Nazwa tego zajęcia pochodzi od angielskiego słowa „scratch”, czyli w tłumaczeniu drapać. Tak naprawdę jest to technika wydobywania dźwięku pierwotnie za pomocą gramofonu i czarnej płyty, polegająca na dowolnym przesuwaniu igły wzdłuż lub w poprzek płyty, co powoduje deformację nagranego dźwięku.
Technika tak się zmienia, że dziś żeby scratchować nie trzeba mieć już gramofonu, czasem wystarczy odtwarzacz CD. Przykładem może być Numark CDX - odtwarzacz, który odwzorowuje gramofon. Za pośrednictwem jog'a, który wygląda jak talerz gramofonu z płytą winylową, można tworzyć scratche.

Wróćmy na razie do „dawniejszych”, tradycyjnych metod scratchowania, czyli scratchu wykonywanego za pomocą gramofonu i płyty winylowej. Prócz adapterów, które są tutaj niezbędne, najważniejszy jest system. Najpopularniejszymi igłami używanymi wśród DJ'i scratchujących są igły Shure M44-7.

Sam gramofon zaś musi posiadać napęd bezpośredni

, ponieważ nie ma możliwości scratchu na adapterach o napędzie paskowym z prostych przyczyn:

 paski się rozciągają i powoduje to „rozjeżdżanie się” talerza

 gdy kręcąca się płyta zostanie przytrzymana to minie dłuższa chwila nim płyta ruszy i powróci do swojej prędkości.

Następnym „przyrządem” do tworzenia scratchy jest mikser - często jest to tak zwany battle mikser. Czyli dwu kanałowy mikser z regulacją krzywej cięcia crosa i linefaderów. Nowe technologie wciąż poprawiają prace DJ'a, w tym wypadku produkcje crosfaderów się zmieniają. To dobrze, ponieważ cros jest najczęściej używanym potencjometrem podczas scratchu i łatwo można go „zajeździć”. Dlatego też np. w mikserach firmy Vestax zastosowano fadery optyczne, które powodują mniejsze tarcie, co skutecznie wydłuża żywotność takiego crosfadera.
Wymyślono również fadery magneto-indukcyjne, czyli posiadające magnes, który powoduje, że taki fader nie jest do zniszczenia, ponieważ nie występuje żaden rodzaj tarcia. Takie fadery posiadają mixery firmy Rane (np. model TTM-56), czy też Pioneer (np. model DJM-707).

Płyty winylowe używane do scratchowania również różnią się od pozostałych. Po pierwsze są lżejsze. Normalna płyta, album muzyczny jest cięższy z tego względu, że rowki są głębiej wyżłobione, co powoduje, że dźwięk zapisany na takim vinylu jest jakościowo lepszy. Płyty głównie używane do scratchu to tzw. break'i. Godnymi polecenia są płyty z serii „Super set break's”, na których znajdują się wszystkie podstawowe dźwięki do scratchu.

Powracając do scratchu z CD. Scratch ten nie jest gorszy, lecz nie można zrobić tego co z vinylem. Główny powód to latencja - tzw. minimalny fragment, im mniejsza latencja tym lepiej
dla CD z funkcją scratchu. Jednak podczas scratchowania z takowego sprzętu można usłyszeć małe przeskoki płyty.

Wraz z rozwojem techniki turtablizm też się rozwinął i tak powstał final scratch. Najprościej mówiąc jest to urządzenie, które za pomocą specjalnego oprogramowania pozwala na manipulowanie dźwiękiem z komputera za pośrednictwem gramofonu.

Technik scratchu przyjmuje się, że teoretycznie jest około 200, lecz tak naprawdę technik jest tyle ilu DJ'i - każdy ma swój wypracowany styl.

Chciałbym przybliżyć tutaj kilka podstawowych scratchy i ich wykonanie:

 Baby scratch - poruszanie płytą w przód i tył przy otwartym crossie.

 Stab - scratch ten polega na tym, że gdy ruszasz płytą w przód cross jest otwarty, a gdy wracasz zamknięty. Wykonuje się go ruszając szybko

płytą do przodu, co powoduje wytwarzanie dźwięku o wysokim tonie i jednocześnie otwierając cross na początku dźwięku, gdy wracasz płytą na początek dźwięku cross jest zamknięty.

 Chops - ten scratch jest bardzo podobny do Stabów, tyle że nie popychasz płyty tylko zwyczajnie
ją puszczasz. Cross otwierasz tylko gdy płyta idzie do przodu, cofanie jest wyciszone.

 Tear scratch - przy otwartym crossie puszczasz płytę w przód, a gdy wracasz zatrzymujesz ją na moment w połowie dźwięku, wracasz do początku i tak w kółko. Płytę można zatrzymywać również podczas grania do przodu.

 Drag - nie jest typowym scratchem. Jest to raczej sposób, w jaki przesuwasz płytę w jedną stronę

. Możesz ją przesuwać powoli, zwyczajnie puścić, przesunąć bardzo szybko lub też stopniowo zwalniać albo przyspieszać. Drag polega na powolnym przesuwaniu płyty, co wytwarza ciekawie brzmiący niski dźwięk. Należy sobie wypracować swój własny, który podoba się Tobie najbardziej.

 Transformer - polega na tym, że gdy wykonujesz Dragi w przód i w tył, raz wolniej raz szybciej tworząc zakręcone brzmienie, crossfader bardzo szybko i w stałym tempie otwiera się i zamyka tnąc ten dźwięk na krótkie kawałeczki. Tworzy to serie krótkich dźwięków, których każdy ma inne brzmienie.

Na koniec chciałbym przybliżyć historie turntablizmu, czyli historie scratchu. Jak głosi pewna opowieść, nie wiadomo czy do końca jest prawdziwa, ale stała się mitem o powstaniu scratchu. „Pewnego razu we wczesnych latach 70-tych nastolatek siedział w swoim pokoju puszczając płyty zbyt głośno. Tak jak to robi większość rodziców, jego matka zaczęła dobijać się do jego drzwi, mówiąc żeby ściszył muzykę. Kiedy wreszcie weszła do jego pokoju, chłopak

zatrzymał płytę palcami, słuchając częściowo wykładu matki i ruszając w tym samym czasie płytą w przód i w tył na dźwięku uderzenia perkusji.” Po wielu latach zostało to dopracowane i tak powstał scratch. Od tamtego wydarzenia turnablizm coraz bardziej zaczął się rozwijać, ponieważ każdy DJ co chwila wymyślał coraz to nowsze „triki”, aby być najlepszym turntablistą.


Turntablizm - najprościej mówiąc jest to wykorzystywanie 2 gramofonów i miksera jako instrumentu muzycznego. Podczas scratchu z vinyla jest o tyle miło, że to Ty jesteś „panem” dźwięku. Każdy Twój dotyk powoduje zmianę dźwięku, czujesz to, niestety CD nie daje takich możliwości - w końcu to cyfrowy

dźwięk.
Na sam koniec chciałbym powiedzieć, że nie każdy DJ to turntablista, ale każdy turntablista jest DJ'em. Każdy, który zaczyna scratchować musi liczyć się z tym, że jeszcze wiele godzin ćwiczeń przed nim, dlatego przede wszystkim ćwicz, ćwicz i jeszcze raz ćwicz, a zapłata za wysiłek i setki godzin ćwiczeń będzie piękna i owocna.

---