wartość,

- udziały o nierównej wartości nominalnej - układ podzielny.

Suma wszystkich udziałów daje kapitał zakładowy

Udział obejmowane są za wkłady. Prawodawca zabrania obejmowania za wkłady o wartości nominalnej niższej niż wartość nominalna udziału.

Agio- nadwyżka która zwiększa majątek spółki.

TRZECI ETAP TWORZENIA SPÓŁKI

Powołanie zarządu.

Osoba prawna działa przez swoje organy . W spółce jest to obligatoryjne. Zarząd jest niezbędny. To on reprezentuje spółkę i prowadzi jej sprawy. Jeżeli nie ma zarządu to jest to podstawa do powołania dla spółki kuratora. W umowie sp. musi być zawarte, że np. zarząd składa się z 2 osób.

CZWARTY ETAP

Powołanie drugiego organu w sp. z o.o. - Rada Nadzorca lub Komisja Rewizyjna.

Zasada jest taka ze sprawowanie nadzoru wykonują sami udziałowcy i nie muszą powoływać rady nadzorczej lub komisji rewizyjnej jednak są wyjątki:

- w sp. jest więcej niż 25 wspólników i kapitał jest większy niż 500 000 musi być rada nadzorcza,

- jeżeli w umowie sp. wspólnicy postanowili że musi być rada nadzorcza to trzeba ją powołać,

- w niektórych przypadkach ustawa przewiduje nakazy np. ustawa o gospod. komunalnej która w sp. komunalnych (gdzie udziałowcem jest jedn. samorządu terytorialnego gmina, powiat, wojew, lub zw. gmin) musi być tworzona rada nadzorcza,

Rada Nadzorcza - sprawowanie nadzoru i kontroli nad spółką we wszystkich aspektach

Komisja Rewizyjna - ma węższe kompetencje, jej zadania skupiają się do zakresu finansowego.

PIĄTY ETAP TWORZENIA SPÓŁKI

wpis do rejestru - obowiązkowo należy złożyć wniosek (członkowie zarządu). Wpisu dokonuje sąd i sąd bada ten wiosek pod względem formalnym, : czy wniosek odpowiada rzeczywistości i po sprawdzeniu wydaje postanowienie o wpisaniu do rejestru przedsiębiorców. Spółka ta staje się osobą prawną z momentem wpisu.

Od momentu zarejestrowania udziałowcy nie odpowiadają za zobowiązania spółki. Za zobow. spółka odpowiada całym swoim majątkiem.

SPÓŁKA PARTNERSKA

1. W myśl kodeksu spółek handlowych (art.86-101), spółka partnerska może być utworzona przez wspólników (partnerów) będących osobami fizycznymi w celu wykonania wolnego zawodu lub wolnych zawodów wymienionych w art. 88 kodeksu, takich jak: adwokat, aptekarz, architekt, biegły rewident, broker ubezpieczeniowy, doradca podatkowy, księgowy, lekarz, lekarz, stomatolog, weterynarz, notariusz, pielęgniarka, położna, radca prawny, rzecznik patentowy, rzeczoznawca majątkowy i tłumacz przysięgły.

2. Umowa spółki partnerskiej powinna być zawarta w formie pisemnej pod rygorem nieważności (od 8 stycznia 2009 r.).

3. Partner spółki, mimo że nie jest to spółka osobowa, którą prowadzi przedsiębiorstwo pod jedną firmą, nie ponosi odpowiedzialności za zobowiązania spółki powstałe w związku z wykonaniem przez pozostałych partnerów wolnego zawodu, jak również za zobowiązania spółki będące następstwem działań lub zaniechań osób zatrudnionych przez spółkę na podstawie umowy o prace lub innego stosunku prawnego, które podlegały kierownictwu innego partnera przy świadczeniu usług związanych z przedmiotem działalności spółki.

4. Umowa spółki może jednak przewidywać, że jeden albo większa liczba partnerów godzą się na ponoszenie odpowiedzialności tak jak wspólnik spółki jawnej. Jak wcześniej wskazano, w sprawach nie uregulowanych stosuje się odpowiednio przepisy o spółce jawnej (art. 89 k.s.h.), zatem w pozostałych sprawach odpowiedzialność partnerów jest osobista i solidarna z zastrzeżeniem odpowiedniego stosowania także art. 31 k.s.h. (odpowiedzialnych subsydiarna).

5. Prowadzenie praw spółki partnerskiej i jej reprezentacja na zewnątrz należy do poszczególnych partnerów, ale umowa spółki może stanowić inaczej (atr. 96 1 k.s.h.). Pozbawienie partnera prawa reprezentowania spółki może nastąpić tylko z ważnych powodów uchwałą powziętą większością trzech czwartych głosów w obecności co najmniej dwóch trzecich ogólnej liczby partnerów. Umowa spółki może przewidywać surowsze wymagania co do powzięcia takiej uchwały (art. 96 2 k.s.h.). Pozbawienia partnera prawa reprezentowania spółki staje sie skuteczne z chwilą wpisu do rejestru (art. 96 3 k.s.h.). Kodeks przewiduje, że prowadzenie spraw spółki i jej reprezentowanie można powierzyć zarządowi (art. 97 1 k.s.h.). Do zarządu stosuje sie odpowiednio przepisy art. 201-211 oraz art. 293-300 k.s.h., a zatem przepisy dotyczące zarządu w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością.

SPÓŁKA KOMANDYTOWO-AKCYJNA

1. Spółka komandytowo-akcyjna w większości obcych systemów prawnych jest zaliczana do spółek kapitałowych, lecz zajmuje wśród nich miejsce szczególne, ma bowiem wiele cech spó9łek osobowych.

2. W systemach prawnych, gdzie występuje spółka komandytowo-akcyjna, przyjmuje sie, z reguły, że jest ona wyposażona w osobowość odpowiedzialny za zobowiązanie spółki.

3. Pozostali wspólnicy są to tzn. akcjonariusze komandytowi, którzy obejmują kapitał zakładowy spółki w postaci akcji i nie odpowiadają osobiście za jej zobowiązania. Wspólnik odpowiadający za zobowiązania spółki całym swym majątkiem (komplementariusz) wnosi do niej wkład, który nie wchodzi do kapitału zakładowego. W myśl tych uregulowań, wspólnicy ponoszą pełną osobistą odpowiedzialność za zobowiązania spółki i wchodzą do organów zarządzających spółką.

4. Kodeks spółki handlowych przyjmuje natomiast, że spółka komandytowo-akcyjna jest spółką osobową. Zgodnie z art.125 kodeksu spółek handlowych: "Spółka komandytowo-akcyjną jest spółka osobowa mająca na celu prowadzenia przedsiębiorstwa pod własną firmą, w której wobec wierzycieli za zobowiązania spółki co najmniej jeden wspólnik odpowiada bez ograniczenia (komplementariusz), a co najmniej jeden wspólnik jest akcjonariuszem". W kodeksie przyjęto 9art.126), że w zakresie stosunku prawnego komplementariusz- zarówno między sobą, wobec wszystkich akcjonariuszy, jak i wobec osób trzeciej- a także do wkładów tychże wspólników do spółki, z wyłączeniem wkładów na kapitał zakładowy, stosuje sie przepisy dotyczące spółki komandytowej, chyba że przepisach dotyczących spółki komandytowo-akcyjnej sprawy te zostały wyraźnie uregulowane. Ta sama zasada obowiązuje w odniesieniu do pozostałych spraw nieuregulowanych w przepisach o spółce komandytowo-akcyjnej, a w szczególności przepisy dotyczące kapitału zakładowego, wkład akcjonariuszy, akcji, rady nadzorczej i wolnego zgromadzenia.

5. Kapitał zakładowy spółki komandytowo-akcyjnej powinien wynosić co najmniej 50 000 złotych (art. 126 2 k.s.h.).

POWSTANIE SPÓŁKI W UJĘCIU SPÓŁEK HANDLOWYCH

1. Aktem założycielskim spółki komandytowo-akcyjnej jest statut. osoby podpisujące status są założycielami spółki. Statut powinni podpisać co najmniej wszyscy komplementariusze (art. 129 k.s.h.) i powinien on być sporządzony w formie aktu notarialnego (art. 131 k.s.h.).

2. Wpis do rejestru spółki komandytowo-akcyjnej jest obligatoryjny i konstytutywny, niemniej jednak spółka komandytowo-akcyjna, z uwagi na to, że jest spólką osobową, przez wpis do rejestru nie uzyskuje osobowości prawnej.

STOSUNEK DO OSÓB TRZECICH

1. akcjonariusz nie odpowiada za zobowiązania spółki (art. 135 k.s.h.). Spółkę reprezentują komplementariusze, których z mocy statutu albo prawomocnego orzeczenia sądu nie pozbawiono prawa reprezentowania spółki (art. 137 1 k.s.h.).

2. akcjonariusz może reprezentować spółkę jedynie jako pełnomocnik. Jeżeli akcjonariusz dokona czynności prawnej w imieniu spółki takiej czynności wobec osób trzecich bez ograniczenia; dotyczy to także reprezentowania spółki przez akcjonariusza, który nie ma umocnienia albo przekroczy jego zakres.

STOSUNKI WEWNĘTRZNE SPÓŁKI

1. w spółce komandytowo-akcyjnej zgromadzenie wspólników może ustanowić radę nadzorczą, a jeśli liczba akcjonariuszy przekroczy 25 osób, ustanowienie rady nadzorczej jest obowiązkowe. Komplementariusz albo jego pracownik nie może być członkiem rady nadzorczej.

2. w spółce komandytowo-akcyjnej, w której nie ustanowiono rady nadzorczej, działa pełnomocnik powołany uchwałą wolnego zgromadzenia.

3. Oprócz rady nadzorczej organem spółki komandytowo-akcyjnej jest walne zgromadzenie, które może działać jako zwyczajne albo nadzwyczajne. Prawo uczestniczenia w walnym zgromadzeniu maja akcjonariusze i komplementariusze.

4. akcja objęta nabyta objęta lub nabyta przez komplementariusza lub inną osobę daje prawo do jednego głosu (art. 145 k.,s.h.), z tymże w odniesieniu do akcji nabytych przez osoby , które nie są komplementariuszami- status może stanowić inaczej.

SPÓŁKA AKCYJNA

POWSTANIE SPÓŁKI

Zgodnie z art. 306 k.s.h, do powstania spółki akcyjnej ustawa wymaga:

1. zawiązania spółki, w tym podpisana przez statutu przez założycieli,

2. wniesienia przez akcjonariuszy wkładów na pokrycie całego kapitału zakładowego,

3. ustanowienia zarządu i rady nadzorczej,

4. wpisu do rejestru.

ZAWIĄZANIE SPÓŁKI

Zawiązanie spółki akcyjnej następuje z chwilą objęcia wszystkich akcji (art. 310 1. k.s.h.). Podobnie jak spółce z o.o. objęcie udziałów, tak w spółce akcyjnej objęcie akcji następuje w drodze oświadczenia woli i skutkuje nabyciem w sposób pierwotny praw i obowiązków akcjonariusza. Statut spółki może określać minimalną lub maksymalną kapitału zakładowego (kapitał widełkowy). W takim przypadku zawiązanie spółki następuje z chwilą objęcia przez akcjonariuszy takiej liczby akcji, których łączna wartość minimalna jest równa co najmniej minimalnej wysokości kapitału zakładowego(500 tys. zł-art. 308 1 k.s.h.)oraz złożenia przez zarząd, przed zgłoszeniem spółki do rejestru, oświadczenia w formie aktu notarialnego o wysokości objętego kapitału zakładowego. Wysokość objętego kapitału powinna mieścić się w określonych przez status granicach. Oświadczenie, o którym mowa, powinno zawierać także postanowienie do o określeniu kapitału zakładowego w statucie.

ZAŁOŻYCIELE

Założycielami spółki akcyjnej może być jedna lub więcej osób. Spółka ta nie może być jednak zawiązana wyłącznie przez jednoosobową spółkę z organiczną odpowiedzialnością.

STATUT

Aktem założycielskim w spółki akcyjnej jest statut, który zgodnie z art. 301 2 k.s.h. powinien byc sporządzony w formie aktu notarialnego.

USTANOWIENIE ZARZĄDU I RADY NADZORCZEJ W SPÓŁCE

W spółce akcyjnej jej organami są: zarząd, rada nadzorcza oraz wolne zgromadzenie.

---