IŚGiE |
|
|||
O5
|
Wyznaczanie stałej siatki dyfrakcyjnej i długości fal świetlnych |
|||
Data wykonania
|
Data oddania sprawozdania |
|
WSTĘP
Dyfrakcja (ugięcie fali) to zjawisko fizyczne zmiany kierunku rozchodzenia się fali na krawędziach przeszkód oraz w ich pobliżu. Zjawisko zachodzi dla wszystkich wielkości przeszkód, ale wyraźnie jest obserwowane dla przeszkód o rozmiarach porównywalnych z długością fali.
Symulacja dyfrakcji, szczelina ma rozmiar 4 długości fali.
Interferencja fal nazywamy zjawisko nakładania się fal, w których zachodzi stabilne w czasie ich wzajemne wzmocnienie w jednych punktach przestrzeni, oraz osłabienie w innych, w zależności od stosunków fazowych fal. Interferować mogą tylko fale spójne, dla których odpowiadające im drgania zachodzą wzdłuż tego samego lub podobnych kierunków.
Interferencja fal w zależności od długości fali
Siatkę dyfrakcyjną stanowi szereg szczelin umieszczonych w równych od siebie w nieprzezroczystym ekranie. W praktyce siatkę dyfrakcyjną otrzymuje się najczęściej przez porysowanie płytki szklanej za pomocą diamentu szeregiem równoległych kresek. Nieprzezroczyste rysy odgrywają rolę zasłon, a przestrzenie między rysami - to szczeliny.
Działanie siatki dyfrakcyjnej polega na wykorzystaniu zjawiska dyfrakcji i interferencji światła do uzyskania jego widma. W tym celu pomiędzy źródłem światła a ekranem umieszcza się siatkę dyfrakcyjną. Na ekranie uzyskuje się w ten sposób widmo światła.
Kierunek wzmocnienia promieni ugiętych na siatce dyfrakcyjnej ma postać
n λ = d sin ϕ
gdzie:
d - oznacza odległość między szczelinami `stała siatki dyfrakcyjnej `
n - rząd widma
λ - długość fali
ϕ - kąt od osi wiązki światła,
POMIARY
Pomiar |
L (mm) |
x(mm) |
1 |
455 |
60 |
|
|
125 |
|
|
195 |
2 |
388 |
50 |
|
|
105 |
|
|
165 |
OBLICZENIE STAŁEJ SIATKI DYFRAKCYJNEJ
gdzie,
d - odległość miedzy sąsiednimi szczelinami
n - rząd widma
x - położenie rzędu widma
L - odległość siatki dyfrakcyjnej od ekranu
λ - długość fali = 0,6328 μm
=
=
=
=
=
=
ZESTAWIENIE WYNIKÓW W TABELI
Pomiar |
L(mm) |
X(mm) |
rząd |
d(μm) |
1 |
455 |
60 |
1 |
4,80 |
|
|
125 |
2 |
4,78 |
|
|
195 |
3 |
4,81 |
2 |
388 |
50 |
1 |
4,95 |
|
|
105 |
2 |
4,84 |
|
|
165 |
3 |
4,85 |
Jako wartość stałej siatki dyfrakcyjnej przyjmuję średnią ze wszystkich pomiarów:
4,84
Obliczanie błędów:
l =
1mm
x =
1mm
d1=0,007
d2=0,004
d3=0,002
d4=0,009
d5=0,004
d6=0,003
dśr=0,0048
Zestawienie wszystkich wyników w tabeli
Pomiar |
L(mm) |
X(mm) |
rząd |
d(μm) |
Δd |
|
1 |
455 |
60 |
1 |
4,80 |
0,007 |
4,80
|
|
|
125 |
2 |
4,78 |
0,004 |
4,78
|
|
|
195 |
3 |
4,81 |
0,002 |
4,81
|
2 |
388 |
50 |
1 |
4,95 |
0,009 |
4,95
|
|
|
105 |
2 |
4,84 |
0,004 |
4,84
|
|
|
165 |
3 |
4,85 |
0,003 |
4,85
|
Wyniki otrzymane przez nas po wykonaniu doświadczenia są obarczone błędem. Można tu zaliczyć błąd niedokładności spisywanych wartości obliczanych wcześniej na kalkulatorze a także błędem paralaksy gdyż wykonywane ćwiczenie miało swe podłoże w odczytywaniu wyników z podziałki zrobionej z papieru milimetrowego, a lekkie kłopoty ze wzrokiem uczestników oraz ciemność panująca w pracowni fizycznej uniemożliwiały dokładny odczyt wartości padającej plamki na ekran.
Wnioski:
W większości doświadczeniach optycznych mamy do czynienia z badaniem własności fizycznych, które są już od wieków ustalone. Natomiast nasze doświadczenia maja na celu sprawdzenie ich oraz rozwijanie myślenia abstrakcyjnego.
Na podstawie dokonanych pomiarów i obliczeń możemy stwierdzić, iż przy poszczególnych rzędach odległość między szczelinami zmniejsza się.