Model AS-AD

W modelu IS-LM oraz w krzyżu keynesowskim zakładaliśmy, że ceny w gospodarce są stałe. Teraz uchylimy to założenie.

Krzywa AD

Krzywą AD wyprowadza się z modelu IS-LM. Każdy punkt na krzywej AD reprezentuje równowagę z modelu IS-LM (czyli jednoczesną równowagę na rynku dóbr i usług oraz na rynku pieniężnym). Graficzne wyprowadzenie krzywej AD pokazuje rysunek 1.

Rysunek 1.

Przesunięcie krzywej LM na rysunku 1. wynika ze spadku poziomu cen z P_ do P₂.

Krzywa AS

Krzywa AS to krzywa zagregowanej podaży. Jej nachylenie zależy od analizowanego okresu.

W długim okresie krzywa AS jest pionowa (LAS) - AS klasyczna.

W krótkim okresie jest dodatnio nachylona (SAS).

W „bardzo” krótkim okresie jest pozioma. „Bardzo” krótki okres to ten, który analizowaliśmy w modelu IS-LM oraz w krzyżu keynesowskim. Innymi słowy - założenie w modelu IS-LM oraz w krzyżu keyensowskim o stałości cen oznaczało poziomą AS.

Rysunek 2.

Przesunięcia krzywych

Ekspansywna polityka fiskalna i monetarna przesuwają AD w prawo.

Restrykcyjna polityka fiskalna i monetarna przesuwają AD w lewo.

Wzrost (spadek) wydatków autonomicznych przesuwa AD w prawo (w lewo).

Wzrost kosztów produkcji przesunie krzywą SAS do góry.

Wzrost płac nominalnych w przedsiębiorstwach przesunie SAS do góry.

Postęp technologiczny, zwiększenie zasobów czynników produkcji itp. przesuną LAS w prawo.

Polityka gospodarcza w modelu AS-AD

Nachylenie krzywej AS ma kluczowe znaczenie dla analizowanych skutków polityki fiskalnej i monetarnej. W przypadku poziomej AS, analiza w ramach modelu AS-AD sprowadza się do analizy w ramach modelu IS-LM. Skutki polityki fiskalnej i monetarnej w przypadku keynesowskiej krzywej AS przedstawia Rysunek 3.

Rysunek 3.

W dolnej części rysunku przesunięcie krzywej LM spowodowane było wzrostem nominalnej podaży pieniądza, a nie spadkiem cen!!!

Drugim skrajnym przypadkiem jest pionowa krzywa AS (LAS). Polityka skierowana na pobudzanie popytu jest w długim okresie nieskuteczna. Przedstawia to rysunek 4.

a)

b)

Rysunek 4.

W długim okresie, produkcja jest na poziomie potencjalnym. Oznacza to, że ekspansywna polityka fiskalna lub monetarna powoduje w długim okresie wzrost cen. Na wykresie IS-LM jest to reprezentowane przez przesunięcie krzywej LM do góry (UWAGA: przesunięcie krzywej LM wynikające ze wzrostu cen oznacza przesuwanie się wzdłuż krzywej AD w kierunku „pólnocno-zachodnim”). W krótkim okresie równowaga ustali się na przecięciu nowej krzywej AD (AD₂) z krótkookresową krzywą podaży SAS (nie ma tego na rysunku, ale było na ćwiczeniach). Równowaga długookresowa zostanie osiągnięta dzięki dostosowaniu po stronie zagregowanej podaży (SAS przesunie się do góry, tak by przeciąć LAS w tym samym punkcie co AD₂).

Szoki podażowe

Szok podażowy jest spowodowany gwałtownym wzrostem kosztów produkcji. Może być wywołany np. wzrostem cen ważnego surowca (takiego jak ropa). Graficznie skutki szoku podażowego pokazuje Rysunek 5.

Skutkiem szoku podażowego jest stagflacja - inflacja połączona z recesją. Mamy więc jednoczesne wystąpienie wyższej inflacji i wzrost bezrobocia. Co się stanie w długim okresie? Wzrost bezrobocia doprowadzi do spadku płac, co z kolei będzie przesuwało SAS w dół. W długim okresie gospodarka wróci do punku wyjścia.

Rysunek 5.

---