Denon DN-X1500S to cyfrowy

mikser przeznaczony dla DJów. W co wyposażony jest mikser, można dowiedzieć się między innymi z instrukcji obsługi, zamieszczonej na stronie producenta http://www.denondj.com . Egzemplarz, który testuję jest nowy (na gwarancji), dlatego też nie zajrzę do środka urządzenia - stąd moja recenzja będzie niepełna.

Na początek kilka słów o zasilaniu. Mikser zasilany jest standardowym napięciem 230 V +/- 10% (50 Hz). Szkoda, że zasilacz miksera nie charakteryzuje się szerszym zakresem parametrów wejścia, tak jak jest to w konkurencyjnym Allen & Heath Xone:92, czyli 100 - 240 V (47 - 63 Hz). Spowodowało by to, że elementy elektroniczne miksera były by lepiej chronione przed spadkami napięcia, wywołanymi dużym obciążeniem sieci

lub nierównomierną pracą agregatów prądotwórczych, często stosowanych podczas imprez plenerowych. Na plus zasługuje zagłębiony wyłącznik zasilania, umieszczony na górnym panelu i przymocowany na stałe do obudowy kabel zasilający. Takie rozwiązania, mają wpłynąć na ograniczenie możliwości przypadkowego wyłączenia miksera podczas pracy. Zastanawiam się tylko, w jaki sposób zrealizowano ochronę użytkownika przed porażeniem prądem, skoro kabel zasilający nie posiada przewodu ochronnego, a mikser ma metalową obudowę. Jak tylko się dowiem, to uzupełnię swoją recenzję.

Wejścia. DN-X1500S wyposażony jest w osiem stereofonicznych wejść liniowych, typu RCA. Trzy z powyższych wejść, za pomocą przełączników umieszczonych na tylnej ściance miksera, można dowolnie konfigurować, jako liniowe lub Phono. W drugiej konfiguracji

umożliwiają podłączenie do miksera gramofonów z wkładką magnetyczną. Na pierwszy rzut oka mogłoby się wydawać, że wejść jest za dużo, ponieważ mikser posiada tylko cztery kanały stereo. Konstruktorzy Denona zadbali jednak o to, żeby użytkownik w bardzo prosty sposób, za pomocą pokręteł INPUT ASSIGN, mógł przypisywać wejście do dowolnego kanału. Ale to nie wszystko, ponieważ to samo wejście można przypisać do większej ilości kanałów (maksymalnie czterech), co znacznie poszerza możliwości kreatywnego miksowania. Ponadto, przy podłączaniu przewodów, nie musimy się zbytnio zastanawiać, w które gnizado RCA powinny być wpięte. W razie pomyłki, wystarczy tylko ustawić pokrętło INPUT ASSIGN w odpowiednie położenie i problem z głowy. To rozwiązanie jest naprawdę rewelacyjne! DN-X1500S wyposażony jest także w dwa wejścia mikrofonowe. Wejście MAIN MIC posiada gniazdo typu COMBO, renomowanej firmy Neutrik. Można do niego podłączyć przewód mikrofonowy zakończony wtykiem XLR lub 1/4" TRS. Wejście AUX MIC zrealizowano na gnieździe 1/4" TRS. Trochę szkoda, że wejście to nie ma gniazda typu COMBO lub XLR, ale można to przeboleć ponieważ wejście AUX MIC, podobnie jak MAIN MIC, jest symetryzowane różnicowo i oba wejścia zachowują zbliżone parametry. Podłączone do nich mikrofony, tego samego typu, brzmią niemal identycznie. Na tylnej ściance miksera, poza wspomnianymi powyżej wejściami, znajdziemy także wejście stereofonicznego powrotu, zrealizowane na gniazdach 1/4" TS. Wejście to umożliwia podłączenie zewnętrznego procesora efektów. Jest tu także złącze serwisowe (USB) służące wyłącznie do uaktualniania oprogramowania miksera. Skoro tak dokładnie analizujemy wejścia, to należy też wspomnieć o wejściu słuchawkowym, umieszczonym na płycie czołowej.

Wyjścia. Pisząc o wyjściach, na początek należy wspomnieć o MASTER OUT, czyli głównych wyjściach miksera. Wyjścia te są w pełni symetryczne i mają złącza typu XLR. Oprócz powszechnie znanych korzyści, dzięki tego rodzaju wyjściom, w celu podłączenia DN-X1500S do miksera frontowego (FOH), stosowanego zazwyczaj na większych event-ach, nie będziemy musieli używać Di-Box-a. Oprócz symetrycznych wyjść MASTER OUT XLR, mikser posiada także wyjścia MASTER OUT RCA - niesymetryczne. Między tymi wyjściami znajduje się tajemniczy regulator LEVEL ATT. Umożliwia on tłumienie sygnału MASTER, do całkowitego wyciszenia. Wbrew pozorom jest to bardzo pożyteczny regulator. Szczególnie przypadnie do gustu realizatorom dźwięku. Wystarczy za pomocą śrubokręta przekręcić regulator nieco w lewo i już mamy rozwiązany problem DJ-a, który zamiast grać na poziomie ok. 3 - max. 5 dB, permanentnie przesterowuje mikser. Rewelacja! Z lewej strony wyjścia MASTER OUT XLR, znajduje się przełącznik umożliwiający skonfigurowanie wyjść MASTER OUT XLR i RCA jako mono. Będzie on szczególnie przydatny w sytuacji, gdy wysyłanie miksu stereo nie będzie uzasadnione, ze względu na duży rozstaw zestawów głośnikowych. Jeżeli chodzi o wyjścia MASTER, to DN-X1500S jest odpowiednio wyposażony. Szkoda tylko, że konstruktorzy Denona nie przewidzieli osobnego wyjścia napędzającego subwoofer. Na pewno takie wyjście bardzo by się przydało. Mikser posiada ponadto niesymetryczne wyjście BOOTH (RCA) i REC (RCA). Na sygnał wyjścia REC nie ma wpływu ustawienie regulatora MASTER LEVEL. Cyfrowe dane możemy wyprowadzić z miksera za pomocą wyjścia DIGITAL OUT, a sygnał do zewnętrznego procesora efektów za pomocą stereofonicznych wyjść SEND (1/4" TS). DN-X1500S jest także wyposażony w cztery wyjścia FADER, umożliwiające uruchamianie kompatybilnych odtwarzaczy CD.

Wygląd. Denon DN-X1500S prezentuje się bardzo dobrze, choć zdaję sobie sprawę, że niektórzy mogą mieć odmienne zdanie. Można by się zastanowić, czy zastosowanie takich, a nie innych kolorów podświetlanych elementów Denona jest najwłaściwsze, ale dla mnie i tak nie ma to większego znaczenia. Tym, którym podobają się lampki choinkowe, na pewno spodoba się DN-X1500S. A tak na poważnie, to projektantom miksera chodziło przede wszystkim o to, żeby użytkownik, za pomocą charakterystycznych kolorów, mógł przy słabym oświetleniu, odróżnić poszczególne sekcje miksera i cel ten został osiągnięty. Przyjrzyjmy się rozmieszczeniu poszczególnych sekcji. Jak dla mnie jest ono bardzo intuicyjne i niczego bym nie zmienił. Wszystkie manipulatory znajdują się na swoim miejscu, dokładnie tam, gdzie tego oczekujemy i tutaj duży plus dla konstruktorów. DN-X1500S w porównaniu z mikserami konkurencyjnych firm, wyposażonymi w podobne funkcje i taką samą liczbę kanałów, jest nieco mniejszy. Dla niektórych, nie będzie miało to większego znaczenia. Jednak mobilni DJ-e na pewno się ucieszą.

Kanały. W każdym z czterech kanałów stereo DN-X1500S mamy do dyspozycji:
- regulator INPUT ASSIGN, umożliwiający przypisanie jednego z ośmiu wejść,
- regulator GAIN,
- trzy regulatory EQ (HI, MID, LOW),
- przycisk EQ ON/OF - podświetlany na różowo,
- trzynastopunktowy miernik poziomu sygnału,
- przycisk CUE - podświetlany na żółto,
- przełącznik CROSSFADER ASSIGN,
- tłumik CHANNEL FADER.

Dwa kanały mikrofonowe zostały wyposażone następująco:
- przycisk ON/OFF - podświetlany na różowo,
- regulator LEVEL,
- trzy regulatory EQ (HI, MID, LOW).

Do dyspozycji mamy także wspólny, dla obu kanałów przycisk POST ON/OFF oraz TALK OVER ON/OF, oba podświetlane na różowo. Wduszenie przycisku POST ON/OF umożliwia przesłanie sygnału z kanału mikrofonowego do wyjść BOOTH, REC oraz DIGITAL. Przycisku TALK OVER ON/OF nie można podświetlić, dopóki nie włączymy któregoś z kanałów mikrofonowych. Poziom tłumienia sygnału, po uruchomieniu funkcji TALK OVER, możemy ustawiać w preset-ach. W kanałach mikrofonowych przydałyby się jeszcze tłumiki, choćby w postaci regulatorów obrotowych. Dzięki nim można by nieco ściszyć lub podgłośnić mikrofon, bez zmiany poziomu wysterowania kanału regulatorem LEVEL. Na szczęście kanały wyposażony są w przyciski ON/OF, które umożliwiają całkowite wyłączenie mikrofonu w sytuacji, gdy nie jest używany.

Korekcja i brzmienie. Korekcja DN-X1500S jest dość specyficzna. Regulatory HI oraz MID, regulują tony wysokie i średnie w zakresie od -40 dB do + 10 dB. Umożliwiają zatem niemal całkowite wycięcie danego pasma. Miksery konkurencyjnych firm, przeważnie nie tną pasm, aż tak głęboko. Dla mnie jest to niewątpliwa zaleta DN-X1500S. Mam jednak małe zastrzeżenia, co do parametrów regulatora LOW, który umożliwia korekcję w zakresie od - 40 dB do + 6 dB. Nie wiem, dlaczego konstruktorzy Denona, o 4 dB zmniejszyli możliwość podbicia bassu. Szkoda, bo mocny bass, to jest to, co w muzyce klubowej lubię najbardziej, a DN-X1500S ma go odrobinę za mało. Niedostatek niskich tonów rekompensuje miękka góra i wyrazisty środek. W kanałach mikrofonowych, regulatory HI, MID, LOW regulują poszczególne tony w zakresie od - 12 dB do + 12 dB. Trzeba przyznać, że brzmienie nawet tańszego mikrofonu wpiętego w DN-X1500S jest wystarczająco dobre. Do sygnału mikrofonowego możemy dodać efekt z wewnętrznego lub zewnętrznego procesora efektów. Ogólnie brzmienie miksera jest bardzo dobre i śmiało możemy na nim pracować na największych eventa-ch. Dodatkowo, parametry pracy regulatorów korekcji możemy zmieniać w trybie PRESET.

Fadery i regulatory. Jak przystało na markowy mikser, DN-X1500S wyposażono w tłumiki kanałowe i Crossfader zamontowane na oddzielnych panelach. Dzięki temu, podczas ich wymiany, nie musimy odkręcać płyty czołowej, co wiązałoby się także z demontażem gałek regulatorów. Szczeliny tłumików są zabezpieczone przed kurzem, co bez wątpienia będzie miało pozytywny wpływ na długą i bezawaryjną pracę urządzenia. Crosfader działa bardzo płynnie i doskonale spełnia swoje funkcje. Żeby płynnie przejść od kanału A do B, bez wyczuwalnego spadku lub wzrostu głośności, należy regulator CROSSFADER CONTOUR ustawić na godz. 10.30. Oczywiście przedtem należy zrównać poziom głośności w kanałach przypisanych do Crossfadera. Nie wiem tylko, dlaczego nie zdecydowano się na wyraźne oznaczenie środka Crossfadera. Musiałem więc wziąć sprawy w swoje ręce i oznaczyć środek Crossfadera wodoodpornym markerem. Podobnie postąpiłem z regulatorami, które posiadają białą lub niebieską powierzchnię górną. Ich grzbiety, wskazujące aktualne położenie regulatora, pogrubiłem czarnym markerem. W moim odczuciu, mikser prezentuje się teraz dużo lepiej. Wszystkie ustawienia regulatorów są doskonale widoczne. Polecam ten zabieg każdemu. W razie czego, zawsze można zmyć marker wodą po goleniu, bez pozostawienia jakiegokolwiek śladu - ale nie mówcie o tym nikomu… Na szczególną uwagę zasługuje regulator MASTER LEVEL, który wyróżnia się zwiększoną średnicą i podświetleniem. Grając przy słabym oświetleniu, na pewno nie pomylimy go z innym pokrętłem.

Licznik beat-ów (BPM). Na wstępie ogólna refleksja na temat licznika beat-ów. Z moich obserwacji wynika, że z DJ-jami jest podobnie jak z widzami programu Big Brother. Otóż DJ-eje dzielą się na tych, którzy używają licznika beat-ów i na tych, którzy nie chcą się do tego przyznać. Ja należę do tej pierwszej grupy. Bardzo często, podczas miksowania, wspomagam się licznikiem BPM, szczególnie wtedy, gdy nie mam zbyt dobrego odsłuch. Z przykrością muszę stwierdzić, że licznik BPM jest zdecydowanie najsłabszą stroną DN-X1500S. Nie dość, że działa z opóźnieniem, to jeszcze niedokładnie. Wskazania wyświetlacza są mało czytelne i nie ma żadnej diody informującej o zgraniu beat-ów. Pod tym względem miksery konkurencyjnych firm są lepsze. Trzeba jednak otwarcie przyznać, że obecnie trudno jest spotkać markowy odtwarzacz CD, który nie był by wyposażony w licznik BPM. Tak więc zapominamy o liczniku beat-ów zainstalowanym w DN-X1500S i korzystamy z tych, które mamy w odtwarzaczach CD.


Sampler. Na wyposażeniu DN-X1500S znajduje się dość rozbudowana sekcja samplera, która umożliwia zarejestrowanie max 8-sekundowego fragmentu utworu, a następnie odtwarzanie go na różne sposoby (pojedynczo, w pętli, od tyłu itd.). Za pomocą pokrętła MODE i wskazań wyświetlacza, możemy także ustawić różne parametry samplera (poziom głośności, punkty A i B, prędkość odtwarzania). Dźwięk samplera możemy przypisać do CROSSFADERA i odsłuchać w słuchawkach, jak również przypisać do wewnętrznego lub zewnętrznego procesora efektów. Możliwości zatem jest dużo. Mimo to uważam, że przydałby się jeszcze osobny, łatwo dostępny regulator poziomu głośności, który znacznie ułatwiłby wykorzystanie samplera. Jak również funkcja, umożliwiająca przechowywania sampli w pamięci

, po wyłączeniu zasilania. Odnośnie poziomu głośności, to poniżej zamieściłem kilka praktycznych uwag dotyczących samplera, które warto zapamiętać:

1. Sampler zainstalowany w DN-X1500S nagrywa dźwięk z poziomem 0 dB i tego ustawienia nie można zmienić. Można zmienić głośność odtwarzanego sampla w zakresie od -14 do + 6 dB wchodząc w funkcję "S level", ale nie można zmienić poziomu nagrywania.

2. Poziom nagrywania samplera (wspomniane powyżej 0 dB), odnosi się do poziomu wysterowania danego kanału pokrętłem GAIN, tzn. że jeżeli np. zgramy dźwięk do samplera z kanału drugiego, wysterowanego na poziomie -3 dB, to dźwięk ten zostanie odtworzony z samplera również z poziomem - 3 dB. Różnica w poziomie wysterowania kanału drugiego i poziomu odtwarzanego sampla wyniesie 0 dB.

3. Żeby nie było słychać różnicy w poziomie głośności między kanałem źródłowym, a dźwiękiem z samplera, należy wyjście Master wysterować tak samo, jak kanał źródłowy. Można, to zrobić na dwa sposoby: a) regulator MASTER LEVEL ustawiamy na godz. 15.00. (położenie to jest oznaczone grubą kreską na skali regulatora) i tłumik kanałowy ustawiamy na 8 (położenie to jest oznaczone grubą kreską na skali tłumika), b) korzystamy z funkcji PLF (PRE FADER LEVEL).

4. Sampler nagrywa dźwięk za procesorem efektów.

Wewnętrzny procesor efektów. Do niedawna sądziłem, że procesor efektów zamontowany w mikserze, to zbędny luksus, tym bardziej, że w procesory efektów są wyposażane niemal wszystkie markowe odtwarzacze CD. W miarę testowania DN-X1500S doszedłem jednak do wniosku, że wewnętrzny procesor można wykorzystać na wiele sposobów. Choćby do dodania efektu do mikrofonu lub utworzonego sampla. Oczywiście efekty można dodawać także do sygnału z kanałów stereo, a najfajniejsze wykorzystanie procesora efektów jest chyba wtedy, jeżeli podamy ten sam sygnał na dwa różne kanały i na jeden z tych kanałów nałożymy efekt. Warto popróbować! Procesor zainstalowany w DN-X1500S posiada następujące efekty: opóźnienie, ECHO 1 i 2 z funkcją pętli, filtry (HI, MID, LOW), FLANGER, PAN, TRANS oraz KEY %. Efekty możemy modyfikować na różne sposoby, a aktualne ustawienia widoczne są na wyświetlaczu. W funkcji PRESET możemy też ustalić, które efekty mają być dostępne z pozycji procesora, a które nie. Jeżeli chodzi o tempo efektów, to jest ono ustalane automatycznie, zgodnie ze wskazaniami licznika BPM lub ręcznie, za pomocą przycisku TAP.

Zewnętrzny procesor efektów. Oczywiście, na wyposażeniu DN-X1500S nie ma zewnętrznego procesora efektów, ale mikser został dostosowany do jego podłączenia. Na tylnej ściance znajdują się odpowiednie złącza (SEND i RETURN), a na płycie czołowej sekcja z regulatorami ASSIGN i EFFECT LOOP WET/DRY oraz podświetlanym przyciskiem ON/OF. Mamy więc możliwość ustalenia proporcji między sygnałem WET i DRY oraz dodania efektu do dowolnego kanału stereo, kanałów mikrofonowych, samplera lub wyjścia MASTER.

Sekcja PHONES. Możliwości odsłuchu wybranego sygnału są naprawdę duże. Przyciski CUE, służące do tego celu, znajdują się niemal we wszystkich sekcjach miksera. Możemy odsłuchać sygnał z kanałów stereo, MASTER, samplera, a także procesora efektów. Jakby tego było mało, to za pomocą regulatorów w sekcji PHONES, możemy zmieszać sygnał odsłuchiwanego kanału z MASTER lub odsłuchiwać oba sygnały w osobnych kopułach słuchawek.

Funkcja PRESET. Funkcja PRESET umożliwia dostosowanie niektórych parametrów miksera do indywidualnych preferencji. Możemy ustawić parametry korekcji, krzywą cięcia tłumików kanałowych i crossfadera, wyświetlanie licznika BMP, dostępność niektórych efektów, poziom tłumienia sygnału w funkcji TALK OVER oraz włączyć lub wyłączyć bramkę szumów.

Na koniec uwaga eksploatacyjna. Użytkownicy, którzy zamierzają korzystać z miksera umieszczonego w skrzyni transportowej, powinni pamiętać o zapewnieniu min. 2 cm wolnej przestrzeni po bokach miksera, gdzie umieszczone są otwory wentylacyjne. Ma to na celu zapewnienie odpowiedniego przepływu powietrza, które ochłodzi dość mocno nagrzewające się podzespoły miksera. Producent, w celu odprowadzenia ciepła, zaleca także wygospodarowanie wolnej przestrzeni z przodu DN-X1500S. Trzeba przyznać, że właśnie w tym miejscu mikser nagrzewa się najmocniej.

Podsumowanie. Nie ulega wątpliwości, że Denon DN-X1500S to markowy mikser, oferujący wiele możliwości, który można nabyć w rozsądnej cenie. Cyfrowe brzmienie miksera jest bardzo dobre, choć przydałaby się większa możliwość podbicia niskich częstotliwości, przynajmniej o 4 dB. Mikser jest godny polecenia i w rankingach plasuje się na wysokich pozycjach. Poniżej postaram się wymienić plusy i minusy DN-X1500S:

Plusy:
+ dobre brzmienie
+ możliwość przypisania kanałów do dowolnych wejść
+ tłumiki i crossfader zamontowane w sposób umożliwiający łatwą wymianę
+ rozbudowane możliwości odsłuchu sygnału
+ duża ilość wejść i wyjść
+ symetryczne wyjścia MASTER
+ symetryczne wejścia mikrofonowe
+ rozbudowany wewnętrzny procesor efektów
+ możliwość podłączenia zewnętrznego procesora efektów
+ sampler
+ zagłębiony wyłącznik zasilania
+ połączony z obudową kabel zasilający
+ możliwość ustawienie parametrów miksera w funkcji PRESET
+ przejrzyste rozmieszczenie wszystkich sekcji miksera
+ 13-punktowe wskaźniki wysterowania w każdym kanale
+ dyskretny regulator LEVEL ATT, umożliwiający tłumienie sygnału MASTER
+ czytelny wyświetlacz
+ funkcja FADER START
+ przyciski EQ ON/OF w kanałach stereo
+ funkcja TALK OVER z możliwością ustawiania poziomu tłumienia sygnału
+ markowy Crossfader
+ rozsądna cena

Minusy:
- niedokładny i wolno działający licznik BPM
- mała możliwość podbicia niskich tonów regulatorami LOW w kanałach stereo
- zbyt jaskrawe kolory podświetlanych elementów miksera
- chwiejące się podświetlane przyciski
- brak tłumików w kanałach mikrofonowych

...a tak na przyszłość, to co by tu jeszcze dodać?

 gniazdo lampki - obowiązkowo!

 wyjście XLR, umożliwiające podłączenie subwoofera

 wejścia USB, umożliwiające odtwarzanie muzyki z pamięci zewnętrznej

 gniazdo typu COMBO lub XLR do wejścia MIC AUX

 tłumiki w kanałach mikrofonowych (przynajmniej obrotowe)

 zasilacz, charakteryzujący się szerszym zakresem parametrów wejścia

 (100 - 240 Hz, 47 - 63 Hz)

 kabel zasilający z przewodem ochronnym PE

 dokładniejszy i szybszy licznik BPM

 linijkę diod sygnalizujących zgranie beat-ów

 łatwo dostępny regulator poziomu głośności samplera

 możliwość przechowywania sampli w pamięci, po odłączeniu zasilania

 mniej jaskrawe kolory podświetlanych elementów miksera

 bardziej stabilne podświetlane przyciski

 crossfader z wyraźnie oznaczonym środkiem

 pokrętła regulatorów z wyraźniejszymi wskazaniami aktualnego położenia

 czteropunktową korekcję z parametrycznymi filtrami w kanałach mikrofonowych

---