3577


Co to są Fundusze strukturalne i Fundusz Spójności?
Fundusze strukturalne są instrumentami Polityki Strukturalnej Unii Europejskiej. Ich zadaniem jest wspieranie restrukturyzacji i modernizacji gospodarek krajów UE. W ten sposób wpływa się na zwiększenie spójności ekonomicznej i społecznej Unii. Fundusze kierowane są do tych sektorów gospodarki i regionów, które bez pomocy finansowej nie są w stanie dorównać do średniego poziomu ekonomicznego w UE. W skład Unii wchodzą regiony dobrze rozwinięte, takie jak południowa Anglia, okolice Paryża, czy Holandia oraz te, których poziom rozwoju znacznie odbiega od "średniej europejskiej". Są nimi Grecja, Irlandia, Portugalia, Północna Skandynawia i Południowe Włochy oraz nowe kraje członkowskie UE. Polityka Strukturalna i Fundusze mają pomóc władzom centralnym i regionalnym słabiej rozwiniętych regionów w rozwiązaniu ich najważniejszych problemów gospodarczych. W latach 2000-2006 istniały cztery Fundusze strukturalne, realizujące cele polityki spójności UE: 

Ponadto istnieje Fundusz Spójności będący instrumentem finansowym UE, nienależącym do Funduszy strukturalnych i wdrażany na poziomie wybranych państw a nie regionów. Jego celem jest ułatwienie integracji słabiej rozwiniętych krajów poprzez budowę sieci transportowych oraz obiektów ochrony środowiska o znaczeniu ponadregionalnym.  
W latach 2007-2013, w wyniku reformy polityki spójności, liczba Funduszy strukturalnych została ograniczona do dwóch: Europejski Fundusz Społeczny oraz Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego. Do głównego nurtu programowania został włączony również Fundusz Spójności, który w latach 2007-2013 będzie podlegał podobnym zasadom, jak Fundusze strukturalne. Z kolei Fundusze wspierające inwestycje w zakresie rolnictwa i rybołówstwa zostały włączone odpowiednio do Wspólnej Polityki Rolnej oraz Wspólnej Polityki Rybackiej.
Fundusze w Polsce w latach 2007-2013
Dokumentem określającym kierunki i wysokość wsparcia finansowego ze strony Funduszy na realizację zamierzeń rozwojowych w Polsce w latach 2007-2013 jest Narodowa Strategia Spójności (Narodowe Strategiczne Ramy Odniesienia). Narodowa Strategia Spójności (NSS) to dokument strategiczny określający priorytety i obszary wykorzystania oraz system wdrażania Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego oraz Funduszu Spójności w Polsce w ramach budżetu Wspólnoty na lata 2007-13.
Łączna suma środków zaangażowanych w realizację NSS w latach 2007-2013 wyniesie około 85,6 mld euro, z czego 67,3 mld euro będzie pochodziło z budżetu UE.
Narodowa Strategia Spójności  będzie realizowana za pomocą następujących programów operacyjnych:


Fundusze w Polsce w latach 2004-2006
Dokumentem określającym kierunki i wysokość wsparcia finansowego ze strony Funduszy strukturalnych na realizację zamierzeń rozwojowych w Polsce w latach 2004-2006 są Podstawy Wsparcia Wspólnoty (PWW). Jest to dokument przedstawiający strategię i priorytety działań funduszy i państwa członkowskiego UE, ich cele szczegółowe, wielkość wkładu funduszy i innych środków finansowych.
PWW w Polsce są wdrażane za pomocą pięciu jednofunduszowych sektorowych programów operacyjnych (SPO), w ramach których beneficjenci mogą ubiegać się o dofinansowanie.  Dotyczą one:

O dofinansowanie ze środków unijnych można ubiegać się również w ramach dwu funduszowego Zintegrowanego Programu Operacyjnego Rozwoju Regionalnego (ZPORR), który zarządzany jest na poziomie krajowym, ale wdrażany w systemie zdecentralizowanym na poziomie poszczególnych województw. Z kolei wsparciu procesu wdrażania Funduszy strukturalnych służy stworzony do tego celu Program Operacyjny Pomocy Technicznej.Co to są Inicjatywy Wspólnotowe?
Inicjatywy Wspólnotowe to programy pomocy bezzwrotnej organizowane przez Unię Europejską dla określonych środowisk i grup społecznych. Podobnie jak Fundusze strukturalne Inicjatywy Wspólnotowe funkcjonują tylko w krajach członkowskich. Na lata 2004-2006 w Polsce przewidziano realizację czterech następujących inicjatyw:

Wykaz najważniejszych skrótów

EAGGF (ang.) - Europejski Fundusz Orientacji i Gwarancji Rolnej
EFS - Europejski Fundusz Społeczny (ang. ESF)
EFRR - Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego (ang. ERDF)
FIFG (ang.) - Finansowy Instrument Orientacji Rybołówstwa
FS - Fundusz Spójności
NPR - Narodowy Plan Rozwoju
NSRO - Narodowe Strategiczne Ramy Odniesienia
NSS - Narodowa Strategia Spójności
PO - Program Operacyjny
PO PT - Program Operacyjny Pomoc Techniczna
PWW - Podstawy Wsparcia Wspólnoty
RPO - Regionalny Program Operacyjny
SPO - Sektorowy Program Operacyjny
SPO ROL - Sektorowy Program Operacyjny Restrukturyzacja i modernizacja sektora żywnościowego i rozwój obszarów wiejskich 2004 -2006
SPO RZL - Sektorowy Program Operacyjny Rozwój Zasobów Ludzkich
SPO Ryby - Sektorowy Program Operacyjny Rybołówstwo i Przetwórstwo Ryb
SPO T - Sektorowy Program Operacyjny Transport
SPO WKP - Sektorowy Program Operacyjny Wzrost Konkurencyjności Przedsiębiorstw
SWW - Strategiczne Wytyczne Wspólnoty
ZPORR - Zintegrowany Program Operacyjny Rozwoju Regionalnego

Budżet Unii Europejskiej - plan dochodów i wydatków Unii Europejskiej sporządzany na okresy roczne, a także na okresy programowania. Na dochody budżetu UE (tzw. środki własne UE) składają się: tradycyjne środki własne (tj. opłaty rolne oraz cła), środek własny obliczony na podstawie VAT oraz środek własny obliczony na bazie dochodu narodowego brutto (DNB).

Cel generalny/główny/nadrzędny/strategiczny (General objective) - cel określający perspektywę, w której ma zostać udzielona pomoc, w tym ogólną strategię pomocy, a także niektóre cele szczegółowe; sprecyzowanie pożądanego obrazu rzeczywistości w przedziale czasowym objętym programem.
Cel horyzontalny (Horizontal objective) - cel horyzontalny jest wyznaczony dla wszystkich projektów realizowanych w ramach jednego programu operacyjnego.
Cel operacyjny (Operational objective) - precyzyjnie oszacowany cel w konkretnym obszarze działań, który służy osiągnięciu celu szczegółowego. Cel ten jest przedstawiany w przeliczeniu na produkt; cel służący realizacji celów pośrednich, formułowanych dla określenia zadań realizowanych na szczeblu wykonawczym.
Cel pośredni - cel służący osiągnięciu celu generalnego, wyznaczony dla obszarów priorytetowych.
Cel strategiczny (Strategic objective) - cel określony w szerszej perspektywie sektorowej, regionalnej lub krajowej, do której ma się przyczynić realizacja projektu. Cele strategiczne są przedstawione w przeliczeniu na oddziaływanie (np. spadek stopy bezrobocia w grupie długotrwale bezrobotnych).
Cele (Objectives) - określenie w fazie wstępnej przygotowania projektu, planowanych efektów, jakie ma przynieść dane działanie o charakterze publicznym.
Cele polityki strukturalnej UE (EU structural policy objectives) - cele służące osiągnięciu spójności społeczno-gospodarczej Unii Europejskiej. Liczba i definicja celów polityki strukturalnej ulegają zmianom w kolejnych okresach budżetowych. Celem Wspólnoty na lata 2000-2006 jest wzrost spójności społeczno-gospodarczej w odniesieniu do obecnej sytuacji. Główny cel Wspólnoty realizowany jest przez trzy cele priorytetowe:Celem 1. jest promowanie rozwoju i strukturalnego dostosowania regionów opóźnionych w rozwoju;
Celem 2. jest wspieranie gospodarczej i społecznej konwersji obszarów stojących w obliczu problemów strukturalnych;
Celem 3. jest wspieranie adaptacji i modernizacji polityk i systemów kształcenia, szkolenia i zatrudnienia.

Certyfikacja wydatków (Certification of expenditure) - czynność dokonywana w ramach systemu kontroli finansowej przez instytucję płatniczą w stosunku do operacji finansowych poczynionych przez instytucję zarządzającą i instytucje pośredniczące. Ma na celu potwierdzenie, czy wydatki na rzecz beneficjentów były ograniczone do okresu dopuszczalności kosztów, realizowane były zgodnie z obowiązującymi procedurami i czy dotyczyły uzgodnionych działań.

EQUAL - jedna z Inicjatyw Wspólnotowych, w ramach której wsparcie kierowane jest dla projektów mających na celu współpracę transnarodową służącą promowaniu nowych sposobów zwalczania wszelkich form dyskryminacji i nierówności na rynku pracy. Inicjatywa ta finansowana jest z Europejskiego Funduszu Społecznego (Communication from the Commission to the Member States of 14.04.2000 establishing the guidelines for the Community initiative EQUAL concerning transnational cooperation to promote new means of combating discrimination and inequalities in connection with the labour market [C(2000)853 - Official Journal C 127 of 05.05.2000]  oraz Communication from the Commission to the Council, the European Parliament, the European Economic and Social Committee and the Committee of the Regions establishing the guidelines for the second round of the Community Initiative EQUAL concerning transnational co-operation to promote new means of combating all forms of discrimination and inequalities in connection with the labour market- "Free movement of good ideas").

Equal opportunity (Równość szans kobiet i mężczyzn) - jedna z zasad polityki spójności Unii Europejskiej, mająca na celu tworzenie takich samych szans oraz zapewnienie równego traktowania kobiet i mężczyzn we wszystkich aspektach życia społecznego, gospodarczego i przestrzennego.
ESPON - Europejska Sieć Obserwacyjna Planowania Przestrzennego (European Spatial Planning Observation Network) - sieć współpracy pomiędzy krajowymi instytutami zagospodarowania przestrzennego, która skupia się na obserwowaniu i analizie tendencji rozwoju terytorialnego i regionalnego w Europie poprzez finansowanie badań w zakresie zagospodarowania przestrzennego.
Europejska Karta Małych Przedsiębiorstw (European Charter for Small Enterprises) - dokument definiujący obszary, w których należy podejmować działania obejmujące: kształcenie i szkolenie w zakresie przedsiębiorczości; zmniejszone koszty i łatwiejsze rozpoczęcie działalności; sprawniejsze ustawodawstwo i lepsze przepisy; dostępność szkoleń; szerszą działalność wychodzącą poza jednolity rynek; kwestie opodatkowania i finansów; zwiększenie możliwości technologicznych małych przedsiębiorstw; rozwijanie silniejszej i skuteczniejszej reprezentacji interesów małych przedsiębiorstw na szczeblu UE i poszczególnych państw. Jako efekt nowego celu strategicznego UE, wyznaczonego w 2000 r. w Lizbonie na najbliższe dziesięciolecie, tj. stworzenia opartej na wiedzy najbardziej konkurencyjnej i dynamicznej gospodarki na świecie, wśród działań priorytetowych wymienia się stworzenie sprzyjających warunków umożliwiających powstawanie i rozwój firm innowacyjnych, szczególnie wśród MSP (Annex III of the Conclusions of the Presidency of the Santa Maria Da Feira European Council of 19 and 20 June 2000).
Europejska Perspektywa Rozwoju Przestrzennego - EPRP (European Spatial Development Perspective - ESDP) - studium perspektyw rozwoju i zagospodarowania terytorium Unii Europejskiej, sporządzone przy szerokim udziale państw członkowskich, obejmujące także obszar krajów stowarzyszonych, przyjęte w Poczdamie w 1999 r. Dokument ten nie ma charakteru obligatoryjnego, jednak pełni ważną rolę opiniotwórczą w sferach administracji i biznesu oraz programowania średniookresowego w Unii Europejskiej.
Europejska Strategia Zatrudnienia (European Employment Strategy - EES) - (Communication from the Commission - Strengthening the implementation of the European Employment Strategy, 7.4.2004, COM(2004) 239 final) wspólna strategia zatrudnienia, w ramach której państwa członkowskie UE przyczyniają się swoimi politykami zatrudnienia do osiągnięcia wspólnych celów, którymi są obecnie:
(1) pełne zatrudnienie,
(2) poprawa jakości i produktywności pracy,
(3) wzmocnienie spójności społecznej i integracji.
Europejska Wspólnota Energii Atomowej (European Atomic Energy Community - EURATOM) - jej głównym celem jest współpraca w dziedzinie rozwoju energii atomowej państw członkowskich.
Europejska Wspólnota Gospodarcza - EWG (European Economic Community EEC) - została utworzona przez te same państwa, które utworzyły Europejską Wspólnotę Węgla i Stali (tj. Belgię, Francję, Holandię, Luksemburg, Republikę Federalną Niemiec i Włochy). Traktat w sprawie utworzenia EWG (tzw. Traktat Rzymski) podpisano w Rzymie, równocześnie z traktatem ustanawiającym Europejską Wspólnotę Energii Atomowej, tj. 25 marca 1957 r. Wszedł on w życie 1 stycznia 1958 r. Od 1 listopada 1993 r., kiedy to wszedł w życie Traktat o Unii Europejskiej, nazwa „Europejska Wspólnota Gospodarcza” uległa zmianie na „Wspólnota Europejska”, gdyż obejmuje ona także dziedziny pozagospodarcze.
Europejska Wspólnota Węgla i Stali EWWiS (EuropeanCoal and Steel Community - ECSC) - dotyczy utworzenia wspólnego rynku węgla i stali. Jej Traktat założycielski podpisały: Belgia, Francja, Holandia, Luksemburg, Republika Federalna Niemiec i Włochy. Wszedł on w życie 25 lipca 1952 r.
Europejski Bank Centralny (European Central Bank) - bank z siedzibą we Frankfurcie nad Menem, otwarty przez szefów ówczesnej 15 krajów Unii Europejskiej w czerwcu 1998, kieruje polityką pieniężną państw Unii, w których obowiązuje waluta euro. Do jego zadań należy przede wszystkim: zarządzanie rezerwami walutowymi państw członkowskich, ustalanie poziomu stóp procentowych w strefie euro, przeprowadzanie operacji dewizowych i dbanie o sprawne działanie systemów płatniczych, decydowanie o emisji banknotów euro. Europejski Bank Centralny pełni również funkcje doradcze: może wyrażać opinię wobec organów UE i organów narodowych w kwestiach należących do zakresu jego kompetencji, jest on niezależny od jakichkolwiek wpływów politycznych.
Europejski Bank Inwestycyjny - EBI (European Investment Bank - EIB) - Bank powołany na mocy Traktatu Rzymskiego ustanawiającego Wspólnotę Europejską. Będąc finansowym ramieniem Unii Europejskiej, Bank posiada osobowość prawną oraz finansową niezależność. Bank jest zarządzany przez własne struktury decyzyjne (w skład których wchodzi przedstawiciel Komisji Europejskiej). Statut Banku w formie protokołu został dołączony do Traktatu Rzymskiego i stanowi jego integralną część oraz posiada taką samą moc prawną jak sam Traktat. Bank zajmuje się m.in. finansowaniem w formie pożyczek projektów inwestycyjnych zgodnych z szeroko pojętymi celami UE sprzyjającymi zrównoważonemu rozwojowi Unii głównie w sektorze publicznym i prywatnym, w transporcie, telekomunikacji, przemyśle, sektorze energetyki, turystyce, a ostatnio także w sferze ochrony zdrowia i nauki. Bank udziela również gwarancji na przedsięwzięcia inwestycyjne oraz administruje środkami powierzonymi przez państwa członkowskie. Z dniem 1 maja 2004 r. w poczet członków Banku zostało przyjętych dziesięć Nowych Państw Członkowskich Unii Europejskiej, w tym Polska.
Europejski Bank Odbudowy i Rozwoju EBOR (European Bank for Reconstruction and Development EBRD) - międzynarodowa organizacja finansowa utworzona w 1991 r., z siedzibą w Londynie. Członkami EBOiR jest 60 państw oraz Komisja Europejska i Europejski Bank Inwestycyjny. Celem EBOR jest finansowe wsparcie przemian gospodarczych zmierzających do budowy otwartej gospodarki rynkowej w państwach Europy Środkowej i Wschodniej (także w państwach byłego ZSRR). Warunkiem udzielenia pomocy jest rozwój demokracji i poszanowanie praw człowieka w danym państwie. Kredyty EBOiR mogą być przekazane zarówno podmiotom publicznym (np. rządom, administracji samorządowej), jak i podmiotom prywatnym.
Europejski Fundusz Inwestycyjny - EFI (European Investment Fund - EIF) - powstał w 1994 roku jako spółka typu joint-venture z trzema udziałowcami: Europejskim Bankiem Inwestycyjnym, Komisją Europejską oraz innymi instytucjami finansowymi. Głównym zadaniem EFI jest wspieranie i tworzenie wzrostu małych i średnich przedsiębiorstw (MSP) poprzez instrumenty ryzyka kapitałowego i gwarancje, używając własnych funduszy jak również środków powierzonych mu w ramach mandatów EBI i UE. EFI działa niezależnie jak podmiot komercyjny na warunkach rynkowych. EFI nie jest instytucją udzielającą kredytów bezpośrednio ani nie może przyznawać lub zarządzać grantami dla małych i średnich przedsiębiorstw. Ponadto EFI nie inwestuje bezpośrednio, ale za pośrednictwem instytucji finansowych, którym całkowicie powierzono zadanie.
Europejski Fundusz Orientacji i Gwarancji Rolnej EFOiGR (European Agriculture Guidance and Guarantee Fund EAGGF) - fundusz odpowiedzialny za finansowanie działań w ramach Wspólnej Polityki Rolnej (sekcja gwarancji) oraz zajmujący się, jako Fundusz strukturalny, transformacją struktury rolnictwa oraz rozwojem obszarów wiejskich (sekcja orientacji). Fundusz realizuje między innymi następujące zadania: 

Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego EFRR (European Regional Development Fund ERDF) - fundusz wchodzący w skład Funduszy strukturalnych, którego zadaniem jest zmniejszanie dysproporcji w poziomie rozwoju regionów należących do Unii Europejskiej. Współfinansuje on realizację Celów 1. i 2. Polityki strukturalnej Unii Europejskiej. W szczególności fundusz ten udziela wsparcia inwestycjom produkcyjnym, rozwojowi infrastruktury, lokalnym inicjatywom rozwojowym oraz małym i średnim przedsiębiorstwom (Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 14 lipca 2004 r. w sprawie Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego).
Europejski Fundusz Społeczny - EFS (European Social Fund - ESF) - jeden z Funduszy strukturalnych, który służy osiągnięciu spójności gospodarczej i społecznej oraz wysokiego poziomu zatrudnienia w Unii Europejskiej poprzez finansowanie działań w ramach pięciu obszarów wsparcia: 

  1. aktywna polityka rynku pracy,

  2. przeciwdziałanie zjawisku wykluczenia społecznego,

  3. kształcenie ustawiczne,

  4. adaptacyjność i rozwój przedsiębiorczości,

  5. wyrównywanie szans kobiet na rynku pracy.

Europejski Obszar Gospodarczy EOG (European Economic Area) - forma partnerstwa pomiędzy państwami członkowskimi Wspólnoty Europejskiej (później UE) a członkami EFTA. Utworzenie EOG miało na celu zacieśnienie więzi między obu instytucjami dzięki włączeniu państw EFTA do procesu tworzenia jednolitego rynku i rozszerzenia na państwa EFTA wspólnotowych polityk obejmujących transport, ochronę środowiska, rozwój i badania, kształcenie i edukację. Obecnie uczestnikami EOG jest 15 krajów członkowskich UE oraz 3 kraje EFTA (Islandia, Liechtenstein i Norwegia). Szwajcaria, pozostając członkiem EFTA, nie uczestniczy w EOG.
EUROSTAT - Urząd Statystyczny Wspólnoty Europejskiej (usytuowany w Luksemburgu) zapewnia kompleksową obsługę instytucji unijnych i obywateli UE w zakresie informacji statystycznej. Gromadzi dane z krajów członkowskich i kandydujących, opracowuje i udostępnia oficjalne statystyki, spełniające standardy jakości, obiektywności, niezależności naukowej i tajemnicy statystycznej. Współpracuje z krajowymi urzędami statystycznymi w zakresie rozwoju statystyki.
Ewaluacja (Evaluation) - ocena/oszacowanie jakości (stopnia) realizacji programu (tzn. jego faktycznych rezultatów) w stosunku do wcześniejszych założeń (tzn. oczekiwanych efektów). W przeciwieństwie do monitorowania lub kontroli ewaluacja odnosi się do efektów długoterminowych (oddziaływania). Zasadniczym celem ewaluacji jest stałe ulepszanie skuteczności i efektywności programów realizowanych przez władze publiczne. Przeprowadzana jest w celu osiągnięcia pozytywnych efektów społecznych i gospodarczych związanych bezpośrednio z danym programem oraz zwiększania przejrzystości i promowania działań podejmowanych przez władze publiczne. Ewaluacja jest wykonywana jako: ewaluacja wstępna, ewaluacja w połowie okresu realizacji oraz ewaluacja końcowa.Finansowy Instrument Wspierania Rybołówstwa FIWR (Financial Instrument for Fisheries Guidance FIFG) - Fundusz strukturalny powołany na potrzeby rybołówstwa, zajmuje się promowaniem zmian strukturalnych w tym sektorze gospodarki. Środki w ramach tego funduszu obejmą wszelkie środki strukturalne w sektorze w następujących dziedzinach:

Finansowy wkład Wspólnoty (Community financial contribution) - wielkość środków asygnowana przez Komisję Europejską w ramach pomocy finansowej, stanowiąca określoną proporcję kosztów kwalifikowanych programu operacyjnego lub projektu.
Fundusz dotacji (Grant scheme) - typ projektu o charakterze funduszu dotacji skierowanego na realizację konkretnego zagadnienia. W przypadku projektu tego typu operator funduszu rozdzielający dotacje pomiędzy odbiorców ostatecznych uznawany jest za beneficjenta końcowego pomocy.
Fundusz Spójności (Cohesion Fund) - instrument ekonomiczno-polityczny Komisji Europejskiej (Rozporządzenie Rady Nr 1164 z dnia 16 maja 1996 r. ustanawiające Fundusz Spójności, Dz.U. WE nr OJ L 188 z 1996 r.), nienależący do Funduszy strukturalnych i wdrażany na poziomie wybranych państw, a nie regionów.
Jego celem jest ułatwienie integracji słabiej rozwiniętych krajów poprzez budowę wielkich sieci transportowych oraz obiektów infrastruktury ochrony środowiska o dużym obszarze oddziaływania. Kryterium alokacji środków finansowych tego funduszu jest Produkt Narodowy Brutto na jednego mieszkańca nieprzekraczający 90% średniego poziomu UE.
Fundusze Przedakcesyjne (Pre-accession Funds) - środki bezzwrotnej pomocy finansowej udzielanej przez Unię Europejską krajom kandydującym. Ich najważniejszym zadaniem było przygotowanie tych krajów do członkostwa w UE oraz pomoc w wyrównaniu różnic gospodarczych. Do instrumentów funkcjonujących w ramach tych funduszy zaliczone zostały: Phare, ISPA, SAPARD.
Fundusze strukturalne (Structural Funds) - fundusze tworzone w budżecie Wspólnoty Europejskiej (Rozporządzenie Rady Nr 1260 z dnia 21 czerwca 1999 r. wprowadzające ogólne przepisy dotyczące funduszy strukturalnych, Dz.U. WE nr OJ L 161 z 1999 r.), umożliwiające pomoc w restrukturyzacji i modernizacji gospodarki krajów członkowskich drogą interwencji w kluczowych sektorach i regionach (poprawa struktury): 

Komisja Europejska (European Commission) - organ reprezentujący UE, wyposażony w prawo inicjatywy ustawodawczej oraz uprawnienia do koordynacji działań wspólnotowych, kontroli stosowania prawa wspólnotowego oraz traktatów przyjętych przez Wspólnotę. Składa się z 25 komisarzy, wybranych na 5 lat. W powszechnym rozumieniu obejmuje nie tylko ten organ kolektywny, ale także obsługującą ich (realizującą powierzone im zadania) aparaturę biurokratyczną.

Komitet Regionów (Committee of the Regions) - ciało doradcze i opiniodawcze Unii Europejskiej. Wyraża opinie z własnej inicjatywy, na wniosek Rady UE lub Komisji Europejskiej. Składa się z przedstawicieli regionalnych i lokalnych władz samorządowych państw członkowskich UE powoływanych na cztery lata przez Radę UE.

Komitet Ekonomiczno-Społeczny (Economic and Social Committee - ECOSOC) - organ doradczo-opiniodawczy Unii Europejskiej zapewniający reprezentację Unii Europejskiej różnym grupom społecznym i gospodarczym. Składa się z reprezentantów ugrupowań gospodarczych i społecznych z państw Unii Europejskiej, wyznaczonych przez Radę UE na cztery lata.
Komitet Stałych Przedstawicieli - COREPER - działający od 1958 r. Komitet Stałych Przedstawicieli przy Unii Europejskiej jest organem pomocniczym Rady Unii Europejskiej. Tworzą go reprezentanci państw członkowskich w randze ambasadorów. Jest pomostem łączącym administrację państw członkowskich z administracją UE. Zajmuje się wszystkimi dziedzinami działalności UE. Jego siedzibą jest Bruksela.
Komitet Sterujący (Steering Committee) - ciało opiniujące, które rekomenduje instytucji zarządzającej, instytucji pośredniczącej, zarządom województw albo właściwym ministrom listy projektów zgodnie z zasadami wyboru projektów.
Konwergencja - proces zmniejszania zróżnicowań pomiędzy krajami Unii Europejskiej oraz upodobnienie struktur społeczno-gospodarczych (Rozporządzenie Rady z dnia 14 lipca 2004 r. ustanawiające ogólne zasady dla Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego i Funduszu Spójności).

Międzynarodowy Fundusz Walutowy - MFW (International Monetary Fund) - został utworzony na Konferencji Monetarnej i Finansowej w Bretton Woods (USA) w lipcu 1944 r. jako wyspecjalizowana organizacja systemu Narodów Zjednoczonych. Członkami założycielami były 44 kraje uczestniczące w Konferencji. Faktyczną działalność MFW rozpoczął 27 grudnia 1945 r. W celu ułatwienia reprezentowania swoich interesów na forum Funduszu wszystkie kraje członkowskie zostały - zgodnie ze Statutem MFW - pogrupowane w konstytuanty (grupy krajów), które ustanawiają jednego swojego przedstawiciela (dyrektora wykonawczego). Dyrektorzy Wykonawczy tworzą Zarząd (Executive Board) - najwyższy, poza Radą Gubernatorów, organ MFW. Zarząd nadzoruje bieżącą pracę Funduszu. Przystępując do MFW, każdy kraj wnosi tzw. kwotę członkowską ustaloną według ścisłych procedur i uzależnioną od reprezentowanego potencjału gospodarczego. Od wysokości kwoty zależy z kolei tzw. siła głosu.
Podstawowe cele MFW: 

Narodowe Strategiczne Ramy Odniesienia 2007-2013 (Narodowa Strategia Spójności) - dokument strategiczny określający priorytety i obszary wykorzystania oraz system wdrażania funduszy unijnych: Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego (EFRR), Europejskiego Funduszu Społecznego (EFS) oraz Funduszu Spójności w ramach budżetu Wspólnoty na lata 2007-13.
Narodowy Plan Rozwoju (National Development Plan) - średniookresowy dokument określającym cele rozwoju społeczno-gospodarczego kraju, w tym wspierane cele rozwoju regionalnego, oraz sposoby ich osiągania w czasie określonym w tym Planie.
Phare - Program pomocy w przebudowie gospodarczej państw Europy Środkowej i Wschodniej (Polish Hungary Assistance for Restucturing their Economies Phare) - początkowo program Phare wspierał przemiany gospodarcze i społeczne w Polsce i na Węgrzech. Szczególny nacisk kładziono na rozwój sektora prywatnego. W miarę upływu lat Phare rozrastał się, zwiększając obszar swojego działania zarówno kompetencyjnie, jak i terytorialnie. Z pomocy tego Funduszu korzystało 10 państw wówczas kandydujących (Polska, Węgry, Republika Czeska, Słowacja, Litwa, Łotwa, Estonia, Rumunia, Bułgaria, Słowenia) oraz trzy państwa niekandydujące (Albania, Macedonia, Bośnia i Hercegowina).
Phare - Program Spójność Gospodarcza i Społeczna (Phare SSG) (Phare Economic and Social Cohesion (Phare ESC) - program rozwoju regionalnego finansowany przez UE, będący jedną z części Phare, który ma na celu zmniejszanie opóźnień i zróżnicowań pomiędzy regionami poprzez promowanie aktywności sektora produkcyjnego, rozwój zasobów ludzkich oraz infrastruktury.

Polityka regionalna (Regional Policy) - świadoma i celowa działalność centralnych organów władzy publicznej zmierzająca do regulowania międzyregionalnych proporcji rozwoju. Cele i zasady tej polityki określa narodowa strategia rozwoju regionalnego (Komunikat Komisji: Polityka spójności wspierająca wzrost gospodarczy i zatrudnienie: Strategiczne Wytyczne Wspólnoty na lata 2007-2013, 5.7.2005, COM (2005) 0299).
Polityka spójności Unii Europejskiej (Cohesion Policy) - Unia Europejska dąży w swojej polityce regionalnej do podwyższenia poziomu spójności gospodarczej, społecznej i terytorialnej (przestrzennej). Każda z tych spójności jest analizowana w układzie państw oraz regionów typu NUTS II i NUTS III. Spójność gospodarcza jest mierzona za pomocą produktu krajowego brutto na mieszkańca, uwzględniając parytet siły nabywczej. Wzrost spójności gospodarczej polega na zmniejszeniu zróżnicowań w poziomie rozwoju gospodarczego pomiędzy obszarami bogatymi a biednymi. Spójność społeczna jest mierzona za pomocą wskaźnika stopy bezrobocia, ale coraz częściej jako miernik uwzględnia się stopę partycypacji (miernik określający, jaka część ludności w wieku produkcyjnym znajduje zatrudnienie). Wzrost spójności społecznej polega na zmniejszaniu zróżnicowań w wykorzystaniu kapitału ludzkiego pomiędzy poszczególnymi obszarami. Spójność terytorialna (przestrzenna) jest mierzona czasem przejazdu do danego obszaru komunikacją lotniczą, drogową i kolejową. Używa się także wskaźnika ilości konsumentów osiąganych w danych czasie. Wzrost spójności terytorialnej (przestrzennej) polega na eliminowaniu barier dostępności do regionów peryferyjnych poprzez ich lepsze powiązanie z obszarami centralnymi Wspólnoty.
Jest to polityka ustanowiona Traktatem o Wspólnocie Europejskiej (art. 158) służąca wzmacnianiu spójności gospodarczej i społecznej w Unii Europejskiej poprzez zmniejszenie dysproporcji w poziomie rozwoju różnych regionów oraz zacofania regionów lub wysp najmniej uprzywilejowanych, w tym stref wiejskich.
Polityka strukturalna (Structural Policy) - pojęcie stosowane w Unii Europejskiej niemal nierozerwalnie z polityką spójności (Komunikat Komisji: Zakres odpowiedzialności Państw Członkowskich i Komisji w ramach dzielonego zarządzania funduszami strukturalnymi i Funduszem Spójności, Obecna sytuacja oraz perspektywa na nowy okres planowania po 2006 r., 06.09.2004, COM(2004)580).
Polityka rozwoju województwa/regionu - świadoma i celowa działalność organów regionalnej (wojewódzkiej) władzy publicznej zmierzająca do realizacji własnych celów w oparciu o własną odpowiedzialność i własne środki. Cele i zasady tej polityki określają strategie rozwoju województwa.

Produkt (product) - w rozumieniu polityki spójności Unii Europejskiej wynik realizacji projektu.
Produkt Krajowy Brutto (Gross Domestic Produkt) - syntetyczny miernik poziomu społeczno-gospodarczego kraju, przeliczony na mieszkańca stanowi wskaźnik stosowany w polityce spójności UE jako kryterium przyznania środków funduszy strukturalnych UE.
Produkt Narodowy Brutto (Gross National Product) - syntetyczny miernik poziomu społeczno-gospodarczego kraju, przeliczony na mieszkańca stanowi wskaźnik stosowany w polityce spójności UE jako kryterium przyznania środków Funduszu Spójności.
Rada Europejska i Rada Unii Europejskiej (Council of the European Union) - główne organy decyzyjne UE, reprezentujące interesy narodowe państw członkowskich UE. Działalność Rady Europejskiej polega na regularnych spotkaniach szefów rządów (a w przypadku Francji - głowy państwa) państw członkowskich. Natomiast Radę Unii Europejskiej (dawniej Rada Ministrów Unii Europejskiej) tworzą szefowie poszczególnych resortów (w zależności od zagadnienia) państw członkowskich UE. Rada UE jest najważniejszym organem decyzyjnym UE.

SAPARD - Specjalny Program Akcesyjny na Rzecz Rozwoju Rolnictwa i Obszarów Wiejskich (Special Accession Programme for Agriculture and Rural Development - SAPARD) - jeden z programów przedakcesyjnych, który został uruchomiony ze względu na duże braki w rozwoju gospodarczym na obszarach wiejskich na terenie wszystkich państw kandydujących. Ze środków SAPARD finansowane były ponadto inwestycje w rolnictwie i przemyśle spożywczym. Z programu SAPARD korzystają gminy (drogi, oczyszczalnie ścieków), rolnicy (modernizacja gospodarstw rolnych), przedsiębiorstwa (dostosowanie produkcji żywności do norm UE, tworzenie nowych miejsc pracy).
Unia Europejska (European Union) - utworzona przez Traktat z Maastricht, podpisany w lutym 1992 r. przez 12 państw członkowskich ówczesnej Europejskiej Wspólnoty Gospodarczej. Traktat wszedł  w życie 1 listopada 1993 r.

URBAN - inicjatywa Wspólnoty polegająca na udzieleniu wsparcia projektomów mającym na celu gospodarczą i społeczną regenerację miast i obszarów miejskich znajdujących się w kryzysie w celu promowania zrównoważonego rozwoju obszarów miejskich. Inicjatywa Wspólnoty w całości finansowana jest przez EFRR (Commission Communication of 28 April 2000 to the Member States laying down guidelines for a Community initiative concerning economic and social regeneration of cities and of neighbourhoods in crisis in order to promote sustainable urban development (Urban II) oraz Commission Communication of 14.06.2002 to the Council, the European Parliament, the Economic and Social Committee and the Committee of the Regions on "The programming of the Structural Funds 2000-2006: An initial assessment of the Urban Initiative" COM(2002)308 final).

Wspólnota Europejska (WE) - wspólnota, której celem jest stworzenie wspólnego rynku oraz unii gospodarczej i walutowej, a także dzięki wdrożeniu wspólnej polityki i działań, wspieranie w całym ugrupowaniu harmonijnego i zrównoważonego rozwoju działalności gospodarczej, wysokiego poziomu zatrudnienia i ochrony socjalnej, równości praw kobiet i mężczyzn, zrównoważonego i nieinflacyjnego wzrostu, wysokiego stopnia konkurencyjności i spójności gospodarczej, wysokiego poziomu ochrony i poprawy jakości środowiska naturalnego, podnoszenie standardu i jakości życia, gospodarczej i społecznej spójności oraz solidarności między państwami członkowskimi. Działania Wspólnoty są regulowane wspólnymi politykami, do których należą: Wspólna polityka rolna, Wspólna polityka handlowa, Wspólna polityka transportowa, Polityka ochrony środowiska, Polityka spójności i strukturalna WE, Unia gospodarcza i walutowa, Wspólna polityka zagraniczna i bezpieczeństwa.

Program Infrastruktura i Środowisko

2008-02-11

Decyzją z dnia 7 grudnia 2007 r. Komisja Europejska zatwierdziła Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko na lata 2007-2013. To zwieńczenie wielomiesięcznych prac nad przygotowaniem największego w historii Unii Europejskiej programu. Wielkość środków unijnych zaangażowanych w realizację programu wynosi prawie 28 miliardów euro, co stanowi ok. 42 proc. całości środków polityki spójności w Polsce.

CEL PROGRAMU INFRASTRUKTURA I ŚRODOWISKO
Celem programu jest poprawa atrakcyjności inwestycyjnej Polski i jej regionów poprzez rozwój infrastruktury technicznej przy równoczesnej ochronie i poprawie stanu środowiska, zdrowia, zachowaniu tożsamości kulturowej i rozwijaniu spójności terytorialnej. Program zgodnie z Narodowymi Strategicznymi Ramami Odniesienia (NSRO), zatwierdzonymi 7 maja 2007 r. przez Komisję Europejską, stanowi jeden z programów operacyjnych będących podstawowym narzędziem do osiągnięcia założonych w nich celów przy wykorzystaniu środków Funduszu Spójności i Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego. Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko jest również ważnym instrumentem realizacji odnowionej Strategii Lizbońskiej, a wydatki na cele priorytetowe UE stanowią w ramach programu 66,23 proc. całości wydatków ze środków unijnych.

OBECNY KSZTAŁT PROGRAMU
Łączna wielkość środków finansowych zaangażowanych w realizację Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko na lata 2007-2013 wyniesie 37,6 mld euro, z czego wkład unijny wynosić będzie 27,9 mld euro, zaś wkład krajowy - 9,7 mld euro.

Podział środków UE dostępnych w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko pomiędzy poszczególne sektory przedstawia się następująco:

Dodatkowo dla Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko przewidziane zostały środki na pomoc techniczną (w sumie 581,3 mln euro).
W ramach programu realizowanych będzie 15 priorytetów:

  1. Gospodarka wodno-ściekowa - 3 275,2 mln euro (w tym 2 783,9 mln euro z FS);

  2. Gospodarka odpadami i ochrona powierzchni ziemi - 1,430,3 mln euro (w tym 1,215,7 mln euro z FS);

  3. Zarządzanie zasobami i przeciwdziałanie zagrożeniom środowiska - 655,0 mln euro (w tym 556,8 mln euro z FS);

  4. Przedsięwzięcia dostosowujące przedsiębiorstwa do wymogów ochrony środowiska - 667,0 mln euro (w tym 200,0 mln euro z EFRR);

  5. Ochrona przyrody i kształtowanie postaw ekologicznych - 105,6 mln euro (w tym 89,9 mln euro z EFRR);

  6. Drogowa i lotnicza sieć TEN-T - 10 548,3 mln euro (w tym 8 802,4 mln euro z FS);

  7. Transport przyjazny środowisku - 12 062,0 mln euro (w tym 7 676,0 mln euro z FS);

  8. Bezpieczeństwo transportu i krajowe sieci transportowe - 3 465,3 mln euro (w tym 2 945,5 mln euro z EFRR);

  9. Infrastruktura energetyczna przyjazna środowisku i efektywność energetyczna - 1 403,0 mln euro (w tym 748,0 mln euro z FS);

  10. Bezpieczeństwo energetyczne, w tym dywersyfikacja źródeł energii - 1 693,2 mln euro (w tym 974,3 mln euro z EFRR);

  11. Kultura i dziedzictwo kulturowe - 576,4 mln euro (w tym 490,0 mln euro z EFRR);

  12. Bezpieczeństwo zdrowotne i poprawa efektywności systemu ochrony zdrowia - 411,8 mln euro (w tym 350,0 mln euro z EFRR);

  13. Infrastruktura szkolnictwa wyższego - 588,2 mln euro (w tym 500,0 mln euro z EFRR);

  14. Pomoc techniczna - Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego - 220,9 mln euro (w tym 187,8 mln euro z EFRR);

  15. Pomoc techniczna - Fundusz Spójności - 462,9 mln euro (w tym 393,5 mln euro z FS).

Instytucjami odpowiedzialnymi za wdrażanie poszczególnych priorytetów Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko (Instytucjami Pośredniczącymi) są:

JAK PRZYGOTOWANO PROGRAM INFRASTRUKTURA I ŚRODOWISKO?
Prace nad Programem Operacyjnym Infrastruktura i Środowisko rozpoczęły się w styczniu 2006 roku. Powołane w tym celu międzyresortowe grupy robocze opracowywały cele i założenia w poszczególnych obszarach wsparcia Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego i Funduszu Spójności. W wyniku rekomendacji grup roboczych Ministerstwo Rozwoju Regionalnego przygotowało tekst programu, który 1 sierpnia 2006 roku otrzymał akceptację Rady Ministrów i został skierowany do konsultacji społecznych.

Szeroko zakrojone konsultacje społeczne Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko rozpoczęły się we wrześniu 2006 roku, a zakończyły w październiku 2006 roku. W trakcie tego procesu konsultowany był także projekt prognozy oddziaływania Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko na środowisko.

Przeprowadzono również ewaluację zewnętrzną projektu programu operacyjnego badając m.in. stopień w jakim program odpowiada na realne problemy społeczno-gospodarcze oraz spójność zewnętrzną (inne dokumenty i strategie), jak i wewnętrzną programu.

W wyniku tych konsultacji i ewaluacji uwzględniono wiele postulatów i propozycji środowisk społecznych i gospodarczych, samorządów województw, a także partnerów społeczno-gospodarczych.

Kolejnym etapem był dzień 29 listopada 2006 roku, w którym zmodyfikowany Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko został przyjęty przez Radę Ministrów i w takim kształcie został przekazany w celu negocjacji do Komisji Europejskiej.

JAK BYŁY PROWADZONE NEGOCJACJE Z KOMISJĄ EUROPEJSKĄ?
Negocjacje Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko trwały od maja do września 2007 r. Ze strony Komisji Europejskiej negocjacje prowadziła Dyrekcja Generalna ds. Polityki Regionalnej, ale swoje opinie i uwagi do programu mogły składać również inne dyrekcje w ramach tzw. „konsultacji międzyresortowych”. Strona polska była reprezentowana przez przedstawicieli Ministerstw: Środowiska, Transportu, Gospodarki Morskiej, Gospodarki, Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Zdrowia, Nauki i Szkolnictwa Wyższego oraz innych instytucji, które były zaangażowane w proces przygotowania Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko. W ramach negocjacji odbyły się dwie formalne rundy negocjacyjne, na których strony prezentowały swoje stanowiska oraz szereg spotkań o charakterze technicznym, podczas których wyjaśniano rozbieżności stanowisk i starano się wypracować rozwiązania kompromisowe.

EWALUACJA EX- ANTE I OCENA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO
Na podstawie ewaluacji ex- ante projektu Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko, strategicznej oceny oddziaływania na środowisko (sooś) oraz przebiegu konsultacji społecznych (10 konferencji, w których wzięło udział 1.700 osób) dokonano zmian w projekcie przyjętym kierunkowo przez RM 1 sierpnia br., m.in.

ZARZĄDZANIE PROGRAMEM
Instytucją Zarządzającą Programem Operacyjnym Infrastruktura i Środowisko jest minister właściwy ds. rozwoju regionalnego, który wykonuje swoje funkcje przy pomocy Departamentu Koordynacji Programów Infrastrukturalnych w Ministerstwie Rozwoju Regionalnego. Instytucja Zarządzająca przekaże realizację części swoich zadań Instytucjom Pośredniczącym, tj. ministrom właściwym.

REALIZACJA PROGRAMU
Tryb pozakonkursowy obejmie zgodnie z projektem ustawy o zasadach prowadzenia polityki rozwoju:

Pozostałe projekty będą wybierane w drodze konkursu.

SYSTEM INSTYTUCJONALNY
Wybrano już wszystkie podmioty mające pełnić rolę Instytucji Wdrażających (Instytucji Pośredniczących 2-go stopnia), na które zostanie delegowana część zadań związanych z zarządzaniem i realizacją POIiŚ. Obecnie trwa podpisywanie porozumień między IP a IW/IP2. System wdrażania POIiŚ przewiduje, iż poza jedną instytucją - Centrum Koordynacji Projektów Środowiskowych, role IW/IP2 będą pełnić jednostki sektora finansów publicznych. Wśród IW/IP2 znalazły się również takie, które nie posiadają doświadczenia w zarządzaniu funduszami europejskimi i po raz pierwszy będą brały udział w systemie ich wdrażania. Są to m.in. Ośrodek Przetwarzania Informacji (IW/IP2 w sektorze nauki), Instytut Paliw i Energii Odnawialnej (IW/IP2 w sektorze gospodarki), czy nowopowstałe Centrum Unijnych Projektów Transportowych (IW/IP2 w sektorze transportu).
Szczegółowy wykaz IW/IP2 znajduje się poniżej w plikach do pobrania.

Program Innowacyjna Gospodarka na lata 2007-2013

2008-02-13

2 października 2007 r. komisarz ds. polityki regionalnej Danuta Hübner podpisała decyzję Komisji Europejskiej przyjmującą do realizacji Program Operacyjny Innowacyjna Gospodarka (POIG). 30 października 2007 r. Rada Ministrów przyjęła uchwałę w sprawie przyjęcia Programu Innowacyjna Gospodarka.

POIG ma na celu wspieranie szeroko rozumianej innowacyjności. Interwencja w ramach POIG będzie obejmowała zarówno bezpośrednie wsparcie dla przedsiębiorstw, instytucji otoczenia biznesu oraz jednostek naukowych świadczących przedsiębiorstwom usługi o wysokiej jakości, a także wsparcie systemowe zapewniające rozwój środowiska instytucjonalnego innowacyjnych przedsiębiorstw.

W ramach POIG wspierane będą działania z zakresu innowacyjności produktowej, procesowej, marketingowej i organizacyjnej, które w sposób bezpośredni lub pośredni przyczyniają się do powstawania i rozwoju innowacyjnych przedsiębiorstw.

Wsparcie przewidziane w ramach POIG udzielane będzie niezależnie od sektora czy branży, której dotyczy (przy ograniczeniach wynikających z zakresu interwencji EFRR oraz regulacji dotyczących pomocy publicznej). W ramach PO IG nie będzie wspierana innowacyjność na poziomie lokalnym lub regionalnym. Tego rodzaju innowacyjność będzie promowana i wspierana w Regionalnych Programach Operacyjnych i Programie Operacyjnym Rozwój Polski Wschodniej.

CELE I PRIORYTETY PROGRAMU
Celem głównym Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka na lata 2007-2013 (PO IG) jest rozwój polskiej gospodarki w oparciu o innowacyjne przedsiębiorstwa. Cel ten zostanie osiągnięty poprzez realizację następujących celów szczegółowych:

Cel główny POIG wychodzi naprzeciw celom stawianym przez podstawowy średniookresowy dokument strategiczny UE - odnowioną w 2005 roku Strategię Lizbońską. Główne założenia Strategii Lizbońskiej to wzrost gospodarczy i zatrudnienie przy zachowaniu pełnej zgodności z celami zrównoważonego rozwoju i Strategiczne Wytyczne Wspólnoty.

Cele te program realizuje, przeznaczając ponad 90 proc. funduszy na działania w obszarach badania + rozwój (b+r), innowacje, technologie informacyjne i komunikacyjne. POIG jest programem w największym stopniu wpisującym się w realizację Strategii Lizbońskiej.

W ramach PO IG wspierane będą projekty, które są innowacyjne co najmniej w skali kraju lub na poziomie międzynarodowym. Natomiast projekty, które są innowacyjne w skali regionu, wspierane będą w ramach 16 Regionalnych Programów Operacyjnych (RPO).

Należy podkreślić, że PO IG nie jest kontynuacją Sektorowego Programu Operacyjnego Wzrost konkurencyjności przedsiębiorstw, 2004-2006 (SPO-WKP). Przedsiębiorcy, którzy będą chcieli realizować inwestycje o zbliżonym charakterze do tych, które realizowane były w ramach cieszącego się ogromną popularnością działania 2.3. SPO-WKP Dotacje dla MSP na inwestycje, będą mogli uzyskać wsparcie w ramach jednego z 16 RPO, funkcjonującego w ich województwie. Uzupełnieniem działań bezpośrednio skierowanych do przedsiębiorców będzie wsparcie systemowe dla sieci instytucji  otoczenia biznesu oraz innowacyjnych instytucji okołobiznesowych (tj. np. parków technologicznych, inkubatorów technologicznych, Centrów Zaawansowanych Technologii).

W ramach PO IG projekty realizować będą przedsiębiorstwa, w tym małe i średnie, instytucje otoczenia biznesu oraz ich sieci, wysoko specjalistyczne ośrodki innowacyjności, jednostki naukowo-badawcze oraz jednostki administracji centralnej.

INSTYTUCJE REALIZUJĄCE PROGRAM  
Instytucją Zarządzającą (IZ) PO IG jest Ministerstwo Rozwoju Regionalnego (MRR). Oprócz IZ są również instytucje, które pośredniczą w realizacji Programu - tzw. Instytucje Pośredniczące:

Instytucje te będą odpowiedzialne za wdrażanie poszczególnych priorytetów Programu.

CHARAKTERYSTYKA PRIORYTETÓW

Oś priorytetowa 1. - Badania i rozwój nowoczesnych technologii

Instytucją Pośredniczącą w realizacji tego priorytetu jest Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego.

Celem osi priorytetowej 1 jest zwiększenie znaczenia sektora nauki w gospodarce poprzez realizację prac B+R w kierunkach uznanych za priorytetowe dla rozwoju społeczno-gospodarczego kraju.

Programy współpracy transgranicznej

2007-11-30

Pierwszą grupę programów operacyjnych współpracy terytorialnej będą tworzyły programy współpracy transgranicznej, które będą wdrażane w regionach na  poziomie NUTS III, usytuowanych wzdłuż wewnętrznych i niektórych zewnętrznych granic lądowych Unii Europejskiej oraz w obszarach nadmorskich oddzielonych od siebie maksymalnie o 150 km.

W Polsce współpracą transgraniczną objęte zostaną podregiony, których granice stanowią granicę państwową. Nowością, w porównaniu do okresu programowego 2004-2006, będzie możliwość objęcia programem  współpracy transgranicznej podregionów usytuowanych wzdłuż wybrzeża Morza Bałtyckiego.

Projekty finansowane w ramach programów transgranicznych powinny sprzyjać budowie wzajemnych powiązań „ponad granicami” pomiędzy samorządami lokalnymi, instytucjami edukacyjnymi, organizacjami pozarządowymi czy też instytucjami kulturalnymi. Każdy projekt musi również wykazywać znaczący „wpływ transgraniczny”.

Głównym celem tego typu programów jest promowanie współpracy i bezpośrednich kontaktów wspierających  rozwój gospodarczy i społeczny oraz ochronę środowiska w obszarach przygranicznych, charakteryzujących się zwykle niższym poziomem rozwoju w porównaniu do średniej krajowej.

Wspólne, transgraniczne działania dotyczyć będą m.in. następujących zagadnień:

• wspieranie przedsiębiorczości, rozwój małych i średnich przedsiębiorstw, turystyki, kultury oraz handlu transgranicznego,
• ochrona dóbr naturalnych i dóbr kultury, zapobieganie zagrożeniom naturalnym i technologicznym,
• wspieranie powiązań między obszarami miejskimi i wiejskimi,
• poprawa dostępu do sieci transportowych, informacyjnych i komunikacyjnych,
•  gospodarka wodna, gospodarowanie odpadami oraz systemy energetyczne,
• rozwój i wspólne wykorzystanie infrastruktury, w szczególności w takich dziedzinach jak ochrona zdrowia, kultura i edukacja,
• współpraca administracyjna oraz integracja społeczności lokalnych poprzez realizację wspólnych działań dotyczących rynku pracy, promocji równouprawnienia (w tym równouprawnienia kobiet i mężczyzn), rozwoju zasobów ludzkich oraz wspierania sektora badawczo-rozwojowego.

W wyniku dotychczasowych uzgodnień przewidziana została realizacja następujących programów współpracy transgranicznej z udziałem Polski:

Polska będzie zarządzała 3 programami:

Unia Europejska - informacje ogólne

PARLAMENT EUROPEJSKI jest demokratycznym forum i organem kontroli politycznej Wspólnot Europejskich uczestniczącym również w procesie legislacyjnym. Od czerwca 1979 roku jest wybierany w wyborach powszechnych. Liczy obecnie 626 posłów wybieranych na pięć lat. 99 pochodzi z Niemiec, po 87 z Francji, Włoch i Wielkiej Brytanii, 64 z Hiszpanii, 31 z Holandii, po 25 z Belgii, Grecji i Portugalii, 22 ze Szwecji, 21 z Austrii, po 16 z Danii i Finlandii, 15 z Irlandii i 6 z Luksemburga. W związku z poszerzeniem Unii liczba posłów przyszłego Parlamentu została ograniczona Traktatem Amsterdamskim do 700. Sesje Parlamentu odbywają się w Strasburgu natomiast 20 komisji przygotowujących te sesje oraz grupy polityczne zbierają się w Brukseli. Siedzibą Sekretariatu Generalnego jest Luksemburg. Parlament wraz z Radą pełnią funkcję legislacyjną. Parlament uczestniczy w opracowywaniu dyrektyw i rozporządzeń wspólnotowych wydając opinie na temat propozycji Komisji Europejskiej, która powinna je zmieniać zgodnie z sugestiami Parlamentu.

 

RADA UNII EUROPEJSKIEJ to główny ośrodek decyzyjny UE skupiający ministrów piętnastu krajów członkowskich. Rada uchwala akty prawne: rozporządzenia, dyrektywy, postanowienia. Dysponuje władzą quasi-ustawodawczą, którą dzieli się z Parlamentem Europejskim. Wraz z Parlamentem sprawuje kontrolę nad budżetem. Uchwala również układy międzynarodowe wynegocjowane przez Komisję. Rada zapewnia koordynację polityki gospodarczej państw członkowskich Unii Europejskiej. Liczba głosów przypadająca poszczególnym państwom przedstawia się w następujący sposób: Niemcy, Francja, Włoch i Wielka Brytania po - 10; Hiszpania - 8; Belgia, Grecja, Holandia i Portugalia - po 5, Austria i Szwecja - po 4; Dania, Irlandia, i Finlandia - po 3; Luksemburg - 2.

 

KOMISJA EUROPEJSKA jest jednym z kluczowych organów wspólnotowego systemu instytucjonalnego. W następstwie Traktatu o fuzji Władz Wykonawczych, który wszedł w życie 1 lipca 1967 roku, Komisja stała się organizmem wspólnym dla trzech Wspólnot: EWWiS, EWG oraz Euroatomu. Od 5 stycznia 1995 roku w skład wchodzi 20 członków. Po dwóch z Francji, Niemiec, Wielkiej Brytanii, Włoch i Hiszpanii, oraz po jednym z pozostałych krajów piętnastki. Są mianowani na pięć lat za wspólną zgodą państw członkowskich. Przewodniczący Komisji desygnowany jest za wspólną zgodą rządów państw członkowskich i musi uzyskać aprobatę Parlamentu Europejskiego. Prace Komisji Europejskiej odbywają się w odrębnych departamentach tworzących Dyrekcję Generalną, wyspecjalizowanych we wdrażaniu wspólnych strategii politycznych i w ogólnym zarządzaniu administracyjnym. Należą do nich:

Komisja jest całkowicie niezależna finansowo i może wypełniać swe prerogatywy w całkowitej niezawisłości.

 

TRYBUNAŁ SPRAWIEDLIWOŚCI WSPÓLNOT EUROPEJSKICH z siedzibą w Luksemburgu składa się z piętnastu sędziów, którzy są desygnowani przez rządy państw członkowskich, za wspólną zgodą, na sześcioletnią kadencję. Mają zagwarantowaną niezawisłość. Rolą Trybunału jest zapewnienie poszanowania prawa według interpretacji i realizacji traktatów. Może stwierdzać uchybienie obowiązków któregoś z państw członkowskich przypadających na mocy traktatów, sprawdzać legalność aktów poszczególnych instytucji a nawet je anulować. Jest jedyną instytucją kompetentną do rozstrzygania, na prośbę jurysdykcji państwowych, sporów o interpretację Traktatów, ważności i interpretacji aktów prawnych wydawanych przez poszczególne instytucje. Traktat Amsterdamski zezwala Trybunałowi na zadeklarowanie swych kompetencji co do weryfikowania czy akty wspólnotowe respektują prawa fundamentalne. Rozszerza kompetencje w dziedzinie wolności i bezpieczeństwa osób.

 

TRYBUNAŁ OBRACHUNKOWY został utworzony na mocy Traktatu z 22 lipca 1975 roku i składa się z piętnastu członków desygnowanych na sześć lat przez państwa członkowskie jednomyślnie i po konsultacji z Parlamentem Europejskim. Sprawdza legalność przychodów i rozchodów Wspólnoty oraz sposób zarządzania finansami. Jego działalność znajduje wyraz w publikowaniu rocznego raportu sporządzanego po zamknięciu każdego roku budżetowego. Traktat o Unii podpisany w Maastricht podnosi Trybunał Obrachunkowy do rangi piątej instytucji Wspólnoty. Traktat Amsterdamski przyznaje mu prawo odwoływania się do Trybunału Sprawiedliwości dla obrony swoich prerogatyw i rozszerza jego uprawnienia kontrolne na fundusze zarządzane przez organizmy zewnętrzne.

 

KOMITET SPOŁECZNO-EKONOMICZNY wspomaga Radę i Komisję w sprawach dotyczących Wspólnot Europejskich i Euroatomu. W jego skład wchodzi 222 członków odpowiadających za poszczególne dziedziny życia społecznego i gospodarczego. Rada i Komisja muszą się z nim konsultować przed podjęciem wielu decyzji. Komitet może też wydawać opinie z własnej inicjatywy. Pozwala na czynne jednoczenie środowisk zawodowych i związków w procesie rozwoju Wspólnoty.

 

KOMITET REGIONÓW został powołany do życia Traktatem o Unii. Składa się z 222 przedstawicieli społeczności regionalnych i lokalnych mianowanych przez Radę na podstawie propozycji państw członkowskich. Kadencja trwa cztery lata. Rada i Komisja konsultują się z nim w wypadkach przewidzianych w Traktacie. Może wydawać opinie z własnej inicjatywy. Traktat Amsterdamski rozszerza dziedziny, w których można konsultować się z komitetami: społeczno-ekonomicznym i regionów, poprzez Parlament Europejski.

 

RADA EUROPEJSKA jest instytucją Unii Europejskiej. Jej powstanie jest wynikiem, wprowadzonych od 1974 roku, regularnych spotkań głów państw Wspólnoty Europejskiej. Ta praktyka została ustanowiona w Jednolitym Akcie Europejskim z 1987 roku. Rada gromadzi się przynajmniej dwa razy w roku a w jej skład wchodzi również przewodniczący Komisji. Na posiedzeniu każdej Rady Europejskiej występuje również przewodniczący Parlamentu Europejskiego. Ideą całego przedsięwzięcia było nadanie regularnej formy szczytom zwoływanym od 1961 roku z inicjatywy któregoś z państw członkowskich. Debaty w większości dotyczyły problemów EWG. Traktat z Maastricht uznał rolę Rady Europejskiej jako centrum, z którego wychodzą najważniejsze impulsy do najważniejszych inicjatyw politycznych Unii, oraz organu rozstrzygającego sporne kwestie, których nie rozwiązano na forum Rady Unii Europejskiej. Rada zajmuje się również aktualnymi problemami międzynarodowymi poprzez wspólną politykę zagraniczną i bezpieczeństwa.

 

Ważniejsze daty z historii Unii Europejskiej

 

18.04.1951

Podpisanie traktatu o utworzeniu Europejskiej Wspólnoty Węgla i Stali. Traktat Paryski, który podpisały: Holandia, Belgia, Luksemburg, Niemcy, Francja i Włochy.

23.05.1957

Podpisanie w Rzymie traktatów o utworzeniu Europejskiej Wspólnoty Gospodarczej i Euroatomu (Traktaty Rzymskie)

01.01.1958

Wejście w życie Traktatów Rzymskich

01.07.1967

Wejście w życie układu o fuzji organów wykonawczych trzech Wspólnot Europejskich (EWWiS, EWG, Euroatom) z 8.04.1965

01.01.1973

Przystąpienie do Wspólnoty: Danii, Irlandii i Wielkiej Brytanii.

10-11.03.1975

Spotkanie w Dublinie szefów państw i rządów - po raz pierwszy jako Rada Europejska.

07-10.06.1979

W dziewięciu państwach członkowskich WE odbyły się pierwsze powszechne wybory do Parlamentu Europejskiego

01.01.1981

Przystąpienie Grecji do Wspólnoty Europejskiej

01.01.1986

Przystąpienie Hiszpanii i Portugalii do WE.

17 i 28.02.1986

Podpisanie Jednolitego Aktu Europejskiego (JAE) przez rządy 12 państw członkowskich WE.

01-03.10.1990

Wejście w życie układu państwowego między RFN i NRD. Zjednoczenie Niemiec.

16.12.1991

Zawarcie układu Europejskiego o stowarzyszeniu Polski z WE.

07.02.1992

Podpisanie w Maastricht Traktatu o Unii Europejskiej.

01.11.1993

Wejście w życie Traktatu o Unii Europejskiej.

08.04.1994

Podpisanie w Atenach oficjalnego wniosku w sprawie przystąpienia Polski do Unii Europejskiej.

01.01.1995

Przystąpienie Austrii, Finlandii i Szwecji do UE.

08.08.1996

Powstanie Komitetu Integracji Europejskiej

28.01.1997

Przyjęcie przez Rząd RP Narodowej Strategii Integracji

02.10.1997

Podpisanie Traktatu Amsterdamskiego przez 15 krajów UE.

31.03.1998

Rozpoczęcie negocjacji Polski w sprawie przystąpienia do UE.

01.01.2002

Wprowadzenie wspólnej waluty Euro.

13.12.2002

Zakończenie negocjacji

01.05.2004

Potencjalna data przyjmowania nowych członków do UE.

Fundusze Strukturalne

 

Polska po wejściu do Unii Europejskiej uzyska szansę skorzystania z pomocy finansowej, którą Unia Europejska oferuje swoim członkom w ramach prowadzonej polityki regionalnej. Wsparcie finansowe pochodzić będzie m.in. z funduszy strukturalnych. W celu ich wykorzystania Polska przygotowała dokument przedstawiający plan rozwoju gospodarczego i społecznego państwa. Dokument ten to Narodowy Plan Rozwoju (NPR) 2004-2006, określający najważniejsze działania strukturalne, które Polska zamierza uruchomić w latach 2004-2006.

14 stycznia 2003 roku NPR został przyjęty przez Radę Ministrów, a następnie przekazany Komisji Europejskiej. W ramach NPR-u realizowane będą przedsięwzięcia koncentrujące się wokół następujących osi rozwoju:

1.            Wspieranie konkurencyjności przedsiębiorstw.

2.            Rozwój zasobów ludzkich i zatrudnienia.

3.            Tworzenie warunków dla zwiększania poziomu inwestycji, trwałego rozwoju i promowania spójności przestrzennej:

-           Infrastruktura transportowa i teleinformacyjna,

-           Infrastruktura ochrony środowiska i zagospodarowanie przestrzenne.

4.            Przekształcenia strukturalne w rolnictwie i rybołówstwie, rozwój obszarów wiejskich.

5.            Wzmocnienie potencjału rozwojowego regionów i przeciwdziałanie marginalizacji niektórych obszarów.

 

Łączna suma środków publicznych (fundusze strukturalne, Fundusz Spójności, środki krajowe) zaangażowanych w realizację Narodowego Planu Rozwoju 2004-2006 wyniesie 14 891,5 mln euro, z czego 11 368,6 mln euro (w cenach z roku 1999) tj. 76,3% całości sumy pochodzić będzie ze środków wspólnotowych. Środki te będą wydatkowane począwszy od roku 2004 do roku 2009, a w przypadku Funduszu Spójności nawet do 2010 r. Szacuje się, że zaangażowanie środków UE w realizację celów polityki strukturalnej w Polsce (11 368,6 mln euro), w układzie poszczególnych funduszy, ukształtuje się w latach 2004-2006 następująco:

a)       fundusze strukturalne łącznie - 67,2% (7 635,3 mln euro), w tym:

Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego (EFRR) - 60,9% (4 652,8 mln euro),

Europejski Fundusz Społeczny (EFS) - 22,9% (1 748,9 mln euro),

Europejski Fundusz Orientacji i Gwarancji Rolnej (EFOiGR) Sekcja Orientacji - 13,8% (1 055,0 mln euro),

Finansowy Instrument Wspierania Rybołówstwa (FIWR) - 2,4 % (178,6 mln euro),

b)       Fundusz Spójności - 32,8% (3 733,3 mln euro).

Dodatkowo, w oparciu o Narodowy Plan Rozwoju (NPR), Komisja Europejska wraz z Polską przygotują i uzgodnią Podstawy Wsparcia Wspólnoty - PWW (Community Support Framework - CSF) dla naszego kraju. Dokument PWW ma przedstawiać uzgodnioną strategię i priorytety dotyczące wspólnego działania oraz opisywać oczekiwane oddziaływanie, uzgodnione zasadnicze kierunki wsparcia z funduszy strukturalnych UE, a także ogólny plan finansowy.

W ramach NPR, w oparciu o wynegocjowane z Komisją Europejską Podstawy Wsparcia Wspólnoty, realizowanych będzie pięć Sektorowych Programów Operacyjnych (SPO), jeden Zintegrowany Program Operacyjny Rozwoju Regionalnego (ZPORR) oraz Program Operacyjny - Pomoc Techniczna. Za przygotowanie programów operacyjnych odpowiedzialne są następujące instytucje:

 

Nazwa programu

Instytucja przygotowująca program

SPO Wzrost konkurencyjności przedsiębiorstw

Ministerstwo Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej

SPO Rozwój zasobów ludzkich

Ministerstwo Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej

SPO Restrukturyzacja i modernizacja sektora żywnościowego oraz rozwój obszarów wiejskich

Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi

SPO Rybołówstwo i przetwórstwo ryb

Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi

SPO Transport - Gospodarka morska

Ministerstwo Infrastruktury

Zintegrowany Program Operacyjny Rozwoju Regionalnego (ZPORR)

Ministerstwo Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej (we współpracy z samorządami województw)

Program Operacyjny - Pomoc techniczna

Ministerstwo Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej

 

Przewidywana alokacja środków z funduszy strukturalnych dla Województwa Łódzkiego na lata 2004 - 2006, w ramach ZPORR wynosi 157,10 mln euro. Alokacja na pozostałe Sektorowe Programy Operacyjne zostanie przyznana zgodnie z projektami zgłoszonymi przez województwa w ramach poszczególnych programów sektorowych.

 

ostatnia aktualizacja: 10.03.2004 r.

Infrastruktura - urządzenia i instytucje usługowe (np. w dziedzinie transportu, komunikacji, oświaty, ochrony zdrowia itp.) niezbędne do należytego funkcjonowania społeczeństwa i produkcyjnych działów gospodarki. Wobec wysokich kosztów kapitału i wchodzącej w grę niepodzielności, infrastruktura zależy głównie od planowania państwowego, udzielania poparcia ekonomicznego przez państwo podmiotom inwestującym w jej rozwój i funkcjonowanie.

W nauce ekonomii wyróżnia się dwa rodzaje infrastruktury: ekonomiczną i społeczną.

Infrastruktura ekonomiczna obejmuje urządzenia w dziedzinie budownictwa, transportu, komunikacji, energetyki, irygacji, melioracji, zaopatrzenia w wodę i energię, ochrony środowiska, obrony itp.

Infrastruktura społeczna zawiera zaś urządzenia i instytucje w dziedzinie prawa, oświaty, nauki, kultury i wypoczynku, ochrony zdrowia i spraw socjalnych itp.

SAPARD -

PRZEDAKCESYJNY INSTRUMENT WSPARCIA DLA ROLNICTWA I OBSZARÓW WIEJSKICH

(Support for Pre-Accession Measures for Agriculture and Rural Development)

Głównym zadaniem programu pomocy przedakcesyjnej SAPARD jest wsparcie rozwoju rolnictwa i zrównoważonego rozwoju wsi. Działania i projekty współfinansowane przez UE mają pomóc w rozwiązywaniu problemów związanych z dostosowaniem tego sektora do wymogów UE oraz przyspieszyć proces wprowadzania dorobku prawnego Wspólnot Europejskich w zakresie Wspólnej Polityki Rolnej i instrumentów polityki związanych z obszarami wiejskimi. Program ma także służyć poznaniu sposobów działania funduszy unijnych.
Indykatywna alokacja środków z SAPARD-u dla Polski wyniesie w latach 2000 - 2006 średniorocznie ok. 168 mln Euro. Środki SAPARD powiększone będą o środki budżetowe na współfinansowanie projektów rozwoju obszarów wiejskich.

SAPARD wspierać będzie szereg obszarów działań dotyczących modernizacji rolnictwa, przemysłu rolno-spożywczego oraz rozwoju terenów wiejskich. W przygotowanym Programie Operacyjnym SAPARD zostały szczegółowo opisane zasady i kryteria przyznawania środków.

Agencją płatniczą i główną instytucją wdrożeniową dla programu SAPARD została wyznaczona Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa. Na poziomie regionalnym implementacją SAPARD zajmować się będą powołane specjalnie w tym celu we wszystkich województwach regionalne oddziały Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa (ARiMR).

ISPA - PRZEDAKCESYJNY INSTRUMENT POLITYKI STRUKTURALNEJ

(INSTRUMENT FOR STRUCTURAL POLICIES FOR PRE-ACCESSION)

Pomoc Wspólnoty w ramach Funduszu ISPA ma przyczynić się do lepszego przygotowania krajów kandydujących do członkostwa w UE w dziedzinie ochrony środowiska i transportu.
Skala przedsięwzięć realizowanych w ramach Funduszu ISPA musi być wystarczająco duża, by realizacja projektu wywarła znaczący wpływ na sytuację w obszarze ochrony środowiska i transportu. Mając to na uwadze przyjęto, że zasadniczo całościowy koszt przedsięwzięcia nie może być niższy niż 5 milionów Euro. Od tego warunku odstąpić można w wyjątkowych i należycie uzasadnionych przypadkach.
Budżet ISPA wynosi 1 mld Euro rocznie, w okresie od roku 2000 do 2006. Według alokacji budżetu ISPA przedstawionej przez Komisję Europejską wielkość wsparcia dla Polski z tego funduszu jest określona w przedziale 30-37% całego budżetu (czyli około 300 - 370 mln Euro rocznie) z przeznaczeniem na sektor ochrony środowiska i transport w równej wysokości. Wielkość alokacji wstępnej może ulec weryfikacji ze względu na możliwość absorpcji środków Funduszu ISPA przez dany kraj.
Wkład finansowy Wspólnoty w ramach Programu ISPA może stanowić 75% wartości projektu, liczonej jako wydatki publiczne lub wydatki instytucji i przedsiębiorstw, które mogą zostać uznane za ekwiwalent jednostek publicznych. W wyjątkowych sytuacjach może zostać podjęta decyzja o podniesieniu tej wartości do poziomu 85%.

PHARE to program bezzwrotnej pomocy Unii Europejskiej dla państw Europy Środkowej i Wschodniej funkcjonujący od roku 1989. Początkowo pomoc ta skierowana było do 2 państw: Polski i Węgier (stąd nazwa Phare: Poland Hungary: Action for Restructuring of Economies - Polska Węgry: Pomoc dla Restrukturyzacji Gospodarek). W roku 2000 program obejmował 11 państw środkowoeuropejskich.

W Polsce Phare służył początkowo wspieraniu transformacji ustrojowej i gospodarczej, dostarczał pomoc humanitarną, doradczą, szkoleniową, finansował inwestycje (regionalne i sektorowe).

W ramach Nowej Orientacji Phare, wynikającej z Decyzji Rady Europejskiej z Luksemburga z roku 1997 o podjęciu procesu rozszerzenia Unii Europejskiej i rozpoczęciu wiosną 1998 negocjacji z Polską w sprawie akcesji, podstawowym priorytetem i celem Programu Phare począwszy od roku 1998 stało się przygotowanie Polski do członkostwa w UE. Programowanie Phare miało być ściśle powiązane z realizacją "Narodowego Programu Przygotowań do Członkostwa w Unii Europejskiej", przyjętego przez Radę Ministrów, a także z "Partnerstwem dla Członkostwa" - dokumentem Komisji Europejskiej określającym niezbędne - z punktu widzenia Unii - zmiany w krajach kandydujących.

Wdrożenie nowej orientacji Phare zwiększa zaangażowanie i odpowiedzialność strony polskiej podczas realizacji projektów, głównie poprzez przekazanie jej zarządzania płatnościami i kontrolą finansową wykorzystania środków z UE oraz skoncentrowania środków pomocowych w dwóch dziedzinach: inwestycje i rozwój instytucjonalny administracji publicznej.

W województwie łódzkim w latach 90 było realizowanych wiele projektów finansowanych ze środków programu Phare.

Począwszy zaś od roku 2000 Samorząd Województwa stał się odpowiedzialny za wdrażanie następujących komponentów programu Phare:

Programowanie w 2007 -2013

Członkostwo w Unii Europejskiej daje państwom unijnym możliwość uzyskania wsparcia finansowego dla regionów słabiej rozwiniętych. Do źródeł finansowania dostępnych dla krajów członkowskich UE w ramach polityki spójności zalicza się między innymi fundusze strukturalne oraz Fundusz Spójności. Warunkiem otrzymania pomocy finansowej jest przygotowanie przez administrację państwa członkowskiego szeregu dokumentów. Proces ich opracowania określa się jako „programowanie”. Zgodnie z art. 10 Rozporządzenia Rady (WE) nr 1083/2006 z 11 lipca 2006 r. cele funduszy realizowane są w ramach systemu wieloletniego programowania zorganizowanego w kilku etapach składających się z określenia priorytetów, finansowania oraz systemu zarządzania i kontroli. Proces ten odbywa się w tzw. okresach programowania, które pokrywają się z kolejnymi perspektywami finansowymi UE. Perspektywa finansowa to wieloletni plan finansowy określający główne elementy budżetu UE w poszczególnych latach.

W okresie programowania, obejmującym lata 2007 - 2013, obowiązują następujące rozporządzenia regulujące zasady realizacji wspólnotowej polityki spójności :

INICJATYWA JASPERS W POLSCE

JASPERS (Joint Assistance to Support Projects in European Regions) - Wspólne wsparcie dla projektów w europejskich regionach.

Uczestnicy po stronie UE:
- Europejski Bank Inwestycyjny (centrala - Luksemburg);
- Komisja Europejska;
- Europejski Bank Odbudowy i Rozwoju.

Instytucja Koordynująca w Polsce:
Ministerstwo Rozwoju Regionalnego, Departament Koordynacji Programów Infrastrukturalnych, ul. Wspólna 2/4, Warszawa, tel. 022 461 39 30.

Biuro JASPERS, Budynek Metropolitan, Plac Piłsudskiego 1, Warszawa, tel. 022 310 05 10.

Cele inicjatywy JASPERS:
- wsparcie przygotowania dużych projektów inwestycyjnych,
- przyspieszenie przygotowania projektów umożliwiających wykorzystanie środków unijnych przyznanych Polsce, 
- polepszenie jakości wniosków o dofinansowanie zatwierdzanych przez Komisję Europejską.

Zakres wsparcia: 
Inicjatywa JASPERS dotyczy wsparcia dużych projektów od 25 mln euro w sektorze środowiska oraz od 50 mln w sektorze transportu i innych sektorach, które kwalifikują się do wsparcia z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego oraz Funduszu Spójności. Wsparcie nie ma charakteru finansowego, ale doradczy.

Przedmiotem wsparcia JASPERS jest pomoc techniczna w przygotowaniu dużych projektów inwestycyjnych w zakresie:

Powyższe rozporządzenia opublikowane zostały w Dzienniku Urzędowym WE z dnia 31 lipca 2006 r. Regulacje te przewidują takie przekształcenie działań strukturalnych, aby stały się one:

 

W latach 2007 - 2013 przewidywane są następujące etapy programowania:

1) Rada, po przyjęciu rozporządzeń i w oparciu o propozycje Komisji Europejskiej, ustanowiła Strategiczne Wytyczne Wspólnoty (SWW) (Dz.U. UE L 291 z 21 października 2006 r.), będące podstawą działań rozwojowych podejmowanych w państwach członkowskich w ramach funduszy strukturalnych i Funduszu Spójności. Strategiczne Wytyczne Wspólnoty wzmocnią powiązania pomiędzy funduszami strukturalnymi i Funduszem Spójności a Strategią Lizbońską, co jest ważne, gdyż fundusze te stanowią istotne źródło finansowania działań zmierzających do osiągnięcia celów lizbońskich. SWW odzwierciedlają najważniejsze priorytety polityki spójności UE. Dokument ten dotyczy wyłącznie tej części inwestycji krajowych i regionalnych, które będą współfinansowane ze środków funduszy.

 

2) Na podstawie powyższych wytycznych Polska przygotowała dokument pn. Narodowe Strategiczne Ramy Odniesienia 2007 - 2013 wspierające wzrost gospodarczy i zatrudnienie - Narodowa Strategia Spójności (NSRO) , który wyznacza priorytety polityki spójności w oparciu o SWW. Dokument ten, po uzgodnieniu jego treści z KE, będzie podstawą budowania, w ramach polityki spójności, poszczególnych Programów Operacyjnych. NSRO zawiera listę tych programów wraz z orientacyjną alokacją środków finansowych. Ten kluczowy dokument stanowi powiązanie - na szczeblu krajowym - pomiędzy Strategicznymi Wytycznymi Wspólnoty a Krajowym Programem Reform na lata 2005 - 2008 na rzecz realizacji Strategii Lizbońskiej.

 

3) Na bazie Narodowych Strategicznych Ram Odniesienia 2007 - 2013, Polska opracuje Programy Operacyjne (PO), które precyzować będą priorytety w odniesieniu do najważniejszych działań. W odróżnieniu od poprzedniego okresu programowania, w latach 2007 - 2013 KE proponuje rezygnację z obowiązku przygotowywania Uzupełnień Programów Operacyjnych. Programy Operacyjne będą dokumentami bardziej strategicznymi, mocniej skoncentrowanymi na poziomie priorytetów. PO będą zawierały szczegółowe systemy zarządzania środkami wspólnotowymi. NSRO realizowane będą przez następujące PO:

a) 16 Regionalnych Programów Operacyjnych

b) PO Infrastruktura i Środowisko

c) PO Kapitał Ludzki

d) PO Innowacyjna Gospodarka

e) PO Rozwój Polski Wschodniej

f) Programy Operacyjne Europejskiej Współpracy Terytorialnej

g) PO Pomoc Techniczna

 

Dokumentem nadrzędnym, stanowiącym bazę odniesienia dla innych strategii oraz programów rządowych i samorządowych jest Strategia Rozwoju Kraju 2007 - 2015 (SRK). Dokument ten został opracowany przez Ministerstwo Rozwoju Regionalnego i przyjęty przez Radę Ministrów w dniu 29 listopada 2006 r. Jest on podstawą dla NSRO, Krajowego Planu Strategicznego dla Obszarów Wiejskich, Strategii Rozwoju Rybołówstwa oraz wynikających z nich programów operacyjnych.

Aktualnie w Polsce trwają prace nad przygotowaniem ostatecznych wersji dokumentów strategicznych i programowych. Zaktualizowane strategie rozwoju województw stanowić będą znaczący wkład w opracowanie tych dokumentów.

Istotne znaczenie dla programowania krajowej polityki regionalnej miał fakt przeprowadzenia w 1999 r. reformy administracyjnej państwa. Umożliwiła ona kontynuację decentralizacji kraju poprzez utworzenie mniejszej liczby województw, w których funkcjonuje równolegle samorząd z administracją rządową. Samorządom województw nadano podmiotowość w kreowaniu i prowadzeniu polityki regionalnej.

Kompleksowa polityka rozwoju regionalnego może być prowadzona na dwóch poziomach zarządzania państwem: wojewódzkim i centralnym. Uszczegółowienie zasad i norm współpracy rządu oraz samorządów województw i innych podmiotów przy prowadzeniu i realizacji polityki rozwoju zostało dokonane w ustawie z dnia 12 maja 2000 r. o zasadach wspierania rozwoju regionalnego (Dz.U.00.48.550), którą zastąpiła ustawa z dnia 20 kwietnia 2004 r. o Narodowym Planie Rozwoju (Dz.U.04.116.1206). Obecnie obowiązuje ustawa o zasadach prowadzenia polityki rozwoju (Dz.U.06.227.1658). Podstawowym celem ustawy jest stworzenie ram prawnych, które usystematyzują sposób prowadzenia polityki rozwoju społeczno-gospodarczego. Regulacja jest niezbędna m.in. do realizacji Programów Operacyjnych, które będą współfinansowane ze środków Unii Europejskiej w perspektywie finansowej 2007-2013.

 

 

Dokumenty do pobrania:

Droga Polski do Unii Europejskiej

Kalendarium nawiązania kontaktów RP z UE Wrzesień 1988 r. nawiązanie Stosunków dyplomatycznych między Unią Europejską a Polską.

Wrzesień 1989 r. podpisano umowę o handlu i współpracy - niepreferencyjna umowa, zawierająca klauzulę najwyższego uprzywilejowania dla obu stron, oraz przewidująca stopniowe znoszenie ograniczeń ilościowych stosowanych przez Wspólnotę w stosunku do importu towarów pochodzących z Polski, aż do ich wyeliminowania w 1994 r.

Polski wniosek o członkostwo w Unii Europejskiej

5 kwietnia 1994 r. Polska złożyła wniosek o członkostwo w Unii Europejskiej.

Historia Unii Europejskiej

19.09.1946 - Winston Churchill zgłasza w Zurychu propozycję utworzenia Stanów Zjednoczonych Europy.

05.06.1947 - Wprowadzenie planu Marshalla - amerykańskiego planu pomocy gospodarczej dla odbudowania Europy (z powodu odrzucenia Planu przez ZSRR i państwa Europy Środkowo-Wschodniej pomoc jest kierowana do krajów Europy Zachodniej).

16.04.1948 - Ogłoszenie przez premiera Francji Rene Plevena tzw. Planu Plevena - propozycji włączenia RFN do europejskich struktur obronnych. Plan ten stanowił podstawę Europejskiej Wspólnoty Obronnej, odrzuconej w cztery lata później przez francuskie Zgromadzenie Narodowe.

18.04.1951 - Podpisanie w Paryżu traktatu o powołaniu Europejskiej Wspólnoty Węgla i Stali - oddania produkcji węgla i stali pod wspólną władzę. Wśród sygnatariuszy zawartego na 50 lat traktatu znalazły się Belgia, Francja, Holandia, Luksemburg, Niemcy i Włochy.

23.10.1954 - Utworzenie Unii Zachodnioeuropejskiej. Po niepowodzeniu idei Europejskiej Wspólnoty Obronnej, do istniejącej od 1948 roku Unii Zachodniej (Francja, Wielka Brytania, Belgia, Holandia i Luksemburg) włączono RFN i Włochy, tworząc UZE. W latach dziewięćdziesiątych do organizacji przystąpiły Hiszpania, Portugalia i Grecja. Celem UZE miała być współpraca rządów państw członkowskich w dziedzinie bezpieczeństwa. W pierwszych latach swego istnienia UZE odegrała istotną rolę w integracji RFN z NATO.

01-03.06.1955 - Konferencja ministrów spraw zagranicznych państw EWWiS w Messynie; powołanie Komitetu ekspertów pod kierownictwem belgijskiego ministra spraw zagranicznych Paula-Henri Spaaka. Zadaniem komitetu jest opracowanie poszerzenia integracji gospodarczej państw EWWiS (dotyczącej rynku węgla i stali) o nowe płaszczyzny, w tym pokojowe wykorzystanie energii atomowej.

25.03.1957 - Podpisanie Traktatów Rzymskich , ustanawiających EWG i Euratom. Celem EWG jest utworzenie wspólnego rynku europejskiego, a celem Euroatomu zapewnienie kontroli i współpracy w zakresie pokojowego wykorzystania energii atomowej. Pierwszym przewodniczącym Komisji EWG zostaje Walter Hallstein, a Euratomu - Louis Armand.

03.05.1960 - Wejście w życie konwencji sztokholmskiej o utworzeniu Europejskiego Stowarzyszenia Wolnego Handlu - EFTA . W skład EFTA wchodzą: Austria, Dania, Norwegia, Portugalia, Szwajcaria, Szwecja i Wielka Brytania.

14.01.1963 - Sprzeciw de Gaulle'a wobec przystąpienia Wielkiej Brytanii do EWG "ze względu na różnice ekonomiczne i polityczne". Anglia postrzegana jest przez de Gaulle'a jako koń trojański Amerykanów.

22.01.1963 - Podpisanie Układu Elizejskiego - układu o pojednaniu i współpracy między Francją a RFN

01.07.1967 - Połączenie organów trzech wspólnot: EWG, Euratomu i EWWiS. Przewodniczącym Komisji zostaje Jean Rey.

01.07.1968 - Powstanie unii celnej - zniesienie ceł wewnętrznych i ograniczeń ilościowych w handlu między poszczególnymi państwami Szóstki; wprowadzenie wspólnej taryfy zewnętrznej.

21.03.1972 - Wprowadzenie "węża walutowego"; margines wzajemnych wahań kursów walut członków WE ustalono maksymalnie na +/- 2,5 proc.

22.07.1972 - Podpisanie w Brukseli przez przedstawicieli EFTA i EWG porozumienia o utworzeniu do 1985 roku strefy wolnego handlu między państwami należącymi do obydwu organizacji.

01.01.1973 - Poszerzenie Europejskiej Wspólnoty Gospodarczej o Danię, Irlandię i Wielką Brytanię .

10-11.03.1975 - Pierwsze spotkanie Rady Europejskiej - szefów państw i rządów EWG.

13.03.1979 - Wprowadzenie Europejskiego Systemu Walutowego (z mocą wsteczną od 1 stycznia 1979 roku); wchodzą do niego waluty ośmiu państw EWG (poza Wielką Brytanią); powstaje Europejska Jednostka Walutowa (ECU).

07-10.06.1979 - Pierwsze powszechne i bezpośrednie wybory do Parlamentu Europejskiego.

01.01.1981 - Poszerzenie Wspólnot o Grecję.

01.02.1985 - Jedyny przypadek opuszczenia organizacji - Grenlandia występuje z EWG.

01.01.1986 - Poszerzenie Wspólnot o Hiszpanię i Portugalię.

17-28.02.1986 - Podpisanie Jednolitego Aktu Europejskiego. Próby reformy instytucjonalnej, poszerzenia kompetencji Europejskiej Wspólnoty Gospodarczej, rozwinięcia współpracy w ramach polityki zagranicznej.

11-12.02.1988 - Przyjęcie Raportu Delorsa - zapowiedź reformy Wspólnej Polityki Rolnej, funduszy strukturalnych EWG; plan trzyetapowego dochodzenia do Unii Gospodarczej i Walutowej.

03.10.1990 - Zjednoczenie Niemiec.

16.12.1991 - Podpisanie przez państwa byłego bloku wschodniego: Polskę, Czechosłowację i Węgry układów stowarzyszeniowych ze Wspólnotami Europejskimi.

07.02.1992 - Podpisanie w Maastricht Traktatu o Unii Europejskiej . Traktat określił ramy i harmonogram dochodzenia do Unii Gospodarczej i Walutowej, rozszerzono zakres wspólnej polityki o edukację, ochronę zdrowia, kulturę, sieci transeuropejskie i ochronę konsumenta. Państwa członkowskie UE zobowiązały się do prowadzenia Wspólnej Polityki Zagranicznej i Bezpieczeństwa. Wzmocniono prerogatywy Parlamentu Europejskiego poprzez wprowadzenie procedury współdecydowania. Wprowadzono obywatelstwo Unii.

01.01.1995 - Poszerzenie Unii Europejskiej o kraje EFTA, nie będące dotychczas członkami Unii: o Austrię, Finlandię i Szwecję. W przeprowadzonym wcześniej referendum Norwegowie opowiedzieli się przeciw integracji.

12.06.1995 - Podpisanie w Paryżu układu o utworzeniu Organizacji Europejskiej Współpracy Gospodarczej (w 1960 roku - zostaje przekształcona w OECD). W skład organizacji wchodzi 16 państw (Austria, Belgia, Dania, Holandia, Francja, Grecja, Irlandia, Islandia, Luksemburg, Norwegia, Portugalia, Szwajcaria, Szwecja, Turcja, Wielka Brytania, Włochy).

04.04.1949 - Podpisanie w Waszyngtonie układu o utworzeniu Paktu Północnoatlantyckiego (NATO) . W skład NATO wchodzi 12 państw: Belgia, Dania, Francja, Holandia, Kanada, Luksemburg, Norwegia, Portugalia, USA, Wielka Brytania, Włochy.

05.05.1949 - Powstanie w Strasburgu Rady Europy . Jej celem ma być: "urzeczywistnienie jedności (...) w celu ochrony i wspierania ideałów i zasad, stanowiących wspólne dziedzictwo oraz sprzyjanie postępowi gospodarczemu i społecznemu". Członkami założycielami Rady Europy jest 10 państw (Belgia, Dania, Francja, Holandia, Irlandia, Luksemburg, Norwegia, Szwecja, W. Brytania i Włochy). W latach następnych przystąpiły również: Grecja, Turcja, Islandia, RFN, Austria, Cypr, Szwajcaria, Malta, Portugalia, Hiszpania, Lichtenstein, San Marino, Finlandia, Węgry, Polska, Bułgaria, Czechy, Słowacja, Litwa, Estonia, Rumunia i Słowenia, Andora, Albania, Łotwa, Macedonia, Mołdawia, Rosja, Ukraina i Chorwacja.

07.09.1949 - Powstanie Republiki Federalnej Niemiec.

09.05.1950 - Przedstawienie przez francuskiego ministra spraw zagranicznych Roberta Schumana propozycji oddania pod wspólną kontrolę francuskiej i niemieckiej produkcji węgla i stali - surowców kluczowych dla powojennego przemysłu. Miało to - wedle Schumana przyczynić się do rozwoju gospodarczego państw zniszczonych w czasie II wojny światowej i uniemożliwić wykorzystanie przemysłu ciężkiego do wyścigu zbrojeń.

24.10.1950 - Podpisanie układów stowarzyszeniowych z państwami byłego ZSRR: Estonią, Łotwą i Litwą.

15-16.12.1995 - Zastąpienie na szczycie w Madrycie dotychczasowej nazwy wspólnego pieniądza ECU - European Curency Unit (Europejska Jednostka Monetarna) nazwą euro.

16.07.1997 - Ogłoszenie przez przewodniczącego Komisji Jacquesa Santera programu "Agenda 2000" - Unia silniejsza i rozszerzona". Agenda określa strategię umocnienia Unii Europejskiej, wzrostu konkurencyjności i zatrudnienia, reformy Wspólnej Polityki Rolnej, modernizacji kluczowych polityk sektorowych oraz rozszerzenia UE aż po granice z Ukrainą, Białorusią i Mołdawią.

02.10.1997 - Podpisanie Traktatu Amsterdamskiego . Sposób głosowania w Radzie, liczbę komisarzy i parlamentarzystów uzależniono od poszerzenia Unii Europejskiej. Wzmocniono kontrolę polityczną Parlamentu Europejskiego nad Komisją. Wzrosła rola Trybunału Sprawiedliwości. W dziedzinie Wspólnej Polityki Zagranicznej i Bezpieczeństwa wyposażono Unię w nowy instrument działania - wspólne strategie, określające cele w polityce zagranicznej i bezpieczeństwa. Do traktatu włączono również przyjęty w Maastricht protokół socjalny.

31.03.1998 - Rozpoczęcie negocjacji akcesyjnych z Grupą 5+1 (Polska, Czechy, Słowenia, Węgry, Estonia i Cypr).

01.01.1999 - Wprowadzenie wspólnej waluty euro . Do trzeciego etapu Unii Gospodarczej i Walutowej przystępuje jedenaście spośród piętnastu państw Unii Europejskiej: Francja, Niemcy, Włochy, Belgia, Holandia, Luksemburg, Irlandia, Hiszpania, Portugalia, Finlandia i Austria. Poza strefą euro znalazły się: Wielka Brytania, Szwecja, Dania i Grecja.

01.05.1999 - Wejście w życie Traktatu Amsterdamskiego.

10-11.12.1999 - Zebrani w Helsinkach szefowie państw i rządów zapowiadają podjęcie negocjacji akcesyjnych z Rumunią, Słowacją, Litwą, Łotwą, Bułgarią, Maltą i Turcją. Na szczycie obecna była również polska delegacja z premierem Jerzym Buzkiem i ministrem spraw zagranicznych Bronisławem Geremkiem.

14.02.2000 - Otwarcie konferencji międzyrządowej, która miała uzgodnić kolejną reformę unijnych instytucji i mechanizmów decyzyjnych i zapisać je w postaci kolejnej nowelizacji traktatu na grudniowym szczycie w Nicei (Traktat Nicejski).

07.12.2000-11.12.2000 - Obradujący w Nicei przez cztery dni szefowie państw Unii Europejskiej osiągnęli porozumienie w sprawie reformy instytucji UE. Przywódcy Piętnastki uznali, że "od daty wejścia w życie Traktatu z Nicei Unia będzie w stanie powitać nowe państwa, gdy tylko wykażą zdolność do sprostania obowiązkom, wynikającym z członkostwa". Zatwierdzono reformę Rady Ministrów (powiększonej w przyszłości o 12 panstw), Parlamentu Europejskiego i Komisji. Proklamowana została Karta Praw Podstawowych - zbiór praw człowieka i swobód obywatelskich.

15.06.2001 - 16.06.2001 - Przywódcy 15 państw UE zebrani na szczycie w Goeteborgu zobowiązali się, że "kandydaci, którzy będą gotowi", będą mogli zakończyć negocjacje członkowskie przed końcem 2002 roku i przystąpić do Unii w 2004 roku. Poza tym szczyt Unii Europejskiej zalecił przeprowadzenie reformy systemów emerytalnych i ochrony zdrowia w ramach coraz bardziej potrzebnej Piętnastce strategii przeciwdziałania ujemnym skutkom starzenia się unijnych społeczeństw. Przywódcy Piętnastki wezwali też do dalszej liberalizacji handlu międzynarodowego w ramch Światowej Organizacji Handlu (WTO) i do większego zaangażowania przemysłu w badania naukowe.

14.12.2001 - 15.12.2001 - Szczyt Unii Europejskiej w Laeken pod Brukselą zamieścił w dokumencie końcowym listę 10 krajów kandydujących do UE, w tym Polskę, które mają szansę na członkostwo w 2004 roku.Pozostałe wymienione państwa to: Cypr, Czechy, Estonia, Litwa, Łotwa, Malta, Słowacja, Słowenia i Węgry. Do zapisu wprowadzono dodatkowy warunek, że prócz tempa negocjacji liczy się również dalszy postęp w reformach.Zgromadzeni w Laeken pod Brukselą przywódcy państw i rządów Unii Europejskiej przyjęli również, jako część dokumentu końcowego szczytu, proponowaną przez Belgię "Deklarację z Laeken". Jest ona poświęcona przyszłości Europy i reformie instytucji unijnych w związku z planowanym rozszerzeniem Unii. W dokumencie nie wskazano osoby, która miałaby przewodniczyć specjalnej konwencji mającej zająć się reformą instytucjonalną Unii Europejskiej.

28.02.2002 - Delegaci rządów i parlamentów 15 państw Unii Europejskiej i 13 krajów kandydujących oraz instytucji UE zapoczątkowali prace "Konwentu Europejskiego" w sprawie nowej reformy Unii. Przewodniczącym konwentu jest Valery Giscard d Estaing. 105-osobowy konwent ma zaproponować sposoby "pogłębienia integracji". Konwent ma obradować około roku, spotykając się co miesiąc w Brukseli. Jego propozycje posłużą następnie jako punkt wyjścia do uzgodnienia nowej reformy Unii przedstawicielom rządów państw członkowskich, którzy podejmą ostateczne decyzje w tej sprawie na forum tzw. konferencji międzyrządowej.

15.03.2002 - 16.03.2002 - Szczyt Unii Europejskiej w Barcelonie postanowił, żeby od początku 2004 roku wszystkie firmy w Unii miały wolny wybór dostawców energii elektrycznej i gazu. Przywódcy UE uzgodnili też, że nastąpi oddzielenie firm zarządzających siecią przesyłową od dostawców energii, ale wobec oporu Francji nie zdecydowali się jeszcze zapewnić wolnego wyboru dostawcy gospodarstwom domowym. Poprawę dostępu do taniego kredytu ma zapewnić pełna integracja rynków papierów wartościowych i "kapitału ryzyka" do końca 2003 roku i wszelkich usług finansowych do końca 2005 roku. Szczyt przyjął też całą listę nowych zaleceń w dziedzinie zatrudnienia, edukacji i nauki, które mają pomóc gospodarce unijnej w odzyskaniu wigoru i w zwalczeniu bezrobocia. Wzbogaciły one strategię z Lizbony na przykład o zobowiązanie, że ilekroć państwa członkowskie będą obniżać podatki, zaczną od redukcji obciążeń podatkowych dla najniżej zarabiających. Szczyt opublikował też utrzymaną w stanowczym tonie deklarację o Bliskim Wschodzie.

21.06.2002 - 22.06.2002 - Szczyt Unii Europejskiej w Sewilli, potwierdził zamiar Piętnastki poszerzenia jej w 2004 roku o 10 krajów, w tym o Polskę. Szczyt nie sprecyzował jednak miesiąca, w którym to nastąpi. Nową decyzją, dotyczącą poszerzenia było wyznaczenie na "pierwsze dni listopada" terminu podjęcia przez Unię decyzji o "wszystkich brakujących elementach" oferty finansowej dla kandydatów, w tym o dopłatach bezpośrednich dla rolników, ale kanclerz Niemiec Gerhard Schroeder natychmiast podważył to zobowiązanie. Z myślą o poszerzeniu szczyt wydał także bezprecedensową deklarację, która potwierdza opublikowane równocześnie oświadczenie rządu irlandzkiego, że Traktat z Nicei "nie stanowi zagrożenia dla tradycyjnej polityki neutralności wojskowej Irlandii". Ma to przekonać Irlandczyków, żeby zaaprobowali traktat w ponownym referendum. W ubiegłorocznym odrzucili go, co zagroziło zwłoką w poszerzeniu Unii. Poza poszerzeniem rzywódcy UE rozmawiali o wspólnej polityki imigracyjnej i azylowej. Ustalono, że jej częścią będzie "zintegrowane zarządzanie granicami zewnętrznymi Unii", a więc w przyszłości także i granicą wschodnią Polski, przejściami granicznymi w portach i lotniskach międzynarodowych. Nie było zgody na "wspólną straż graniczną", ale zapowiedziano "wspólne operacje na granicach", stworzenie sieci łącznikowych oficerów imigracyjnych, modelu wspólnej oceny ryzyka, zrębów wspólnego programu szkoleń, ujednolicanie przepisów i raport o dzieleniu się państw członkowskich kosztami w tej dziedzinie. Nie wykluczono też podjęcia bliżej nie sprecyzowanych "środków", jeżeli kraje trzecie nie zechcą wsółpracować z Unią w powstrzymaniu nielegalnej migracji, ale pod naciskiem Francji szczyt powstrzymał się od groźby "sankcji". Przywódcy nie rozwiali natomiast niejasności, jaka towarzyszy negocjacjom między UE a Moskwą w sprawie warunków tranzytu między Kaliningradem a właściwą Rosją po wejściu Polski i Litwy do Unii.

13.12.2002-14.12.2002 - Na szczycie UE w Kopenhadze 10 państw kandydujących zakończyło negocjacje. Szczyt w Kopenhadze umożliwił więc rozszerzenie Unii Europejskiej o Polskę, Węgry, Republikę Czeską, Słowację, Słowenię, Litwę, Łotwę, Estonię, Maltę i Cypr. Ich faktyczne wejście do Unii dokona się 1 maja 2004 r.

16.04.2003 - U stóp Akropolu w Atenach pełnomocnicy 15 państw członkowskich Unii Europejskiej i 10 krajów do niej przystępujących, w tym Polski, podpisali w środę Traktat Akcesyjny, który stanowi prawną podstawę członkostwa Polski w UE.

Unia Europejska

Czym jest Unia Europejska?

Unia Europejska, European Union, UE, związek 15 państw europejskich, utworzony na mocy traktatu z Maastricht przez państwa-członków Wspólnot Europejskich (Europejskiej Wspólnoty Gospodarczej, Europejskiej Wspólnoty Węgla i Stali, Europejskiej Wspólnoty Energii Atomowej), czyli Belgię, Danię, Francję, Grecję, Hiszpanię, Holandię, Irlandię, Luksemburg, Niemcy, Portugalię, Włochy i Wielką Brytanię (1 stycznia 1995 członkami UE zostały: Austria, Finlandia i Szwecja).

Celem UE jest stworzenie unii gospodarczej, monetarnej i politycznej oraz wprowadzenie wspólnego obywatelstwa (nie zastępującego obywatelstwa państw-członków). Najważniejszymi organami UE są: Rada Europejska, Rada UE (dawniej Rada Ministrów), Komisja Europejska (dawniej Komisja Wspólnot), Parlament Europejski, Trybunał Sprawiedliwości, Trybunał Rewidentów i Księgowych.

30 III 1998 w Brukseli zapoczątkowano oficjalnie proces poszerzania Unii Europejskiej o 11 państw stowarzyszonych z Europy Środkowej, Wschodniej i Południowej. Polska należy do czołówki krajów objętych tą procedurą, która przewiduje m.in. przegląd systemu prawnego pod kątem jego zgodności z prawodawstwem Unii. Planuje się, że w latach 2001-2003 nastąpi ratyfikacja przystąpienia Polski do zjednoczonej Europy. 30 VI 1998 szefowie 15 krajów Unii Europejskiej zainaugurowali działalność Europejskiego Banku Centralnego, który od 1 stycznia 1999 zarządza europejską walutą - euro. Dyrektorem banku został W. Duinsberg.

Początki powojennej integracji

W maju 1948 r. na kongresie w Hadze, zwołanym z inicjatywy polityków i intelektualistów z różnych krajów naszego kontynentu, przyjęto deklarację wzywającą państwa europejskie do podjęcia działań na rzecz integracji. Rok później, 5 maja 1949 r., powstała Rada Europy (The Council of Europe) - pierwsza międzynarodowa europejska organizacja współpracy. Została ona założona przez dziewięć państw: Francję, Wielką Brytanię, Włochy, Luksemburg, Belgię, Holandię, Szwecję, Finlandię i Norwegię. Celem działania Rady stał się rozwój demokracji, ochrona praw człowieka oraz krzewienie kulturowej tożsamości Europejczyków.

Ku wspólnotom europejskim

9 maja 1950 r. Robert Schuman - ówczesny francuski minister spraw zagranicznych - przedstawił plan zacieśniania stosunków gospodarczych między krajami Europy. Został on zrealizowany 18 kwietnia 1951 r., kiedy to Francja, Belgia, Holandia, Luksemburg, Niemcy i Włochy podpisały w Paryżu traktat ustanawiający Europejską Wspólnotę Węgla i Stali - EWWiS (ECSC - European Coal and Steel Community). Na mocy umowy paryskiej sektory wydobycia węgla i produkcji stali z krajów-sygnatariuszy zostały poddane międzynarodowej kontroli. Do życia powołano ponadnarodowe instytucje: Wysoką Władzę, Radę Ministrów, Zgromadzenie Parlamentarne, Trybunał Sprawiedliwości oraz Radę Ekonomiczno-Społeczną. W latach kolejnych bez większych sukcesów próbowano rozszerzyć współpracę w dziedzinie militarnej i politycznej.

Ojcowie zjednoczonej Europy

Konrad Adenauer - pierwszy kanclerz Niemiec po wojnie, współtwórca idei zjednoczonej Europy.

Jacques Lucien Delors - przewodniczący Komisji Europejskiej w latach 1985-95. Wzmocnił jej rolę i był jednym z twórców ścisłej integracji Europy.

Helmut Kohl - kanclerz Niemiec w latach 1982-98, jest uważany za ojca zjednoczenia Niemiec w 1991 r.

Robert Schuman - współtwórca idei powołania Europejskiej Wspólnoty Węgla i Stali. Minister spraw zagranicznych Francji w latach 1948-52.

Winston Churchill - premier Wielkiej Brytanii w czasie II wojny światowej. Sugerował powołanie Stanów Zjednoczonych Europy.

Alcide de Gasperi - premier Włoch w latach 1945-53, współautor i realizator koncepcji integracji europejskiej, współinicjator utworzenia w 1949 r. Rady Europy i Europejskiej Wspólnoty Węgla i Stali.

Francois Mitterrand - prezydent Francji w latach 198 -95, zwolennik ścisłej integracji europejskiej.

Paul Henri Spaak - premier Belgii, przewodniczący Zgromadzenia EWWiS, Sekretarz Generalny NATO, współtwórca Europejskiej Wspólnoty Węgla i Stali.

Etiene Davignon - belgijski polityk i finansista, członek zarządów wielu międzynarodowych koncernów, odegrał ważną rolę w umocnieniu pozycji Komisji Europejskiej.

Charles de Gaulle - prezydent Francji w latach 1959-69, francuski bohater narodowy, zwolennik Europy ojczyzn i ograniczania roli Stanów Zjednoczonych na kontynencie.

Jean Monnet - jeden z "Ojców Założycieli" zjednoczonej Europy, współautor koncepcji powołania Europejskiej Wspólnoty Węgla i Stali, pierwszy przewodniczący jej organu wykonawczego - Wysokiej Władzy.

18 kwietnia 1995 r. Rada Europejska podjęła decyzję o zastosowaniu procedury traktatowej i zwróciła się do Komisji o wydanie Opinii.

Odpowiadając na postulat Rady Europejskiej z Madrytu z grudnia 1995 r. w sprawie przedstawienia Opinii w możliwie najszybszym terminie po zakończeniu Konferencji Międzyrządowej, która rozpoczęła się w marcu 1996 r. a zakończyła w czerwcu 1997 r., Komisja przedstawiła Opinię o Polsce

Treść Opinii (Avis) Komisji Europejskiej nt. Polski

opis dotychczasowych stosunków między Polskąa Unią, ze szczególnym odniesieniem do postanowień Układu Europejskiego

analiza sytuacji co do warunków politycznych, określonych przez Radę Europejską (demokracja, rządy prawa, prawa człowieka, ochrona mniejszości narodowych)

ocena sytuacji w Polsce oraz perspektyw rozwoju w aspekcie warunków gospodarczych, określonych przez Radę Europejską (gospodarka rynkowa, zdolność do sprostania rosnącej konkurencji)

ustosunkowanie się do kwestii, czy Polska jest w stanie przyjąć na siebie obowiązki członka Unii, tzn. wdrożyć dorobek prawny (acquis communautaire) zawarty w traktatach, ustawodawstwie wtórnym i polityce Unii

ogólna ocenę sytuacji i perspektyw Polski w stosunku do warunków członkostwa w Unii oraz zalecenia dotyczące negocjacji przedprzystąpieniowych.

Podczas oceniania Polski w aspekcie kryteriów gospodarczych oraz możliwości wdrożenia dorobku prawnego Unii, Komisja dokonała wstępnej oceny postępu w różnych dziedzinach, jakiego można się spodziewać w okresie poprzedzającym przystąpienie Polski do Unii, z uwzględnieniem faktu, iż sam dorobek prawny Unii będzie się stale zmieniał. W tym celu, niniejsza Opinia obejmuje okres najbliższych pięciu lat, niezależnie od rzeczywistej daty przystąpienia.

Zaproszenie do akcesji

Na posiedzeniu Rady Europejskiej w Luksemburgu w grudniu 1997 r. Polska zastała zaliczona do grona sześciu państw, z którymi Rada zaleciła rozpocząć konferencje międzyrządowe w sprawie członkostwa. 30 i 31 marca 1998 r. w Brukseli rozpoczęty został proces akcesji i cykl sześciu Konferencji Międzyrządowych z kandydatami, których uznano za najlepiej przygotowanych do członkostwa.

Układ Europejski

Podpisany 16 grudnia 1991 r., a wszedł w życie 1 lutego 1994 r. Jest umową międzynarodowa regulującą stosunki handlowe Polski ze Wspólnotami Europejskimi.

Kopenhaskie kryteria członkostwa

W 1993 r. Rada Europejska w Kopenhadze postanowiła, iż Państwa stowarzyszone Europy Środkowej i Wschodniej, które wyrażą taką wolę, zostaną członkami Unii. Państwa te przystąpią do Unii, gdy tylko będą w stanie wypełniać obowiązki wynikające z członkostwa, poprzez spełnienie odpowiednich warunków politycznych i gospodarczych.

Członkostwo w Unii wymaga - kryteria kopenhaskie

siągnięcia przez państwo kandydujące stabilnościw dziedzinie instytucji gwarantujących demokrację, praworządność, respektowanie praw człowieka oraz poszanowanie i ochronę praw mniejszości

istnienia sprawnej gospodarki rynkowej oraz możliwości sprostania presji konkurencji i sił rynkowych funkcjonujących wewnątrz Unii

zdolności do wywiązania się z zobowiązań wynikających z członkostwa, szczególnie zaś realizacji celów unii politycznej, gospodarczej i monetarnej

Partnerstwo dla Członkostwa(AP - Accession Partnership)

W grudniu 1997 r. podczas szczytu luksemburskiego Rada Europejska postanowiła, że Partnerstwo dla Członkostwa będzie zasadniczym elementem wzmocnionej strategii przedczłonkowskiej, gromadzącej w jednolitych ramach wszelkie formy pomocy dla państw kandydujących. Decyzja dotycząca niniejszego Partnerstwa dla Członkostwa została podjęta przez Komisję Europejską po konsultacji z Polską, na podstawie zasad, priorytetów, celów pośrednich oraz warunków określonych przez Radę

Cele Partnerstwa dla Członkostwa

Zadaniem Partnerstwa dla Członkostwa jest ujęcie w jednolite ramy tych dziedzin priorytetowych, wymagających dalszych dostosowań, które zostały wskazane w Opinii. Z tymi priorytetami są związane dostępne środki finansowe, które mają ułatwić państwom kandydującym ich realizację, oraz warunki, jakie będą musiały być spełnione przy tego rodzaju wsparciu.

Narodowy Program Przygotowania do Członkostwa jako instrument realizacji Partnerstwa dla Członkostwa

Narodowy Program Przygotowania do Członkostwa w Unii Europejskiej - NPPC, przyjęty przez stronę polską (od 1998 r. aktualizowany corocznie w maju)

Struktury wdrożeniowe Partnerstwa dla Członkostwa

Polski rząd tworzy struktury wdrożeniowe, zapewniające harmonijną spójność wszystkich form wsparcia finansowego pochodzącego z Unii Europejskiej i środków krajowych Negocjacje Rzeczpospolitej Polskiej z krajami Unii Europejskiej

Rada Europejska

Powstanie Rady Europejskiej wynikało z międzyrządowych postanowień zawartych w Paryżu 10 grudnia 1974 r. z inicjatywy premiera Francji Giscarde'a d'Estaigna oraz kanclerza Niemiec Helmuta Shmidta. Po raz pierwszy Rada Europejska została wymieniona w Jednolitym Akcie Europejskim z 1986 r. Ogólne cele działania organu zostały uwzględnione w Traktacie z Maastricht.

Zasady działania

Działanie Rady Europejskiej polega na regularnych (co najmniej dwa razy w roku; najczęściej trzy razy) spotkaniach szefów rządów państw członkowskich (w przypadku Francji i Finlandii głów państwa) oraz przewodniczącego Komisji Europejskiej, ministra spraw zagranicznych i jednego członka Komisji. Wszelkie decyzje podejmowane są drogą konsensusu. Poprzez swój międzynarodowy charakter Rada Europejska jest forum uzgodnień na najwyższym szczeblu. Pełni ważną funkcję w wyrażaniu woli poszczególnych państw członkowskich Wspólnoty Europejskiej.

Zadania

Art. D Traktatu z Maastricht stanowi, iż "Rada Europejska dostarcza Unii niezbędnych dla jej rozwoju impulsów i ustala ogólne cele polityczne tego rozwoju". W konsekwencji do zadań Rady Europejskiej należy określanie politycznych wytycznych dla rozwoju Wspólnej Polityki Zagranicznej i Bezpieczeństwa, stworzenie linii kierunkowych w polityce społecznej i kwestiach gospodarczych, zajmowanie oficjalnego stanowiska w sytuacjach kryzysowych (np. w przypadku rozpadu ZSRR czy ataku terrorystycznego na WTC). Rada Europejska spełnia również funkcję instancji apelacyjnej, czyli sądu polubownego stosowanego w przypadku narodowego weta w procedurze ścisłej współpracy lub przy rozstrzygnięciach większościowych w zakresie Wspólnej Polityki Zagranicznej i Bezpieczeństwa. Podejmuje też ostateczną decyzję o rozszerzeniu Unii.

Miejsce w strukturze

Rada Europejska pozostaje poza kontrolą Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości. Po każdym szczycie przewodniczący Rady składa sprawozdanie Parlamentowi Europejskiemu, a raz w roku przedkłada raport na temat postępów w integracji.

do góry » Rada Unii Europejskiej

Początki Rady Unii Europejskiej sięgają 8 kwietnia 1965 r., kiedy to powołano do życia wspólny organ naczelny zwany Radą Ministrów. Obecna nazwa została nadana Traktatem z Maastricht, który wszedł w życie 8 listopada 1993 r.

Zasady działania

Rada Unii Europejskiej to organ plenarny, w skład którego wchodzą ministrowie poszczególnych resortów reprezentujący wszystkie państwa członkowskie. W obradach uczestniczy ten minister, którego resort odpowiada w danym kraju za omawiane na forum zagadnienia. Rada Unii Europejskiej może występować jako Rada Generalna (jej członkami są ministrowie spraw zagranicznych) lub Rada Specjalistyczna (jej członkami są ministrowie innych resortów, np. rolnictwa, przemysłu, zdrowia, ochrony środowiska itd.). Sprawami najważniejszymi zajmuje się Rada Generalna, ona przygotowuje posiedzenia Rady Europejskiej. Zebrania Rady Generalnej odbywają się raz w miesiącu, Rady Specjalistycznej - dwa-cztery razy do roku. Miejscem ministerialnych spotkań jest Bruksela lub Luksemburg. Pracami Rady Unii Europejskiej kieruje minister spraw zagranicznych kraju sprawującego przewodnictwo. Zmiana przewodnictwa odbywa się na zasadzie rotacji i trwa pół roku. Od stycznia do czerwca 2000 r. przewodnictwo sprawowała Portugalia, od lipca do grudnia 2000 r. - Francja, dalej: Szwecja, Belgia, Hiszpania, Dania i Grecja.

Zadania

Rada Unii Europejskiej jest najwyższym organem decyzyjnym UE reprezentującym interesy poszczególnych państw narodowych. Kompetencje Rady określa ramowo art. 145 Traktatu Rzymskiego. Instytucja ta jest upoważniona do wydawania wszelkich rodzajów aktów prawnych. Ustawowe obowiązki wykonuje wspólnie z Komisją Europejską i Parlamentem Europejskim. Przy ich współudziale Rada Unii Europejskiej zawiera umowy międzynarodowe. Bierze również aktywny udział w procedurze uchwalania budżetu.

Organy pomocnicze

Prace Rady koordynuje Sekretariat Rady Unii Europejskiej. Zapewnia on jej prawidłowe funkcjonowanie. Na czele Sekretariatu stoi Sekretarz Generalny, a w strukturach tego organu zatrudnionych jest ponad 2000 pracowników. W skład drugiej instytucji pomocniczej - Komitetu Stałych Przedstawicieli Rządów Państw Członkowskich (COREPER) - wchodzą ambasadorowie akredytowani w Brukseli. Spotykają się oni co tydzień. Przygotowują zebrania ministerialne, nadzorują też pracę 250 komitetów i grup roboczych, których zadaniem jest analizowanie propozycji Komisji Europejskiej.

Miejsce w strukturze

Rada Unii Europejskiej mianuje członków innych organów i instytucji wspólnotowych, m.in. Komitetu Ekonomiczno-Społecznego, Komitetu Regionów i Trybunału Rewidentów Księgowych. Rada współpracuje z Komisją Europejską i Parlamentem Europejskim. Rada Unii Europejskiej może podejmować uchwały tylko na wniosek Komisji Europejskiej.

do góry » Komisja Europejska

Komisja Europejska reprezentuje interesy Unii Europejskiej, a nie państw członkowskich. Składa się z 20 Komisarzy (Przewodniczący, i dwóch zastępców), którzy są wybierani ze względu na gwarancję niezależności. Kadencja Komisji wynosi 5 lat. Komisarze są powoływani w 6 miesięcy po wyborach do Parlamentu Europejskiego. W skład KE musi wchodzić przynajmniej jeden przedstawiciel każdego państwa członkowskiego.

Główne zadania Komisji to inicjatywa ustawodawcza, wdrażanie polityk Wspólnotowych, egzekwowanie prawa wspólnotowego (Strażnik Traktatów), oraz negocjowanie umów międzynarodowych. Decyzje podejmowane są przez kolegium komisarzy. KE ponosi odpowiedzialność zbiorową. Nie można usunąć jednego komisarza. Votum nieufności musi być wysunięty wobec całej Komisji. Siedzibą Komisji jest Bruksela, część służb administracyjnych znajduje się w Luksemburgu.

do góry » Parlament Europejski

Pierwsze powszechne wybory do Parlamentu Europejskiego odbyły się w dniach 7-10 lipca 1979 r. Wcześniej członkowie tego organu byli desygnowani przez izby parlamentarne poszczególnych państw. Pozycję Parlamentu potwierdzono m.in. w Jednolitym Akcie Europejskim, Traktacie z Maastricht oraz Traktacie Amsterdamskim. Parlament Europejski wyraża obecnie wolę ok. 370 mln Europejczyków. Jego sesje plenarne odbywają się w Strasburgu we Francji, sesje nadzwyczajne i obrady komisji - w Brukseli. Sekretariat Generalny ulokowano zaś w Luksemburgu.

Zasady działania

Od 1 stycznia 1995 r. w Parlamencie Europejskim zasiada 626 deputowanych. Liczba mandatów przypadających na poszczególne kraje członkowskie jest proporcjonalna do ich potencjału ludnościowego, ale system preferuje mniejsze państwa. Deputowani zasiadają w Parlamencie wg przynależności do danej frakcji politycznej, nie zaś narodu. Uchwały podejmowane są większością głosów, w przypadku spraw ważnych (np. budżet, votum nieufności wobec Komisji Europejskiej) kwalifikowaną większością 2/3 głosów. Wymagane quorum wynosi 1/3 składu. Kadencja Parlamentu Europejskiego trwa 5 lat. Przewodniczącego i wiceprzewodniczących wybiera się na okres 2,5 roku. Nie ma żadnych przeszkód w łączeniu mandatu deputowanego z mandatem poselskim w swoim kraju. Po przystąpieniu Polski do Unii Europejskiej w parlamentarnych ławach zasiądzie 50 deputowanych z naszego kraju.

Zadania

Parlament Europejski pełni funkcję opiniodawczo-doradczą i kontrolną. Parlament nie ma jednoznacznej kompetencji prawodawczej. Zarówno Rada Unii Europejskiej tworząca normy prawne, jak i Komisja Europejska posiadająca prawo inicjatywy ustawodawczej są zobligowane do zasięgania opinii Parlamentu. Parlament Europejski kontroluje funkcjonowanie Komisji Europejskiej poprzez mechanizmy pytań, interpelacji ustnych i pisemnych, coroczną dyskusję nad raportem generalnym składanym przez Komisję oraz analizę projektu budżetu. Deputowani mają prawo wyrazić votum nieufności wobec komisarzy. Udzielają też Komisji absolutorium z wykonania budżetu; nie powoduje to jednak skutków prawnych. W przypadku stwierdzenia uchybień w realizacji prawa wspólnotowego Parlament może powołać Komisję dochodzeniową, zwaną również śledczą. W ramach Parlamentu działa też Komisja ds. Petycji, która bada zasadność skarg kierowanych do Parlamentu przez osoby fizyczne i prawne. Pełni też funkcję kreacyjną - powołuje Rzecznika Praw Obywatelskich, który przyjmuje skargi na działanie instytucji wspólnotowych (z wyjątkiem Trybunału Sprawiedliwości).

do góry » Trybunał Europejski

Europejski Trybunał Sprawiedliwości został utworzony na mocy traktatu paryskiego o EWWiS z 1951 r. W skład Trybunału od 1 stycznia 1995 r. wchodzi 15 sędziów (reprezentowane są w wszystkie kraje nie wynika to jednak z przepisów prawnych, lecz z praktyki) oraz 9 adwokatów (w literaturze polskiej możemy spotkać również określenie rzeczników) generalnych.

Zasady działania

Nominacje sędziowskie pozostają w gestii rządów państw członkowskich. Art. 167 Traktatu o WE określa warunki jakie powinien spełniać kandydat na stanowisko sędziego ETS są to m.in.: uprawnienia wymagane do pełnienia najwyższych funkcji sędziowskich we własnym kraju oraz fakt bycia powszechnie uznanym ekspertem w dziedzinie prawa wspólnotowego. Kadencja trwa 6 lat, a co 3 lata następuje zmiana części składu sędziowskiego. ETS obraduje w ramach 4 izb w składzie 3 i 5 sędziów (sędziowie mogą wchodzić w skład więcej niż jednej izby).

Wśród organów WE Trybunał był pierwszym organem wspólnym dla trzech Wspólnot. Zakres jego kompetencji został więc uregulowany w trzech głównych traktatach: art. 164-188 Traktatu Rzymskiego o WE, art. 31-34 Traktatu Paryskiego o EWWiS oraz art. 136-160 Traktatu o EURATOM-ie. Sprawy proceduralne oraz organizację reguluje statut ustanowiony przez państwa członkowskie. Zakres kompetencji ETS jest jakościowo i ilościowo różny od podobnych mu organów w państwach narodowych. Wśród jego funkcji należy wymienić:

Orzekanie o zgodności aktów prawnych wydawanych przez organy WE z traktatami ustanawiającymi te wspólnoty (dotyczy tylko aktów prawnie wiążących, takich jak: rozporządzenia, dyrektywy, decyzje - nie zaś zaleceń czy opinii, art. 173 Traktatu Rzymskiego o WE) zarówno w przypadku przekroczenia kompetencji jak i zaniechania;

Podejmowanie decyzji na wniosek Komisji wobec państw członkowskich, które nie wypełniają zobowiązań traktatowych;

Funkcję organu doradczego na wniosek Rady Unii, Komisji lub państwa członkowskiego w zakresie zgodności z traktatami umowy międzynarodowej, która ma zostać zawarta. Opinia ETS nie ma charakteru wiążącego, jednak podpisanie umowy negatywnie zopiniowanej wymaga podjęcia specjalnej procedury określonej art. N Traktatu o Unii Europejskiej;

Na mocy art. 179 Traktatu Rzymskiego ETS rozstrzyganie sporów pomiędzy Wspólnotami a ich funkcjonariuszami. Ponadto udziela ochrony osobom prywatnym (fizycznym i prawnym) przed nieuprawnionym działaniom Wspólnot. Rozstrzyga również spory o naprawienie szkód spowodowanych działalnością funkcjonariuszy Wspólnot w czasie wykonywania obowiązków służbowych;

Pełnienie funkcji sądu apelacyjnego od orzeczeń Sądu Pierwszej Instancji.

do góry » Sąd Pierwszej Instancji

Szeroki zakres kompetencji Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości określają jego istotną pozycję w systemie organów wspólnotowych. Z drugiej strony, wielość spraw rozpatrywanych przez ETS oraz długi w związku z tym czas oczekiwania na rozstrzygnięcia wymusiło utworzenie kolejnej instytucji sądowniczej - Sądu Pierwszej Instancji.

Zasady działania

Możliwość powstania Sądu zostałazasygnalizowana w Jednolitym Akcie Europejskim podpisanym 17 lutego 1986 r., decyzję tę oddano w gestię Rady. Stosowna uchwała została podjęta 24 października 1988 r., co umożliwiło rozpoczęcie działalności Sądu 1 listopada 1989 r. Podstawę prawną działania Sądu stanowią: art. 11 Jednolitego Aktu Europejskiego wprowadzający art. 168a do Traktatu Rzymskiego, art. 140a Traktatu o EURATOM-ie i art. 32d Traktatu o EWWiS. W skład Sądu wchodzi 15 sędziów, mianowanych przez Radę Unii w oparciu o decyzję rządów państw członkowskich.

Kadencja wynosi 6 lat, istnieje możliwość reelekcji. Wymagania stawiane kandydatom na sędziów są analogiczne z tymi obowiązującymi dla ETS-u. Sąd Pierwsze Instancji orzeka w następujących sprawach:

Spory pomiędzy Wspólnotami a ich funkcjonariuszami;

Spory pomiędzy osobami prawnymi i fizycznymi a organami Wspólnot w zakresie stosowania prawa o konkurencji i antydumpingu;

Spory o odszkodowanie z tytułu odpowiedzialności deliktowej wyrządzone osobom fizycznym i prawnym w wyniku działalności organów WE i ich funkcjonariuszy;

Spory wniesione przeciwko Komisji przez przedsiębiorstwa na podstawie Traktatu o EWWiS (art. 50 i 57-66) dotyczące stosowania ograniczeń ilościowych na produkcję węgla i stali oraz kontrolę cen.

Procedura postępowania przed Sądem Pierwszej Instancji jest identyczna z tą obowiązującą dla ETS. Ponadto ETS stanowi instancję apelacyjną dla Sądu i ma moc uchylania jego orzeczeń. Obsługę administracyjną stanowią służby odpowiednie dla ETS, siedzibą jest Luksemburg. Podstawową różnicą dzielącą obydwa sądy jest zakres spraw podlegający ich orzecznictwu oraz nadrzędny charakter Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości. Polska - po wejściu do UE - będzie miała prawo posiadania 1 sędziego w ETS i 1 sędziego w Sądzie Pierwszej Instancji.

do góry » Komitet Ekonomiczno-Społeczny

Komitet Ekonomiczno-Społeczny powstał w wyniku podpisania Traktatu Rzymskiego dn. 25 marca 1957 r. Zapisy o jego działalności znajdują się również w Traktacie o EUROATOM-ie.

Zasady działania

Komitet składa się z 222 członków, pochodzących ze wszystkich państw piętnastki. Zasiadają w nim przedstawiciele różnych grup gospodarczych i społecznych (m.in. rolnicy, pracownicy komunikacji i transportu, producenci, kupcy, robotnicy, rzemieślnicy, przedstawiciele wolnych zwodów i organizacji społecznych). Najliczniej reprezentowane są w Komitecie kraje największe: Włosi, Niemcy, Brytyjczycy i Francuzi mają 24 przedstawicieli, Hiszpanie - 23; Austriacy, Belgowie, Grecy, Holendrzy, Portugalczycy i Szwedzi delegują do prac w Komitecie po 12 doradców; Duńczycy, Finowie i Irlandczycy - po 9; Luksemburczycy - 6. Członków KES powołuje Rada Unii Europejskiej. Kadencja trwa 4 lata, ale można ubiegać się o reelekcję. Komitet zbiera się dziesięć razy do roku. Jego członkowie są niezawiśli, nie obowiązują ich instrukcje narodowe. Po wstąpieniu do Unii Europejskiej Polska będzie miała 21 przedstawicieli w KES.

Zadania

Komitet Ekonomiczno-Społeczny to organ doradczo-konsultacyjny. Na jego forum przedstawiciele różnych środowisk mają możliwość wyrażenia swoich opinii na temat projektów legislacyjnych Unii Europejskiej. Komitet pełni funkcję organu doradczego Rady Unii Europejskiej i Komisji Europejskiej. W niektórych przypadkach (np. osiedlania się, ochrony zdrowia i ochrony konsumentów) organy te są zobligowane zasięgnąć opinii KES-u.

do góry » Komitet Regionów

Komitet Regionów powstał na mocy Traktatu o Wspólnocie Europejskiej, który wszedł w życie 1 listopada 1993 r.

Zasady działania

W skład Komitetu wchodzi 222 członków, reprezentujących regionalne i lokalne organizacje samorządowe ze wszystkich krajów piętnastki. Podział miejsc w Komitecie uwzględnia wielkość państw członkowskich. Po 24 przedstawicieli mają więc Francja, Niemcy, Wielka Brytania i Włochy; 21 - Hiszpania; po 12 - Austria, Belgia, Grecja, Holandia, Portugalia i Szwecja. Duńczycy, Finowie i Irlandczycy mają po 9 członków, a Luksemburczycy - 6. Ich kadencja trwa 4 lata. Komitet Regionalny dysponuje niezależną administracją, której podstawą jest Prezydium. Składa się ono z przewodniczącego, pierwszego wiceprzewodniczącego i 15 wiceprzewodniczących - po jednym z każdego kraju członkowskiego.

Zadania

Komitet wydaje opinie w kwestiach polityki regionalnej i rozwoju regionalnego. Jest ciałem doradczym Rady Unii Europejskiej, Komisji Europejskiej, a także - na mocy Traktatu Amsterdamskiego - Parlamentu Europejskiego.

do góry » Europejski Bank Odbudowy i Rozwoju

Europejski Bank Odbudowy i Rozwoju jest odpowiednikiem Europejskiego Banku Inwestycyjnego dla Europy Środkowej i Wschodniej. Powstał w 1989 r. Polskę reprezentuje w nim były premier Jan Krzysztof Bielecki.

Zadania

Do zadań Banku należy finansowe wspieranie transformacji ekonomicznej w krajach postkomunistycznych. Kapitał założycielski wynosi 10 mln ECU. Połowa z tego to udziały państw członkowskich.

do góry » Europejski Bank Inwestycyjny

Europejski Bank Inwestycyjny powstał na mocy Traktatów Rzymskich w 1958 r.

Zasady działania

Główne organy Banku to: Rada Gubernatorów, w której zasiadają ministrowie finansów wszystkich państw członkowskich UE, Rada Administracyjna, Rada Dyrektorów oraz Komisja Obrachunkowa.

Zadania

Bank wspiera wspólnotową politykę zrównoważonego rozwoju. Jego celem jest współfinansowanie projektów, które dążą do rozwoju regionów gospodarczo opóźnionych, poprawy infrastruktury transportowej i telekomunikacyjnej, ochrony środowiska, zmniejszenia zużycia energii czy rozwoju małej i średniej przedsiębiorczości. Kredyty w Banku mogą zaciągać przedsiębiorstwa państwowe i prywatne. Największymi beneficjentami są dotychczas Portugalczycy, Hiszpanie i Niemcy. EBI udziela pomocy finansowej także krajom basenu Morza Śródziemnego oraz 70 krajom Afryki, Karaibów i Pacyfiku oraz Azji Środkowej i Wschodniej, objętym programami PHARE i TACIS. Bank udzielił już pożyczek na sumę przekraczającą 200 mld dolarów.

do góry » Europejski Bank Centralny

Europejski Bank Centralny zainicjował swą działalności we Frankfurcie nad Menem 1 czerwca 1998 r.

Zasady działania

Wraz z narodowymi bankami centralnymi krajów strefy euro (kraje UE za wyjątkiem Wielkiej Brytanii, Szwecji i Danii) Europejski Bank Centralny tworzy Europejski System Banków Centralnych (ESBC). Najważniejszym organem decyzyjnym jest tu Rada Europejskiego Banku Centralnego, składająca się z prezesa, wiceprezesa, czterech członków zarządu i dwunastu prezesów banków narodowych. Kadencja prezesa EBC trwa osiem lat, prezesów banków narodowych - pięć. Obecnie prezesem EBC jest były minister finansów i były dyrektor Banku Centralnego Holandii Wim Duisenberg.

Zadania

Europejski Bank Centralny zarządza rezerwami walutowymi dwunastu państw "eurolandu", ustala poziom stóp procentowych w tych krajach, przeprowadza operacje dewizowe i dba o sprawne działanie systemów płatniczych. Decyduje również o emisji waluty euro.

Traktaty akcesyjne

Traktat akcesyjny dla 10 nowych państw członkowskich UE, podpisany 16 kwietnia 2003 roku w Atenach - jest najbardziej skomplikowana umową międzynarodową w historii. Dokument obejmuje bowiem bardzo dużo sfer życia, zapisany w 22 językach, a podpisany jest przez przedstawicieli aż 25 państw-stron.Ze strony polskiej traktat podpisali: premier Leszek Miller, minister spraw zagranicznych Włodzimierz Cimoszewicz oraz - nieco później - minister ds. europejskich Danuta Hübner.

Z czego składa się traktat?

Traktat składa się z kilku części, bo zawiera właściwy Traktat Akcesyjny, Akt Akcesyjny oraz protokoły i załączniki. Elementy te mają moc prawnie wiążącą i stanowią część aktu akcesyjnego. Ponadto dołączone są do niego deklaracje. Załącznikiem może być np. lista leków lub zakładów mleczarskich objętych okresem przejściowym, a dotyczą one poszczególnych postanowień dotyczących okresów przejściowych. Natomiast deklaracje do tzw. Aktu Końcowego Konferencji Akcesyjnej są jednostronnymi deklaracjami, które stanowią część Aktu Akcesyjnego, ale służą jedynie interpretacji traktatu i nie mają mocy prawnej. Właściwy Traktat Akcesyjny jest wspólny dla wszystkich 10 państw przystępujących do UE w 2004 roku, w pozostałych dokumentach traktatu są części wspólne i części dotyczące wyłącznie poszczególnych państw, natomiast deklaracje odnoszą się tylko do konkretnych państw. Przepisy dotyczące Polski mają zajmować największą część traktatu. Na razie nie wiadomo jaką będzie miała objętość, ale jeden tylko - co prawda najdłuższy - załącznik zawierający listę leków, zajmuje kilkaset stron. Cały traktat szacuje się na około 5 tys. stron, jednak do zakończenia prac redakcyjnych - nic nie wiadomo na pewno.

Traktat właściwy ma tylko trzy artykuły:

pierwszy o tym, że 10 państw przystępuje do UE

drugi o językach traktatu

trzeci o wejściu traktatu w życie.

Jednocześnie jest odwołanie to Aktu Akcesyjnego, w którym zawarte są szczegóły. Te trzy artykuły zajmują jedynie trzy strony, jednak cały tekst zajmuje stron 12, ponieważ są tam też elementy, które zwykle występują w umowach międzynarodowych, takie jak np. lista państw przystępujących do Unii, czy lista pełnomocników. Zasadniczym załącznikiem Traktatu jest Akt Akcesyjny o warunkach przystąpienia do UE, w którym zawarte są wszystkie wynegocjowane okresy przejściowe i dostosowania techniczne, czyli zmiany w ustawodawstwie wspólnotowym wynikające z rozszerzenia. Przykładem takich zmian technicznych są np. unijne grupy robocze, których skład z obecnych 15 członków, skład musi być rzszerzony do 25, czy nalepki na sprzęcie gospodarstwa domowego informujące o zużyciu prądu, które będą musiały być napisane również w językach nowych państw członkowskich. Większość rozwiązań technicznych jest takich samych dla wszystkich 10 krajów. Akt Akcesyjny z kolei dzieli się na część wspólną dla wszystkich nowych państw i część odnoszącą się tylko do niektórych. W części dotyczącej wynegocjowanych warunków członkostwa jest podobnie: są tam zapisy o rozwiązaniach przejściowych dotyczących wszystkich członków i te, które dotyczą poszczególnych państw. W tej ostatniej części widoczny będzie indywidualny uzysk negocjacyjny każdego z kandydatów.

Wcześniejsze traktaty

Wszystkie dotychczasowe traktaty akcesyjne są stanowią odmiany Traktu Rzymskiego, na podstawie którego została utworzona Europejska Wspólnota Gospodarcza. Ten pierwszy, unijny dokument podpisali przywódcy sześciu państw (Niemiec, Francji, Włoch, Belgii, Holandii i Luksemburga) 25 marca 1957 roku na rzymskim Kapitolu.

Kolejny: Jednolity Akt Europejski, podpisano w 1986 roku, a siedem lat później na jego podstawie powstał Jednolity Rynek. W 1992 roku podpisany został Traktat z Maastricht, dzięki któremu EWG przekształcono w Unię Europejską i powstała wspólna waluta - euro.

Następny - Traktat Amsterdamski - podpisano w 1997 roku, na jego podstawie prawo europejskie objęło obszar "bezpieczeństwo i wymiar sprawiedliwości", co pozwoliło znieść kontrolę na wewnętrznych granicach Wspólnoty.

Ostatni - Traktat Nicejski z 2001 roku, pozwolił na zmiany w instytucjach europejskich przygotowujące UE do kolejnego rozszerzenia, tym razem o 10 nowych członków. Część europejskiego prawa stanowią także traktaty o przystąpieniu do Unii kolejnych państw: z 1973 roku rozszerzenie o Wielką Brytanię, Irlandię i Danię, w 1981 roku o Grecję, w 1986 roku o Hiszpanię i Portugalię oraz w 1995 roku o Szwecję, Finlandię i Austrię.

Harmonogram prac nad traktatem

Przekazanie uwag państw przystępujących do Unii Europejskiej dotyczących korekt technicznych, opuszczeń i uwag o charakterze prawno-językowym - 13 lutego;

przyjęcie przez Komisje Spraw Zagranicznych PE - 18 lutego; oficjalne przekazanie Parlamentowi Europejskiemu - 20 lutego;

finalne prace prawników lingwistów - w marcu;

dyskusja w Komisji Spraw Zagranicznych PE z udziałem Guentera Verheugena - 18-19 marca; wydanie opinii przez Parlament Europejski - 9 kwietnia;

decyzja Rady UE o akceptacji wniosków akcesyjnych - 14 kwietnia;

podpisanie Traktatu Akcesyjnego - 16 kwietnia 2003 r.

Po stronie polskiej zgodę na podpisanie Traktatu akcesyjnego wyraża, w drodze uchwały, Rada Ministrów. Podpisanie Traktatu po stronie polskiej musi być poprzedzone następującymi działaniami wynikającymi z ustawy o umowach międzynarodowych: opracowanie tekstu uzasadnienia projektu Traktatu - do końca lutego; uzgodnienia międzyresortowe projektu Traktatu - 3-17 marca; przekazanie Sekretarzowi Rady Ministrów wniosku o udzielenie przez Radę Ministrów zgody na podpisanie Traktatu - 24 marca; uchwała Rady Ministrów udzielająca zgody na podpisanie Traktatu 8 kwietnia; podpisanie Traktatu 16 kwietnia br.

Fundusze Strukturalne

Fundusze Strukturalne są instrumentami Polityki Strukturalnej Unii Europejskiej. Ich zadaniem jest wspieranie restrukturyzacji i modernizacji gospodarek krajów UE. W ten sposób wpływa się na zwiększenie spójności ekonomicznej i społecznej Unii. Fundusze kierowane są do tych sektorów gospodarki i regionów, które bez pomocy finansowej nie są w stanie dorównać do średniego poziomu ekonomicznego w UE.

W skład Unii wchodzą regiony dobrze rozwinięte, takie jak południowa Anglia, okolice Paryża, czy Holandia oraz te, których poziom rozwoju znacznie odbiega od "średniej europejskiej". Są nimi Grecja, Irlandia, Portugalia, Północna Skandynawia i Południowe Włochy. Polityka Strukturalna i Fundusze mają pomóc władzom centralnym i regionalnym słabiej rozwiniętych regionów w rozwiązaniu ich najważniejszych problemów gospodarczych.

Istnieją cztery Fundusze Strukturalne:

Obok nich działa Fundusz Spójności », inaczej nazywany Funduszem Kohezji lub Europejskim Funduszem Kohezji, jest to czasowe wsparcie finansowe dla krajów Unii Europejskiej, których Produkt Krajowy Brutto nie przekracza 90% średniej dla wszystkich krajów członkowskich (Grecja, Portugalia, Hiszpania i Irlandia). Fundusz ten nie należy do grupy Funduszy Strukturalnych, ze względu na określony czas w którym działa. Poprzez swój charakter i cel, Fundusz Spójności jest instrumentem polityki strukturalnej. Realizację Funduszu Spójności zaplanowano na lata 1993-99. Na szczycie UE w Berlinie postanowiono przedłużyć jego działanie do 2006 r.

Według jakich zasad działa Regionalna Polityka Strukturalna oraz Fundusze Strukturalne?

Zasada pomocniczości (subsydiarności) - podstawowa zasada funkcjonowania UE: polityka strukturalna jest jedynie uzupełnieniem działań podejmowanych na poziomie lokalnym, regionalnym lub krajowym (wspierane są te przedsięwzięcia na które brakuje środków).

Zasada koncentracji - wynika z niej, że środki płynące z Unii Europejskiej są przeznaczone dla regionów, które znajdują się w najtrudniejszej sytuacji ekonomicznej; do tej grupy kwalifikują się regiony objęte pomocą w ramach celów polityki strukturalnej.

Zasada partnerstwa - polega na współpracy Komisji Europejskiej z odpowiednimi władzami krajowymi, regionalnymi i lokalnymi; dzięki temu środki pomocowe kierowane są do obszarów, które potrzebują największego wsparcia.

Zasada programowania - wynika z niej, że pomoc przeznaczona jest na program trwałego rozwiązywania problemów danej gałęzi gospodarki lub danego regionu.

Zasada współfinansowania - oznacza, że dofinansowanie z UE ma uzupełniać fundusze z budżetu krajowego; nie powinny ich więc zastępować.

Cele funkcjonowania Regionalnej Polityki Strukturalnej i Funduszy Strukturalnych

CEL 1 - obejmuje on regiony zapóźnione w rozwoju. Podstawowym kryterium jest dochód PKB na mieszkańca poniżej 75%. Dodatkowo tym celem zostały objęte tereny słabo zaludnione (poniżej 8 mieszk. na jeden km. kwadratowy) oraz obszary ultraperyferyjne (najbardziej oddalone). Niemal 70% wszystkich środków funduszy strukturalnych jest przeznaczane na działania w ramach tego celu. Regiony objęte celem 1 nie mogą być objęte żadnym innym celem.

CEL 2- w jego ramach prowadzone są działania prowadzące do odbudowy terenów silnie uzależnionych od upadających gałęzi gospodarki. Na realizację tego celu przeznaczonych jest 11% wszystkich środków funduszy strukturalnych.

CEL 3 - udzielana pomoc w ramach w jego ramach ma służyć modernizacji rynku pracy poprzez szkolenia zawodowe, lokalne inicjatywy w zakresie zatrudnienia oraz poprawę dostępu do miejsc pracy.

Europejski Fundusz Orientacji i Gwarancji Rolnej (EAGGF - European Agriculture Guidance and Guarantee Funds)

Europejski Fundusz Orientacji i Gwarancji Rolnej (EAGGF - European Agriculture Guidance and Guarantee Funds) powstał w 1964 roku na mocy Traktatu ustanawiającego Europejską Wspólnotę Gospodarczą (1957). Zajmuje się wspieraniem przekształceń struktury rolnictwa oraz wspomaganiem rozwoju obszarów wiejskich. Na Europejski Fundusz Orientacji i Gwarancji Rolnej jest przeznaczana największa część budżetu Unii Europejskiej (w 1999 przeznaczono na ten cel 42,2 procenta budżetu).

Ponadto środki Funduszu pochodzą z opłat nakładanych na importowane spoza Unii Europejskiej produkty rolne. EAGGF składa się z dwóch sekcji: Sekcji Gwarancji, która finansuje wspólną politykę rolną (zakupy interwencyjne produktów rolnych, dotacje bezpośrednie dla rolników) oraz Sekcji Orientacji, która wspiera przekształcenia w rolnictwie w poszczególnych państwach UE i jest instrumentem polityki strukturalnej. W ramach Sekcji Orientacji EAGGF realizuje się następujące zadania:

rozwój i modernizacja terenów wiejskich

wspieranie inicjatyw służacych zmianom struktury zawodowej na wsi (w tym kształcenia zawodowego rolników i ich przekwalifikowania do innych zawodów)

wspomaganie działań mających na celu zwiększenie konkurencyjności produktów rolnych

restrukturyzacja oraz dostosowanie potencjału produkcyjnego gospodarstw do wymogów rynku

pomoc przy osiedlaniu się młodych rolników

wspieranie rozwoju ruchu turytycznego i rzemiosła

rozwój i eksploatacja terenów leśnych

inwestycje w ochronę środowiska

wyrównywanie szans gospodarstw położonych na terenach górzystych i terenach dotkniętych kataklizmami

do góry »

Europejski Fundusz Społeczny (ESF - European Social Fund)

Europejski Fundusz Społeczny (ESF - European Social Fund) jest pierwszym z zastosowanych we Wspólnocie instrumentów polityki strukturalnej. Został powołany do życia na podstawie art. 123 Traktatu ustanawiającego Europejską Wspólnotę Gospodarczą (1957). Fundusz działa od 1960 roku, a jego głównym celem jest walka z bezrobociem w krajach członkowskich.

Środki finansowe są przeznaczane na pomoc dla różnych regionów i grup społecznych w tym w szczególności dla pracowników zagrożonych bezrobociem długoterminowym oraz dla ludzi młodych (do 25 roku życia) wkraczających dopiero na rynek pracy. Pomoc z Europejskiego Funduszu Społecznego jest realizowana poprzez:

organizowanie szkoleń rozwijających umiejętności zawodowe (w tym praktyk i szkoleń wewnątrzzakładowych), przez co zwiększa się możliwości

pracowników na rynku pracy

ulepszanie systemów powszechnego kształcenia oraz dostosowywanie ich do aktualnego zapotrzebowania na rynku pracy

kształcenie kadr, ekspertów i personelu dydaktycznego

wspieranie pośrednictwa pracy oraz organizacji zajmujących się doradztwem i informacją zawodową

wspieranie programów mających na celu tworzenie nowych miejsc pracy w tym zatrudnienia w małych i średnich przedsiębiorstwach

walkę z dyskryminacją zawodową w tym wyrównywanie szans kobiet i mężczyzn na rynku pracy

wspieranie grup ludzi odrzuconych i defaworyzowanych przez społeczeństwo (np. bezdomnych i uzależnionych)

pomoc techniczną, badania naukowe i promowanie nowych technologii

Budżet Europejskiego Funduszu Społecznego wynosi na lata 2000-2006 około 60 miliardów euro, co stanowi około 30 procent środków przeznaczonych dla Funduszy Strukturalnych przez Unię Europejską na lata 2000-2006 (jest to razem prawie 195 miliardów euro).

do góry »

Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego (ERDF - European Regional Development Fund)

Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego (ERDF - European Regional Development Fund) powstał w 1975 roku jako reakcja na coraz głębsze rozbieżności w rozwoju regionów (spowodowane kryzysem gospodarczym i przystąpieniem do UE Wielkiej Brytanii i Irlandii). Jego głównym zadaniem jest niwelowanie dysproporcji w poziomie rozwoju regionalnego krajów należących do UE.

Pomoc w ramach tego funduszu obejmuje inicjatywy w następujacych dziedzinach:

inwestycje produkcyjne umożliwiające tworzenie lub utrzymanie stałych miejsc pracy

inwestycje w infrastrukturę, z uwzględnieniem tworzenia sieci transeuropejskich dla regionów objętych celem nr 1

inwestycje w edukację i opiekę zdrowotną w regionach objętych celem nr 1

rozwój potencjału lokalnego: małych i średnich przesiębiorstw

działalność badawczo-rozwojowa

inwestycje związane z ochroną środowiska

Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego wspierając wybrane regiony wpółfinansuje realizację celów nr 1 i 2 Polityki Strukturalnej UE. Są to: rozwój i dostosowania strukturalne regionów opóznionych w rozwoju oraz przekształcenia strukturalne terenów silnie uzależnionych od upadająch gałęzi przemysłu.


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
200405 3577
3577
3577
3577
3577
3577
3577
3577
3577
3577 bukiet słoneczników

więcej podobnych podstron