1. Na czym polega społeczny rodowód administracji publicznej?

Powstanie i rozwój administracji publicznej są integralnie związane ze społecznym charakterem stosunków między ludźmi oraz zakresem, formami i obudowa instytucjonalną owych stosunków.

Podstawowe znaczenie ma w tym przypadku ukształtowanie się i funkcjonowanie społeczeństwa rozumianego jako najszerszy rodzaj zbiorowości społecznej, obejmujący swoimi ramami całość wielostopniowych struktur, grup, kręgów i wszelkich postaci zbiorowości, ale stanowiącego pewien układ zamknięty tworzący swoją zasadę odrębności.

Funkcjonowanie ludzi w grupie oraz ukształtowanie organizacji terytorialnej (stanowiących względną całość w sferze ekonomicznej, politycznej i kulturowej) w ramach, których działają poszczególne wspólnoty, stał się punktem wyjścia do podziału spraw wymagających obsługi (związanych z zaspokojeniem potrzeb indywidualnych oraz wynikających z wykonywania zadań stanowiących następstwo funkcjonowania w środowisku) na dwie zasadnicze kategorie:

1. pierwsza usytuowana w domenie prywatnej, obejmuje sprawy prowadzone samodzielnie przez poszczególnych członków wspólnoty oraz ich związki pośrednie (takich jak rodzina, grupa koleżeńska czy sąsiedzka) pozbawione cech terytorialnej wspólnoty o charakterze globalnym;

2. druga, mająca status domeny publicznej, obejmuje sprawy prowadzone w ramach poszczególnych grup społecznych o globalnym charakterze, wspólnej świadomości poczuciu więzi kulturowej, językowej i historycznej (z czasem ich organizacji uzyskujących formę państwa składającego się z ludności, terytorium i władzy).

2. Jakie są relacje między pojęciem administracji państwowej i administracji publicznej ?

Administracja publiczna stanowi zespolenie różnych administracji działających w zakresie spraw publicznych przede wszystkim zaś administracji państwowej i administracji samorządowej. Administracja publiczna jest desygnatem na określenie struktur, działań i kadr tych rodzajów administracji.

Administracja państwowa działa zawsze w imieniu i na rachunek państwa. Zawsze na charakter polityczny, działa na podstawie i w granicach wyznaczanych przez prawo. W teorii powinna działać w interesie publicznymi w ramach przyznanej prawem kompetencji. Ma charakter bezosobowy i władczy oparty na zasadzie kierownictwa i podporządkowania. Musi działać w sposób ciągły i stabilny.

(książka pana R.)Przy wskazaniu jako wyróżnika administracji publicznej jej powiązanie z państwem i jego zadaniami oraz ze społeczeństwem to państwo zamieszkującym - historycznie administrację publiczną utożsamiano z administracją państwową. Przez wieki normą była normą była sytuacja, w której zadania administracji publicznej wykonywały organy i urzędy państwowe przy pomocy zatrudnionych w nich pracowników, którzy mieli status urzędników państwowych. ( wyjątkiem od tej normy była sytuacja, gdy część zadań publicznych realizuje określony związek wyznaniowy, gdyż istnieją powiązania między państwem i kościołem)

Sytuacja ta uległa zmianie - obecnie administracja państwowa staje się tylko jednym z podmiotów realizujących zadania administracji publicznej ( większa rola administracji samorządu terytorialnego i podmiotów prywatnych)

3.W jaki sposób definiowane jest pojęcie administracji publicznej ? Scharakteryzuj sposoby i podaj przykłady definicji.

1. def. pozytywna - funkcja państwa i samorządu terytorialnego polegająca na wykonywaniu zadań publicznych określonych w konstytucji i innych źródłach prawa powszechnie obowiązującego;

2. def. negatywna - wszystkie te formy aktywności w domenie publicznej i zintegrowane z nimi rozwiązania instytucjonalne i kadrowe, które nie są związane ze stanowieniem prawa i określeniem kierunków programowych, ani też nie uczestniczą w wymiarze sprawiedliwości;

3. def. celowościowa - zespół działań, czynności i przedsięwzięć organizatorskich i wykonawczych prowadzonych na rzecz realizacji interesu publicznego przez różne podmioty, organy, na podstawie ustawy i w określonych prawem formach;

4. Jaka jest pozycja administracji publicznej na tle zasady trójpodziału władzy w państwie współczesnym?

W ramach realizacji zasady trójpodziału władzy w państwie współczesnym, rządy zajmują w systemie organów publicznych pozycję głównego podmiotu w obszarze władzy wykonawczej, rozumianej jako sfera wcielania prawa w życie.

W państwach UE mamy dwa czynniki rozróżniające państwa. Pierwszym jest wielość sposobów ujęcia zasady podziału władzy, szczególnie jeśli chodzi o relacje między organami władzy ustawodawczej i wykonawczej. Drugim czynnikiem jest zróżnicowana sytuacja w obrębie samej władzy wykonawczej, w relacjach między rządem a głową państwa.

Zasada trójpodziału władzy przyczynia się do określenia granic i warunków działania organów i urzędów administracji publicznej, współdecydując o znacznym nasyceniu tego działania elementami o charakterze wykonawczym praz o ograniczeniu w nim treści w całym tego słowa znaczeniu politycznych.

W państwach UE zróżnicowanie modeli dotyczy usytuowania administracji publicznej wobec zasady trójpodziału władzy. W większości przypadków administracja publiczna stanowi element struktur wykonawczych państwie, ale w niektórych państwach - np. we Francji, Rada Ministrów ma duże kompetencje w dziedzinie tworzenia prawa.

5. Jakie powiązania występują między administracją publiczną i państwem?

Administracja publiczna ze swojej istoty ma silne związki z państwem. W ramach państw kształtują się relacje i powiązania rzeczowe oraz normy regulujące owe powiązania, które są poparte sankcją państwa, zaś samo państwo sytuuje się na pozycjach władczych wobec członków zamieszkującej jej wspólnoty. Pozycja władcza umożliwia podejmowanie decyzji normotwórczych, modyfikowanie zachowań członków wspólnoty oraz stosowanie szczególnych środków dla spełniania celów i realizacji zamierzonych skutków.

Ścisły związek administracji publicznej z państwem powoduje, że zakres

• Przedmiotowy

• Charakter

• Stopień swobody działania

• Mechanizmy kontroli

• Granice odpowiedzialności administracji publicznej

Pozostają w każdym przypadku pod silnym wpływem ustroju danego państwa. Zmiany w sferze ustroju państwa w naturalny sposób są skorelowane ze zmianami w systemach administracyjnych tych państw.

Ustrój, sposób legitymizacji władzy, formy i model systemu rządów w danym państwie, zakres i status praw i wolności mają niekwestionowany wpływ na system administracji publicznej.

Opisując pojęcie administracji publicznej nie sposób nie odnieść się do państwa (jego aktywności i władczej pozycji), prawa ( ustanawiającego zadania i podstawy normatywne dla administracji) oraz organizacji społeczeństwa.

6. Jakie elementy składają się na strukturę administracji publicznej?

Przepisałam to co mam w notatkach, w jego książkach nic nie znalazłam.

• Wartości (np. równość)

• Zasady (np. demokratyczne państwo prawne)

• Normy (prawa naturalnego i prawa pozytywnego)

• Podmioty instytucjonalne

• organy i urzędy

• jednoosobowe u kolegialne

• naczelne, centralne i terenowe

• decydujące, doradcze i pomocnicze

• pierwszej i drugiej instancji'

• Procedury

• Rozwiązania kadrowe

7.Jakie podstawowe funkcje realizuje administracja publiczna?

W rozwoju historycznym funkcje administracji uległy istotnym, jakościowym zmianom. Wraz z demokratycznymi przekształceniami ustrojów państwowych następowało odchodzenie od modelu administracji będącej instrumentem sprawowania i umacniania władzy politycznej w państwie i wdrażanie modelu administracji realizującej swoje funkcje w wyraźnym związku z treścią praw podmiotowych obywateli.

Funkcje:

1. Policyjna - zapewnienie porządku i bezpieczeństwa publicznego

2. Reglamentacyjna - udostępnianie i wykorzystanie dóbr

3. Świadcząca - realizacja świadczeń materialnych i niematerialnych

4. Funkcja związana z wykonywaniem uprawnień właścicielskich i zarządzaniem majątkiem
   w imieniu państwa lub organów samorządu

5. Programowa - zarządzanie rozwojem , np. interwencja w sferę gospodarki

Analizując konkretne modele administracji publicznej w różnych państwach, trzeba ustalić czy w danym przypadku dominują funkcje o charakterze władczym (tzw. administracja na rzecz państwa), czy jest to administracja świadcząca usługi dla społeczeństwa (tzw. administracja na rzecz społeczeństwa).

12. Na czym polega podział na organy i urzędy w administracji publicznej?

1. Organ administracji publicznej

Osoba/ grupa osób znajdująca się w strukturze organizacyjnej państwa lub samorządu terytorialnego, powołana w celu realizacji norm prawa administracyjnego, w sposób i ze skutkami właściwymi temu prawu, działającą w granicach przyznanych jej przez prawo kompetencji.

Można także definiować organ jako każdy podmiot, któremu ustawodawca zleca wykonanie zadań z zakresu administracji publicznej, polegających na rozstrzyganiu spraw indywidualnych dotyczących prawa lub obowiązków imiennie oznaczonego adresata.

Organami są np.: ministrowie, wojewodowie, starosta, marszałek województwa, prezydent RP, KRRiTv, RPO,NIK, PIP.

Z notatek z wykładu: Na gruncie prawa wyposażony we własne kompetencje decyzyjne.

Podział ze względu na:

• Zasięg terytorialny działania

• Centralne

• Terenowe

• Scentralizowane i zdecentralizowane

• Skład osobowy

• Kolegialne

• Monokratyczne

• Możliwość władczego rozstrzygania spraw w drodze decyzji administracyjnych

• Decydujące

• Pomocnicze

• Zakres i rodzaj wykonywanych funkcji

• O właściwości ogólnej (np. wojewoda)

• O właściwości specjalnej (szczególnej) (np. naczelnik urzędu skarbowego)

• Sposób obsady personalnej osób pełniących funkcje organu

• Wybieralne

• Pochodzące z nominacji

2. Urząd administracji publicznej

Jego charakter jest wyraźnie usługowy wobec działań organu administracji publicznej. Organizacje i sposób działania urzędu określa z reguły organ administracyjny, dostosowując je do istniejących w danej chwili potrzeb poprzez akty o charakterze wewnętrznym. Jest to odpowiednio zorganizowany zespół osób, przydany organowi administracji publicznej do pomocy w pełnieniu jego funkcji. Nie posiada żadnych uprawnień władczych, nie może wydawać decyzji czy postanowień.

Urzędami są np.: ministerstwa, urzędy gminy, urzędy wojewódzkie, urzędy skarbowe, urzędy celne, urzędy morskie, kancelaria Prezesa Rady Ministrów.

13. Co charakteryzuje pozycję podmiotu instytucjonalnego w systemie administracji ?

Pozycję podmiotu instytucjonalnego w systemie charakteryzuje:

- pozycja ustrojowa

- charakter państwowy/samorządowy

- czy podmiot ma osobowość prawną

- zakres działań i kompetencji

- struktura i organizacja wewnętrzna

- infrastruktura materialna

- mechanizmy decyzyjne, zakres podejmowanych decyzji

- rodzaje, zakres i mechanizmy kontroli i nadzoru

- samodzielność finansowa

- samodzielność kadrowa

14. jakiego rodzaju decyzje podejmowane są w administracji publicznej?

Podział ze względu na:

• Skutki wywierane przez decyzje

• Uprawniające

• Zobowiązujące

• Stosunek rozstrzygnięcia do treści żądania złożonego przez stronę

• Pozytywne

• Negatywne

• Stopień związania organu administracyjnego przepisami prawa

• Swobodne (uznaniowe): rozstrzygnięcie jest oparte o uznanie administracyjne, a więc w określonym stanie faktycznym organ ma prawo wyboru jednego z dopuszczalnych wariantów rozstrzygnięcia; przepisy prawa posługują się w takich wypadkach zwrotami niedookreślonymi

• Związane: gdy zaistnienie określonego w ustawie stanu faktycznego i prawnego powoduje po stronie organu obowiązek wydania decyzji określonej treści

15. Jakie kryteria oceny stosuje się w odniesieniu do działań decyzyjnych administracji publicznej?

• Zorganizowanie

• Sformalizowanie

• Ciągłość

• Koordynacja

• Celowość (interes wspólny)

16. Jakie podstawowe napięcia występują w administracjach publicznych państw współczesnych?

We współczesnych państwach występują liczne problemy polityczne oraz techniczne, które związane są przede wszystkim z decydowaniem rządowym. Większość napięć w administracji publicznej wiąże się z tym, iż politycy oraz urzędnicy zawodowi w rządowych procesach decyzyjnych, w praktyce wychodzą poza modelowo wyznaczony układ zadań i kompetencji, zaniedbując przy tym swoje obowiązki. To z kolei prowadzi do podejmowania przez rząd działań, które nie stanowią jednolitej, uporządkowanej i strategicznie ukierunkowanej całości. Niejednokrotnie działania te nie spełniają podstawowych wymagań prakseologicznych, a co więcej nie bazują na wcześniej zebranych doświadczeniach. Wyraźnie dają się zaobserwować liczne nieprawidłowości w posługiwaniu się mechanizmem delegowania kompetencji przez demokratycznie legitymizowanych polityków rządowych. Napięcia będące zalążkiem sytuacji patologicznych mogą wynikać z:

1. zaniechania przez polityków rządowych delegowania części swoich kompetencji na rzecz urzędników zawodowych - politycy nie wywiązują się należycie ze swoich zadań związanych z strategicznym kierownictwem i merytoryczną kontrola,

2. pochopnego korzystania przez polityków z możliwości delegowania ich statutowych kompetencji - stopniowe zmniejszanie się wpływu tych polityków na kierunki i sposób działania rządu - trudności w planowaniu strategicznym, problemy koordynacyjne, obniżona zdolność do wspólnego działania, nasilona rywalizacja między poszczególnymi agendami o pozycję w systemie decyzyjnym i o środki budżetowe, powstanie rozziewu między zakresem odpowiedzialności i zakresem fałszywych wpływów.

Bez wątpienia mamy do czynienia z wieloma napięciami w administracjach publicznych państw członkowskich Unii Europejskiej, które to kształtują się w relacji polityka- -administracja. Takie zjawiska jak bezrobocie, trwałe rozwarstwienie i wykluczenie społeczne, czy też zagrożenia ogólne (np. terroryzm, przestępczość) mają ogromny wpływ na jej kondycję. Nasilenie ww. zjawisk doprowadza do powstania wielu sytuacji patologicznych w działaniu administracji publicznej, tj. często okazuje się, iż poziom kwalifikacji przedstawicieli administracji publicznej nie jest wystarczający do wykonania określonych zadań, brak jest uregulowań prawnych dotyczących określonego problemu.

17. Jakie są uwarunkowania decydujące o tym, że systemy administracji publicznej w poszczególnych państwach UE różnią się od siebie?

Kraje UE są pod wieloma względami zróżnicowane. Dla kształtu systemów administracyjnych w tych państwach szczególnie istotne znaczenie mają odmienności, które występują:

• w sferze tradycji,

• ustroju politycznego (w tym formy państwa i systemu rządów),

• powierzchni kraju i charakteru terytorium,

• liczby, struktury narodowościowej i rozmieszczenia ludności.

Powiązane ze sobą uwarunkowania historyczne i ustrojowe doprowadziły do ukształtowania się kilku odmiennych modeli administracji publicznej. Szczególne znaczenie mają różnice, które występują między anglosaską i kontynentalną tradycją administracji i ustroju politycznego (szerzej o tym w pyt. 23,24).

Tło ustrojowe administracji w poszczególnych państwach UE jest znacznie zróżnicowane. Wynika to z faktu, iż wśród tych państw występują zarówno monarchie (Belgia, Dania, Hiszpania, Holandia, Luksemburg, Szwecja, Wielka Brytania) jak i republiki, oraz układy władzy z silniejszą pozycją parlamentu, głowy państwa lub rządu. W Austrii, w Belgii po zmianach konstytucji w 1993 r. i w Niemczech struktura terytorialna ma charakter federacyjny. Wpływa to różnicująco na podział zadań między poszczególne organy i szczeble struktury instytucjonalnej państwa. Rządy państw członkowskich UE różnią się pomiędzy sobą zakresem i charakterem wyznaczanych im zadań oraz kompetencji w dziedzinie polityki i administrowania.

Uwarunkowania o charakterze politycznym - dominujący model demokracji, występowanie w danym państwie rozwiązań właściwych demokracji większościowej i konsensualnej oraz demokracji bezpośredniej, kształt sceny politycznej, stan kultury politycznej i prawnej, stopień zaangażowania społeczeństwa w sprawy publiczne oraz stosunek do państwa i prawa.

Wśród uwarunkowań kształtu administracji, w tym szczególnie liczby i rodzaju jednostek administracyjnych w państwach UE, istotną rolę odgrywa zróżnicowanie powierzchni i charakteru terytorium poszczególnych krajów. Najmniejsze państwo UE (Malta) ma niewiele ponad 300 km² powierzchni, zaś terytorialnie największe państwo (Francja) rozciąga się na obszarze ponad 551 tys. km². Oprócz państw o terytorium zwartym, są takie których obszar jest znacznie zróżnicowany i położony na wyspach (np. Grecja - 1000 wysp, 169 zamieszkałych). Francja posiada terytoria zamorskie, Hiszpania niewielkie enklawy terytorialne położone w Afryce. Ta geograficzna odrębność części terytorium stwarza naturalna przesłankę do sytuowania w tych jednostkach dodatkowych funkcji administracyjnych.

Istotne znaczenie dla rozwiązań przyjętych w sprawach administracji mają też liczba i struktura narodowościowa ludności. Malta liczy niespełna 400 tys. mieszkańców, natomiast Niemcy są zamieszkałe przez ponad 82 mln osób. W Hiszpanii, Estonii oraz na Litwie i Łotwie duży wpływ na kształt i funkcjonowanie administracji mają zwarte, cechujące się znacznym poczucie swojej odrębności grupy mniejszości narodowych. W Belgii istniała konieczność stworzenia w strukturze administracyjnej warunków dla wspólnej egzystencji odrębnych grup etnicznych. Taka sytuacja występuje przykładowo w Finlandii w odniesieniu do kilkutysięcznej grupy Lapończyków.

O rozwiązaniach przyjętych w administracji współdecyduje też rozmieszczenie ludności na terytorium państwa, w tym stopień zurbanizowania kraju oraz wielkość głównych miast. Wielkie struktury miejskie wymagają specyficznych rozwiązań w dziedzinie administracji. Chodzi tu o takie aglomeracje jak Paryż(ponad 9,5 mln), Londyn (ponad 7 mln), czy Madryt i Berlin (ponad 5 mln).

18. Jakie są uwarunkowania decydujące o tym, że w systemach administracji publicznej w poszczególnych państwach UE następuje zbliżenie rozwiązań?

Mimo licznych różnic dotyczących zasad rządzenia i zorganizowania, państwa członkowskie UE łączy obecnie podobny stosunek do kilku fundamentalnych zasad ustrojowych.

• Zasada demokratycznego charakteru państwa- ukształtowana na podstawie odwołań do tradycji europejskiej kultury politycznej, prowadzi do urzeczywistnienia: gwarancji wolności i praw politycznych, pluralizmu politycznego, równouprawnienia i tolerancji, a także demokratycznej legitymizacji władz publicznych.

• Zasada państwa prawa- nakłada na wszystkie podmioty publiczne obowiązek działania na podstawie i w granicach prawa.

• Zasada podziału władz- rozróżnienie władzy ustawodawczej, wykonawczej i sądowniczej przyczynia się do określenia granic i warunków działania organów i urzędów administracji publicznej.

• Gwarancje konstytucyjne dotyczące praw oraz wolności człowieka i obywatela.

W poszczególnych administracjach krajowych podstawą zbliżania rozwiązań są również wspólne wyzwani związane np. z globalizacją, rewolucją informatyczną, oraz wspólne zagrożenia, np. ze strony terroryzmu politycznego.

19. Jakie są następstwa integracji europejskiej dla administracji w sferze możliwości, obowiązków i zadań?

Określenie, czym w danym państwie jest administracja publiczna, ma istotne znaczenie dla kwestii wykonania zobowiązań wynikających z dorobku prawnego UE. To państwa bowiem są stronami traktatów powołujących do życia Unię Europejską, jak również innych traktatów kształtujących ich szczególną sytuację prawnomiędzynarową jako państw członkowskich UE.

Samo w sobie prawo UE nie tworzy jakichkolwiek reguł rozdziału kompetencji na gruncie krajowym - zasada tzw. autonomii proceduralnej. Sposób koordynacji działań poszczególnych szczebli administracji danego państwa członkowskiego nie jest bezpośrednio i konkretnie określony przez prawo UE.

Treść prawnych obowiązków administracji:

• zasada równowagi kompetencyjnej w ramach UE

• zasada subsydiarności

• zasada szczerej współpracy i lojalności

• Europejski Kodeks Dobrej Administracji 2001

• Karta Praw Podstawowych UE przyjęta w Nicei w 2003 (dobra administracja - szerzej w pkt 21)

Sprawność operacyjna aparatu państwowego, a nie sposób organizacji tego aparatu jest ważniejsza i kluczowa dla oceny, czy dany kraj prawidłowo wywiązuje się ze swoich obowiązków traktatowych wynikających z członkostwa w UE. Kraje UE mają swobodę przyjmowania jakichkolwiek rozwiązań instytucjonalnych. Właściwe wypełnianie funkcji implementacyjnej przez administrację publiczną ma duże znaczenie dla państwa, bo to jej sprawność w tym zakresie decyduje o prawidłowym wypełnianiu przez państwo członkowskie jego zobowiązań wynikających z przynależności do UE.

Dyrektywy- z operacyjnego punktu widzenia adresatem tego typu aktów są organy ustawodawcze, w praktyce to na administracji publicznej spoczywa większość zadań w zakresie przygotowania projektów aktów legislacyjnych, które następnie są kierowane do organów prawodawczych.

Obowiązki regulacyjne - wydawanie takich aktów przez administrację, które mogą być przyjęte w ramach krajowej delegacji ustawowej, a są konieczne do wdrożenia dyrektyw.

Swobodę w zakresie wyboru środków służących wykonaniu określonych norma prawa UE administracja publiczna ma jedynie wtedy, gdy nie są one wyraźnie w tychże normach określone. Swobody nie ma gdy określone rozwiązania zawarte są w rozporządzeniach, ponieważ są one stosowane bezpośrednio.

20. Jakie są zadania administracji publicznej związane z koordynacją polityki europejskiej państwa?

• wypracowanie we właściwym czasie, skoordynowanego i obsługującego w maksymalnym stopniu interesy danego państwa, stanowiska krajowego w sprawach, które stanowią przedmiot procesów decyzyjnych na poziomie Unii Europejskiej;

• zapewnienie temu stanowisku jak najlepszej pozycji już w fazie decydowania na poziomie unijnym;

• implementacja prawa unijnego w sposób gwarantujący zachowanie bezpieczeństwa obrotu prawnego w państwie;

• pełne wykorzystanie przez dane państwo wszystkich instrumentów polityk wspólnotowych, w tym szczególnie funduszy unijnych, dla realizacji celów gospodarczych i społecznych tego państwa;

• zaspokojenie potrzeb kadrowych związanych z kontaktami między administracją publiczną w danym kraju a administracją Unii Europejskiej oraz z administracją innych państw członkowskich Unii, w stopniu gwarantującym aktywne uczestnictwo danego państwa w Unii.

21. Co jest treścią dobrej administracji według ujęcia przyjętego w systemie Unii Europejskiej?

W dokumentach UE można wyróżnić podstawowe wzorce odnoszące się do standardów działania administracji publicznej.

1) Pierwszy z nich zawarty jest w art. 41 Karty Praw Podstawowych Unii Europejskiej, przyjętej w grudniu 2000 r. w Nicei, w którym wpisane zostało prawo do dobrej administracji. Artykuł ten ma się stać fragmentem traktatu ustanawiającego Konstytucję dla Europy

Artykuł 41

Prawo do dobrej administracji

1. Każdy ma prawo do bezstronnego i rzetelnego załatwienia jego sprawy w rozsądnym terminie przez instytucje, organy i agencje Unii.

2. Prawo to obejmuje:

- prawo każdej osoby do osobistego przedstawienia sprawy, zanim zostanie podjęty indywidualny środek mogący negatywnie wpłynąć na jej sytuację;

- prawo każdej osoby dostępu do akt jej sprawy, z zastrzeżeniem poszanowania uprawnionych interesów poufności oraz tajemnicy zawodowej i handlowej;

- obowiązek administracji uzasadniania swoich decyzji.

3. Każda osoba ma prawo domagania się od Wspólnoty naprawienia, zgodnie z zasadami ogólnymi wspólnymi dla praw Państw Członkowskich, szkody wyrządzonej przez jej instytucje lub jej pracowników przy wykonywaniu ich funkcji.

4. Każda osoba może zwrócić się pisemnie do instytucji Unii w jednym z języków traktatowych i musi otrzymać odpowiedź w tym samym języku.

Karta Praw Podstawowych to swoista "deklaracja moralności europejskiej" w dziedzinie

administracji publicznej. Karta nie jest jeszcze normą tworzącą bezpośrednio skutki prawne w sferze relacji między administracją publiczną w państwach członkowskich a osobami fizycznymi i prawnymi stanie się nią dopiero, gdy zostanie wpisana do treści nowej Konstytucji .

2) Kolejnym elementem systemu rozwiązań normatywnych Unii Europejskiej w zakresie administracji publicznej jest Europejski Kodeks Dobrej Administracji (dosłownie

Europejski Kodeks Dobrej Praktyki Administracyjnej ), który został przyjęty przez Parlament Europejski, w dniu 6 września 2001r. Liczy 27 artykułów. Formułuje on zasady wyznaczające model stosunków obowiązujący w kontaktach instytucji i urzędników unijnych z jednostkami.

Podstawowe zasady to m.in.:

• praworządność

• niedyskryminowanie

• współmierność (przyjętych działań do obranego celu)

• zakaz nadużywania uprawnień

• bezstronność i niezależność

• obiektywność

• uwzględnianie zgodnych z prawem oczekiwań jednostek

• uczciwość

• uprzejmość

• odpowiadanie na pisma w języku, w którym zostało ono złożone

• powiadomienie odbioru każdego pisma skierowanego do instytucji

• obowiązkowe uzasadnianie decyzji

• informowanie o możliwości odwołania

• ochrona danych itp.

Inne:

3) Komunikat Komisji Wspólnot Europejskich w sprawie oceny skutków regulacji z dnia 5.06 2002 r. -zostały w nim zawarte zasady poprawy jakości i spójności przygotowywanych regulacji oraz oceny ich skutków.

Celem jest w tym przypadku :

- określenie najbardziej efektywnych i najmniej kosztownych sposobów wdrażania decyzji

- każdorazowe ustalenie i ocenienie kosztów tego wdrożenia,

- dostarczenie informacji o danej regulacji wszystkim podmiotom (osobom fizycznym i prawnym) zainteresowanym daną regulacją.

4) Art. 39 Traktatu WE- tworzy wymóg otwarcia administracji publicznej

dla obywateli innych państw członkowskich.

22. Jakie są następstwa informatyzacji dla administracji w sferze możliwości, obowiązków i zadań?

Nowe możliwości :

- nowe technologie pozyskiwania informacji i zarządzania nimi

- zwiększa się szybkość załatwiania standardowych spraw

- nowe sposoby kontaktowania się wewnątrz samej machiny rządowej oraz w relacjach między rządem i innymi podmiotami.

- dla polityków rządowych rewolucja informatyczna tworzy nowe sposoby monitorowania

i weryfikowania efektów pracy urzędników zawodowych

- alternatywne bazy danych i matematyczne metody wariantowania i oceny przygotowywanych rozwiązań dają politykom możliwość częściowego ograniczenia monopolu informacyjnego urzędników zawodowych.

- pojawia się możliwość udoskonalania przebiegu rządowych procesów decyzyjnych

- podnosi się gospodarność przez oszczędności kadrowe; efekt personalny - nie ma konieczności zatrudniania nowego personelu

- możliwość podejmowanie nowych zadań planistycznych i rozwojowych, możliwe jest przenoszenie pracowników z obszaru działań rutynowych i koncepcyjnych

- podwyższenie jakości działania administracji - lepsza jakość świadczeń, niezawodność

- możliwość szybkich zmian w systemie aby dopasować się do zmian zewnętrznych

Nowe obowiązki /zadania związane m.in. z

- zagwarantowaniem bezpieczeństwa systemów informatycznych

- wymogiem autoryzacji podmiotów obrotu informacjami elektronicznymi;

- ochroną danych,

- zapobieganiem przestępczości komputerowej

- koniecznością opanowania umiejętności działania .

23. Jakie są podstawowe cechy kontynentalnego modelu administracji publicznej?

Tradycja kontynentalna

- występująca w klasycznym kształcie we Francji

- administracja jako instrument wykonywania funkcji państwa

- administracja publiczna jest traktowana przede wszystkim jako podstawa jednolitości państwa i element struktury tego państwa,

- silna tendencja do centralizacji administracji,

- droga do ukształtowania samorządu terytorialnego oraz prywatyzacji administracji jest wyjątkowo trudna

- na większości poziomów organizacji państwa ma miejsce dualizm administracji rządowej i samorządowej.

24. Jakie są podstawowe cechy anglosaskiego modelu administracji publicznej?

• Rozwiązanie to oparte jest na ideach oświecenia anglosaskiego i neoliberalnej doktryny państwa, najpełniej reprezentowane jest w Wielkiej Brytanii.

• Administracja publiczna w terenie jest traktowana jako ogniwo społeczeństwa obywatelskiego, a nie jako struktura scentralizowanego państwa. Model ten tworzy naturalne zaplecze dla trwałego wzmocnienia pozycji samorządu w strukturach administracji publicznej i ograniczenia pola interwencji administracji rządowej.

• Następstwa:

• Brak organów administracji rządowej o kompetencjach ogólnych w terenie i wykonywanie zadań tej administracji przez organy i urzędy samorządu terytorialnego

• Zjawisko dewolucji - transfer kompetencji z centrum na szczebel terenowy (ma zróżnicowaną postać w poszczególnych częściach historycznych państwa)

• Brak jednolitej pisanej konstytucji.

• Siła służby cywilnej- pozycyjny system służby cywilnej, urzędnicy zawodowi, niezależni od polityków. Pozwala to na zwiększenie jakości adm. Do adm. publicznej można dostać się na wszystkie stanowiska - niskie i wyższe. Większa elastyczność w płacy.

• Rząd- to wszyscy nominowani urzędnicy. Rozróżnienie i rozdział dwóch pojęć: rządu i gabinetu. Tylko ministrowie korony spotykają się z premierem. Silna pozycja premiera.

• Kontrola sądów powszechnych jako działalność modelu anglosaskiego.

• Istnienie w brytyjskim systemie administracji publicznej agencji wykonawczych, które działają nad poprawą zarządzania administracyjnego oraz podniesieniem poziomu świadczonych przez administrację państwową usług.

25. Jakie są kierunki zmian w systemach administracji publicznej państw Unii Europejskiej?

Systemy administracji publicznej we wszystkich państwach członkowskich UE znajdują się w procesie stałych zmian o charakterze jakościowym i dotyczy nie tylko przekształceń instytucjonalnych, ale i misji oraz zasad działania administracji. Proces ten przebiega pod wpływem 2 tendencji: jedna sprzyja zbliżaniu, a druga utrzymywaniu różnic między tymi administracjami.

Na upodabnianie się do siebie narodowych administracji wpływają:

• Ugruntowywanie się wspólnych standardów w dziedzinie publicznej(zasad państwa demokratycznego i prawnego)

• Postępy globalizacji (ponadpaństwowe podmioty gosp. i finansowe)

• Rewolucja informatyczna

• Włączenie administracji do zaostrzającej się rywalizacji międzypaństwowej

• Wspólne zagrożenia i wyzwania (terroryzm, konflikt interesów, zorganizowana przestępczość

• Członkostwo w UE

Czynniki zróżnicowania narodowych administracji publicznych:

• Powierzchnia i charakter terytorium oraz liczba, struktura narodowościowa i rozmieszczenie ludności w poszczególnych państwach

• Odmienne doświadczenia historyczne

• Specyficzne rozwiązania ustrojowe

• Dominujące modele kultury politycznej i prawnej

• Kształt sceny politycznej

Do dominujących kierunków zmian w administracjach narodowych należą:

• W sprawach sposobu rozumienia administracji: umacnianie się wpływów doktryny pomocniczości admin. publ.- wycofywanie się z tych obszarów gdzie administracja jest zbędna

• W sprawach usytuowania admin. w systemie organów publ.: wykonawcze zorientowanie aktywności podmiotów admin., podporządkowane realizacji zasady podziału i równowagi władz

• W sprawach charakteru podmiotów realizujących zadania z zakresu admin. publ.: zwiększanie się udziału podmiotów pozapaństwowych oraz pojawianie się podmiotów społecznych i prywatnych uczestniczących w administrowaniu

• W sprawach kompetencji organów i urzędów admin. publ.: wdrażanie zasdy prymatu zespolenia terytorialnego nad układem podziałów branżowych, przesuwanie kompetencji z poziomu centralnego na regionalny, z upowszechnianiem się metody określania kompetencji podmiotów lokalnych struktur państwa na podstawie zasady otwartości( co nie jest przypisane do innych organów, wchodzi w skład kompetencji podmiotów lokalnych

• W sprawach wzajemnych relacji między podmiotami admin. publ.: modernizowanie i ograniczanie relacji o charakterze hierarchicznym przy równoczesnym umacnianiu się więzi sieciowych, wzroście znaczenia kooperacji i współdziałania oraz rozwoju stosunków umownych

• W sprawach finansów publ.: wzrost znaczenia programowania budżetowego, zmniejszania stopnia dotacji i subwencji, powiększanie się udziału dochodów własnych w budżetach komunalnych, ekonomizacja administracji, rozwój różnych form partnerstwa publicznoprawnego

• W sprawach kadr admin. publ. : wzmacnianie rozwiązań bliższych modelowi pozycyjnemu (stanowisk) przy zmniejszaniu się siły rozwiązań modelu awansowego (kariery), poszukiwanie nowych zabezpieczeń przed konfliktem interesu, tworzenie dodatkowych gwarancji zachowania poziomu etycznego pracowników, rozbudowa mechanizmów gwarantujących współpracę między politykami i urzędnikami zawodowymi

• W sprawach zasad postępowania decyzyjnego w admin. rozwój mechanizmów koordynacyjnych, różnicowanie instytucjonalne podmiotów oraz odrębnych mechanizmów proceduralnych kadrowych w relacjach z UE

• W sprawach standardów postępowania admin.: kodyfikacja administracyjnego prawa wykonawczego, rozwój gwarancji procesowych dla obywateli, poszerzanie przejrzystości i jawności w działaniu decyzyjnym oraz ograniczenie uznaniowości w decydowaniu

• W sprawach nadzoru, kontroli i odpowiedzialności w admin.: umacnianie się sądowej kontroli admin., ekonomizacja kryteriów oceny, rozwój mechanizmów kontroli politycznej i obywatelskiej, włączanie do procesu podejmowania decyzji mechanizmów dialogu społ., e-administracja

• W sprawach kontaktów zagranicznych podmiotów admin. :rozwój nowych form kontaktów dwustronnych i wielostronnych( podmioty ze szczebla terenowego wchodzą w relacje ze strukturami organizacji międzynarodowych oraz swoimi odpowiednikami w innych krajach)

26. Jakie są kierunki zmian w polskim systemie administracji publicznej?

(Wydaje mi się, że o to chodzi, opracowane na podstawie książki Czaputowicza z podanej literatury)

Kierunki zmian w polskim systemie administracji to:

• Jakościowe zmiany w relacjach między polityką i administracją (wydzielanie stanowisk politycznych, służba cywilna)

• Wzmacnianie znaczenia zasady pomocniczości (wycofywanie się administracji z obszarów, w których jej obecność jest niezbędna)

• Wdrażanie zasady prymatu zespolenia terytorialnego nad układem podziałów branżowych (decentralizacja decyzji, zadań i środków, ograniczanie rozmiarów administracji niezespolonej)

• Zmniejszanie pola uznaniowości w decyzjach (pewna reglamentacja w tym zakresie)

• Zastępowanie więzów hierarchicznych (zarówno wewnątrz poszczególnych struktur instytucjonalnych, jak i między nimi) przez różnego rodzaju horyzontalne powiązania sieciowe

• Odchodzenie w ocenach i w systemach zarządzania od kryteriów ilościowych na rzecz kryteriów jakościowych

• Wykorzystanie możliwości i zarazem unikanie niebezpieczeństw związanych z rewolucją informatyczną (e-administracja)

• Wmontowywanie w proces podejmowania istotnych decyzji mechanizmów z obszaru dialogu społecznego (m.in. mechanizm komisji trójstronnej)

• Wykorzystywanie w ramach wypełniania zadań administracji publicznej możliwości organizacji pozarządowych (tzw. trzeci sektor, m.in. zlecanie zadań) oraz potencjału tkwiącego w tzw. partnerstwie obywatelskim

• Tworzenie gwarancji zachowania niezbędnego poziomu etycznego kadr administracji

27. Jaki jest zakres ujęcia spraw administracji w Konstytucji RP z 1997?

Nie ma na ten temat nic w literaturze, może macie o tym jakieś notatki z wykładów?

Postaram się uzupełnić po konsultacji z profem.

28. Jakie są funkcje, skład i zasady powoływania i dymisjonowania Rady Ministrów w Polsce?

Funkcje:

Art. 146.

1. Rada Ministrów prowadzi politykę wewnętrzną i zagraniczną Rzeczypospolitej Polskiej.

2. Do Rady Ministrów należą sprawy polityki państwa nie zastrzeżone dla innych organów państwowych i samorządu terytorialnego.

3. Rada Ministrów kieruje administracją rządową.

4. W zakresie i na zasadach określonych w Konstytucji i ustawach Rada Ministrów w szczególności:

1) zapewnia wykonanie ustaw,

2) wydaje rozporządzenia,

3) koordynuje i kontroluje prace organów administracji rządowej,

4) chroni interesy Skarbu Państwa,

5) uchwala projekt budżetu państwa,

6) kieruje wykonaniem budżetu państwa oraz uchwala zamknięcie rachunków państwowych i sprawozdanie z wykonania budżetu,

7) zapewnia bezpieczeństwo wewnętrzne państwa oraz porządek publiczny,

8) zapewnia bezpieczeństwo zewnętrzne państwa,

9) sprawuje ogólne kierownictwo w dziedzinie stosunków z innymi państwami i organizacjami międzynarodowymi,

10) zawiera umowy międzynarodowe wymagające ratyfikacji oraz zatwierdza i wypowiada inne umowy międzynarodowe,

11) sprawuje ogólne kierownictwo w dziedzinie obronności kraju oraz określa corocznie liczbę obywateli powoływanych do czynnej służby wojskowej,

12) określa organizację i tryb swojej pracy.

Skład:

Art. 147.

1. Rada Ministrów składa się z Prezesa Rady Ministrów i ministrów.

2. W skład Rady Ministrów mogą być powoływani wiceprezesi Rady Ministrów.

3. Prezes i wiceprezes Rady Ministrów mogą pełnić także funkcję ministra.

4. W skład Rady Ministrów mogą być ponadto powoływani przewodniczący określonych w ustawach komitetów.

2 modele ministrów:

1) kierujący określonym działem administracji rządowej

2)wypełniający zadania wyznaczone im przez prezesa RM („bez teki”)

Powoływanie:

Art. 154.

1. Prezydent Rzeczypospolitej desygnuje Prezesa Rady Ministrów, który proponuje skład Rady Ministrów. Prezydent Rzeczypospolitej powołuje Prezesa Rady Ministrów wraz z pozostałymi członkami Rady Ministrów w ciągu 14 dni od dnia pierwszego posiedzenia Sejmu lub przyjęcia dymisji poprzedniej Rady Ministrów i odbiera przysięgę od członków nowo powołanej Rady Ministrów.

2. Prezes Rady Ministrów, w ciągu 14 dni od dnia powołania przez Prezydenta Rzeczypospolitej, przedstawia Sejmowi program działania Rady Ministrów z wnioskiem o udzielenie jej wotum zaufania. Wotum zaufania Sejm uchwala bezwzględną większością głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów.

3. W razie niepowołania Rady Ministrów w trybie ust. 1 lub nieudzielenia jej wotum zaufania w trybie ust. 2 Sejm w ciągu 14 dni od upływu terminów określonych w ust. 1 lub ust. 2 wybiera Prezesa Rady Ministrów oraz proponowanych przez niego członków Rady Ministrów bezwzględną większością głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów. Prezydent Rzeczypospolitej powołuje tak wybraną Radę Ministrów i odbiera przysięgę od jej członków.

Art. 155.

1. W razie niepowołania Rady Ministrów w trybie art. 154 ust. 3 Prezydent Rzeczypospolitej w ciągu 14 dni powołuje Prezesa Rady Ministrów i na jego wniosek pozostałych członków Rady Ministrów oraz odbiera od nich przysięgę. Sejm w ciągu 14 dni od dnia powołania Rady Ministrów przez Prezydenta Rzeczypospolitej udziela jej wotum zaufania większością głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów.

2. W razie nieudzielenia Radzie Ministrów wotum zaufania w trybie określonym w ust. 1, Prezydent Rzeczypospolitej skraca kadencję Sejmu i zarządza wybory.

Dymisjonowanie:

Art. 158.

1. Sejm wyraża Radzie Ministrów wotum nieufności większością ustawowej liczby posłów na wniosek zgłoszony przez co najmniej 46 posłów i wskazujący imiennie kandydata na Prezesa Rady Ministrów. Jeżeli uchwała została przyjęta przez Sejm, Prezydent Rzeczypospolitej przyjmuje dymisję Rady Ministrów i powołuje wybranego przez Sejm nowego Prezesa Rady Ministrów, a na jego wniosek pozostałych członków Rady Ministrów oraz odbiera od nich przysięgę.

2. Wniosek o podjęcie uchwały, o której mowa w ust. 1, może być poddany pod głosowanie nie wcześniej niż po upływie 7 dni od dnia jego zgłoszenia. Powtórny wniosek może być zgłoszony nie wcześniej niż po upływie 3 miesięcy od dnia zgłoszenia poprzedniego wniosku. Powtórny wniosek może być zgłoszony przed upływem 3 miesięcy, jeżeli wystąpi z nim co najmniej 115 posłów.

Art. 159.

1. Sejm może wyrazić ministrowi wotum nieufności. Wniosek o wyrażenie wotum nieufności może być zgłoszony przez co najmniej 69 posłów. Przepis art. 158 ust. 2 stosuje się odpowiednio.

2. Prezydent Rzeczypospolitej odwołuje ministra, któremu Sejm wyraził wotum nieufności większością głosów ustawowej liczby posłów.

Art. 162.

1. Prezes Rady Ministrów składa dymisję Rady Ministrów na pierwszym posiedzeniu nowo wybranego Sejmu.

2. Prezes Rady Ministrów składa dymisję Rady Ministrów również w razie:

1) nieuchwalenia przez Sejm wotum zaufania dla Rady Ministrów,

2) wyrażenia Radzie Ministrów wotum nieufności,

3) rezygnacji Prezesa Rady Ministrów.

3. Prezydent Rzeczypospolitej, przyjmując dymisję Rady Ministrów, powierza jej dalsze sprawowanie obowiązków do czasu powołania nowej Rady Ministrów.

4. Prezydent Rzeczypospolitej, w przypadku określonym w ust. 2 pkt 3, może odmówić przyjęcia dymisji Rady Ministrów.

29. Jak ukształtowany jest zasadniczy podział terytorialny w Polsce i jak on się mieści w perspektywie porównawczej z innymi państwami UE?

Podział administracyjny Polski nie jest jednolity. Możemy wyróżnić trzy zasadnicze grupy podziału:
a) podział terytorialny, tworzony dla organów terenowych posiadających znaczenie zasadnicze i organów o kompetencjach generalnych,

• Gmina

• Powiat

• Województwo

b) podział dla celów specjalnych, tworzony dla organów o kompetencjach specjalnych (np.: administracji wojskowej),
c) pomocniczy podział terytorialny, tworzony dla organów o charakterze pomocniczym w stosunku do organów podstawowych.

• Gmina jest podzielona terytorialnie na jednostki pomocnicze, takie jak sołectwa na obszarach wiejskich, a dzielnice czy osiedla w miastach, wreszcie miasta na terenie gminy. Tworzy je w drodze uchwały rada gminy, z urzędu, po przeprowadzeniu konsultacji z mieszkańcami lub z inicjatywy samych mieszkańców. Zasady tworzenia jednostek pomocniczych określa statut gminy. Organizacja i zakres działania sołectwa, dzielnicy lub osiedla ustala rada gminy indywidualnie w formie odrębnego statutu.

Państwa członkowskie UE różnią się między sobą liczbą i charakterem stopni podziału terytorialnego. W większości z nich funkcjonuje równolegle kilka rodzajów podziałów terytorialnych. Najczęściej obok podziału podstawowego, zwanego zwykle zasadniczym, istnieją także podziały pomocnicze oraz specjalne.

Przykłady:

Podział terytorialny w Niemczech:

Podstawowy podział terytorialny w Niemczech

1. Państwo (Bund)

2. Kraje związkowe (Bundeslander)

3. Okręgi regencyjne (Regierungsbezirke)

4. Powiaty (Kreis/Landeskreis)

5. Gminy (Stadte/Gemeinden)

Francja:

1. Regiony

2. Departamenty

3. Gminy

Włochy:

1. Regiony 20 (w tym 5 regionów specjalnych)

2. Prowincje

3. Gminy

30. Jakie organy administracji działają na szczeblu województwa w Polsce i jakie są między nimi relacje?

Od 1 stycznia 1999 r. na poziomie regionalnym jest 16 województw samorządowo-rządowych (jako jednostka samorządu terytorialnego i jako jednostka administracji rządowej).

Adm. Rządowa (zespolona):

• wojewoda - terenowy organ administracji rządowej i przedstawiciel RM w województwie, powoływany i odwoływany przez premiera na wniosek MSWiA, a jego zastępcami są wicewojewodowie powoływani i odwoływani na wniosek wojewody przez premiera -> mają oni charakter polityczny;

- zwierzchnik zespolonej administracji rządowej

- organ nadzoru nad jednostkami samorządu terytorialnego

- odpowiada za wykonywanie polityki rządu na obszarze województwa

-wojewoda wypełnia wszystkie zadania adm. rząd. (administracja ogólna), które nie zostały przekazane do właściwości innych organów (administracji niezespolonej);

- jest organem nadzoru wobec organów samorządu wojewódzkiego

• podległe mu organy i urzędy powinny mieć charakter stały (zasada neutralności i apolityczności);

Adm. Samorządowa:

• sejmik województwa

- radni wybierani w wyborach bezpośrednich, tajnych, powszechnych, kadencja 4 lata

- organ stanowiący i kontrolny (wybiera zarząd i go kontroluje)

• zarząd województwa z marszałkiem na czele - organ wykonawczy (wykonuje uchwały sejmiku)

- Marszałek jest wybierany bezwzględną większością głosów przez sejmik, kieruje bieżącymi sprawami województwa i reprezentuje go na zewnątrz

- Zarząd wybierany na wniosek marszałka przez sejmik

- Zarząd i Marszałek ponoszą odpowiedzialność przed sejmikiem

• podlegają im wojewódzkie samorządowe jednostki organizacyjne i aparat urzędniczy = urząd marszałkowski;

31. Jakie organy administracji działają na szczeblu powiatu w Polsce i jakie są między nimi relacje?

Na poziomie lokalnym są 373 powiaty samorządowe:

• 308 ziemskich

• 65 grodzkich

• Rada Powiatu

-organ stanowiący i kontrolny (wybiera i kontroluje zarząd, starostę; powołuje sekretarza i skarbnika powiatu)

- radni wybierani w wyborach powszechnych

• Zarząd Powiatu ze Starostą

- organ wykonawczy (wykonuje uchwały, budżet itd.)

- ponosi odpowiedzialność przed radą

-starosta pełni funkcję przewodniczącego

- zarząd i starosta wybierani przez radę

-starosta kieruje powiatem, reprezentuje go na zewnątrz jest przewodniczącym zarządu i zwierzchnikiem sekretarza powiatu, skarbnika powiatu, kierowników jednostek organizacyjnych powiatu, powiatowych służ, inspekcji i straży i pracowników starostwa

• Urzędy, służby, inspekcje

- aparat urzędniczy

32.         Jakie organy administracji działają na szczeblu gminy w Polsce i jakie są między nimi relacje?

Gmina to prawnie zorganizowany terytorialny związek osób określony w ustawie o samorządzie

gminnym jako wspólnota samorządowa

 

Organy gminy:

-                   Rada gminy - może tworzyć mniejsze jednostki, np. sołectwa lub dzielnice; organ stanowiący i kontrolny (nad wójtem oraz gminnymi jednostkami organizacyjnymi i pomocniczymi); na czele przewodniczący RG; uchwalanie budżetu gminy, statutu gminy, miejscowego planu zagospodarowania, podatków gminnych, ustalanie kierunków działań wójta,

-                   wójt (gmina wiejska), burmistrz (miasto do 100 tys. mieszkańców) lub prezydent (miasto powyżej 100 tys. mieszkańców)   - organ wykonawczy (wykonuje uchwały rady i przygotowywanie ich projektów); swoje zadania wykonuje z pomocą urzędu gminy

-                   urzędy gminne - rola aparatu pomocniczego służącego do wykonywania kompetencji i zadań organów gminy; wykonują administrację publiczneą w zakresie uprawnień oraz obowiązków przypisanych wójtowi gminy. Urząd obsługuje również radę gminy. Jednostka budżetowa gminy
 

 

 

 

33. Jakie zasady wyznaczają relacje między organami administracji rządowej i samorządowej w Polsce? 

       konstrukcja nośna - konstytucja z `97

       2 rodzaje zadań: własne (samorząd realizuje nie na polecenie ale na własny rachunek) i zlecone

       Samorząd ma charakter aktora - władza komunalna; osobowość publicznoprawna, subsydiarność, sądowa ochrona praw (wojewoda nie stawia kropki w sporze, samorząd ma otwartą drogę do sądu administracyjnego lub konstytucyjnego)

       domniemanie kompetencji na rzecz jednostki samorządowej (gminy)

       osobowość prawna jednostek adm. (m.in. prawo własności, samodzielność podlega ochronie sądowej)

       nadzór ograniczony do sfery rzetelności i legalności (nie ma nadzoru celowościowego) -> nie można narzucać co mają robic chyba że działają wbrew prawu

       własne dochody w budżecie samorządu terytorialnego

       wzrastająca ilość niesztywnych wydatków (sami decydują na co idą pieniądze)

       administracja rządowa nie ma wpływu na kadry

       spory kompetencyjne między organami samorządu terytorialnego i administracji rządowej mają rozstrzygać sądy administracyjne

       Sejm na wniosek premiera może rozwiązać organ stanowiący samorządu terytorialnego (jeśli narusza Konstytucję lub ustawy)

       nadzór nad działalnością sprawuje premier i wojewodowie oraz regionalne izby obrachunkowe

 

35. Na czym polega dekoncentracja w administracji publicznej ? Scharakteryzuj istotę i podaj przykłady państw Unii Europejskiej.

Dekoncentracja - zjawisko rozpraszania kompetencji na organy niższego stopnia. Dekoncentracja rzeczowa występuje w przypadku rozkładania kompetencji jednego organu na kilka organów tego samego stopnia (dekoncentracja pozioma). Dekoncentracja terytorialna polega na przenoszeniu kompetencji organu wyższego stopnia na podlegle mu organy terenowe (dekoncentracja pionowa).

(książka pana R.) Dekoncentracja w administracji publicznej polega na pozostawieniu istotnej części kompetencji i zadań administracyjnych w gestii podmiotów terenowej administracji rządowej.

Różne warianty:

1. przewaga kompetencji i zdań realizowanych w terenie przez terenowy organ jednolitej administracji rządowej ( przedstawiciela rządu w terenie) i podległe mu urzędy, służby, straże, inspekcje;

2. znaczny udział w realizacji kompetencji i zadań administracji publicznej na danym terenie organów i urzędów rządowych , które działają w terenie, ale podlegają bezpośrednio centralnym organom i urzędom administracji rządowej.

Przykłady państw UE : Francja, Czechy

36. Na czym polega zjawisko dewolucji w administracji publicznej? Scharakteryzuj istotę i podaj przykłady państw UE.

Dewolucja - następuje wtedy, gdy jednostki samorządu terytorialnego będące na tym samym poziomie mają różny status.

Przykłady: Finlandia, Portugalia (Azory i Madery), Włochy (5 jednostek ma charakter autonomiczny - specjalny), Wielka Brytania (Szkocja i Walia)

Ustrój Zjednoczonego Królestwa przechodzi w ostatnich latach poważne przeobrażenia. Ich elementem jest reforma dewolucyjna, w której wyniku przyznano istotne kompetencje organom utworzonym w Szkocji, Walii i Irlandii Północnej. W Szkocji powołano Parlament, którego działalność jest przejawem głębszych przeobrażeń dewolucyjnych niż w Walii i Irlandii Północnej.

Powołanie pierwszego od trzech stuleci szkockiego parlamentu było możliwe dzięki polityce brytyjskiego premiera Tony'ego Blaira, który realizując swe obietnice przedwyborcze znacznie złagodził politykę w stosunku do części składowych Wielkiej Brytanii.

37. co jest traktowane jako zalety, a co jako wady sposobu zorganizowania kadr admin pub?

Tyle mam w notatkach:

Weber- idealny model biurokracji

-organizacja racjonalna z podstawową rolą urzędników, którzy:

• są posłuszni obowiązkom

• tworzą układ hierarchiczny

• mają wytyczone kompetencje

• przygotowanie fachowe

• wynagrodzenie

• na podstawie kontraktu

• opisana ścieżka kariery

• zajęcie jako zawód

• nie mogą zawłaszczać swojego stanowiska

• jednolita dyscyplina i kontrola

Krytyka

• biurokratyczne błędne koło, trzeba rygorystycznie przestrzegać przepisów-urzędnicy uważają to za nadrzędny cel

• posłuszeństwo prawu-zachowanie poprawne moralnie

2 sposoby organizowania działań:

1.zarządzanie biurokratyczne- skostniałe, arbitralne, ukierunkowane na przestrzeganie reguł i zasad

2. zarządzanie oparte na ocenie rezultatów i wysiłków

-niebezpieczeństwo alienacji osób działających w organach biurokratycznych (Giddens)

-systemowy konflikt między zawodowymi biurokratami i politykami wybranymi w sposób demokratyczny

-problem 2 porządków i 2 władz w admin.

38.Specyfika regulacji stosunków pracy w admin współczesnych państw

Główne prawidłowości współczesnych państw:

• przewaga specjalnych regulacji prawnych dotyczących stosunku pracy na zasadach odmiennych od kodeksu pracy

• wymagania i rekrutacja

• model kariery

• prawa i obowiązki oraz odpowiedzialność

• normalne wyodrębnienie urzędników i polityków, politycy mają programować i kontrolować, pochodzić z rekomendacji politycznych, a urzędnicy są w sferze wykonawczej i wybiera się ich na podstawie kryteriów merytorycznych i zawodowych.

• reglamentacja liczby polityków oraz miejsc i zasad ich zatrudnienia

• rozwiązanie służby cywilnej jako gwarancji profesjonalnego bezstronnego, sprawnego, lojalnego wobec państwa wypełniania zadań przez urzędników zatrudnionych zawodowo

• służba cywilna ma służyć zagwarantowaniu, że będzie wolna od uwikłań politycznych, zmian rządu, przygotowana i kompetentna,

a to mówią jego książki:

• istnieje silna korelacja między stopniem dekoncentracji i decentralizacji terytorialnej a wzrostem odsetka pracowników administracji poza szczeblem centralnym państwa,

• wyższy we wszystkich państwach udział pracowników samorządu terytorialnego wśród osób zatrudnionych w administracji publicznej i wzrost liczby pracowników administracji w jednostkach lokalnych podziału terytorialnego,

• w państwach ue ma miejsce formalnoprawne wydzielenie wśród pracowników ap polityków i urzędników zawodowych,

• ograniczenie liczby i ścisłe określenie zadań polityków w ap.

• politycy odpowiedzialni są za:

• koordynację programową,

• gwarantują dbałość o właściwą realizację zapowiedzi programowych sił politycznych, które tworzą zaplecze władzy wykonawczej,

• wyznaczają kierunek działań,

• określają zadania,

• dokonują kontroli o charakterze programowym,

• decydują w sprawach strategicznych lub doradzają

• urzędnicy zawodowi= wykonawstwo,

• wdrażają politykę i zarządzają strukturami wykonawczymi,

• rola tzw. pamięci systemowej administracji,

• we wszystkich państwach ue kwestie z zakresu regulacji stosunków pracy osób zatrudnionych w ap są regulowane w odrębnych źródłach prawa, które zawierają przepisy często odbiegające od ogólnych zasad prawa pracy obowiązujących w danym państwie,

• często występuje wewnętrzne zróżnicowanie regulacji prawa urzędniczego w odniesieniu do poszczególnych grup zawodowych funkcjonujących w ap.

• oddzielne regulacje dotyczące pracowników administracji rządowej i samorządowej

• najczęściej spotykanym sposobem regulacji spraw ap jest sformułowanie podstawowych zasad w normach konstytucyjnych, szczegółowe ujęcie poszczególnych zagadnień w przepisach ustawowych danego państwa,

• inne sposoby regulacji:

• w państwach federalnych( Austria, Belgia, Niemcy) regulowane są w aktach konstytucyjnych poszczególnych federacji i w aktach prawnych wydanych na tej podstawie,

• decentralizacja regionalna (Hiszpania, Włochy)- w statutach poszczególnych regionów

• państwa skandynawskie- normy prawa miejscowego

40. Co to jest służba cywilna w administracji publicznej i jakie są jej podstawowe modele?

Służba cywilna - rozwiązanie normatywne, organizacyjne i funkcjonalne występujące w państwach demokratycznych w dziedzinie kadr administracji publicznej (najczęściej dotyczące kadr administracji rządowej, rzadziej również kadr administracji samorządowej lub jak we Francji - także kadr niektórych służb publicznych, np. publicznej służby zdrowia i oświaty), którego istotą jest oddzielenie polityków i urzędników zawodowych w sposób podporządkowany realizacji interesów publicznych. Jej początków należy szukać w praktyce III Republik Francuskiej. Warto podkreślić,że w państwach UE istnieją odmienne wzorce służby cywilnej, co wynika z uwarunkowań historycznych oraz politycznych i kulturowych tradycji. Dlatego tez współcześnie istnieją znaczne różnice między sposobem funkcjonowania służby cywilnej w poszczególnych państwach UE, wynikające zarówno z samej metody kształtowania się służby cywilnej jak i określonych rozwiązań odnoszących się do niej (np. w kwestii zasięgu służby cywilnej).

W państwach Unii Europejskiej występują obok siebie dwa modele służby cywilnej. Jeden z nich nazywany jest modelem awansowym (lub tez kariery bądź zamkniętym), drugi - modelem pozycyjnym (lub stanowisk, bądź otwartym). W praktyce nie ma czystego modelu a po prostu przeważają cechy jednego lub drugiego. Wybór modelu służby cywilnej związany jest silnie z historią poszczególnych państw i kształtem ustroju politycznego. Dla społeczeństw postsocjalistycznych jest znamienne, że najpierw sięgano po rozwiązania związane z systemem kariery dopiero po kilku latach po rozwiązania systemu pozycyjnego.

Model kariery zakłada ewolucyjne przechodzenie pracownika przez poszczególne szczeble hierarchii urzędniczej i gwarantuje mu w imieniu państwa stabilizacje pracy. Kandydat jest zatrudniany w korpusie służby cywilnej na najniższym stanowisku, a jeśli prowadzi się oddzielną rekrutację do poszczególnych kategorii wyodrębnionych w korpusie - na najniższym stanowisku w danej kategorii. Decyzja o zatrudnieniu jest uzależniona od spełnienia przez kandydatów warunków wstępnych określonych w regulacjach prawnych(np. dotyczących wykształcenia). O jej podjęciu decyduje najczęściej postępowanie kwalifikacyjne obejmujące zwykle egzamin lub konkurs. Niejednokrotnie ostateczna decyzja o przyjęciu do korpusu służby cywilnej jest uwarunkowana zaliczeniem stażu kandydackiego. Gwarancje państwa dotyczą w tym przypadku nie tylko samego stosunku pracy,ale i określonego dla danej kategorii i stażu pracy wynagrodzenia oraz określonych świadczeń emerytalnych i rentowych. W tym modelu służby cywilnej normą jest zatrudnienie w administracji publicznej aż do momentu uzyskania uprawnień emerytalnych lub rentowych. Rozwiązania właściwe takiemu modelowi służby cywilnej(lub do niego zbliżone) występują w: Austrii, Belgii, Francji, Grecji, Hiszpanii, Irlandii, Luksemburgi, Niemczech oraz Portugalii. W grupie państw, które znalazły się w Unii Europejskiej w 2004 rozwiązania zbliżone do modelu kariery przyjęły Cypr i Słowenia a także-, ale już w mniejszym stopniu i z wieloma elementami systemu pozycyjnego- Czechy, Litwa, Łotwa, Malta, Polska, Słowacja i Węgry.

Model pozycyjny - kandydat jest zatrudniany na określone stanowisko a nie do korpusu. Zwykle nie praktykuje się w tym przypadku okresu przygotowawczego przed ostatecznym nawiązaniem stosunku pracy. Nie ma tez gwarancji trwałości stosunku pracy aż do emerytury. Zatrudnienie następuje najczęściej w imieniu konkretnego urzędu administracji. Sama rekrutacja odbywa się na podstawie mniej sformalizowanych procedur. Przy zatrudnieniu większe znaczenie niż w modelu kariery mają konkretne kwalifikacje i doświadczenia zebrane poza sektorem publicznym. Mniejszą role odgrywają natomiast formalne wymagania dotyczące ogólnego wykształcenia czy też stażu pracy w administracji publicznej. Jeśli chodzi o staż pracy, liczą się w tym przypadku szczególne okresy zatrudnienia, w których pracownik musiał wykazywać się kompetencjami potrzebnymi na stanowisku przewidzianym do obsadzenia. Bardziej elastyczne jest tez podejście do wynagrodzenia, które na porównywalnych stanowiskach ma najczęściej dość zróżnicowaną wysokość, uzależnioną od osiąganych wyników, a nie stażu pracy, i niejednokrotnie bywa ustalane negocjacji. Rozwiązania właściwe dla takiego modelu służby cywilnej dominują w Danii, Finlandii, Holandii, Szwecji, Wielkiej Brytanii oraz Włoszech. Z państw, które zostały przyjęte do UE w 1994 roku rozwiązanie takie przyjęła przede wszystkim Estonia.

W ostatnich latach można zaobserwować zbliżanie się do siebie rozwiązań stosowanych w służbie cywilnej w poszczególnych państwach, co wiąże się z uelastycznieniem stosunków pracy w administracji oraz nasilaniem się przepływów kadrowych między sektorem prywatnym i służba cywilną. W związku z tym na gruncie urzeczywistniania idei służby cywilnej często występują rozwiązania właściwe dla scharakteryzowanych wyżej obu modeli. Wynika to też z dążenia do zrównoważenia dość konserwatywnego systemu kariery i stosunkowo elastycznego systemu pozycyjnego. Ma to duże znaczenie w sytuacji postępującej specjalizacji zadań administracji publicznej.

41. co jest charakterystyczne dla modelu awansowego (kariery) służby cywilnej w administracji?

Inaczej model zamknięty, charakterystyczny dla Francji. Zakłada ewolucyjne przechodzenie pracownika przez poszczególne szczeble hierarchii urzędniczej i gwarantuje mu w imieniu państwa stabilizację stosunku pracy. Kandydat jest zatrudniony w korpusie służby cywilnej na najniższym stanowisku, a jeśli prowadzi się oddzielną rekrutację do poszczególnych kategorii wyodrębnionych w korpusie - na najniższym stanowisku w danej kategorii. Decyzja o zatrudnieniu jest uzależniona od spełnienia przez kandydata warunków wstępnych określonych w regulacjach prawnych (np. dotyczących wykształcenia, wieku, czy też stażu pracy w administracji). O jej podjęciu decyduje najczęściej egzamin lub konkurs. Czasami również zaliczenie stażu kandydackiego. Gwarancje państwa dotyczą nie tylko samego stosunku pracy, ale i określonego dla danej kategorii i stażu wynagrodzenia oraz określonych świadczeń emerytalnych i rentowych. Normą jest zatrudnienie w administracji publicznej aż do momentu uzyskania uprawnień emerytalnych lub rentowych. Występuje w Austrii, Belgii, Grecji, Hiszpanii, Irlandii, Luksemburgu, Niemczech, Portugalii. W mniejszym stopniu w Polsce.

42. co jest charakterystyczne dla modelu pozycyjnego (stanowisk) służby cywilnej w administracji?

Inaczej model otwarty, Anglia. Kandydat zatrudniony na konkretne stanowisko, a nie do korpusu. Zwykle bez okresu przygotowawczego przed ostatecznym nawiązaniem stosunku pracy. Nie ma gwarancji stosunku pracy aż do emerytury. Zatrudnienie następuje najczęściej w imieniu konkretnego urzędu administracji. Rekrutacja na podstawie mniej sformalizowanych procedur. Przy zatrudnieniu większe znaczenie mają konkretne kwalifikacje i doświadczenia zebrane poza sektorem publicznym. Mniejszą rolę odgrywają natomiast formalne wymagania dotyczące ogólnego wykształcenia, czy też stażu pracy w administracji publicznej. Jeśli chodzi o staż pracy, liczą się w tym przypadku szczególnie okresy zatrudnienia, w których pracownik musiał wykazać się kompetencjami potrzebnymi na stanowisku przewidzianym do obsadzenia. Bardziej elastyczne jest też podejście do wynagrodzenia, które na porównywalnych stanowiskach ma najczęściej dość zróżnicowaną wysokość, uzależniona od osiąganych wyników, nie od stażu pracy, i niejednokrotnie bywa ustalane w trybie negocjacji. Występuje: Dania, Finlandia, Holandia, Szwecja, Wielka Brytania, Włochy.

Porównanie dwóch modeli służby cywilnej w Europie:

System kariery (zamknięty) - Francja	System stanowisk (otwarty) - Wielka Brytania
Rekrutacja na szczeble najniższe	Rekrutacja również na średni i wyższy szczebel
Wymagane konkretne wykształcenie i dyplomy	Wymagane konkretne umiejętności, niekoniecznie potwierdzone dyplomem
Nieuznawanie stażu zawodowego poza sektorem sektorem publicznym	Uznawanie stażu zawodowego poza sektorem publicznym
Sformalizowane procedury rekrutacji	Brak formalnych procedur rekrutacji, stosowanie zasad właściwych dla sektora prywatnego
Okres przygotowawczy dla nowozatrudnionych	Brak okresu przygotowawczego
Gwarancja stałego zatrudnienia	Brak gwarancji trwałego zatrudnienia
Ustawowy system wynagrodzeń	Wynagrodzenia indywidualne w oparciu o porozumienia zbiorowe
Określone zasady wzrostu wynagrodzenia	Wzrost wynagrodzenia zależny od osiąganych wyników
System starszeństwa (seniority) - wysokość wynagrodzenia związana z wiekiem pracownika i stażem pracy	Brak systemu starszeństwa - niezależność wynagrodzenia od wieku pracownika i stażu pracy
Odrębne regulacje prawne dotyczące systemu negocjacji warunków pracy	Wspólne dla sektora publicznego i prywatnego zasady negocjacji

43.Co jest charakterystyczne dla procesu kształtowania służby cywilnej w administracji w Polsce?

• Krótka historia jak się tworzyła (bo na wykładzie zwracał na to uwagę i przypuszczam, że to pytanie obejmuje także historię właśnie)

• Okres międzywojenny

• Ustawa z dnia 17 lutego 1922 o państwowej służbie cywilnej

• Państwowej służbie publicznej nadano charakter publiczno-prawny

• Model kariery z kategoriami zależnymi od wykształcenia

• Objęcie zasadami służby cywilnej całej administracji publicznej

• W odniesieniu do urzędników nawiązanie stosunku pracy w drodze mianowania na stanowisko

• Każdy urzędnik co roku ocena kwalifikacyjna

• Ustawa gwarantowała urzędnikom mianowanym na stałe stabilność zatrudnienia

• Mogli być wydaleni ze służby tylko na podstawie przepisów ustawy lub orzeczenia komisji dyscyplinarnej

• W razie naruszenia obowiązków w pracy możliwość pociągnięcia urzędnika do odpowiedzialności dyscyplinarnej lub porządkowej

• Po II wojnie światowej rozwiązania związane z ideologią socjalistyczną odejście od realizacji idei służby publicznej w administracji publicznej

• A potem już w III RP rządy się szybko zmieniały i nie można było przeprowadzić reformy

• Za książka Grzesia swoje projekty odnośnie służby cywilnej wniosły do Sejmu rządy Jana Krzysztofa Bieleckiego i Hanny Suchockiej nietrwałość tych rządów oraz praz stabilizacji w parlamencie projekty nie rozpatrzone

• Podstawa do prac projekt wniesiony w 1994 przez koalicyjny rząd SLA i PSL (pisze to bo jak go zapytalam o to pytanie to mowił by uwzględnić klimat polityczny zmian :P)

• Nowe ustawowe regulacje 5 lipca 1996

• Ograniczenie służby cywilnej do administracji rządowej! ( bardzo ważne)

• System kariery z 4 odrębnymi kategoriami

• Stosowano metodę ewolucyjnego nadbudowywania rozwiązań na istniejącym układzie kadrowym

• Negatywny skutek przyjęta pod koniec jednego rządu, a jak zjawił się następny to stwierdził, że trzeba zmienić

• WAŻNE sformułowanie dotyczące służby cywilnej z tej ustawy zostały przejęte przez konstytucję

• Art. 153 ust. 1 W celu zapewnienia zawodowego, rzetelnego, bezstronnego i politycznie neutralnego wykonywania zadań państwa, w urzędach administracji rządowej działa korpus służby cywilnej

• Ust. 2 Prezes Rady Ministrów jest zwierzchnikiem korpusu służby cywilnej

• Wprowadzono kategorię dyrektora generalnego urzędu najważniejszy urzędnik służby cywilnej w urzędach zapewniali urzędowi warunki funkcjonowania + opracowanie organizacji pracy + realizowanie polityki personalnej w służbie cywilnej + dokonywanie czynności z zakresy prawa pracy wobec urzędników służby cywilnej

• Chodziło oto by oddzielić zakres kompetencji i odpowiedzialności związanych z kierowaniem po pierwsze określonym działem administracji rządowej a po drugie określonym ministerstwem urzędem tym pierwszym zajmował się właściwy minister/kierownicy urzędów/wojewodowie = ci mający legitymizacje polityczną

• Organem administracji właściwym w sprawach służby cywilnej jest Szef Służby Cywilnej podlegający Prezesowi RM

• Swoje zadania wykonywał poprzez specjalni powołany Urząd Służby Cywilnej

• Organ opiniodawczy i doradczy Rada Służby Cywilnej powoływana przez Prezesa RM

• Rekrutacja SC postępowanie kwalifikacyjne w tym egzamin

• Postępowanie prowadził Komisja Kwalifikacyjna powoływana przez Prezesa RM

• Po egzaminie mieli być mianowani w imieniu państwa do jednej z kategorii urzędniczych korpusu s.c., a następnie wyznaczani na poszczególne stanowiska

• Ustawa z 18 grudnia 1998

• Czemu nowa?

• Proces rekrutacji i mianowań do korpusu służby cywilnej zbiegł się z wyborami parlamentarnymi + kolejna zamian rządu rząd Jerzego Buzka stwierdził, że dotychczasowe wyniki postępowań kwalifikacyjnych są niewiarygodne + proces budowania służby cywilnej należy od nowa zacząć = służba cywilna jako pole gry politycznej

• Obowiązywała do 2006

• Służba cywilna ograniczona do administracji rządowej

• Brak podziału na kategorie w korpusie służby cywilnej

• Podstawowy podział

• Pracownicy s.c.

• Wszystkie osoby zatrudnione na stanowiska urzędniczych, w tych urzędach administracji rządowej, gdzie działa służba cywilna, ale nie są urzędnikami s.c.

• Zatrudnieni na umowę o pracę

• Jak po raz pierwszy ma pracować w s.c. obowiązek służby przygotowawczej (chyba, że skończył KSAP lub nowa ustawa (ta z 2008) o służbie cywilnej przewiduje również możliwość zwolnienia z tego obowiązku osoby, której wiedza i umiejętności umożliwiają należyte wykonywanie obowiązków służbowych. Zwolnienie nie wyłącza konieczności zdania egzaminu, którym co do zasady kończy się odbywanie służby przygotowawczej.

• Urzędnicy s.c.

• Centralne postępowanie kwalifikacyjne prowadzone przez Szefa Służby Cywilnej raz w roku absolwenci KSAP zwolnieni

• Zostają na zasadzie mianowania przez Szefa Służby Cywilnej w imieniu państwa

• Równolegle podział na

• Stanowiska w służbie cywilnej

• Wyższe stanowiska w służbie cywilnej

• Model mieszany z przewagą modelu kariery

• Podstawowe elementy nowych rozwiązań

• Wspólne dla wszystkich urzędów zasady rekrutacji do pracy w administracji rządowej

• Jasne kryteria oceny i zasady awansu

• Jeden organ prowadzący proces rekrutacji

• Publiczny i otwarty charakter naboru

• Możliwość awansu finansowego związanego z posiadaniem kwalifikacji i wynikami osiągniętymi w pracy

• Ustawa 24 sierpnia 2006

• Służba cywilna wycofana z wyższych stanowisk

• Państwowy zasób kadrowy stąd s.c miała się rekrutować + mianowanie uznaniowe

• Obecna 21.11.2008

• likwidacja państwowego zasobu kadrowego

• Powrót stanowiska Szefa S.C.

• Podlega on bezpośrednio Prezesowi Rady Ministrów i jest przez niego powoływany spośród urzędników służby cywilnej, po zasięgnięciu opinii Rady Służby Cywilnej

• Dotąd obowiązująca ustawa o służbie cywilnej przewidywała realizację zadań z zakresu służby cywilnej z upoważnienia Prezesa Rady Ministrów przez Szefa Kancelarii Prezesa Rady Ministrów.

• Nowa konstrukcja Rady Służby Cywilnej

• działającą przy Prezesie Rady Ministrów

• organ opiniodawczo-doradczy

• organ złożony z 15 członków, powoływanych przez Prezesa Rady Ministrów, w tym 7 reprezentujących wszystkie kluby parlamentarne spośród posłów, senatorów lub osób niebędących parlamentarzystami oraz 8 członków, którzy posiadają wiedzę i doświadczenie gwarantujące prawidłowe funkcjonowanie Rady.

• Zachowanie podziału na urzędnika i pracownika

• Urzędnik s.c. na podstawie mianowania i na umowę o pracę; b. stabilne + z założenia bardziej predestynowani do wyższych stanowisk w administracji

• Pracownik s.c. umowa o pracę + mniej stabilne

• Mianowanie KSAP

• Prowadzi postępowanie kwalifikacyjne

• Powrót kategorii dyrektora generalnego oraz dyrektora departamentu i jego zastępcy

• Decentralizacja konkursów na wyższe stanowiska w służbie cywilnej z wyjątkiem stanowiska dyrektora generalnego

• Otwarty i konkurencyjny nabór na stanowiska szefów rządowych urzędów centralnych i agencji rządowych

• Warunkowe dopuszczenie zatrudnienia osób bez obywatelstwa polskiego

• możliwość zatrudnienia na wskazanych przez dyrektora generalnego urzędu, za zgodą Szefa Służby Cywilnej, stanowiskach pracy oprócz obywateli polskich, obywateli UE oraz innych państw, którym przysługuje prawo podjęcia zatrudnienia na terytorium RP

• stosunek pracy pracownika służby cywilnej nawiązywany będzie na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony lub na czas określony

• wprowadzenie obowiązkowych ocen okresowych dla wszystkich członków korpusu służby cywilne

• z tego wynika, że charakterystyczne dla kształtowania się służby cywilnej w Polsce jest

• duża zmienność ustawodawstwa + to że zmiany dokonywane w interesie politycznym a nie publicznym

• służba cywilna już od okresu międzywojennego! - a potem dopiero w 1996 nowa ustawa bo problemy z rządami

• umieszczenie kategorii służby cywilnej w konstytucji!

• rekrutacja przez KSAP

• dopuszczeni do zatrudnienia osób bez obywatelstwa Polskiego

• podział na urzędnika i pracownika służby cywilnej

• biorąc pod uwagę podział na system awansowy i pozycyjny - polski jest pośrodku ale zmierza w kierunku tego drugiego

44. Co to jest konflikt interesów w administracji i jakie są instrumenty ograniczania zagrożeń tym konfliktem w poszczególnych jego obszarach?

Konflikt interesów- sytuacja, w której istnieje konieczność dokonania wyboru przez pracownika admin. między jego osobistymi lub grupowymi interesami, poglądami i przekonaniami a interesem publicznym, dla obsługi którego ów pracownik został powołany. Zagrożenie dla interesu wspólnego powstaje wskutek realizowania przez pracowników administracji ich partykularnych celów i interesów polit., majątkowych lub światopoglądowych przy wykorzystaniu zasobów materialnych, organizacyjnych, logistycznych lub kadrowych administracji.

Zagrożenie konfliktem interesu wzrasta w wypadku:

• Występowania patologicznych powiązań między polityką, biznesem i administracją

• Braku przejrzystości w sferze wykonywania przez administrację funkcji właścicielskich

• Uznaniowości w decydowaniu

Ograniczeniu zagrożenia konfliktem interesu służą przede wszystkim następujące czynniki:

• Przejrzystość procedur decyzyjnych

• Szeroki dostęp do informacji publicznej

• Gwarancje merytorycznego charakteru zamówień publicznych

• Reglamentacja aktywności politycznej urzędników

• Monitorowanie sytuacji materialnej urzędników(m.in. system oświadczeń majątkowych, reglamentacja dodatkowego zatrudnienia, zakaz prowadzenia przez funkcjonariuszy publicznych własnej działalności gospodarczej, monitorowanie aktywności zawodowej urzędników po odejściu z pracy w administracji)

• Specjalne systemy kreowania pozytywnych wartości i wzorców zachowań(m.in. kodeksy etyczne pracowników)

46. Jakiego rodzaju działania kontrolne podejmowane są w stosunku do administracji publicznej?

• Podstawowy proces

• Kontrola jako działanie badające różnice między stanem faktycznym a stanem zamierzonym + ma powiedzieć czemu jest tak a nie inaczej

• = bardziej charakter ewaluacyjny + ma wspomagać zarządzanie administracja

• Mniej kontroli formalnej, więcej na kryterium jakości

• Skupiamy się na poszukiwaniu błędy jakiegoś działania ale nie w celu kary, ale ulepszenia systemu

• odchodzenie od modelu administracji pozbawionej kontroli zewnętrznej na rzecz upowszechnienia się modelu administracji, która jest poddana zewnętrznej kontroli , w tym sądowej, i która ponosi w coraz większym stopniu odpowiedzialność prawną za swoje działania lub szkody wynikające z braku działań

• kontrola - podmioty dokonujące

• jednostka w strukturze kontrolowanej

• podmiot statutowo zajmujący się kontrolą np. NIK

• podmioty epizodycznie zajmujące się kontrolą np. komisja śledcza

• możliwy tez podział na

• zewnętrzną w danej strukturze czyli taka jednostka odrębne w strukturze w tym celu jest (ale jak dla mnie to też można to po prostu wewnętrzną nazwać )

• zewnętrzna przez inne struktury państwa

• Charakterystyczne dla współczesności poszerzenie się sfery kontroli działań administracji wykonywanej przez organy instytucji międzynarodowych

• Kontrola - kryteria

• Formalne legalność lub poprawność finansowe

• Legalność w zakresie treści, formy i procedury

• Zawsze trzeba pamiętać, że administracja może działać tylko w granicach i na podstawie prawa

• Uznaniowe celowość, adekwatność, zgodność programowa, kwestie interesu społecznego, rzetelność, gospodarność

• Trzy typy kontroli w administracji publicznej w zależności od momentu jej przeprowadzenia

• Wstępna = prewencyjna

• Uczestnicząca dokonywana w czasie realizacji kontrolowanego zdarzenia

• Następcza obejmuje badanie w formie lustracji lub audytu efektów zdarzeń, które miały miejsce wcześniej

• Nadzór często ma charakter weryfikacyjny wiąże się z nim możliwość uchylenia, zmiany lub zawieszenia wykonywania (zwykle do czasu rozstrzygnięcia sprawy przez sąd) aktów i decyzji organów nadzorowanych

• Zakres nadzoru

• Szerszy pod względem przedmiotowym w stosunkach między podmiotami podporządkowanymi hierarchicznie

• Zazwyczaj najbardziej ograniczony między podmiotem administracji państwowej i samorządowej

• Nadzór nad działaniem samorządu w Polsce

• Prezes RM i wojewodowie

• Regionalne izby obrachunkowe w sprawach finansowych

• W skrajnych przypadkach w razie wystąpienia nieprawidłowości systemy prawne niektórych państw członkowskich w sytuacjach określonych w ustawach przewidują możliwość podjęcia przez organ kontrolujący decyzji o odwołaniu lub rozwiązaniu organu nadzorowanego (np. Austria, Czechy i jeszcze w paru innych ale wątpię by to było ważne :P)

• W Polsce konstytucyjne prawo Sejmu do rozwiązania na wniosek Prezesa RM organu stanowiącego samorządy terytorialnego, jeśli organ ten narusza konstytucję lub ustawy

• Obecnie powszechny charakter w dziedzinie legalności kontrola sądowa

• W niektórych państwach w ramach organów sprawiedliwości funkcjonują specjalne sądy rozpatrujące skargi na sprzeczne z prawem decyzje organów administracyjnych oraz naruszenie obowiązku wydania rozstrzygnięcia przez organ administracyjny

• Czasem także mają kompetencje do rozstrzygania sporów kompetencyjnych między organami administracji (tak jest w Polsce)

• + w Polsce też jest wyodrębnione sądownictwo administracyjne

• Z reguły sądy administracyjne mają uprawnienia kasacyjne w stosunku do decyzji niezgodnych z prawem

• Ocena konstytucyjności działań administracji

• Przedmiot analizy normy prawa stanowionego przez organy administracji publicznej

• W Polsce kontrolowanie przez trybunał Konstytucyjny zgodności z konstytucją aktów stanowionych przez rząd i jego organy

• W państwach UE obowiązuje zasada dopuszczająca aktywną postawę obywateli w dochodzeniu swoich praw

• Jeden ze środków skarga konstytucyjna np. Czechy, Polska

• Istnienie specjalnych instytucji, które mają wspomagać obywateli w tej dziedzinie Polska: Rzecznik Praw Obywatelskich oraz organy wyspecjalizowane w określonych dziedzinach praw np. Generalny Inspektor Ochrony Danych Osobowych

• Obywatel ma do nich prawo wniosku o pomoc w ochronie swoich praw

• W niektórych państwach w ramach kontroli legalności przyjęto różne rozwiązania pośrednie między szczeblem postępowania wewnątrz administracji oraz postępowaniem przed sądem -> Austria: niezależne senaty administracyjne na poziomie podmiotów federacji

• Kontrola finansowe

• We wszystkich państwach UE istnieją specjalne organy właściwe w dziedzinie kontroli finansów publicznych oraz działalności gospodarczej administracji

• Najczęściej powiązane z organami stanowiącymi na potrzeby, których przygotowują raporty i oceny wykorzystywane w trakcie kontrolowania wykonania budżetu oraz decydowania o absolutorium dla organów wykonawczych funkcjonujących na danym szczeblu

• Istotne znaczenie kontrola obywatelska na działaniami administracji publicznej

• Do istnienia tej kontroli przyczynia się możliwość udziały w posiedzeniach organów stanowiących samorządy terytorialnego + coraz szerszy dostęp do dokumentów zgromadzonych i wytworzonych przez administrację + ulegający powiększeniu zakres dostępu do informacji o planowanych przez podmioty administracji działaniach i osobach pełniących funkcje publiczne

• Kontrola polityczna

• Prowadzone przede wszystkim przez centralne i terenowe (państwowe i samorządowe) organy władzy stanowiącej

• Podstawowe znaczenie rozbudowane mechanizmy kontroli parlamentarnej - np.

• Obowiązek przedstawiania przez rząd w parlamencie kierunków swojej polityki

• Zapytania, interpelacje i dezyderaty parlamentarne

• Debaty programowe

• Badanie sprawozdań z realizacji poszczególnych zadań

• Żądanie dotyczące przedłożenia informacji i dokumentów

• Działania kontrolne realizowane przez branżowe i specjalne komisje parlamentarne
  

ADMINISTRACJA.

- 4 -

---