PRAWO ZAGADNIENIA EGZAMINACYJNE

1. Pojęcie prawa

2. Norma prawna

3. Przepis prawny

4. Stosunek prawny i jego elementy

5. Zdarzenie prawne

6. Źródła prawa i system źródeł prawa polskiego

7. Luki w prawie i kolizje norm prawnych

8. System prawa

9. Wykładnia prawa

10. Gałęzie prawa

11. Pojęcie, systematyka i źródła prawa cywilnego

12. Stosunek cywilnoprawny

13. Osoby fizyczne i osoby prawne

14. Zdolność prawna i zdolność do czynności prawnych

15. Zdarzenia cywilnoprawne

16. Wady oświadczeń woli

17. Przedstawicielstwo

18. Przedawnienie

19. Pojęcie prawa rzeczowego

20. Pojęcie i rodzaj rzeczy

21. Prawo własności

22. Użytkowanie wieczyste

23. Użytkowanie

24. Służebności

25. Zastaw (w tym rejestrowy)

26. Hipoteka

27. Spółdzielcze ograniczone prawa rzeczowe

28. Posiadanie, dzierżenie, władztwo prekaryjne

29. Księgi wieczyste

30. Pojęcie zobowiązania i jego elementy

31. Źródła zobowiązań

32. Umowa - pojęcie i rodzaje

33. Tryb zawierania umów

34. Umowa przedwstępna

35. Dodatkowe zastrzeżenia umowne

36. Podstawowe zasady wykonywania umów

37. Przesłanki odpowiedzialności kontraktowej

38. Niemożność świadczenia

39. Ochrona wierzyciela w razie niewypłacalności dłużnika, a możliwość żądania uznania umowy za bezskuteczną wobec osoby trzeciej

40. Dług, a odpowiedzialność

41. Rodzaje odpowiedzialności

42. Poręczenie

43. Gwarancja

44. Nieodwołalne pełnomocnictwo jako forma zabezpieczenia wykonania zobowiązania

45. Przelew wierzytelności i przystąpienie do długu osoby trzeciej jako forma zabezpieczenia wykonania zobowiązania

46. Spółka cywilna

47. Spółka jawna

48. Spółka partnerska

49. Spółka komandytowa

50. Spółka komandytowo-akcyjna

51. Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością

52. Spółka akcyjna

53. Firma, zasady prawa firmowego

54. Prokura

55. Krajowy Rejestr Sądowy

56. Organizacja wymiaru sprawiedliwości w Polsce

PRAWO ZAGADNIENIA EGZAMINACYJNE

1. Pojęcie prawa - prawo jest nierozerwalnie związane z państwem, ponieważ integralną częścią prawa jest przymus, zabezpieczający jego przestrzegania; prawo przedmiotowe to zbiór norm wydanych lub usankcjonowanych przez państwo i zabezpieczone środkami przymusu państwowego,

2. Norma prawna - to wynikająca z przepisów reguła postępowania, wydana lub usankcjonowana przez państwo, zagwarantowana przymusem państwowym; może być wydawana (ustanawiana) przez państwo jako nowa, nie istniejąca przedtem norma; może też być sankcjonowana gdy państwo normę stosowaną dotychczas zwyczajowo uznaje za obowiązującą; norma ma charakter ogólny, dlatego każdy kto znajdzie się w sytuacji opisanej przez normę, ma obowiązek tak się zachować jak norma nakazuje; norma ma charakter dwustronny (dla jednej osoby wynika z niej obowiązek, a dla drugiej prawo); norma zbudowana jest z trzech części: hipoteza - jeżeli..., dyspozycja - to..., sankcja - w przeciwnym razie...; normy mogą być bezwzględnie obowiązujące (imperatywne) - np. strony umowy nie mogą ich zmienić (prawo państwowe, administracyjne, finansowe, karne) i względnie obowiązujące (dyspozytywne) - strony umowy muszą się do tych norm dostosować jedynie wtedy gdy spraw, których dotyczy norma, nie uregulowały w umowie inaczej (najwięcej takich norm zawiera prawo cywilne),

3. Przepis prawny - to elementarna część ustawy lub innego aktu normatywnego; przepisem jest wiec artykuł, paragraf, punkt, ustęp itd.; przepis nie musi się pokrywać z normą prawną (normy są najczęściej w dość złożony i zawiły sposób zakodowane w przepisach prawnych); przepis formułowany jest po to, aby na jego podstawie regulować rzeczywistość,

4. Stosunek prawny i jego elementy - stosunek prawny to stosunek społeczny, który rodzi określone skutki prawne; osoby uczestniczące w takim stosunku nazywane są podmiotami lub stronami stosunku prawnego; jest 5 elementów stosunku prawnego: a) prawo podmiotowe, b) obowiązek odpowiadający prawu podmiotowemu, c) podmiot prawa (np. pożyczający gotówkę), d) podmiot obowiązku (np. dłużnik obowiązany oddać gotówkę), e) przedmiot stosunku prawnego (np. pożyczona gotówka);

5. Zdarzenie prawne - to każde zdarzenie pociągające za sobą powstanie, zmianę lub rozwiązanie stosunku prawnego (np. zawarcie umowy, narodziny dziecka, kradzież, przydział mieszkania itd.); zdarzenia można podzielić na zdarzenia sensu stricto - niezależne od woli człowieka i na działania - są zależne od woli człowieka; działania dzieli się na czyny - dokonane bez zamiaru wywołania skutku prawnego (np. włamanie) i na akty prawne - zdarzenia mające na celu wywołanie skutków prawnych (np. zawarcie umowy); czyny mogą być dozwolone i niedozwolone (zabronione lub nie przez prawo); akty prawne dzielą się na czynności prawne, akty administracyjne oraz orzeczenia sądowe konstytutywne,

6. Źródła prawa i system źródeł prawa polskiego - prawo materialne to wszystkie okoliczności mające wpływ na kształt stanowionego prawa (np. stosunki gospodarcze, panująca ideologia, obyczaje); prawo formalne - wszystkie formy w jakich objawia się i jest podawana wola prawodawcy; akty prawne w Polsce - Konstytucja, ustawy, ratyfikowane umowy m/n, rozporządzenia, uchwały, zarządzenia, akty prawa miejscowego; źródła prawa stanowią hierarchicznie zbudowany system, w którym szczeble niższe nie mogą zawierać przepisów sprzecznych ze szczeblami wyższymi; do wydawania ustaw upoważniony jest najwyższy organ władzy państwowej Sejm (przedmiotem ustaw powinny być najważniejsze sprawy polityczne, gospodarcze i kulturalne państwa); inicjatywę ustawodawczą (prawo do przedstawienia Sejmowi gotowego projektu ustawy) posiadają posłowie, Senat, Prezydent, Rada Ministrów (większość projektów),

7. Luki w prawie i kolizje norm prawnych - luka w prawie to brak norm dla takiego stosunku społecznego, który powinien być uregulowany; luki w prawie wypełnia się za pomocą analogii ustawy (występuje wtedy gdy do jakiegoś stanu faktycznego stosowane są normy prawne odnoszące się do innego podobnego stanu) lub analogii prawa (sąd opiera rozstrzygnięcie sprawy na stworzonej przez siebie normie wyprowadzonej z ogólnych zasad ustawodawstwa - taka stworzona norma nie ma charakteru trwałego i jest przeznaczona wyłącznie do rozstrzygnięcia danej sprawy, może mieć znaczenie jako precedens sądowy), analogie mają największe zastosowanie w prawie cywilnym, w prawie karnym stosowanie analogii jest niedopuszczalne; kolizja przepisów prawnych ma miejsce gdy stosunek prawny uregulowany jest więcej niż jednym przepisem, które wzajemnie się wykluczają; kolizje przepisów prawnych mogą mieć miejsce w czasie (gdy sprawa uregulowana jest odmiennie przez przepisy wydane w różnym czasie), kolizje takie rozstrzyga się przy pomocy przepisów przejściowych lub wprowadzających, przy czym stosowana jest zasada mówiąca, że ustawa późniejsza uchyla wcześniejszą; kolizja w przestrzeni to ta, do której dochodzi między przepisami obowiązującymi w różnych miejscach (np. przepisy różnych państw), każde państwo ustanawia własne przepisy kolizyjne, które określają kiedy stosować prawo rodzime, a kiedy obce i tak: w zakresie prawa osobowego (ocena zdolności prawnej i zdolności do czynności prawnych) stosuje się przepisy tego państwa, którego obywatelem jest dana osoba; w zakresie prawa rzeczowego (własność, posiadanie, użytkowanie, hipoteka itp.) stosuje się przepisy państwa, na terenie którego rzecz się znajduje; w zakresie oceny umów stosuje się przepisy tego państwa na terenie którego umowa została zawarta,

8. System prawa - to całokształt obowiązujących w państwie przepisów z uwzględnieniem ich podziału na gałęzie oraz zespół zasadniczych idei przewodnich, na których opiera się społeczno-gospodarczy i polityczny ustrój państwa, a także podstawowe idee prawne; prawo dzieli się na szereg działów zwanych gałęziami; w ramach poszczególnych gałęzi wyróżnia się instytucje prawne, czyli węższe zespoły norm odnoszących się do pewnego zagadnienia; prawo publiczne (ma na uwadze interes państwa, np. prawo karne), prywatne (ma na uwadze interes jednostki np. przepisy cywilnoprawne); prawo materialne (regulują zachowanie się ludzi i różnych instytucji w społeczeństwie, stanowią istotę systemu prawa), formalne (odnosi się do organizacji aparatu dbającego o przestrzeganie prawa materialnego oraz trybu dochodzenia praw np. kodeks postępowania cywilnego); prawo m/n (reguluje stosunki wzajemne między państwami), wewnętrzne (reguluje stosunki w państwie);

9. Wykładnia prawa - inaczej interpretacja to zespół czynności zmierzający do ustalenia właściwej treści norm prawnych, zawartych w przepisach; stosowanie wykładni pozwala na uelastycznienie przepisów prawnych i dostosowanie ich do nowych sytuacji, jednak w drodze interpretacji nie można nadać normie treści sprzecznej z jej wyraźnym brzmieniem; wykładnia prawa ze względu na podmiot może być autentyczna (interpretacji dokonuje ten sam organ, który wydał interpretowany przepis), legalna (interpretacji dokonuje organ, któremu to zadanie zostało zlecone w konstytucji), praktyczna (interpretacji dokonuje organ państwowy w toku stosowania prawa, przy rozstrzyganiu konkretnych spraw, szczególne miejsce zajmują tutaj wykładnie Sądu Najwyższego), doktrynalna (zawarta jest w naukowej literaturze prawniczej); wykładnia ze względu na metodę może być: słowna (oparta na analizie struktury językowej, chodzi o dokładne zrozumienie znaczenia zapisanego tekstu), celowościowa (dąży do określenia celu, dla którego normy zostały wydane), systematyczna (określenie miejsca jakie dana norma zajmuje w ramach aktu normatywnego czy w ramach całego ustawodawstwa), historyczna (ustalenie znaczenia norm prawnych za pomocą materiałów historycznych); wykładnia ze względu na wynik może być rozszerzająca (nakazuje daną normę rozumieć szerzej niż by to wynikało z interpretacji słownej), ścieśniająca (nakazuje daną normę rozumieć węziej niż by to wynikało z interpretacji słownej), stwierdzająca (nakazuje normę rozumieć dosłownie),

10. Gałęzie prawa - gałęzie prawa (wyodrębniane są ze względu na wspólny przedmiot regulowania), prawo podzielone jest podmiotowo, tzn. każda gałąź ma inny zakres regulacji;

• konstytucyjne - ustala podstawowe zasady ustroju państwa (wytycza główne kierunki rozwoju pozostałym gałęziom prawa),

• administracyjne - reguluje sposoby organizacji i powoływania organów administracyjnych oraz stosunki prawne powstające w toku działania tych organów,

• finansowe - reguluje zasady gromadzenia środków pieniężnych na potrzeby państwa oraz tryb działania organów i instytucji finansowych,

• cywilne - reguluje stosunki majątkowe i niektóre stosunki osobiste pomiędzy równorzędnymi (w danej sprawie) podmiotami prawa,

• rodzinne - reguluje osobiste i majątkowe stosunki w rodzinie oraz stosunki wynikające z opieki, przysposobienia i kurateli,

• pracy - reguluje stosunki między pracodawcą, a pracownikiem związane z wykonywaniem pracy,

• karne - określa czyny jakie są przestępstwami, ustala kary za przestępstwa, określa zasady odpowiedzialności karnej,

• formalne - określa procedury z jakich należy skorzystać, aby wyegzekwować swoje prawo,

11. Pojęcie, systematyka i źródła prawa cywilnego - prawo cywilne reguluje stosunki majątkowe i niektóre stosunki osobiste pomiędzy równorzędnymi podmiotami; systematyka PC: a) część ogólna - zawiera normy, które regulują zagadnienia wspólne dla pozostałych działów prawa cywilnego (np. podmioty, mienie, czynności prawne, przedawnienie), b) prawo rzeczowe - reguluje prawne formy korzystania z rzeczy, c) prawo zobowiązaniowe normują stosunki jakie powstają między wierzycielem i dłużnikiem, d) prawo spadkowe - reguluje przejście praw i obowiązków zmarłego na inne podmioty prawa; podstawowym źródłem prawa cywilnego w Polsce jest kodeks cywilny z 23 kwietnia 1964 roku, obowiązujący od 1 stycznia 1965 r., do źródeł pozakodeksowych należą oparte na ustawach: Prawo spółdzielcze, Prawo wekslowe, Prawo czekowe, Prawo lokalowe, Prawo budowlane, Prawo przewozowe, Prawo lotnicze, Kodeks morski,

12. Stosunek cywilnoprawny - to stosunek społeczny zachodzący pomiędzy równorzędnymi podmiotami na tle majątkowym lub w nielicznych przypadkach osobistych, regulowany przez normy prawa cywilnego; w stosunku cywilnoprawnym można wyodrębnić następujące elementy: a)podmioty stosunku, b) przedmiot stosunku, c) uprawnienia wynikające ze stosunku, d) obowiązki wynikające ze stosunku,

13. Osoby fizyczne i osoby prawne - osobą fizyczną jest człowiek od chwili urodzenia do chwili śmierci; osobą prawną jest wyodrębniona jednostka organizacyjna, która zgodnie z obowiązującymi przepisami może występować jako samodzielny podmiot prawa cywilnego (np. Skarb Państwa, przedsiębiorstwa, banki, spółki, fundacje, spółdzielnie itp.), na istotę osoby prawnej składają się: element ludzki, element majątkowy, element organizacyjny, cel; osoba fizyczna: a) ma pełną zdolność do czynności prawnych (ukończenie 18 lat lub dziewczyna, która skończywszy 16 lat może za zezwoleniem sądu wyjść za mąż), b) ma ograniczoną zdolność do czynności prawnych (ukończone 13 lat lub osoby częściowo ubezwłasnowolnione), do ważności czynności prawnych potrzebna jest zgoda przedstawiciela ustawowego tej osoby, c) nie ma zdolności do czynności prawnych (nie ukończenie 13 lat oraz osoby całkowicie ubezwłasnowolnione), czynności prawne wykonują za nich przedstawiciele ustawowi; ubezwłasnowolnienie osoby fizycznej jest orzekane przez sąd gdy dana osoba nie jest w stanie kierować swoim postępowaniem.

14. Zdolność prawna i zdolność do czynności prawnych - zdolność prawna to zdolność do występowania w charakterze podmiotu w stosunkach cywilnoprawnych; zdolność do czynności prawnych to zdolność do nabywania praw i zaciągania zobowiązań za pomocą czynności prawnych (zdolność do zawierania umów w sposób prawnie skuteczny); zdolność prawna i zdolność do czynności prawnych osób prawnych traktowane są łącznie jako tzw. specjalna zdolność osób prawnych; osobie prawnej wolno zawierać tylko takie umowy, które zmierzają do realizacji jej celów i zadań,

15. Zdarzenia cywilnoprawne - to zdarzenia pociągające za sobą powstanie, zmianę lub rozwiązanie stosunku uregulowanego przez prawo cywilne,

16. Wady oświadczeń woli - to nieprawidłowości w procesie oświadczania woli; czynności prawne dotknięte wadami są nieważne, bądź umożliwiają osobie, która złożyła wadliwe oświadczenie wycofanie się ze skutków czynności prawnej; są 4 wady oświadczenia woli: a) brak świadomości lub swobody (osoba składająca oświadczenie znajduje się w stanie uniemożliwiającym podjęcie decyzji w sposób świadomy lub swobodny), oświadczenie takie jest nieważne, b) pozorność (oświadczenie woli za zgodą drugiej osoby dla pozoru), oświadczenie takie jest nieważne i nie rodzi żadnych skutków prawnych, c) błąd (osoba składająca oświadczenie woli ma mylne wyobrażenie o rzeczywistym stanie rzeczy albo mylne wyobrażenie o treści składanego oświadczenia), oświadczenie takie nie powoduje nieważności czynności prawnej, ale daje możliwość wycofania się z jego skutków, błąd musi dotyczyć czynności prawnej, a ponadto musi być istotny, d) groźba to przymus psychiczny zastosowany w celu wymuszenia oświadczenia woli, groźba musi być bezprawna i poważna, groźba umożliwia wycofanie się ze skutków oświadczenia woli,

17. Przedstawicielstwo - polega na tym, że czynność prawna zostaje dokonana przez przedstawiciela, w imieniu reprezentowanego oraz że pociąga skutki bezpośrednio dla reprezentowanego; są 2 rodzaje przedstawicielstwa: a) przedstawicielstwo ustawowe (wynika z przepisu ustawy), b) pełnomocnictwo (prawo do dokonywania czynności prawnych wynika z oświadczenia woli mocodawcy czyli osoby reprezentowanej),

18. Przedawnienie - polega na tym, że po upływie wskazanego przez prawo terminu dłużnik może się uchylić od spełnienia świadczenia, przedawnieniu ulegają tylko roszczenia majątkowe, terminy przedawnienia roszczeń nie mogą być umową stron przedłużane ani skracane; zasadniczy termin przedawnienia wynosi 10 lat; po upływie 3 lat przedawniają się roszczenia związane z prowadzeniem działalności gospodarczej, związane ze świadczeniami okresowymi, czy też wzajemne roszczenia pracodawcy i pracownika; po 2 latach przedawniają się roszczenia związane z usługami hotelarskimi i gastronomicznymi; po 1 roku przedawniają się roszczenia wynikające z umowy spedycji, umowy składu, przewozu rzeczy, umowy użyczenia; dłużnik chcąc skorzystać z przedawnienia musi podczas rozprawy zgłosić i wykazać, że w danej sprawie miało miejsce przedawnienie; bieg okresu przedawnienia może ulec zawieszeniu (termin po odwieszeniu biegnie dalej) albo przerwaniu (termin po przerwaniu biegnie od samego początku),

19. Pojęcie prawa rzeczowego - prawo rzeczowe to dział prawa cywilnego normujący prawo własności i inne prawa do rzeczy; prawa rzeczowe należą do grupy praw podmiotowych bezwzględnych więc służą przeciwko wszystkim (np. ochrona prawa własności); prawa rzeczowe odnoszą się do określonej rzeczy ruchomej lub nieruchomej,

20. Pojęcie i rodzaj rzeczy - rzeczami są przedmioty na tyle wyodrębnione, że w obrocie mogą być traktowane jako dobra samoistne; częściami składowymi są wszystkie elementy rzeczy, które nie mogą być odłączone bez uszkodzenia lub istotnej zmiany całości albo przedmiotu odłączonego (np. silnik motocykla, okładka książki); części składowe nie mogą być przedmiotem odrębnych praw rzeczowych (np. nie można być właścicielem samego koła w cudzym samochodzie); przynależnościami są odrębne rzeczy potrzebne do korzystania z rzeczy głównej zgodnie z jej przeznaczeniem (np. kluczyki do samochodu, futerał do okularów); nieruchomość to część powierzchni ziemskiej stanowiąca przedmiot odrębnej własności (grunt) wraz ze wszystkim co jest z nią trwale związane; ruchomość to każda rzecz, która nie jest nieruchomością;

21. Prawo własności - własność jest najszerszym prawem do rzeczy, pozwalającym właścicielowi korzystać z niej i rozporządzać nią z wyłączeniem innych osób; współwłasność jest szczególną formą własności (gdy rzecz stanowi jednocześnie własność kilku osób);

22. Użytkowanie wieczyste - jest prawem podmiotowym bezwzględnym; w użytkowanie wieczyste oddawane są tereny państwowe; państwo oddaje grunty osobom fizycznym i innym podmiotom prawa przyznając im szerokie prawo podobne do własności, samo jednak ich w pełni nie traci i może je z czasem odzyskać; użytkowanie wieczyste podlega wpisaniu do księgi wieczystej i trwa od 40 do 99 lat (na 5 lat przed upływem terminu użytkowania, użytkownik wieczysty może żądać przedłużenia na dalszy okres od 40 do 99 lat);

23. Użytkowanie - polega na uprawnieniu użytkownika do używania rzeczy i pobierania z niej pożytków; użytkownik nie może zmieniać przeznaczenia rzeczy,

24. Służebności - są ograniczonymi prawami rzeczowymi ustanawianymi na nieruchomościach; ich celem jest ułatwienie korzystania z jednej nieruchomości władnącej przez zwiększenie jej użyteczności kosztem nieruchomości obciążonej (służebnej) stanowiącej własność innej osoby; służebności mogą być gruntowe (np. służebność drogi koniecznej) lub osobiste,

25. Zastaw (w tym rejestrowy) - jest formą zabezpieczenia wierzytelności; zastawem może być tylko ruchomość; rzecz zastawiona może pozostać u dłużnika i wtedy fakt ten jest wpisywany do rejestru (zastaw rejestrowy),

26. Hipoteka - polega na obciążeniu nieruchomości prawem, na mocy którego wierzyciel może dochodzić zaspokojenia roszczeń z nieruchomości bez względu na to czyją stała się własnością i z pierwszeństwem przed osobistymi wierzycielami właściciela nieruchomości

27. Spółdzielcze ograniczone prawa rzeczowe - to prawa przysługujące osobie fizycznej lub prawnej względem rzeczy będących własnością spółdzielni (np. własnościowe prawo do lokalu przysługuje członkom spółdzielni mieszkaniowych); własnościowe prawo do lokalu jest prawem zbywalnym tzn. może być przedmiotem sprzedaży, zamiany, darowizny, podlega też dziedziczeniu przez spadkobierców; dokonywanie czynności prawnych, których przedmiotem jest spółdzielcze ograniczone prawo rzeczowe jest dopuszczalne w granicach przewidzianych w prawie spółdzielczym,

28. Posiadanie, dzierżenie, władztwo prekaryjne - posiadanie polega na sprawowaniu rzeczywistego władztwa nad rzeczą dla siebie samego i we własnym interesie (nie jest to więc prawo lecz stan faktyczny); są 3 rodzaje posiadania: a) samoistne (gdy posiadacz rzeczy włada nią jak właściciel), b) zależne (gdy posiadacz rzeczy włada nią jako najemca, dzierżawca, użytkownik), c) służebności (gdy posiadacz faktycznie korzysta z cudzej nieruchomości); dzierżenie polega na sprawowaniu władztwa nad rzeczą ale nie jest władaniem we własnym interesie lecz w interesie posiadacza; dzierżyciel powinien stosować się do wskazówek posiadacza,

29. Księgi wieczyste - to niejako dowód osobisty nieruchomości złożony z 4 części: a) oznaczenie nieruchomości (adres, powierzchnia gruntu, itd.), b) wpisy dotyczące właściciela, c) wpisy ciężarów i ograniczeń ciążących na nieruchomości (z wyjątkiem hipoteki), d) wpisy hipotek, ich rodzaju i terminu zapłaty długu wraz z odsetkami; księgi wieczyste są jawne (można zapoznać się z ich treścią); domniemywa się, że prawo wpisane do księgi wieczystej faktycznie istnieje,

30. Pojęcie zobowiązania i jego elementy - zobowiązanie jest stosunkiem prawnym, w którym wierzyciel może żądać od dłużnika spełnienia świadczenia, a dłużnik powinien to świadczenie spełnić; zobowiązanie ma 3 elementy: a) podmioty (strony) między którymi stosunek istnieje, b) przedmiot (określone świadczenie, czyli zachowanie dłużnika), c) treść stosunku prawnego (uprawnienia wierzyciela i odpowiadające im obowiązki dłużnika); stroną uprawnioną jest wierzyciel, a stroną zobowiązaną dłużnik;

31. Źródła zobowiązań - to następujące rodzaje zdarzeń prawnych: a) czynności prawne (najczęstsze i najważniejsze źródło zobowiązań np. zawieranie umów), b) czyny niedozwolone (powodują powstanie zobowiązania między sprawcą, a osobą pokrzywdzoną, treścią zobowiązania jest obowiązek naprawienia szkody), c) akty administracyjne, d) inne zdarzenia (np. prowadzenie cudzych spraw bez zlecenia lub bezpodstawne wzbogacenie)

32. Umowa - pojęcie i rodzaje - umowa to zgodne oświadczenie woli dwóch stron, zmierzające do ustanowienia, zmiany lub zniesienia stosunku prawnego; umowa to czynność prawna dwustronna; umowy mogą być: a) jednostronne (np. darowizna) lub dwustronnie zobowiązujące (np. sprzedaż), b) odpłatne (np. najem, dzierżawa) lub nieodpłatne (np. użyczenie, darowizna), c) konsensualne (są zawierane już w chwili porozumienia stron, jest ich większość) lub realne (dochodzą do skutku przez porozumienie stron i wydanie rzeczy np. użyczenie), d) adhezyjne (przez przystąpienie - strona może jedynie wyrazić zgodę na zawarcie umowy na z góry określonych warunkach np. przejazd autobusem), e) nazwane (to te których treść została sprecyzowana i które zostały przez ustawodawcę nazwane, np. sprzedaży, najmu, dzierżawy, pożyczki) lub nienazwane (umowy niesprecyzowane przez ustawodawcę),

33. Tryb zawierania umów - do zawierania umów odnosi się w prawie zobowiązaniowym zasada wolności umów (w granicach wyznaczonych przepisami strony dysponują swobodą: a) czy w ogóle zawierać umowę, b) z kim ją zawrzeć, c) jaką treść nadać umowie),

34. Umowa przedwstępna - to umowa, w której strona (lub obie strony) zobowiązuje się zawrzeć w przyszłości umowę o oznaczonej treści (umowę przyrzeczoną); umowa taka zawierana jest wtedy gdy z jakichkolwiek powodów niemożliwe jest jeszcze zawarcie umowy przyrzeczonej; umowa taka dla swej ważności musi określać: a) istotne elementy umowy przyrzeczonej, b) termin zawarcia umowy przyrzeczonej; są 2 skutki tak spisanej umowy: silniejszy (przymusowe zawarcie umowy przyrzeczonej) i słabszy (odszkodowanie za nie zawarcie umowy przyrzeczonej);

35. Dodatkowe zastrzeżenia umowne - to postanowienia zawarte w umowie mające na celu zabezpieczenie interesu wierzyciela i ułatwienie mu realizacji jego roszczeń; zadatek to kwota pieniężna lub inna rzecz jaką strona daje kontrahentowi przy zawarciu umowy (zadatek jest zabezpieczeniem wykonania umowy i jednocześnie odszkodowaniem na wypadek jej niewykonania), w razie wykonania umowy zadatek podlega zaliczeniu na poczet wynagrodzenia; umowne prawo odstąpienia to zawarowane w umowie prawo jednej lub obu stron do odstąpienia od umowy w przyszłości (strona uprawniona może w drodze jednostronnego oświadczenia skierowanego do partnera spowodować, że umowa będzie traktowana jako nie zawarta); odstępne polega na tym, że strona zastrzega sobie prawo odstąpienia od umowy za zapłatą oznaczonej kwoty pieniężnej (strona może odstąpić od umowy w drodze oświadczenia skierowanego do kontrahenta, pod warunkiem, że jednocześnie płaci odstępne),

36. Podstawowe zasady wykonywania umów - strony umowy powinny wykonać zobowiązania zgodnie z jej treścią; o miejscu wykonania zobowiązania decyduje przede wszystkim umowa stron; gdy brak jest odpowiednich postanowień w umowie o miejscu wykonania zobowiązania decyduje właściwość zobowiązania (np. buty u szewca, okulary u optyka itd.); zobowiązania pieniężne zawsze dłużnik ma obowiązek dostarczyć wierzycielowi na swój kosz i ryzyko; termin wykonania zobowiązania wynika najczęściej z umowy; gdy termin nie został ustalony w umowie dłużnik ma obowiązek spełnić świadczenie niezwłocznie po wezwaniu go do tego przez wierzyciela; świadczenia wynikające z umów wzajemnych powinny być spełnione jednocześnie

37. Przesłanki odpowiedzialności kontraktowej - odpowiedzialność za szkodę wyrządzoną wierzycielowi niewykonaniem lub nienależytym wykonaniem umowy nazywa się odpowiedzialnością kontraktową (wynikającą z umowy); jeżeli dłużnik nie spełnia świadczeń do których zobowiązał się w umowie, wierzyciel może skierować sprawę do sądu i na drodze przymusu państwowego dochodzić swoich roszczeń; dłużnik odpowiada za niewykonanie lub niewłaściwe wykonanie umowy gdy są spełnione następujące przesłanki: a) wierzyciel wskutek niewykonania umowy poniósł szkodę (bierze się pod uwagę zarówno stratę jak i utracony przez wierzyciela zysk), b) szkoda wierzyciela musi bezpośrednio wynikać z niewykonania umowy, c) niewykonanie umowy musi być następstwem okoliczności za które dłużnik ponosi odpowiedzialność (może to być rozmyślne działanie lub niedbalstwo); dłużnik nie ponosi odpowiedzialności kontraktowej jeśli przyczyną niewykonania umowy była siła wyższa lub przypadek,

38. Niemożliwość świadczenia - ma miejsce wtedy gdy spełnienie świadczenia przez dłużnika jest niemożliwe (np. dłużnik sprzedał konia, który przed wydaniem go kupującemu zdechł); w niektórych przypadkach dłużnik, który nie może spełnić świadczenia, ponosi odpowiedzialność za szkodę, jaką wskutek tego poniósł wierzyciel, w innych zaś przypadkach odpowiedzialności takiej nie ponosi.

39. Ochrona wierzyciela w razie niewypłacalności dłużnika, a możliwość żądania uznania umowy za bezskuteczną wobec osoby trzeciej -

40. Dług, a odpowiedzialność - dług to obowiązki jednej osoby (dłużnika) względem drugiej osoby (wierzyciela); jeżeli obowiązki dłużnika mają charakter majątkowy to pojawia się odpowiedzialność: a) osobista (dłużnik odpowiada całym swoim majątkiem), b) rzeczowa (dłużnik odpowiada tylko określonymi przedmiotami),

41. Rodzaje odpowiedzialności - odpowiedzialność prawna polega na obowiązku ponoszenia przewidzianych przez prawo niekorzystnych skutków zachowania własnego lub innych osób; rodzaj odpowiedzialności uzależniony jest od tego jaka gałąź prawa przewiduje owe konsekwencje: karna (pozbawienie wolności, grzywna, pozbawienie praw publicznych), dyscyplinarna (nagana, potrącenie z zarobków, wydalenie ze służby), cywilna przybiera postać obowiązku naprawienia szkody (konsekwencje zawsze dotykają mienie osoby odpowiedzialnej); odpowiedzialność cywilna może być oparta na następujących zasadach: winy, ryzyka, słuszności, współżycia społecznego; inne rodzaje odpowiedzialności: a) za własne czyny, b) za cudze czyny, c) Skarbu Państwa za szkody wyrządzone przez funkcjonariuszy państwowych, d) przedsiębiorstw stosujących siły przyrody, e) posiadaczy mechanicznych środków komunikacji,

42. Poręczenie - to jedna z umów wzmacniająca odpowiedzialność dłużnika względem wierzyciela (poręczyciel deklaruje wykonanie wobec wierzyciela zobowiązania o ile nie uczyni tego dłużnik); umowa poręczenia musi być zawarta na piśmie pod rygorem nieważności;

43. Gwarancja - to instytucja prawna mająca na celu ochronę interesów nabywcy na wypadek gdy rzecz ma istotne wady; odpowiedzialność z tytułu gwarancji przyjmuje na siebie ten kto jej udzielił (sprzedawca lub producent); obowiązek gwaranta polega na naprawieniu rzeczy, albo na wymianie jej na rzecz wolną od wad; prawo wyboru między naprawą a wymianą służy gwarantowi, a nie kupującemu;

44. Nieodwołalne pełnomocnictwo jako forma zabezpieczenia wykonania zobowiązania -

45. Przelew wierzytelności i przystąpienie do długu osoby trzeciej jako forma zabezpieczenia wykonania zobowiązania -

46. Spółka cywilna - to najpopularniejsza forma spółek osobowych; musi być zawarta na piśmie; może być założona dla każdego celu gospodarczego; wspólnicy zobowiązują się do współdziałania w celu osiągnięcia celu spółki w sposób zawarty w umowie, a w szczególności przez wniesienie wkładów (wkładem mogą być rzeczy, pieniądze lub praca wspólnika); wkłady i dochody spółki stanowią współwłasność łączną (każdy wspólnik jest właścicielem majątku jako całości); wspólnik nie może rozporządzać swym udziałem tak długo jak istnieje spółka; zobowiązania spółki obciążają solidarnie wszystkich wspólników (każdy wspólnik odpowiada nie tylko majątkiem wspólnym, ale także swoim osobistym i odpowiedzialność ta nie jest uzależniona od ich udziałów w zyskach i stratach; udział w zyskach i stratach - jeśli umowa nie stanowi inaczej - jest niezależny od wartości wkładu i dzielony jest pomiędzy wspólników w częściach równych; prowadzenie spraw spółki jest prawem i obowiązkiem każdego wspólnika;

47. Spółka jawna - to spółka osobowa (na większą skalę niż s.c.), w której za zobowiązania odpowiada każdy ze wspólników (wierzyciel najpierw zaspokaja się na majątku spółki, a później gdy go zabraknie na majątku osobistym wspólników); umowa musi być zawarta na piśmie pod rygorem nieważności; wspólnicy mają równe prawa do zysku; umowa może niektórych wspólników wyłączyć od ponoszenia strat; wspólnik nie może się domagać podziału majątku spółki dopóki spółka istnieje;

48. Spółka partnerska - nowy rodzaj spółki; partnerami są wyłącznie osoby fizyczne, które wykonują wolny zawód (np. aptekarz, doradca podatkowy, lekarz, tłumacz przysięgły, architekt); firma zawiera nazwisko co najmniej jednego wspólnika i dodatek w postaci „partner” lub „spółka partnerska”; powstaje w momencie wpisania do rejestru; partner nie ponosi odpowiedzialności za zobowiązania spółki powstałe w wyniku działania drugiego partnera; chociaż jeden wspólnik musi odpowiadać bez ograniczeń (całym majątkiem); uchwały partnerów stają się skuteczne po wpisaniu ich do rejestru; prowadzenie spraw i reprezentowanie spółki powierza się zarządowi, który w każdym momencie może być odwołany; spółka jest rozwiązywana kiedy wszyscy partnerzy utracą prawo do wykonywania wolnego zawodu; jeżeli partner utraci uprawnienia musi wystąpić ze spółki najpóźniej do końca roku obrotowego;

49. Spółka komandytowa - to spółka osobowa, w której co najmniej jeden wspólnik odpowiada nieograniczenie (komplementariusz - wspólnik jawny - tylko on prowadzi i reprezentuje spółkę), a co najmniej jeden ograniczenie (komandytariusz - ponosi odpowiedzialność całym swoim majątkiem, ale tylko do sumy komandytowej); spółkę mogą tworzyć osoby fizyczne i prawne po zawiązaniu (umowa w formie aktu notarialnego) i wpisaniu do rejestru; komandytariusz uczestniczy w zyskach proporcjonalnie do wkładu; komandytariusz może stać się komplemantariuszem;

50. Spółka komandytowo-akcyjna - spółka osobowa, która umożliwia jej dokapitalizowanie; korzystna zwłaszcza dla przedsiębiorstw rodzinnych, które emitują akcje, ale nie chcą stracić zarządu wskutek utraty pakietu większościowego akcji; akcjonariusze wnoszą kapitał (nabywając akcje), ale nie odpowiadają osobiście za zobowiązania spółki; tylko komplementariusze prowadzą i reprezentują spółkę (pełnią funkcje jak zarząd w spółce akcyjnej lub w Sp. z o.o., ale nie można ich z zarządu usunąć ponieważ ich pozycja wynika z ustawy); akcjonariusze mają szereg uprawnień, ale nie mogą odwołać zarządu; spółka ta jest ułomną osobą prawną i nie podlega podatkowi dochodowemu (podatki pobierane są od wspólników); umowa nosi nazwę statutu (w formie aktu notarialnego), a spółka musi być zgłoszona do rejestru; organy spółki to zarząd (komplementariusze nie powoływani, ani odwoływani), walne zgromadzenie, rada nadzorcza; założycielami są ci, którzy podpisali statut; komplementariusz może wnieść majątek na kapitał zakładowy (minimum 50.000zł) i kapitał ten jest dzielony na akcje o równej wartości; kapitał zakładowy to kapitał startowy i gwarancja wypłacalności spółki (jest nienaruszalny);

51. Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością - to rodzaj spółki kapitałowej posiadającej osobowość prawną, władze i kapitał pokryty wkładami wspólników; sp. z o.o. powstaje na podstawie umowy zawartej w formie aktu notarialnego i przez wpisanie spółki do rejestru (spółkę taką może też założyć jedna osoba - zamiast umowy sporządza się wtedy akt założycielski); istotnymi elementami umowy spółki jest: firma, siedziba i adres spółki, przedmiot przedsiębiorstwa, wysokość kapitału zakładowego (minimum 50.000zł) oraz sposób objęcia udziałów przez wspólników; spółka posiada organy: zgromadzenie wspólników, zarząd, rada nadzorcza (nie obowiązkowa), w niektórych przypadkach komisja rewizyjna; za prowadzenie spraw spółki odpowiada zarząd, a wspólnik (poza wniesieniem wkładu) nie ma innych obowiązków;

52. Spółka akcyjna -

53. Firma, zasady prawa firmowego -

54. Prokura - to przedstawicielstwo handlowe; może go udzielić spółka prawa handlowego pod rygorem nieważności i na piśmie; zakres jest ustawowo określony; ten kto jej udziela nie ma wpływu na jej zakres (upoważnia do wszystkich czynności sądowych i pozasądowych); można ją odwołać; prokurent jest pełnomocnikiem, działa z woli władz spółki; wszyscy prokurenci są jednakowo umocowani; prokurę ustanawiają członkowie zarządu wspólnie i jednomyślnie, a odwołać może ją każdy z osobna;

55. Krajowy Rejestr Sądowy - utworzono w oparciu o ustawę z dnia 20 sierpnia 1997 roku; jest on bazą danych składającą się z 3 osobnych rejestrów: a) przedsiębiorców (spółki, spółdzielnie, przedsiębiorstwa państwowe, przedsiębiorstwa zagraniczne, towarzystwa ubezpieczeń wzajemnych i inne osoby prawne), b) stowarzyszeń (fundacje, cechy, stowarzyszenia, związki zawodowe, zakłady opieki zdrowotnej), c) dłużników niewypłacalnych; wnioski do KRS są składane na urzędowych formularzach (69 rodzajów) z wymagana opłatą sądową; wydziały KRS zostały utworzone w 20 sądach rejonowych na terenie Polski,

56. Organizacja wymiaru sprawiedliwości w Polsce - wg artykułu 175 Konstytucji RP „Wymiar sprawiedliwości w RP sprawują Sąd Najwyższy, sądy powszechne, sądy administracyjne oraz sądy wojskowe”; oprócz sądów ustanowione zostały: Trybunał Konstytucyjny (kontrola zgodności aktów prawnych z Konstytucją), Trybunał Stanu (do odpowiedzialności wyższych urzędników państwowych); działają również organy pozasądowe: kolegia do spraw wykroczeń (przy sądach rejonowych, orzekają w drobnych sprawach), sądy polubowne (sądy doraźne powoływane przez strony w celu polubownego załatwienia sprawy), komisje i sądy dyscyplinarne (oceniają pracę sędziów, adwokatów i lekarzy), izby morskie (orzekają w sprawach wypadków morskich); Sądy rejonowe (1 instancja) mają wydziały: cywilny (sprawy z zakresu prawa cywilnego), rodzinny i nieletnich (sprawy z zakresu prawa rodzinnego i opiekuńczego), pracy (sprawy z zakresu prawa pracy), gospodarczy (sprawy z zakresu prawa gospodarczego i prowadzenia rejestrów), ksiąg wieczystych, karny (sprawy z zakresu prawa karnego); Sądy okręgowe (2 instancja) mają wydziały: cywilny, karny, gospodarczy, pracy, ubezpieczeń społecznych, penitencjarny; Sądy Apelacyjne (2 instancja po sądach okręgowych) mają wydziały: cywilny, karny, pracy i ubezpieczeń społecznych, wizytacji i doskonalenia kadr (nadzór nad sądami); Sąd Najwyższy działa w oparciu o art. 183 Konstytucji RP i jest naczelnym organem sądowym w kraju, dzieli się na Izby: Administracyjną, Pracy i Ubezpieczeń Społecznych, Cywilną, Karną, Wojskową; Naczelny Sąd Administracyjny działa w oparciu o art.184 Konstytucji RP i orzeka w sprawach decyzji administracyjnych

KODEKS SPÓŁEK HANDLOWYCH KSH

Spółki handlowe:

• jawna,

• partnerska,

• komandytowa,

• komandytowo-akcyjna,

• z o.o.,

• akcyjna,

Spółki osobowe:

• cywilna (regulowana przepisami K.C.)

• jawna,

• partnerska,

• komandytowa,

• komandytowo-akcyjna,

Spółki kapitałowe:

• z o.o.,

• akcyjna,

Wszystkie spółki osobowe są ułomnymi (pozornymi) osobami prawnymi - mogą we własnym imieniu nabywać prawa i zaciągać zobowiązania.

Szukasz gotowej pracy ?

To pewna droga do poważnych kłopotów.

Plagiat jest przestępstwem !

Nie ryzykuj ! Nie warto !

Powierz swoje sprawy profesjonalistom.

---