1.Pojęcie zbioru wypukłego, otoczki wypukłej zbioru. Działania na zbiorach wypukłych (przecięcie dowolnej rodziny zbiorów wypukłych jest zbiorem wypukłym).
Definicja:
X rzeczywista przestrzeń liniowa. Mówimy, że zbiór C ![]()
X jest zbiorem wypukłym
![]()
![]()
x,y ![]()
C odcinek [x,y]![]()
C
[x,y] odcinek domknięty o końcach x i y
[x,y] : = {z ![]()
X ׀ z =![]()
x + (1-![]()
y) }
0 ![]()
![]()
<1
Zbiór pusty z definicji jest zbiorem wypukłym.
Stwierdzenie:
(At) t€T dowolna indeksowana rodzina zbiorów wypukłych przestrzeni X,Ť dowolny zbiór skończony lub nieskończony ![]()
At wypukły podzbiór X
wtedy ![]()
At jest wypukłym zbiorem w X
![]()
x€At
ω (X)rodzina wszystkich wypukłych podzbiorów przestrzeni X
C![]()
X, coC lub conrC czytamy: otoczka wypukła zbioru C.
coC:= ![]()
A A€ ω (X)
coC- otoczka wypukła zbioru C jest to przecięcie (część wspólna, iloczyn) wszystkich zbiorów wypukłych zawierających zbiór C. Jest to najmniejszy zbiór wypukły zawierający zbiór C.
PRZYKŁAD:
X=![]()
coC = [x,y]
C={x=(![]()
,![]()
), y=(![]()
,![]()
)}
x ![]()
y
2.Pojęcie funkcji wypukłej, efektywny zbiór funcji f (domf), epifgrat f (epif), nierówność Jensena, (działania na funkcjach wypukłych).
X - rzeczywista przestrzeń liniowa
f: X →¯R= R![]()
{![]()
,![]()
}
z funkcją f są związane dwa zbiory:
dom f - efektywny zbiór funkcji f
dom f:= {x € X | f(x) < ![]()
}
epi f - epigraf funkcji f (nadwykres funkcji f)
epi f:= {(x,![]()
) € X ![]()
R|![]()
Niech f: X → ¯R
Mówimy, że funkcja f jest funkcją wypukłą, jeżeli epif jest zbiorem wypukłym
Mówimy, że funkcja f: X → ¯R jest funkcją właściwą, jeżeli Vx € X f(x)>-∞ oraz domf ≠Ø (to oznacza że f![]()
+∞ (nie jest tożsamościowo równa +∞)
TWIERDZENIE:
Niech f: X → ¯R właściwa funkcja, gdzie X rzeczywista przestrzeń liniowa wtedy są równoważne następujące warunki:
1) ![]()
n € N ![]()
![]()
,![]()
…![]()
€ domf
![]()
![]()
,![]()
,……![]()
zachodzi nierówność Jensena
f (![]()
)≤![]()
f(xi)
2) ![]()
![]()
,![]()
€ domf ![]()
zachodzi nierówność Jensena
f(![]()
)≤![]()
-warunek 2 geometrycznie oznacza że wykres funkcji y = f(x) leżące pomiędzy prostymi pionowymi o równaniach x =![]()
i x =![]()
leży poniżej odcinka łączącego punkty (![]()
,f(![]()
) i (![]()
,f(![]()
)
3) epif jest zbiorem wypukłym
STWIERDZENIE
a) (f t ) t€T dowolna indeksowana rodzina właściwych funkcji wypukłych określonych na przestrzeni liniowej X o wartościach w ¯R, T - dowolny zbiór skończony lub nieskończony wtedy funkcja f =![]()
jest funkcją wypukłą
f = ![]()
(x) jest funkcją wypukłą (f = ![]()
(x) ![]()
x€X)
b) ![]()
,..,![]()
wypukłe właściwe funkcje określone na X o wartościach w ¯R wtedy funkcja ![]()
jest właściwą funkcją wypukłą tzn. suma skończonej liczby funkcji wypukłych jest funkcją wypukłą.
![]()
: X → ¯R wypukłe właściwe funkcji
f = max{![]()
}
![]()
x € X f(x) = max {![]()
(x), ![]()
(x)} wtedy f jest właściwą wypukłą funkcją
epif = epi ![]()
∩ epi ![]()
epif = ∩ epift
WYKRES
3. Pojęcie subróżniczki funkcji wypukłej , twierdzenie Rockafellara - Moreau, twierdzenie Dubowickiego - Miliutina , uogólnione twierdzenie Fermata?
Subróżniczka różniczkowalnej funkcji wypukłej pokrywa się z jej pochodną. Dla funkcji jednej zmiennej subróżniczka ![]()
jest zbiorem współczynników kierunkowych, a dla których proste y = ax + b przechodzące przez punkt ![]()
leżą poniżej wykresu funkcji y=f(x).
Przykład: f: R → R, ![]()
x € R ,
f (x) = ׀x׀ = {![]()
Twierdzenie Rockafellara - Moreau
Niech f1, f2:X→¯R wypukłe właściwe funkcje, gdzie X=Rn wtedy
1.∂(f1+f2) (x) > ∂f1(x) + ∂f2 (x)
2.jeśli istnieje punkt x0 taki, że x0 € domf1 tzn.│ f1 (x0)<∞, a funkcja f2 jest ciągła w punkcie x0, to ∂(f1+f2) (x) > ∂f1(x) + ∂f2 (x) ![]()
x € X
Twierdzenie Rockafellara - Moreau jest naturalnym uogólnieniem twierdzenia z klasycznej analizy o pochodnej sumy funkcji: pochodna sumy funkcji jest równa sumie pochodnych.
Twierdzenie Dubowickiego Miliutina
Niech f1, f2:X→¯R wypukłe właściwe funkcje
x0 € domf1∩ domf2
f1, f2 ciągłe w punkcie x0 i f1(x0) = f2(x0), wtedy ∂ max { f1, f2 }(x0) = conv( ∂ f1(x0) u ∂ f2(x0))
Uogólnione Twierdzenie Fermata
f:X→¯R wypukłe właściwe funkcje, X=Rn
![]()
€ absminf ![]()
0 € ∂ f (![]()
)
![]()
€ absminf ![]()
![]()
x € X f(x)≥ f (![]()
) ![]()
![]()
x € X f(x)- f (![]()
) ≥ 0 ![]()
0 € ∂ f (![]()
)
Uogólnione Twierdzenie Fermata sformułowane powyżej jest warunkiem koniecznym i dostatecznym, aby punkt x ( z daszkiem) był absolutnym minimum wypukłej właściwej funkcji. Tw. Fermata w klasycznej analizie jest tylko warunkiem koniecznym lokalnego ekstremum gładkiej funkcji (różniczkowalnej).
4.Zadanie programowania wypukłego i sformułuj twierdzenie KUNATUCKERA.
Zadanie programowania wypukłego
X- rzeczywista przestrzeń liniowa
A- nie pusty zbiór wypukły w X
fi: X → ¯R i = 0,1,…..m
Zadaniem programowania wypukłego nazywamy następujące ekstremalne zadania:
(P) fo (x) ![]()
min,
fi (x) ![]()
0, i=1,2,…,m x ![]()
A
Dp - zbiór elementów dopuszczalnych z zadania P
Dp: {x![]()
X │fi (x) ![]()
0, i=1,2,…,m }
x ![]()
А}
Punkt ![]()
- punkt ![]()
jest absolutnym minimum z zadania P
![]()
α ![]()
gdzie ![]()
![]()
R m+1
Funkcja α (x, ![]()
) nazywamy funkcją Lagrange'a zadania (P).
Liczby ![]()
i = 0,1,…,m nazywamy mnożnikami Lagrange'a.
Wektor ![]()
= (![]()
o, ![]()
1,…., ![]()
m) nazywamy wektorem mnożników Lagrange'a.
Uwaga - ograniczenie x ![]()
А nie wchodzi do funkcji Lagrange'a.
Twierdzenie KUHNA-TUCKERA
1.Niech ![]()
będzie absolutnym minimum w zadaniu (P), gdzie P to zadanie programowania wypukłego wtedy istnieje ![]()
m+1
![]()
taki, że dla funkcji Lagrange'а zadania (P) zachodzą następujące warunki:
а) min α(x, ![]()
) = α ![]()
x ![]()
А
Zasada minimum funkcji Lagrange'а
b) warunki komplementarności ![]()
c) warunki nieujemności ![]()
2. Jeżeli ![]()
(jest elementem dopuszczalnym zadania(P))i są spełnione warunki а) - c) z ![]()
3. Jeżeli ![]()
i są spełnione warunki а) - c) oraz zachodzi warunek SLATERA
![]()
to ![]()
Uwaga. Dla zadania wypukłego programowania idea Lagrange'а uzyskała najbardziej doskonałą postać. Punkt ![]()
będący rozwiązaniem wypukłego zadania jest punktem minimum funkcji Lagrange'а (dotyczy warunku а)). Warunki b) i c) są charakterystyczne dla zadań z ograniczeniami nierównościowymi. Warunek konieczny na absolutne minimum w zadaniu programowania wypukłego jest bliski warunkowi dostatecznemu. Warunek konieczny pokrywa się z warunkiem dostatecznym, jeśli ![]()
jest różna od 0(![]()
).
5. Pojęcie miary ryzyka, pojęcie wypukłej miary ryzyka i pojęcie koherentnej miary ryzyka.
Definicja.
Odwzorowanie ℓ : ![]()
![]()
R nazywamy miarą ryzyka jeżeli są spełnione następujące warunki:
1. ![]()
X, Y ![]()
![]()
, X![]()
Y ![]()
ℓ (X) ![]()
ℓ(Y) monotoniczność+
2. ![]()
X![]()
![]()
![]()
m ![]()
R ![]()
ℓ (X+m) = ℓ(X) - m niezmienność względem przesunięcia z której wynika, że ℓ( X+ ℓ (X)) = 0 i ℓ(m) = ℓ (0) - m ![]()
m ![]()
R.
W większości przypadków zakłada się, że miara ryzyka spełnia warunek unormowania czyli
ℓ (0) = 0
Definicja
Mówimy, że miara ryzyka ℓ : ![]()
![]()
R jest wypukła jeżeli dla
![]()
X, Y ![]()
![]()
![]()
0 ![]()
![]()
![]()
1
zachodzi nierówność
ℓ (![]()
X + (1-![]()
)Y) ![]()
![]()
ℓ(X) + (1-![]()
) ℓ (Y)
Definicja
Wypukłą miarą ryzyka ℓ nazywamy koherentną miarą ryzyka jeżeli spełnia ona następujący warunek
![]()
![]()
![]()
0 ℓ (![]()
X) = ![]()
ℓ(X) to się nazywa dodatnia jednorodność.
Z dodatniej jednorodności miary wynika, że spełnia ona warunek unormowania tzn., że
ℓ(0) = 0.
Jeżeli spełniony jest warunek dodatniej jednorodności to wypukłość miary ryzyka jest równoważna jej subaddytywności ℓ (X+Y) ![]()
ℓ(X) + ℓ (Y) ![]()
X,Y ![]()
![]()
6. Sformułuj skończenie wymiarowe gładkie zadanie z ograniczeniami równościowymi oraz zasadę Lagrang'ea dla tego zadania?
Niech fi:Rn→R, i=0,1,2…m Funkcja n zmiennych rzeczywistych o wartościach rzeczywistych. Zakładam, że funkcja fi; i=0,1,2…n1 spełnia pewien warunek gładkości tzn. są różniczkowane w określonym sensie. Gładkie skończenie wymiarowe zadanie ekstremalne z ograniczeniami równościowymi nazywamy następujące zadanie(P):
f0(x)→extr fi(x)=0 , i=1,2…m
Przez rozwiązanie pełne zadania P nazywamy: znalezienie lokalnych ekstremum zadania tj. lokalnych minimów i lokalnych maksimów, znalezienie absolutnego min. i maks., oraz określenie wartości minimalnej i maksymalnej zadania. Dp- zbiór elementów dopuszczalnych zadania P
Dp=
n
fi(x)=
i=1,2…m
x=(x1,x2...x3)
Rn
||x||- norma wektora X
||x||= ∑ni=1 xi2
Norma określa odległość (metryka)
x=(x1,x2…xn)
y=(y1,y2…yn)
d(x,y)=||x-y||= ∑ni=1(x1-y1)2![]()
є locmin(P) - punkt ![]()
jest lokalnym minimum w zadaniu (P)
![]()
єDp
f0(x)
0(![]()
)
K(![]()
,
- kula otwarta o środku![]()
i promieniu
K(![]()
,
nI||x-![]()
||
![]()
locmax (P)
![]()
^
f0(x)
f0 (![]()
)
Lokalne minima i lokalne maksima z zadnia (P) nazywamy lokalnymi ekstremalnymi zadaniami (P)![]()
absmin (P)
f0(0)
f0(![]()
)![]()
absmax(P)
![]()
f0(x)
f0(![]()
)
Funkcja Lagrang'ea z zadania (P)
Funkcja
0,λ1,…λm)
m+1
ni=oλifi(x)
Funkcje
(x,λ) określoną powyżej nazywamy funkcją Lagrang'ea zadania (P)
wektor λ=(λ0,λ1…λm)
m+1nazywamy wektorem wskaźników Lagrang'ea liczbę λi, i=0,1…m nazywamy mnożnikami Lagrang'ea.
Warunek konieczny pierwszego rzędu na lokalne ekstremum dla gładkiego zadania z ograniczeniami równościowymi - zasada Lagrang'ea.
Niech ![]()
locextr(P) a funkcje fi, i=0,1…m są ciągle różniczkowane w pewnym otwartym otoczeniu punktu ![]()
(warunek gładkości) wtedy istnieje niezerowy wektor nośników Lagrang'ea. Λ=(λ0,λ1…λn)
Rm+1 , λ
0 taki że dla funkcji Lagrang'ea z zadania (P)
(x,λ) = ∑mi=0 λifi(x) zachodzi warunek stacjonarności tzn.
1≤ j ≤ n
xj(![]()
,λ)=0
xj (![]()
,λ)- pochodna cząstkowa funkcji Lagrang'ea po xj w punkcie (![]()
,λ)
7. Sformułuj gładkie, skończenie wymiarowe zadanie ekstremalne z ograniczeniami równościowymi i nierównościowymi oraz zasadę Lagrangea dla tego zadania.
Niech f1:Rn→R , i=0,1,2....m funkcji n zmienny rzeczywistych o wartościach rzeczywistych. Założenie że funkcje fi, i=0,1,2…n spełniają pewien warunek gładkości tzn. są różniczkowalne w określonym sensie. Gładkim skończenie wymiarowym zadaniem ekstremalnym z ograniczeniami równościowymi i nierównościowymi nazywamy następujące zadanie (P): f0(x)→min
fi(x)≤0 , i =1,2…m'
fi(x)=0 , i = m'+1,…m
Warunek konieczny I rzędu na lokalne ekstremum w gładkim skończenie wymiarowym zadaniu ekstremalnym z ograniczeniami równościowymi i nierównościowymi - zasada Lagrangea.
Niech ![]()
loc min (P) - punkt lokalnego minimum w zadaniu (P), a funkcje fi, i= 0,1,...,m są ciągle różniczkowalne w pewnym otoczeniu punktu ![]()
(warunek gładkości).Wtedy istnieje niezerowy wektor mnożników Lagrangea
λ= λ0, λ1, ...,λm ![]()
R m+1 λ ≠ 0 taki, że dla funkcji lagrangea zad. (P)
λ= λ0, λ1, ...,λm ![]()
R m+1 λ ≠ 0 taki, że dla funkcji lagrangea zad. (P)
(x, λ) = ^ (x1,...,xn), (λ0,...,λn) = ∑mi=0 λi fi (x) = ∑mi=0 λi fi (x1, x2,...,xm)
zachodzą następujące warunki
a)warunki stacjonarności
xj (![]()
, λ) = 0 ![]()
1≤ j ≤ n
b)warunki komplementarności
λi fi (![]()
)= 0 i= 1,2...,m'
c) warunki nieujemności
λi ≥ 0 i= 0,1,...,m'