MINISTERSTWO OBRONY NARODOWEJ

SZTAB GENERALNY WOJSKA POLSKIEGO

ORGANIZACJA

SZKOLENIA DOWÓDZTW I SZTABÓW

W SIŁACH ZBROJNYCH RP

(DD/7.1)

WARSZAWA

2004

SZTAB GENERALNY WP

R O Z K A Z

Nr 489 /Szkol./P3

z 2 września 2004 r.

SZEFA SZTABU GENERALNEGO WP

w sprawie wprowadzenia „Organizacji szkolenia dowództw i sztabów

w Siłach Zbrojnych RP” DD/7.1.

Na podstawie §7 pkt 2 Regulaminu Organizacyjnego Ministerstwa Obrony Narodowej, stanowiącego załącznik do Zarządzenia Nr 5/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 20 lutego 2002 r. w sprawie regulaminu organizacyjnego Ministerstwa Obrony Narodowej (Dz. Urz. MON Nr 3, poz. 20), wprowadzam do użytku w Siłach Zbrojnych RP z dniem 1 stycznia 2005 roku Doktrynę „Organizacja szkolenia dowództw i sztabów w Siłach Zbrojnych RP” D.D 7.1.

Jednocześnie tracą moc obowiązującą „Zasady organizacji szkolenia dowództw i sztabów w Siłach Zbrojnych RP” (tymczasowe) sygn. Szt. Gen. 1412/93.

m.p.

SZEF

SZTABU GENERALNEGO WP

(-) generał Czesław PIĄTAS

SPIS TREŚCI

Strona

Rozdział 1. POSTANOWIENIA OGÓLNE 5

1. WSTĘP 5

2. DOKUMENTY ODNIESIENIA 6

3. CELE I ISTOTA SZKOLENIA DOWÓDZTW I SZTABÓW 7

1. Wymagania szkoleniowe 7

2. Zadania szkoleniowe 8

Rozdział 2. ZAŁOŻENIA ORGANIZACYJNE PROCESU SZKOLENIA
DOWÓDZTW I SZTABÓW W SIŁACH ZBROJNYCH RP 11

1. PODZIAŁ ĆWICZEŃ 11

1. Typy ćwiczeń 11

2. Formy ćwiczeń 12

3. Rodzaje ćwiczeń 13

2. CZĘSTOTLIWOŚĆ PROWADZENIA ĆWICZEŃ I ZAMIERZEŃ

METODYCZNYCH Z DOWÓDZTWAMI I SZTABAMI W SZ RP 14

3. UKŁAD I POZIOMY SZKOLENIA DOWÓDZTW I SZTABÓW 18

1. Układ szkolenia dowództw i sztabów 18

2. Poziomy szkolenia dowództw i sztabów 19

4. OGÓLNE ZASADY ORGANIZACJI ĆWICZEŃ Z DOWÓDZTWAMI
   I SZTABAMI 20

Rozdział 3. PROGRAMOWANIE ĆWICZEŃ 23

3.1. ZASADY PROGRAMOWANIA ĆWICZEŃ 23

3.1.1. Hierarchia ważności ćwiczeń 24

3.1.2. Cykl udziału w ćwiczeniach 25

3.1.3. Udział organów administracji państwowej i samorządowej

oraz sił i środków pozamilitarnych ogniw obronnych

w ćwiczeniach wojskowych SZ RP 26

3.1.4. Programowanie udziału dowództw i sztabów Sił Zbrojnych RP

w ćwiczeniach organizowanych przez dowództwa NATO

oraz w ćwiczeniach międzynarodowych 27

2. ZGRYWANIE SYSTEMU WALKI 27

3.2.1. Zasady planowania procesu zgrywania systemu walki 27

3.2.2. Formy i etapy zgrywania systemów 29

3. NADAWANIE KRYPTONIMÓW ĆWICZEŃ 30

Rozdział 4. ORGANIZACJA ĆWICZEŃ 31

1. PRZYGOTOWANIE, PROWADZENIE, OCENA I OMAWIANIE ĆWICZEŃ 31

1. Przygotowanie ćwiczeń 31

2. Prowadzenie ćwiczeń 33

3. Ocena i omówienie przeprowadzonego ćwiczenia 34

2. TRYB ZATWIERDZANIA ĆWICZEŃ 35

3. ZAKOŃCZENIE 37

Załączniki: 39

• Załącznik A - Typy i formy ćwiczeń;

• Załącznik B - Rodzaje ćwiczeń;

• Załącznik C - Struktura organizacyjna Zespołu Autorskiego Ćwiczenia;

• Załącznik D - Struktura organizacyjna Kierownictwa Ćwiczenia;

• Załącznik E - Tryb nadawania kryptonimów ćwiczeń;

• Załącznik F - Wykaz dokumentów opracowywanych do ćwiczeń w SZ RP;

• Załącznik G - Ramowy plan zgrywania systemów walki, wsparcia i zabezpieczenia działań bojowych (wzór układu planu);

• Załącznik H - Program ćwiczeń (wzór);

• Załącznik I - Zestawienie porównawcze osób funkcyjnych i komórek organizacyjnych ćwiczeń narodowych i NATO;

• Załącznik J - Zestawienie porównawcze ćwiczeń narodowych i NATO;

• Załącznik K - Plan ćwiczeń i zasadniczych zamierzeń szkoleniowych (wzór).

Rozdział 1

POSTANOWIENIA OGÓLNE

1. WSTĘP

1000. Planowa, celowa i systematyczna działalność szkoleniowa dowództw, sztabów i wojsk stanowi podstawę wypełniania przez siły zbrojne misji i zadań określonych w Strategii Wojskowej Rzeczypospolitej Polskiej.

1001. „Organizacja szkolenia dowództw i sztabów w Siłach Zbrojnych RP” (dalej zwana „organizacją”) jest dokumentem doktrynalnym, kompleksowo normującym proces programowania, planowania oraz organizacji szkolenia dowództw i sztabów w całych siłach zbrojnych.

1002. System i organizacja procesu szkolenia dowództw i sztabów oraz jego treści podporządkowane są osiąganiu, utrzymaniu oraz podnoszeniu sprawności organów dowodzenia
      w realizacji misji, zadań oraz ich zdolności operacyjnych.

1003. Zawarte w „Organizacji...” postanowienia zapewniają właściwy przebieg procesu przygotowania dowództw i sztabów do realizacji zadań zgodnie z ich przeznaczeniem oraz warunki organizacyjne umożliwiające osiąganie porównywalnego poziomu wyszkolenia wszystkich ogniw dowodzenia.

1004. „Organizacja...” jako dokument doktrynalny podlega systematycznemu przeglądowi i aktualizacji treści - stosownie do potrzeb.

1005. W „Organizacji...” określono:

1. cele i istotę szkolenia dowództw i sztabów w Siłach Zbrojnych RP wraz z metodycznymi zasadami przygotowania i prowadzenia ćwiczeń oraz wymaganiami i zadaniami szkoleniowymi;

2. poziomy i główne założenia organizacyjne systemu szkolenia dowództw i sztabów, częstotliwość prowadzenia ćwiczeń i zamierzeń metodycznych, dostosowanych do narodowych i sojuszniczych wymogów operacyjnych, a także możliwości finansowych resortu Obrony Narodowej;

3. podział ćwiczeń z uwzględnieniem ćwiczeń prowadzonych w ramach zarządzania kryzysowego, obejmujących problematykę udziału Sił Zbrojnych RP w likwidacji skutków klęsk żywiołowych i katastrof, niesienia pomocy humanitarnej oraz prowadzenia działań poszukiwawczo-ratowniczych;

4. proces programowania, planowania i organizowania ćwiczeń, dostosowując jego ogólne założenia do rozwiązań organizacyjno-metodycznych stosowanych w Sojuszu;

5. kryteria programowania udziału dowództw i sztabów Sił Zbrojnych RP w ćwiczeniach organizowanych przez dowództwa NATO oraz w ćwiczeniach w układzie międzynarodowym;

6. zasady udziału organów administracji państwowej i samorządowej oraz sił i środków pozamilitarnych ogniw obronnych w ćwiczeniach wojskowych, w ramach wsparcia wojsk własnych i sojuszniczych prowadzących operacje na terytorium kraju w myśl Art. 5 Traktatu Waszyngtońskiego.

1006. W „Organizacji” pod pojęciem „dowództwa i sztaby” przyjmuje się wszystkie wojskowe struktury organizacyjne, które spełniają funkcje organów dowodzenia bez względu na charakter (rodzaj) realizowanych zadań, w tym Wojskowe Komendy Uzupełnień, Wojewódzkie Sztaby Wojskowe, Rejonowe Bazy Materiałowe, komendy: portów, baz, składnic, szpitali, itd.

1007. W załącznikach do „Organizacji...” zawarto zestawienie zasadniczych nazw i terminów używanych w narodowym procesie szkolenia dowództw i sztabów wraz z ich sojuszniczymi odpowiednikami i skrótami.

1. DOKUMENTY ODNIESIENIA:

1. Strategia Bezpieczeństwa Narodowego Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 8 września 2003 r.;

2. Strategia Wojskowa Rzeczypospolitej Polskiej (przyjęta na posiedzeniu Rady Ministrów
   w dniu 22 czerwca 2004 r.);

3. Wytyczne Rady Ministrów do Planowania i Programowania Obronnego na lata 2003- 2008;

4. Program rozwoju Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej w latach 2003-2008;

5. Doktryna Narodowa Operacje Połączone OP-1, sygn. Szkol. 800/2002;

6. Zarządzenie Nr 5/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 20 lutego 2002 r. w sprawie regulaminu organizacyjnego Ministerstwa Obrony Narodowej (Dz. Urz. MON, Nr 3, poz. 19);

7. Rozpoznanie wojskowe, sygn. Szt. Gen. 1531/2001;

8. Walka elektroniczna, sygn. Szt. Gen. 1549/2003;

9. AJP - 01 - Doktryna operacyjna wielonarodowych połączonych sił Sojuszu;

10) Dyrektywa Komitetu Wojskowego NATO MC 94/4- Polityka ćwiczeń wojskowych NATO (maj 2000 r.);

11) Dyrektywa Komitetu Wojskowego NATO MC 458 - Ocena polityki szkolenia i ćwiczeń NATO (styczeń 2001 r.);

12) Dyrektywa Naczelnych Dowódców NATO Bi-SC 80-90 w sprawie listy zadań NATO (styczeń 2001 r.);

13) EPG - Instrukcja Planowania Ćwiczeń - wersja 2;

14) MEDP (02-07) - Bi-SC Exercise Directive and Programme 2002-2007 - Dyrektywa Naczelnych Dowódców NATO;

15) Decyzja Komitetu Wojskowego NATO MC 133/3 - System Planowania Operacyjnego NATO (marzec 2000 r);

16) TEED - Bi-SC, Training Exercise, and Evaluation Directive - Dyrektywa w sprawie ćwiczeń i szkolenia (wrzesień 2003 r.).

1. CELE I ISTOTA SZKOLENIA DOWÓDZTW I SZTABÓW

1008. Celem szkolenia dowództw i sztabów w Siłach Zbrojnych RP jest wszechstronne przygotowanie dowódców (szefów) i sztabów do realizacji zadań (kierowania) zgodnie z przeznaczeniem. Szkolenie organizowane jest na wszystkich szczeblach dowodzenia od batalionu (równorzędnego) wzwyż.

1009. Istotę procesu szkolenia stanowi celowa, planowa i systematyczna realizacja przedsięwzięć szkoleniowych i metodycznych mających na celu przygotowanie, utrzymanie oraz doskonalenie indywidualnych oraz zespołowych umiejętności kadry dowództw i sztabów, a także doskonalenie form i metod procesu szkolenia.

1010. Treścią szkolenia jest rozwiązywanie problemów z zakresu organizacji i prowadzenia różnych rodzajów działań bojowych oraz niemilitarnych i reagowania kryzysowego na i poza terytorium kraju, a także rozwiązywanie problemów przyszłego pola bitwy (walki), odpowiednio do ćwiczącego szczebla dowodzenia i jego przeznaczenia.

1011. Proces szkolenia ukierunkowany jest na osiągnięcie i utrzymanie przez dowództwa i sztaby - stosownie do szczebla dowodzenia - wysokiego stopnia zdolności do realizacji i zadań dotyczących:

1. zapewnienia bezpieczeństwa państwa w czasie pokoju;

2. wspierania procesu stabilizacji i operacji humanitarnych;

3. zapobiegania konfliktom lokalnym i regionalnym oraz udział w ich rozwiązywaniu;

4. udziału w działaniach (operacjach) przeciwko terroryzmowi;

5. odparcia ataku skierowanego przeciwko Polsce lub innym państwom Sojuszu Północnoatlantyckiego i Unii Europejskiej.

1.3.1. Wymagania szkoleniowe

1012. Proces szkolenia powinien zapewnić dowództwom i sztabom osiągnięcie zdolności do planowania i prowadzenia operacji o dużej intensywności oraz działań militarnych i niemilitarnych, prowadzonych w ramach operacji reagowania kryzysowego (samodzielnych i połączonych) lub jej wsparcia i zabezpieczenia w ramach narodowych (wielonarodowych) i sojuszniczych (koalicyjnych) Połączonych Zgrupowań Zadaniowych.

1013. Dowództwa Rodzajów Sił Zbrojnych RP wypełniając funkcję „dysponenta wojsk” w odniesieniu do podległych dowództw, sztabów i wojsk odpowiadają za ich przygotowane do prowadzenia wspólnie z siłami sojuszu kolektywnej obrony oraz udziału w operacjach reagowania kryzysowego na i poza terytorium kraju, a także przyjęcia sił wzmocnienia i realizacji na ich rzecz zadań wynikających z funkcji Państwa-Gospodarza.

1014. Dowództwo Operacyjne powinno być przygotowane do dowodzenia wydzielonymi komponentami sił zbrojnych wykonującymi zadania poza granicami kraju, a także kierowania jednostkami wojskowymi podczas udziału w przeciwdziałaniu i usuwania skutków klęsk żywiołowych oraz dowodzenia operacją na terytorium RP w czasie kryzysu i konfliktu.

1015. Każde ćwiczenie z dowództwami i sztabami realizowane w Siłach Zbrojnych RP powinno być podporządkowane osiąganiu, utrzymywaniu i podnoszeniu zdolności operacyjnych organów dowodzenia w zakresie:

1. rozpoznania;

2. dowodzenia;

3. użycia sił w określonym czasie;

4. zwiększania potencjału;

5. przemieszczania i mobilności wojsk;

6. utrzymania ciągłości działania;

7. skutecznego działania;

8. przetrwania i ochrony wojsk;

9. projekcji sił (tworzenie ugrupowania bojowego);

10. działań sojuszniczych i koalicyjnych.

1.3.2. Zadania szkoleniowe

1016. Przyjęta w ćwiczeniu struktura organizacyjna, skład uczestników oraz cele, zagadnienia i wewnętrzne treści szkolenia powinny umożliwiać dowództwom, sztabom i wojskom realizację głównych zadań szkoleniowych dotyczących:

1. przygotowania i doskonalenia w realizacji pełnego zakresu zadań zgodnie z przeznaczeniem w czasie pokoju, kryzysu i wojny;

2. doskonalenia w kierowaniu operacjami reagowania kryzysowego wykorzystując do tego celu pełny zakres możliwości związanych z zarządzaniem w czasie kryzysu oraz procedur cywilnych w okresie zagrożenia;

3. doskonalenia indywidualnych umiejętności oficerów czynnej służby wojskowej i rezerwy posiadających przydziały mobilizacyjne do dowództw na wszystkich szczeblach dowodzenia;

4. podnoszenia zdolności do szybkiego przemieszczenia, rozmieszczenia i użycia wydzielonych sił w różnych rejonach świata;

5. doskonalenia zdolności do przetrwania i kontynuowania działań w warunkach zagrożenia i użycia broni masowego rażenia oraz wystąpienia zdarzeń innych niż uderzenia tą bronią (ROTA);

6. rozwijania i doskonalenia interoperacyjności, elastyczności i mobilności jednostek;

7. doskonalenia sprawności systemu walki, w tym głównie dowodzenia, rozpoznania, wsparcia i zabezpieczenia działań bojowych;

8. doskonalenia procedur pozyskiwania i zdobywania informacji oraz wymiany danych rozpoznawczych;

9. doskonalenia zdolności do planowania, organizowania i prowadzenia działań zgodnie z przeznaczeniem;

10. prowadzenia badań w ramach ćwiczeń organizowanych z udziałem wojsk na temat słuszności założonych rozwiązań strukturalnych, nowych koncepcji i sposobów prowadzenia działań bojowych;

11. wdrażania do praktyki szkoleniowej narodowych i sojuszniczych doktryn i procedur operacyjnych;

12. oceny i doskonalenia planów operacyjnych w aspekcie doświadczeń i wniosków uzyskiwanych w ramach ćwiczeń.

Rozdział 2

ZAŁOŻENIA ORGANIZACYJNE PROCESU SZKOLENIA

DOWÓDZTW I SZTABÓW W SIŁACH ZBROJNYCH RP

1. PODZIAŁ ĆWICZEŃ

2000. W Siłach Zbrojnych RP wyróżnia się podział ćwiczeń według:

1. typu;

2. formy;

3. rodzaju.

1. Typy ćwiczeń

2001. Ćwiczenia z wojskami - są najwyższą formą ćwiczeń, w których podmiotem szkolenia są jednocześnie dowództwa, sztaby i wojska. Istota ćwiczenia polega na praktycznym doskonaleniu i zgraniu dowództw i sztabów w zakresie planowania i dowodzenia podległymi wojskami oraz weryfikowaniu zdolności w tym zakresie na realnie działających wojskach (pododdziałach). Szkolenie skupia się na realizacji zadań przez wszystkich biorących udział w ćwiczeniu w różnych środowiskach pola walki. Ćwiczenia te prowadzone są wyłącznie w warunkach polowych lub miejscach bojowego przeznaczenia jednostek z rozwiniętym systemem dowodzenia. Uczestniczące w ćwiczeniu strategiczne i operacyjne organy dowodzenia mogą realizować zadania w oparciu o stacjonarne stanowiska dowodzenia.

2002. Ćwiczenia z dowództwami i sztabami - to ćwiczenia, w których podmiotem (uczestnikami) szkolenia są dowództwa i sztaby wraz z elementami systemu dowodzenia i łączności, zapewniającymi wewnętrzną i zewnętrzną dystrybucję informacji. Istota ćwiczenia polega na doskonaleniu umiejętności indywidualnych kadry i zgraniu komórek funkcjonalnych dowództw i sztabów (stanowisk dowodzenia - Wojennego Systemu Dowodzenia) w relacjach wewnętrznych oraz zewnętrznych pomiędzy organami dowodzenia w procesie planowania operacyjnego i dowodzenia w trakcie operacji (walki). Ćwiczenia te mogą być prowadzone w obiektach stacjonarnych i w terenie z wykorzystaniem techniki (programów) informatycznej.

2003. Ćwiczenia przygotowawcze - to formy ćwiczeń, w których głównym podmiotem szkolenia jest kadra. Organizowane są w celu utrwalenia i pogłębienia indywidualnej wiedzy i umiejętności oraz nawyków działania zespołowego w dowództwach i sztabach. Treścią ćwiczeń przygotowawczych, które mogą przybierać różne formy, jest profesjonalne przygotowanie kadry w zakresie rozwiązywania problemów strategicznych, operacyjnych i taktycznych w procesie planowania i dowodzenia w różnych sytuacjach pola walki (misji) oraz doskonalenie umiejętności organizacyjno-szkoleniowych i metodycznych. Ćwiczenia przygotowawcze poprzedzane są zajęciami przygotowawczymi w formie wykładów, seminariów, zajęć zbiorowych i podróży historyczno-geograficznych. W ramach ćwiczeń przygotowawczych do realizacji zadań szkoleniowych z praktycznym działaniem wojsk (pododdziałów), w okresie bezpośrednio poprzedzającym to zamierzenie, mogą być przeprowadzane ćwiczenia epizodyczne.

1. Formy ćwiczeń

2004. Ze względu na zewnętrzną, organizacyjną stronę zamierzenia, sposób jego prowadzenia oraz rolę spełnianą w procesie szkolenia, poszczególne typy ćwiczeń realizowane są w następujących formach:

1. ćwiczenia z wojskami:

1. ćwiczenia taktyczne z wojskami:

• dywizyjne/flotyllowe (równorzędne);

• brygadowe (równorzędne);

• batalionowe/dywizjonowe (równorzędne);

2. ćwiczenia taktyczno-specjalne:

• ćwiczenie z przemieszczania;

• ćwiczenie rozpoznawcze, walki elektronicznej i działań psychologicznych;

• ćwiczenie logistyczne;

• ćwiczenie artyleryjskie;

• ćwiczenie obrony przeciwlotniczej;

• ćwiczenie inżynieryjne;

• ćwiczenie OPBMR;

• inne ćwiczenia stosownie do potrzeb;

2. ćwiczenia z dowództwami i sztabami:

1. gra wojenna (strategiczna, operacyjna);

2. ćwiczenie dowódczo-sztabowe szkieletowe;

3. ćwiczenie dowódczo-sztabowe wspomagane komputerowo;

4. ćwiczenie dowódczo-sztabowe na mapach;

5. trening sztabowy;

3. ćwiczenia przygotowawcze:

1. ćwiczenie grupowe;

2. ćwiczenie epizodyczne;

3. ćwiczenie studyjne;

4. zajęcia przygotowawcze:

1. podróż historyczno-geograficzna;

2. seminarium;

3. wykład;

4. inne, stosownie do potrzeb.

2.1.3. Rodzaje ćwiczeń

2005. Podział ćwiczeń na rodzaje wg przyjętego kryterium:

1) celu szkolenia:

1. nauczające;

2. zgrywające;

3. doskonalące;

4. instruktażowo-metodyczne;

5. doświadczalne /badawcze/;

6. inspekcyjne (kontrolne, sprawdzające, certyfikujące);

2. rozmachu działań /szczebla działania/:

1. strategiczne;

2. operacyjne;

3. taktyczne;

3. treści szkolenia:

1. ćwiczenia mobilizacyjne;

2. ćwiczenia militarne;

3. ćwiczenia reagowania kryzysowego;

4) składu ćwiczących:

1. ćwiczenia narodowe;

2. ćwiczenia sojusznicze/ćwiczenia koalicyjne;

3. ćwiczenia międzynarodowe (ćwiczenia UE, ćwiczenia PdP”, ćwiczenia bilateralne;

5) liczby ćwiczących szczebli:

1. jednoszczeblowe;

2. dwuszczeblowe;

3. wieloszczeblowe;

6) liczby ćwiczących stron:

1. jednostronne;

2. dwustronne;

3. wielostronne;

7) miejsca prowadzenia:

1. w warunkach polowych;

2. w obiektach stacjonarnych (w miejscu stałej dyslokacji - MSD lub zapasowym miejscu pracy - ZMP oraz w centrach symulacyjnych).

1. CZĘSTOTLIWOŚĆ PROWADZENIA ĆWICZEŃ I ZAMIERZEŃ METODYCZNYCH Z DOWÓDZTWAMI I SZTABAMI W SZ RP

2006. Częstotliwość prowadzenia ćwiczeń i treningów sztabowych oraz innych zamierzeń szkoleniowych podporządkowana została przyjętym okresem planistycznym programowania ćwiczeń dla poszczególnych poziomów i szczebli dowodzenia, potrzebom osiągania, utrzymywania i doskonalenia zdolności operacyjnych dowództw, sztabów i wojsk do realizacji misji i zadań Sił Zbrojnych RP, a także posiadanych możliwości finansowego pokrycia kosztów szkolenia.

2007. Szkolenie dowództw i sztabów organizuje się w cyklach szkoleniowych obejmujących:

1. na poziomie strategicznym i operacyjnym - 6 lat (SG WP, DRSZ, DO, DGW);

2. na poziomie taktycznym na szczeblu:

1. dywizji/flotylli (równorzędnej), Wojsk Lądowych - 4 lata, SP i MW - 3 lata;

2. oddziału - 3 lata.

2008. Planowane do realizacji zamierzenia w ramach cyklu szkoleniowego powinny zapewnić:

1. powiązanie ruchu kadrowego z cyklicznością szkolenia, szczególnie na poziomie taktycznym;

2. szkolenie rezerw osobowych na potrzeby uzupełnienia organów dowodzenia na poziomie operacyjnym i taktycznym.

2009. W skali każdego roku należy zapewnić na poszczególnych poziomach i szczeblach dowodzenia równomierność obciążenia szkoleniowego ćwiczeniami. W zakresie organizacji, prowadzenia i udziału w ćwiczeniach wyższego przełożonego obciążenie szkoleniowe powinno przebiegać według następujących ustaleń:

1. Sztab Generalny WP - jedno zamierzenie w roku (w cyklu: jedna strategiczna gra wojenna, dwa-trzy ćwiczenia dowódczo-sztabowe, dwa-trzy treningi sztabowe);

2. dowództwa RSZ, Dowództwo Operacyjne - dwa - trzy zamierzenia w roku (w cyklu jedna operacyjna gra wojenna, dwa ćwiczenia dowódczo-sztabowe, trzy ćwiczenia z wojskami, sześć treningów sztabowych);

3. Dowództwo Garnizonu Warszawa - dwa - trzy zamierzenia w roku (w cyklu: trzy ćwiczenia dowódczo-sztabowe, sześć ćwiczeń z wojskami, sześć treningów sztabowych);

4. dowództwa dywizji, flotylli (równorzędnych) - trzy - pięć zamierzeń w roku (w każdym roku ćwiczenie dowódczo-sztabowe, ćwiczenie z wojskami, dwa treningi sztabowe);

5. dowództwa brygad (równorzędne) - co najmniej cztery - pięć zamierzeń w roku
   (w każdym roku ćwiczenie dowódczo-sztabowe, ćwiczenie z wojskami, nie mniej niż dwa treningi sztabowe);

6. dowództwa batalionów (równorzędne) - cztery zamierzenia w roku (w tym co najmniej dwa wewnętrzne treningi sztabowe dowództwa batalionu - równorzędnego).

2010. Częstotliwość prowadzonych ćwiczeń z dowództwami, sztabami i wojskami powinna odpowiadać następującym założeniom organizacyjnym:

1. gra wojenna:

1. na szczeblu strategicznym - jedna na 6 lat;

2. na szczeblu operacyjnym - jedna na 6 lat;

2. ćwiczenia z dowództwami i sztabami:

1. ćwiczenie szkieletowe - na szczeblu taktycznym: z dywizją/flotyllą (równorzędną) - raz na 3- 4 lata, z brygadą/pułkiem (równorzędnym) - raz na 3 lata;

2. ćwiczenie dowódczo-sztabowe na mapach:

• na szczeblu strategicznym - jedno na 2 lata;

• na szczeblu operacyjnym - jedno na 2 lata (organizowane przemiennie przez poszczególne dowództwa RSZ i Dowództwo Operacyjne);

• na szczeblu taktycznym - z dywizją/flotyllą (równorzędną) - raz na 3- 4 lata, z brygadą/pułkiem (równorzędnym) - raz na 3 lata, z batalionem, dywizjonem (równorzędnym) - raz na 2 - 3 lata;

3. ćwiczenie dowódczo-sztabowe wspomagane komputerowo (w oparciu o Centrum Symulacji i Komputerowych Gier Wojennych - CSiKGW) - Dowództwo Operacyjne i dowództwa taktyczne - jedno na 3 - 4 lata (każde dowództwo dywizji/flotylli, brygady - równorzędne - w okresie poprzedzającym szkieletowe ćwiczenie dowódczo-sztabowe);

4. trening sztabowy:

• na szczeblu strategicznym - jeden na 2 lata (przemiennie z ćwiczeniami dowódczo-sztabowymi lub strategiczną grą wojenną);

• na szczeblu operacyjnym - jeden - dwa treningi w roku;

• na szczeblu taktycznym - nie mniej niż dwa treningi w roku;

3. ćwiczenia z wojskami:

1. w Dowództwie Operacyjnym - ćwiczenie z wojskami z udziałem jednostek co najmniej dwóch RSZ (w oparciu o ćwiczenia - Wojsk Lądowych w ramach ćwiczenia dywizyjnego, w Siłach Powietrznych - ćwiczenia brygadowego i w Marynarce Wojennej w ramach ćwiczenia flotyllowego) - raz na dwa lata (przemiennie z ćwiczeniami prowadzonymi przez dowództwa RSZ);

2. w Wojskach Lądowych:

• ćwiczenie dywizyjne (brygad samodzielnych) - każdy ZT raz na 4 lata;

• ćwiczenie brygadowe (równorzędne w tym BOT i BLog) - każda brygada (równorzędna) raz na 3 lata;

• ćwiczenie batalionowe/dywizjonowe (równorzędne) - każdy batalion, dywizjon (równorzędny) raz na 2 - 3 lata;

3. w Siłach Powietrznych:

• ćwiczenie korpuśne z udziałem Centrum Operacji Powietrznej - z każdym korpusem raz na 2 - 3 lata;

• ćwiczenie brygadowe (BLT, BROP, BRt) - z każdą brygadą raz na 3 lata;

• ćwiczenie dywizjonowe, (eskadrowe) - z każdym dywizjonem, eskadrą raz na 2 - 3 lata;

4. w Marynarce Wojennej:

• ćwiczenie flotyllowe - z każdą flotyllą raz na 3 lata oraz ćwiczenie brygadowe (BL MW) - raz na 2 - 3 lata;

• ćwiczenie dywizjonowe (równorzędne), grupy okrętów, eskadrowe - z każdym (dywizjonem, grupą okrętów, eskadrą) - raz na 2 - 3 lata;

5. Centrum Operacji Powietrznych i Centrum Operacji Morskich w cyklu rocznym przeprowadzają nie mniej niż dwa treningi sztabowe, w tym co najmniej jeden trening dwuszczeblowy lub wieloszczeblowy;

6. dowództwa okręgów wojskowych organizują w cyklu rocznym:

• nie mniej niż dwa treningi sztabowe (w tym jeden trening dwuszczeblowy lub wieloszczeblowy);

• jedno ćwiczenie dowódczo-sztabowe;

7. w jednostkach wojskowych podległych OW (np. WSzW, BOT, RBM) realizowane są wyłącznie treningi sztabowe, w liczbie co najmniej dwóch rocznie. Obowiązek organizowania ćwiczeń dowódczo-sztabowych z udziałem wskazanych jednostek spoczywa na dowództwach OW;

8. dowództwa brygad OT prowadzą ćwiczenia batalionowe zgodnie z postanowieniami pkt. 2010, ppkt. 3), lit. b) wyłącznie w przypadku, kiedy brygada (batalion) nie jest uczestnikiem ćwiczenia z wojskami prowadzonego przez OW. Częstotliwość prowadzonych ćwiczeń batalionowych powinna być zgodna z ustaleniami zawartymi w wskazanym punkcie;

4. ćwiczenia instruktażowo-metodyczne:

1. w Wojskach Lądowych - na szczeblu:

• Dowództwa Wojsk Lądowych - ćwiczenie instruktażowo-metodyczne - raz na 6 lat lub stosownie do potrzeb;

• okręgu wojskowego, dywizji - ćwiczenie instruktażowo-metodyczne dla dowódców jednostek bezpośrednio podległych - raz na 3 lata lub stosownie do potrzeb;

• brygady/pułku (równorzędnych) - ćwiczenie instruktażowo-metodyczne dla dowódców batalionów, dywizjonów (równorzędnych) - raz na 2 - 3 lata lub stosownie do potrzeb;

2. w Siłach Powietrznych - na szczeblu:

• Dowództwa Sił Powietrznych - ćwiczenie instruktażowo-metodyczne dla dowódców brygad (równorzędnych) raz na 3 lata lub stosownie do potrzeb;

• brygady (pułku) - ćwiczenie instruktażowo-metodyczne dla dowódców dywizjonów, eskadr (równorzędnych) raz na 2 - 3 lata lub stosownie do potrzeb;

3. w Marynarce Wojennej - na szczeblu:

• Dowództwa MW - ćwiczenie instruktażowo-metodyczne dla dowódców flotylli (równorzędnych) - raz na 3 lata lub stosownie do potrzeb;

• flotylli - ćwiczenie instruktażowo-metodyczne dla dowódców dywizjonów (równorzędnych) raz na 2 - 3 lata lub stosownie do potrzeb;

4. w Dowództwie Garnizonu Warszawa - na szczeblu:

• Dowództwa Garnizonu Warszawa - ćwiczenie instruktażowo-metodyczne dla dowódców brygad, pułków (równorzędnych) - raz na 3 lata lub stosownie do potrzeb;

• brygady, pułku - ćwiczenie instruktażowo-metodyczne dla dowódców batalionów (równorzędnych) raz na 2 - 3 lata lub stosownie do potrzeb.

2011. W ćwiczeniach instruktażowo-metodycznych organizowanych na szczeblu dowództw RSZ uczestniczą, stosownie do posiadanego zakresu kompetencji, przedstawiciele Dowództwa Operacyjnego, Centrum Operacji Powietrznych i Centrum Operacji Morskich.

1. UKŁAD I POZIOMY SZKOLENIA DOWÓDZTW I SZTABÓW

1. Układ szkolenia dowództw i sztabów

2012. Szkolenie dowództw w Siłach Zbrojnych RP realizowane jest w układzie narodowym, sojuszniczym (koalicyjnym) i międzynarodowym.

2013. Szkolenie dowództw i sztabów w układzie narodowym realizowane jest wyłącznie z udziałem dowództw i sztabów Sił Zbrojnych RP i obejmuje proces kompleksowego przygotowania wszystkich szczebli dowodzenia w celu osiągnięcia zdolności do:

1. wykonywania zadań obronnych - odparcia agresji na terytorium RP lub inne państwo sojusznicze;

2. realizacji zadań reagowania kryzysowego (także w ramach misji organizacji międzynarodowych - ONZ, UE, OBWE);

3. wykonywania zadań stabilizacyjnych i prewencyjnych w czasie pokoju;

4. reagowania na zagrożenia pozamilitarne.

2014. Szkolenie dowództw i sztabów w układzie sojuszniczym /koalicyjnym/ obejmuje udział wydzielonych komponentów SZ RP w ćwiczeniach organizowanych przez dowództwa sojusznicze w celu osiągania, utrzymania i potwierdzania wysokiego stopnia interoperacyjności i zdolności obronnych NATO.

2015. Głównymi celami udziału dowództw i sztabów Sił Zbrojnych RP w ćwiczeniach sojuszniczych/koalicyjnych są:

1. ocena koncepcji i planów mobilizacyjno-operacyjnych;

2. sprawdzenie i potwierdzenie zdolności (gotowości) dowództw, sztabów i wojsk przeznaczonych do wykonywania zobowiązań sojuszniczych i międzynarodowych;

3. doskonalenie procedur operacyjnych oraz sprawdzanie rozwiązań wypracowanych
   w procesie transformacji i eksperymentacji;

4. dokonanie certyfikacji jednostek rodzajów sił zbrojnych, po osiągnięciu gotowości do użycia zgodnie z przeznaczeniem, w ramach Wielonarodowych Połączonych Zgrupowań Zadaniowych, Sił Odpowiedzi NATO, itp.;

5. doskonalenie zdolności tworzenia i terminowego przemieszczania komponentów Sił Zbrojnych RP do rejonu operacyjnego użycia (rozwinięcia);

6. standaryzacja procesu planowania operacyjnego, systemów dowodzenia, łączności
   i informatyki;

7. potwierdzenie i ocena poziomu wyszkolenia oraz przyjętych w procesie szkolenia rozwiązań organizacyjno-metodycznych.

2016. Szkolenie dowództw i sztabów w układzie międzynarodowym (NATO, PdP, Unii Europejskiej) obejmuje udział komponentów sił zbrojnych w ćwiczeniach i innych przedsięwzięciach szkoleniowych wynikających z umów bilateralnych i wielostronnych na zasadzie oddzielnych porozumień międzynarodowych w celu podnoszenia zdolności do realizacji wspólnych operacji reagowania kryzysowego m.in. z zakresu:

1. zapobiegania konfliktom;

2. wsparcia pokoju;

3. budowy pokoju;

4. przeciwdziałania zagrożeniom terrorystycznym;

5. operacji humanitarnych;

6. niebojowych operacji ewakuacyjnych;

7. operacji poszukiwawczo-ratowniczych.

1. Poziomy szkolenia dowództw i sztabów

2017. Szkolenie i ćwiczenia z udziałem dowództw i sztabów Sił Zbrojnych RP organizowane jest na trzech zasadniczych poziomach dowodzenia: strategicznym, operacyjnym i taktycznym.

2018. Na poziomie strategicznym organizatorem szkolenia i ćwiczeń jest szef Sztabu Generalnego WP.

2019. Treścią szkolenia (ćwiczeń) na poziomie strategicznym jest rozwiązywanie problemów z zakresu teorii i praktyki zapobiegania zagrożeniom militarnym i niemilitarnym zgodnie ze Strategią Obronności Państwa i Strategią Wojskową RP w zakresie tworzenia, rozwijania, przygotowania oraz wykorzystania potencjału obronnego państwa i sił zbrojnych do przeciwdziałania zagrożeniom bezpieczeństwa państwa oraz ochrony interesów Polski i niesienia pomocy sojuszniczej.

2020. Organizatorem szkolenia i ćwiczeń na poziomie operacyjnym są dowódcy RSZ w ścisłym współdziałaniu z dowódcą Dowództwa Operacyjnego (DO). Treścią szkolenia jest rozwiązywanie problemów z zakresu teorii i praktyki przygotowania i prowadzenia samodzielnych oraz połączonych operacji (działań taktycznych) różnych rodzajów sił zbrojnych.

2021. Szkolenie dowództw i sztabów na poziomie taktycznym realizowane jest przez: Centrum Operacji Powietrznych /COP/ i Centrum Operacji Morskich /COM/, Dowództwo Garnizonu Warszawa, korpus, okręg wojskowy, dywizję, flotyllę, brygadę, pułk i batalion (równorzędne). Treścią szkolenia jest rozwiązywanie problemów z zakresu przygotowania związków taktycznych, oddziałów i pododdziałów do prowadzenia, wsparcia i zabezpieczenia (działań bojowych) walki.

1. OGÓLNE ZASADY ORGANIZACJI ĆWICZEŃ Z DOWÓDZTWAMI I SZTABAMI

2022. W procesie przygotowania i prowadzenia ćwiczeń przyjmować należy następujące zasady organizacyjne:

1. kierownikami ćwiczeń i treningów sztabowych w Siłach Zbrojnych RP są:

1. szef Sztabu Generalnego WP - w ćwiczeniach i treningach, których podmiotem szkolenia jest Sztab Generalny WP, dowództwa RSZ, Dowództwo Operacyjne i Dowództwo Garnizonu Warszawa. Pozostałe ćwiczenia i treningi przygotowywane (organizowane) w SG WP prowadzą osoby funkcyjne, stosownie do posiadanego zakresu zadaniowego;

2. dowódcy RSZ - w głównym ćwiczeniu roku (ćwiczenie z wojskami lub ćwiczenie dowódczo-sztabowe), w którym podmiotem szkolenia jest związek taktyczny (równorzędny) stanowiący zasadniczy moduł bojowy danego RSZ (dywizja, flotylla, korpus obrony powietrznej). W pozostałych ćwiczeniach i treningach przygotowywanych w dowództwach RSZ i Dowództwie Garnizonu Warszawa rolę kierownika ćwiczenia mogą pełnić wyznaczone przez dowódców osoby funkcyjne, stosownie do posiadanego zakresu zadaniowego;

3. dowódca Dowództwa Operacyjnego - w głównym ćwiczeniu roku (ćwiczenie z wojskami lub ćwiczenie dowódczo-sztabowe), w którym podmiotem szkolenia są jednostki wojskowe stanowiące zasadnicze moduły bojowe co najmniej dwóch RSZ (dywizja, flotylla, korpus obrony powietrznej) oraz w treningach sztabowych DO;

4. dowódcy ZT/OW (dywizja, flotylla, KOP - równorzędne) w głównym ćwiczeniu roku (ćwiczenie z wojskami lub ćwiczenia dowódczo-sztabowe), w którym podmiotem szkolenia jest jednostka wojskowa (równorzędny) stanowiąca zasadniczy moduł bojowy ZT (brygada - równorzędna). W pozostałych ćwiczeniach i treningach organizowanych przez dowództwa ZT rolę kierownika mogą pełnić wyznaczone przez dowódców osoby funkcyjne stosownie do posiadanego zakresu zadaniowego;

5. dowódcy brygad (równorzędni) - w głównym ćwiczeniu roku (ćwiczenie z wojskami lub ćwiczenie dowódczo-sztabowe), w którym podmiotem szkolenia jest zasadniczy moduł bojowy brygady (równorzędnej) oraz w treningach sztabowych dowództwa. W pozostałych ćwiczeniach i treningach na kierownika mogą być wyznaczane osoby funkcyjne stosownie do posiadanego zakresu zadaniowego;

6. dowódcy batalionów/dywizjonów (równorzędni) - zgodnie z programami szkolenia w ćwiczeniach bezpośrednio podległych pododdziałów stanowiących zasadniczy moduł bojowy oraz w treningach sztabowych dowództwa batalionu/dywizjonu (równorzędnego);

2. w ćwiczeniach dowódczo-sztabowych i ćwiczeniach z wojskami każdorazowo uczestniczyć powinny wszystkie bezpośrednio podległe dowództwa i sztaby;

3. we wszystkich ćwiczeniach i treningach zgrywać systemy walki, wsparcia i zabezpieczenia działań bojowych wg przyjętego planu zgrywania systemów ćwiczącej jednostki wojskowej;

4. ćwiczenia organizować w oparciu o dokumenty dowodzenia wypracowane w ramach ćwiczeń i treningów prowadzonych przez szczebel nadrzędny z uwzględnieniem potrzeb szkoleniowych wynikających z przeznaczenia i planowanego wykorzystania jednostki;

5. zgodę na rezygnację, zmianę terminu lub formy ćwiczenia wydają:

1. szef Sztabu Generalnego WP - odpowiednio do ćwiczeń prowadzonych przez dowódców RSZ, dowódcę DO i dowódcę Garnizonu Warszawa;

2. dowódcy RSZ - odpowiednio do ćwiczeń realizowanych na szczeblu korpusów i OW, ZT i flotylli (równorzędnych);

3. bezpośredni przełożeni kierowników ćwiczeń i treningów sztabowych - odpowiednio do pozostałych szczebli dowodzenia;

6. dokumenty dowodzenia opracowane dla ćwiczących dowództw i sztabów (rozkazy, dyrektywy, plany) muszą zapewnić jednoczesne rozpoczęcie przez wszystkie ćwiczące szczeble dowodzenia prac, związanych z dowodzeniem operacją (działaniami taktycznymi) w trakcie jej trwania oraz planowaniem wyprzedzającym;

7. ćwiczenia uważa się za zakończone po opracowaniu i przesłaniu sprawozdania z jego przebiegu zgodnie z obowiązującym systemem sprawozdawczości;

8. w ramach planowania i prowadzenia ćwiczeń uwzględniać postanowienia umów międzynarodowych o ochronie ofiar wojny i dóbr kultury zawarte w Konwencjach Genewskich i Haskiej oraz Protokołach dodatkowych do Konwencji Genewskich.

Rozdział 3

PROGRAMOWANIE ĆWICZEŃ

1. ZASADY PROGRAMOWANIA ĆWICZEŃ

3000. Programowanie ćwiczeń to definiowanie zbioru zadań i wymogów, ustaleń organizacyjno-metodycznych oraz norm i kalkulacji uwzględniających narodowe i sojusznicze/koalicyjne potrzeby szkoleniowe, a także zapewniających ciągłość szkolenia dowództw i sztabów.

3001. Uprawnienia do programowania ćwiczeń posiadają wszyscy dowódcy (szefowie) ponoszący odpowiedzialność zgodnie z posiadanym zakresem kompetencyjnym za:

1. przygotowanie dowództwa i sztabu do planowania, prowadzenia i dowodzenia w operacjach samodzielnych i połączonych;

2. wyszkolenie i zgranie podległych dowództw i sztabów oraz wyszkolenie bojowe pododdziałów;

3. zgranie systemów walki, wsparcia i zabezpieczenia bojowego;

4. ocenę zdolności bojowej podległych pododdziałów.

3002. W ramach procesu programowania ćwiczeń opracowywane są:

1. w Sztabie Generalnym WP - „Program ćwiczeń dowództw i sztabów w Siłach Zbrojnych RP na lata ...” - w cyklu dwuletnim na okres sześciu lat;

2. w dowództwach RSZ, Dowództwie Operacyjnym, Dowództwie Garnizonu Warszawa - „Program ćwiczeń dowództw (rodzaj sił zbrojnych) na lata...” - w cyklu dwuletnim na okres sześciu lat;

3. w dowództwach ZT i samodzielnych oddziałów - „Program ćwiczeń (nazwa jednostki) na lata ...” - w cyklu dwuletnim na okres czterech lat;

4. w dowództwach oddziałów (brygada, pułk - równorzędne) „Program ćwiczeń (nazwa jednostki) na lata...” - w cyklu rocznym na okres trzech lat;

5. na wszystkich szczeblach dowodzenia (do batalionu - równorzędnego włącznie) - „Plan ćwiczeń i zasadniczych zamierzeń szkoleniowych (nazwa jednostki, pododdziału) w ...roku” (w formie graficznej) - na każdy kolejny rok.

3003. Za programowanie i koordynację udziału dowództw, sztabów i wojsk w ćwiczeniach sojuszniczych odpowiada:

1. Sztab Generalny WP (Dowództwo Operacyjne - po sformowaniu) - w ćwiczeniach z udziałem komponentów wszystkich rodzajów sił zbrojnych;

2. dowództwa RSZ - w ćwiczeniach z udziałem jednego RSZ. W ćwiczeniach z udziałem dwóch RSZ koordynację przyjmuje dowództwo będące narodowym odpowiednikiem dowództwa NATO organizującego ćwiczenie.

3004. W programowaniu ćwiczeń, na wszystkich szczeblach dowodzenia, w miarę możliwości stosuje się zasadę dotyczącą cyklicznej zamiany roli uczestniczących w nich dowództw i sztabów. Oznacza to, że w każdym kolejnym ćwiczeniu dowództwo lub sztab występuje w roli drugoplanowego ćwiczącego, następnie w roli strony przeciwnej, a na zakończenie cyklu jako główny ćwiczący. Dowództwo i sztab nie biorące udziału (nie uczestniczące) w ćwiczeniu może być zaangażowane w jego przebiegu w charakterze wzmocnienia na korzyść głównego ćwiczącego lub kierownictwa ćwiczenia.

3005. Zaliczenie ćwiczenia narodowego zrealizowanego w ramach ćwiczenia sojuszniczego/koalicyjnego lub międzynarodowego, może nastąpić wyłącznie po spełnieniu następujących warunków:

1. w ćwiczeniu dowództwo i sztab występowało jako jednolita (etatowa) struktura dowodzenia;

2. dowództwo (sztab) spełnia w strukturze organizacyjnej ćwiczenia rolę pierwszoplanowego i drugoplanowego ćwiczącego lub strony przeciwnej.

3006. Prawo do przeprowadzania ćwiczeń doświadczalnych, eksperymentalnych (zarządzenie przeprowadzenia i przyjęcia ćwiczenia do programu ćwiczeń) posiadają wyłącznie:

1. szef Sztabu Generalnego WP - odpowiednio do całości sił zbrojnych;

2. dowódcy RSZ - odpowiednio do podległych RSZ i RW.

3.1.1. Hierarchia ważności ćwiczeń

3007. W Siłach Zbrojnych RP obowiązuje następująca hierarchia ważności ćwiczeń:

1. ćwiczenia z wojskami;

2. ćwiczenia dowódczo sztabowe wg podziału ważności na:

1. ćwiczenia dowódczo-sztabowe szkieletowe (z rozwinięciem stacjonarnego lub mobilnego systemu dowodzenia);

2. ćwiczenia dowódczo-sztabowe wspomagane komputerowo (w oparciu o bazę szkoleniową Centrum Symulacji i Komputerowych Gier Wojennych - CSiKGW);

3. ćwiczenia dowódczo-sztabowe (na mapach w MSD lub ZMP bez rozwinięcia stacjonarnego lub mobilnego systemu dowodzenia);

3. treningi sztabowe.

3008. Ćwiczenie dowódczo-sztabowe wspomagane komputerowo w CSiKGW powinno być zrealizowane w okresie poprzedzającym ćwiczenie szkieletowe. Spełnia ono funkcję ostatecznego sprawdzianu przygotowania oraz zdolności dowództw i sztabów do realizacji ćwiczeń z praktycznym wykorzystaniem sił i środków (ćwiczenia szkieletowe i z wojskami).

3009. W celu właściwego przygotowania kadry do udziału we wszystkich typach ćwiczeń prowadzonych z dowództwami, sztabami i wojskami należy realizować ćwiczenia i zajęcia przygotowawcze, dobierając najbardziej efektywne formy zajęć.

3010. Cykl przygotowawczy kończy trening sztabowy, który realizowany jest w fazie poprzedzającej przeprowadzenie każdego ćwiczenia.

3.1.2. Cykl udziału w ćwiczeniach

3011. Cykl udziału w ćwiczeniach to uporządkowana zmiana roli, jaką w jego przebiegu spełniają ćwiczące dowództwa i sztaby w kolejnych ćwiczeniach. W ćwiczeniach dowództwa i sztaby mogą występować w roli głównego ćwiczącego, drugoplanowego ćwiczącego lub strony przeciwnej.

3012. Cykliczna zmiana w kolejnych ćwiczeniach roli jaką w jego przebiegu spełniają poszczególne podmioty szkolenia uzależniona jest od struktury organizacyjnej ćwiczącego szczebla dowodzenia i nie obowiązuje dowództw i sztabów występujących jednostkowo w strukturze organizacyjnej (np. Centrum Operacji Morskich, Centrum Operacji Powietrznych, itd.).

3013. Istota cyklu udziału w ćwiczeniach polega na tym, że każde dowództwo lub sztab w ramach przygotowania do odbycia najważniejszego ćwiczenia w cyklu szkoleniowym (ćwiczenie główne - ćwiczenie z wojskami) realizuje w latach poprzedzających to zamierzenie w ćwiczeniach głównego ćwiczącego ćwiczenie dowódczo-sztabowe na mapach w MSD lub ZMP w roli strony przeciwnej, a następnie w roli drugoplanowego ćwiczącego w szkieletowym ćwiczeniu dowódczo-sztabowym, którego idee przedstawia rys. 1.

Rys. 1. Ideowy schemat zmiany ról w ćwiczeniach przez ćwiczące dowództwa i sztaby

3.1.3. Udział organów administracji państwowej i samorządowej oraz sił i środków

pozamilitarnych ogniw obronnych w ćwiczeniach wojskowych SZ RP

3014. Zasadniczą formą doskonalenia elementów systemu obronnego państwa jest uczestnictwo organów administracji państwowej i samorządowej oraz jednostek (przedstawicieli grup operacyjnych) pozamilitarnych ogniw obronnych w procesie szkolenia dowództw i sztabów Sił Zbrojnych RP.

3015. Głównym celem udziału w ćwiczeniach jest doskonalenie elementów reagowania kryzysowego w zakresie współdziałania na rzecz zasilania zasobami ludzkimi i materiałowymi Sił Zbrojnych RP oraz pozamilitarne wsparcie wojsk własnych i sojuszniczych, prowadzących operacje na terytorium Polski, w tym:

1. wykonywanie zadań zabezpieczających mobilizacyjne rozwinięcie jednostek wojskowych i jednostek przewidzianych do militaryzacji;

2. wydzielanie i przekazywanie siłom zbrojnym określonych zasobów ludzkich, infrastruktury technicznej i logistycznej, a także wszelkiego rodzaju zaopatrzenia w ramach dostaw natychmiastowych i terminowych;

3) uruchamianie i realizacja świadczeń na rzecz własnych i sojuszniczych sił zbrojnych (HNS) w czasie kryzysu i wojny.

3016. Ćwiczenia organów administracji państwowej i samorządowej oraz pozamilitarnych ogniw obronnych, w których planowany jest udział dowództw i sztabów należy ujmować w programach ćwiczeń.

3017. W procesie przygotowania dowództw i sztabów Sił Zbrojnych RP do realizacji zadań obronnych we współdziałaniu z ogniwami administracji państwowej dążyć do zaangażowania:

1. w ćwiczeniach organizowanych przez Sztab Generalny WP - przedstawicieli (grup operacyjnych) resortów i instytucji wiodących, adekwatnie do rozpatrywanej problematyki ćwiczenia;

2. w ćwiczeniach organizowanych przez Dowództwo Operacyjne, dowództwa RSZ, Dowództwo Garnizonu Warszawa, okręgi wojskowe i korpusy - przedstawicieli terytorialnych (wojewódzkich i powiatowych) ogniw administracji państwowej i samorządowej oraz pozamilitarnych ogniw obronnych;

3. w ćwiczeniach ZT i oddziałów - przedstawicieli terytorialnych (wojewódzkich, powiatowych, gminnych) organów administracji państwowej i samorządowej oraz pozamilitarnych ogniw obronnych.

3018. Za koordynację zadań realizowanych przez pozamilitarne ogniwa systemu obronnego w ćwiczeniach sił zbrojnych odpowiadają:

1. Sztab Generalny WP - w zakresie ćwiczeń realizowanych na szczeblu SG WP, DO, dowództw RSZ, Dowództwa Garnizonu Warszawa i OW;

2. dowództwa RSZ i OW - w zakresie ćwiczeń realizowanych na szczeblu korpusu, dywizji (równorzędnego), brygady i pułku (równorzędnego).

1. Programowanie udziału dowództw i sztabów SZ RP w ćwiczeniach organizowanych przez dowództwa NATO oraz w ćwiczeniach międzynarodowych

3019. Udział w ćwiczeniach wojskowych NATO oraz „PdP” planuje się z zachowaniem priorytetu dla przedsięwzięć w ramach Sojuszu.

3020. W planowaniu udziału jednostek Wojska Polskiego w ćwiczeniach międzynarodowych należy uwzględniać następujące warunki:

1. zgodność scenariusza ćwiczenia z konwencjami, traktatami, umowami, których stroną jest Rzeczpospolita Polska bądź je ratyfikowała;

2. zgodność scenariusza ćwiczenia z wewnętrznym systemem prawnym Rzeczypospolitej Polskiej;

3. możliwości budżetowych dowództwa rodzaju sił zbrojnych do ponoszenia jednostronnych kosztów udziału w sojuszniczych zamierzeniach szkoleniowych;

4. dysponowanie przez Siły Zbrojne RP określonego rodzaju jednostkami wojskowymi;

5. dysponowanie określonym rodzajem sprzętu i wyposażeniem wojskowym;

6. możliwościami finansowego zabezpieczenia udziału w ćwiczeniu;

7. zdolność określonego rodzaju sił zbrojnych do wydzielenia jednostek wojskowych bez naruszania systemu obronnego państwa;

8. zdolność planowanych do udziału w ćwiczeniu jednostek wojskowych do operowania w środowisku międzynarodowym;

9. zdolność planowanych jednostek wojskowych do działań operacyjno - taktycznych w określonych warunkach geograficznych.

1. ZGRYWANIE SYSTEMU WALKI

1. Zasady planowania procesu zgrywania systemu walki

3021. Planowanie procesu zgrywania systemu walki powinno być ściśle powiązane z rodzajem, przeznaczeniem i charakterem typowych zadań realizowanych przez jednostkę wojskową oraz przy uwzględnieniu stopnia jej rozwinięcia i możliwościami zabezpieczenia procesu szkolenia.

3022. Podstawę planowania zgrywania systemu walki stanowią programy ćwiczeń opracowane na szczeblu Sił Zbrojnych RP, RSZ, ZT i oddziałów (równorzędnych).

3023. W ramach procesu planowania zgrywania systemu walki opracowuje się:

1. na szczeblu dowództw RSZ i Dowództwie Garnizonu Warszawa - „Wytyczne dowódcy RSZ (DGW) do zgrywania systemu” - na okres 6 lat;

2. na szczeblu dowództw dywizji/flotylli (równorzędnej) - „Ramowy plan zgrywania systemu walki dywizji/flotylli (równorzędnej)” - na okres 4 lat;

3. na szczeblu dowództw oddziałów (brygada, pułk - równorzędne) - „Ramowy plan zgrywania systemu walki oddziału” - na okres 3 lat;

4. na szczeblu dowództw batalionów/dywizjonów (równorzędnych) - „Ramowy plan zgrywania systemu walki batalionu/dywizjonu (równorzędnego)” - na okres 2 lat.

3024. Dowódcy RSZ i dowódca Garnizonu Warszawa w swoich „Wytycznych...” poza ustaleniami ukierunkowującymi zgrywanie systemu walki , dodatkowo precyzują:

1. jeden priorytetowy system zgrywany przez wszystkie typy podległych jednostek;

2. wykaz jednostek (wg poziomów zgrywania), których ukompletowanie stanem osobowym i sprzętem znacząco ogranicza lub uniemożliwia zgrywanie wszystkich systemów i podsystemów;

3. zestawienie zgrywanych systemów dla poszczególnych typów jednostek;

4. ograniczenia i zakres zgrywania systemów dla jednostek kategorii gotowości od 6 do 11.

3025. Ostatni rok, ujęty w ramowym planie zgrywania systemów (na wszystkich szczeblach dowodzenia objętych obowiązkiem opracowania ramowego planu) jest początkiem następnego cyklu zgrywania systemów walki.

3026. Zgrywanie systemów realizowane jest w cyklach, które dla poszczególnych taktycznych szczebli dowodzenia wynoszą:

1. dla batalionu (równorzędnego) do 24 miesięcy (bataliony zawodowe - do 18 miesięcy);

2. dla brygady (równorzędnej) - 36 miesięcy;

3. dla dywizji (równorzędnej) - 48 miesięcy.

3027. Początkiem każdego cyklu zgrywania systemu jest początek roku kalendarzowego. Stosownie do szczebla dowodzenia, cykl kończy najważniejsze ćwiczenie realizowane w ostatnim roku zgrywania systemów (np. ćwiczenie batalionowe, brygadowe, dywizyjne adekwatnie w drugim, trzecim i czwartym roku zgrywania systemów).

3028. W przypadku braku możliwości przeprowadzenia ćwiczenia głównego w ostatnim roku zgrywania systemu, w myśl przyjętej częstotliwości, dopuszcza się wydłużenie okresu zgrywania o jeden rok.

3029. W ramowych planach zgrywania systemu walki należy uwzględniać udział w ćwiczeniach NATO, z zastrzeżeniem zaangażowania w tym zamierzeniu wyłącznie dowództw, sztabów i wojsk (np. batalion, dowództwo brygady, itd.) w składzie etatowym.

3.2.2. Formy i etapy zgrywania systemów

3030. Zgrywanie systemów realizowane jest w formie:

1. planistycznej - polegającej na zgraniu systemu w zakresie planistycznym w ramach prowadzonych ćwiczeń i treningów bez udziału wojsk;

2. praktycznej - w ramach prowadzonych ćwiczeń i treningów, które umożliwiają rzeczywiste zgranie systemów i podsystemów w całości lub ich wybranych elementów.

3031. System walki zgrywane są według następujących etapów:

1. etap I - poprzedza praktyczne zgrywanie systemów i polega na zgraniu systemów w zakresie planistycznym w ramach prowadzonych ćwiczeń (treningów sztabowych) bez udziału wojsk;

2. etap II - obejmuje praktyczne zgranie systemu dowodzenia i systemu priorytetowego jednostki. Zgrywanie pozostałych systemów i podsystemów realizowane jest w fazie planistycznej. Etap uważa się za zakończony po praktycznym zgraniu systemu dowodzenia i systemu priorytetowego;

3. etap III - obejmuje dalsze doskonalenie systemu dowodzenia i priorytetowego oraz praktyczne zgranie elementów pozostałych systemów i podsystemów. W trakcie ćwiczeń systemy, które nie są zgrywane praktycznie, powinny być doskonalone pod względem planistycznym. Praktycznie zgranie wszystkich systemów, podsystemów i ich elementów kończony trzeci etap zgrywania;

4. etap IV - realizowany jest w ramach jednego, głównego ćwiczenia kończącego cykl zgrywania systemów na każdym jego poziomie. Etap ten przynależny jest wyłącznie jednostkom (pododdziałom), których poziom ukompletowania daje możliwość praktycznego sprawdzenia funkcjonowania wszystkich elementów systemów w ramach jednego ćwiczenia z wojskami lub ćwiczenia dowódczo-sztabowego z oznaczonymi wojskami.

3032. W jednostkach wojskowych (pododdziałach) wszystkich rodzajów sił zbrojnych, posiadających najniższy stopień ukompletowania stanem osobowym i sprzętem (zaliczanych do kategorii gotowości od 6 do11), planowanie i realizacja etapów zgrywania systemów w jednym cyklu powinna uwzględniać planowane ilości (posiadane limity) żołnierzy rezerwy powoływanych na krótkotrwałe ćwiczenia wojskowe w ramach pięcioletniego systemu przeszkalania rezerw osobowych.

3033. W pododdziałach (oddziałach) skadrowanych będących w strukturze organizacyjnej jednostek o wyższym stopniu rozwinięcia, zgrywanie systemów powinno być realizowane w formie planistycznej. Praktyczne zgrywanie systemów, podsystemów lub ich elementów, w tych jednostkach (pododdziałach), realizować należy w ramach powołań żołnierzy na krótkotrwałe ćwiczenia wojskowe.

2. NADAWANIE KRYPTONIMÓW ĆWICZEŃ

3034. W celu zapewnienia ochrony informacji oraz sprawnej identyfikacji ćwiczeń należy stosować system nadawania kryptonimów ćwiczeń.

3035. Kryptonim ćwiczenia powinien składać się z jednego słowa (wyrazu) w języku polskim, znaczenie którego może charakteryzować podejmowaną w ćwiczeniu problematykę
      (np. MARSZ, OGNIWO, POMOC, itp.).

3036. Określając kryptonim ćwiczenia należy uwzględnić systematykę nazw przyjętą dla określonych szczebli organizacyjnych, na którym prowadzone będzie ćwiczenie. Nie wolno stosować skrótów i oznaczeń przypisanych dla dowództw NATO.

3037. Kryptonimy ćwiczeń są jawne, mogą być używane w dokumentach odnoszących się do danego przedsięwzięcia oraz podczas kontaktów z mediami.

3038. W zapisie kryptonimów używać należy wyłącznie „dużych liter” dopełnionych rokiem realizacji zamierzenia bez wyodrębniającego znaku interpunkcyjnego (cudzysłów).

Rozdział 4

ORGANIZACJA ĆWICZEŃ

4.1. PRZYGOTOWANIE, PROWADZENIE, OCENA I OMÓWIENIE ĆWICZEŃ

4.1.1. Przygotowanie ćwiczeń

4000. Proces przygotowania ćwiczenia to realizacja szeregu zamierzeń planistycznych, organizacyjnych i szkoleniowych zapewniających sprawny przebieg ćwiczenia oraz osiągnięcie zakładanych celów szkoleniowych.

4001. Przygotowanie ćwiczeń obejmuje:

1. wydanie rozkazu w sprawie przygotowania ćwiczenia;

2. opracowanie i zatwierdzenie koncepcji przygotowania i przeprowadzenia ćwiczenia;

3. przeprowadzenie rekonesansu (wg potrzeb) oraz opracowanie dokumentów wyjściowych do uruchomienia procesu planowania operacyjnego (działań) przez ćwiczące dowództwa i sztaby;

4. opracowanie dokumentacji wchodzącej w skład planu przeprowadzenia ćwiczenia;

5. dokonanie przeglądu zgodności treści opracowanej dokumentacji ćwiczenia;

6. zatwierdzenie planu przeprowadzenia ćwiczenia;

7. wydanie rozkazu w sprawie przeprowadzenia do ćwiczenia;

8. przygotowanie kierownictwa, ćwiczących i rejonów ćwiczeń.

4002. Kierownik ćwiczenia odpowiedzialny jest za przygotowanie i przeprowadzenie ćwiczenia zgodnie z zasadami określonymi w dokumentach normatywnych. Jest przełożonym wszystkich żołnierzy wchodzących w skład struktury organizacyjnej ćwiczenia.

4003. Szef zespołu autorskiego opracowującego dokumentację ćwiczenia (treningu) odpowiedzialny jest za koordynację przygotowania ćwiczenia i wartość merytoryczną opracowywanych dokumentów. Kieruje pracami zespołu i posiada prawo do wydawania poleceń wszystkim żołnierzom wchodzącym w jego skład.

4004. Proces przygotowania ćwiczeń przez zespoły autorskie nie powinien być krótszy niż:

1. dla ćwiczeń prowadzonych na poziomie strategicznym - 8 miesięcy;

2. dla ćwiczeń prowadzonych na poziomie operacyjnym - 6 miesięcy;

3. dla ćwiczeń prowadzonych na poziomie taktycznym - od 1 do 4 miesięcy w tym dla ćwiczeń prowadzonych na szczeblu:

1. korpusu - 4 miesiące;

2. dywizji (równorzędnej) - 3 miesiące;

3. brygady/pułku (równorzędnej) - 2 miesiące;

4. batalionu (równorzędnego) - 1 miesiąc.

4005. W skład zespołu autorskiego ćwiczenia wchodzą:

1. szef zespołu autorskiego - w ćwiczeniach prowadzonych przez dowódcę (szefa) danego szczebla dowodzenia na szefa zespołu autorskiego powinien być wyznaczony oficer ze ścisłego kierownictwa dowództwa (sztabu) bezpośrednio podległy kierownikowi ćwiczenia;

2. zastępca szefa zespołu autorskiego (powoływany wg potrzeb);

3. członkowie zespołu autorskiego - to oficerowie wyznaczeni ze sztabu bezpośrednio podległego kierownikowi ćwiczenia.

4006. W celu zapewnienia sprawnego procesu przygotowania ćwiczenia (treningu) oraz posiadanych możliwości personalnych sztabu kierownika ćwiczenia, z członków zespołu autorskiego mogą zostać zorganizowane dwa zespoły robocze:

1. zespół (grupa) planowania ćwiczenia - odpowiedzialny za przygotowanie dokumentacji ćwiczenia, jego organizację i zorganizowanie konferencji planistycznych, sporządzenie dokumentów rozkazodawczych uruchamiających proces organizacji ćwiczenia, a także dokumentów sprawozdawczych po zakończeniu ćwiczenia;

2. zespół (grupa) planowania operacyjnego (działań) - odpowiedzialny za przygotowanie dokumentów uruchamiających proces planowania operacyjnego przez ćwiczące dowództwa i sztaby oraz dokonanie jego przeglądu i sprawdzenia, a także opracowanie planu podawania informacji i dokumentacji praktycznego działania wojsk.

4007. W celu zapewnienia sprawnego kierowania przebiegiem ćwiczenia, na mocy rozkazu organizacyjnego do ćwiczenia powoływane jest kierownictwo ćwiczenia w składzie:

1. kierownik ćwiczenia;

2. zastępca kierownika ćwiczenia (wg potrzeb: zastępca kierownika ćwiczenia ds. działań taktycznych i ogniowych, ds. działania RSZ, itd.);

3. zespół analizy, oceny i omówienia ćwiczenia;

4. zespół zabezpieczenia teleinformatycznego;

5. zespół zabezpieczenia stanowiska kierowania ćwiczeniem;

6. zespół prasowo-informacyjny - wg potrzeb;

7. zespół ds. zgrywania systemów (wg potrzeb);

8. zespół ds. działań taktycznych i ogniowych;

9. zespół protokołu i zabezpieczenia wizyt;

10. inne zespoły, np. umożliwiające realizację zadań przez koordynatorów kierownika ćwiczenia, np. zespół (grupa operacyjna) Sił Powietrznych, Marynarki Wojennej, itp.;

11. sztab kierownictwa ćwiczenia, w składzie:

1. szef sztabu kierownictwa ćwiczenia;

2. zastępca szefa sztabu kierownictwa ćwiczenia - szef centrum koordynacyjnego;

3. centrum koordynacyjne ćwiczenia:

• zespół (grupa operacyjna) podawania wiadomości;

• zespół (grupa operacyjna) monitorowania przebiegu ćwiczenia;

• zespół (grupa operacyjna) dowództwa szczebla nadrzędnego (przełożonego);

• zespół (grupa operacyjna) sił przeciwnika;

• zespół (grupa operacyjna) podgrywający za jednostki i instytucje spoza łańcucha dowodzenia (sąsiedzi, organa administracji państwowej i samorządowej, pozamilitarne ogniwa obronne oraz organizacje pozarządowe);

• zespół (grupa operacyjna) podgrywający podwładnych ćwiczącego szczebla dowodzenia;

• zespół (grupa) ochrony i prewencji;

• inne zespoły (grupy, sekcje), niezbędne do zabezpieczenia sprawnego przebiegu ćwiczenia.

4.1.2. Prowadzenie ćwiczeń

4008. Prowadzenie ćwiczeń nakierowane jest głównie na osiąganie założonych celów szkoleniowych. Osiąga się je poprzez realizację zadań wynikających z rozkazu w sprawie przygotowania ćwiczenia. Charakter i zakres zagadnień szkoleniowych zależy od ćwiczącego szczebla dowodzenia, rozmachu ćwiczenia oraz zakresu problematyki będącej przedmiotem ćwiczenia.

4009. Prowadzenie ćwiczenia może odbywać się metodą kontrolowanego przebiegu całego ćwiczenia lub zapewnienia swobody działania uczestnikom ćwiczenia. W metodzie kontrolowanej działanie ćwiczących jest wymuszone bądź sprowokowane podawanymi informacjami. Prowadzenie ćwiczeń metodą zapewnienia swobody działania umożliwia sprawdzenie możliwości realizacji zadań w różnych warunkach ograniczeń. Wybór odpowiedniej metody prowadzenia ćwiczenia powinien umożliwić osiągnięcie celów ćwiczenia.

4010. W ramach etapu prowadzenia ćwiczeń wyróżniamy następujące przedsięwzięcia:

1. rozpoczęcie ćwiczenia (rozruch ćwiczenia) - może być przeprowadzony w formie zajęć lub „mini ćwiczenia” w ramach którego następuje zapoznanie z sytuacją wyjściową do ćwiczenia i dokumentami normatywnymi oraz wskazanie miejsc pracy, sprawdzenie systemów łączności i obiegu informacji. Przedsięwzięcia tego okresu mogą trwać od 1 do 2 dni;

2. część główna - realizacja celów szkoleniowych (wg potrzeb - przeprowadzenie omówienia doraźnego po zakończeniu każdego z etapów ćwiczenia);

3. zakończenie ćwiczenia - obejmuje przerwanie działań ćwiczących i zespołów podgrywających, rozliczenie dokumentów, przygotowanie stanu osobowego i sprzętu do przejścia w stan programowego szkolenia w rejonie ćwiczenia;

4. przemieszczenie do miejsc stałej dyslokacji lub tymczasowego miejsca postoju.

4.1.3. Ocena i omówienie przeprowadzonego ćwiczenia

4011. Ocena i omówienie ćwiczenia ma duże znaczenie szkoleniowe i powinno zawierać rzetelną ocenę dowództw, sztabów i wojsk oraz określić kierunki dalszego ich doskonalenia.

4012. W celu uzyskania wiarygodnych informacji z całego procesu organizacji prowadzenia ćwiczenia obowiązuje odpowiedni system analityczno-sprawozdawczy, który zawierać powinien następujące elementy:

1. omówienie wstępne;

2. sprawozdanie wstępne z ćwiczenia;

3. omówienie szczegółowe;

4. sprawozdanie końcowe z ćwiczenia.

4013. Omówienie wstępne - bezpośrednio po zakończeniu ćwiczenia powinno się odbyć omówienie (debata) wstępne przeprowadzone z udziałem uczestników przedsięwzięcia.

Celem omówienia jest:

1. zebranie uwag i wniosków od wszystkich uczestników ćwiczenia;

2. omówienie sposobu i przedstawienie oceny realizacji zadań w toku ćwiczenia, szczególnie w odniesieniu do przyjętych celów ćwiczenia;

3. wskazanie możliwości wykorzystania zebranych doświadczeń i wniosków do ewentualnego wdrożenia w praktyce szkoleniowej.

4014. Sprawozdanie wstępne z ćwiczenia - jest pierwszym oficjalnym, pisemnym meldunkiem składanym po zakończeniu ćwiczenia. Powinno być przesłane przez kierownika ćwiczenia do przełożonego w terminie do 5 dni od daty jego zakończenia.

4015. Sprawozdanie z ćwiczenia powinno zawierać:

1. nazwę i termin przeprowadzenia ćwiczenia;

2. cele i problemy rozpatrywane w ćwiczeniu;

3. przedsięwzięcia realizowane w trakcie planowania ćwiczenia;

4. bazę danych z ćwiczenia (w części dotyczącej ogólnej struktury organizacyjnej ćwiczących);

5. skład kierownictwa ćwiczenia;

6. problemy rozpoznawcze i operacyjne;

7. problemy działań połączonych;

8. zagadnienia zabezpieczenia logistycznego;

9. zagadnienia współpracy z komórkami pozamilitarnymi.

4016. Omówienie szczegółowe - przedsięwzięcie realizowane między 10-15 dniem po zakończeniu ćwiczenia. Przebieg omówienia powinien przyjmować następujący układ:

1. przedstawienie tematu, celów szkoleniowych, składu stron, ich położenie wyjściowe oraz zamiary;

2. omówienie przebiegu ćwiczenia;

3. uwagi szefa zespołu (grupy) analizy, oceny i omówienia dotyczące przebiegu ćwiczenia wg jego etapów;

4. uwagi szczegółowe osób funkcyjnych kierownictwa ćwiczenia;

5. uwagi i spostrzeżenia dowódców biorących udział w ćwiczeniu;

6. uwagi zamykające, kierownika ćwiczenia dla poszczególnych uczestników omówienia.

4017. Sprawozdanie końcowe z ćwiczenia - opracowywane jest przez sztab kierownika ćwiczenia i przesyłane do przełożonego oraz pozostałych wyższych dowództw i sztabów zgodnie z obowiązującym w Siłach Zbrojnych RP systemem sprawozdawczości.

4018. Podstawę merytoryczną opracowania końcowego sprawozdania z ćwiczenia stanowią:

1. sprawozdanie z ćwiczenia;

2. uwagi i spostrzeżenia określone w ramach omówienia wstępnego;

3. oceny, uwagi i ustalenia przedstawione podczas omówienia szczegółowego;

4. uwagi i propozycje uczestników ćwiczenia;

5. meldunki z przeprowadzonych analiz.

4019. Sprawozdanie końcowe powinno również zawierać opis nowatorskich rozwiązań szkoleniowo-metodycznych zastosowanych w ćwiczeniu oraz sposób ich wdrożenia (rozpowszechnienia) do procesu szkolenia dowództw i sztabów.

4.2. TRYB ZATWIERDZANIA ĆWICZEŃ

4020. W celu zapewnienia zgodności treści dokumentacji ćwiczenia z obowiązującymi dokumentami normatywnymi oraz zachowanie dyscypliny szkoleniowej w zakresie realizowanej problematyki, każde ćwiczenie z dowództwami i sztabami w Siłach Zbrojnych RP bez względu na jego typ i formę podlega zatwierdzeniu.

4021. Zatwierdzeniu podlega koncepcja przygotowania i przeprowadzenia ćwiczenia koncepcje zatwierdzają:

1. szef Sztabu Generalnego WP - ćwiczeń oraz treningów prowadzonych ze Sztabem Generalnym WP, dowództwami RSZ i Dowództwem Operacyjnym, Dowództwem Garnizonu Warszawa oraz ćwiczeń dowódczo-sztabowych i ćwiczeń z wojskami prowadzonych osobiście przez dowódców RSZ, dowódcę Dowództwa Operacyjnego i dowódcę Garnizonu Warszawa;

2. zastępca szefa SG WP - koncepcje i plany ćwiczeń oraz treningów prowadzonych przez szefów generalnych zarządów SG WP;

3. dowódcy RSZ i dowódca Garnizonu Warszawa - koncepcje ćwiczeń prowadzonych przez zastępców dowódców RSZ, zastępcę dowódcy Garnizonu Warszawa i bezpośrednio podległych dowódców ZT/OW (równorzędnych) stanowiących zasadniczy moduł bojowy danego RSZ oraz treningów prowadzonych z podległym dowództwem. Pozostałą dokumentację ćwiczeń i treningów jednostek bezpośrednio podległych DRSZ i DGW zatwierdzają zastępcy dowódcy lub osoby funkcyjne stosownie do nadzorowanego rodzaju wojsk;

4. dowódca Dowództwa Operacyjnego - koncepcje ćwiczeń prowadzonych przez szefów Centrum Operacji Powietrznych i Centrum Operacji Morskich oraz treningów prowadzonych z DO;

5. dowódcy ZT/OW (KZ/KOP, dywizja, flotylla - równorzędne) - koncepcje ćwiczeń prowadzonych osobiście przez bezpośrednio podległych dowódców (szefów) jednostek wojskowych stanowiących zasadniczy moduł bojowy ZT/OW (brygada, WSzW, RBM, itd. - równorzędna) i zastępców oraz inne osoby funkcyjne dowództwa i sztabu stosownie do posiadanego zakresu zadaniowego, a także koncepcje treningów prowadzonych z podległym dowództwem;

6. dowódcy brygad (równorzędni) - koncepcje ćwiczeń prowadzonych osobiście przez zastępców i inne osoby funkcyjne dowództwa i sztabu stosownie do posiadanego zakresu zadaniowego oraz bezpośrednio podległych dowódców, a także koncepcje treningów prowadzonych z podległym dowództwem.

4022. Głównym organizatorem przedstawiania dokumentów ćwiczenia do zatwierdzenia jest kierownik ćwiczenia. Na szczeblu Sztabu Generalnego WP koordynatorem procesu przedstawiania do zatwierdzenia szefowi Sztabu Generalnego WP koncepcji jest zastępca szefa SG WP.

4023. Koncepcje ćwiczeń powinny być przedstawiane do zatwierdzenia z takim wyprzedzeniem czasowym, który umożliwi terminowe opracowanie planu przeprowadzenia ćwiczenia.

4.3. ZAKOŃCZENIE

Przedstawione w dokumencie unormowania doktrynalne dotyczące organizacji szkolenia dowództw i sztabów w Siłach Zbrojnych RP są wynikiem prac podjętych w celu dostosowania dotychczas funkcjonujących rozwiązań, odpowiednio do strategicznych celów w dziedzinie obronności Polski i aktualnej sytuacji w środowisku bezpieczeństwa oraz zewnętrznych i wewnętrznych uwarunkowań szkoleniowych. Dlatego też, zawarte w dokumencie treści stanowią efekt poszukiwań rozwiązań modelowych, wychodzących naprzeciw zarówno narodowym jak i sojuszniczym potrzebom szkoleniowym.

„Organizacja...” jako dokument doktrynalny podlegać będzie systematycznemu przeglądowi i aktualizacji stosownie do zmieniających się potrzeb szkoleniowych i struktury organizacyjnej Sił Zbrojnych RP.

Zawarte w dokumencie rozwiązania zapewniają właściwy przebieg procesu przygotowania dowództw i sztabów do realizacji zadań zgodnie z ich przeznaczeniem oraz warunki organizacyjne umożliwiające osiąganie porównywalnego poziomu wyszkolenia wszystkich ogniw dowodzenia.

Na podstawie postanowień zawartych w „Organizacji...” oraz stosownie do potrzeb, poszczególne dowództwa RSZ w uzgodnieniu ze Sztabem Generalnym WP mogą wprowadzać do użytku służbowego własne fachowe wydawnictwa wojskowe wspomagające organizację procesu szkolenia podległych dowództw i sztabów.

Wprowadzenie do użytku służbowego dokumentu doktrynalnego pt. „Organizacja szkolenia dowództw i sztabów w Siłach Zbrojnych RP” skutkować będzie wydaniem nowej instrukcji
o przygotowaniu i prowadzeniu ćwiczeń z dowództwami, sztabami i wojskami.

zdolność operacyjna umożliwiająca rozwinięcie wydzielonych sił w określonym miejscu i czasie w celu zademonstrowania determinacji i woli przeciwdziałania zagrożeniu. Zdolność ta osiągana jest poprzez nabycie umiejętności i sprawności w realizacji wymagań szeregu zdolności operacyjnych takich jak: dowodzenie, użycie sił w określonym czasie, przemieszczenie i mobilność, działania sojusznicze i koalicyjne

wg NATO - LIVE EXERCISE (LIVEX) - ćwiczenie z wojskami

wg NATO - COMMAND POST EXERCISE (CPX) - ćwiczenie dowódczo-sztabowe

wg NATO - EXERCISE STUDY (EXSTUDY) - ćwiczenia studyjne

bez uwzględnienia ćwiczeń dowódczo-sztabowych wspomaganych komputerowo i instruktażowo-metodycznych

dotyczy MW i korpusów SP

j.w.

do czasu funkcjonowania korpusów

po rozformowaniu korpusów z udziałem dowództwa BLMW

do czasu rozformowania dowództw korpusów

po rozformowaniu - Brygada Lotnictwa Taktycznego, Brygada Rakietowa Obrony Powietrznej, Brygada Radiotechniczna i Brygada Lotnictwa Transportowego

do czasu rozwiązania korpusów

struktura organizacyjna kierownictwa ćwiczenia jest przykładem modelowym i może być dostosowana do konkretnych potrzeb ćwiczeń wynikających z realizowanej problematyki szkoleniowej, struktury organizacyjnej i ćwiczących szczebli dowodzenia

1

35

GŁÓWNY ĆWICZĄCY

Ćwiczenie z wojskami

STRONA PRZECIWNA

Ćwiczenie dowódczo-sztabowe

na mapach

DRUGOPLANOWY

ĆWICZĄCY

Ćwiczenie dowódczo-sztabowe

szkieletowe

NIEĆWICZĄCY

---