1. Pyrus Pyraster - Grusza Dzika
rodzina różowate - Rosaceae, podrodzina Maloideae
cechy charakterystyczne: posiada ciernie
2. Thymus Serpyllym - Macierzanka Piaskowa
rodzina jasnotowate - Lamiaceae
Roślina lecznicza, surowiec zielarski: ziele Herba Serpylli. Zawiera olejki eteryczne. Działanie: dezynfekujące, wykrztuśne, przeciwzapalne, poprawia trawienie.
3. Betula Pendula - Brzoza brodawkowata
Rodzina brzozowate - Betulaceae
Roślina lecznicza - liście brzozy mają działanie moczopędne, przeciwreumatyczne i napotne. Poprawiają także przemianę materii i działają odtruwająco na układ krwionośny
4. Hieracium pilosella - Jastrzębiec kosmaczek
Rodzina złożone - Asteraceae, podrodzina języczkowate - Liguliflorae
Roślina lecznicza - surowcem leczniczym jest ziele (Herba Hieracii pilosellae syn. Herba Pilosellae) zawierające kumaryny (umbeliferon), garbniki, gorycze, flawonoidy i inne związki czynne. Przetwory z ziela działają ściągająco, gojąco, rozkurczowo, wykrztuśnie i moczopędnie.
5. Cerastium holosteoides - Rogownica pospolita
Rodzina goździkowate - Caryophyllaceae
Rodzina turzycowate - Cyperaceae
7. Festuca - Kostrzewa
Rodzina wiechlinowate - Poaceae, podrodzina kostrzewowe - Festucoideae
8. Poa L. - Wiechlina
Rodzina wiechlinowate - Poaceae , podrodzina wiechlinowe - Pooideae
9. Juniperus Sabina - Jałowiec sabiński
Rodzina cyprysowate - Cupressaceae, podrodzina: Cupressoideae
10. Urtica dioica - Pokrzywa zwyczajna
Rodzina pokrzywowate - Urticaceae
Roślina lecznicza - Surowiec zielarski: liść - Folium Urticae, ziele - Herba Utricae dioicae, korzeń - Radix Utricae dioicae, nasiona pokrzywy - Semen Utricae dioicae. Działanie: stosowana w stanach zapalnych dróg moczowych. Zawarte w korzeniu sitosterole wykorzystywane są w leczeniu łagodnego przerostu prostaty. Jest środkiem pomocniczym w leczeniu cukrzycy. Wpływa dodatnio na procesy przemiany materii, pobudza działalność gruczołów wydzielania wewnętrznego i zwiększa ilość krwinek czerwonych, poprawia perystaltykę jelit. Pokrzywa pomaga też w pielęgnowaniu urody. Sprzyja gojeniu się ran, czyraków i wrzodów. Zdolność do tamowania krwotoków.
11. Cerastium arvense - Rogownica polna
Rodzina goździkowate - Caryophyllaceae
12. Herniaria gabra - Połonicznik nagi
Rodzina goździkowate - Caryophyllaceae
Roślina lecznicza - Działanie: nieznaczne działanie rozkurczowe na mięśnie gładkie, zwłaszcza dróg moczowych; dość słabe działanie moczopędne. Przetwory z połonicznika wywierają działanie przeciwbakteryjne na drobnoustroje znajdujące się w drogach moczowych, w tym również na szczepy oporne na antybiotyki i chemioterapeutyki.
Surowiec zielarski: ziele (Herba Herniariae)
14. Veronica chamaedrys - Przetacznik ożankowy
Rodzina Trędownikowate - Scrophulariaceae
13. Glechoma hederacea - Bluszczyk kurdybanek
Rodzina wargowe - Lamiaceae
Roślina lecznicza - Surowiec zielarski - ziele bluszczyku (Herba Hederae terrestris. Działanie - ziele stosowane przeciw zatruciu ołowiem, w medycynie ludowej w postaci naparu stosowany przy przewlekłych nieżytach dróg oddechowych, astmie, przeciw bólom żołądka, przy schorzeniach pęcherza i kamicy nerkowej. Zewnętrznie używany do przemywania ran i w chorobach skóry, ze względu na delikatne działanie ściągające, przeciwzapalne i przeciwbakteryjne.
*15. Linaria vulgaris - Lnica pospolita
Rodzina Trędownikowate - Scrophulariaceae
Roślina lecznicza: Surowiec zielarski: ziele (Herba Linariae). Zawiera alkaloid peganinę, fitosterole, kwasy organiczne, flawonoidy i inne. Działanie: łagodnie przeczyszczające, moczopędne, przeciwzapalne. Pobudza perystaltykę jelit, rozluźnia mięśnie gładkie dróg żółciowych. Napary używane były do łagodzenia dolegliwości hemoroidów. W tym celu wykonywano też maści z ziela lnicy zmieszanego ze smalcem. Ponieważ jej działanie przeczyszczające jest trzykrotnie słabsze od kruszyny, była używana w przewlekłych zaparciach u dzieci, osób starszych. Używano ją także przy zaburzeniach trawienia, wzdęciach i atonii jelit.
*16. Digitalis grandiflora - Naparstnica zwyczajna (CH)
Rodzina Trędownikowate - Scrophulariaceae
*17. Veronica officinalis Przetacznik leśny, przetacznik lekarski (E)
Rodzina Trędownikowate - Scrophulariaceae
*18. Euphrasia rostkoviana - Świetlik łąkowy (E)
Rodzina Trędownikowate - Scrophulariaceae
Roślina lecznicza - świetlik był stosowany do celów medycznych od bardzo dawna, uważano go za ziele uzdrawiające oczy. Surowiec: ziele świetlika (Herba Euphrasiae). Ziele zawiera glikozyd — aukubinę, garbniki, kwasy fenolowe, olejek eteryczny, pochodne kumaryny, sole mineralne szczególnie dużo związków miedzi i manganu. Działanie: używa się go do alergicznych i bakteryjnych zapaleń spojówek. Kwasy zawarte w świetliku mają cechy przeciwzapalne i przeciwbakteryjne. Uszczelniają naczynia krwionośne oczu, zapobiegają także krwawieniom z naczyń siatkówki. Odwar z ziela świetlika może być stosowany wewnętrznie w chorobach żołądka i wątroby, w zaburzeniach trawienia i w kolce żółciowej, u ludzi z obniżonym ciśnieniem tętniczym.
*19. Gratiola officinalis Konitrut błotny (E)
Rodzina Trędownikowate - Scrophulariaceae
20. Caragana arborescens - Karagana syberyjska zwana też akacją syberyjską
Rodzina bobowate - Fabaceae
21. Geum urbanum - Kuklik pospolity
Rodzina różowate - Rosaceae
Cecha charakterystyczna: kielich + kieliszek
Roślina lecznicza - Surowiec zielarski : korzeń (Radix Gei urbani, Radix Caryophyllatae); zawiera geinę (glikozyd), garbniki (do 30%), kwasy organiczne (galusowy, kawowy, chlorogenowy), flawonoid, eugenol (olejek eteryczny). Działanie : dawniej stosowano jako środek przeciwbiegunkowy, wzmacniający, ściągający i antyseptyczny w chorobach żołądka i malarii. Używany do płukania jamy ustnej, by wzmocnić dziąsła i zęby wykorzystywane jest również jego działanie antyseptyczne.
22. Ranunculus L. - Jaskier
Rodzina jaskrowate - Ranunculaceae
24. Cotoneaster Medik - Irga
Rodzina różowate - Rosaceae, podrodzina Maloideae
23. Crataegus monogyna - Głóg jednoszyjkowy
Rodzina różowate - Rosaceae
Roślina lecznicza- surowiec kwiat i owoc. Głóg zawiera: saponiny, flawonoidy, związki purynowe (adenina, guanina), nukleozydy (adenozyna, guanozyna), garbniki, witaminy, związki kumarynowe (eskulina, fitosterole). Działanie: rozkurczające naczynia wieńcowe serca i uspokajające. W postaci naparu lub nalewki spirytusowej stosuje się przy nadciśnieniu, przy nerwicach, bezsenności, dolegliwościach wieku starczego oraz w leczeniu po zawale mięśnia sercowego.
25. Solanum dulcamara- Psianka słodkogórz
Rodzina psiankowate - Solanaceae
Owoc: jagoda
26. Tilia cordata - Lipa drobnolistna
Rodzina Lipowate - Tiliaceae
Roślina lecznicza : Surowiec zielarski: kwiaty wraz z podsadkami(Flos Tilia). Działanie: kwiatostan zawiera ponad 20 flawonoidów, fitosterole, terpeny, garbniki, pektyny, olejek eteryczny, kwasy organiczne, sole mineralne, witaminę C i PP. Napar z kwiatów lipy stosuje się przede wszystkim w stanach gorączkowych w niektórych chorobach zakaźnych: w anginie, grypie, przy zapaleniu gardła i oskrzeli, oraz w tzw. przeziębieniach, jako środek napotny. Czasami jest stosowana również jako środek moczopędny, uspokajający i poprawiający apetyt.
27. Padus serotina - Czeremcha amerykańska
Rodzina różowate - Rosaceae, podrodzina Prunoideae
Cechy charakterystyczne: błyszczące liście, owoc pestkowiec
28. Viola arvensis - Fiołek polny (E)
Rodzin fiołkowate - Violaceae
Roślina lecznicza - Surowiec: cała roślina. Skład: ziele zawiera niewielką ilość alkaloidów, barwników, cukrów, kwasu winowego, ziele i korzeń zawierają dużo saponin. Działanie: moczopędnie, odtruwająco, stosuje się w chorobie wieńcowej oraz nadciśnieniu.
29. Arabis L. - Gęsiówka
Rodzina krzyżowe - Brassicaceae
30. Chelidonium majus - Glistnik jaskółcze ziele
Rodzina makowate - Papaveraceae
*31. Papaver dubium - Mak wątpliwy (E)
Rodzina makowate - Papaveraceae
*32. Papaver rhoeas - Mak polny (E)
Rodzina makowate - Papaveraceae
33. Alliaria petiolata - Czosnaczek pospolity
Rodzina krzyżowe - Brassicaceae
34. Veronica officinalis - Przetacznik leśny
Rodzina trędownikowate - Scrophulriaceae
35. Rosa canina - Dzika róża
Rodzina różowate - Rosaceae, podrodzina różowe - Rosoideae
Roślina lecznicza: Surowiec- dojrzałe owoce (Fructus Rosae). Zawierają oprócz ogromnej ilości witaminy C garbniki, karotenoidy, kwasy organiczne, olejki eteryczne, cukry, pektyny. Działanie: słabo rozkurczające, żółciopędne, łagodnie moczopędne
36. Rubus idaeus - Malina właściwa
Rodzina różowate - Rosaceae, podrodzina różowe - Rosoideae
Roślina lecznicza: Surowiec - owoc Fructus Rubi idaei (Bacca Rubi idaei) bogaty w cukry (sacharoza, fruktoza, glukoza), olejek eteryczny, pektyny, pochodne cyjanidyny, szereg witamin; oraz liść - Folium Rubi idaei - duża zawartość witaminy C (300 mg%), garbniki, kwasy organiczne, śluzy, żywice. Działanie: owoce mają działanie napotne i ogólnie wzmacniające ze względu na zawartość witamin. Podobne działanie, lecz jeszcze silniejsze mają liście, które ponadto działają moczopędnie, żółciopędnie, przeciwzapalnie, przeciwbakteryjnie, ściągająco, oraz poprawiają przemianę materii.
67. Quercus petraea - Dąb bezszypułkowy
Rodzina bukowate - Fagaceae
68. Quercus rubra - Dąb czerwony
Rodzina bukowate - Fagaceae
69. Quercus pubescens - Dąb omszony
Rodzina bukowate - Fagaceae
70. Quercus robur - Dąb szypułkowy
Rodzina bukowate - Fagaceae
Roślina lecznicza: Surowiec - Kora dębowa (Cortex Quercus) (również z dębu bezszypułkowego). Zawiera 9 do 20% garbników, kwasy fenolowe, związki żywicowe oraz terpentyny. Działanie: Odwar stosuje się do płukanek, okładów i obmywań przy stanach zapalnych skóry, błon śluzowych, odmrożeniach i lekkich oparzeniach. Posiada właściwości ściągające, przeciwzapalne, bakteriobójcze oraz przeciwbiegunkowe. Stosowany również przy nieżytach żołądka i jelit.
71. Agrimonia eupatoria - Rzepik pospolity
Rodzina różowate - Rosaceae, podrodzina różowe - Rosoideae
Roślina lecznicza: Surowiec - ziele (Herba Agrimoniae). Zawartość: m.in. garbniki, gorycze, olejek eteryczny, flawonoidy i kwas salicylowy. Działanie i zastosowanie: Napar z ziela to skuteczny środek korzystnie wpływający na procesy trawienia, pobudzający wydzielanie soków żołądkowych, ogólnie wzmacniający, przeciwkrwotoczny i hamujący krwawienia, zalecany i pomocny w kamicy nerkowej, żółciowej, w zaparciach, nietrzymaniu moczu, biegunce, marskości wątroby, zapaleniu pęcherza moczowego i reumatyzmie.
72. Malus sylvestris - Jabłoń dzika
Rodzina różowate - Rosaceae, podrodzina jabłoniowe - Maloideae
73. Myosotis L. - Niezapominajka
Rodzina szorstkolistne - Boraginaceae
74. Ajuga L. - Dąbrówka
Rodzina wargowe - Lamiaceae
75. Prunus domestica L. subsp. syriaca - Śliwa domowa mirabelka
Rodzina różowate - Rosaceae, podrodzina Prunoideae
76. Helichrysum arenarium - Kocanki piaskowe
Rodzina złożone - Asteraceae , podrodzina rurkowate - Asteroideae
Roślina lecznicza: Surowiec: Kwiaty Inflorescentia Helichrysi. Zawierają glukozydy, karotenoidy, fitosterole, kwasy organiczne, garbniki i olejek eteryczny. Działanie: Odwar z kocanek działa z powodzeniem w schorzeniach wątroby, w stanach zapalnych i skurczowych dróg żółciowych, w zaburzeniach trawienia. Helichryzyna pobudza apetyt. Stosowana jest również przy reumatyzmie, podagrze. Działają żółciopędne, moczopędnie, przeczyszczająco i pobudzająco na czynności żółciowe.
77. Fagus sylvatica - Buk zwyczajny
Rodzina bukowate - Fagaceae
78. Hypericum perforatum - Dziurawiec zwyczajny
Rodzina dziurawcowate - Clusiaceae
Roślina lecznicza - Surowiec: Ziele dziurawca (Herba Hyperici) . Zawiera czerwony barwnik hyperycynę, pseuohypericynę, flawonoidy (rutyna, kwercetyna), hiperozyd, bakteriobójcze garbniki, witaminy A i C oraz olejek eteryczny. Działanie: Zmniejsza objawy łagodnej formy depresji (hamuje rozkład neurotransmiterów w mózgu i działa jako inhibitor zwrotnego wychwytu serotoniny). Pomaga przy lekkiej bezsenności, a także przy migrenie. Ma działanie żółciopędne, żółciotwórcze, pobudzające trawienie, przeciwzapalne i dezynfekcyjne. Może powodować reakcje fototoksyczne.
79. Potentilla argentea - Pięciornik srebrny
Rodzina różowate - Rosaceae
80. Arctium minus - Łopian mniejszy
Rodzina złożone - Asteraceae , podrodzina rurkowate - Asteroideae
Surowiec leczniczy: korzeń łopianu ( Bardanae radix ) . Skład chemiczny: Surowiec zawiera związki poliacetylenowe z grupy C13 - alkinenów, wykazujące wysoką aktywność bakterio- i grzybostatyczną. Ponadto występuje olejek eteryczny, sterole, inulina, śluz i sole mineralne. Działanie i zastosowanie: Napary i wyciągi z korzenia hamują rozwój bakterii i grzybów chorobotwórczych, działają przeciwzapalnie, pobudzają wydzielanie kwasu solnego, żółci oraz enzymów trzustkowych, stosowany jest jako środek moczopędny i napotny. Wyciągi olejowe lub spirytusowe stosowane są przeciwko wypadaniu włosów.
81. Rubus Cassius - Jeżyna popielica
Rodzina różowate - Rosaceae, podrodzina różowe - Rosoideae
Roślina lecznicza: Surowiec : Liść - Folium Rubi caesii, "owoc" - Fructus rubi caesii. Liście zawierają garbniki, flawonoidy, kwasy organiczne i witaminę C. Działanie. Liście mają działanie przeciwbiegunkowe, przeciwzapalne i przeciwbakteryjne na przewód pokarmowy, działają lekko napotnie. Łagodnie regulują przemianę materii i ułatwiają usuwanie z moczem toksycznych metabolitów. Sok ze świeżych owoców jeżyny, podobnie jak z malin, jest masowo wykorzystywany jako środek dietetyczny. Działa lekko przeciwgorączkowo i napotnie.
82. Robinia pseudoacacia - Robinia akacjowa
Rodzina motylkowate - Fabaceae
Roślina lecznicza : Surowiec: kwiaty (Flos Pseudoacaciae = Flos Robiniae). Zawierają olejki eteryczne, kwasy organiczne, flawonoidy, sole mineralne, cukry, garbniki. Działanie : moczopędne, rozkurczowe, żółciopędne. Napary polecane są dla alergików.
83. Vaccinium myrtillus - Borówka czarna
Rodzina wrzosowate - Ericaceae
Roślina lecznicza: Surowiec: Owoc - Fructus Myrtilli (Farmakopea - Fructus Vaccinii), liść - Folium Myrtilli. Owoce zawierają garbniki (do 15%), kwasy (bursztynowy, jabłkowy i cytrynowy), pektyny, antocyjany, witaminy C i B1, karotenoidy. Liście zawierają glikozydy flawonowe, glikozydy fenolowe (gł. arbutynę), garbniki, antocyjany, olejek eteryczny. Działanie : Świeże owoce mają działanie rozluźniające przy zaparciach i jednocześnie przeciwbiegunkowe. Owoce suszone działają tylko przeciwbiegunkowo, antyseptycznie, przeciwgorączkowo. Liście stosuje się w stanach zapalnych układu moczowego i przewodu pokarmowego oraz jako środek pomocniczy przy cukrzycy.
85. Vaccinium vitis-idaea - Borówka brusznica
Rodzina wrzosowate - Ericaceae
Roślina lecznicza, Surowiec: liście borówki - Folium Vitis idaeae, owoce - Fructus Vitis idaeae. Zawierają Glikozydy: arbutyna, metyloarbutyna, erykolina; kwasy organiczne, garbniki katechinowe, antocyjany, witaminy: B1, B2, PP, C. Działanie: moczopędne, przeciwbiegunkowe, antyseptyczne i ściągające. Owoce działają regulująco na czynności trawienne, stosowane raczej jako środek dietetyczny.
84. Sorbus intermedia - Jarząb szwedzki
Rodzina różowate - Rosaceae
*85. Ledum palustre - Bagno zwyczajne
Rodzina wrzosowate - Ericaceae
*86. Arctostaphylos uva-ursi - Mącznica lekarska
Rodzina wrzosowate - Ericaceae
Roślina lecznicza Surowiec: Liść mącznicy - Folium Uvae-ursi. Zawierają do 20% garbników, glikozydy (arbutynę i metyloarbutynę), flawonid - izokwertycynę, wolny hydrochinon, kwasy organiczne (elagowy, galusowy i chinowy) oraz śluzy. Działanie: moczopędnie, ściągająco i antyseptycznie
87. Geranium L. - Bodziszek
Rodzina bodziszkowate - Geraniaceae
88. Cerasus avium - Czereśnia
Rodzina różowate - Rosaceae, podrodzina Prunoideae
89. Frangula alnus - Kruszyna pospolita
Rzodzina szakłakowate - Rhamnaceae
Roślina lecznicza : Surowiec: kora (Cortex frangulae) zawiera glikozydy antrachinowe (m. in. frangulinę), flawonoidy, garbniki, saponiny. Działanie : przeczyszczające i pobudzające perystaltykę jelit.
90. Saponaria officinalis - Mydlnica lekarska
Rodzina goździkowate - Caryophyllaceae
Roślina lecznicza : Surowiec: kłącze z korzeniami (Radix Saponariae) zawiera ok. 5% saponin, glikozydy, węglowodany, sole mineralne. Działanie : wykrztuśne, pobudzające czynności żołądka i trzustki, żółciopędne. Unieszkodliwia cholesterol, ułatwia wchłanianie związków trudno przyswajalnych przez organizm (np. sole żelaza, wapnia). Używana jest też w zapaleniach oskrzeli i tchawicy, przy kaszlu. Używana jest w postaci odwaru. Musi być stosowana pod kontrolą lekarza
91. Rosa rugosa - Róża pomarszczona
Rodzina różowate - Rosaceae, podrodzina różowe - Rosoideae
Roślina lecznicza: Surowiec: dojrzałe owoce (Fructus Rosae). Są składnikiem wielu mieszanek ziołowych i mają w ziołolecznictwie takie samo zastosowania, jak owoce róży dzikiej
92. Polygonum aviculare - Rdest ptasi
Rodzina rdestowate - Polygonaceae
Roślina lecznicza - o łagodnym działaniu. Surowiec: ziele rdestu ptasiego (Herba Polygoni avicularis). Zawiera flawonoidy, krzemionkę rozpuszczalną (ok. 0,2%), garbniki (ok. 1,4%), kwasy polifenolowe, cukry (20%), sole mineralne (ok. 8%). Działanie : wyciąg zwiększa wydalanie moczu, stosowany w kamicy nerkowej, jako środek moczopędny, przy schorzeniach płucnych, zewnętrznie przy krwawiących, źle gojących się ranach.
93. Rheum palma tum - Rabarbar dłoniasty
Rheum officinalis - Rabarbar lekarski
Rodzina rdestowate - Polygonaceae
Roślina lecznicza. Surowiec: Korzeń (Radix Rhei) dwu- lub trzyletnich roślin. Zawiera garbniki, wolne i związane antrachinony (ok. 10%). Działanie: Przy stosowaniu małych dawek (do 0,6 g) działają ściągająco zawarte w korzeniu garbniki, natomiast przy dużych dawkach (1 do 3 g) działają czyszcząco antrachinony. Rzewień stosuje się przy chronicznej obstrukcji, nieżytach żołądka i jelit oraz braku apetytu.
94. Rumex acetosella - Szczaw polny
Rodzina rdestowate - Polygonaceae
95. Rumex acetosa - Szczaw zwyczajny
Rodzina rdestowate - Polygonaceae
Roślina lecznicza: Surowiec: liść Działanie: herbatka ze szczawiu pomaga przy dolegliwościach wątroby i nerek. Naparem płucze się owrzodzoną jamę ustną, przemywa czyraki i trudno gojące zranienia
*96. Reynoutria - Rdestowiec
Rodzina rdestowate - Polygonaceae
97. Scrophularia nodosa - Trędownik bulwiasty
Rodzina trędownikowate -Scrophulariaceae
Roślina lecznicza Surowcem są liście trędownika bulwiastego - Scrophulariae Folium, które zawierają flawony (diosmina), o działaniu przeciwobrzękowym. Diosmina hamuje ponadto wydzielanie histaminy. Z tego powodu stosowane są w niewydolności krążenia żylnego. Surowiec zawiera również irydoidy (harpagozyd) działające przeciwbólowo i przeciwzapalnie.
98. Galium aparine - Przytulia czepna
rodzina marzanowate -Rubiaceae
99. Galium odoratum - Przytulia wonna
rodzina marzanowate -Rubiaceae
Roślina lecznicza Surowiec: ziele Herba Asperulae zawiera glukozyzydy (m.in. asperuloza), kumarynę, garbniki, związki goryczowe, duże ilości polifenolokwasów , nieznaczne ilości flawonoidów (rutyna, kwercetryna). Działanie: przeciwbakteryjnie, rozkurczające, uspokajające. Napar z ziela zmniejsza napięcie ścian naczyń krwionośnych oraz mięśni gładkich układu pokarmowego i moczowego.
100. Rumex obtusifolius - Szczaw tępolistny
Rodzina rdestowate - Polygonaceae
101. Populus tremula - Topola osika
rodzina wierzbowate -Salicaceae
Roślina lecznicza Surowiec - zebrane wczesną wiosną pączki (Gemmae Populi). Zawierają glikozydy fenolowe ( m. in. salicyna, populina), olejki eteryczne, garbniki, żywice, sole mineralne flawonoidy. Działanie: moczopędne, słabo napotne, przeciwgorączkowe. Obniża poziom mocznika i innych szkodliwych metabolitów w organizmie. Podobne działanie mają również pączki topoli białej, balsamicznej i czarnej.
102. Anchusa officinalis - Farbownik lekarski
Rodzina szorstkolistne - Boraginaceae
Roślina lecznicza Surowiec: ziele, lub ziele z korzeniem. Zawiera m.in. alkaloidy (cynoglossyna, konsolidyna) alantoninę, cholinę, antocyjany, śluzy, kwas krzemowy, garbniki, gumy. Działanie: roślina stosowana dawniej w medycynie ludowej, najczęściej w postaci naparu z ziela lub odwaru z ziela i korzenia. Napar ma działanie wykrztuśne, służył do leczenia kaszlu i schorzeń oskrzeli. Ze względu na znaczną zawartość alkaloidów stosowana rzadziej, z obawy przed przedawkowaniem.
103. Plantago lanceolata - Babka lancetowata
rodzina babkowate -Plantaginaceae
Roślina lecznicza Surowiec: stanowią liście - Folium Plantaginis (Folium Plantaginis lanceolatae) lub cała roślina (Herba Plantaginis). Działanie: sok z babki jest lekiem śluzowym i powlekającym. Również napary i odwary działają przeciwzapalnie w jamie ustnej, gardle i przewodzie pokarmowym. Działanie przeciwzapalne i niszczące bakterie zawdzięczamy irydoidom a osłonowe związkom śluzowym. właściwości wykrztuśne i regenerujące nabłonek. Lekko rozkurczają mięśnie gładkie dróg oddechowych.
104. Arabis gabra - gęsiówka gładka
Rodzina krzyżowe - Brassicaceae
105. Salix alba - Wierzba biała
rodzina wierzbowate -Salicaceae
Roślina lecznicza: Surowiec: kora (Cortex Salicis) zawiera flawonoidy, kwasy organiczne oraz glikozydy. Najważniejszym z nich jest glikozyd fenolowy - salicyna. Korę zbiera się z 2 - 3 letnich gałęzi wczesną wiosną. Działanie: salicyna ma silne działanie przeciwzapalne, przeciwgorączkowe i ściągające. Wykorzystywana jest przy takich dolegliwościach i chorobach, jak: ból głowy, przeziębienie przebiegające z gorączką, różne choroby reumatyczne, miażdżyca. Obecnie już nie pozyskuje się do celów leczniczych kory wierzby, gdyż jest zastępowana syntetycznie produkowanym kwasem acetylosalicylowym (nazwa handlowa „Aspiryna”, „Polopiryna”).
106. Alnus Mill. - Olsza
rodzina brzozowate -Betulaceae
107. Fallopia convolvulus - Rdestówka powojowata
Rodzina rdestowate - Polygonaceae
108. Salix viminalis - Wierzba wiciowa
rodzina wierzbowate -Salicaceae
109. Salix fragilis - Wierzba krucha
rodzina wierzbowate -Salicaceae
110. Salix cinerea - Wierzba szara
rodzina wierzbowate -Salicaceae
111. Populus alba - Topola biała
rodzina wierzbowate -Salicaceae
Roślina lecznicza - zebrane wczesną wiosną pączki (Gemmae Populi). Zawierają glikozydy fenolowe (m. in. salicyna, populina), olejki eteryczne, garbniki, żywice, sole mineralne flawonoidy Działanie: moczopędne, słabo napotne, przeciwgorączkowe. Obniża poziom mocznika i innych szkodliwych metabolitów w organizmie.
112. Prunus spinosa - Śliwa tarnina
Rodzina różowate - Rosaceae, podrodzina Prunoideae
Roślina lecznicza Surowiec: Kwiat tarniny - Flos Pruni spinose; owoc tarniny - Fructus Pruni spinose. Skład chemiczny: Kwiaty tarniny zawierają flawonoidy, sole mineralne i cukry, owoce glikozyd cyjanowodorowy (amigdalina), autocjany, garbniki, kwasy organiczne, cukry. Działanie: kwiaty mają działanie słabo przeczyszczające i moczopędne, owoce łagodnie zapierające i przeciwzapalne. Używane są w postaci odwaru przy schorzeniach żołądkowo-jelitowych, a także do płukania jamy ustnej i gardła przy stanach zapalnych
113. Cynoglossum officinale - Ostrzeń pospolity
Rodzina szorstkolistne - Boraginaceae