HODOWLA RYB, WYKŁAD 1, 01.09.2010R.
Prof. dr hab. Ryszard Wojda.
WYKŁADY Z RYBACTWA ŚRÓDLĄDOWEGO.
1. Program zajęć, literatura, historia, biotopy - woda.
2. Fizyko-chemiczne właściwości wody.
3. Biotopy - jeziora, rzeki, zbiorniki zaporowe.
4. Biotop stawu, budownictwo stawowe.
5. Rozmnażanie karpi, tarło, przesadki I-sze.
6. Wychów narybku, zimowanie ryb, kroczki, handlówka.
7. Żywienie ryb, karpi.
8. Nawożenie stawów. Dezynfekcja stawów.
9. Kultura stawów; uprawa rolnicza, osuszalność, regulacja wzrostu wyższej roślinności wodnej.
10. Wychów ryb dodatkowych w stawach karpiowych.
11. Chów pstrąga.
12. Odłowy ryb. Magazynowanie ryby kupieckiej.
13. Profilaktyka stosowana w gospodarstwach stawowych.
HISTORIA RYBACTWA.
1. Ben - Hassen XVIII i XVII w p.n.
2. Arystoteles - IV w p.n.
3. Starożytny Rzym - Lucullus w Neapolu.
4. XII i XIII w - początki stawów w Polsce.
5. XIV w - Zator, Osiek, w dolinie Oświęcimia, Przygodzice i Milicz, w dorzeczu Baryczy, Łyszkowice, środkowa Polska.
6. Olbrychta Strumieńskiego w 1573 „O sprawie sypaniu wymierzaniu i rybieniu stawów”; wyd. w Krakowie po polsku.
7. Dzieło Dubraviuse z 1547r biskup z Ołomuńca.
8. Stanisława Stroynowskiego z 1609r „Opisanie porządku stawowego”, tłumaczone na inne języki.
9. Powstają Tomice, Landek, Krzemień, Gołysz, Ochaby.
10. Rozwój nauk biologicznych:
Borelli we Włoszech - anatomię ryb;
Cuvier, Agassiz i Bonaparte - systematyką ryb, Nordman - w morzu Czarnym, Eckel - m. kaszmiru i Syrin, Badilowski w wodach hińskich, XVII w ks. Kluk w 1780 „Zwierząt domowych i dzikich osobliwie krajowych, historii naturalnej początki i gospodarstwo potrzebnych domowych chowanie, rozmnażanie, chorób leczenie, dzikich łowienie, oswojenie, zażycie szkodliwych zaś wygubienie” tom III o gadzie i rybach.
11. Wojny szwedzkie XVII-XVIII Ew.
12. Dubicz (Dubisch).
HYDROLOGIA - nauka o wodzie i wodach na powierzchni ziemi.
Hydrografia - zajmuje się opisami występowania wód w przyrodzie.
Hydrobiologia - bada organizmy wodne i warunki ich występowania.
HYDROBIOLOGIA - biologia środowiska wodnego, ekologia wód; dział hydrologii zajmujący się biologią organizmów wodnych oraz ich rolą w przetwarzaniu materii i energii. Obejmuje szereg dyscyplin podstawowych (np. trofologię wód, hydrozoologię, hydrobotanikę) oraz stosowanych (hydrobiologia rybacka, h. techniczna). Hydrobiologię zawężoną do środowiska słodkowodnego nazwano limnobiologią, a morskiego oceanobiologią.
HYDROBOTANIKA - dział botaniki zajmujący się badaniem i opisywaniem roślinności żyjącej w środowisku wodnym. Dostarcza informacji o morfologiczno-anatomicznych i fizjologicznych przystosowaniach roślin do życia w środowisku wodnym; zajmuje się ekologią roślin wodnych z uwzględnieniem poszczególnych gatunków, jak tez całych grup systematycznych; opisuje roślinność żyjącą w różnych typach akwenów z uwzględnieniem struktury i ekologii zbiorowisk roślinnych, przebiegu procesu zarastania akwenów, sukcesji roślinnej. Znajomość hydrobotaniki jest niezbędna dla uzyskania pełnej charakterystyki wód powierzchniowych, umożliwia oddziaływanie na produkcyjność zbiorników wodnych oraz stwarza możliwości ich racjonalnego zagospodarowania.
ORGANIZM otacza pewna przestrzeń zwana środowiskiem ekologicznym.
Na ziemi środowisko zamieszkałe przez organizmy żywe, nazywamy biosferą.
Biosfera dzieli się na trzy wielkie działy zwane biocyklami: atmosferę, litosferę, hydrosferę.
Ta część hydrosfery o wyraźnie zbliżonych cechach nazywamy biotop wodny.
W każdym biotopie występuje zespół organizmów powiązanych ze sobą jak i ze swym środowiskiem wzajemnymi zależnościami ekologicznymi i taki zespół nazywamy biocenozą.
Mniejszy odcinek występujący w biocenozie nazywamy siedliskiem, czyli habitatem.
BIOTOP - obszar o podobnych warunkach środowiskowych, zasiedlony przez populacje, dla których stanowi naturalną przestrzeń życiową oraz środowisko życia organizmów.
Podział wód na świecie - wg ilości ich występowania:
- morskich 97,4%
- śródlądowych 2,6%
Wody śródlądowe (przyjęta za 100%):
- wody zawarte w lodowcach i wody gruntowe 98%
- wody zawarte w jeziorach, rzekach, zbiornikach zaporowych i stawach 2%
ŚRÓDLĄDOWE WODY POWIERZCHNIOWE.
a) Wody płynące
- rzeki
- zbiorniki zaporowe
- jeziora i inne zbiorniki naturalne (przepływowe)
- potoki górskie
b) Wody stojące
- stawy sztuczne
+ stawy pstrągowe
+ stawy karpiowe
- jeziora i inne zbiorniki naturalne (zamknięte)
Jest to podział prawny i hydrologiczny powierzchniowych wód lądowych.
Wody zaklasyfikowane jako powierzchniowe wody płynące oraz grunty pod tymi wodami stanowią własność Skarbu Państwa.
Płynące wody publiczne oraz grunty pokryte …………… nie podlegają obrotowi cywilnoprawnemu z wyjątkiem przypadków ………….. w ustawie.
ILOŚĆ WODY W POLSCE:
Pod względem ilości zajmujemy 22-26 miejsce w Europie na 31 państw.
Pod względem zasobności: Polsce na 1 mieszkańca ilość wody wynosi - 1700m3, a w Europie zachodniej - 4000m3.
Możliwości retencji wód:
- w Polsce 5% globalnego dopływu.
- w Czechach 12%
- w Bułgarii 15%
- w Niemczech 16%
Wielkość połowów ryb morskich i produkcji ryb śródlądowych na świecie w tys. ton.
ROK |
1980 |
1990 |
1994 |
1995 |
2000 |
2005 |
… ryb morskich i Śródlądowych na Świecie w tym: |
72 132 |
97 854 |
109 585 |
113 000 |
126 000 |
136 000 |
Morskich |
64 516 |
83 052 |
90 412 |
92 000 |
97 500 |
108 000 |
Wód śródlądowych |
7 616 |
14 802 |
19 173 |
21 000 |
28 500 |
34 500 |
Wód słodkowodnych w % W stosunku do świata |
10,5 |
15,3 |
17,5 |
18,6 |
22,6 |
25 |
ZAPASY HYDROSFERY NIERYBNE.
Wieloryby, płetwonogi, syreny, ptaki morskie, żółwie morskie.
Bezkręgowce - głowonogi, ostrygi, omułki.
Szkarłupnie - strzykwy, korale, gąbki, rośliny morskie.
Aquacultury.
Z 1 akra (0,4 ha) rocznie można uzyskać 128kg mięsa wołowego.
Tj. 200 000 cal.
Na tej powierzchni wodnej akwakultury można uzyskać 18 ton omułków, z których otrzymuje się 4,5 ton mięsa równowarte 3 mil cal.
Z 1 ha powierzchni akwakultury wodnej można uzyskać rocznie 20 ton s.m. org. rośliny wodnej - Chlorelli.