ANALIZA EKONOMICZNA DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ jest to zespół czynności badawczych dotyczących jej wyników rzeczowych i finansowych, stanu ekonomicznego i pozycji na rynku oraz organizacji procesów i metod działania.

POJĘCIE ANALIZY EKONOMICZNEJ ODNOSI SIĘ DO METODY BADANIA NAUKOWEGO, która polega na rozłożeniu badanego przedmiotu lub zjawiska na części składowe w celu wykrycia składników przyczyniających się do kształtowania danego przedmiotu lub zjawiska.

CEL ANALIZY EKONOMICZNEJ- przygotowanie odpowiednich informacji stanowiących podstawę podejmowania decyzji gospodarczych.

ANALIZA POWINNA POZWOLIĆ:

- ustalić, czy dotychczasowa działalność przyniosła oczekiwane efekty (analiza ex post)

-określić kierunki i sposoby doskonalenia dalszej działalnoći (analiza ex ante)

PRZEDMIOTEM ANALIZY EKONOMICZNEJ są zjawiska oraz procesy gospodarcze we wszystkich sferach dzialalnoći przedsiębiorstwa występujące zarówno w jego obrębie jak i w otoczeniu.

W SZCZEGÓŁOWYM UJĘCIU PRZEDMIOTEM ANALIZY MOGĄ BYĆ:

- wyniki finansowe dzialalnoći

- wyniki materialne działalności ( wielkość produkcji, obrót, usługi)

-koszty działalności

-gospodarka zasobami ludzkimi

-gospodarka środkami trwałymi

-gospodarka środkami obrotowymi

-postęp techniczny i innowacje

- wartość firmy

CECHY ANALIZY:

operatywność

konkretność

elastyczność

dynamika

ZADANIA ANALIUZY EKONOMICZNEJ

- umożliwa zapoznanie się z zadaniami działalności gospodarczeg i ich realizacją (ustala rezultaty wykonywania produkcji od strony rozmiaru działalności, jkości, asortymentu i terminowego wykonania)

- umożliwia zapozanie się ze stanem ekonomicznym czynników produkcji i metodami gospodarowania ( ustala stan bazy wytwórczej, lokalizację zakładów wytwórczych, wielkość pomieszczeń, wyposażenie techniczne, stan zapasów, stan załogi i jej strukturę, kwalifikacje pracowników, wykorzystanie czasu pracy oraz wynagrodzenie za pracę)

-umożliwia zapoznanie się z wynikami finansowymi działalności (ustala poziom i zmiany kosztów własnych, wielkość przychodów ze sprzedaży oraz poziom wyniku finansowego)

-umożliwia porównanie działalności analizowanego podmiotu gospodarczego z działalnością innych przedsiębiorstw ( ustala konkurencyjność przedsiębiorstwa w branży)

ANALIZA EKONOMICZNA:

-makroekonomicznma

-mikroekonomiczna

ANALIZA EKONOMICZNA

techniczno-ekonomiczna

- analiza zatrudnienia

-analiza gospodarowania materiałami

- analiza gospodarowania środkami trwałymi

analiza finansowa

- analiza przychodów

-analiza kosztów

-analiza wyniku finansowego

ETAPY BADAŃ ANALITYCZNYCH

przygotowanie materiałów źródłowych

właściwe dane analityczne w zakresie analizy strukturalnej i przyczynowej

opracowanie i prezentacja wyników analizy

MATERIAŁY ŹRÓDŁOWE WYKORZYSTYWANE NA POTRZEBY ANALIZY

ewidencyjne

- dokumentacja pierwotna stanowiąca podstawę zapisów z urządzeń ewidencyjnych (asygnaty kasowe, dowody magazynowe, raporty dzienne)

- zapisy dokonywane w analitycznych i syntetycznych urządzeniach ewidencyjnych (konta, rejestry, zapisy na dyskietkach)

-sprawozdawczość opartą na tych zapiach i stanowiącą uogólnienie ich treści

2. pozaewidencyjne

-dane postulowane, a zwłaszcza plan finansowy, kalkulacje wstępne i kosztorysy

- wyniki poprzednio przeprowadzanych analiz

- materiały z przeprowadzanych kontroli i rewizji

- uzyskane materiały dotyczące przedsiębiorstw krajowych i zagranicznych

- źródła prawne- szczególnie z zakresu prawa gospodarczego

PREZENTACJA WYNIKÓW ANALIZY MOŻE MIEĆ FORMĘ

- opisową

-liczbową- tabelaryczna, szeregi liczbowe

-graficzną- wykresy liniowe, słupkowe, kołowe

RELACJE ANALIZ SPORZĄDZONYCH W PRZEDSIĘBIORSTWIE

KRYTERIA PODZIAŁU	RODZAJE ANALIZ
Przeznaczenie analiz	-analiza zewnętrzna -analiza wewnętrzna
Czas, którego analizy dotyczą	-analiza retrospektywna -analiza bieżąca -analiza prospektywna
Zastosowane metody badawcze	-analiza funkcjonalna -analiza kompleksowa -analiza decyzyjna
Szczegółowość opracowania	-analiza ogólna -analiza szczegółowa

UŻYTKOWNICY ANALIZY FINANSOWEJ

- inwestorzy potencjalni i istniejący

-właściciele przedsiębiorsta i osoby w nim zarządzające

- instytucje finansujące działalność przedsiębiorstwa

-instytucje naukowe

-pracownicy przedsiębiorstwa

MATODY ANALIZY FINANSOWEJ (EKONOMICZNEJ)

I.Ogólne

- metoda dedukcji naukowej

- metoda indukcji naukowej

II. szczegółówe

-znaliza porównawcza - dane muszą być porównywalne.!

-znaliza przyczynowa

ZMIANY (ZAKŁÓCENIA) W PORÓWNYWALNOŚCI WSKAŹNIKÓW:

- zmiany metodologiczne ( odmienna treść lub budowa wskaźników)

- zmiany finansowe (cenowe)

-zmiany organizacyjne

-zmiany rzeczowe (przedmiotowe)

KIERUNKI PORÓWNAŃ:

-porównania w czasie -analiza dynamiki zjawisk

-porównania z planem

-porównania w przestrzeni - z innymi przedsiębiorstwami wewnętrzne i zewnętrzne

FORMUŁA RÓŻNICOWA

E - N > 0 E- nakład F- efekt

FORMUŁA ILORAZOWA

E > N efektywność

RENTOWNOŚĆ:

ANALIZA PRZYCZYNOWA- jest pogłębienie analizy porównawczej, chodzi w niej o:

- określenie czynników oddziaływujących na objęty badaniem wskaźnik ekonomiczny

- obliczenie wielkości wpływu poszczególnych czynników na odchylenie wynikające z uprzednich porównań.

Określenie czynników nastepuje w drodze logicznego rozumowania dzięki obserwacji przebiegu procesów gospodarczych i ich znajomości. Należy uchwycić jakie elementy składowe mają wpływ na kształtowanie się wskaźników np. koszty własne = ilość produkcji * koszt jednostkowy.

METODY NAJCZĘŚCIEJ STOSOWANE W ANALIZIE PRZYCZYNOWEJ

-analiza kolejnych podstawień - metoda podstawień łańcuchowych

-metoda funkcyjna

LOGICZNIE UZASADNIONA KOLEJNOŚĆ PODSTAWIANIA CZYNNIKÓW W MATODZIE KOLEJNYCH PODSTAWIEŃ:

- w pierwszej kolejnośći podstawiane są czynniki ilościowe, a dopiero po ich wyczerpaniu czynniki wartościowe (ceny, koszty)

-przy rozpatrywaniu czynników ilościowych- w pierwszej kolejności rozpatruje się czynniki pierwotne (np. liczba zatrudnionych), a następnie czynniki pochodne (np. średni czas pracy jednego zatrudnionego)

-przy rozpatrywaniu czynników wartościowych (np. wyniku finansowego) w [pierwszej kolejności analizuje się wpływ cen sprzedaży, a w następnej wpływ kosztów jednostkowych.

METODA KOLEJNYCH PODSTAWIEŃ

Ujęcie rozwinięte - metoda podstawień łańcuchowych	Ujęcie uproszczone- metoda różnicowania

Gdzie:

O- odchylenie ogólne (różnica pomiędzy wielkością zjawiska w okresie badanym i okresie podstawowym

Oa Ob Oc -odchylenie cząstkowe

a1 b1 c1 - wielkość czynników w okresie badanym

a0 b0 c0 -wielkość czynników w okresie podstawowym

a1 -a0 , b1 -b0 , c1 -c0 - różnica pomiędzy czynnikim w okresie badanym i okresie podstawowym (odchylenie)

METODA FUNKCYJNA:

1.wskaźniki zamian poszczególnych czynników

2. wielkość wpływu poszczególnych czynników na odchylenie ogólne

So- wielkość zjawiska w okresie podstawowym Ao*Bo*Co

ANALIZA FINANSOWA PRZEDSIĘBIORSTWA- ocena wstepna kondycji przedsiębiorstwa na podstawie dokumentów finansowych:

-bilans,

-rachunek zysków i strat,

-rachunek przypływów pieniężnych.

AKTYWA- kontrolowane przez jednostkę zasoby majątkowe o wiarygodnie określonej wartości, powstałe w wyniku przyszłych zdarzeń, które spowoduja w przyszłościwpływ do jednostki korzyści ekonomicznych.

PASYWA- źródła finansowania przedsiębiorstwa

FUNKCJE KTÓRE PEŁNIĄ SZCZEGÓLNIE WAŻNE KAPITAŁY WŁASNE W PRZEDSIĘBIORSTWIE:

-gwarancji dla wierzycieli (upadłość, zobowiązania będą pokryte z tych kapitałów)

-zabezpieczenia dla przedsiębiorstwa (podnoszą i utrzymują tzw. Kredyty zaufania)

-inicjatywna dla zarządu przedsiębiorstwa(kapitały własne nie są tak obłożone ograniczeniami jak kapitały obce, które są udzielone tylko na określone cele.

ZE WZGLĘDU NA ROLĘ EKONOMICZNĄ W PROCESIE GOSPODARCZYM:

1) aktywa trwałe

- wartości niematerialne i prawne

-rzeczowy majątek trwały (środki trwałe i środki trwałe w budowie)

-długoterminowe aktywa finansowe (długoterminowe lokaty kapitałowe)

2) aktywa obrotowe

-aktywa rzeczowe: materiały, produkcja nie zakończona, produkty gotowe, towary

-aktywa finansowe: udziały, akcje, pożyczki krótkoterminowe, środki pieniężne

-należności krótkoterminowe: sumy pieniężne należne do innych osób za wcześniej wykonane świadczenia (należności z tyt dostaw i usług)

-należności z tytułu podatków, składek ubezpieczeniowych społecznych należących do dotacji, należności dl pracowników, z tyt podatków, zaliczek, należności dochodzone na drodze sądowej- roszczenia sporne

-rozliczenia międzyokresowe- stanowią ujęcie kosztów okresu minionego lub przyszłych.

KAPITAŁ WŁASNY

1) KAPITAŁY, FUNDUSZE PODSTAWOWE

-kapitał zakładowy np. w spółkach akcyjnych min 500 tys zł, sp z.o.o i komandytowo-akcyjna 50 tys zl.

-fundusz udziałowy- w spółdzielniach będący równowartością wniesionych oddziałów

-fundusz wkładów- tworzony w spółdzielniach z rzeczowych wkładów członków

-kapitał założycielski- w przedsiębiorstwach państwowych stanowiących równowartość części własności państwowej lub komunalnej wydzielonej przedsiębiorstwu w zamian za placona do budętu dywidendę

-kapitał właściciela- w przedsiębiorstwach osoby fizyczne, kapitał wkładu w spółkach osobowych tworzony z wkładów kapitałowych wspólników. Stanowi o majątku spółki ma znaczenie dla rozmiarów prowadzonej działalności, stanowi gwarancje dla wierzycieli.

2) KAPITAŁ (FUNDUSZ) ZAPASOWY - tworzony ustawowo lub zgodnie ze statutem lub umową spółki. W spółce akcyjnej jest tworzony obligatoryjnie z nadwyżki lub sprzedaży akcji w spółce z.o.o z części zysku.

3)KAPITAŁ (FUNDUSZ) ZAŁOŻYCIELSKI przeznaczony na rozwój lub też na pokrycie strat. W spółce akcyjnej tworzony obligatoryjnie z aktualizacji wyceny środków trwałych.

KAPITAŁY OBCE stanowią równowartość tej części majątku, która nie jest finansowana kapitałami własnymi. Są one własnością wierzycieli, którzy oddają go do dyspozycji danego podmiotu za określony czas w zamian za odsetki.

KORZYŚCI Z ZASTOSOWANIA KAPITAŁU OBCEGO

-przedsiębiorstwa pozostające w zasadzie suwerenne w podejmowaniu decyzji tzn. wierzyciel nie ma wpływu na ich podejmowanie i nie może ingerować w działalność

-odsetki od kapitałów obcych stanowią koszty utrzymania przychodów

-kapitały obce powiększają zaangażowanie kapitału bez konieczności przyjmowania nowych wspólników

-jeżeli uzyskanie kapitału obcego odbywa się po kosztach niższych niż wysokość zysku od zaangażowanego kapitału przedsiębiorstwa osiąga dodatkowe korzyści

WADY Z KORZYSTANIA KAPITAŁU OBCEGO

-odsetki płacone od kapitałów obcych mogą ograniczać płynność finansową przedsiębiorstwa

-nadmierne korzystanie z kapitału obcego może łączyć się z dodatkowymi gwarancjami, co może prowadzić do ograniczenia w dysponowaniu majątkiem np. w przypadku zastawu.

ANALIZA DOKUMENTÓW FINANSOWYCH

Dokumenty finansowe podlegają analizie wstępnej i wskaźnikowej.

ANALIZA WSTĘPNA - pozioma i pionowa

.>pozioma- to analiza dynamiki danych i obejmuje sprawdzenie tzw złotych reguł bilansowych. Obejmuje też badanie zalezności między wybranymi grupami aktywów i pasywów.

1 kapitał własny / aktywa trwałe
1

2. złota reguła finansowania Kapitał stały / aktywa trwałe
1

>pionowa - badanie struktury danych bilansu

ZA POZYTYWNE UZNAJE SIĘ:

* Po stronie pasywów:

-wzrost zysku netto

-umocnienie się kapitałów własnych

-zmniejszenie się kapitałów obcych (zobowiązania)

* po stronie aktywów:

-umacnianie się bazy technicznej przedsiębiorstwa

-stabilizacja lub niewielkie zmniejszenie się zapasów i należności.

WSKAŹNIKI WYKORZYSTYWANE PRZY ANALIZIE WSTĘPNEJ DOKUMENTÓW FINANSOWYCH

-wskaźnik struktury kapitału Sk= kapitał własny / kapitał obcy

-wskaźnik struktury majątku Sm= majątek trwały / majątek obrotowy

-wskaźnik zastosowania kapitału własnego Zko= kapitał własny / majątek obrotowy -> (złota reguła bilansowa)

-wskaźnik zastosowania kapitału obcego
lub

-wskaźnik ogólnej satysfakcji finansowej Zko= kapitał obcy / majątek obrotowy

ANALIZA KAPITAŁU OBROTOWEGO

-kapitał obrotowy brutto- rozumiany jako łączna wartość składników majatku obrotowego firmy

- kapitał obrotowy netto (kapital pracujący)- to różnica pomiędzy aktywami obrotowymi i bieżącymi zobowiązaniami

Kapitał obrotowy = kapitał - aktywa

netto stały trwałe

ZADANIE KAPITAŁU PRACUJĄCEGO JEST zmniejszenie ryzyka wynikającego z unieruchomienia części środków obrotowych (zapasów, nalezności) lub też wynikającego ze strat związanych z tymi środkami (np. z trudnością sprzedaży).

Zbyt niski poziom kapitału obrotowego, podnosi ryzyko utraty płynności finansowej, zbyt wysoki może być przyczyną powstawania nieuzasadnionych kosztów pozyskania źródeł finansowania aktywów obrotowych.

Im wyższy poziom kapitału obrotowego netto ( kapitału pracującego), tym większa jest płynność płatnicz przedsiębiorstwa.

RACHUNEK ZYSKÓW I STRAT- określa on podstawowe czynniki kształtujące wynik finansowy przedsiębiorstwa.

przychody ze sprzedaży i zrównane z nimi

koszty działalności operacyjnej

zysk (strata) ze sprzedaży (A-B)

pozostałe przychody operacyjne

pozostałe koszty operacyjne

zysk (strata) na działalności operacyjnej (C+D-E)

przychody finansowe

koszty finansowe

zysk (strata) brutto na działalności gospodarczej (F+G-H)

zyski nadzwyczajne

straty nadzwyczajne

zysk (strata) brutto (I+J-K0

obowiązkowe obciążenia wyniku finansowego

zysk (strata) netto (L-M)

RYNEK ZYSKÓW I STRAT

I operacyjny

II finansowy

III nadzwyczajny

ANALIZA ZYSKÓW I STRAT OBEJMUJE

-analizę poziomą - dynamika przychodów >dynamika kosztów

- analizę pionową\- różnica przychodów i kosztów

STRUKTURA DANYCH NA RYNKU ZYSKÓW I STRAT:

-przychody ogółem ze sprzedaży = 100%

-osobna analiza struktury przychodów i kosztów

ELEMENTY ANALIZY WSKAŻNIKOWEJ

- płynności finansowej- informuje o możliwości spłaty przez przedsiębiorstwo w terminie jego zobowiązań bieżących

- wypłacalności- informuje o możliwości spłaty przez przedsiębiorstwo całego zadłużenia

-rentowności- informuje o efektywności funkcjonowania przedsiębiorstwa

Efektywność- porównanie efektu z nakładem

-obrotowości (sprawności działania) informuje o efektywności wykorzystania czynników produkcji

- rynku kapitałowego- informuje o funkcjonowaniu firm uczestniczących w tym rynku kapitałowym

RACHUNEK PRZEPŁYWÓW ŚRODKÓW PIENIĘŻNYCH informuje o ruchu pieniądza ( o przepływie gotówki) w każdym z trzech rodzajów działalności przedsiębiorstwa:

-operacyjnej

- inwestycyjnej

-finansowej

PODSTAWOWA obejmujete czynności do których przedsiębiorstwo zostalo powołane

INWESTYCYNA wiąże się z zakupem i sprzedażą majątku trwałego

FINANSOWA obejmuje zaciąganie i spłatę kredytów, emisją akcji, odsetki od lokat bankowych.

SCHEMAT RACHUNKU PRZEPŁYWÓW PIENIĘŻNYCH (metoda pośrednia)

A) przepływy środków pieniężnych z działalności operacyjnej

I Zysk (strata) netto

II korekty razem

III przepływy pieniężne netto z działalności operacyjnej

B) przepływy środków pieniężnych z działalności inwestycyjnej

I wpływy

II wydatki

III przepływy pieniężne netto z działalności inwestycyjnej

C) Przepływy środków pieniężnych z działalności finansowej

I wpływy

II wydatki

III przepływy pieniężne netto z działalności finansowej

D) przepływy pieniężne netto razem ( A,III +/-B, III+/-C, III)

E) środki pieniężne na początek okresu

F) Środki pieniężne na koniec okresu (F+/-D)

WARIANTY PRZYPŁYWÓW PIENIĘŻNYCH

Warianty	Przepływy pieniężne netto z działalności
		Operacyjnej	Inwestycyjnej	Finansowej
1 2 3 4 5 6 7 8	+ + + + - - - -	+ - + - + - + -	+ - - + + + - -

Najwyższa efektywnością gospodarowania charakteryzują się warianty w których działalność operacyjna przynosi zysk (1-4).

Na ocenę negatywną zasługują te warianty w których przepływy pieniężne netto z działalności operacyjnej przyjmują wartości ujemne (5-8).

ANALIZA WSKAŹNIKOWA w przedsiębiorstwie jest metodą badawczą, która polega na budowie i interpretacji określonych wskaźników (relacja określonych liczb).

ELEMENTY ANALIZY WSKAŻNIKOWEJ

I PŁYNNOŚĆ FINANSOWA

Wskaźnik wypłacalności środkami pieniężnymi = środki pieniężne / zobowiązania bieżące

PRZYCZYNY TRUDNOŚCI PŁATNICZEJ

-zaleganie przez odbiorców z zapłata za otrzymane wyroby, roboty lub usługi,

-zaangażowanie środków w zapasach nadmiernych lub nawet prawidłowych ale o wolnym obrocie

-zaangazowanie środków o zapasach zbędnych lub trudno zdobywanych

-wystepowania znacznych roszczen spornych i wątpliwych

-trudno ściągalne nadpłaty dokonane dostawcom, nie rozliczone zaliczki pracwnicze, nadpłaty zobowiązań wobec budżetu i instytucji ubezpieczeniowych,

-deficytowość bieżącej działalności

II wskaźnik zadłużenia zobowiązania / kapital własny

Kapitału własnego =

Wskaźnik pokrycia zysk brutto + odestki / Renty kapitałowe + odestki

Obsługi długu =

WSKAŹNIKI OBROTOWNOŚCI (sprawności działania)

Wskaźnik produktywności przychód ze sprzedaży / Przeciętny stan majątku

majątku (obrotowości) =

Wskaźnik zaangażowania przeciętny stan majatku / przychód ze sprzedaży

majątku =

WSKAZNIKI RYNKU KAPITAŁOWEGO

Zysk na 1 zysk netto / ilość wyemitowanych akcji

akcję (EPS) =

Stopa zyskowności = zysk na 1 akcję / cena rynkowa akcji

Akcji

Wskaźnik stopy = dywidenda na 1 akcję / cena rynkowa na 1 akcję

Dywidendy

Wydajność pracy = przychody ze sprzedaży/ przeciętna liczba zatrudnionych

1 zatrudnionego

PRZYDATNOŚĆ ANALIZY WSKAŻNIKOWEJ

WŁAŚCICIELE (potencjalni inwestorzy)

- rentowność kapitału własnego

- zysk na akcję

- dywidenda na akcję

KIEROWNICTWO

-rentowność

-sprawność (szybkość obrotu aktywów, zapasów, należnośći)

-płynność

-zadłużenie

WIERZYCIELE

-płynność

-zadłużenie

-rentowność

PRACOWNICY

-płynność

-rentowność sprzedaży, aktywów i kapitałów własnych

ZALETY ANALIZY WSKAŻNIKOWEJ:

-prostota pomiaru zjawisk

-znalizę można przeprowadzić w sposób szynki i tani

-wskażniki umożliwiają identyfikację krytycznych obszarów dzialania firmy

- powszechność stosowania wskaźników pozwala na prowadzenie analiz porównawczych z innymi firmami

-analiza ta może być wykorzystywana wraz z inną metodą

WADY ANALIZY WSKAŻNIKOWEJ

-relacje wartościowe w dużej mierze zależne są od inflacji

-analiza nie ukazuje przyczyn niekorzystnych zjawisk

-istnieje niebezpieczeństwo niewłaściwej interpretacji wskaźników

-na wartość wskaźników mają wpływ podejmowane decyzje inwestycyjne

- na wartość wskaźników mogą mieć wpływ transakcje jednorazowe ( np. straty i zyski nadzwyczajne, skutki różnić kursowych)

-nie ma uniwersalnych wzorców wskaźników

-przyjęty w firmie sposób ewidencji zdarzeń gospodarczych wpływa na wartość wskaźników

ANALIZA PIRAMIDALNA RENTOWNOŚCI PRZEDSIĘBIORSTWA

CEL; poznanie przyczynowo-skutkowych zależności zachodzących między wskaźnikami ekonomicznymi. Może umożliwić przeprowadzenia analizy podstawowych wskaźników użytecznych w procesie zarządzania przedsiębiorstwem

wyjaśnia kierunki i możliwości dochodzenia do celu w układzie przez odpowiedni wskaźnik syntetyczny

wskazuje miejsca poszczególnych wskaźników w układzie, a więć pośrednio także w rzeczywistości gospodarczej

kwantyfikuje wzajemne więzi wskaźników cząstkowych oraz zależności tych wskaźników i wskaźnika syntetycznego

ANALIZA PRZYCHODÓW I KOSZTÓW DZIAŁALNOŚCI PRZEDSIĘBIORSTWA

PRZYCHODY- ogół wpływów uzyskanych lub należnych w określonym czasie, z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej

RODZAJE PRZYCHODÓW;

- przychody związane z zasadniczą działalnością operacyjną

-pozostałe przychody operacyjne

-przychody finansowe

PODSTAWOWE PRZYCHODY OPERACYJNE UZYSKUJE PRZEDSIĘBIORSTWO ZE SPRZEDAŻY:

-produktów (wyrobów gotowych i półfabrykatów, wykonanych robót i usług)

-towarów- nabytych od obcych jednostek produktów w celu odsprzedaży

-materiałów- nabytych do własnej działalności, ale w szczególnych wypadkach sprzedawane innym przedsiębiorstwom

-inne

PRZYCHODY FINANSOWE- są to wpływy lub kwoty należne z tytułu przeprowadzonych operacji finansowych:

-dywidensy z tytułu udziałów i akcji w innych przedsiębiorstwach

-odsetki od środków na rachunkach bankowych

- odsetki za zwłokę w zapłacie należności

-przychody ze sprzedaży akcji i innych papierów wartościowych

OBSZARY ANALIZY WSKAŻNIKOWEJ:

analiza ilości, jakości i struktury asortymentowej

analiza odbiorców

ocena polityki marketingowej prowadzonej przez przedsiębiorstwo

ocena rachunków sprzedaży

OCENA WIELKOŚCI I STRYKTURY PRODUKCJI

1 Mierniki naturalne- fizyczne jednostki miary, długości powierzchni, objętości, energii lub sztuki wyboru

2 mierniki umowne - umożliwiają przeliczenie produkcji różnorodnej np. nawozy mineralne o różnej zawartości czystego składnika

3 mierniki wartościowe (ceny bieżące i stałe)

4 mierniki pracochłonności (czas pracy przeliczony na wytworzenie jednostki wyrobu)

MIERNIKI WARTOŚCIOWE

- mierniki produkcji brutto ( produkcja towarowa i globalna)

- mierniki produkcji netto ( produkcja sprzedana netto)

PRODUKCJA TOWAROWA- obejmuje wartości produkcji przemysłowej przeznaczonej do sprzedaży

Pt = Ww + Wpc + Wwp

Gdzie:

Ww- wartość sprzedanych wyrobów gotowych

ANALIZA RYTMICZNOŚCI PRODUKCJI

RYTMICZNOŚĆ to uzyskiwanie tej samej wielkości produkcji w różnych odstępach czasu. Wyraża stan zorganizowania przedsiębiorstw i stopień zaangażowania jego komórek w powodzeniu całości.

OCENA JAKOŚCI PRODUKCJI:

- analiza jakości produkcji

-analiza gatunkowości

-znaliza reklamacji

-znaliza jakości produkcji przy zaangażowaniu systematycznego wskaźnika zmian jakości produkcji

ZNAKI JAKOŚCI:

„Q”- wyraża się nim wyroby gotowe o najwyższym poziomie jakości ( osiąganym przez producentów zagranicznych w danej dziedzinie)

„1”- jakość wyrobu odpowiada poziomowi wyrobów gotowych wytworzonych przez pracujących producentów zagranicznych

wskaźnik jakości towaru

Pzj- wartość produkcji wyróżnionej znakiem jakości

S- wartość produkcji sprzedanej podlegającej wyróżnieniu znakiem jakości

wskaźnik reklamacji uznanych

Wr- wartość reklamacji uznanych

Psz- przychody ze sprzedaży wg cen zbytu

wskaźnik strat z tytułu reklamacji

Sr- straty z tytułu reklamacji

Kws- koszty własnej sprzedaży

syntetyczny wskaźnik zmian jakości produkcji

Ozb- odchylenie zysku brutto z tytułu zmian jakości produkcji

Kws- koszty własne sprzedaży

UPROSZCZONY UKŁAD KANAŁÓW DYSTRYBUCYJNYCH NA RYNKU DÓBR KONSUMPCYJNYCH:

PRODUCENT

Detalista hurtownik agent agent

Detalista hurtownik hurtownik

Detalista agent

Detalista

FINALNY NABYWCA - KONSUMENT

RODZAJE STRATEGII CENOWEJ

Jakość/ Cena	Cena wysoka	Cena średnia	Cena niska
Wysoka jakość	Strategia luksusu	Stabilnego wkładu	Strategia podarunku
Średnia jakość	Strategia dodatkowych premii	Strategia środka
Niska jakość	Strategia eksploatacji	Strategia poziomu oszczędności

METODY USTALENIA CEN PRODUKTÓW I USŁUG

1. wg kosztów (orientacja kosztowa- „koszt-plus”)- opiera się na kosztach produkcji sprzedaży, co wymaga ich analizy przy różnej wielkości produkcji. Metoda ta polega na oszacowaniu wysokości kosztu jednostkowego i dodaniu określonej marży zysku. Wadą metody jest to, że koszt ma charakter- wewnętrzny, pomija się w niej wpływ otoczenia.

2. wg cen wyborów konkurencyjnych (orientacja konkurencyjne- metoda naśladownictwa)- podstawą ustalania są ceny wyrobów konkurencyjnych

3. wg popytu (orientacja popytowa- metoda postrzeganej wartości oferty rynkowej)- podstawą ustalania cen jest popyt oraz analiza zależności popyt-cena. Szczególnie ważna jest elastyczność popytu (reakcja popytu na zmianę ceny i reakcja ceny na zmianę popytu).

OCENA WARUNKÓW SPRZEDAŻY:

-termin płatności (cykl inkasa należnoći)

-sposób płatności

-warunki dostawy

ANALIZA KOSZTÓW DZIAŁALNOŚCI PRZEDSIĘBIORSTWA

Przychody- koszty= wynik finansowy

KOSZT- jest to wyrażona w pieniądzu wartość nakładów pracy żywej uprzedmiotowionej, zużytej w celu wytworzenia określonego produktu lub usługi. Do kosztów zaliczane są też różnorodne opłaty związane z istnieniem i funkcjonowaniem jednostki gospodarczej (koszty majątkowe- podatek od nieruchomości, ubezpieczenia)

CEL ANALIZY KOSZTÓW:

-ustalenie i ocena czynników oddziaływujących na poziom, dynamikę, i strukturę kosztów

-wytworzenie kierunków i sposobów zwiększania efektywności gospodarowania (poprzez systematyczne obniżania kosztów własnych)

ANALIZA KOSZTÓW POWINNA WMOŻLIWIĆ TAKŻE ODPOWIEDŹ NA PYTANIA:

-jak zmieniają się koszty na każdy ważniejszy wyrób

-jak zmieniają się koszty wraz ze zmienną rozmiarów produkcji

-jakie koszty są nieuchronne w przypadku zmniejszenia rozmiarów sprzedaży

-w jakim stopniu obecna struktura kosztów, wykorzystanie zdolności produkcyjnych i kierunki zmian kosztów odpowiadają zmianom w kosztach u konkurentów

UKŁAD RODZAJOWY KOSZTÓW- grupuje pierwotne składniki kosztów (ze względu na zużyte czynniki produkcji). Dzięki temu układowi można stwierdzić jaki jest udział, wpływ i znaczenie poszczególnych czynników produkcji w przedsiębiorstwie i jakie koszty należy racjonalizować.

I KOSZTY MATERIALNE koszty zużycia materiałów, zużycia paliw i energii, amortyzacja, koszty usług obcych

II KOSZTY NIEMATERIALNE płace wraz z narzutami, odpisy na fundusze specjalne, inne

ANALIZA CAŁOWITYCH KOSZTÓW WŁASNYCH W UKŁADZIE RODZAJOWYM SPROWADZA SIĘ DO:

-porównania dynamiki całkowitych kosztów własnych z dynamiką produkcji oraz dynamiką poszczególnych rodzajów kosztów własnych

-porównania kosztów rzeczywiście poniesionych w badanym okresie z kosztami planowanymi oraz kosztami poniesionymi w poprzednich okresach

-ocena struktury całkowitych kosztów własnych w okresie będącym na tle struktury tych kosztów w pionie i okresach poprzednich

-rozpoznania czynników powodujących zmiany w poziomie i strukturze kosztów

KALKULACYJNY UKŁAD KOSZTÓW- służy do ustalenia jednostkowych kosztów wyrobów i usług

I KOSZTY BEZPOŚREDNIE (materiałów bezpośrednich, płac bezpośrednich, paliwa technologicznego i innych)

II KOSZTY POSREDNIE - rozlicza się je na jednostkę wyrobu za pomocą tzw. Kluczy podziałowych

1. koszty wydziałowe- związane z organizacją i obsługą produkcji w wydziałach

-koszty ruchu maszyn - energia, remonty i konserwacje, amortyzacja maszyn

-koszty ogólnowydziałaowe- płace kierownictwa wydziału, magazynierów, remonty budynków

2. koszty ogólnozakładowe (zarządu) - związane są z zarządzaniem całym przedsiębiorstwem oraz z ogólną organizacją i obsługą procesu produkcyjnego

III KOSZTY SPRZEDAŻY- koszty opakowań wysyłkowych, prowizje, koszty transportu sprzedanych wyrobów

IV STRATY NA BRAKACH- koszty braków nienaprawialnych, koszty napraw wszystkich innych braków

JEDNOSTKOWY KOSZT WŁASNY PRODUKCJI - koszt wyprodukowania jednostki wyrobu.

ANALIZA KOSZTU JENDOSTKOWEGO POLEGA NA

1. porównywaniu osiągniętego j.k.w i jego składników z przyjętą bazą porównania (plan, lata poprzednie)

2. ocenienie struktury j.k.w i jej zmian w czasie

3. określenie i ocenienie czynników wpływających na odchylenie j.k.w w stosunku do przyjętej bazy porównania

4. porównaniu j.k.w i jego struktury z analogicznymi wielkościami w firmach konkurencyjnych oraz wielkościami średniobranżowymi (analiza międzyzakładowa)

PRÓG RENTOWNOŚCI W PRZEDSIĘBIORSTWIE

PRÓG RENTOWNOŚCI- to taka wielkość produkcji przy której osiągane przychody równe są ponoszonym kosztom

ZAŁOŻENIA UPROSZCZAJĄCE PRZY PROGU RENTOWNOŚCI:

-wartość produkcji w badanym okresie= wartość sprzedaży

-koszty produkcji są funkcją wielkości produkcji

Kc=ks+kz, kc=ks + (P * kjz)

-stałe koszty produkcyjne są jednostkowe dla każdej wielkości produkcji

-jednostkowe koszty zmienne są stałe i w skutek tego całkowite koszty zmienne produkcji zmieniają się również wraz ze zmianą skali produkcji w całym badanym okresie

-wartość sprzedaży jest funkcją liniową jednostkowej ceny sprzedaży i ilości sprzedanych produktów S=P*cj

-poziom jednostkowych kosztów zmiennych i stałych kosztów produkcji pozostaje niezmienionym w całym badanym okresie

PRÓG RENTOWNOŚCI PRZY PRODUKCJI JEDNOASORTYMENOWEJ

1.obliczamy wartość sprzedaży(S)= ilość sprzedanych wyrobów(P)*cena(C)

2.obliczamy poziom kosztów całkowitych = ks+P*kz

3.próg rentowności znajduje się w punkcie, w którym wart. Sprzedaży jest równa poziomowi kosztów całkowitych a więć: S=Kc P*c=Ks+P*Kz

PRÓG RENTOWNOŚCI W WYRAŻENIU ILOŚCIOWYM

P=BEP=Ks/C-Kz

WYKORZYSTANIE DŹWIGNI OPERACYJNEJ W PRZEDSIĘBIORSTWIE

DŹWIGNIA- oznacza uzyskanie efektu dochodowego w przedsiębiorstwie w wyniku zmiany poziomu szeroko rozumianych kosztów stałych w dzialalnoći operacyjnej a także w dzialalnoći finansowej.

Przychody ze sprzedaży netto - koszty zmienne- marża brutto - koszty stałe = zysk przed spłatą odsetek i opodatkowana (EBIT) [zakres dźwigni operacyjnej] - odsetki= zysk brutto (EBIT)- podatek dochodowy = zysk netto- dywidenda od akcji uprzywilejowanych= zysk przypadający na akcje zwykłe EPS (zusk na jedną akcję) [zakres dźwigni finansowej]

Próg rentowności określa wielkość sprzedaży przy której przychody równe są poniesionym kosztom.

Każdy przyrost wielkości sprzedaży ponad próg rentowności przyniesie przedsiębiorstwu ponad proporcjonalny przyrost zysku. Zjawisko to nazywane jest DZWIGNIĄ OPERACYJNĄ.

STOSPIEŃ DŹWIGNI OPERACYJNEJ

lub

DOL- stopień dźwigni finasowej

%
- procentowy przyrost zysku przed spłata odsetek i opodatkowaniami (tempo)

- procentowy przyrost sprzedaży netto (tempo)

So - wartość sprzedaży netto według stanu bazowego

Kzo- poziom kosztów zmiennych według stanu bazowego

EBITo- poziom zysku prezd spłatą odsetek i opodatkowaniem według stanu bazowego

Mechanizm dźwigni operacyjnej może stanowić bardzo pomocne narzędzie wykorzystywane w bierzącym zarządzaniu przedsiębiorstwem. Pozwala on bowiem oszacować zmiany zysku nie tylko wzrostu sprzedaży, ale również w przypadku obniżenia jej wartości na skutek niekorzystnych warunków rynkowych. Stąd dźwignia operacyja znajduje zastosowanie m.in. w prognozowaniu przyszłych wyników ekonomicznych przedsiębiorstwa.

SYNTETYCZNA ANALIZA WYNIKU FINANSOWEGO:

CEL ustalenie zmian w osiąganych wynikach oraz określenie czy i w jakim stopniu zostały one uzyskane w rezultacie działalności gospodarczej opartej na wykorzystaniu czynników intensywnych.

GOSPODAROWANIE EKSTENSYWNE:

Polega na osiąganiu wzrostu przychodu ze sprzedaży oraz zysku w rezultacie wzrostu nakładów osobowych i majątkowych w aspekcie ilościowo-wartościowym i czasowym (wzrost zatrudnienia, zrost stanu majątku proporcjonalnie wyższy niż wzrost zatrudniania)

GOSPODAROWANIA INENSYWNE osiąganie wzrostu przychodu ze sprzedaży i zysku na jednostkę zaangażowanych zasobów przez uzyskiwanie korzystnych cen, wyzwalanie rezerw wewnętrznych, postęp techniczno- organizacyjny. Wzrost taki wiąze się z wyższą wydajnością pracy i efektywności wykorzystania majątku.

Wzorcowe układy nierówności wskaźników odpowiadających wymogom gospodarowania intensywnego:

,

Gdzie:

i- indeks dynamiki

R- stan zatrudnienia

M- stan składników majątkowych

P- przychody ze sprzedaży

Z - zysk przedsiębiorstwa

W- wynagrodzenia za pracę (koszty pracy)

UKŁAD NIERÓWNOŚCI WSKAŻNIKÓW JAKOŚCIOWYCH

,

GDZIE:

MR- przeciętne zaangażowanie składników majątkowych na 1 zatrudnionego

PM- produktywność majątku

PR- wydajność pracy 1 zatrudnionego

ZP- rentowność sprzedaży

ZM- rentowność majątku

ZR- rentowność pracy na 1 zatrudnionego

WR- średnia płaca

PW- produktywność płac

ANALIZA PRZYCZYNOWA WYNIKU FINANSOWEGO”

Z= P*ZP

Z- zysk

P- pzryuchody ze sprzedaży

ZP- rentowność sprzedaży

P=R*PR

R-zatrudnienie

PR-wydajność pracy

PR=MR*PM

MR- majątek na 1 zatrudnionego

PM- produktywność majątku

Z=R*MR*PM*ZP

ODCHYLENIE KWOTY ZYSKU JEST SUMĄ ALGEBRAICZNĄ ODCHYLEŃ CZĄSTKOWYCH

- wpływ zatrudnienia na poziom zysków

Rodzaj odchylenia	Warianty odchyleń cząstkowych zysku
		1	2	3	4	5	6	7	8	9	10	11	12	13	14	15	16
	+	+	-	-	-	-	-	+	+	-	+	+	+	+	-	-
	+	-	+	-	-	-	+	-	-	+	+	+	+	-	+	-
	+	+	+	+	-	+	-	+	-	+	+	-	-	-	-	-
	+	+	+	+	+	-	+	-	+	-	-	+	-	-	-	-

Warianty 1-4: najwyższa efektywność gospodarowania

5-12: zróżnicowana efektywność finansowa lepsza sytuacja jest wtedy, gdy wskaźnik rentowności sprzedaży rośnie szybciej lub maleje wolniej niż pozostałe odchylenia cząstkowe

13-16: zasługują na ocenę negatywną ( nawet w przypadku wzrostu kwoty zysku- ponieważ nie zadowalające jest wykorzystanie czynników osobowych i majątkowych

SYMPTOMY POGARSZAJĄCEJ SIĘ SYTUACJI FINASOWEJ PRZEDSIĘBIORSTWA:

1. zewnętrzne

-zagraniczne

- krajowe

-regionalne

-branżowe

2. wewnętrzne - wynikające z wyposażenie przedsiębiorstwa w określone zasoby majątkowo-kapitałowe, osobowe i ich wykorzystania, poziomu organizacyjnego funkcjonowania firmy

3.finansowe- wynikają z wiarygodnych danych sprawozdań finansowych oraz obliczanych i interpretowanych wskaźników analizy finansowej:

- znaczący spadek kwoty zysku a także powstanie straty, pogarszanie się podstawowych wskaźników rentowności

- niski poziom wskaźników płynności finansowej, wzrost należności trudno ściągalnych

- powtarzająca się w analizie przyczynowej przychodów ze sprzedaży i wyniku finansowego, przewaga wpływu czynników ekstensywnych nad intensywnymi

-widoczny wzrost zapotrzebowania na kredyty i pożyczki oraz zakłócenia w ich spłacie

-wzrost zobowiązań wobec dostawców i instytucji publiczno- prawnych

-zwiększenie się kosztów operacji finansowych

-pozyskiwanie środków na finansowanie bieżącej działalności przez dyskonto weksli i papierów wartościowych

-rosnące zamrożenie środków w inwestycjach nie zakończonych w terminie

-wzrost stanu produkcji nie zakończonej oraz zapasów wyrobów trudno zbywalnych, występowanie przeterminowanych zapasów materiałów i wadliwa ich struktura

4. pozafinansowe (operacyjne)

- brak przyszlościowuch, realnych planów rozwoju przedsiębiorstwa, ograniczona liczba własnych patentów, zakupionych licencji możliwych do wykorzystania

-częste zmiany na kierowniczych stanowiskach, brak wykwalifikowanej kadry, zmiana sposobu życia

-brak odpowiednio zorganizowanej i spełniającej swoje funkcje kontroli wewnętrznej

-malejący udział przedsiębiorstw w ogólnej sprzedaży na rynku danej branży

-niekorzystna struktura maszyn i urządzeń wg wieku i zaniedbania w konserwacji i remontach, niski poziom technologiczny produkcji

- silna pozycja przetargowa związków zawodowych w przedsiębiorstwie

-utrata najważniejszych odbiorców i rzetelnych finansowo klientów lub korzystnych źródeł dostaw

-znaczne zwolnienie pracowników, zmniejszenie efektywnego czasu pracy oraz ograniczenie świadczeń socjalnych

ANALIZA ZATRUDNIENIA - dotyczy analizy techniczno-organizacyjnej

OBEJMUJE:

wielkość, dynamikę i strukturę zatrudnienia

wyszczególnienie np.:

-pracownicy bezpośredni produkcyjni

-pracownicy administracyjni

-zarząd

-pracownicy techniczni

-ochrona

kwalifikacje pracowników

Określają dwa mierzalne wskaźniki:

-wykształcenie (wyższe, średnie, podyplomowe, zawodowe)

-staż pracy (do 1 roku, 1-2 lat, itp.)

płynność kadry (ruch pracowników, fluktuacja załogi)

Konsekwencje nadmiernego ruchu pracowników:

-koszty związane ze zwolnieniem i zatrudnieniem nowych pracowników (odprawy, rekrutacja)

-pogorszenie się jakości produkcji

-pogorszenie się warunków BHP

-pogarszają się wyniki finansowe działalności przedsiębiorstwa

Przyczyny nadmiernego ruchu pracowników:

ruch uzasadniony

- przejście na emeryturę

-służba wojskowa

-zwolnienia strukturalne

ruch nieuzasadniony

-zwolnienia dyscyplinarne

-porzucenie pracy

-odejście na prośbę pracownika

inne

- niezadowalające warunki płacowe

-niekorzystne stosunki międzyludzkie

-uciążliwe warunki pracy

-brak możliwości awansu

Wskaźnik zatrudnień pracowników = zwolnienia / ogólna liczba pracowników na początku okresu

Wskaźnik przyjęć pracowników = przyjęcia do pracy / ogólna liczba pracowników

Wskaźnik ruchu ogólnego = przyjęcia + zwolnienia / ogólna liczba pracowników

wydajność pracy

wydajność pracy = efekt / nakład pracy

analiza wydajności pracy obejmuje:

-poziom i dynamikę średniej wydajności pracy

-określenie czynników, które wpływają na wydajność pracy

-porównanie tempa wzrostu średniej wydajności pracy ze średnią płacą

wynagrodzenia

Zakładowy system wynagradzania- podstawowy instrument kształtowania wynagrodzeń z przedsiębiorstwie. Składa się z :

-systemu taryfowego płac

-systemu składników płac

-regulaminu

System taryfowy płac- służy do określania płacy zasadniczej. Bierze się pod uwagę rodzaj pracy, stopień jej trudności oraz kwalifikacje pracowników. Składa się z weryfikatora kwalifikacyjnego. Kategorii zszeregowania oraz tabeli i siatki płac.

Podstawowe składniki płac:

-wynagrodzenie zasadnicze (stawka miesięczna, akordowa, godzinowa)

-dodatek funkcyjny służący dodatkowemu różnicowaniu pracy na stanowiskach kierowniczych (opłacenie odpowiedzialności związanej z kierowaniem pracownikami)

-dodatek za staż pracy (max 20% zasadniczego wynagrodzenia)

-premia regulaminowa (za jakość, wydajność)

-dodatek za pracę w godzinach nadliczbowych.

PŁACA o jej wysokości decyduję następujące czynniki:

-rodzaj wykonywanej pracy i jej uciążliwość,

-wymagane kwalifikacje pracownika

FUNKCJE PŁAC

-dochodowa- środek utrzymania pracownika, siła oddziaływania pracownika zależnym od wysokości płac

-kosztowa- koszty przedsiębiorstwa ich wzrost i spadek zysków. Wzrost wydajności pracy umożliwia wzrost produkcji, zapewnia wyższą płacę, obniża koszty jednostkowe

-motywacyjna- skłanianie pracownika do efektywnej pracy, podnoszenia kwalifikacji, do efektywnej pracy, podejmowanie trudniejszych i bardziej efektywnych zadań ponieważ wpływa to na wysokość płacy

-rynkowa- praca jest towarem na rynku płacy, wysokość poziomu płac zachęca pracowników do zatrudniania się w danym przedsiębiorstwie i pozostanie w nim

-społeczna

WSKAŹNIKI GOSPODAROWANIA CZASEM PRACY

- wskaźnik wykorzystania nadmiernego czasu pracy

-wydajność pracy na jednego zatrudnionego

-stopień wykonywania norm czasu pracy

-wskaźnik zatrudnienia zgodnie i niezgodnie z posiadanymi kwalifikacjami

-ocena stopnia zobowiązania pracowników z wykonywania pracy

- wskaźnik absencji nieusprawiedliwieni na 100 zatrudnionych w ciągu roku

- mierniki struktury zatrudnienia w różnych przekrojach

CZYNNIKI KSZTAŁTUJĄCE ZATRUDNIENIE:

Techniczne, ekonomiczne, prawne, społeczno-kontrolne, ekologiczne

ZE WZGLĘDU NA CZAS ZUŻYWANIA SIĘ ŚRODKÓW:

-kapitał obrotowy, zużywa się całkowicie w ciągu jednego cyklu produkcyjnego (wynagrodzenia za pracę, surowce materiały)

-kapitał trwały- zużywa się stopniowo, wykorzystywany jest w ciągu kilku lat , w zależności od długości, okresu zużycia (budynku, maszyny, urządzenia)

RUCH OKRĘŻNY ŚRODKÓW OBROTOWYCH- nieustające przechodzenie środków obrotowych przez fazę zaopatrzenia, produkcji i zbytu, czemu towarzyszy zmiana postaw tych środków (z pieniężnej na rzeczową i odwrotnie)

W przed produkcyjnych: Śr pieniężne ->materiały ->produkcja ->wyroby gotowe ->środki pieniężne powiększone o zysk

W przed usługowych śp ->M ->Pr-> Śp

W przed handlowych: śp -> Towary-> śp

RUCH OKRĘZNY ŚRODKÓW TRWAŁYCH:

1) inwestowanie - zmiana pieniężnej formy środków trwałych w produkcyjną

2)zużycie- przemiana produkcyjnej wartości środków trwałych w towarową w trakcie produkcji

3)sprzedaż- przemiana towarowej formy wartości środków trwałych w pieniężna w trakcie sprzedaży wyrobów wytworzonych przez ten majątek

ŚRODKI TRWAŁE:

> ze względu na własność

- własne

- obce ( wykorzystywane na podstawie umowy dzierżawy)

> na przeznaczenie

-produkcyjne

- nieprodukcyjne (wykorzystywane na cele socjalne, ochrony zdrowia)

>na kryterium podporządkowania

-podporządkowane komórkom ruchu (maszyny i urządzenia produkcyjne)

- środki zainstalowane w komórkach funkcjonalnych (wyposażenie komórek realizujących procesy pomocnicze)

>na sposób wykorzystania

-czynne (wykorzystywane stale lub czasowo)

- nieczynne czasowo - środki trwałe rezerwowe lub będące w naprawie

ZUŻYCIE ŚRODKÓW TRWAŁYCH: fizyczne, moralne (środek jest sprawny ale przestarzały), ekonomiczne( pieniężny wyraz), biologiczne

RWPEODUKCJA ŚRODKÓW TRWAŁYCH:

-prosta- odtworzony taki sam środek o podobnych parametrach

-rozszerzona- w miejsce jednego środka, kilka lub lepszy -warunek rozwoju

-zawężona- 2 maszyny wycofane, kupiona jedna, prowadzi do dekapitalizacji majątku trwałego

AMORTYZACJA- zmniejszenie wartości początkowej środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych przez zaliczenie tego zmniejszenia wartości do kosztów uzyskania przychodów.

Polega na sukcesywnym (zazwyczaj co miesiąc) ustaleniu wartości zużycia środków trwałych (odpisu) i wliczeniu tej kwoty do kosztów działalności przedsiębiorstwa

UMOŻENIE ŚRODKÓW TRWAŁYCH to sukcesywne, coroczne, zmniejszenie wartości środków trwałych o wliczoną kwotę i tym samym określenie jej wartości bieżącej.

WYSOKOŚĆ AMORTYZACJI ZALEŻY OD

-kosztu nabycia i kosztu np. montażu zwiększającego wartość początkową środków trwałych

-przewidywanej wartości odzysku w momencie likwidacji lub wycofania z użytkowania

-przewidywanego okresu użytkowania

-zastosowanej metody amortyzacji( sposób przenoszenia);

> metoda jednorazowa- polega na jednorazowym wliczeniu w ciężar kosztów uzyskania przychodów, wydatków poniesionych na nabycie środków trwałych

> metoda amortyzacji liniowej (równomiernej)- oparta jest na założeniu że użyteczność środków trwałych maleje w równych częściach w każdym kolejnym okresie jego eksploatacji, niezależnie od stopnia jego użytkowania

> amortyzacja nierównomierna- metoda naturalna- uzależnia zużycie środków trwałych od wielkości wykonywanej pracy, a nie od okresu ekonomicznej użyteczności. Zakłada, że zużycie środków trwałych na jednostkę wykonywanej pracy (sztukę, tonę) jest jednakowe.

>amortyzacja nierównomierna- metoda degresywna- polega na przyjmowaniu corocznie tej samej stopy a, ale odnoszącej się do wartości bieżącej obiektu. Metoda ta wychodzi z założenia, że wydajność środków trwałych zmniejsz się wraz z okresem jego użytkowania. Na początku użytkowania odpisy są największe

> amortyzacja nierównomierna- progresywna- przyjmuje równe stawki a, uzasadniające je wzrostem kosztów związanych z używaniem starzejących się środków trwałych

OCENA WYKORZYSTANIA ŚRODKÓW TRWAŁYCH:

-reproduktywność środków trwałych- stosunek wartości produkcji sprzedanej do wartości środków trwałych

-zyskowność majątku (rentowność majątku)- to relacja zysku netto do środków trwałych

-majątkowochłonnośc produkcji - odwrotność reproduktowności

ZE WZGLĘDU NA EKONOMICZNĄ ROLĘ ŚRODKÓW GOSPODARCZYCH W PRZEDSIĘBIORSTWIE DZIELI SIĘ JE NA:

-aktywa- kontrolowane przez jednostkę zasoby majątkowe o wiarygodnie określonej wartości, powstałe w wyniku przeszłych zdarzeń, które spowodują w przyszłości wpływ do jednostki korzyści ekonomicznej

>trwałe

>obrotowe

-pasywa- źródła finansowania majątku przedsiębiorstwa

>własne

>obce

ELEMENTY ANALIZY STRATEGICZNEJ PRZEDSIĘBIORSTWA:

ANALIZA STRATEGICZNA- to zespół metod badawczych obejmujący badanie przedsiębiorstwa oraz jego otoczenia, z uwzględnieniem perspektywy czasowej.

CECHY ANALIZY STRATEGICZNEJ:

1.łączy dwa kierunki analizy

- analizę samego przedsiębiorstwa

- analiza jego otoczenia

2. Interdyscyplinarny charakter analizy strategicznej - posługuje się metodami badawczymi z różnych dziedzin nauki

OTOCZENIE PRZEDSIĘBIORSTWA:

Makro otoczenie

-ekonomiczne

-demograficzne

-prawne

-międzynarodowe

-technologiczne

-społeczne

-polityczne

otoczenie konkurencyjne

-odbiorcy

-dostawcy

-konkurencja między sobą

METODY ANALIZY OTOCZENIA:

- delficka- badanie makrootoczenia, ekspercka

- scenariuszowe- budowanie scenariuszy zmian w otoczeniu

- 5 sił Portera- otoczenie konkurencyjne, czy warto wejść do otoczenia

Walki konkurencyjne:

-groźba pojawienia się nowych produktów

-groźba pojawienia …

-siła przetargowa nabywców

-siła przetargowa dostawców

Możliwości rozwoju i atrakcyjność sektora są tym mniejsze im silniejsza jest presja na ten sektor ze strony dostawców i nabywców im większe są możliwości wejścia do sektora nowych producentów lub substytutów, a także im ostrzejsza jest walka konkurencyjna w obrębie sektora.

METODY ZINTEGROWANE

- analiza SWOT

METODY PORTWELOWE

- macierz bostońska BCG

GWIAZDY DYLEMATY

Wysoka rentowność wysoka rentowność

Duże potrzeby finansowe słabo definiowana

Np. na reklamę

DOJNE KROWY KULE U NOGI

(żywiciele)

Produkty zdobyły niski udział w rynku

Rynek, najważniejsze nie przynoszą korzyść

Produkty finansowych

ZALECENIA:

zużyj nadwyżkę gotówki zarobioną na „dojnych krowach” na doinwestowanie „gwiazd” i selekcję dylematów

wyeliminuj „dylematy” z niepewnych perspektyw rozwoju, aby nie rozpraszać wysiłku inwestycyjnego

wycofaj z rynku „kule u nogi”, a przynajmniej więcej w nie nie inwestuj

4. dbaj o „dojne krowy”, staraj się je zachować jak najdłużej

1

---