Kwestia osób starszych

1. Istota i rozmiary starzenia demograficznego w Polsce

Starzenie demograficzne społeczeństwa - to proces oznaczający systematyczny wzrost odsetka liczby osób starszych w ogólnej liczbie ludności. W 2010 roku liczba osób w wieku poprodukcyjnym wynosiła w Polsce 6,4 mln osób (wg Gazety Wyborczej). Natomiast w wieku produkcyjnym - 24,6 mln osób i w wieku przedprodukcyjnym - 7,1 mln osób.

2. Przyczyny starzenia demograficznego

• spadek liczby urodzeń, który powoduje obniżenie się udziału osób młodych w populacji;

• wydłużenie się trwania życia kobiet i mężczyzn i wynikający z tego wzrost odsetka osób starszych;

• spadek umieralności;

• wzrost liczby osób emigrujących, powoduje zmniejszenie się liczby osób młodych.

3. Społeczne i ekonomiczne konsekwencje starzenia demograficznego

• starzenie wywołuje rosnącą feminizację populacji spowodowaną nadumieralnością mężczyzn;

• wiąże się z poważnymi zmianami sposobu finansowania wydatków publicznych, zwłaszcza ubezpieczeń emerytalno-rentowych;

• w niekorzystny sposób wpływa na strukturę konsumpcji i inwestycji;

• proces ten może prowadzić do ostrych niedoborów siły roboczej;

• powoduje wzrost stopy potencjalnego obciążenia ludności w wieku produkcyjnym ludnością w wieku poprodukcyjnym;

• powoduje obniżenie wskaźnika potencjalnego wsparcia.

4. Sposoby pomiaru nasilenia zjawiska starzenia demograficznego

Wskaźnik obciążenia demograficznego - stosunek liczby osób w wieku poprodukcyjnym do liczby osób w wieku produkcyjnym.

Wskaźnik (współczynnik) obciążenia ekonomicznego - rozumiany jako iloraz liczby osób w wieku nieprodukcyjnym do liczby osób w wieku produkcyjnym.

5. Podmioty/instytucje państwa i ich działania na rzecz osób starszych

Najważniejsze instytucje wspierające osoby starsze w Polsce to:

• Domy pomocy społecznej, dzienne domy pomocy

• Kluby seniora

• Uniwersytety Trzeciego Wieku

• Hospicja

• Organizacje pozarządowe

• Działalność samopomocowa

Patologie społeczne.

1. Istota i obszary patologii społecznych

Patologie społeczne to zachowania, które zakłócają równowagę społeczną. Patologia to nieprzestrzeganie ogólnie przyjętych norm i wartości. Dotyczy ona jednostek lub grup społecznych. Czynniki wywołujące zachowania patologiczne są różnorodne. Niektóre z nich to np. mikro uszkodzenia mózgu podczas porodu, a następnie braki w wychowaniu jednostek, czy wpływ środowiska i jego oddziaływanie na jednostkę. Do najbardziej powszechnych zjawisk patologicznych w Polsce należą: alkoholizm, narkomania, przestępczość. Inne zjawiska patologiczne to dewiacje seksualne, samobójstwa, czy prostytucja.

2. Opisz podmioty przeciwdziałające patologii społecznej w Polsce.

Sposobem na zwalczanie patologii w społeczeństwie są ośrodki pomocy, organizacje i placówki terapeutyczno-opiekuńcze, takie jak:
•Poradnie Psychologiczne;
•Centra terapii uzależnionych;
•Miejskie Ośrodki Pomocy Społecznej;
•Centra Pomocy Rodzinie;
•Policja „Niebieska karta”;
•MONAR

W tej kwestii to jest ogólnie napisane tylko, że pomagają przeciwdziałać tym zjawiskom (patologii) i robią to charytatywnie.

3. Opisz przyczyny występowania patologii społecznych w Polsce.

Główne przyczyny problemów społecznych, powodujących zjawiska patologiczne:
•osłabienie więzi społecznych i związanego 
z nimi mechanizmu kontroli społecznej,
•wzrost rozpiętości między aspiracjami 
a możliwościami ich realizacji,
•ukształtowanie się w pewnych grupach 
i środowiskach norm obyczajowych sprzecznych 
ze społecznie akceptowanym systemem wartości,
•ekskluzja i marginalizacja społeczna

Polityka ubezpieczeń społecznych

1. Definicja i części składowe systemu zabezpieczenia społecznego

Zabezpieczenie społeczne - to system świadczeń, do których obywatele mają prawo lub z których mają możliwość korzystania.

Wyróżnia się sześć części zabezpieczenia społecznego:

• ochrony zdrowia

• ubezpieczenia społeczne

• ubezpieczenia osobowe i majątkowe

• pomoc (opiekę społeczną)

• rehabilitację inwalidów

• uzupełniające świadczenia socjalne.

2. Definicja i części składowe systemu ubezpieczeń społecznych

Ubezpieczenia - są urządzeniem społeczno-gospodarczym, zapewniającym w stopniu możliwie najszerszym, pokrycie przyszłych potrzeb majątkowych, które mogą powstać w następstwie zajścia zdarzeń losowych, t.j.: śmierć, uszczerbek na zdrowiu lub ubytek albo strata majątku. Potrzeby te pokrywane są z funduszu ubezpieczeniowego. Specjalnie zorganizowane w tym celu zakłady pobierają składki pieniężne od dużej liczby zainteresowanych osób, zagrożonych określonymi zdarzeniami losowymi.

Ubezpieczenia społeczne obejmują:

• ubezpieczenie emerytalne - polegające na dożywotniej miesięcznej wypłacie pieniędzy dla osób, które osiągnęły wiek emerytalny (dla kobiet 60 lat, dla mężczyzn 65 lat);

• ubezpieczenie rentowe - polegające na wypłacie pieniężnej dla osób z tytułu nie zdolności do pracy, ich szkolenia i pielęgnacji oraz dla rodziny zmarłych ubezpieczonych;

• ubezpieczenie chorobowe - polegające na wypłacie zasiłków w razie choroby i wynagrodzeń za urlop macierzyński;

• ubezpieczenie wypadkowe - polegające na wypłacie odszkodowań i zasiłków z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych;

• ubezpieczenie zdrowotne - obejmują świadczenia udzielane w razie choroby lub urazu, ciąży, porodu i połogu powszechnej akcji zapobiegania chorobom oraz konieczności dokonania oceny stanu zdrowia.

3. Ewolua systemu zabezpieczenia emerytalnego w Polsce

Do 31 grudnia 1998 roku system emerytalny obowiązujący w Polsce był tzw. systemem repartycyjnym (o zdefiniowanym świadczeniu). Pomiędzy wysokością płaconej składki na ubezpieczenie społeczne a wysokością przyszłego świadczenia emerytalnego nie było powiązania. Był to tzw. system oparty na umowie pokoleniowej, oznaczający, że pokolenie pracujące finansowało emerytów ze swoich bieżących składek.

Pozostałością systemu pokoleniowego jest obecny I filar czyli ZUS.

Jaki był cel przeprowadzonej reformy?

W Polsce od lat obserwuje się niekorzystną tendencję demograficzną (wzrost liczby emerytów i rencistów, spadek liczby ubezpieczonych). Aby Fundusz Ubezpieczeń Społecznych zachował płynność finansową należało dokonać zmian.

Dlatego jednym z najistotniejszych celów reformy zagwarantowanie w przyszłości wypłaty stosownych emerytur wszystkim ubezpieczonym.

III filary w systemie ubezpieczeń

Reforma systemu ubezpieczeń weszła w życie 1 stycznia 1999 roku. Dokonano wówczas podziału, przedstawiony na poniższym schemacie.

Reforma emerytalna:

I filar: ZUS (Zakład Ubezpieczeń Społecznych)

II filar: OFE (Otwarty Fundusz Emerytalny)

III filar: PPE (Prywatny Program Emerytalny), PPZ (Prywatny Program Zabezpieczeń), PPK (Prywatny Program Kapitałowy), PPI(Prywatny Program Funduszy Inwestycyjnych), IKE (Indywidualne Konto Emerytalne)

I filar - obowiązkowy dla wszystkich - to emerytura z ZUS. Tutaj trafia większa część składki, potrącanej, co miesiąc z pensji. Każdy ubezpieczony ma indywidualne konto w ZUS, na którym rejestrowana jest wartość odkładanych pieniędzy. Niestety ta część składki nie jest inwestowana.

II filar - jest obowiązkowy dla osób urodzonych po 1 stycznia 1969 roku1. Każdy, kto podejmuje pierwszą pracę ma miesiąc czasu na zawarcie umowy z wybranym funduszem emerytalnym. Jeżeli zaniedba się ten obowiązek, najpierw ZUS wezwie daną osobę do wybrania OFE, a później, jeśli wezwanie niczego nie zmieni, ZUS wybierze OFE za nas w drodze losowania.

III filar - jest całkowicie dobrowolny. Ma stanowić uzupełnienie emerytury pochodzącej z I oraz II filaru. Obejmuje różnorodne formy oszczędzania. Do III filaru zalicza się ubezpieczenia, które mogą w przyszłości stanowić źródło dodatkowego kapitału, przeznaczonego na cel emerytalny.

Ponadto ustawodawca umożliwił oszczędzanie mające na celu zabezpieczenie przyszłej emerytury w postaci pracowniczych programów emerytalnych. W tym przypadku składkę za pracownika opłaca pracodawca.

4. Rola ubezpieczeń w polityce społecznej

Rola ubezpieczeń w polityce społecznej obejmuje formy zabezpieczenia ludności przez państwo na skutek choroby, macierzyństwa, inwalidztwa, wypadku przy pracy, starości, śmierci żywiciela rodziny czy bezrobocia.

5. Definicja i rodzaje świadczeń rentowych w Polsce

Renta - świadczenie pieniężne usankcjonowane czasową lub stałą niezdolnością do wykonywania pracy zawodowej wypłacane w ramach systemu ubezpieczeń społecznych.

Rodzaje świadczeń rentowych:

• renta z tytułu niezdolności do pracy - dla ubezpieczonego, który stał się niezdolny do pracy wskutek wypadku przy pracy lub choroby zawodowej

• renta szkoleniowa - dla ubezpieczonego, w stosunku do którego orzeczono celowość przekwalifikowania zawodowego ze względu na niezdolność do pracy w dotychczasowym zawodzie

• renta rodzinna - dla członków rodziny zmarłego ubezpieczonego lub rencisty

oraz

• dodatek do renty rodzinnej - dla sieroty zupełnej

• dodatek pielęgnacyjny

Kwestia migracji

1. Pojęcie i podstawowe klasyfikacje migracji:

Migracja to stała lub czasowa zmiana miejsca pobytu. Jest to również ruch naturalny-małżeństwa, urodzenia, zgony, rozwody.
Podział migracji:

-migracje zewnętrzne -przypływ ludności połączony z przekraczaniem granic
-migracje wewnętrzne- ruchliwość przestrzenna wewnątrz państwa
-emigracje- odpływ ludności z jednego państwa do drugiego
-imigracja- napływ ludności z jednego państwa do drugiego
Migracje dzieli się tez na stałe i czasowe

2. Przyczyny migracji- charakterystyka czynników wypychających i przyciągających:

Przyciągające:

• Wysoki wskaźnik urbanizacji

• Wyższe płace

• Większe nakłady inwestycyjne

• Większe możliwości podnoszenia swoich kwalifikacji zawodowych w kraju imigracji

• Możliwość zatrudnienia

Odpychające:

• Pogłębiające się bezrobocie

• Niskie zarobki

• Brak możliwości samorozwoju

• Pogarszające się warunki życiowe

• Niekorzystna sytuacja polityczna

3. Współczesne migracje na stałe i migracje czasowe Polaków po przystąpieniu Polski do UE- skala, kierunki, charakter.

Wśród krajów docelowych przodowały USA i Niemcy, a głównym stymulatorem było podejmowanie zajęć zarobkowych. Zdarzały się też masowe powroty i imigracja cudzoziemców. W Polsce przeważa emigracja nad imigracją. Wraz z przyjęciem Polski do UE, w której jedną z naczelnych wartości jest swobodny przepływ ludzi, wzmogły się procesy emigracyjne.

Kierunki emigracji zagranicznych, jakie obserwujemy począwszy od maja 2004 roku są jednoznacznie uzależnione od rynków pracy w poszczególnych krajach członkowskich UE. Od początku naszego członkostwa w Unii dla Polaków były otwarte trzy rynki pracy: w Wielkiej Brytanii, Irlandii oraz w Szwecji. Kolejne rynki pracy otworzyły następujące kraje: Hiszpania, Portugalia, Finlandia oraz Grecja (od 1-go maja 2006 r.), od 31 lipca 2006 r. - Włochy oraz od 1-go maja 2007 - Niderlandy. Jednocześnie po 1 maja 2006r. kolejne kraje „starej 15-ki” zaczęły wprowadzać pewne ułatwienia w dostępie pracowników - spośród krajów nowoprzyjętych do Wspólnoty - do swoich rynków pracy; w szczególności dotyczyło to Francji, Belgii oraz Danii. Liberalizacja przepisów dotyczy wybranych sektorów gospodarki lub określonych grup ludności, tj. osób posiadających kwalifikacje w wyróżnionych zawodach. Z początkiem listopada br. rząd Niemiec zamierza otworzyć rynek pracy dla polskich inżynierów; z kolei rząd Luksemburga zadeklarował w tym samym czasie - pełne otwarcie rynku pracy dla obywateli polskich. Kierunki migracji: Wielka Brytania, Niemcy, Irlandia, Niderlandy

Najczęściej emigrują osoby w wieku 20-29 lat, bezrobotne (25-34 lata), częściej mężczyźni niż kobiety, wykształcenie: zasadnicze zawodowe (31,3%), średnie zawodowe (27,3%), wyższe (16,5%).

4. Konsekwencje procesów migracyjnych wobec rynku pracy.

• Wzrost bezrobocia

• Utrata wykwalifikowanej kadry

• Zwiększenie kosztów związanych z przyjęciem obcej siły roboczej i administrowania nią

• Wzrost kosztów związanych z wykwalifikowaniem nowego pracownika

5. Krajowe i międzynarodowe podmioty/instytucje działające na rzecz imigrantów:

• Międzynarodowa Organizacja ds. Migracji

• Urząd ds. Cudzoziemców

• Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji

• Ministerstwo Spraw Zagranicznych

• Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej

• Ministerstwo Edukacji Narodowej

• Ministerstwo Finansów

• Straż Graniczna

KWESTIA ZDROWIA

1. Wymień czynniki mające istotny wpływ na stan zdrowia społeczeństwa:

Fundamentalnymi warunkami zapewniającymi zdrowie są: pokój, stabilny system ekonomiczny, odtwarzalne zasoby naturalne, globalne i lokalne bezpieczeństwo obejmujące bezpieczeństwo ekologiczne, a także mieszkania, żywienie, edukacja, zarobki, sprawiedliwość i równość społeczna.
Wśród czynników, które wpływają na zdrowie człowieka wyróżnia się cztery grupy:

• styl życia - jego udział jest największy (50-60%) i jednocześnie jego zmiana leży w zasięgu możliwości każdego człowieka;

• środowisko fizyczne oraz społeczne życia i pracy (ok.20%); •

• czynniki genetyczne (ok.20%); •

• służba zdrowia, która może rozwiązać 10-15% problemów zdrowotnych społeczeństwa.

Wg Światowej Organizacji Zdrowia istotny wpływ na stan zdrowia społeczeństwa mają ponadto:

• warunki pracy

• sytuacja na rynku pracy

• zbiorowe spożycie, jakość żywności i żywienie

• warunki transportu i komunikacji

• warunki mieszkaniowe, odzież, wypoczynek, rozrywki

• system zabezpieczenia społecznego

• swobody obywatelskie

• sytuacja demograficzna

• wykształcenie

2. Charakterystyka kwestii zdrowia w Polsce.

Polityka społeczna badając kwestię zdrowia wyróżnia 3 jej dziedziny:

• profilaktyka- zapobieganie chorobom w społeczeństwie poprzez kształtowanie odpowiedniego rozwoju człowieka oraz warunków jego życia wpływających na jego zdrowie

• lecznictwo- rozpoznanie i leczenie choroby

• rehabilitacja - przywracanie do zdrowia, sprawności i przydatności społecznej

Największe znaczenie w utrzymaniu zdrowia społeczeństwa przypisuje się głównie działalności służby zdrowia.

3. Najczęstsze przyczyny zachorowań i zgonów.

Przyczyny zgonów:

• choroby układu krążenia

• rak

• choroby układu oddechowego

• zewnętrzne przyczyny zgonów: spowodowane umyślnym działaniem na własną szkodę (samobójstwa) i wypadki w transporcie.

Przyczyny zachorowań:

• organy otrzymują za mało energii i tlenu (to najczęstsza przyczyna chorób u palaczy; komórki nasze, które otrzymują za mało tlenu, mają coraz mniej energii, a tym samym stopniowo zostają wyłamane z równowagi)

• zanieczyszczenie powietrza

• spożywanie pokarmu pełnego toksyn

• toksyczne substancje, które organizm sam wytwarza

• przejadanie się

• brak ruchu

• niedobór witamin i minerałów

• stres, presja i zmartwienia

4. Między narodowe i krajowe instytucje działające na rzecz zdrowia:

• Światowa Organizacja Zdrowia

• UNICEF

• Ministerstwo Zdrowia

• Narodowy Fundusz Zdrowia

• Państwowa Inspekcja Sanitarna

• Państwowa Inspekcja Farmaceutyczna

• Rzecznik Praw Pacjenta

5. Organizacja ochrony zdrowia w Polsce:

System poczynań dokonywanych przez społeczeństwo w kierunku zapobiegania, leczenia i usuwania niepomyślnych następstw chorób w celu utrzymania zdolności fizycznych, umysłowych i społecznych ludności, przedłużenia życia oraz zapewnienia zdrowego rozwoju nowych generacji.

Organizacja Służby Zdrowia w Polsce.

System opieki zdrowotnej to zespół osób i instytucji działających w celu zapewnienia opieki zdrowotnej ludności na terenie danego państwa. Zgodnie z artykułem 68 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, każdy obywatel ma prawo do opieki zdrowotnej niezależnie od sytuacji materialnej, a władze publiczne mają obowiązek zapewnić każdemu równy dostęp do świadczeń.

Polski system opieki zdrowotnej oparty jest na modelu ubezpieczeniowym, który zakłada, że jego głównym źródłem finansowania są obowiązkowe ubezpieczenia zdrowotne obciążające każdego obywatela.
Świadczenia wykonywane są w zakładach opieki zdrowotnej, które wpisane są do rejestru prowadzonego przez wojewodę lub ministra zdrowia, a zasady jego działania określa Ustawa o Zakładach Opieki Zdrowotnej z 30 sierpnia 1991r. Świadczenia realizować może tylko i wyłącznie profesjonalnie wykształcony personel, czyli osoby z wykształceniem medycznym oraz posiadające prawo do wykonywania zawodu.
Ww. ustawa rozróżnia trzy podstawowe typy zakładów opieki zdrowotnej: samodzielne publiczne, publiczne i niepubliczne centrum medyczne Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej (SPZOZ) to wyodrębniona organizacja charakteryzująca się tym, że samodzielnie pokrywa koszty działalności i zobowiązania posiadanych środków i uzyskiwanych przychodów. Jest ona również zobowiązana do pokrycia we własnym zakresie ujemnego wyniku finansowego. Publiczne zakłady opieki zdrowotnej (PZOZ) to pojęcie bardziej ogólne niż SPZOZ-y, które stanowią ich podzbiór. Innymi elementami zakładów publicznych są Zakłady budżetowe i Jednostki budżetowe. Te pierwsze mają prawo do otrzymywania dotacji budżetowych oraz dotacji podmiotowych i celowych na realizację działań, ale mają również obowiązek przekazania do budżetu nadwyżek środków pieniężnych ustalonych na koniec okresu rozliczeniowego. Natomiast Jednostka budżetowa jest wyodrębniona z innego podmiotu, któremu jest zobowiązana przekazywać całe swoje dochody, a finansowana jest również z budżetu Państwa. Wszystkie inne zakłady są niepublicznymi zakładami opieki zdrowotnej (NZOZ), które funkcjonują podobnie do przedsiębiorstwa czy zakładu usługowego.

Kwestia Niepełnosprawności

1. Pojęcie i rodzaje niepełnosprawności

Niepełnosprawność - długotrwały stan występowania pewnych ograniczeń w prawidłowym funkcjonowaniu człowieka. Ograniczenia te spowodowane są na skutek obniżenia sprawności funkcji fizycznych, psychicznych bądź umysłowych. Jest to także uszkodzenie, czyli utrata lub wada psychiczna, fizjologiczna, anatomiczna struktury organizmu. Utrata ta może być całkowita, częściowa, trwała lub okresowa, wrodzona lub nabyta, ustabilizowana lub progresywna

Do grupy osób z niepełnosprawnością społeczną zaliczamy również ludzi, którzy z różnych przyczyn nie są w stanie samodzielnie lub prawidłowo funkcjonować w społeczeństwie. Zaliczamy do tej grupy m.in. narkomanów, alkoholików czy więźniów.

Rodzaje niepełnosprawności

1. Obniżona sprawność sensoryczna (zmysłowa) - brak, uszkodzenie lub zaburzenie funkcji analizatorów zmysłowych (są to m.in. osoby niewidome, niedowidzące, głuche, niedosłyszące, z zaburzeniami percepcji wzrokowej i słuchowej)

2. Obniżona sprawność intelektualna - upośledzenie umysłowe, demencja starcza

3. Obniżona sprawność funkcjonowania społecznego - zaburzenia równowagi nerwowej, emocjonalnej oraz zdrowia psychicznego

4. Obniżona sprawność komunikowania się - utrudniony kontakt słowny (zaburzenia mowy, autyzm, jąkanie się)

5. Obniżona sprawność ruchowa - osoby z dysfunkcją narządu ruchu (wrodzoną lub nabytą)

6. Mózgowe porażenie dziecięce

7. Obniżona sprawność psychofizyczna z powodu chorób somatycznych - np. nowotwory, guz mózgu, cukrzyca, rak)

2. Przyczyny niepełnosprawności

Na przejściową i trwałą niepełnosprawność mają wpływ wiek oraz płeć człowieka.

Głównymi przyczynami niepełnosprawności są:

• Choroby (81%)

• Wypadki, zatrucia i urazy (ok. 14%)

• Wady wrodzone(5%)

Przy czym głównym źródłem niepełnosprawności wśród kobiet są choroby a u mężczyzn wypadki, zatrucia, urazy.

3.Podmioty polityki społecznej wobec osób niepełnosprawnych i ich zadania

Niepełnosprawność osiada swoje regulacje prawne zarówna w prawie międzynarodowym m.in.:

• Art. 25 Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka ONZ

• Konwencja o ochronie Praw Człowieka

• Europejska Karta Społeczna

W polskim ustawodawstwie zapis dotyczący osób niep znalazł się w Konstytucji RP

Zadaniem podmiotów polityki społecznej jest tworzenie podstawowych oraz realnych możliwości zaspokojenia niezbędnych potrzeb osób niepełnosprawnych m.in. w zakresie:

• zapobiegania niepełnosprawności,

• wczesnego rozpoznawania i diagnozowania niepełnosprawności,

• rehabilitacji leczniczej, zawodowej, społecznej, środowiskowej i psychologicznej,

• dostępu do różnych form edukacji,

• doradztwa i szkolenia zawodowego,

• zatrudnienia z uwzględnieniem możliwości zdrowotnych i posiadanych umiejętności,

• ochrony socjalnej, ekonomicznej i prawnej,

• zaopatrzenia w sprzęt umożliwiający lub ułatwiający normalne funkcjonowanie w społeczeństwie, np. sprzęt ortopedyczny, rehabilitacyjny, pojazdy mechaniczne,

• usuwania barier architektonicznych, komunikacyjnych i informacyjnych.

Przy Ministrze Pracy i Pol społ funkcjonuje Biuro Rządu ds. Osób Niepeł

-opracowuje ono projekty programów rządowych,

- określanie podstawowych założeń pol. zatrudnienia

- rehabilitacji czy wizerunku osób niepełnosprawnych

Wśród podmiotów państwowych ważna role pełni PFRON.

Został powołany w celu utworzenia prawa finansowego systemu ochrony o. niepeł oraz wyrównywania różnic społecznych

 Źródła finansowania PFRON to

-dotacje z budżetu państwa

-zapisy i darowizny

-wpłaty zakładów pracy zatrudniających powyżej 50 osób

-dochody z działalności gospodarczej.

Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie (PCPK)

Ma za zadanie stwarzanie osobom niep możliwości uczestniczenia w warsztatach terapii zajęciowej i turnusach rehabilitacyjnych oraz podejmowania działań zmierzających do ograniczania skutków niepełnosprawności i likwidacji barier.

4. 13 grup niepełnosprawności:

1. osoby z lekkim niedorozwojem w nauce szkolnej

2. osoby z trudnościami w nauce szkolnej

3. osoby niewidome

4. osoby niedowidzące

5. osoby niesłyszące

6. osoby niedosłyszące

7. osoby z uszkodzeniami rdzenia kręgowego

8. osoby z mózgowym porażeniem dziecięcym

9. osoby zaburzeniami mowy

10. osoby po zawale serca

11. osoby chore na cukrzycę

12. osoby chore na gruźlicę

13. osoby społecznie niedostosowane

5 Bariery funkcjonowania osób niepełnosprawnych

Funkcjonowanie osób niepełnosprawnych jest bardzo uzależnione od barier, które napotykają na swojej drodze, a które powodują ograniczenia, trudności i problemy.
Bariery te możemy sklasyfikować następująco:
Bariery fizyczne - nazywane barierami architektonicznymi

Otoczenie cywilizacyjne dostosowane jest przede wszystkim do potrzeb i możliwości ludzi pełnosprawnych, a rzadko do możliwości i potrzeb osób niepełnosprawnych. Jest wiele przeszkód natury fizycznej utrudniających przebywanie i przemieszczanie się osób niepełnosprawnych:

- nieprzystosowane konstrukcje tras komunikacyjnych, obiektów architektonicznych (budynków i budowli), środków komunikacji oraz różnych urządzeń technicznych, np.: wysokie progi, schody, zbyt wąskie drzwi, korytarze i przejścia w budynkach i środkach komunikacji, brak poręczy, uchwytów, wind, pochylni, klimatyzacji, sygnalizacji świetlnej i dźwiękowej, zbyt wysoko usytuowane urządzenia i niedostosowane do obsługi przez osoby niepełnosprawne lub brak dostosowania do zróżnicowanego stopnia niepełnosprawności;

- niedostosowane szkoły pod względem elementów architektonicznych oraz braku odpowiednich urządzeń technicznych niezbędnych dla osób z danym rodzajem niepełnosprawności (odpowiednie fotele dla uczniów z mózgowym porażeniem, aparatura nagłaśniająca dla ucznia niesłyszącego czy komputer przetwarzający pismo Breille'a na pismo normalne.

Bariery społeczne Rozumiemy przez nie negatywne postawy oraz przesądy w stosunku do osób niepełnosprawnych, które powodują ograniczenie ich uczestnictwa w życiu społecznym, aktywności i pełnienia różnych ról oraz "wyznaczanie dla nich wąskiego wachlarza zawodów i stanowisk pracy." Chociaż stopniowe upowszechnianie idei społecznej integracji złagodziło bariery społeczne w różnych środowiskach to nadal można się z nimi spotkać. Przejawiają się wobec osób niepełnosprawnych np.:

-w niechęci niektórych pracodawców do udostępniania miejsc pracy, pewnych ról i stanowisk,

-w postaci uprzedzeń emocjonalnych niektórych osób i unikania kontaktów towarzyskich i zawodowych,

-w niechęci niektórych nauczycieli do pracy w integracyjnych formach edukacji.

Bariery edukacyjne Bariery edukacyjne tkwią ciągle jeszcze w procesie dydaktycznym tradycyjnej szkoły oraz w stosowanych przez nauczycieli działaniach organizacyjno - wychowawczych. Dziecko niepełnosprawne w roli ucznia narażone jest na stres związany z rywalizacją w warunkach nierównych szans. Rywalizacja nie sprzyja rozwijaniu pozytywnych więzi i prospołecznych zachowań, a raczej nasila "koncentrację na sobie i niechęć do współuczestników rywalizacyjnego wysiłku".

Tradycyjna tendencja nauczycieli do wyodrębniania w klasie tych uczniów, którzy są "wzorowi i najlepsi" oraz tych, którzy są "naganni i najgorsi" także nie sprzyja pozytywnym relacjom między dziećmi sprawnymi a niepełnosprawnymi.

Bariera nieco zmalała w ostatnich latach przez chociażby zmiany w funkcjonowaniu dydaktycznym i wychowawczym szkoły coraz bardziej ukierunkowanym na indywidualne potrzeby i predyspozycje uczniów, stopień ich sprawności, rodzaj zainteresowań oraz upodmiotowienie w procesie nauczania i wychowania.

6. Charakterystyka kwestii niepełnosprawności (stan i struktura )

Ostatnie pełne, choć wstępne dane, dotyczące liczby osób niepełnosprawnych w Polsce pochodzą z Narodowego Spisu Powszechnego 2011. Według jego wstępnych wyników w 2011 roku liczba osób niepełnosprawnych ogółem wynosiła około 4,7 mln (dokładnie 4 697,5 tys.). Tym samym liczba osób niepełnosprawnych w Polsce stanowiła 12,2% ludności kraju

Według wstępnych wyników NSP 2011 w 2011 roku przeszło 3,1 mln osób (dokładnie 3133,2 tys.) posiadało prawne potwierdzenie faktu niepełnosprawności.

największą grupę wśród niepełnosprawnych w wieku produkcyjnym stanowią osoby posiadające orzeczenie o umiarkowanym (40,7%) oraz lekkim (39,5%) stopniu niepełnosprawności. Z kolei osoby ze znacznym stopniem niepełnosprawności stanowią 19,7% niepełnosprawnych.

7. Sytuacja osób niepełnosprawnych na rynku pracy w Polsce i Europie na podstawie wskaźnika zatrudnienia i stopy bezrobocia

źródło bezrobocie.org.pl :

-W Polsce jest blisko 3,4 mln osób niepełnosprawnych, w tym 2,1 mln w wieku produkcyjnym.

-Spośród nich pracuje zaledwie 465 tys.(27,3%) - wynika z danych GUS za III kwartał 2011 roku.

-Mimo poprawy, to wciąż daleko nam do innych krajów Unii Europejskiej, gdzie zatrudnienie niepełnosprawnych wynosi około 50%.

-Jak z kolei wynika z najnowszych danych GUS w III kwartale 2011 roku biernych zawodowo było aż 2 mln 793 tys. osób niepełnosprawnych, w tym 1 mln 469 tys. w wieku produkcyjnym.

-Według danych resortu pracy na koniec listopada 2011 r. wyniosła ona 15,6%

Ogólna sytuacja osób niepełnosprawnych na rynku pracy. Osoby niepełnosprawne nie mają takich samych szans na zatrudnienie, jak osoby sprawne. Może to wynikać zarówno
z mniejszej wydajności, jak i niemożliwości pracy na wszystkich stanowiskach pracy. Pracodawca zatrudniający osobę niepełnosprawną bierze pod uwagę konieczność poniesienia dodatkowych kosztów na adaptację miejsca pracy lub kosztów mniejszej produkcji. Dlatego w większości państw UE powstały systemy kompensacji kosztów dla pracodawców zatrudniających osoby niepełnosprawne ze środków publicznych. W Polsce większość osób niepełnosprawnych jest bierna zawodowo. Tak zwany relatywny wskaźnik pracujących, czyli stosunek pracujących osób niepełnosprawnych do pracujących osób sprawnych, wynosi w Polsce 20,8, a w krajach UE średnio 40,8. Statystyki dotyczące środowiska osób niepełnosprawnych z różnych krajów UE są często trudno porównywalne.

9 Stan i dynamika zbiorowości osób niepełnosprawnych.

Liczebność zbiorowości osób niepełnosprawnych prawnie i struktura według stopnia niepełnosprawności

• Według wyników reprezentacyjnego Badania Aktywności Ekonomicznej Ludności (BAEL) liczba osób niepełnosprawnych prawnie w wieku 16 lat i więcej w 2011 roku wynosiła około 3,4 mln osób (3.384 tys.), co stanowiło 10,6% ludności w wieku 15 lat i więcej.

• Liczba osób niepełnosprawnych prawnie w wieku produkcyjnym (18-59 dla kobiet i 18-64 dla mężczyzn) w 2011 roku wynosiła około 2 mln (2.024 tys.) i stanowiła 8,4% ludności w tym wieku.

• Struktura zbiorowości osób niepełnosprawnych prawnie w wieku 16 lat i więcej w 2011: ------ 27,4% osób miało orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności (lub orzeczenie równoważne),

- 40,5% tych osób posiadało orzeczenie o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności (lub orzeczenie równoważne)

-32,1% - orzeczenie o lekkim stopniu niepełnosprawności (lub orzeczenie równoważne).

• Wśród osób niepełnosprawnych w wieku produkcyjnym 20,8% osób miało orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności lub orzeczenie równoważne, 41,8% posiadało orzeczenie o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności lub równoważne, zaś 37,4% - orzeczenie o lekkim stopniu niepełnosprawności lub równoważne.

Aktywność zawodowa osób niepełnosprawnych a stopień niepełnosprawności

Stopień niepełnosprawności z natury rzeczy różnicuje aktywność zawodową osób niepełnosprawnych.

• W 2011 roku pracowało:

• 22,6% osób w wieku 16 lat i więcej z orzeczonym lekkim stopniem niepełnosprawności 14,9% - z umiarkowanym

• 4,1% - ze znacznym

• W 2011 roku pracowało:

• 30,4% osób w wieku produkcyjnym z orzeczonym lekkim stopniem niepełnosprawności

• 22,2% - z umiarkowanym

• 8,1% - ze znacznym

W ostatnich latach zauważa się wzrost wskaźnika zatrudnienia osób niepełnosprawnych
w wieku produkcyjnym z orzeczonym umiarkowanym stopniem niepełnosprawności (z 11,2% w 2006 roku do 14,9% w 2011 roku) i lekkim stopniem niepełnosprawności (z 19,6% w 2006 roku do 22,6% w 2011 roku). Odsetek osób pracujących ze znacznym stopniem niepełnosprawności zwiększył się nieznacznie w ostatnim czasie (z 3,5% w 2006 roku do 4,1% w 2011 roku).

10.Poziom wykształcenia a źródła utrzymania osób niepełnosprawnych

Wykształcenie osób niepełnosprawnych

Osoby niepełnosprawne są znacznie gorzej wykształcone niż osoby sprawne, jakkolwiek w ostatnich latach następował stopniowy wzrost udziału tych osób z co najmniej średnim i wyższym poziomem wykształcenia.

W 2011 roku udział osób niepełnosprawnych w wieku 16 lat i więcej z co najmniej średnim poziomem wykształcenia wzrósł do 34,4%), a wśród osób w wieku produkcyjnym - do 34,1%

W 2011 roku wzrósł też udział osób niepełnosprawnych w wieku 16 lat i więcej posiadających wyższe wykształcenie - do 7,1 a wśród osób w wieku produkcyjnym - do 9,4%

Udział osób niepełnosprawnych w wieku 16 lat i więcej z wykształceniem policealnym i średnim zawodowym w 2011 roku wynosił 20,1% (rok temu 19,8%), natomiast ze średnim ogólnokształcącym - 7,2% (rok temu 7,3%). Wśród osób niepełnosprawnych w wieku produkcyjnym odsetek osób z wykształceniem policealnym i średnim zawodowym wynosił 18,3% (rok temu 18,9%), natomiast ze średnim ogólnokształcącym - 6,4% (rok temu 6,6%).

W 2011 roku wykształcenie zasadnicze zawodowe posiadało 31% osób niepełnosprawnych w wieku 16 lat i więcej. Wśród osób w wieku produkcyjnym odsetek osób niepełnosprawnych z tym poziomem wykształcenia wynosił 40,2%, podczas gdy w 2010 roku udział ten wynosił 39,4%.

Według danych GUS w roku szkolnym 2010/2011 liczba niepełnosprawnych uczniów wynosiła:

• w szkołach podstawowych - 60,7 tys,

• w gimnazjach - 53,3 tys.,

• w szkołach zawodowych - 16,7 tys.,

• w liceach profilowanych - 0,85 tys.,

• w liceach ogólnokształcących - 5,1 tys.

Liczba studentów niepełnosprawnych wyniosła 30.238 w roku szkolnym 2011/2012.

Wykształcenie osób niepełnosprawnych a ich aktywność zawodowa

.Wśród osób niepełnosprawnych w wieku 16 lat i więcej w 2011 roku aktywnych zawodowo było:

• z wyższym poziomem wykształcenia - 33,3%

• z wykształceniem co najmniej średnim - 23,5%

• z wykształceniem zasadniczym zawodowym - 21,2%

• z wykształceniem gimnazjalnym i niższym - 7,3%

Źródła utrzymania osób niepełnosprawnych (w wieku produkcyjnym i poprodukcyjnym) w Polsce

82 % osoby niepełnosprawne utrzymujące się ze świadczeń społecznych (ZUS, FUS, KRUS i opieki społecznej.

12,3 % osoby niepełnosprawne utrzymujące się z pracy zawodowej

4,9% osoby niepełnosprawne pozostające na utrzymaniu innych osób

Kwestia rodziny:

1. Ewolucja modelu rodziny w Polsce

Na przestrzeni wieków rola i model rodziny ulegały powolnej ewolucji; w wielu XIX, a już w szczególności XX grupa ta zmieniała się już z pokolenia na pokolenie. Przyczyniły się do tego wiele czynników m. in. rewolucja obyczajowa, postępująca laicyzacja, a także indywidualizacja tych społeczeństw, wcześniejsze dojrzewanie biologiczne młodzieży związane z lepszymi warunkami życia, ruch emancypacji kobiet, rozpowszechnienie się kultury masowej, rosnące oddziaływanie mediów na społeczeństwa czy wzrastająca ilość wolnego czasu. Te i inne czynniki znalazły przełożenie na zachodzące przemiany obyczajów życia rodzinnego i ewolucji modelu rodziny XXI wieku.
Współcześnie upowszechnił się partnerski typ rodziny - w klasie średniej i w rodzinach inteligenckich uchodzi już prawie za normę. W takiej rodzinie pracują zwykle obydwoje małżonkowie i przynajmniej teoretycznie oboje w podobnym stopniu zajmują się prowadzeniem domu i wychowywaniem potomstwa. Praktycznie częściej sprawami domu zajmuje się oczywiście kobieta, ale i tak podział ról jest bardziej elastyczny niż w rodzinach tradycyjnych, gdzie mężczyzna zarabiał na utrzymanie rodziny, a kobieta zajmowała się w wychowywaniem dzieci i domem.

2. Charakterystyka kwestii rodziny- wielkość, typy i struktura

Typy rodzin:

Wyróżniamy następujące typy rodzin:

- Rodzina mała - składa się z pary małżeńskiej i niepełnoletnich dzieci. Natomiast kontakty osobowe z krewnymi są ograniczone do najbliższych członków rodziny.
- Rodzina duża - zawiera się w niej kilka pokoleń krewnych żyjących we wspólnym gospodarstwie. Są one przynajmniej trzy pokoleniowe, a krewni w jej ramach są połączeni wspólnotą majątkową.
- Rodzina duża zmodyfikowana - jest to wielopokoleniowa, bliska sobie grupa rodzinna, nie mieszkająca jednak we wspólnym gospodarstwie.
 Możemy również rodziny dzielić na rodzaje:

- Rodzina nuklearna - oznacza, że tworzą ją dwa pokolenia tj. rodzice i dzieci. Z czasem usamodzielnione dzieci pozostawiają rodziców samych, co stwarza poważne problemy socjalne - opieki nad ludźmi starszymi. Dlatego też szybko rozwija się geriatria - dziedzina medycyny zajmującej się osobami w podeszłym wieku. W społeczeństwach Europy i Ameryki Północnej pojęcie rodziny nuklearnej jest coraz bardziej powszechne.
- Rodzina wielopokoleniowa - jest rodziną tradycyjną, obejmującą kilka pokoleń. Występuje najczęściej w społeczeństwach słabo rozwiniętych.
Socjologowie rozróżniają kilka typów rodzin. W zależności od kryterium klasyfikacji wyróżniamy rodziny:

- Monogamiczne - zawierające dwoje małżonków;
- Poligamiczne - zawierające np. jednego mężczyzna wiele kobiet (poligynia) lub jedną kobietę wielu mężczyzn (poliandria). Związki wielu kobiet i wielu mężczyzn nazywamy multilateralizmem;
- Endogamiczne - oboje małżonków pochodzi z jednej zbiorowości;
- Egzogamiczne - małżonkowie pochodzą z różnych zbiorowości;
- Patriarchalne - w rodzinie dominuje mężczyzna;
- Matriarchalne - w rodzinie dominuje kobieta;
- Egalitarne - nie ma dominacji kobiety ani mężczyzny jest za to równy podział pracy 
- Patrylinearne - dziedziczenie nazwiska i majątku występuje po ojcu;
- Matrylinearna - dziedziczenie nazwiska i majątku następuje po matce;

3. Przyczyny i konsekwencje opóźniania decyzji matrymonialnych i prokreacyjnych

Przyczyny:

- dalsza nauka

- brak środków na utrzymanie

- zmiana postrzegania rodziny

- niedojrzałość przed zawarciem związku małżeńskiego

- obawa przed odpowiedzialnością

Konsekwencje:

- niski przyrost naturalny

- starzenie się społeczeństwa

- podwyższenie wieku emerytalnego

- zamykanie szkół

4. Konsekwencje kryzysu rodziny w Polsce

Główne tendencje zmian w polskich rodzinach w latach 90 - tych w świetle wyników Narodowego Spisu Powszechnego w 2002 roku:

• zmniejszenie liczby zawieranych małżeństw i podniesienie wieku zawarcie pierwszego małżeństwa

• zmniejszenie trwałości małżeństw

• zmniejszenie dzietności rodzin i spadek liczby urodzeń

• wzrost urodzeń pozamałżeńskich.

2. Charakterystyka kwestii rodziny.

Różnorodność wzorów życia rodzinnego spowodowało, że słowo „rodzina” stało się polisemantyczne dlatego uzasadnione jest mówienie o „rodzinach” ze wskazaniem na specyfikę...

GUS wyróżnia następujące typy rodzin (NSP 2002):

• małżeństwa bez dzieci - rodzina małżeńska oparta na małżeństwie monogamicznym

• małżeństwa posiadające dzieci - najliczniejsze wśród rodzin 5860,3 tys. w 2002 roku

• partnerzy bez dzieci - 2369,8 tys. obie grupy stanowiły 78,6% rodzin w Polsce

• partnerzy posiadający dzieci - 198029 związków partnerskich ogółem z czego 110887 z 199010 dzieci

• samotna matka z dziećmi - rodzina niepełna 1798,3 tyś w tym 10019 tys.

• samotny ojciec z dziećmi - rodzina niepełna 232,8 tyś w tym 106,3 tyś dzieci

Rodzina a gospodarstwo domowe:

• proces tworzenia się i rozpadu rodziny ma kluczowe znaczenie dla przemian wielkości i struktury gospodarstw domowych

• gospodarstwem domowym nazywa się grupę osób zamieszkujących ze sobą i łączącą swe źródła utrzymania (wspólnie utrzymujących się).

Tendencje oraz zmiany wielkości struktury gospodarstw domowych w Polsce:

• zwiększenie się liczby gospodarstw domowych

• zmniejszenie się przeciętnej wielkości gospodarstw domowych (rozwodnicy)

• stały wzrost gospodarstw domowych jednoosobowych (single)

• stały spadek dużych (pięcioosobowych i większych gospodarstw domowych)

• wzrost nierodzinnych gospodarstw domowych

Ekonomiczne warunki bytu rodziny w Polsce:

Transformacja ustrojowa w Polsce lat 90 tych spowodowała konieczność adaptacji do nowych realiów ekonomicznych takich jak:

• bezrobocie i niepewność pracy

• komercjalizacja usług opiekuńczych i edukacyjnych

• urynkowienie kosztów utrzymania mieszkań oraz cen żywności

• nastąpił spadek poziomu życia wielu rodzin i rozszerzyła się sfera ubóstwa

• wiele rodzin utraciło dochody z pracy, stając się biorcami świadczeń społecznych

• pogłębiły się nierówności społeczne a warunki w wielu rodzinach stanowią zagrożenie dla procesów rozwojowych dzieci.

Długotrwała deprywacja elementarnych potrzeb ekonomicznych, edukacyjnych i kulturalnych rodzin prowadzi do ich marginalizacji i wykluczenia społecznego.

5. Podmioty i sposoby rozwiązywania problemów rodziny

Choć każdy podchodzi do życia w indywidualny sposób, style rozwiązywania problemów można ująć w pięć kategorii:
1. Unikanie - dominuje w nim postawa „skoro nie widzę problemu, to znaczy, że on nie istnieje”
2. Rezygnacja - postawę tę odzwierciedla stwierdzenie: „I tak nie mogę nic zrobić, więc po co próbować”?  Postawie tej często towarzyszy depresja, poczucie beznadziejności i braku wiary w siebie
3. Narzucanie - specyfiką tego stylu jest przekonanie, że tylko ja - i nikt inny - znam rozwiązania wszystkich problemów
4. Mówienie - postawa ta ma zarówno pozytywne, jak i negatywne strony. Stwarza możliwość wyrażenia emocji, co czasem skłania otoczenie do przejęcia odpowiedzialności za rozwiązanie problemu i podjęcia działań w tym kierunku. Z drugiej strony, jeśli nikt nie przejmie inicjatywy, problem pozostanie nierozwiązany
5. Działanie - osoba przyjmująca taką postawę zwykle szybko rozpoznaje problemy, możliwie skutecznie angażuje otoczenie i podejmuje uprzednio zaplanowane działania. Jest to najbardziej efektywny styl rozwiązywania problemów

-Przystępując do analizy problemu, wprowadź się w dobry, optymistyczny nastrój - badania wykazały, że ludzie dobrze usposobieni do świata są bardziej twórczy i skuteczni niż osoby przepełnione lękiem, złością czy smutkiem.

-Szanuj różne punkty widzenia - próbuj rozmawiać z ludźmi, których problem dotyczy. Jeśli są nieobecni, pomyśl, jak sytuacja wygląda z ich perspektywy.

-Unikaj oskarżania i szukania winnego

-Znajdź maksymalną liczbę rozwiązań - próbuj nie ograniczać się do rozwiązań stereotypowych; bądź tak twórczy i spontaniczny, jak tylko potrafisz. Nietypowe rozwiązanie może się okazać najlepsze.

-Bądź gotów na kompromis

-Opracuj plan działania - najlepszy jest plan, który rozbija działanie na poszczególne etapy.

6. Główne problemy współczesnej rodziny

Czynniki ekonomiczne problemów współczesnej rodziny

• bezrobocie
• niskie płace
• problemy mieszkaniowe 
• wzrost kosztów utrzymania i kształcenia
Czynniki społeczne problemów współczesnej rodziny

• alkoholizm 
• uzależnienie od narkotyków
• przemoc w domu
• konflikty pokoleniowe 
• sekty 
• wygodnictwo, konsumpcjonizm, materializm
• samotne, celowe rodzicielstwo

• singularyzacja (singlehood); wzrost liczby gospodarstw jednoosobowych - dotychczas samotne osoby były traktowane jako gorsze i spychane na margines. Współczesne single to osoby 30-letnie, dobrze wykształcone, zajmujące wysoką pozycję zawodową. 
• alternatywne formy życia partnerskiego - np. Living Apart Together - partnerzy spędzają wspólnie wakacje i święta, ale nie prowadzą gospodarstwa domowego; DINKS - Double Income No Kids czyli Podwójny dochód, zero dzieci - małżeństwa bezdzietne zawierane po to, by płacić niższe podatki; Rodziny zrekonstruowane - małżeństwa osób mających dzieci z poprzednich związków; Pary homoseksualne; Konkubinat - w miarę stabilny związek ale bez współzamieszkiwania; Kohabitacja - związek dwojga ludzi, którzy mieszkają wspólnie bez sformalizowanego związku; kohabitacja ≠ konkubinat; Squat - młodzi ludzie zasiedlający opuszczone budynki, tworząc komuny. Są to najczęściej osoby odrzucające konsumpcyjny styl życia np. antyglobaliści, ekolodzy 
• nietrwałość małżeństw, rozwody (w USA i Kanadzie rozpada się co drugie małżeństwo. W Polsce wskaźnik rozwodów wynosi ok. 20 %)

7.Podstawowe regulacje prawne sytuacji rodziny (np. ustawa o urlopach macierzyńskich)

Rodzina jest podstawowym środowiskiem funkcjonowania i rozwoju dziecka. To naturalne i pierwotne w stosunku do innych środowisko pobytu i wychowania dziecka Źródłami prawa rodzinnego są: konstytucja, ustawy, ratyfikowane przez Parlament umowy międzynarodowe, rozporządzenia wydawane na mocy ustaw, akty prawa miejscowego

PODSTAWY TEORETYCZNE POLITYKI SPOŁECZNEJ

1. Geneza polityki społecznej.

Termin- przełom XVII/ XIX wiek- Fourier (franc. Myśliciel i reformator)

Niemcy- Sozialpolitik- początek- inicjatywa premiera Hardenberga (1817); zwrócił się do szefów kilku prowincji, np. wrocławskiej i berlińskiej o przedstawienie raportu na temat sytuacji robotników. Najwcześniej podjęto wielopłaszczyznowe działania praktyczne, najszybciej rozwijano wiedzę o kwestiach socjalnych.

Politykę społeczną zrodziła więc kwestia robotnicza. (zatrudnianie dzieci, brak warunków do życia). Protestowali zarówno sami robotnicy, jak i przedstawiciele władz publicznych. Sami pracodawcy dostrzegli interes w regulacji stosunków i warunków pracy. (pokój społ., wyrównanie kosztów w zmaganiach konkurencyjnych). Obserwacje wielostronne stały się przyczynkiem działań. Prekursorem działań na gruncie polit. społ. W PL był Franciszek Skarbek (1792-1866) (rola pracy w tworzeniu własnego dobra i bogactwa kraju, potrzeba stworzenia funduszu zaspakajania potrzeb zbiorowych, ubóstwo). Inni: J. Supiński, L. Krzywicki, H. Radlińska, K. Krzeczkowski.

2. Definicja polityki społecznej.

Polityka społeczna - przyjęty i realizowany przez władzę publiczną i organizacje pozarządowe zespół długofalowych działań na rzecz zaspokajania potrzeb i rozwiązywania problemów społecznych. Polityka społeczna to również dziedzina nauk społecznych zajmująca się teorią polityki społecznej. Nauka o polityce społecznej znajduje zastosowanie przy konstruowaniu programów gospodarczych i społecznych partii politycznych a wyborcy oczekują ich realizacji w zgodzie z deklaracjami przedwyborczymi. Polska przyjęła w Konstytucji model społecznej gospodarki rynkowej.

3. Źródła polityki społecznej.

1) socjalizm , który opiera się na specyficznym ideale zrzeszania się w społeczeństwie, a także stałe podnoszenie poziomu minimalnych dochodów (socjaldemokracja głosiła wyrównywanie standardów do góry ),

2) liberalizm /instytucjonalno- redystrybucyjny/ , który była za ograniczeniem programów socjalnych, wprowadzał różnorodne programy selektywne (kierowane do różnych grup albo jednostek, wybranych ze względu na arbitralnie ustanowione kryteria. Prowadziło to do bardzo silnych podziałów w społeczeństwie , w tym rozerwania więzi,

3) kapitalizm

4) Model konserwatywny, który posługuje się tzw. programami powszechnymi z których mają prawo korzystać wszyscy. Powoduje to umocnienie więzi społecznych oraz nawiązanie stosunków. Modele / typologie / polityki społecznej można ocenić według cech:

• Uwarunkowania, które decydują o dostępie do różnych świadczeń oraz usług:

# wolny dostęp,

# spełnienie określonych warunków, np. przynależności do określonej grupy społecznej lub zawodowej,

# zasady wolnorynkowe.

• Selektywność lub powszechny dostęp do ochrony socjalnej w tym świadczeń oraz usług.

• Selektywność oznacza , iż kierowane są one do ściśle określonych grup. Równocześnie konieczne jest ustalenie kryteriów wg których przyznaje się świadczenia (przykładowo granica dochodów). Nazywane są one tzw. świadczeniami adresowanymi.

• Zakres oraz różne cele rynku pracy , w zależności od tego czy państwo stosuje politykę pełnego zatrudnienia czy też skupia uwagę na systemie zasiłków dla osób potrzebujących. Powszechne prawo wykonywania pracy jest wtedy, kiedy każdy zdolny do pracy jest w stanie utrzymać się z wykonywanej pracy. Państwo, korzystając z wielu sposobów, ma możliwość sprzyjać powiększaniu ilości miejsc pracy albo ograniczać się do adresowania świadczeń do osób nie posiadających pracy .

• Rola, jaką odgrywają władze publiczne w procesie zaspokajania potrzeb obywateli.

4.5. Zakres polityki społecznej. Interdyscyplinarność polityki społecznej.

Polityka społeczna jest nauką interdyscyplinarną. Wpisuje się w szeroką dziedzinę nauk społecznych. Badacze polityki społecznej najczęściej wskazują na jej powiązanie z teorią ekonomii (zwłaszcza z ekonomiką pracy), z socjologią, psychologią, demografią filozofią, a także prawem pracy, z nauką o polityce. W ujęciu praktycznym - związki polityki społecznej z nauką i praktyką opisującą warunki życia i pracy. Polityka społeczna - ścisłe związki z:

• medycyną pracy,

• higieną

• ergonomią,

• urbanistyką

Polityka społeczna, wraz z jej elementami teoretycznymi i praktycznymi, zawiera w sobie szereg działów, na których koncentrują się jej badania i działania praktyczne:

• politykę rodzinną,

• politykę demograficzną (populacyjną),

• politykę zatrudnienia, płac, warunków i ochrony pracy,

• politykę mieszkaniową,

• politykę ochrony zdrowia,

• politykę oświatową,

• politykę kształtowania kultury,

• politykę zabezpieczenia społecznego i opieki społecznej (socjalna),

• politykę ochrony środowiska naturalnego,

• politykę prewencji, zwalczania zjawisk patologii społecznej,

• gerontologię społeczną.

Polityka rodzinna- całokształt norm prawnych, działań i środków przeznaczonych przez państwo w celu stworzenia odpowiednich warunków dla rodziny, jej powstania, prawidłowego funkcjonowania i spełniania przez nią wszystkich ważnych społecznie ról.

Politykę demograficzna - wszelkie działania państwa i jego instytucji, mające na celu ukształtowanie takich stosunków ludnościowych, aby osiągnięta została określona liczba oraz struktura ludności. Państwo wpływa zatem m. in. na strukturę ludności wg płci lub wieku, na przyrost naturalny bądź na rozmieszczenie terytorialne.

Jest to taka polityka, której zadaniem jest wpływanie na zachowania demograficzne ludności danego państwa.

Polityka zatrudnienia - czynne oddziaływanie władz państwowych na rynek pracy pod kątem potrzeb gospodarki kraju oraz godzenia interesów pracodawców i pracowników.

Zadaniem polityki mieszkaniowej jest badanie i ocena problemu mieszkaniowego oraz podejmowanie działań w celu wyrównywania szans społecznych w dostępie do mieszkań.

Polityka ochrony zdrowia - zespół działań, zmierzający do zapewnienia społeczeństwu jak najlepszej opieki zdrowotnej, wykorzystując do tego celu wyspecjalizowane osoby i instytucje. Politykę kształtowania kultury - zaspokojenie potrzeb kulturalnych społeczeństwa - upowszechnianie dóbr kultury i rozwijanie aktywnych form w życiu kulturalnym.

6. Podmioty polityki społecznej.

Podmioty polityki społecznej to osoby prawne zajmujące się prowadzeniem polityki społecznej. Są to podmioty odpowiedzialne za likwidowanie różnic społecznych, za wyrównywanie szans życiowych ludzi potrzebujących jak i za poprawę ich położenia materialnego.

Podmioty polityki społecznej wg kryterium zakresu ich oddziaływania: - globalne - są to organizacje międzynarodowe, działające w wielu regionach świata. Zasięg działań tych organizacji jest jak sama nazwa wskazuję globalny. które w swoim zasięgu działania mają określone kwestie socjalne występujące w skali globalnej. Organizacje te to np:

• Organizacja Narodów zjednoczonych i jej agendy oraz programy wyspecjalizowane

• IL0 (International Labour Organization) - zajmująca się problemami związanymi z pracą. FAO (Food and Agriculture Organization)- zajmująca się sprawami wyżywienia i rolnictwa. IMF (International Monetary Fund)- zajmująca się stabilizacją ekonomiczną na świecie. WHO (World Health Organization) - zajmująca się ochroną zdrowia. UNESCO (United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization) zajmująca się wspieraniem współpracy międzynarodowej w dziedzinie kultury, sztuki i nauki.

• OECD (Organization for Economic Co-operation and Development) - wspieranie członków organizacji w osiąganiu jak najwyższego poziomu rozwoju gospodarczego i poprawa jakości życia obywateli.

• - regionalne - zasięg ich działań obejmuje obszar kilku krajów na danym kontynencie.Przykładami są np:

• Rada Europy,

• Uni Europejskiej,

realizujące program polityki społecznej w krajach członkowskich - krajowe (narodowe) - są to osoby prawne których zakres działalności jest ograniczony granicami danego kraju. Można je podzielić na publiczne i pozarządowe - lokalne - działające na obszarze określonego terytorium w danym kraju(np: w obrębie: powiatu, gminy czy wsi). Przykładem tego typu podmiotu jest samorząd terytorialny.

Podmioty polityki społecznej można podzielić na podmioty państwowe i pozarządowe. Celem podmiotów państwowych, w zakresie swoich możliwości, jest porządkowanie życia społecznego oraz pomoc w wyrównywaniu szans życiowych. Natomiast celem podmiotów pozapaństwowych polityki społecznej jest uzupełnianie działań rządu na rzecz osob najbardziej potrzebujących.

W Polsce Podmioty polityki społecznej możemy podzielić na 5 grupy:

1. ustawodawcze podmioty polityki społecznej decydujące o kształcie ustawodawstwa socjalnego w której skład wchodzą Sejm i Senat. Poprzez różnego rodzaju komisje proces legislacyjny jest wydłużny. W obszarze polityki społecznej w Sejmie możemy wyróżnić komisję:

• Polityki Społecznej i Rodziny,

• Edukacji Nauki i Młodzieży,

• Łączności z Polakami za Granicą,

• Polityki Przestrzennej, Budowlanej i Mieszkaniowej,

• Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej,

• Zdrowia,

W obszarze polityki społecznej w Senacie możemy wyróżnić komisje:

• polityki społecznej i zdrowia,

• Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej,

• Spraw Emigracji i Polaków za Granicą,

• Nauki, edukacji i sportu.

2.Wykonawcze podmioty polityki społecznej: Prezydent, Premier, Komitet Społeczno-Polityczny Rady Ministrów, Rządowa Komisja Ludnościowa; Minister Finansów; Minister Pracy i Polityki Społecznej, Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji; Urząd ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych, Minister Sprawiedliwości, Minister Zdrowia; Minister Edukacji Narodowej; Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi.

3.Podmioty kontrolne polityki społecznej: państwowa inspekcja pracy, NIK, Rzecznik Praw Obywatelskich, Rzecznik Praw Dziecka.

4.Podmioty sądownicze polityki społecznej: Trybunał konstytucyjny, sądy pracy i ubezpieczeń społecznych, sądy rodzinno- opiekuńcze.

5.Pozapaństwowe podmioty polityki społecznej: Caritas, Monar, Polska Akcja Humanitarna

7. Cele polityki społecznej.

Wśród wielu celów polityki społecznej możliwe jest wyróżnienie:

• bezpieczeństwo socjalne, które obejmuje zapewnienie dochodów i usług w sytuacji wystąpienia ryzyka socjalnego (choroba, inwalidztwo, starość, śmierć, bezrobocie)

• inwestycje w człowieka - tworzenie równych szans rozwoju ludzi, kształcenie młodego pokolenia (są czynnikiem rozwoju ekonomicznego sprawiając, że wartości socjalne uzależnione są od polityki gospodarczej)

• ład społeczny - jest podstawą stabilizacji życiowej ludzi, współpracy w osiąganiu celów, tolerancji różnic między ludźmi. Wartość pokoju społecznego rośnie wraz z osiąganiem dobrobytu i stabilizacji politycznej

• życie rodzinne - akcentowanie życia rodzinnego oznacza powrót do wartości związków między ludźmi i poczucia bezpieczeństwa na podstawie więzi emocjonalnych i uczuciowych. Wychowanie przyszłych generacji wymaga wsparcia rodzin nie tylko ubogich i nie tylko materialnego ze strony osób i instytucji.

Polityka społeczna zajmuje się każdą istotną dla organizacji życia publicznego kwestią społeczną, tj. każdym zjawiskiem, które na masową skalę stanowi o braku komfortu życia społecznego i może okazać się dotkliwe dla potencjału osobowego społeczeństwa. Brak zapobiegania narastającym problemom społecznym może prowadzić do upośledzenia poszczególnych środowisk i kategorii ludności (np. marginalizacji) oraz konfliktami zakłócającymi funkcjonowanie społeczeństwa.

8. Polityka społeczna jako nauka.

Jako nauka - musi zdiagnozować kwestie społeczne, musi je opisać, wyjaśnić dlaczego powstają i jak je rozwiązać.

• interdyscyplinarny charakter

• teleologiczny (celowy) charakter

• praktyczny charakter

• społeczny charakter

• powiązana z polityką gospodarczą

KWESTIA EDUKACYJNA

1.Scharakteryzuj reformę oświaty w Polsce z 1999r.

Reforma, która doprowadziła do przekształcenia dwustopniowego systemu szkolnictwa w strukturę trzystopniową.Nastąpiło przejście z modelu późnej selekcjido modelu pośredniego.Ośmioletnia szkoła podstawowa została podzielona na dwa etapy:podstawową sześcioletnią szkołę pierwszego stopnia i rzyletnią szkołę drugiego stopnia-gimnazjum.Wprowadzone zmiany miały na celu oddzielenie najmłodszych od najstarszych uczniów oraz wydłużenie obowiązkowego cyklu ksztalcenia o jeden rok, a co za tym idzie- odsunięcie w czasie selekcji i orientacji uczniów.Po ukończeniu gimnazjum uczniowie mogą kontynuować naukę w:

3-letnich liceach ogólnokształcących,

3-letnich liceach profilowanych,

3-4-letnich technikach zawodowych,

2-3-letnich zasadniczych szkołach zawodowych.

2.Omów modele szkolnictwa obowiązkowego

Model późnej selekcji- długi okres nauki8 w szkole podstawowej(np.w Danii).Dzieci pozostają przez długi czas w tym samym otoczeniu i tej samej grupie, co ma pozwalać na lepsze poznanie ucznia przez wychowawcę oraz nie naraża dziecka na stres związany ze zminą środowiska.

Model wczesnej selekcji- krótki okres nauki w szkole podstawowej, następnie w zależności od uzdolnień dziecka- przejście do różnego typu szkoł drugiego stopnia(np.w Niemczech.Zaletą wczesnej selekcji ma być oddzielenie młodszych dzieci od dorastającej młodzieży oraz wczesne wyłonienie uczniów bardziej uzdolnionych, którzy skierowani zostaną do dalszego kształcenia akademickiego.

Model pośredni- krótki okres nauki w szkole podstawowej, następnie przejście do szkoły drugiego stopnia jednego typu(np.w Wielkiej Brytanii).Zachowany zostaje podział kształcenia obowiązkowego na dwa etapy.W drugim etapie wszyscy uczniowie uczeszczają jednak do szkoły tego samego typu.

3.Scharakteryzuj system boloński w szkolnictwie wyższym.

Wprowadzenie systemu bolońskiego miało na celu utworzenie Europejskiego Obszaru Szkolnictwa Wyższego.

Konsolidacja Europejskiego Obszaru Szkolnictwa Wyższego następuje przez:

-wprowadzenie punktowego systemu rozliczania osiągnięć studentów ECTS;

-podział studiów na dwustopniowe

-współpracę europejską w zakresie zapewniania jakości kształcenia oraz opracowania kryteriów i metod oceny jakości(systemy akredytacji, certyfikacji itp.)

-promocję programów mobilności studentów i wykładowców;

-promocję kształcenia przez całe życie.

Dodatkowo, dla lepszej uznawalności stopni naukowych ustalono konieczność wprowadzenia suplementu do dyplomu w powszechnie używanym języku europejskim.

4.Wyjaśnij pojęcie współczynnika skolaryzacji i jego kształtowanie się na poszczególnych etapach edukacji.

Współczynnik skolaryzacji jest podstawową mierą powszechności nauczania.Dzięki użyciu współczynników skolaryzacji możemy dowiedzieć się również o wyborach uczniów na poziomie szkolnictwa ponadgimnazjalnego.

Stopa skolaryzacji to odsetek osób uczących się obliczany w stosunku do liczby ludności w określonym przedziale wiekowym, według podziału na odpowiednie etapy kształcenia:

7-13 lat- szkoła podstawowa

13-16 lat- gimnazjum

16-18 lat- szkoła średnia, zawodowa

18-24- szkoła wyższa

Dzielimy go na współczynnik skolaryzacji brutto i współczynnik skolaryzacji netto.Współczynnik skolaryzacji netto to stosunek (procentowy) liczby studentów w nominalnym wieku kształcenia na danym poziomie do całej populacji osób będących w wieku nominalnie przypisanym temu poziomowi kształcenia.Współczynnik skolaryzacji brutto jest to (wyrażony procentowo) stosunek wszystkich osób uczących się na danym poziomie do całej populacji (według stanu w dniu 31 grudnia) osób będących w wieku nominalnie przypisanym temu poziomowi kształcenia.

Wskaźnik ten najwyższy jest w szkołach podstawowych i wynosi prawie 100%, w miarę przechodzenia do następnych szkół maleje.

Współczynnik skolaryzacji w szkołch wyższych (2009/2010)

netto 40,9

brutto 53,7

5.Bariery i stymulatory edukacji w Polsce.

ariery edukacyjne to inaczej ograniczenia utrudniające lub uniemożliwiające dostęp do wykształcenia ludności oraz wszelakie problemy stojące przed polityka oświatową.

Do najważniejszych barier zaliczamy:

barierę terytorialną - przeszło 1/3 populacji kraju w wieku powyżej 15 lat zamieszkuje na wsi gdzie nie może kontynuować nauki z powodu braku placówek edukacyjnych; ponad 60% społeczności wiejskiej nie ma nawet wykształcenia podstawowego,

koszty - dostęp do studiów bezpłatnych ma coraz mniej uczących się (za studia wyższe płaci ponad 60% ogółu studiujących, nie zawsze ze środowisk zamożnych i przeważnie pochodzących z terenów, gdzie nie ma uczelni),

barierę płci - problem z powrotem na studia po przerwie związanej z okresem macierzyństwa bądź całkowita decyzja o niepodejmowaniu studiów ,

barierę niżu demograficznego - wraz z wejściem w życie reformy oświaty w dniu 1 września 1999r. ponad 2 tys. szkół podstawowych zostało zamkniętych, ponieważ nie spełniały one ustawowego wymogu liczby 150 uczniów przypadających na jedna szkołę; wraz z nadejściem niżu demograficznego i wiążącym się z tym spadkiem liczby uczniów spora część kadry nauczycielskiej stała się niepotrzebna,

barierę wieku - w Polsce mało rozpowszechnione jest nauczanie dorosłych, bardzo niewielka liczba placówek temu służących, co prowadzi do starzenia się wiedzy, a co za tym dalej idzie zmniejsza się wydajność pracownika,

barierę wzrostu gospodarczego i postępu społecznego - stanowi ją brak kadr wykwalifikowanych pracowników w krajach rozwijających się,

barierę postępu technicznego - kształcenie powinno być procesem przygotowania do pełnienia określonych ról w społeczeństwie, jednak polskie szkolnictwo ma zbyt ogólny profil, a wiedza i pomoce naukowe (np. komputery) dostarczane przez uczelnie są często przestarzałe.

POMOC SPOŁECZNA

1.cele i zadania pomocy społecznej

Zadania

Pomoc społeczna polega w szczególności na:

1. przyznawaniu i wypłacaniu przewidzianych ustawą świadczeń,

2. pracy socjalnej,

3. prowadzeniu i rozwoju niezbędnej infrastruktury socjalnej,

4. analizie i ocenie zjawisk rodzących zapotrzebowanie na świadczenia z pomocy społecznej,

5. realizacji zadań wynikających z rozeznanych potrzeb społecznych,

6. rozwijaniu nowych form pomocy społecznej i samopomocy w ramach zidentyfikowanych potrzeb.

Główne cele pomocy społecznej:

- wsparcie osób i rodzin w przezwyciężeniu trudnej sytuacji życiowej, doprowadzenie - w miarę możliwości - do ich życiowego usamodzielniania i umożliwienie im życia w warunkach odpowiadających godności człowieka,

- zapewnienie dochodu na poziomie interwencji socjalnej - dla osób nie posiadających dochodu lub o niskich dochodach, w wieku poprodukcyjnym i osobom niepełnosprawnym,

- zapewnienie dochodu do wysokości poziomu interwencji socjalnej osobom i rodzinom o niskich dochodach, które wymagają okresowego wsparcia,

- zapewnienie profesjonalnej pomocy rodzinom dotkniętym skutkami patologii społecznej, w tym przemocą w rodzinie,

- integracja ze środowiskiem osób wykluczonych społecznie,

- stworzenie sieci usług socjalnych adekwatnych do potrzeb w tym zakresie.

2.Formy pomocy społecznej

W ramach systemu pomocy społecznej wyróżnia się:

pomoc w instytucjach opiekuńczych typu: domy pomocy społecznej, placówki opiekuńczo-wychowawcze,

pomoc środowiskowa, m.in. świetlice środowiskowe, ośrodki wsparcia (tj. domy dziennego pobytu, noclegownie, schroniska dla bezdomnych, środowiskowe domy samopomocy dla osób z zaburzeniami psychicznymi),

pomoc finansową, usługową i rzeczową świadczoną przez ośrodki pomocy społecznej (i w kilku przypadkach przez powiatowe centra pomocy rodzinie).

3.Istota i różnica pomiędzy minimum socjalnym a minimum egzystencji

Minimum egzystencji - koszyk dóbr, niezbędnych do podtrzymania funkcji życiowych człowieka i sprawności psychofizycznej. Uwzględnia on jedynie te potrzeby, których zaspokojenie nie może być odłożone w czasie, a konsumpcja niższa od tego poziomu prowadzi do biologicznego wyniszczenia i zagrożenia życia. W skład koszyka minimum egzystencji wchodzą potrzeby mieszkaniowe i artykuły żywnościowe. Łączny koszt nabycia (zużycia) tych dóbr określa wartość koszyka, która stanowi granicę ubóstwa skrajnego.

Minimum socjalne - wskaźnik określający koszty utrzymania gospodarstw domowych na podstawie "koszyka dóbr" służących do zaspokojenia potrzeb bytowo-konsumpcyjnych na niskim poziomie. Przyjęte składniki koszyka wystarczają nie tylko dla podtrzymania życia (porównaj: minimum egzystencji), lecz dla posiadania i wychowania dzieci, a także dla utrzymania minimum więzi społecznych. Do pierwszej grupy składników zaliczają się wydatki na mieszkanie, żywność, odzież, obuwie, ochronę zdrowia i higienę; do drugiej grupy - koszty komunikacji i łączności (np. dojazdy do pracy), wydatki na kształcenie i wychowanie dzieci, na kontakty rodzinne i towarzyskie oraz skromne uczestnictwo w kulturze

4.Opisz polskie instytucje przeciwdziałające wykluczeniu społ

Centrum Integracji Społecznej(CIS)-to jednostka organizacyjna utworzona przez jednostkę samorządu terytorialnego lub organizację pozarządową, realizująca reintegrację zawodową i społeczną poprzez prowadzenie dla osób zagrożonych wykluczeniem społecznym programów edukacyjnych, obejmujących m.in. nabywanie umiejętności zawodowych, przekwalifikowanie lub podwyższanie kwalifikacji zawodowych oraz nabywanie innych umiejętności niezbędnych do codziennego życia

Klub Integracji Społecznej-to jednostka organizacyjna, której celem jest realizacja działań umożliwiających udzielanie osobom i ich rodzinom pomocy w odbudowaniu i podtrzymaniu umiejętności w życiu społeczności lokalnej, w powrocie do pełnienia ról społecznych w miejscu zamieszkania, pobytu oraz w podniesieniu kwalifikacji zawodowych, jako wartości na rynku pracy. Klub Integracji Społecznej to jednostka organizacyjna udzielająca wsparcia dla integrowania się grup i osób o podobnych trudnościach i problemach życiowych, pomagająca samoorganizować się jego członkom, podejmować przez nich wspólne inicjatywy i przedsięwzięcia w zakresie aktywizacji zawodowej. Klub Integracji Społecznej jest otwarty na potrzeby lokalnego środowiska, który stara się dopasować swoim zakresem świadczonych usług i działaniem do potrzeb wszystkich grup ryzyka, nie tylko określonych przepisami ustawy o zatrudnieniu socjalnym.

Centrum Aktywności Lokalnej-ma służyć aktywizowaniu społeczności lokalnej oraz kształtowania poczucia przynależności do danego miejsca i grupy. Jest to sposób działania realizowany przez istniejące już organizacje pozarządowe lub instytucje samorządowe i spółdzielcze. Innowacyjność tej koncepcji polega na tym, że zespoły wyłonione z instytucji nie koncentrują się na jednym tylko obszarze działania, np. pomocy społecznej ale patrzą na daną społeczność całościowo, starając się odpowiadać na potrzeby w danym środowisku.

5.Opisz sposoby rozwiązywania kwestii ubóstwa w polsce

Wprowadzenie rozwiązań prawnych tworzących podstawę funkcjonowania instytucji czy organizacji wyspecjalizowanych w dziedzinie świadczeń opieki i pomocy społecznej jest jednym ze sposobów umożliwiających państwu wpływ na rozwiązanie problemu biedy. Należałoby rozwiązać problem ustalania wysokości świadczeń pieniężnych, takich jak emerytury,renty czy zasiłki. Sposób naliczania i waloryzacji powinien zależeć od realnych kosztów utrzymania z uwzględnieniem różnych typów rodzin.

Działalność władz lokalnych

Władze województw w ramach środków z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego i Europejskiego Funduszu Społecznego mogą zaproponować programy służące, np. uzyskaniu nowych lub podniesieniu dotychczasowych kwalifikacji zawodowych. Władze samorządowe mogą organizować kursy lub szkolenia które ułatwiłyby uczestnikom zdobycie pracy.

Władze samorządowe powinny dążyć do utworzenia nowych miejsc pracy dla osób bezrobotnych. Władze mogą tworzyć ośrodki pomocy społecznej w których wolontariusze będą wspierać osoby ubogie, a również które będą je przygotowywać do podjęcia w przyszłości pracy zarobkowej. Jednak muszą zwrócić uwagę na to, że wiele osób biednych wstydzi sie poprosić o pomoc i wsparcie.

Można organizować akcje dożywiania młodzieży w szkołach przez władze samorządowe. Trzeba jak najszerzej rozprzestrzenić te akcje, ponieważ bardzo często jest to jedyny ciepły posiłek niektórych dzieci w ciągu dnia. Jest to bardziej owocna pomoc niż wydawanie zapomóg pieniężnych których spożytkowane wymyka sie spod kontroli.

Samorządy mogą również organizować bogatszą ofertę kulturalną i sportową dla dzieci i młodzieży w danym regionie. Korzyści z tego typu rozwiązania są obustronne , ponieważ dzieci których nie stać na zakup komputera mogą korzystać z nowoczesnego sprzętu wraz z kolegami z bogatszych rodzin, którzy uczą się wzajemnej współpracy i życia w

Działalność organizacji pozarządowych

Wiele z nich zajmuje się właśnie pomocą osobą bezrobotny oraz tym z trudna sytuacja materialną. Dobrym przykładem będzie tu organizacja Caritas Polska , która na terenie całej Polski prowadzi jadłodalnie dla ubogich, domy dziennego pobytu dla starszych. Funkcjonowanie tego typu organizacji często zależy od ich sponsorów.

Działalność organizacji pozarządowych powinna zmierzać w kierunku kształtowania podejścia do życia ludzi biednych, budowania ich opinii i samooceny. Powinny one stwarzać programy adaptacyjne uczące przedsiębiorczości oraz radzenia sobie ze stresem i zdenerwowanie.

Problemy ludnościowe w polityce społecznej

1. Istota i podstawowe rodzaje polityki ludnościowej

POLITYKA LUDNOŚCIOWA (demograficzna, populacyjna)- celowe oddziaływanie państwa, za pomocą odpowiednich bodźców, na kształtowanie się stosunków ludnościowych w celu osiągnięcia założonej liczby ludności oraz jej struktury wg płci i wieku, a także założonego tempa przyrostu i rozmieszczenia terytorialnego. Polityka ludnościowa zmierza do kształtowania poziomu dzietności, umieralności i ruchów migracyjnych.

Rodzaje polityki ludnościowej:
1. polityka proanalistyczna (populacyjna) - działanie polegające na zwiększeniu przyrostu naturalnego poprzez popieranie rozrodczości , bodźce kreujące politykę pronatalistyczną: ulgi podatkowe, długość płatnego urlopu macierzyńskiego i wychowawczego, system kredytów państwowych (na budownictwo mieszkaniowe, zagospodarowanie itp.), system dodatków rodzinnych lub jednorazowych dotacji na urodzone dziecko;

2. polityka antyanalistyczna (depopulacyjna) - zmierza do zmniejszenia rozrodczości, przeprowadzana w krajach gdzie przyrost naturalny jest wysoki (Chiny, Indie)

3. polityka neutralna (umiarkowana) - opiera się na poglądzie, ze procesy ludnościowe maja charakter samoistny i polega na braku istotnej ingerencji państwa.

2. Procesy ludnościowe stanowią problem globalny. Na czym on polega?

Problem migracji stanowi element demograficznego problemu globalnego. Procesy migracyjne, jeśli przybierają masowy charakter, mogą być przyczyną problemów społeczno-politycznych i konfliktów, pojawiania się ksenofobii (wrogośc i niechęc do obcych) a należy zauważyc że rośnie globalnie liczba ludności i to nierównomiernie. Kwestie migracji regulują - poza prawem wewnętrznym - umowy międzynarodowe. Szansą na ograniczenie ruchów migracyjnych poza rozwiązywaniem konfliktów jest wyrównywanie różnic rozwojowych, szczególnie na styku krajów Południa i Północy.

3. Znaczenie ruchu naturalnego i przestrzennego w procesach demograficznych.

RUCH NATURALNY

-urodzenia-rosnąca liczba urodzeń zwiększa liczbę dzieci i młodzieży oraz ich udział w ogólnej liczbie ludności

-zgony-lepsza opieka medyczna wpływa na wydłużenie trwania życia ludzkiego i spadek liczby zgonów, jednocześnie zwiększając udział osób starszych w populacji

PRZYROST NATURALNY = URODZENIA - ZGONY

RUCH PRZESTRZENNY

migracje- mogą przyczyniac się do odmładzania się jak i starzenia populacji, w zależności od struktury migrujących; występują migracje wewnętrzne- przemieszczenia ludności w obrębie państwa, jak i migracje zewnętrzne- związane z przekraczaniem jego granic

4. Specyfika procesów ludnościowych w Polsce.

Specyfikacja tych procesów polega na tym że procesy te są bardzo trudne i złożone, gdyż ludność stanowi podmiot, środek i cel działalności każdego państwa i państwo powinno reagować na zmiany ludnościowe -jak trudne i złożone są te działania warto pokazać na przestrzeni lat:

- w latach 1945-55 - znaczny przyrost naturalny, okres kompensacji wojennej

- w latach 1956-60 - czas ograniczenia

- w latach 1960-71 - okres polityki prenatalnej, stosowano zachęty

- lata 80 - czas stabilizacji

- lata 90 - okres nowej polityki pronatalistycznej wspieranej doktryną Kościoła katolickiego.

5. Wymień i scharakteryzuj najistotniejsze problemy ludnościowe.

• spadek liczby urodzeń powoduje obniżanie się udziału osób młodych w populacji

• obniżanie się liczby zawieranych małżeństw

• ukształtowanie się nowego modelu rodziny (2+1)

• opóźnianie decyzji matrymonialnych i prokreacyjnych

• wzrost liczby rozwodów a tym samym liczby rozwiązywanych małżeństw

• wydłużanie się trwania życia kobiet i mężczyzn i wynikający z tego wzrost liczby osób starszych

• wzrost liczby osób emigrujących, powodujący zmniejszenie się liczby osób młodych

6. Liczba i struktura ludności ze względu na płeć, wiek i wykształcenie.

Według wstępnych danych Narodowego Spisu Powszechnego z 2011 roku w Polsce (stan na 31. III. 2011 r.)

ogółem: 38,5 mln osób w Polsce

ze wgl na płec:

-mężczyźni: 18,4 mln

-kobiety: 20,1 mln

ze wgl na wiek:

-wiek przedprodukcyjny (0-17l.) : 7,1 mln (23,2%)

-wiek produkcyjny (18-59/64l.) : 24,4 mln (61,8%)

• mobilny (18-44l.): 15,1 mln (33,9%)

• niemobilny (45-59/64l.): 9,3 mln (21,9%)

-wiek poprodukcyjny (60/65l. i więcej) : 6,7 mln (15%)

ze wgl na wykształcenie:

ogółem: 33,4 mln osób , w tym:

-wyższe: 5,6 mln osób (16,8%)

-średnie i policealne: 10,5 mln osób (31,4%)

-zasadnicze zawodowe: 7,2 mln osób (21,5%)

-podstawowe ukończone i gimnazjalne: 8 mln osób (23,8%)

-podstawowe nieukończone i bez wykształcenia: 474 tys. osób (1,4%)

7. Cele strategiczne polityki ludnościowe

Współcześnie w Polsce można sformułować następujące cele strategiczne polityki ludnościowej:

• tworzenie warunków sprzyjających powstawaniu rodzin i zagwarantowania prostej zastępowalności pokoleń;

• poprawa stanu zdrowia ludności i ograniczenie umieralności oraz podnoszenie poziomu bytowego i kulturowego;

• stymulowanie wewnętrznego napływu i odpływu migracyjnego w ten sposób, by nie dopuścić do terytorialnych zniekształceń struktury wg płci i wieku;

• regulowanie zgodnie z przepisami międzynarodowymi wielkości migracji zagranicznych.

• tworzenie warunków sprzyjających integracji w starzejącym się społeczeństwie- zmniejszenie skali zagrożenia wykluczeniem społecznym ludzi starszych, niesamodzielnych i niepełnosprawnych

8. Instrumenty administracyjno-prawne w polityce ludnościowej.

• akty prawne promujące stosowanie oraz sprzedaż środków antykoncepcyjnych;

• wprowadzanie zakazów lub ograniczenia zgody na aborcję;

• określenie minimum wieku zawierania małżeństw;

• akty prawne odnośnie uzyskania rozwodu;

• ochrona kobiety ciężarnej;

• prawo do przerwy w związku z urodzeniem dziecka;

9. Instrumenty ekonomiczne i wychowawcze w polityce ludnościowej.

ekonomiczne

• wysokość, zasiłku wychowawczego

• zasiłki rodzinne na dzieci

• zasiłki z tytułu urodzenia dziecka

• zasiłki wychowawcze

• zasiłki na dzieci chore i niepełnosprawne

• dofinansowanie żłobków i przedszkoli

• stypendia dla dzieci i młodzieży uczące

wychowawcze

• zabieganie o wyższy prestiż rodzin wielodzietnych

• prowadzenie wychowania seksualnego w szkołach

• dostęp do odpowiedniej literatury dotyczącej życia w rodzinie.

10. Podmioty polityki ludnościowej.

Podmiotem polityki ludnościowej jest państwo. Każde państwo tworzy prawodawstwa pracy, kształtuje się środki na realizację różnych inwestycji oraz tworzy specjalistyczne organizacje. Do takich organizacji należy chociażby Caritas, Polska organizacja humanitarna, Polski czerwony Krzyż, Różne organizacje kombatanckie.

Równouprawnienie na polskimi i europejskim rynku pracy

1. Sytuacja mężczyzn i kobiet na rynku pracy w Polsce i Europie na podstawie wskaźnika zatrudnienia i stopy bezrobocia.

• Wskaźnik zatrudnienia - wskaźnik określający jaki odsetek ludności w wieku od 15 do 64 roku życia pracuje zawodowo. W Polsce wynosił on w 2009 roku 59,3%,podczas gdy średnia w całej Unii Europejskiej 64,6%, a rekordowy poziom wskaźnika osiągnęła Dania: 75,7%

W Polsce w 2011 roku wskaźnik zatrudnienia kobiet wynosił 53,1% a mężczyzn 66,3%

• Stopa bezrobocia- wielkość statystyczna opisująca nasilenie zjawiska bezrobocia w danej populacji. Stopa bezrobocia kobiet jest wyższa niż stopa bezrobocia mężczyzn. (Trudniej znaleźć pracę zwłaszcza kobietom powracającym na rynek pracy po dłuższej przerwie oraz poszukującym pierwszej pracy.)

-polska :13,4 w grudniu 2012r

-UE: W lipcu 2012 roku stopa bezrobocia na terenie Wspólnoty wyniosła 10,4%. Wśród krajów członkowskich najlepsza sytuacja na rynku pracy panowała w Austrii (4,5%), a najgorsza w Hiszpanii (25,1%).

2. Równice w poziomie wykształcenia a nierówności płacowe ze względu na płeć w perspektywie krajowej i europejskiej.

Kobiety zarabiają mniej niż mężczyźni.W październiku 2010 r. przeciętne miesięczne wynagrodzenie brutto kobiet wynosiło 3137,91 zł i stanowiło 80% przeciętnego wynagrodzenia brutt o dla mężczyzn 3936,81 zł. Najbardziej niekorzystna różnica wynagrodzeń dotyczyła kobiet z wykształceniem: wyższym z tytułem inżyniera, licencjata, dyplomowanego ekonomisty lub równorzędnym oraz zasadniczym zawodowym. Jedynie najmłodsze kobiety na rynku pracy zarabiały więcej niż mężczyźni.

Pracujące kobiety w większości legitymują się wykształceniem średnim (37,9 proc. ogółu pracujących). Rzadziej jednak kobiety zajmują stanowiska kierownicze, szczególnie wyższego szczebla. W 2011 roku wśród pracujących na stanowiskach kierowniczych 40,0 proc. to kobiety. Udział kobiet pracodawców był jeszcze niższy (31,7 proc.).

3. Bariery w rozwoju zawodowym kobiet.

• Problemy z pogodzeniem obowiązków rodzinnych i zawodowych, stereotypowe postrzeganie roli kobiety w społeczeństwie, a także obawy i lęki przed podjęciem ryzyka

• kobieta musi dokonać więcej niż mężczyzna, by uzyskać identyczne uznanie.

• Wymaga się od nich lepszego wykształcenia i wyższych kwalifikacji

• pracodawcy bowiem już w czasie rozmów wstępnych pytają przede wszystkim o rodzinny status kandydatki,

• ograniczenia wieku znacznie częściej dotyczą kobiet niżmężczyzn.

• Zdarza się, że żąda się od kobiet - wbrew prawu - zaświadczenia, że nie są w ciąży, lub też oświadczenia, że przez jakiś okres nie zajdą w ciążę.

• kobiety są mniej konkurencyjne na rynku pracy ze względu na:

• Wcześcniejszy wiek emerytalny. częstszym wykorzystywaniu zwolnień lekarskich czy dłuższym urlopie wychowawczym, czy obostrzeniu co do wielkości ciężarów, które kobieta może nosić w pracy, a które eliminują je z niektórych zawodów, jak na przykład ratownik medyczny.

• więsksza niechęć kobiet do migracji.

5.Prawo do równych szans i równego traktowania w sprawach zatrudnienia i wykonywania zawodu bez dyskryminacji ze względu na płeć (Art. 20. Europejskiej Karty Społecznej) A r t yk u ł 2 0

Prawo do równych szans i do równego traktowania w sprawach zatrudnienia i wykonywania zawodu, bez dyskryminacji ze względu na płeć W celu zapewnienia skutecznego wykonywania prawa do równych szans i do równego traktowania w

sprawach zatrudnienia i wykonywania zawodu, bez dyskryminacji ze względu na płeć, Strony zobowiązują się uznać to prawo i podejmować odpowiednie środki dla jego zagwarantowania oraz promowania jego stosowania w następujących dziedzinach:

a. dostępu do zatrudnienia, ochrony przed zwolnieniem i reintegracji zawodowej;

b. poradnictwa i szkolenia zawodowego, przekwalifikowania i readaptacji zawodowej;

c. warunków zatrudnienia i pracy, w tym wynagradzania;

d. przebiegu kariery zawodowej, włączając w to awansowanie.

6. Konstytucja RP a równość mężczyzn i kobiet (Art. 32. i 33).

• Art. 32.

-Wszyscy są wobec prawa równi. Wszyscy mają prawo do równego traktowania przez władze publiczne.

-Nikt nie może być dyskryminowany w życiu politycznym, społecznym lub gospodarczym z jakiejkolwiek przyczyny.

• Art. 33.

-Kobieta i mężczyzna w Rzeczypospolitej Polskiej mają równe prawa w życiu rodzinnym, politycznym, społecznym i gospodarczym.

-Kobieta i mężczyzna mają w szczególności równe prawo do kształcenia, zatrudnienia i awansów, do jednakowego wynagradzania za pracę jednakowej wartości, do zabezpieczenia społecznego oraz do zajmowania stanowisk, pełnienia funkcji oraz uzyskiwania godności publicznych i odznaczeń.

8.. Znaczenie Karty Praw Osób Niepełnosprawnych.

Karta Praw Osób Niepełnosprawnych to dokument potwierdzający równy dostęp Polaków z niepełnosprawnością do wszelkich praw i swobód obywatelskich istniejących w naszym kraju.

W Karcie uznano, że „osoby niepełnosprawne (…) mają prawo do niezależnego, samodzielnego i aktywnego życia oraz nie mogą podlegać dyskryminacji” oraz wymieniono ich prawa kardynalne - m.in. dostęp leczenia, opieki medycznej i rehabilitacji, nauki w szkołach razem z pełnosprawnymi rówieśnikami, pomocy psychologicznej, pracy na rynku otwartym, życia w środowisku wolnym od barier architektonicznych, transportowych i komunikacyjnych oraz pełnego uczestnictwa w życiu publicznym.

Karta jest aktem ogólnym. Nie jest źródłem prawa, nie gwarantuje konkretnych uprawnień, można jednak oficjalnie powoływać się na nią, jako na akt uchwalony przez Sejm RP

9. Ekonomiczne teorie i koncepcje uzasadniające konieczność ruchów migracyjnych.

Migracja ekonomiczna -migracja podejmowana w celach zarobkowych, związana z możliwością znalezienia pracy lepiej opłacanej niż w miejscu pochodzenia lub związanej z wyuczonym zawodem i aspiracjami zawodowymi → migranta. Motywem m.e. jest chęć poprawy warunków bytowych, poziomu życia, realizacji ambicji zawodowych. Kierunek m.e. jest na całym świecie taki sam - z krajów (obszarów) biednych do bogatych, a ich nasilenie zależne jest od różnicy w poziomie rozwoju gospodarczego krajów emigracyjnych i imigracyjnych, zmian koniunkturalnych w ich gospodarce (zwłaszcza na rynku pracy) oraz odległości między nimi (zespół przeszkód pośrednich, migracji prawa).

Podstawowe kategorie polityki społecznej

1. ZAKRESU PRZEDMIOTOWY POLITYKI SPOŁECZNEJ:

- polityka ludnościowa:  to wszelkie działania państwa i jego instytucji, mające na celu ukształtowanie takich stosunków ludnościowych, aby osiągnięta została określona liczba oraz struktura ludności. Używając odpowiednich bodźców państwo wpływa zatem m.in. na strukturę ludności wg płci lub wieku, na przyrost naturalny bądź na rozmieszczenie terytorialne. Jest to taka polityka, której zadaniem jest wpływanie na zachowania demograficzne ludności danego państwa.

- p. rodzinna: to jasno określone działania (np. programy) państwa, których świadomym zamiarem jest osiągniecie określonych celów dotyczących rodziny jako całości lub roli osób indywidualnych w rodzinie. Polityka rodzinna może np. obejmować politykę ludnościową (pro lub antynatalistyczną), świadczenia socjalne związane z opieką i wychowaniem dzieci, świadczenia dla pracujących rodziców, opiekę zdrowotną nad matką i dzieckiem itd.

- p. mieszkaniowa:  jej zadaniem jest badanie, ocenianie problemu mieszkaniowego oraz wyrównywanie szans społecznych w dostępie do mieszkań. Problem mieszkaniowy jest ważną kwestią społeczną gdyż mieszkanie jest podstawowym dobrem człowieka spełniającym funkcje: ekonomiczną, socjalizacyjną, społeczną.

- p. zatrudnienia: czynne oddziaływanie władz państwowych na rynek pracy pod kątem potrzeb gospodarki kraju oraz godzenia interesów pracodawców i pracowników. Jej celem jest przeciwdziałanie bezrobociu, kształtowanie płac i warunków bezpieczeństwa pracy.

- p. ochrony zdrowia: zorganizowane działanie władzy publicznej oraz współpracujących
z nią organizacji, której głównym zadaniem jest dbanie o należyty poziom zaspokojenia zdrowotnych potrzeb społeczeństwa. W obrębie ochrony zdrowia rozróżnić można m. in. system opieki lekarskiej i pielęgniarskiej, czyli innymi słowy sieć szpitali, przychodni, lecznic i gabinetów, oddziaływanie na ogólną kulturę zdrowotną.

- p. edukacyjna: działania władz państwowych, których celem jest poprawa dostępu do edukacji i podniesienie jakości kształcenia

- p. kulturalna: to działania władz państwowych i organizacji pozarządowych w zakresie kultury i sztuki, mające na celu wpieranie ich rozwoju.

- p. ochrony środowiska- zorganizowane działania zmierzające do ochrony i kształtowania środowiska przyrodniczego oraz działania przeciwdziałające jego degradacji.

- p. prewencji i przeciwdziałania zjawisk patologii społecznej

- p. zabezpieczenia społecznego i pomocy społecznej- to system zinstytucjonalizowanych form pomocy pieniężnej i rzeczowej, mający na celu zagwarantowanie zaspokojenia podstawowych potrzeb wszystkim członkom danego społeczeństwa. Oznacza zapewnienie obywatelom bezpieczeństwa socjalnego i ochronę przed różnymi rodzajami ryzyka socjalnego, jak: niezdolność do pracy ze względów zdrowotnych, utrata pracy, macierzyństwo, starość, zgon żywiciela rodziny.

- p. zapewnienia bezpiecznej starości

3. Na czym polega podział dochodu narodowego?

a) Pierwotny podział dochodu narodowego - odbywa się w miejscu wytworzenia dochodu np. w przedsiębiorstwach i dzieli się między pracowników i przedsiębiorców.

W wyniku pierwotnego podziału tworzą się płace pracowników najemnych i zyski przedsiębiorstwa.

b) Wtórny podział dochodu narodowego - dochody pierwotne pracowników
i przedsiębiorstw podlegają, za pośrednictwem rynku i budżetu państwa, dalszemu podziałowi. Podział ten dokonuje się poprzez system cen i system podatkowy, dzięki zakupom dóbr i usług. W wyniku tego podziału powstają dochody właścicieli przedsiębiorstw i punktów usługowych, dochody państwa oraz pracowników sfery nieprodukcyjnej. Ten rodzaj podziału dochodu narodowego jest związany z koniecznością finansowania zadań gospodarczych i społecznych państwa.

4. Jak definiujemy kategorie: „podział” i „konsumpcja”?

PODZIAŁ- jest jedną z podstawowych faz procesu gospodarowania, w której dochodzi do rozdysponowania wytworzonych dóbr i usług oraz dochodów pomiędzy poszczególne podmioty gospodarcze. Podstawowymi instrumentami podziału są rynek
i budżet państwa.

KONSUMPCJA - na poziomie makroekonomicznym to zużywanie (wykorzystywanie) posiadanych dóbr i usług w celu bezpośredniego zaspokojenia ludzkich potrzeb, które wpływa bezpośrednio na poziom odnoszonej przez konsumenta użyteczności.

W makroekonomii konsumpcja to wydatki gospodarstw domowych na zakup dóbr
i usług - w tym znaczeniu wyróżnia się konsumpcję autonomiczną i konsumpcję dodatkową.

• konsumpcja autonomiczna - jest niezależna od dochodów i stanowi niezbędne minimum, zapewnia egzystencję;

• konsumpcja dodatkowa - jest funkcją dochodów i oznacza wydatki, które nie są niezbędne do życia. Alternatywą tej konsumpcji jest oszczędzanie, czyli przeznaczanie pieniędzy na konsumpcję w przyszłości.

5. Wykaż zależności między dobrobytem a jakością życia.

DOBROBYT - to subiektywne poczucie pełnego zaspokojenia potrzeb zarówno materialnych - podstawowych jak i wyższych - kulturalnych jednostki i społeczeństwa.

Poczucie to powoduje specyficzne odczucia zadowolenia, posiadanie celu zawodowego
i spełnienia, a także ma pozytywne znaczenie w tworzeniu wartości kulturowych.

Podstawową miarą dobrobytu jest wielkość PKB przypadającego na jednego mieszkańca tj. per capita.

JAKOŚĆ ŻYCIA - to wskaźnik w polityce, strategiach rozwoju społecznego, stanowiący zwykle statystyczną ocenę społeczeństwa, wynikającą głównie z porównań wielu parametrów ekonomicznych, zdrowotnych i środowiskowych dotyczących warunków życia.

W modelach socjopsychologicznych jakość życia jest też widziana jako subiektywna ocena każdej jednostki.

6. Parametry jakości życia i ich mierniki

Wskaźnik jakości życia - jest on modelem odzwierciedlającym poziom życia
i satysfakcji życiowej w poszczególnych krajach oddający w bardziej adekwatny sposób te właściwości niż przy użyciu tradycyjnych metod.

Wskaźnik ten oparty jest na unikatowej metodologii, która łączy rezultaty ankietowania subiektywnej satysfakcji życiowej z obiektywnymi czynnikami życia w różnych państwach.

W modelu wskaźnika jakości życia zastosowano następujące zmienne:

• sytuacja materialna wyrażona wielkością PKB na jedną osobę w dolarach,

• zdrowie (oczekiwana długość życia w latach),

• stabilność polityczna i bezpieczeństwo (subiektywna ocena badanych na powyższy temat),

• życie rodzinne ( ocenianie przez wskaźnik rozwodów na 1000 mieszkańców wyrażony w skali od 1 do 5),

• życie wspólnotowe (zmienna ta otrzymuje wartość 1 jeśli kraj ma wysoki wskaźnik uczęszczania do kościoła, albo członkostwa w związkach zawodowych,
  w przeciwnym razie jego wartość wynosi 0).,

• klimat i geografia (szerokość geograficzna odgrywa istotną rolę ponieważ jakość życia może zależeć od dwóch skrajnych sytuacji jaką jest klimat gorący i klimat zimny),

• bezpieczeństwo zatrudnienia ( wyrażone stopą bezrobocia długoterminowego w %),

• wolność polityczna ( mała wartość - całkowita wolność, wartość od 1 do 7),

• równość płci ( proporcja przeciętnych zarobków mężczyzn i kobiet oraz możliwości awansu zawodowego).

7. Co to jest płaca minimalna? Określ jej poziom i znaczenie

PŁACA MINIMALNA - to najniższa z możliwych płac najczęściej ustalana przez dane państwo na drodze prawnej. Celem odgórnego ustalenia nieprzekraczającego minimum płacowego jest wykluczenie szkodliwego dla pracownika obniżania przez pracodawców kosztów poprzez zaniżanie płac. W Polsce minimalne wynagrodzenie ustalane jest corocznie na podstawie ustawy z 10 października 2002 o minimalnym wynagrodzeniu za pracę. Minimalne wynagrodzenie za pracę od 1 stycznia 2013 wynosi 1600 zł brutto.

W okresie pierwszego roku pracy danego pracownika nie może być niższe niż 80% wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę

9. Pojęcie kwestii społecznej.

Kwestia społeczna to konkretny problem społeczny o szczególnie dotkliwym wpływie na życie i współdziałanie członków danej zbiorowości. To stały proces społeczny lokujący
w szerokiej skali zaspakajanie podstawowych potrzeb człowieka.

Tak rozumiane kwestie społeczne można scharakteryzować w następujący sposób:

• budzą niepokój, napięcie i prowadzą do zachowań ludzi będących wyrazem tych niepokoi,

• są długotrwałe, mają szeroki rosnący zasięg,

• kumulują się w pewnych grupach społecznych,

• prowadzą do zakłóceń szerszego rozwoju społecznego,

• wiążą się z niedostosowaniem do potrzeb ludzi,

• źródło kwestii społecznych tkwią wewnątrz społeczeństwa, w zasadach
  i mechanizmach życia zbiorowego,

• nie mogą zostać samodzielnie przezwyciężone przez osoby ich doświadczające.

---