Nazwisko Imię Grupa Data

Oblicz kwotę zdyskontowaną, jeśli Wn weksla = 17680 zl, stopa dyskonta -16%,TM =78dni

Oblicz % kredytu dyskontowego.

1. Oblicz efektywne % depozytu w banku A jeśli % nominalne wynosi 14% przy kapitalizacji co 4 miesiące;

3/.Jacek Profit 31.12.09 zakonczył pierwszy rok pracy na własny rachunek.W ciagu roku wystawił klientom faktury brutto na sumę 1 300 000zł.Koszt zakupu towarów wyniósł 580 000zł brutto. Czynsz za pomieszczenia biurowe wyniósł 60 000zł brutto. Wydatki biurowe 23000zł brutto. Amortyzacja majątku trwałego 5300zł. Odsetki od kredytu i prowizje 5800zł. Wynagrodzenie pracowników i narzuty na wynagrodzenie 102 000zł . Zapłacił podatek dochodowy wg. Stopy 19%..

OBLICZ;

A3.) VAT NALEŻNY przy stawce 22% ……………………………………………….

B3)Zysk z działalności operacyjnej…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

C3)Zysk netto za 2009r.: ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

D3)Oszacuj minimalną sprzedaż, tj, taką sprzedaż, przy której zysk firmy= 0

4/.Kapitał obrotowy netto występuje wtedy gdy(zaznacz prawidłową odpowiedź)

1. majątek obrotowy< zobowiązań bieżących

2. wartość majątku trwałego> wartości kapitału stałęgo

3. wartość majątku trwałego< wartości kapitału stałego

5/Podaj formułę NPV i IRR , określ do czego służą,.

Czy podane niżej dane są prawidłowe, jeśli tak , to które ;podkreśl prawidłowe

r = 8% 10% 12% 14% 16%

NPV= 97,5 106,2 72,3 111,1 -25,7

6/ .Na podstawie poniższych danych podaj wartość IRR dla tego projektu

b) NPV = 100.6 56,7 0 -24.5

d = 5,5 6,7 7,5 8,7

czy przedsięwzięcie jest efektywne przy rynkowej stopie 8%? Tak, Nie

7/Ocen działalnośc firmy na podst.poniższych danych:

Wstaw przy t2 (+), jeśli uważasz, że w t2 jest lepiej dla firmy, lub( -) jeśli uważasz, że jest gorzej dla firmy

Cykl obrotu w dniach t1 t2

Należności 68 35

Zapasów 20 53

Zobowiązań 60 80

Imię Nazwisko Grupa

1.Ustal cash flow firmy, gdy wynik finansowy brutto =20jedn.,koszt amortyzacji =15jedn.,dochód podatkowy 30jedn., stopa opodatkowania =34%

2/,Oblicz kwotę pożyczki udzielonej na 17,2% spłacanej na koniec roku 1: spłata 17 000zl, na koniec roku 2: spłata 1200zł

3/Jeżeli odsetki od kapitału obcego są niższe od rentowności całego kapitału mierzonej:EBIT/Aktywa to w miarę wprowadzania kapitału obcego a/rośnie rentowność kapitału własnego b/maleje ROE c/rośnie ROA

Firma a Firma B

Aktywa Pasywa Aktywa Pasywa

Majątek trwały 250 kapitał własny 230 majątek trwały 150 kapitał własny 200

Należności 130 zobow.dług. 120 zapasy 50 zobow. dług. 100

Gotówka 120 zobow. Biez. 150 należności 250 zobow. biez. 200

Pap.wart

Przez.do obrotu 50

Aktywa razem 500 Pasywa razem 500 Aktywa razem 500 Pasywa razem 500

3/która z firm ma lepszą plynność finansową(uzasadnij liczbowo)

4/przedstaw w innej formie bardziej zagregowany bilans jednej z firm

5/czy wg Ciebie jedna z firm lepiej zabezpiecza finansowo majątek trwały?

6/oblicz kapitał obrotowy netto w obydwu firmach oraz oceń

Firma A Firma B

Sprzedaż netto 2500 2000

Koszt własny sprzedaży 2000 1250

W tym amortyzacja 140 110

Odsetki 80

Podatek dochodowy 28%

Zysk netto

7/wyznacz zysk brutto i netto w obu firmach i porownaj

8/zaproponuj ,oblicz i porównaj wskażniki rentowności , wykorzystaj również dane bilansowe:

9/Wielkość sprzedaży Agnes Corp.=4 000 000zl, marża zysku na sprzedaży 25%

Poziom zapasów na koniec kwartału wynosił;

I kwartal 300 000

II kwartał 700 000

III kwartał 200 000

IV kwartał 200 000

Oblicz średni zapas kwartalny.......... Obrót zapasami............ średni wiek zapasów

Nazwisko Imię Grupa Data

Nazwisko Imię Grupa Data

1/Oblicz kwotę zdyskontowaną, jeśli Wn weksla = 17680 zl, stopa dyskonta -16%,TM =78dni

Oblicz % kredytu dyskontowego.

2/Oblicz efektywne % depozytu w banku A jeśli % nominalne wynosi 14% przy kapitalizacji co 4 miesiące;

3/,Oblicz kwotę pożyczki udzielonej na 17,2% spłacanej na koniec roku 1: spłata 17 000zl, na koniec roku 2: spłata 1200zł

4/Jeżeli odsetki od kapitału obcego są niższe od rentowności całego kapitału mierzonej:EBIT/Aktywa to w miarę wprowadzania kapitału obcego a/rośnie rentowność kapitału własnego b/maleje ROE c/rośnie ROA

Firma A Firma B

Sprzedaż netto 2500 2000

Koszt własny sprzedaży 2000 1250

W tym amortyzacja 140 110

Odsetki 80

Podatek dochodowy 28%

Zysk netto

5//wyznacz zysk brutto i netto w obu firmach i porownaj

6/ .Na podstawie poniższych danych podaj wartość IRR dla tego projektu

NPV = 100.6 56,7 0 -24.5

d = 5,5 6,7 7,5 8,7

czy przedsięwzięcie jest efektywne przy rynkowej stopie 8%? Tak, Nie

7/Oceń działalnośc firmy na podst.poniższych danych wstawiając prz t2 (+) jeśli uważasz, że w roku t2 jest korzystniej dla firmy:lub znak(-) jeśli uważasz , że w roku t2 jestgorzej dla firmy

Cykl obrotu w dniach t1 t2

Należności 68 35

Zapasów 20 53

Zobowiązań 60 80

8/Oblicz wsk.płynności 1998 1999 2000 2001

Zapasy 6000 6900 6900 7200

Aktywa bieżące 16950 21900 22500 27000

Kapital obrotowy netto 7950 9300 9900 9600

9/Uzupełnij :Tytła ksiązki Bułhakowa: Mistrz i

10/Oblicz stopę zwrotu z kapitału własnego, jeśli

Miałaś swojego kapitału 10 000zł

Złożyłaś zlecenie na zakup akcji Lotos SA, posługując się kredytem (lewarem kredytowym 1:9

Oprocentowanie kredytu=12%

Redukcja zleceń 50%

Opdatkowanie dochodów kapitałowych =18%

Po roku sprzedałas akcje po kursie 20% wyższym od ceny kupna

Nazwisko Imię Grupa Data

1.

Longlife Rok1 2 3 4 5 6

Sprzedaż 1000 1050 1100 1200 1300 1450

Koszty gotówkowe 700 745 790 880 970 1105

Amortyzacja 200 200 200 200 200 200

Zysk netto(t=19%)

Shortlife 1 2 3 4 5 6

SPRZEDAŻ 1000 1050 1100 1200 1300 1450

Koszty gotówkowe 700 745 790 880 970 1100

Amortyzacja 200 200 200 200 200 200

Zysk netto(t=19%)

Oblicz zysk netto

2..

Longlife 1 2 3 4 5 6 Razem

Zysk netto

Amortyzacja

Nakłady kapitałowe 600 0 0 600 0 0

Przyrost KON (250) (13) (13) 35 45 (23)

Cash dla akcjonariuszy

Shortlife 1 2 3 4 5 6 Razem

Zysk netto

Amortyzacja

Nakłady kapitałowe=amortyzacji

Przyrost KON (150) (8) (8) (15) (15) (23)

Cash dla akcjonarj.

2. Oblicz stopę zwrotu z nowo zainwestowanego kapitału

W przypadku Longlife zdyskontuj zyski z następnych lat 1/(1+k)^t

4.Oblicz P/E =(1- q/r)/ (k- q)

gdzie q=stopa wzrostu zysku/ lub CF; r= stopa z zwrotu z nowych inwestycji; k= 10%

5.Oblicz wartość obu firm i wyjaśnij skąd się biorą rożnice wartości mimo identycznych zysków netto

6.Kto to jest Harry Markowitz

1Dochód w sensie podatkowym

- jest zawsze równy zyskowi brutto

- może różnic się od zysku brutto

- jest zawsze większy od zysku brutto

2. Ustal nadwyżkę finansową firmy, gdy

wynik finansowy brutto =20jedn.,

koszt amortyzacji =15jedn.,

dochód podatkowy 30jedn.,

stopa opodatkowania =34%

3”.Komu bije dzwon” - podaj Autora

4.Po drugim roku działalności gospodarczej spodziewana nominalna nadwyżka finansowa netto =1000 jednostek . Oszacuj jej wartość aktualna jeśli stopa dyskonta = 12%

5.Preferencyjne traktowanie odsetek od obcego kapitału oznacza:

- możliwość potraktowania ich jako podatkowego kosztu uzyskania przychodu

- potrącenia ich od ustalonego podatku dochodowego

- uzyskiwania zwrotu odsetek z urzędu skarbowego

6/ .Czy jest spełniony warunek dżwigni finansowej, jeśli przewidywany zysk operacyjny = 30jednostek, niezbędny kapitał 200 jednostek, stopa % kredytu = 20%

1. - tak

2. - nie

Uzasadnij odpowiednimi obliczeniami.

7/ .Ustal kosz kapitału pochodzącego z kredytu bankowego, jeśli :% kredytów =16%,

a stopa podatkowa = 19%

8. Wymień cele finansowe przedsiębiorstwa

9.Przy amortyzacji degresywnej, kwota amortyzacji w miare użytkowania obiektu

a/rośnie b/maleje c/jest stała

Wyjaśnij funkcje amortyzacji w przedsiębiorstwie

10.Rentowność kapitału własnego to:

a/relacja sumy zysku netto do sumy kapitałów b/relacja zysku netto do kapitałów wł

• Papier wartościowy

dokument z którym tak ściśle związane jest prawo majątkowe, że realizacja tego prawa nie jest możliwa bez władania dokumentem. Papier wartościowy stwarza dla okaziciela dokumentu legitymację formalną (mam dokument- mam prawo),

• Papiery wartościowe

Ujmując sprawę w dużym uproszczeniu można powiedzieć, że papier wartościowy to dokument ucieleśniający pewne prawo majątkowe. Przez fakt, że papier wartościowy ucieleśnia to prawo, rozumiemy, że prawo majątkowe i ucieleśniający je papier wartościowy są ze sobą tak ściśle zespolone, że do realizacji tego prawa jest nieodzowne posiadanie papieru wartościowego, a przeniesienie własności papieru wartościowego powoduje przeniesienie prawa ucieleśnionego w tym papierze wartościowym. Odróżnia to zobowiązania z papierów wartościowych od innych rodzajów zobowiązań cywilnoprawnych, ponieważ w zwykłych okolicznościach dokument tylko dowodzi istnienia prawa, a nie je ucieleśnia, a co za tym idzie prawo istnieje nawet bez dokumentu albo kiedy dokument został trwale i nieodwołalnie utracony. W ten drugi sposób działają skrypty dłużne (art. 465 § 2 kodeksu cywilnego), znaki legitymacyjne (art. 921[15] § 2 kodeksu cywilnego) czy zobowiązania ze zwykłej umowy w formie pisemnej, która jest ważna i wiążąca nawet w przypadku zniszczenia jej wszystkich egzemplarzy (odrębnym problemem jest to, że po zniszczeniu dokumentu trudniej jest w praktyce udowodnić istnienie i treść takiej umowy). Po drugie, w przypadku zwykłego zobowiązania, określenie stron zobowiązania wynika już z samej treści stosunku zobowiązaniowego: przy umowie sprzedaży jest to więc kupujący i sprzedający, przy zleceniu - zleceniodawca i zleceniobiorca, przy leasingu - finansujący i korzystający. Natomiast w przypadku papieru wartościowego po jednej stronie znajduje się wystawca papieru, a po drugiej stronie dowolny podmiot, który stał się właścicielem papieru wartościowego (oczywiście nie każdy posiadacz papieru wartościowego jest również jego właścicielem). Warto zauważyć, że praktyczna wartość tej klasycznej definicji papieru wartościowego staje się coraz mniejsza w miarę z uwagi na fakt, że papiery wartościowe w coraz większym stopniu odrywają się od modelu papierowego dokumentu. Przykładowo, papiery wartościowe będące przedmiotem oferty publicznej, dopuszczone do obrotu na rynku regulowanym, wprowadzone do alternatywnego systemu obrotu oraz emitowane przez Skarb Państwa lub Narodowy Bank Polski już z mocy prawa nie posiadają formy materialnych dokumentów (tzw. dematerializacja papierów wartościowych). Rolę dokumentu potwierdzającego uprawnienie do korzystania z uprawnień zawartych w zdematerializowanych papierach wartościowych pełni tzw. świadectwo depozytowe, wystawione przez podmiot, który prowadzi rachunek papierów wartościowych. Z drugiej strony istnieją też takie papiery wartościowe, które nie tylko wciąż muszą mieć postać dokumentu, ale nawet mogą zostać zawarte w kilku jednobrzmiących dokumentach (tzw. wtóropisy, stosowane przy wekslach i czekach) Papiery wartościowe - definicje W prawie polskim istnieją dwie techniczne definicje papierów wartościowych, zawarte w prawie dewizowym oraz w ustawie o instrumentach finansowych. Zgodnie z prawem dewizowym, papierami wartościowymi są papiery wartościowe udziałowe, w szczególności akcje i prawa poboru nowych akcji oraz papiery wartościowe dłużne, w szczególności obligacje, wyemitowane lub wystawione na podstawie przepisów państwa, w którym emitent lub wystawca ma swoją siedzibę albo w którym dokonano ich emisji lub wystawienia. Natomiast zgodnie z ustawą o instrumentach finansowych papierami wartościowymi są: a) akcje, prawa poboru w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 15 września 2000 r. - Kodeks spółek handlowych (Dz. U. Nr 94, poz. 1037, z późn. zm.), prawa do akcji, warranty subskrypcyjne, kwity depozytowe, obligacje, listy zastawne (w tym hipoteczne listy zastawne oraz publiczne listy zastawne), certyfikaty inwestycyjne i inne zbywalne papiery wartościowe, w tym inkorporujące prawa majątkowe odpowiadające prawom wynikającym z akcji lub z zaciągnięcia długu, wyemitowane na podstawie właściwych przepisów prawa polskiego lub obcego, b) inne zbywalne prawa majątkowe, które powstają w wyniku emisji, inkorporujące uprawnienie do nabycia lub objęcia papierów wartościowych określonych w lit. a, lub wykonywane poprzez dokonanie rozliczenia pieniężnego (prawa pochodne). W pewnym sensie definicją papieru wartościowego jest również stwierdzenie kodeksu cywilnego, że jeżeli zobowiązanie wynika z wystawionego papieru wartościowego, dłużnik jest obowiązany do świadczenia za zwrotem dokumentu albo udostępnieniem go dłużnikowi celem pozbawienia dokumentu jego mocy prawnej w sposób zwyczajowo przyjęty. Odwracając to stwierdzenie można powiedzieć, że jeżeli dłużnik jest obowiązany do świadczenia za zwrotem dokumentu, to dokument taki jest papierem wartościowym. Papiery wartościowe - rodzaje Co do katalogu papierów wartościowy, istnieje spór między teoretykami prawa, co do tego czy strony mogą tworzyć nowe papiery wartościowe na mocy swojej umowy. W zasadzie przyjmuje się, że w prawie polskim obowiązuje zasada numerus clausus papierów wartościowych, co oznacza, że strony nie mogą konstruować zupełnie nowych rodzajów papierów wartościowych, bowiem papierami wartościowymi są tylko te dokumenty, który prawo przyznaje taki status. Tym niemniej prawo polskie umożliwia zainteresowanym podmiotom skorzystanie z szerokiej palety papierów wartościowych, które wylicza powyższa definicja z ustawy o obrocie instrumentami finansowymi. Poza nimi istnieje również szereg innych, mniej znanych papierów wartościowych, takich jak bankowe papiery wartościowe czy konosamenty (aczkolwiek papierem wartościowym nie jest zbliżony do konosamentu list przewozowy). Zgodnie z wyrokiem Sądu Najwyższego z 16 kwietnia 2003 r. (I CKN 202/01) nawet potwierdzenie przyjęcia lokaty terminowej na okaziciela, wydane przez bank na podstawie przepisów ustawy z 31 stycznia 1989 r. Prawo bankowe (już nie obowiązuje), mogło być traktowane jako bankowy papier wartościowy na okaziciela w rozumieniu art. 926 k.c. Również prawo do dywidendy w spółce, jeśli zostało inkorporowane w kuponie dywidendowym, może stać się papierem wartościowym na okaziciela. Papiery wartościowe - treść Treść papierów wartościowych bywa bardzo rozmaita. Może nią stanowić obowiązek zapłaty pewnej kwoty (jak to bywa w przypadku weksla, czeku albo obligacji) albo prawo do uczestniczenia w zysku z pewnego przedsięwzięcia gospodarczego (jak to bywa w przypadku akcji w spółce akcyjnej). Poszczególne rodzaje papierów wartościowych można dalej dzielić (choć należy pamiętać, że nie są to podziały rozłączne): 1. w przypadku obligacji ze względu na treść zobowiązania można wyróżnić obligacje przychodowe, obligacje z prawem pierwszeństwa, obligacje zamienne. Natomiast ze względu na emitenta można wskazać na specyficzne rodzaje obligacji, jakie stanowią obligacje skarbowe, obligacje komunalne i obligacje korporacyjne. Natomiast z powodu waluty w jakiej są denominowany jako odrębny rodzaj obligacji wyróżniamy euroobligacje; 2. podobnie od akcji w spółce akcyjnej odróżnić należy warranty opcyjne, warranty subskrypcyjne i warranty prywatne, a także prawa poboru, prawa do akcji i kupony dywidendowe. Wszystkie te papiery wartościowe są czymś odmiennym od akcji, ale noszą w sobie podobieństwo do nich pod pewnymi względami (zupełnym przeciwieństwem akcji są natomiast papiery wartościowe o charakterze nieudziałowym); 3. w praktyce obrotu gospodarczego dużą role odgrywają skarbowe papiery wartościowe, wśród których wyróżniamy bony skarbowe, skarbowe papiery oszczędnościowe oraz wspomniane już obligacje skarbowe; 4. ze względu na zawartość, sposób wystawienia i rozliczenia możemy wskazać czek zakreślony oraz czeki bankierskie, czeki gotówkowe, czeki podróżnicze oraz czeki rozrachunkowe. Podobnie, wśród weksli, specyficzną odmianę stanowią weksel trasowany oraz weksel in blanco. Wszystkie wskazane powyżej papiery wartościowe stanowią cząstkę jeszcze większego rynku wymiany finansowej, w ramach którego między uczestnikami rynku krążą instrumenty finansowe, instrumenty kapitałowe oraz instrumenty rynku pieniężnego (jak nazwa wskazuje, te ostatnie tworzą mniejszy zbiór tzw. rynek pieniężny) - aczkolwiek warto pamiętać, że również podział nie stanowi dychotomicznej klasyfikacji. Najbardziej zaawansowany element rynku wymiany finansowej stanowią instrumenty pochodne (w tym także niewystandaryzowane instrumenty pochodne), których wartość zależy od wartości innych instrumentów - takie jak Papiery wartościowe - przenoszenie praw Jak napisaliśmy na wstępie specyfika zobowiązań z papierów wartościowych polega na tym, że jest to rodzaj zobowiązania, który wędruje za papierem wartościowym. Co do zasady papiery wartościowe można więc przenosić (aczkolwiek bywają pewne wyjątki i ograniczenia, np. w odniesieniu do akcji aportowych). Odbywa się to dwoma podstawowymi sposobami: jako zwykły przelew (cesja) albo jako indos, który jest pisemnym oświadczeniem umieszczonym na papierze wartościowym na zlecenie i zawierającym co najmniej podpis zbywcy, oznaczającym przeniesienie praw z papieru na inną osobę. Specyficzną postacią indosu jest indos wekslowy. Poza zakresem niniejszego opracowania znajduje się tzw. rynek regulowany, czyli dawny publiczny obrót papierami wartościowymi, który omawiamy bliżej przedstawiając Inwestycje na giełdzie.

Potrzebujesz więcej informacji? Doradztwo Skarbiec.Biz oferuje porady prawne dla przedsiębiorców i konsumentów. Kontakt: mailto:[e-mail]

Copyright © 2008 Robert Nogacki - Doradztwo Skarbiec.Biz. All Rights Reserved.

• Papiery wartościowe o charakterze nieudziałowym

Papiery wartościowe nieudziałowe to papiery niebędące: a) akcjami, b) papierami wartościowymi inkorporującymi prawa majątkowe tożsame z prawami wynikającymi z akcji, c) certyfikatami inwestycyjnymi, d) papierami wartościowymi inkorporującymi prawo do objęcia lub nabycia papierów wartościowych, o których mowa w lit. a lub b, w wyniku ich zamiany lub wykonania prawa w nich inkorporowanego, emitowanymi przez emitenta papierów wartościowych, o których mowa w lit. a lub b, albo podmiot należący do jego grupy kapitałowej.

Potrzebujesz więcej informacji? Doradztwo Skarbiec.Biz oferuje porady prawne dla przedsiębiorców i konsumentów. Kontakt: mailto:[e-mail]

Copyright © 2008 Robert Nogacki - Doradztwo Skarbiec.Biz. All Rights Reserved.

• Partnerstwo publiczno-prywatne

Partnerstwo publiczno-prywatne, w rozumieniu ustawy o partnerstwie publiczno-prywatnym, to oparta na umowie o partnerstwie publiczno-prywatnym współpraca podmiotu publicznego i partnera prywatnego, służąca realizacji zadania publicznego, jeżeli odbywa się na zasadach określonych w ustawie. Przedmiotem umowy o partnerstwie publiczno-prywatnym jest realizacja przez partnera prywatnego przedsięwzięcia za wynagrodzeniem na rzecz podmiotu publicznego. Partner prywatny może oznaczać następujące podmioty: a) przedsiębiorcę w rozumieniu przepisów o swobodzie działalności gospodarczej, b) organizację pozarządową, c) kościół lub inny związek wyznaniowy, d) podmiot zagraniczny, jeżeli jest przedsiębiorcą w rozumieniu prawa kraju rejestracji i spełnia warunki do wykonywania w Rzeczypospolitej Polskiej działalności gospodarczej. Następujące podmioty publiczne mogą zawrzeć umowę o partnerstwo publiczngo-prawne: a) organy administracji rządowej, b) jednostki samorządu terytorialnego oraz ich związki, c) fundusze celowe, d) państwowe szkoły wyższe, e) jednostki badawczo-rozwojowe, f) samodzielne publiczne zakłady opieki zdrowotnej, g) państwowe lub samorządowe instytucje kultury, h) Polską Akademię Nauk i tworzone przez nią jednostki organizacyjne, i) państwowe lub samorządowe osoby prawne utworzone na podstawie odrębnych ustaw w celu wykonywania zadań publicznych, z wyłączeniem przedsiębiorstw, banków i spółek handlowych. W ramach partnerstwa publiczno-prawnego realizowane mogą być następujące przedsięwzięcia: a) zaprojektowanie lub realizację inwestycji w wykonaniu zadania publicznego, b) świadczenie usług publicznych przez okres powyżej 3 lat, jeżeli obejmuje eksploatację, utrzymanie lub zarządzanie niezbędnym do tego składnikiem majątkowym, c) działanie na rzecz rozwoju gospodarczego i społecznego, w tym rewitalizacji albo zagospodarowania miasta lub jego części albo innego obszaru, przeprowadzone na podstawie projektu przedłożonego przez podmiot publiczny lub połączone z jego zaprojektowaniem przez partnera prywatnego, jeżeli wynagrodzenie partnera prywatnego nie będzie mieć formy zapłaty sumy pieniężnej przez podmiot publiczny, d) przedsięwzięcie pilotażowe, promocyjne, naukowe, edukacyjne lub kulturalne, wspomagające realizację zadań publicznych, jeżeli wynagrodzenie partnera prywatnego będzie pochodziło w przeważającej części ze źródeł innych niż środki podmiotu publicznego.

Potrzebujesz więcej informacji? Doradztwo Skarbiec.Biz oferuje porady prawne dla przedsiębiorców i konsumentów. Kontakt: mailto:[e-mail]

Copyright © 2008 Robert Nogacki - Doradztwo Skarbiec.Biz. All Rights Reserved.

• Pasywa

to źródła finansowania aktywów firmy. Obejmują kapitał własny oraz kapitał obcy. Kapitał własny stanowi równowartość pieniężnych i rzeczowych składników majątkowych wniesionych do przedsiębiorstwa przez jego założycieli oraz zysk reinwestowany w dalszą działalność firmy. Kapitał obcy zaś to wszelkie zewnętrzne źródła finansowania w postaci krótko- i długoterminowych kredytów, pożyczek oraz innych zobowiązań.

• Patent

w rozumieniu ustawy z dnia 30 czerwca 2000r. prawo własności przemysłowej - prawo do wynalazku (który jest nowy, posiada poziom wynalazczy i nadaje się do przemysłowego stosowania, bez względu na dziedzinę techniki), prawa ochronnego na wzór użytkowy, jak również prawa z rejestracji wzoru przemysłowego. Prawo do uzyskania patentu przysługuje twórcy wynalazku, współtwórcom wynalazku a także w razie dokonania wynalazku, wzoru użytkowego albo wzoru przemysłowego w wyniku wykonywania przez twórcę obowiązków ze stosunku pracy albo z realizacji innej umowy, prawo przysługuje pracodawcy lub zamawiającemu, chyba że strony ustaliły inaczej.

• Pełnoletni

osoba, która ukończyła lat osiemnaście. Przez zawarcie małżeństwa małoletni uzyskuje pełnoletność. Nie traci jej w razie unieważnienia małżeństwa.

• Pełnomocnictwo procesowe

Pełnomocnikiem może być adwokat lub radca prawny, a w sprawach własności przemysłowej także rzecznik patentowy, a ponadto osoba sprawująca zarząd majątkiem lub interesami strony oraz osoba pozostająca ze stroną w stałym stosunku zlecenia, jeżeli przedmiot sprawy wchodzi w zakres tego zlecenia, współuczestnik sporu, jak również rodzice, małżonek, rodzeństwo lub zstępni strony oraz osoby pozostające ze stroną w stosunku przysposobienia. Pełnomocnikiem osoby prawnej lub przedsiębiorcy, w tym nie posiadającego osobowości prawnej, może być również pracownik tej jednostki albo jej organu nadrzędnego. Osoba prawna prowadząca, na podstawie odrębnych przepisów, obsługę prawną przedsiębiorcy, osoby prawnej lub innej jednostki organizacyjnej może udzielić pełnomocnictwa procesowego - w imieniu podmiotu, którego obsługę prawną prowadzi - adwokatowi lub radcy prawnemu, jeżeli została do tego upoważniona przez ten podmiot. W sprawach o ustalenie ojcostwa i o roszczenia alimentacyjne pełnomocnikiem może być również przedstawiciel właściwego w sprawach z zakresu pomocy społecznej organu jednostki samorządu terytorialnego oraz organizacji społecznej, mającej na celu udzielanie pomocy rodzinie. Minister Sprawiedliwości określa, w drodze rozporządzenia, wykaz tych organizacji społecznych. W sprawach związanych z prowadzeniem gospodarstwa rolnego pełnomocnikiem rolnika może być również przedstawiciel organizacji zrzeszającej rolników indywidualnych, której rolnik jest członkiem. W sprawach związanych z ochroną praw konsumentów pełnomocnikiem może być przedstawiciel organizacji, do której zadań statutowych należy ochrona konsumentów. W sprawach związanych z ochroną własności przemysłowej pełnomocnikiem twórcy projektu wynalazczego może być również przedstawiciel organizacji, do której zadań statutowych należą sprawy popierania własności przemysłowej i udzielania pomocy twórcom projektów wynalazczych. W postępowaniu przed Sądem Najwyższym obowiązuje zastępstwo stron przez adwokatów lub radców prawnych. Zastępstwo to dotyczy także czynności procesowych związanych z postępowaniem przed Sądem Najwyższym, podejmowanych przed sądem niższej instancji. Zasady tej nie stosuje się w postępowaniu o zwolnienie od kosztów sądowych oraz o ustanowienie adwokata lub radcy prawnego oraz gdy stroną, jej organem, jej przedstawicielem ustawowym lub pełnomocnikiem jest sędzia, prokurator, notariusz albo profesor lub doktor habilitowany nauk prawnych, a także gdy stroną, jej organem lub jej przedstawicielem ustawowym jest adwokat lub radca prawny.

Potrzebujesz więcej informacji? Doradztwo Skarbiec.Biz oferuje porady prawne dla przedsiębiorców i konsumentów. Kontakt: mailto:[e-mail]

Copyright © 2008 Robert Nogacki - Doradztwo Skarbiec.Biz. All Rights Reserved.

• Pełnomocnik

Jest to osoba, która ma prawo działać w cudzym imieniu z bezpośrednim skutkiem dla osoby reprezentowanej. Podstawą do tego działania jest albo przepis prawa (np. rodzice mają prawo działać w imieniu swoich dzieci) albo jednostronna czynność prawna – udzielenie pełnomocnictwa.

• Pieniądz elektroniczny

Wartość pieniężną stanowiącą elektroniczny odpowiednik znaków pieniężnych, która spełnia łącznie następujące warunki: a) jest przechowywana na elektronicznych nośnikach informacji, b) jest wydawana do dyspozycji na podstawie umowy w zamian za środki pieniężne o nominalnej wartości nie mniejszej niż ta wartość, c) jest przyjmowana jako środek płatniczy przez przedsiębiorców innych niż wydający ją do dyspozycji, d) na żądanie jest wymieniana przez wydawcę na środki pieniężne, e) jest wyrażona w jednostkach pieniężnych.

Potrzebujesz więcej informacji? Doradztwo Skarbiec.Biz oferuje porady prawne dla przedsiębiorców i konsumentów. Kontakt: mailto:[e-mail]

Copyright © 2008 Robert Nogacki - Doradztwo Skarbiec.Biz. All Rights Reserved.

• PIN

to tajny numer identyfikacyjny przyznawany posiadaczowi karty płatniczej, którego wprowadzenie do bankomatu razem z kartą umożliwia wypłacenie gotówki. Czytniki kodu PIN, tzw. PIN-pady, znajdują się również w niektórych punktach handlowo-usługowych.

• Płatnik

jest to osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna nie posiadająca osobowości prawnej, obowiązana na podstawie przepisów prawa podatkowego do obliczenia i pobrania od podatnika i wpłacenia go we właściwym termionie organowi podatkowego. Np.. W ramach stosunku pracy płatnikiem będzie pracodawca - gdyż na nim ciążą wspomniane obowiązki, a podatnikiem będzie pracownik, gdyż to na nim ciąży obowiązek podatkowy

• Płatnik składek na ubezpieczenie społeczne i ubezpieczenie zdrowotne

to podmiot zobowiązany na mocy regulacji prawnych do naliczania, pobierania i odprowadzania składek z tytułu tych ubezpieczeń.

• Pobyt czasowy

przebywanie bez zamiaru zmiany miejsca pobytu stałego w innej miejscowości pod oznaczonym adresem lub w tej samej miejscowości, lecz pod innym adresem

• Pobyt stały

zamieszkanie w określonej miejscowości pod oznaczonym adresem z zamiarem stałego przebywania

• Podatek

podatkiem jest publicznoprawne, nieodpłatne, przymusowe oraz bezzwrotne świadczenie pieniężne na rzecz Skarbu Państwa, województwa, powiatu lub gminy wynikające z ustawy podatkowej. Podatek może być nakładany również przez organy samorządu lokalnego. Na szczeblu gminnym w Polsce istnieje także instytucja tzw. samoopodatkowania (ustalane w referendum).

• Podatek od czynności cywilnoprawnych

Podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają następujące czynności cywilnoprawne: a) umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych, b) umowy pożyczki, c) umowy darowizny - w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i Ciężarów albo zobowiązań darczyńcy, d) umowy dożywocia oraz ustanowienia odpłatnej renty, e) umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności - w części dotyczącej spłat lub dopłat, f) umowy majątkowe małżeńskie, g) ustanowienie hipoteki, h) ustanowienie odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego, oraz odpłatnej służebności, i) umowy depozytu nieprawidłowego, j) umowy spółki (akty założycielskie). Opodatkowaniu podlegają także: - Zmiany umów o których mowa powyżej, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych, z zastrzeżeniem art. 1 ust. 3 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych; - orzeczenia sądów, w tym również polubownych, oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne, jak czynności cywilnoprawne wymienione powyżej.

Potrzebujesz więcej informacji? Doradztwo Skarbiec.Biz oferuje porady prawne dla przedsiębiorców i konsumentów. Kontakt: mailto:[e-mail]

Copyright © 2008 Robert Nogacki - Doradztwo Skarbiec.Biz. All Rights Reserved.

• Podatnik

jest to osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna nie posiadająca osobowości prawnej, podlegająca na mocy ustaw podatkowych obowiązkowi podatkowemu. W ustawach podatkowych podatnikami mogą być także inne podmioty.

• Podejrzany

To osoba, którą Policja lub prokurator podejrzewa o to, że popełniła przestępstwo, a jednocześnie zostały jej oficjalnie przedstawione zarzuty dotyczące tego przestępstwa.

• Podpis elektroniczny

Podpis elektroniczny to dane w postaci elektronicznej, które wraz z innymi danymi, do których zostały dołączone lub z którymi są logicznie powiązane, służą do identyfikacji osoby składającej podpis elektroniczny, Bezpieczny podpis elektroniczny to podpis elektroniczny, który: a) jest przyporządkowany wyłącznie do osoby składającej ten podpis, b) jest sporządzany za pomocą podlegających wyłącznej kontroli osoby składającej podpis elektroniczny bezpiecznych urządzeń służących do składania podpisu elektronicznego i danych służących do składania podpisu elektronicznego, c) jest powiązany z danymi, do których został dołączony, w taki sposób, że jakakolwiek późniejsza zmiana tych danych jest rozpoznawalna.

Potrzebujesz więcej informacji? Doradztwo Skarbiec.Biz oferuje porady prawne dla przedsiębiorców i konsumentów. Kontakt: mailto:[e-mail]

Copyright © 2008 Robert Nogacki - Doradztwo Skarbiec.Biz. All Rights Reserved.

• Podstawa opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych

Podstawę opodatkowania stanowi: 1) przy umowie sprzedaży: a) rzeczy ruchomych nabywanych do przerobu lub odprzedaży - cena sprzedaży, b) zawieranej przez nierezydentów - równowartość w złotych kwoty zagranicznych środków płatniczych, określonej w zezwoleniu dewizowym, przeznaczonych na zapłacenie ceny, c) w pozostałych przypadkach - wartość rynkowa rzeczy lub prawa majątkowego; 2) przy umowie zamiany: a) lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość lub własnościowego spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego na taki lokal lub prawo do lokalu - różnica wartości rynkowych zamienianych lokali lub praw do lokali, b) w pozostałych przypadkach - wartość rynkowa rzeczy lub prawa majątkowego, od którego przypada wyższy podatek; 3) przy umowie darowizny - wartość długów i Ciężarów albo zobowiązań przejętych przez obdarowanego; 4) przy umowie dożywocia - wartość rynkowa nieruchomości lub prawa użytkowania wieczystego; 5) przy umowie o zniesienie współwłasności lub o dział spadku - wartość rynkowa rzeczy lub prawa majątkowego nabytego ponad wartość udziału we współwłasności lub spadku; 6) przy ustanowieniu odpłatnego użytkowania, w tym również nieprawidłowego oraz odpłatnej służebności - wartość świadczeń użytkownika bądź osoby, na rzecz której ustanowiono służebność, za okres, na jaki prawa te zostały ustanowione; 7) przy umowie pożyczki i umowie depozytu nieprawidłowego - kwota lub wartość pożyczki albo depozytu; 8) przy umowie spółki: a) przy zawarciu umowy - wartość wkładów wniesionych do majątku spółki albo wartość kapitału zakładowego, b) przy zmianie umowy - wartość wkładów powiększających majątek spółki albo wartość, o którą podwyższono kapitał zakładowy, c) przy dopłatach - kwota dopłat, d) przy pożyczce udzielonej spółce przez wspólnika lub akcjonariusza - kwota lub wartość pożyczki, e) przy oddaniu spółce rzeczy lub praw majątkowych do nieodpłatnego używania - roczna wartość nieodpłatnego używania, którą przyjmuje się w wysokości 4 % wartości rynkowej rzeczy lub prawa majątkowego oddanego do nieodpłatnego używania, f) przy przekształceniu, podziale lub łączeniu spółek - wartość majątku wniesionego do spółki albo wartość kapitału zakładowego, g) przy przeniesieniu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej rzeczywistego ośrodka zarządzania spółki kapitałowej lub jej siedziby - wartość kapitału zakładowego; 9) przy umowie renty - skapitalizowana wartość renty, ustalana według zasad przewidzianych w przepisach o podatku od spadków i darowizn, lub wartość rynkowa rzeczy lub prawa majątkowego nabytego tytułem wynagrodzenia, jeżeli jest ona wyższa od skapitalizowanej wartości renty; 10) przy ustanowieniu hipoteki - kwota zabezpieczonej wierzytelności.

Potrzebujesz więcej informacji? Doradztwo Skarbiec.Biz oferuje porady prawne dla przedsiębiorców i konsumentów. Kontakt: mailto:[e-mail]

Copyright © 2008 Robert Nogacki - Doradztwo Skarbiec.Biz. All Rights Reserved.

• Podstawa prawna

Norma prawna zawarta w ustawach i aktach wykonawczych określająca zakres uprawnień a także obowiązków podmiotów do których jest skierowana.

• Podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne

Podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne pracownika stanowią przychody ze stosunku pracy i stosunków pokrewnych, tj. wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz pieniężna wartość świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty (bez względu na źródło ich finansowania), a w szczególności wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za nie wykorzystany urlop, a także świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych. Podstawa prawna: Ustawa z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych - Dz. U. Nr 137, poz. 887, ze zm.)

• Podwyższenie kapitału zakładowego (spółki z o.o.)

Jeżeli podwyższenie kapitału zakładowego w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością następuje nie na mocy dotychczasowych postanowień umowy spółki przewidujących maksymalną wysokość podwyższenia kapitału zakładowego i termin podwyższenia, może ono nastąpić jedynie przez zmianę umowy spółki. Podwyższenie kapitału zakładowego w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością następuje przez podwyższenie wartości nominalnej udziałów istniejących lub ustanowienie nowych. Jeżeli podwyższenie kapitału zakładowego w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością następuje na podstawie dotychczasowych postanowień umowy spółki, oświadczenia dotychczasowych wspólników o objęciu nowych udziałów wymagają formy pisemnej pod rygorem nieważności. Jeżeli umowa spółki lub uchwała o podwyższeniu kapitału nie stanowi inaczej, dotychczasowi wspólnicy mają prawo pierwszeństwa do objęcia nowych udziałów w podwyższonym kapitale zakładowym w stosunku do swoich dotychczasowych udziałów. Prawo pierwszeństwa należy wykonać w terminie miesiąca od dnia wezwania do jego wykonania. Wezwania te zarząd przesyła wspólnikom jednocześnie. Oświadczenie dotychczasowego wspólnika o objęciu nowego udziału bądź udziałów lub o objęciu podwyższenia wartości istniejącego udziału bądź udziałów wymaga formy aktu notarialnego.

Potrzebujesz więcej informacji? Doradztwo Skarbiec.Biz oferuje porady prawne dla przedsiębiorców i konsumentów. Kontakt: mailto:[e-mail]

Copyright © 2008 Robert Nogacki - Doradztwo Skarbiec.Biz. All Rights Reserved.

• Podwyższenie kapitału zakładowego (w Spółce Akcyjnej)

Podwyższenie kapitału zakładowego wymaga zmiany statutu i następuje w drodze emisji nowych akcji lub podwyższenia wartości nominalnej dotychczasowych akcji. Objęcie nowych akcji może nastąpić w drodze: 1) złożenia oferty przez spółkę i jej przyjęcia przez oznaczonego adresata; przyjęcie oferty następuje na piśmie pod rygorem nieważności (subskrypcja prywatna), 2) zaoferowania akcji wyłącznie akcjonariuszom, którym służy prawo poboru (subskrypcja zamknięta), 3) zaoferowania akcji w drodze ogłoszenia zgodnie z art. 440 § 1 k.s.h., skierowanego do osób, którym nie służy prawo poboru (subskrypcja otwarta). Podwyższenie kapitału zakładowego może być dokonane dopiero po całkowitym wpłaceniu co najmniej dziewięciu dziesiątych dotychczasowego kapitału zakładowego. Przepisu nie stosuje się w przypadku łączenia się spółek. Uchwała o podwyższeniu kapitału zakładowego nie może być zgłoszona do sądu rejestrowego po upływie sześciu miesięcy od dnia jej powzięcia, a w przypadku akcji nowej emisji będących przedmiotem oferty publicznej objętej prospektem emisyjnym albo memorandum informacyjnym załączonym do zawiadomienia dotyczącego tych akcji, na podstawie przepisów o ofercie publicznej i warunkach wprowadzania instrumentów finansowych do zorganizowanego systemu obrotu oraz o spółkach publicznych - od dnia odpowiednio zatwierdzenia prospektu albo złożenia zawiadomienia, przy czym wniosek o zatwierdzenie prospektu albo zawiadomienie nie mogą zostać złożone po upływie czterech miesięcy od dnia powzięcia uchwały o podwyższeniu kapitału zakładowego. Zarząd dokona zwrotu wkładów pieniężnych lub niepieniężnych osobom, które objęły akcje, najpóźniej z upływem miesiąca od bezskutecznego upływu sześciomiesięcznego terminu, o którym mowa w § 4, a w przypadku zgłoszenia podwyższenia kapitału zakładowego do sądu rejestrowego, przed upływem miesiąca, licząc od dnia uprawomocnienia się postanowienia sądu o odmowie rejestracji. Przepis ten nie narusza art. 438 § 3 i § 4 oraz art. 439 § 3 k.s.h.

Potrzebujesz więcej informacji? Doradztwo Skarbiec.Biz oferuje porady prawne dla przedsiębiorców i konsumentów. Kontakt: mailto:[e-mail]

Copyright © 2008 Robert Nogacki - Doradztwo Skarbiec.Biz. All Rights Reserved.

• Podział terytorialny państwa

oznacza względnie trwałe rozczłonkowanie przestrzeni państwa, dokonane w celu sprawniejszego wykonywania funkcji państwowych przez pewne grupy lub określone jednostki organizacyjne państwa albo jednostki niepaństwowe. Podział zasadniczy tworzony jest dla organów terenowych o kompetencjach ogólnych, posiadających podstawowe znaczenie dla danej jednostki podziału, a więc dla: - terenowych organów rządowej administracji ogólnej, - jednostek samorządu terytorialnego. Zasadniczy podział terytorialny państwa uwzględniający więzi społeczne, gospodarcze lub kulturowe i zapewniający jednostkom terytorialnym zdolność wykonywania zadań publicznych określa ustawa. Pomocniczy podział terytorialny państwa jest dokonywany dla organów o charakterze pomocniczym w stosunku do organów o podstawowym znaczeniu, np. podział na sołectwa. Specjalny podział terenowy jest przeprowadzany dla wykonywania takich zadań państwa, których wykonywanie w ramach podziału zasadniczego byłoby mało celowe, np. podział górniczy.

• Pola eksploatacji

Jeżeli ustawa nie stanowi inaczej, twórcy przysługuje wyłączne prawo do korzystania z utworu i rozporządzania nim na wszystkich polach eksploatacji oraz do wynagrodzenia za korzystanie z utworu. Odrębne pola eksploatacji stanowią w szczególności: 1) w zakresie utrwalania i zwielokrotniania utworu - wytwarzanie określoną techniką egzemplarzy utworu, w tym techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową, 2) w zakresie obrotu oryginałem albo egzemplarzami, na których utwór utrwalono - wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy, 3) w zakresie rozpowszechniania utworu w sposób inny niż określony w pkt 2 - publiczne wykonanie, wystawienie, wyświetlenie, odtworzenie oraz nadawanie i reemitowanie, a także publiczne udostępnianie utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym. Umowa o przeniesienie autorskich praw majątkowych lub umowa o korzystanie z utworu, zwana dalej "licencją", obejmuje pola eksploatacji wyraźnie w niej wymienione i może dotyczyć tylko pól eksploatacji, które są znane w chwili jej zawarcia. Nieważna jest natomiast umowa w części dotyczącej wszystkich utworów lub wszystkich utworów określonego rodzaju tego samego twórcy mających powstać w przyszłości. Autorskie prawa majątkowe do programu komputerowego, z zastrzeżeniem przepisów art. 75 ust. 2 i 3 prawa autorskie, obejmują prawo do: 1) trwałego lub czasowego zwielokrotnienia programu komputerowego w całości lub w części jakimikolwiek środkami i w jakiejkolwiek formie; w zakresie, w którym dla wprowadzania, wyświetlania, stosowania, przekazywania i przechowywania programu komputerowego niezbędne jest jego zwielokrotnienie, czynności te wymagają zgody uprawnionego, 2) tłumaczenia, przystosowywania, zmiany układu lub jakichkolwiek innych zmian w programie komputerowym, z zachowaniem praw osoby, która tych zmian dokonała, 3) rozpowszechniania, w tym użyczenia lub najmu, programu komputerowego lub jego kopii.

Potrzebujesz więcej informacji? Doradztwo Skarbiec.Biz oferuje porady prawne dla przedsiębiorców i konsumentów. Kontakt: mailto:[e-mail]

Copyright © 2008 Robert Nogacki - Doradztwo Skarbiec.Biz. All Rights Reserved.

• Pola eksploatacji

Jeżeli ustawa nie stanowi inaczej, twórcy przysługuje wyłączne prawo do korzystania z utworu i rozporządzania nim na wszystkich polach eksploatacji oraz do wynagrodzenia za korzystanie z utworu. Odrębne pola eksploatacji stanowią w szczególności: 1) w zakresie utrwalania i zwielokrotniania utworu - wytwarzanie określoną techniką egzemplarzy utworu, w tym techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową, 2) w zakresie obrotu oryginałem albo egzemplarzami, na których utwór utrwalono - wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy, 3) w zakresie rozpowszechniania utworu w sposób inny niż określony w pkt 2 - publiczne wykonanie, wystawienie, wyświetlenie, odtworzenie oraz nadawanie i reemitowanie, a także publiczne udostępnianie utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym. Umowa o przeniesienie autorskich praw majątkowych lub umowa o korzystanie z utworu, zwana dalej "licencją", obejmuje pola eksploatacji wyraźnie w niej wymienione i może dotyczyć tylko pól eksploatacji, które są znane w chwili jej zawarcia. Nieważna jest natomiast umowa w części dotyczącej wszystkich utworów lub wszystkich utworów określonego rodzaju tego samego twórcy mających powstać w przyszłości. Autorskie prawa majątkowe do programu komputerowego, z zastrzeżeniem przepisów art. 75 ust. 2 i 3 prawa autorskie, obejmują prawo do: 1) trwałego lub czasowego zwielokrotnienia programu komputerowego w całości lub w części jakimikolwiek środkami i w jakiejkolwiek formie; w zakresie, w którym dla wprowadzania, wyświetlania, stosowania, przekazywania i przechowywania programu komputerowego niezbędne jest jego zwielokrotnienie, czynności te wymagają zgody uprawnionego, 2) tłumaczenia, przystosowywania, zmiany układu lub jakichkolwiek innych zmian w programie komputerowym, z zachowaniem praw osoby, która tych zmian dokonała, 3) rozpowszechniania, w tym użyczenia lub najmu, programu komputerowego lub jego kopii.

Potrzebujesz więcej informacji? Doradztwo Skarbiec.Biz oferuje porady prawne dla przedsiębiorców i konsumentów. Kontakt: mailto:[e-mail]

Copyright © 2008 Robert Nogacki - Doradztwo Skarbiec.Biz. All Rights Reserved.

• Polecenie

Nałożony przez testatora czy darczyńcę w testamencie lub w umowie darowizny na spadkobiercę lub na zapisobiercę albo też na obdarowanego obowiązek oznaczonego działania lub zaniechania.

• Polecenie przelewu

to wydana bankowi dyspozycja przelania określonej kwoty pieniężnej z rachunku bankowego płatnika na wskazany przez niego rachunek wierzyciela w dowolnym banku.

• Polecenie testamentowe

spadkodawca może w testamencie włożyć na spadkobiercę lub zapisobiercę obowiązek oznaczonego działania lub zaniechania, nie czyniąc nikogo wierzycielem

• Polecenie zapłaty

Polecenie zapłaty stanowi udzieloną bankowi dyspozycję wierzyciela obciążenia określoną kwotą rachunku bankowego dłużnika i uznania tą kwotą rachunku wierzyciela. Dyspozycja wierzyciela oznacza równocześnie jego zgodę na cofnięcie przez bank dłużnika obciążenia rachunku dłużnika i cofnięcie uznania rachunku wierzyciela w przypadku dokonanego przez dłużnika odwołania polecenia zapłaty.

Potrzebujesz więcej informacji? Doradztwo Skarbiec.Biz oferuje porady prawne dla przedsiębiorców i konsumentów. Kontakt: mailto:[e-mail]

Copyright © 2008 Robert Nogacki - Doradztwo Skarbiec.Biz. All Rights Reserved.

• Porady i doradztwo podatkowe

Czynności doradztwa podatkowego obejmują: 1) udzielanie podatnikom, płatnikom i inkasentom, na ich zlecenie lub na ich rzecz, porad, opinii i wyjaśnień z zakresu ich obowiązków podatkowych, 2) prowadzenie, w imieniu i na rzecz podatników, płatników i inkasentów, ksiąg podatkowych i innych ewidencji do celów podatkowych oraz udzielanie im pomocy w tym zakresie, 3) sporządzanie, w imieniu i na rzecz podatników, płatników i inkasentów, zeznań i deklaracji podatkowych lub udzielanie im pomocy w tym zakresie, Podmiotami uprawnionymi do zawodowego wykonywania czynności, o których mowa powyżej, są: 1) osoby fizyczne, wpisane na listę doradców podatkowych, 2) adwokaci i radcowie prawni, 3) biegli rewidenci.

Potrzebujesz więcej informacji? Doradztwo Skarbiec.Biz oferuje porady prawne dla przedsiębiorców i konsumentów. Kontakt: mailto:[e-mail]

Copyright © 2008 Robert Nogacki - Doradztwo Skarbiec.Biz. All Rights Reserved.

• Poręczenie

Jest to umowa, w której jedna osoba (poręczyciel) zobowiązuje się względem wierzyciela innej osoby do wykonania zobowiązania w sytuacji, gdyby dłużnik go nie wykonał (np. poręczyciel w umowie pożyczki zobowiązuje się do zapłaty sumy pożyczki, gdyby pożyczający tego nie zrobił). Poręczenie, aby było ważne musi być dokonane w formie pisemnej.

• Poręczenie czekowe (awal)

Zapłatę czeku można zabezpieczyć poręczeniem czekowem (aval) co do całości sumy czekowej lub co do jej części. Poręczenie może dać osoba trzecia, z wyjątkiem trasata, lub nawet osoba podpisana na czeku. Poręczenie umieszcza się na czeku albo na przedłużku. Poręczenie oznacza się wyrazem "poręczam" lub innym zwrotem równoznacznym; podpisuje je poręczyciel. Sam podpis na przedniej stronie czeku uważa się za udzielenie poręczenia, wyjąwszy gdy jest to podpis wystawcy. Poręczenie powinno wskazywać, za kogo je dano. W braku takiej wskazówki uważa się, że poręczenia udzielono za wystawcę. Poręczyciel czekowy odpowiada tak samo, jak ten, za kogo poręczył. Zobowiązanie poręczyciela jest ważne, chociażby nawet zobowiązanie, za które poręcza, było nieważne z jakiejkolwiek przyczyny z wyjątkiem wady formalnej. Poręczyciel czekowy, który zapłacił czek, nabywa prawa, wynikające z czeku, przeciw osobie, za którą poręczył, i przeciw tym, którzy wobec tej osoby odpowiadają z czeku.

Potrzebujesz więcej informacji? Doradztwo Skarbiec.Biz oferuje porady prawne dla przedsiębiorców i konsumentów. Kontakt: mailto:[e-mail]

Copyright © 2008 Robert Nogacki - Doradztwo Skarbiec.Biz. All Rights Reserved.

• Porozumienie administracyjne

Na gruncie przepisów prawa administracyjnego – jest to jedna z form działania administracji publicznej, rodzaj umowy publicznoprawnej. Stronami porozumienia są albo organy administracji rządowej między sobą, albo organy administracji rządowej i samorządowej z jednej, a podmioty nie uwzględnione w strukturze administracji publicznej z drugiej strony (np. osoby prywatne). Przedmiotem porozumienia jest wspólna realizacja określonych w nim zadań publicznych

• Posiadacz samoistny

to ten, kto rzeczą faktycznie włada jak właściciel (zachowuje się jak właściciel).

• Posiadacz zależny

to ten, kto rzeczą faktycznie włada jak użytkownik, zastawnik, najemca, dzierżawca lub mający inne prawo, z którym łączy się określone władztwo nad cudzą rzeczą.

• Postępowanie nakazowe

Sąd wydaje nakaz zapłaty w postępowaniu nakazowym, jeżeli powód dochodzi roszczenia pieniężnego albo świadczenia innych rzeczy zamiennych, a okoliczności uzasadniające dochodzone żądanie są udowodnione dołączonym do pozwu: 1) dokumentem urzędowym, 2) zaakceptowanym przez dłużnika rachunkiem, 3) wezwaniem dłużnika do zapłaty i pisemnym oświadczeniem dłużnika o uznaniu długu, 4) zaakceptowanym przez dłużnika żądaniem zapłaty, zwróconym przez bank i nie zapłaconym z powodu braku środków na rachunku bankowym. Sąd wydaje również nakaz zapłaty przeciwko zobowiązanemu z weksla, czeku, warrantu lub rewersu należycie wypełnionego, których prawdziwość i treść nie nasuwają wątpliwości. W razie przejścia na powoda praw z weksla, z czeku, z warrantu lub z rewersu, do wydania nakazu niezbędne jest przedstawienie dokumentów do uzasadnienia roszczenia, o ile przejście tych praw na powoda nie wynika bezpośrednio z weksla, z czeku, z warrantu lub z rewersu. Sąd wydaje nakaz zapłaty także na podstawie dołączonej do pozwu umowy, dowodu spełnienia wzajemnego świadczenia niepieniężnego oraz dowodu doręczenia dłużnikowi faktury lub rachunku, jeżeli powód dochodzi należności zapłaty świadczenia pieniężnego lub odsetek w transakcjach handlowych określonych w ustawie z dnia 12 czerwca 2003 r. o terminach zapłaty w transakcjach handlowych (Dz. U. Nr 139, poz. 1323). Sąd może wydać nakaz zapłaty, jeżeli bank dochodzi roszczenia na podstawie wyciągu z ksiąg bankowych podpisanego przez osoby upoważnione do składania oświadczeń w zakresie praw i obowiązków majątkowych banku i opatrzonego pieczęcią banku oraz dowodu doręczenia dłużnikowi pisemnego wezwania do zapłaty. Co zawiera nakaz zapłaty? Wydając nakaz zapłaty sąd orzeka, że pozwany ma w ciągu dwóch tygodni od dnia doręczenia nakazu zaspokoić roszczenie w całości wraz z kosztami albo wnieść w tym terminie zarzuty. Nakaz zapłaty wydany na podstawie weksla, warrantu, rewersu lub czeku może być w formie skróconej umieszczony na ich odpisie. Co robi sąd jeśli brak jest podstaw do wydania nakazu zapłaty? W razie braku podstaw do wydania nakazu zapłaty, przewodniczący wyznacza rozprawę, chyba że sprawa może być rozpoznana na posiedzeniu niejawnym.

Potrzebujesz więcej informacji? Doradztwo Skarbiec.Biz oferuje porady prawne dla przedsiębiorców i konsumentów. Kontakt: mailto:[e-mail]

Copyright © 2008 Robert Nogacki - Doradztwo Skarbiec.Biz. All Rights Reserved.

• Postępowanie pojednawcze

Sprawy cywilne, których charakter na to zezwala, mogą być uregulowane drogą ugody zawartej przed wniesieniem pozwu. Sąd uzna ugodę za niedopuszczalną tylko wtedy, jeżeli jej treść jest niezgodna z prawem lub zasadami współżycia społecznego albo zmierza do obejścia prawa. Postępowanie pojednawcze przeprowadza sąd w składzie jednoosobowym. Z posiedzenia spisuje się protokół, a jeżeli doszło do ugody, osnowę jej wciąga się do protokołu. Strony podpisują ugodę; niemożność podpisania ugody sąd stwierdza w protokole.

Potrzebujesz więcej informacji? Doradztwo Skarbiec.Biz oferuje porady prawne dla przedsiębiorców i konsumentów. Kontakt: mailto:[e-mail]

Copyright © 2008 Robert Nogacki - Doradztwo Skarbiec.Biz. All Rights Reserved.

• Postępowanie przygotowawcze

Jest pierwszym etapem postępowania karnego, prowadzi je Policja lub prokurator w formie dochodzenia lub śledztwa. Postępowanie przygotowawcze ma za zadanie wyjaśnienie, czy zostało popełnione przestępstwo i jakie były jego okoliczności oraz zebranie dowodów w tej sprawie.

• Postępowanie przygotowawcze

stanowi I etap postępowania karnego czy karnoskarbowego. Obejmuje śledztwo i dochodzenie.

• Postępowanie sądowe i egzekucyjne

Istnieją dwa zasadnicze rodzaje postępowań sądowych: cywilne i karne. Postępowanie cywilne obejmuje tzw. sprawy cywilne, czyli sprawy ze stosunków z zakresu prawa cywilnego, rodzinnego i opiekuńczego oraz prawa pracy, jak również sprawy z zakresu ubezpieczeń społecznych oraz inne sprawy, do których przepisy kodeksu postępowania cywilnego stosuje się z mocy ustaw szczególnych. Natomiast sprawy karne dotyczą odpowiedzialności sprawcy, który popełnił czyn zabroniony na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, jak również na polskim statku wodnym lub powietrznym, chyba że umowa międzynarodowa, której Rzeczpospolita Polska jest stroną, stanowi inaczej. W aktualnym stanie rozwoju naszego serwisu, nie analizujemy problemów związanych z postępowaniem karnym, chociaż omawiamy takie problemy, jak przestępczość gospodarcza, w tym oszustwo kapitałowe, przekupstwo menedżerskie oraz manipulację instrumentem finansowym. W obrębie spraw cywilnych możemy wyróżnić dwa podstawowe rodzaje postępowań: procesowe i nieprocesowe. Różnica między nimi polega na tym, że proces ma z definicji charakter sporu między stronami, który zostaje przedstawiony sądowi do rozstrzygnięcia - występują więc tutaj powód, który składa pozew oraz pozwany, wobec którego powód kieruje określone żądania. Niezależnie od nich może pojawić się również interwenient główny albo interwenient uboczny (por. interwencja główna i uboczna). Natomiast nieproces to raczej rodzaj problemu, który jeden lub kilka podmiotów przedstawia sądowi do oceny. Nie mamy więc tutaj pozwu, ale wniosek, zaś toku sprawy nie występują powód i pozwany, ale wnioskodawca i inni uczestnicy postępowania. Nie zmienia to oczywiście faktu, że interesy uczestników postępowania mogą być w praktyce sprzeczne. W odniesieniu do spraw spornych należy również zwrócić uwagę na alternatywne rozwiązywanie sporów, która to nazwa obejmuje mediację, arbitraż i postępowanie pojednawcze. Jednocześnie ze złożeniem powództwa albo nawet wcześniej można również wszcząć postępowanie zabezpieczające. Ogólną zasadą jest, że sprawy cywilne są rozstrzygane w procesie - chyba, że przepis szczególny stanowi inaczej. Warto jest też pamiętać, że proces może być prowadzony na zasadach ogólnych albo jako tzw. postępowanie odrębne, do którego stosuje się szereg odmiennych reguł. Do grona postępowań odrębnych należą postępowania w sprawach małżeńskich, w tym sprawy o rozwód i separację, postępowanie w sprawach z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych, postępowanie o naruszenie posiadania, postępowanie w sprawach gospodarczych, w tym postępowanie w sprawach z zakresu ochrony konkurencji, postępowanie w sprawach o uznanie postanowień wzorca umowy za niedozwolone, postępowanie w sprawach z zakresu regulacji energetyki, postępowanie w sprawach z zakresu regulacji telekomunikacji i poczty oraz postępowanie w sprawach z zakresu regulacji transportu kolejowego. Jeszcze innym rodzajem procesów są: postępowanie nakazowe i postępowanie upominawcze, które polegają na tym, że w sytuacjach bardziej oczywistych stosuje się uproszczone procedury wydawania wyroków (w tym wypadku są nimi: nakaz zapłaty w postępowaniu nakazowym oraz nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym). Początkiem postępowania procesowego jest więc pozew, który składa powód albo pełnomocnik procesowy, którego umocowanie stanowią pełnomocnictwo procesowe. Pozew musi być opłacony (wysokość wpisu najczęściej jest determinowana przez wartość przedmiotu sporu) - chyba, że powód jest zwolniony od kosztów sądowych. Pozew powinien spełniać również inne wymogi przewidziane przepisami prawa np. w postępowaniu uproszczonym powinien być złożony na formularzu urzędowym, a w sprawie gospodarczej powód powinien dołączyć do pozwu m.in. odpis reklamacji lub wezwania pozwanego do dobrowolnego spełnienia żądania. Pozew, który trafił do właściwego sądu (który określa właściwość ogólna albo właściwość przemienna albo właściwość wyłączna) jest przekazywany do rozpoznania na posiedzeniu sądowym, którym jest rozprawa albo posiedzenie niejawne. W toku sprawy sąd prowadzi postępowanie dowodowe, w tym bada dokumenty, zeznania świadków oraz opinie biegłych, prowadzi oględziny i przesłuchanie stron. Po zamknięciu rozprawy sąd dokonuje rozstrzygnięcia sprawy wyrokiem, który w pewnych wypadkach musi się uprawomocnić zanim trafimy z nim do przymusowej egzekucji przez komornika, zaś w innych może podlegać natychmiastowemu wykonaniu (tzw. natychmiastowa wykonalność wyroku). Co do zasady wyrok prawomocny albo natychmiastowo wykonalny stanowi tzw. tytuł egzekucyjny, co oznacza, że można zwrócić się do sądu o nadanie mu klauzuli wykonalności. Po uzyskaniu takiej klauzuli wyrok to tytuł wykonawczy, czyli dokument z którym możemy już udać się do komornika. Warto pamiętać, że wyrok z klauzulą wykonalności to nie jedyny tytuł wykonawczy - podobną rolę spełnia np. bankowy tytuł egzekucyjny z klauzulą wykonalności. Z drugiej strony, należy mieć na względzie, że nawet gdy komornik przystąpi już do czynności egzekucyjnych, dłużnik wciąż może się bronić, składając powództwo przeciwegekucyjne albo skargę na czynność komornika. W pewnych wypadkach sąd wydaje wyrok zaoczny, a możliwe jest również sprostowanie, uzupełnienie i wykładnia wyroków przez sąd. Jeśli sąd nie wydaje wyroku, to na mocy przepisów szczególnych sprawę rozstrzyga nakaz zapłaty. Poza tym istnieją jeszcze postanowienia sądu, które są wydawane, jeżeli kodeks postępowania cywilnego nie przewiduje wydania wyroku lub nakazu zapłaty, a także zarządzenia przewodniczącego. Od niekorzystnego wyroku przysługuje apelacja, od postanowienia - zażalenie, zaś na orzeczenie referendarza sądowego - skarga. Odrębnymi środkami, dostępnymi jeszcze w ramach pierwszej instancji są sprzeciw od nakazu zapłaty, zarzuty od nakazu zapłaty oraz sprzeciw od wyroku zaocznego. W pewnych sytuacjach możliwe jest również wyłączenie sędziego od rozstrzygania konkretnej sprawy, które musi jednak nastąpić przed rozstrzygnieciem sprawy. Jeśli przepis na to zezwala, tyo od wyroku albo postanowienia sądu drugiej instancji można złożyć skargę kasacyjną do Sądu Najwyższego, żądać wznowienia postępowania, które zostało zakończone prawomocnym wyrokiem albo złożyć skargę o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia. Tak w ogólnym zarysie kształtuje się postępowanie procesowe. Natomiast nieprocesami są sprawy z zakresu prawa osobowego, prawa rodzinnego i opiekuńczego, prawa spadkowego, a także niektóre sprawy z zakresu prawa rzeczowego. Na mocy przepisów szczególnych w nieprocesie prowadzi się również postępowanie rejestrowe przed KRS oraz postępowanie o wpis w księdze wieczystej: - do spraw z zakresu prawa osobowego zalicza się postępowanie o uznanie za zmarłego, postępowanie o stwierdzenie zgonu oraz postępowanie o ubezwłasnowolnienie; - do spraw z zakresu prawa rodzinnego i opiekuńczego zalicza się sprawy małżeńskie, inne sprawy rodzinne oraz sprawy opiekuńcze, sprawy z zakresu stosunków między rodzicami a dziećmi, sprawy o przysposobienie, sprawy z zakresu opieki, sprawy o odebranie osoby podlegającej władzy rodzicielskiej lub pozostającej pod opieką oraz sprawy z zakresu kurateli; - do spraw z zakresu prawa rzeczowego, które rozstrzyga się w nieprocesie należą: stwierdzenie zasiedzenia, sprawy o przepadek rzeczy, zarząd związany ze współwłasnością i użytkowaniem, zniesienie współwłasności, ustanowienie drogi koniecznej, postępowanie wieczystoksięgowe; - natomiast postępowanie spadkoweobejmuje takie zagadnienia, jak ogłoszenie testamentu, przyjęcie lub odrzucenie spadku, stwierdzenie nabycia spadku, zabezpieczenie spadku czy też dział spadku.

Potrzebujesz więcej informacji? Doradztwo Skarbiec.Biz oferuje porady prawne dla przedsiębiorców i konsumentów. Kontakt: mailto:[e-mail]

Copyright © 2008 Robert Nogacki - Doradztwo Skarbiec.Biz. All Rights Reserved.

• Postępowanie uproszczone

Przepisy o postępowaniu uproszczonym stosuje się w sprawach należących do właściwości sądów rejonowych: 1) o roszczenia wynikające z umów, jeżeli wartość przedmiotu sporu nie przekracza dziesięciu tysięcy złotych, a w sprawach o roszczenia wynikające z rękojmi, gwarancji jakości lub z niezgodności towaru konsumpcyjnego z umową sprzedaży konsumenckiej, jeżeli wartość przedmiotu umowy nie przekracza tej kwoty, 2) o zapłatę czynszu najmu lokali mieszkalnych i opłat obciążających najemcę oraz opłat z tytułu korzystania z lokalu mieszkalnego w spółdzielni mieszkaniowej bez względu na wartość przedmiotu sporu. Na czym przede wszystkim polega specyfika postępowania uproszczonego? 1) Pozew, odpowiedź na pozew, sprzeciw od wyroku zaocznego i pismo zawierające wnioski dowodowe wnoszone w postępowaniu uproszczonym powinny być sporządzone na urzędowych formularzach. Ponadto, jednym pozwem można dochodzić tylko jednego roszczenia, 2) Połączenie kilku roszczeń w jednym pozwie jest dopuszczalne tylko wtedy, gdy wynikają z tej samej umowy lub umów tego samego rodzaju. W wypadku niedopuszczalnego połączenia w jednym pozwie kilku roszczeń przewodniczący zarządza zwrot pozwu, stosując art. 1301. Powództwo wzajemne oraz zarzut potrącenia są dopuszczalne, jeżeli roszczenia nadają się do rozpoznania w postępowaniu uproszczonym. 3) Zmiana powództwa jest niedopuszczalna. Przepisów art. 75-85 k.p.c. oraz art. 194-196 k.p.c. i art. 198 k.p.c. nie stosuje się. 4) Okoliczności faktyczne, zarzuty i wnioski dowodowe nie zgłoszone w pozwie, odpowiedzi na pozew, na pierwszym posiedzeniu przeznaczonym na rozprawę lub w sprzeciwie od wyroku zaocznego mogą być rozpoznawane tylko wtedy, gdy strona wykaże, że nie mogła ich powołać wcześniej lub gdy potrzeba ich powołania wynikła później.

Potrzebujesz więcej informacji? Doradztwo Skarbiec.Biz oferuje porady prawne dla przedsiębiorców i konsumentów. Kontakt: mailto:[e-mail]

Copyright © 2008 Robert Nogacki - Doradztwo Skarbiec.Biz. All Rights Reserved.

• Postępowanie zabezpieczające

W każdej sprawie cywilnej podlegającej rozpoznaniu przez sąd lub sąd polubowny można żądać udzielenia zabezpieczenia, przy czym sąd może udzielić zabezpieczenia nie tylko w toku postępowania, ale także przed jego wszczęciem. Kiedy można skutecznie wnioskować o udzielenie zabezpieczenia? Udzielenia zabezpieczenia może żądać każda strona lub uczestnik postępowania, jeżeli uprawdopodobni roszczenie oraz interes prawny w udzieleniu zabezpieczenia. Interes prawny w udzieleniu zabezpieczenia istnieje wtedy, gdy brak zabezpieczenia uniemożliwi lub poważnie utrudni wykonanie zapadłego w sprawie orzeczenia lub w inny sposób uniemożliwi lub poważnie utrudni osiągnięcie celu postępowania w sprawie. Jakie ogólne zasady obowiązują przy wyborze sposobów udzielania zabezpieczeń? Przy wyborze sposobu zabezpieczenia sąd powinien uwzględnić interesy stron lub uczestników postępowania w takiej mierze, aby uprawnionemu zapewnić należytą ochronę prawną, a obowiązanego nie obciążać ponad potrzebę. Zabezpieczenie nie może również zmierzać do zaspokojenia roszczenia, chyba że ustawa stanowi inaczej. Jak może wyglądać zabezpieczenie roszczeń pieniężnych? W przypadku zabezpieczenia roszczeń pieniężnych możliwe jest: 1) zajęcie ruchomości, wynagrodzenia za pracę, wierzytelności z rachunku bankowego albo innej wierzytelności lub innego prawa majątkowego; 2) obciążenie nieruchomości obowiązanego hipoteką przymusową; 3) ustanowienie zakazu zbywania lub obciążania nieruchomości, która nie ma urządzonej księgi wieczystej lub której księga wieczysta zaginęła lub uległa zniszczeniu; 4) obciążenie statku albo statku w budowie hipoteką morską; 5) ustanowienie zakazu zbywania spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu; 6) ustanowienie zarządu przymusowego nad przedsiębiorstwem lub gospodarstwem rolnym obowiązanego albo zakładem wchodzącym w skład przedsiębiorstwa lub jego częścią albo częścią gospodarstwa rolnego obowiązanego. Rzeczy ulegające szybkiemu zepsuciu mogą stanowić przedmiot zabezpieczenia roszczeń pieniężnych, gdy obowiązany nie ma innego mienia, które mogłoby zabezpieczyć roszczenia uprawnionego, istnieje zaś możliwość sprzedaży tych rzeczy niezwłocznie. Sprzedaż rzeczy wymienionych powyżej powinna nastąpić niezwłocznie, według przepisów o sprzedaży w trybie egzekucji z ruchomości. W razie udzielenia zabezpieczenia przez zajęcie praw z instrumentów finansowych zapisanych na rachunku papierów wartościowych lub innym rachunku w rozumieniu przepisów o obrocie instrumentami finansowymi, obowiązany w terminie trzech miesięcy od dnia zajęcia może zlecić ich sprzedaż. Sumę uzyskaną ze sprzedaży umieszcza się na rachunku depozytowym sądu. Obowiązany może także zlecić, by znajdujące się na rachunku sumy pieniężne zostały wpłacone na rachunek depozytowy sądu. W razie zajęcia na zabezpieczenie rachunku bankowego przedsiębiorcy lub właściciela gospodarstwa rolnego sąd na wniosek obowiązanego złożony w terminie tygodniowym od dnia doręczenia mu postanowienia o zabezpieczeniu określa, jakie kwoty można pobierać na bieżące wypłaty wynagrodzeń za pracę wraz z podatkiem od wynagrodzenia i innymi ustawowymi Ciężarami, a także na bieżące koszty prowadzonej działalności gospodarczej. Jak może wyglądać zabezpieczenie roszczeń niepieniężnych? Natomiast, jeżeli przedmiotem zabezpieczenia nie jest roszczenie pieniężne, sąd udziela zabezpieczenia w taki sposób, jaki stosownie do okoliczności uzna za odpowiedni, nie wyłączając sposobów przewidzianych do zabezpieczenia roszczeń pieniężnych. W szczególności sąd może: 1) unormować prawa i obowiązki stron lub uczestników postępowania na czas trwania postępowania; 2) ustanowić zakaz zbywania przedmiotów lub praw objętych postępowaniem; 3) zawiesić egzekucję lub postępowanie wykonawcze; 4) uregulować sposób roztoczenia pieczy nad małoletnimi dziećmi; 5) nakazać wpisanie stosownego ostrzeżenia w księdze wieczystej lub we właściwym rejestrze. Jak powinien wyglądać wniosek o udzielenie zabezpieczenia? Wniosek o udzielenie zabezpieczenia powinien odpowiadać wymaganiom przepisanym dla pisma procesowego, a nadto zawierać: 1) wskazanie sposobu zabezpieczenia, a w sprawach o roszczenie pieniężne także wskazanie sumy zabezpieczenia; 2) uprawdopodobnienie okoliczności uzasadniających wniosek. Suma zabezpieczenia o której mowa powyżej nie może być wyższa od dochodzonego roszczenia liczonego wraz z odsetkami do dnia wydania postanowienia o udzieleniu zabezpieczenia oraz z kosztami wykonania zabezpieczenia. Suma ta może obejmować także przewidywane koszty postępowania. Do jakiego sądu składa się wniosek o udzielenie zabezpieczenia? Do udzielenia zabezpieczenia właściwy jest sąd, do którego właściwości należy rozpoznanie sprawy w pierwszej instancji. Wnioski o udzielenie zabezpieczenia zgłoszone w toku postępowania rozpoznaje sąd tej instancji, w której postępowanie się toczy, z wyjątkiem wypadku, gdy sądem tym jest Sąd Najwyższy. Wtedy o zabezpieczeniu orzeka sąd pierwszej instancji. W jaki sposób sąd rozpatruje wniosek o udzielenie zabezpieczenia? Wniosek o udzielenie zabezpieczenia podlega rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej. Wniosek o udzielenie zabezpieczenia podlega rozpoznaniu bezzwłocznie, nie później jednak niż w terminie tygodnia od dnia jego wpływu do sądu, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej. Jeżeli ustawa przewiduje rozpoznanie wniosku na rozprawie, należy ją wyznaczyć tak, aby rozprawa mogła odbyć się w terminie miesięcznym od dnia wpływu wniosku. Na jakich warunkach można uzyskać zabezpieczenie przed wszczęciem postępowania? Udzielając zabezpieczenia przed wszczęciem postępowania w sprawie, sąd wyznacza termin, w którym pismo wszczynające postępowanie powinno być wniesione pod rygorem upadku zabezpieczenia. Termin ten nie może przekraczać dwóch tygodni. W jaki sposób można doprowadzić do ubezskutecznienia zabezpieczenia? Po pierwsze, na postanowienie sądu pierwszej instancji w przedmiocie zabezpieczenia przysługuje zażalenie. Po drugie, obowiązany może w każdym czasie żądać uchylenia lub zmiany prawomocnego postanowienia, którym udzielono zabezpieczenia, gdy odpadnie lub zmieni się przyczyna zabezpieczenia. Jeżeli obowiązany złoży na rachunek depozytowy sądu sumę zabezpieczenia żądaną przez uprawnionego we wniosku o udzielenie zabezpieczenia, zabezpieczenie upada. Niezależnie od powyższego skutki zabezpieczenia może złagodzić fakt, że wykonanie postanowienia o udzieleniu zabezpieczenia sąd może uzależnić od złożenia przez uprawnionego kaucji na zabezpieczenie roszczeń obowiązanego powstałych w wyniku wykonania postanowienia o zabezpieczeniu. Z kaucji tej będzie przysługiwało obowiązanemu pierwszeństwo zaspokojenia przed innymi należnościami zaraz po kosztach egzekucyjnych (powyżej zasady nie stosuje się jednak, gdy uprawnionym jest Skarb Państwa oraz w wypadku zabezpieczenia roszczeń alimentacyjnych, o rentę, a także należności pracownika w sprawach z zakresu prawa pracy, w części nieprzekraczającej pełnego jednomiesięcznego wynagrodzenia pracownika). W jakich okolicznościach zabezpieczenie samoczynnie upada? Zabezpieczenie upada w razie prawomocnego zwrotu albo odrzucenia pozwu lub wniosku, oddalenia powództwa lub wniosku albo umorzenia postępowania. Zabezpieczenie upada również, gdy zostało udzielone przed wszczęciem postępowania, jeżeli uprawniony nie wystąpił we wszczętym postępowaniu w sprawie o całość roszczenia lub też wystąpił o roszczenia inne niż to, które zostało zabezpieczone.

Potrzebujesz więcej informacji? Doradztwo Skarbiec.Biz oferuje porady prawne dla przedsiębiorców i konsumentów. Kontakt: mailto:[e-mail]

Copyright © 2008 Robert Nogacki - Doradztwo Skarbiec.Biz. All Rights Reserved.

• Postępowanie zabezpieczające

W każdej sprawie cywilnej podlegającej rozpoznaniu przez sąd lub sąd polubowny można żądać udzielenia zabezpieczenia, przy czym sąd może udzielić zabezpieczenia nie tylko w toku postępowania, ale także przed jego wszczęciem. Kiedy można skutecznie wnioskować o udzielenie zabezpieczenia? Udzielenia zabezpieczenia może żądać każda strona lub uczestnik postępowania, jeżeli uprawdopodobni roszczenie oraz interes prawny w udzieleniu zabezpieczenia. Interes prawny w udzieleniu zabezpieczenia istnieje wtedy, gdy brak zabezpieczenia uniemożliwi lub poważnie utrudni wykonanie zapadłego w sprawie orzeczenia lub w inny sposób uniemożliwi lub poważnie utrudni osiągnięcie celu postępowania w sprawie. Jakie ogólne zasady obowiązują przy wyborze sposobów udzielania zabezpieczeń? Przy wyborze sposobu zabezpieczenia sąd powinien uwzględnić interesy stron lub uczestników postępowania w takiej mierze, aby uprawnionemu zapewnić należytą ochronę prawną, a obowiązanego nie obciążać ponad potrzebę. Zabezpieczenie nie może również zmierzać do zaspokojenia roszczenia, chyba że ustawa stanowi inaczej. Jak może wyglądać zabezpieczenie roszczeń pieniężnych? W przypadku zabezpieczenia roszczeń pieniężnych możliwe jest: 1) zajęcie ruchomości, wynagrodzenia za pracę, wierzytelności z rachunku bankowego albo innej wierzytelności lub innego prawa majątkowego; 2) obciążenie nieruchomości obowiązanego hipoteką przymusową; 3) ustanowienie zakazu zbywania lub obciążania nieruchomości, która nie ma urządzonej księgi wieczystej lub której księga wieczysta zaginęła lub uległa zniszczeniu; 4) obciążenie statku albo statku w budowie hipoteką morską; 5) ustanowienie zakazu zbywania spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu; 6) ustanowienie zarządu przymusowego nad przedsiębiorstwem lub gospodarstwem rolnym obowiązanego albo zakładem wchodzącym w skład przedsiębiorstwa lub jego częścią albo częścią gospodarstwa rolnego obowiązanego. Rzeczy ulegające szybkiemu zepsuciu mogą stanowić przedmiot zabezpieczenia roszczeń pieniężnych, gdy obowiązany nie ma innego mienia, które mogłoby zabezpieczyć roszczenia uprawnionego, istnieje zaś możliwość sprzedaży tych rzeczy niezwłocznie. Sprzedaż rzeczy wymienionych powyżej powinna nastąpić niezwłocznie, według przepisów o sprzedaży w trybie egzekucji z ruchomości. W razie udzielenia zabezpieczenia przez zajęcie praw z instrumentów finansowych zapisanych na rachunku papierów wartościowych lub innym rachunku w rozumieniu przepisów o obrocie instrumentami finansowymi, obowiązany w terminie trzech miesięcy od dnia zajęcia może zlecić ich sprzedaż. Sumę uzyskaną ze sprzedaży umieszcza się na rachunku depozytowym sądu. Obowiązany może także zlecić, by znajdujące się na rachunku sumy pieniężne zostały wpłacone na rachunek depozytowy sądu. W razie zajęcia na zabezpieczenie rachunku bankowego przedsiębiorcy lub właściciela gospodarstwa rolnego sąd na wniosek obowiązanego złożony w terminie tygodniowym od dnia doręczenia mu postanowienia o zabezpieczeniu określa, jakie kwoty można pobierać na bieżące wypłaty wynagrodzeń za pracę wraz z podatkiem od wynagrodzenia i innymi ustawowymi Ciężarami, a także na bieżące koszty prowadzonej działalności gospodarczej. Jak może wyglądać zabezpieczenie roszczeń niepieniężnych? Natomiast, jeżeli przedmiotem zabezpieczenia nie jest roszczenie pieniężne, sąd udziela zabezpieczenia w taki sposób, jaki stosownie do okoliczności uzna za odpowiedni, nie wyłączając sposobów przewidzianych do zabezpieczenia roszczeń pieniężnych. W szczególności sąd może: 1) unormować prawa i obowiązki stron lub uczestników postępowania na czas trwania postępowania; 2) ustanowić zakaz zbywania przedmiotów lub praw objętych postępowaniem; 3) zawiesić egzekucję lub postępowanie wykonawcze; 4) uregulować sposób roztoczenia pieczy nad małoletnimi dziećmi; 5) nakazać wpisanie stosownego ostrzeżenia w księdze wieczystej lub we właściwym rejestrze. Jak powinien wyglądać wniosek o udzielenie zabezpieczenia? Wniosek o udzielenie zabezpieczenia powinien odpowiadać wymaganiom przepisanym dla pisma procesowego, a nadto zawierać: 1) wskazanie sposobu zabezpieczenia, a w sprawach o roszczenie pieniężne także wskazanie sumy zabezpieczenia; 2) uprawdopodobnienie okoliczności uzasadniających wniosek. Suma zabezpieczenia o której mowa powyżej nie może być wyższa od dochodzonego roszczenia liczonego wraz z odsetkami do dnia wydania postanowienia o udzieleniu zabezpieczenia oraz z kosztami wykonania zabezpieczenia. Suma ta może obejmować także przewidywane koszty postępowania. Do jakiego sądu składa się wniosek o udzielenie zabezpieczenia? Do udzielenia zabezpieczenia właściwy jest sąd, do którego właściwości należy rozpoznanie sprawy w pierwszej instancji. Wnioski o udzielenie zabezpieczenia zgłoszone w toku postępowania rozpoznaje sąd tej instancji, w której postępowanie się toczy, z wyjątkiem wypadku, gdy sądem tym jest Sąd Najwyższy. Wtedy o zabezpieczeniu orzeka sąd pierwszej instancji. W jaki sposób sąd rozpatruje wniosek o udzielenie zabezpieczenia? Wniosek o udzielenie zabezpieczenia podlega rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej. Wniosek o udzielenie zabezpieczenia podlega rozpoznaniu bezzwłocznie, nie później jednak niż w terminie tygodnia od dnia jego wpływu do sądu, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej. Jeżeli ustawa przewiduje rozpoznanie wniosku na rozprawie, należy ją wyznaczyć tak, aby rozprawa mogła odbyć się w terminie miesięcznym od dnia wpływu wniosku. Na jakich warunkach można uzyskać zabezpieczenie przed wszczęciem postępowania? Udzielając zabezpieczenia przed wszczęciem postępowania w sprawie, sąd wyznacza termin, w którym pismo wszczynające postępowanie powinno być wniesione pod rygorem upadku zabezpieczenia. Termin ten nie może przekraczać dwóch tygodni. W jaki sposób można doprowadzić do ubezskutecznienia zabezpieczenia? Po pierwsze, na postanowienie sądu pierwszej instancji w przedmiocie zabezpieczenia przysługuje zażalenie. Po drugie, obowiązany może w każdym czasie żądać uchylenia lub zmiany prawomocnego postanowienia, którym udzielono zabezpieczenia, gdy odpadnie lub zmieni się przyczyna zabezpieczenia. Jeżeli obowiązany złoży na rachunek depozytowy sądu sumę zabezpieczenia żądaną przez uprawnionego we wniosku o udzielenie zabezpieczenia, zabezpieczenie upada. Niezależnie od powyższego skutki zabezpieczenia może złagodzić fakt, że wykonanie postanowienia o udzieleniu zabezpieczenia sąd może uzależnić od złożenia przez uprawnionego kaucji na zabezpieczenie roszczeń obowiązanego powstałych w wyniku wykonania postanowienia o zabezpieczeniu. Z kaucji tej będzie przysługiwało obowiązanemu pierwszeństwo zaspokojenia przed innymi należnościami zaraz po kosztach egzekucyjnych (powyżej zasady nie stosuje się jednak, gdy uprawnionym jest Skarb Państwa oraz w wypadku zabezpieczenia roszczeń alimentacyjnych, o rentę, a także należności pracownika w sprawach z zakresu prawa pracy, w części nieprzekraczającej pełnego jednomiesięcznego wynagrodzenia pracownika). W jakich okolicznościach zabezpieczenie samoczynnie upada? Zabezpieczenie upada w razie prawomocnego zwrotu albo odrzucenia pozwu lub wniosku, oddalenia powództwa lub wniosku albo umorzenia postępowania. Zabezpieczenie upada również, gdy zostało udzielone przed wszczęciem postępowania, jeżeli uprawniony nie wystąpił we wszczętym postępowaniu w sprawie o całość roszczenia lub też wystąpił o roszczenia inne niż to, które zostało zabezpieczone.

Potrzebujesz więcej informacji? Doradztwo Skarbiec.Biz oferuje porady prawne dla przedsiębiorców i konsumentów. Kontakt: mailto:[e-mail]

Copyright © 2008 Robert Nogacki - Doradztwo Skarbiec.Biz. All Rights Reserved.

• Potrącenie

jest to taka czynność prawna, która dotyczy sytuacji, gdy dwie osoby są jednocześnie względem siebie dłużnikami i wierzycielami. W takim wypadku każda z nich może potrącić swoją wierzytelność z wierzytelności drugiej strony. Kodeks przyjmuje zastrzeżenie, że potrącenie jest możliwe, gdy przedmiotem potrącanej wierzytelności są pieniądze albo rzeczy tej samej jakości oznaczone tylko co do gatunku. Dodatkowym zastrzeżeniem jest fakt, że obie wierzytelności są wymagalne i mogą być dochodzone przed sądem lub przed innym organem państwowym. Skutkiem potrącenia jest to, że obie wierzytelności umarzają się nawzajem do wysokości wierzytelności niższej.

• Powiat

to pojęcie oznaczające wg ustawy o samorządzie powiatowym: 1. terytorialny związek samorządowy należący do kategorii związków publicznoprawnych, oznaczający lokalną, w istocie swej ponadgminną, wspólnotę samorządową utworzoną z mocy prawa przez wszystkich mieszkańców powiatu, 2. jednostkę zasadniczego podziału terytorialnego kraju w celu wykonywania administracji publicznej, usytuowaną powyżej gminy, a poniżej województwa. Powiaty spełniać mają rolę uzupełniającą w stosunku do gmin; mają wykonywać lokalne zadania publiczne o charakterze ponadgminnym, którym pojedyncze gminy nie są w stanie podołać. Posiadając większy potencjał gospodarczy, finansowy i społeczny, powiat może realizować bardziej skomplikowane zadania.

• Powiernicze nabycie nieruchomości

Jak wynika z art. 734 k.c. istotą umowy zlecenia jest odpłatne (prowizja) lub nieodpłatne dokonanie określonej czynności prawnej w imieniu dającego zlecenie lub - jeżeli tak stanowi umowa - w imieniu własnym lecz na rachunek zlecającego (tzw. czynność powiernicza albo czynność fiducjarna). W tym ostatnim wypadku wszelkie nabycie praw lub rzeczy ma charakter powierniczy (fiduicjalny), a przyjmujący zlecenie ma obowiązek wydać zlecającemu wszystko, co przy wykonaniu zlecenia dla niego uzyskał, chociażby w imieniu własnym (art. 740 zd. 2 k.c.). Konstrukcja nabycia na zlecenie powiernicze znajduje szerokie zastosowanie w praktyce obrotu gospodarczego, w tym także w stosunku do obrotu nieruchomościami. Jest wykorzystywana w sytuacjach, kiedy z różnych powodów nabywca nie chce zostać ujawniony wobec sprzedawcy. Należy podkreślić, że umowy takie okupione są powstaniem szczególnego niebezpieczeństwa, że zleceniobiorca (powiernik) nie przeniesie własności na zleceniodawcę. Wprawdzie z mocy art. 740 zdanie drugie Kodeksu cywilnego zleceniobiorca powinien wydać zleceniodawcy wszystko, co przy wykonaniu zlecenia dla niego uzyskał, chociażby w imieniu własnym, jest to jednak obowiązek pośredni, który wynika z samej ustawy, a ponadto powstaje nie w momencie zawarcia umowy zlecenia, lecz dopiero po jej wykonaniu (uchwała SN z dnia 27 czerwca 1975 r., III CZP 55/75, OSNC 1976/4/75, wyrok SN z dnia 13 października 1960 r., 3 CR 425/60, OSNC 1961/4/117). Władztwo nad nabytymi prawami, jakie można przypisać zleceniobiorcy wykonującemu zlecenie powiernicze jest ograniczone, a to poprzez: a) ograniczenie czasowe - zleceniobiorca obowiązany jest przekazać nabyte prawa na pierwsze żądanie zleceniodawcy, b) ustawowo wyłączoną możliwość rozporządzania tymi prawami na rzecz kogo innego aniżeli zleceniodawca lub wskazany przezeń podmiot, co powoduje wyłączenie możliwości efektywnego zwiększenia masy majątkowej zleceniobiorcy o prawa nabyte w wykonaniu powiernictwa, c) nieekwiwalentność dla zleceniobiorcy zbycia nabytych we własnym imieniu, lecz na rachunek zlecającego praw; prawa te przenoszone są na zlecającego nieodpłatnie - zgodnie z art. 742 k.c. dający zlecenie zwraca przyjmującemu zlecenie jedynie wydatki, które ten poczynił w celu należytego wykonania zlecenia, oraz zwalnia go od zobowiązań, które ten w powyższym celu zaciągnął w imieniu własnym; natomiast w przypadku przenoszenia powierniczo nabytych praw na wskazaną przez zlecającego osobę trzecią cena zbycia stanowi należność zleceniodawcy (art. 740 k.c.).

Potrzebujesz więcej informacji? Doradztwo Skarbiec.Biz oferuje porady prawne dla przedsiębiorców i konsumentów. Kontakt: mailto:[e-mail]

Copyright © 2008 Robert Nogacki - Doradztwo Skarbiec.Biz. All Rights Reserved.

• Powód

(w procesie cywilnym) jest to podmiot, który występuje do sądu z żądaniem udzielenia ochrony prawnej (składa pozew)

• Powództwo o ustalenie

Powód może żądać ustalenia przez sąd istnienia lub nieistnienia stosunku prawnego lub prawa, gdy ma w tym interes prawny. Z reguły interes prawny w żądaniu ustalenia istnienia lub nieistnienia stosunku prawnego nie zachodzi wtedy, gdy osoba zainteresowana w innej drodze, np. w procesie o świadczenie, o ukształtowanie prawa lub stosunku prawnego, a nawet w drodze orzeczenia o charakterze deklaratywnym, może osiągnąć w pełni ochronę swych praw. I odwrotnie, powództwo o ustalenie jest uzasadnione, gdy w większej mierze niż inne wspomniane wyżej postępowania zapewnia ochronę praw osoby zainteresowanej. Kryterium interesu prawnego powoda decyduje o tym, czy w konkretnych okolicznościach powództwo o ustalenie jest uzasadnione, nie przesądza natomiast o dopuszczalności wytoczenia takiego powództwa.

Potrzebujesz więcej informacji? Doradztwo Skarbiec.Biz oferuje porady prawne dla przedsiębiorców i konsumentów. Kontakt: mailto:[e-mail]

Copyright © 2008 Robert Nogacki - Doradztwo Skarbiec.Biz. All Rights Reserved.

• Powództwo przeciwegekucyjne

Dłużnik może w drodze powództwa żądać pozbawienia tytułu wykonawczego wykonalności w całości lub części albo ograniczenia, jeżeli: 1) przeczy zdarzeniom, na których oparto wydanie klauzuli wykonalności, a w szczególności gdy kwestionuje istnienie obowiązku stwierdzonego tytułem egzekucyjnym niebędącym orzeczeniem sądu albo gdy kwestionuje przejście obowiązku mimo istnienia formalnego dokumentu stwierdzającego to przejście; 2) po powstaniu tytułu egzekucyjnego nastąpiło zdarzenie, wskutek którego zobowiązanie wygasło albo nie może być egzekwowane; gdy tytułem jest orzeczenie sądowe, dłużnik może powództwo oprzeć także na zdarzeniach, które nastąpiły po zamknięciu rozprawy, a także zarzucie spełnienia świadczenia, jeżeli zarzut ten nie był przedmiotem rozpoznania w sprawie; 3) małżonek, przeciwko któremu sąd nadał klauzulę wykonalności na podstawie art. 787 k.p.c., wykaże, że egzekwowane świadczenie wierzycielowi nie należy się, przy czym małżonkowi temu przysługują zarzuty nie tylko z własnego prawa, lecz także zarzuty, których jego małżonek wcześniej nie mógł podnieść. Jeżeli podstawą egzekucji jest tytuł pochodzący od organu administracyjnego, do stwierdzenia, że zobowiązanie wygasło lub nie może być egzekwowane, powołany jest organ, od którego tytuł pochodzi.

Potrzebujesz więcej informacji? Doradztwo Skarbiec.Biz oferuje porady prawne dla przedsiębiorców i konsumentów. Kontakt: mailto:[e-mail]

Copyright © 2008 Robert Nogacki - Doradztwo Skarbiec.Biz. All Rights Reserved.

• Pozew wzajemny

W sprawie cywilnej powództwo wzajemne jest dopuszczalne, jeżeli roszczenie wzajemne jest w związku z roszczeniem powoda lub nadaje się do potrącenia. Powództwo wzajemne można wytoczyć bądź w odpowiedzi na pozew, bądź oddzielnie, nie później jednak niż na pierwszej rozprawie, albo w sprzeciwie od wyroku zaocznego. Pozew wzajemny wnosi się do sądu pozwu głównego. Jeżeli jednak pozew wzajemny podlega rozpoznaniu przez sąd okręgowy, a sprawa wszczęta była w sądzie rejonowym, sąd ten przekazuje całą sprawę sądowi właściwemu do rozpoznania powództwa wzajemnego. W postępowaniu uproszczonym powództwo wzajemne oraz zarzut potrącenia są dopuszczalne, jeżeli roszczenia nadają się do rozpoznania w postępowaniu uproszczonym.

Potrzebujesz więcej informacji? Doradztwo Skarbiec.Biz oferuje porady prawne dla przedsiębiorców i konsumentów. Kontakt: mailto:[e-mail]

Copyright © 2008 Robert Nogacki - Doradztwo Skarbiec.Biz. All Rights Reserved.

• Pozew

Pismo procesowe skierowane do sądu, które zawiera wniosek o wszczęcie procesu cywilnego i rozpoznanie sprawy. Pozew powinien spełniać warunki formalne, zawierać dokładne określenie żądania i wskazanie okoliczności, które je uzasadniają, a także podawać wartość przedmiotu sporu (gdy sprawa dotyczy praw majątkowych).

• Pozew o ochronę dóbr osobistych

Dobra osobiste człowieka, jak w szczególności zdrowie, wolność, cześć, swoboda sumienia, nazwisko lub pseudonim, wizerunek, tajemnica korespondencji, nietykalność mieszkania, twórczość naukowa, artystyczna, wynalazcza i racjonalizatorska, pozostają pod ochroną prawa cywilnego niezależnie od ochrony przewidzianej w innych przepisach. Ten, czyje dobro osobiste zostaje zagrożone cudzym działaniem, może żądać zaniechania tego działania, chyba że nie jest ono bezprawne. W razie dokonanego naruszenia może on także żądać, ażeby osoba, która dopuściła się naruszenia, dopełniła czynności potrzebnych do usunięcia jego skutków, w szczególności ażeby złożyła oświadczenie odpowiedniej treści i w odpowiedniej formie. Na zasadach przewidzianych w kodeksie może on również żądać zadośćuczynienia pieniężnego lub zapłaty odpowiedniej sumy pieniężnej na wskazany cel społeczny. Jeżeli wskutek naruszenia dobra osobistego została wyrządzona szkoda majątkowa, poszkodowany może żądać jej naprawienia na zasadach ogólnych. Przepisy powyższe nie uchybiają uprawnieniom przewidzianym w innych przepisach, w szczególności w prawie autorskim oraz w prawie wynalazczym.

Potrzebujesz więcej informacji? Doradztwo Skarbiec.Biz oferuje porady prawne dla przedsiębiorców i konsumentów. Kontakt: mailto:[e-mail]

Copyright © 2008 Robert Nogacki - Doradztwo Skarbiec.Biz. All Rights Reserved.

• Pozew o rozwiązanie spółki

Rozwiązanie spółki jawnej powodują: 1) przyczyny przewidziane w umowie spółki, 2) jednomyślna uchwała wszystkich wspólników, 3) ogłoszenie upadłości spółki, 4) śmierć wspólnika lub ogłoszenie jego upadłości, 5) wypowiedzenie umowy spółki przez wspólnika lub wierzyciela wspólnika, 6) prawomocne orzeczenie sądu. Każdy wspólnik może z ważnych powodów żądać rozwiązania spółki jawnej przez sąd. Jeżeli jednak ważny powód zachodzi po stronie jednego ze wspólników, sąd może na wniosek pozostałych wspólników orzec o wyłączeniu tego wspólnika ze spółki. Przeciwne postanowienia umowy są nieważne.

Potrzebujesz więcej informacji? Doradztwo Skarbiec.Biz oferuje porady prawne dla przedsiębiorców i konsumentów. Kontakt: mailto:[e-mail]

Copyright © 2008 Robert Nogacki - Doradztwo Skarbiec.Biz. All Rights Reserved.

• Pozew o uchylenie uchwały walnego zgromadzenia spółki

Uchwała walnego zgromadzenia spółki akcyjnej sprzeczna ze statutem bądź dobrymi obyczajami i godząca w interes spółki lub mająca na celu pokrzywdzenie akcjonariusza może być zaskarżona w drodze wytoczonego przeciwko spółce powództwa o uchylenie uchwały. Prawo do wytoczenia powództwa o uchylenie uchwały walnego zgromadzenia przysługuje: 1) zarządowi, radzie nadzorczej oraz poszczególnym członkom tych organów, 2) akcjonariuszowi, który głosował przeciwko uchwale, a po jej powzięciu zażądał zaprotokołowania sprzeciwu; wymóg głosowania nie dotyczy akcjonariusza akcji niemej, 3) akcjonariuszowi bezzasadnie niedopuszczonemu do udziału w walnym zgromadzeniu, 4) akcjonariuszom, którzy nie byli obecni na walnym zgromadzeniu, jedynie w przypadku wadliwego zwołania walnego zgromadzenia lub też powzięcia uchwały w sprawie nieobjętej porządkiem obrad. Zaskarżenie uchwały walnego zgromadzenia nie wstrzymuje postępowania rejestrowego. Sąd rejestrowy może jednakże zawiesić postępowanie rejestrowe po przeprowadzeniu rozprawy. W przypadku wniesienia oczywiście bezzasadnego powództwa o uchylenie uchwały walnego zgromadzenia sąd, na wniosek pozwanej spółki, może zasądzić od powoda kwotę do dziesięciokrotnej wysokości kosztów sądowych oraz wynagrodzenia jednego adwokata lub radcy prawnego. Nie wyłącza to możliwości dochodzenia odszkodowania na zasadach ogólnych. Powództwo o uchylenie uchwały walnego zgromadzenia należy wnieść w terminie miesiąca od dnia otrzymania wiadomości o uchwale, nie później jednak niż w terminie sześciu miesięcy od dnia powzięcia uchwały. W przypadku spółki publicznej termin do wniesienia powództwa wynosi miesiąc od dnia otrzymania wiadomości o uchwale, nie później jednak niż trzy miesiące od dnia powzięcia uchwały.

Potrzebujesz więcej informacji? Doradztwo Skarbiec.Biz oferuje porady prawne dla przedsiębiorców i konsumentów. Kontakt: mailto:[e-mail]

Copyright © 2008 Robert Nogacki - Doradztwo Skarbiec.Biz. All Rights Reserved.

• Pozew o uchylenie uchwały wspólników

Uchwała wspólników spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, która jest sprzeczna z umową spółki bądź dobrymi obyczajami i godząca w interesy spółki lub mająca na celu pokrzywdzenie wspólnika może być zaskarżona w drodze wytoczonego przeciwko spółce powództwa o uchylenie uchwały. Zaskarżenie uchwały wspólników nie wstrzymuje postępowania rejestrowego. Sąd rejestrowy może jednakże zawiesić postępowanie po przeprowadzeniu rozprawy. Prawo do wytoczenia powództwa o uchylenie uchwały wspólników przysługuje: 1) zarządowi, radzie nadzorczej, komisji rewizyjnej oraz poszczególnym ich członkom, 2) wspólnikowi, który głosował przeciwko uchwale, a po jej powzięciu zażądał zaprotokołowania sprzeciwu, 3) wspólnikowi bezzasadnie niedopuszczonemu do udziału w zgromadzeniu wspólników, 4) wspólnikowi, który nie był obecny na zgromadzeniu, jedynie w przypadku wadliwego zwołania zgromadzenia wspólników lub też powzięcia uchwały w sprawie nieobjętej porządkiem obrad, 5) w przypadku pisemnego głosowania, wspólnikowi, którego pominięto przy głosowaniu lub który nie zgodził się na głosowanie pisemne albo też który głosował przeciwko uchwale i po otrzymaniu wiadomości o uchwale w terminie dwóch tygodni zgłosił sprzeciw. Powództwo o uchylenie uchwały wspólników należy wnieść w terminie miesiąca od dnia otrzymania wiadomości o uchwale, nie później jednak niż w terminie sześciu miesięcy od dnia powzięcia uchwały.

Potrzebujesz więcej informacji? Doradztwo Skarbiec.Biz oferuje porady prawne dla przedsiębiorców i konsumentów. Kontakt: mailto:[e-mail]

Copyright © 2008 Robert Nogacki - Doradztwo Skarbiec.Biz. All Rights Reserved.

• Pozew o ustanowienie przez sąd rozdzielności majątkowej

Z ważnych powodów każdy z małżonków może żądać ustanowienia przez sąd rozdzielności majątkowej. Rozdzielność majątkowa powstaje z dniem oznaczonym w wyroku, który ją ustanawia. W wyjątkowych wypadkach sąd może ustanowić rozdzielność majątkową z dniem wcześniejszym niż dzień wytoczenia powództwa, w szczególności, jeżeli małżonkowie żyli w rozłączeniu. Rozdzielność majątkowa powstaje z mocy prawa, w razie ubezwłasnowolnienia lub ogłoszenia upadłości jednego z małżonków. W razie uchylenia ubezwłasnowolnienia, a także umorzenia, ukończenia lub uchylenia postępowania upadłościowego, między małżonkami powstaje ustawowy ustrój majątkowy. Orzeczenie separacji powoduje powstanie między małżonkami rozdzielności majątkowej. Z chwilą zniesienia separacji powstaje między małżonkami ustawowy ustrój majątkowy. Na zgodny wniosek małżonków sąd orzeka o utrzymaniu między małżonkami rozdzielności majątkowej.

Potrzebujesz więcej informacji? Doradztwo Skarbiec.Biz oferuje porady prawne dla przedsiębiorców i konsumentów. Kontakt: mailto:[e-mail]

Copyright © 2008 Robert Nogacki - Doradztwo Skarbiec.Biz. All Rights Reserved.

• Pozew o wyłączenie wspólnika

Wyłączenie wspólnika spółki jawnej Każdy wspólnik może z ważnych powodów żądać rozwiązania spółki przez sąd. Jeżeli jednak ważny powód zachodzi po stronie jednego ze wspólników, sąd może na wniosek pozostałych wspólników orzec o wyłączeniu tego wspólnika ze spółki. Przeciwne postanowienia umowy są nieważne. Wyłączenie wspólnika spółki z ograniczoną odpowiedzialnością Z ważnych przyczyn dotyczących danego wspólnika sąd może orzec jego wyłączenie ze spółki na żądanie wszystkich pozostałych wspólników, jeżeli udziały wspólników żądających wyłączenia stanowią więcej niż połowę kapitału zakładowego. Umowa spółki może przyznać prawo wystąpienia z powództwem, o którym mowa powyżej, także mniejszej liczbie wspólników, jeżeli ich udziały stanowią więcej niż połowę kapitału zakładowego. W tym przypadku powinni być pozwani wszyscy pozostali wspólnicy. Udziały wspólnika wyłączonego muszą być przejęte przez wspólników lub osoby trzecie. Cenę przejęcia ustala sąd na podstawie rzeczywistej wartości w dniu doręczenia pozwu. Sąd, orzekając o wyłączeniu, wyznacza termin, w ciągu którego wyłączonemu wspólnikowi ma być zapłacona cena przejęcia wraz z odsetkami, licząc od dnia doręczenia pozwu. Jeżeli w ciągu tego czasu kwota nie została zapłacona albo złożona do depozytu sądowego, orzeczenie o wyłączeniu staje się bezskuteczne. W przypadku gdy orzeczenie o wyłączeniu stało się bezskuteczne z przyczyn określonych powyżej, wspólnik bezskutecznie wyłączony ma prawo żądać od pozywających naprawienia szkody. W celu zabezpieczenia powództwa sąd może, z ważnych powodów, zawiesić wspólnika w wykonywaniu jego praw udziałowych w spółce. Wspólnika prawomocnie wyłączonego, za którego przejęte udziały zapłacono w terminie, uważa się za wyłączonego ze spółki już od dnia doręczenia mu pozwu; nie wpływa to jednak na ważność czynności, w których brał on udział w spółce po dniu doręczenia mu pozwu.

Potrzebujesz więcej informacji? Doradztwo Skarbiec.Biz oferuje porady prawne dla przedsiębiorców i konsumentów. Kontakt: mailto:[e-mail]

Copyright © 2008 Robert Nogacki - Doradztwo Skarbiec.Biz. All Rights Reserved.

• Pozew w postępowaniu uproszczonym

Pozew powinien zostać przygotowany według zasad obowiązujących w postępowaniu uproszczonym w przypadku należących do właściwości sądów rejonowych: 1) spraw o roszczenia wynikające z umów, jeżeli wartość przedmiotu sporu nie przekracza dziesięciu tysięcy złotych, a w sprawach o roszczenia wynikające z rękojmi, gwarancji jakości lub z niezgodności towaru konsumpcyjnego z umową sprzedaży konsumenckiej, jeżeli wartość przedmiotu umowy nie przekracza tej kwoty, 2) spraw o zapłatę czynszu najmu lokali mieszkalnych i opłat obciążających najemcę oraz opłat z tytułu korzystania z lokalu mieszkalnego w spółdzielni mieszkaniowej bez względu na wartość przedmiotu sporu.

Potrzebujesz więcej informacji? Doradztwo Skarbiec.Biz oferuje porady prawne dla przedsiębiorców i konsumentów. Kontakt: mailto:[e-mail]

Copyright © 2008 Robert Nogacki - Doradztwo Skarbiec.Biz. All Rights Reserved.

• Pozwany

(w procesie cywilnym) jest to osoba przeciwko której skierowane jest żądanie udzielenia ochrony prawnej, z którym powód występuje do sądu

• Pozwolenie na budowę

należy przez to rozumieć decyzję administracyjną zezwalającą na rozpoczęcie i prowadzenie budowy lub wykonywanie robót budowlanych innych niż budowa obiektu budowlanego,

• Pożyczka

jest umową, w której występują dwa podmioty: dający pożyczkę i biorący pożyczkę. Umowa ta polega na tym, że dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku na własność biorącego. Biorący natomiast zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości. Umowa pożyczki, której wartość jest większa niż pięćset złotych, powinna być stwierdzona pismem (dla celów dowodowych).

• Pożytki cywilne rzeczy

Są to dochody, które rzecz przynosi na podstawie stosunku prawnego (np. czynsz najmu). Dla pobierania pożytków cywilnych konieczne jest ustanowienie stosunku prawnego, który stanowi podstawę tego pobierania.

• Pożytki naturalne rzeczy

Są to płody rzeczy oraz inne odłączone od niej części składowe, o ile według zasad prawidłowej gospodarki stanowią normalny dochód z rzeczy. Pobieranie pożytków naturalnych następuje poprzez zawłaszczanie jej płodów oraz odłączanie innych części składowych rzeczy.

• Pracodawca

zgodnie z kodeksem pracy jest to jednostka organizacyjna, chocby nie posiadala osobowosci prawnej, a takze osoba fizyczna, jezeli zatrudniaja one pracowników.

• Pracownik

zgodnie z kodeksem pracy jest to osoba zatrudniona na podstawie umowy o prace, powolania, wyboru, mianowania lub spóldzielczej umowy o prace.

• Pragmatyki

poprzez pragmatyki rozumieć należy przepisy regulujące stosunki pracy określonych grup pracowniczych. Pragmatyki stanowią normy prawne rangi ustawowej dla niektórych grup pracowniczych. Prawa pracownicze wynikające z pragmatyk nie mogą być mniejsze niż te wynikające z kodeksu pracy. Nalezy pamiętać, że pragmatyki stosowane są tylko do ściśle określonych gru pracowników. Dla tych pracowników podstawą stosunku pracy są pragmatyki i wydane na ich podstawie akty wykonawcze. Jak przykład najbardziej znanych pragmatyk można podać: Kartę Nauczyciela, Kartę Górnika, ustawa o pracownikach samorządowych, ustawa o służbie cywilnej itp.

• Pranie brudnych pieniędzy

przestępstwo popełniane przez osobę, która środki płatnicze, papiery wartościowe lub inne wartości dewizowe, prawa majątkowe albo mienie ruchome lub nieruchome, pochodzące z korzyści związanych z popełnieniem czynu zabronionego, przyjmuje, przekazuje lub wywozi za granicę, pomaga do przenoszenia ich własności lub posiadania albo podejmuje inne czynności, które mogą udaremnić lub znacznie utrudnić stwierdzenie ich przestępnego pochodzenia lub miejsca umieszczenia, ich wykrycie, zajęcie albo orzeczenie przepadku.

• Prawa do akcji (PDA)

Jak wyjaśnia ustawa o obrocie instrumentami finansowymi, prawo do akcji (zwane w skrócie PDA) to papier wartościowy, z którego wynika uprawnienie do otrzymania, niemających formy dokumentu, akcji nowej emisji spółki publicznej, powstające z chwilą dokonania przydziału tych akcji i wygasające z chwilą zarejestrowania akcji w depozycie papierów wartościowych albo z dniem uprawomocnienia się postanowienia sądu rejestrowego odmawiającego wpisu podwyższenia kapitału zakładowego do rejestru przedsiębiorców. Po co istnieją PDA? Funkcją tego papieru wartościowego jest wypełnianie pewnej luki czasowej jaka istnieje pomiędzy chwilą przydzielenia akcji inwestorowi, a chwilą rejestracji przydzielonych akcji w sądzie, co stanowi podstawę do rozpoczęcia obrotu akcjami na giełdzie. Również w tym okresie zmieniać się może postrzeganie przez inwestorów wartości spółki i dlatego uprawnienie do zbycia albo nabycia akcji po ich zarejestrowaniu posiada dla inwestorów konkretną wartość. Ponieważ jednak nie mogą oni już obracać takimi prawami pochodnymi jak prawa poboru nowych akcji czy warranty subskrypcyjne na nowe akcje (uprawnienia takie wygasły w związku z emisją nowych akcji), a jeszcze nie mogą obracać samymi akcjami z nowej emisji, to powstającą w ten sposób lukę zapełniają prawa do akcji. Niewątpliwym plusem nabywania praw do akcji jest możliwość zamrożenia gotówki tylko na okres od nabycia PDA do rozpoczęcia obrotu akcjami, podczas gdy przy objęciu akcji na rynku pierwotnym środki zostają zamrożone na dłuższy okres czasu. Należy jednak wziąć pod uwagę, że cena PDA może być jednak wyższa od ceny emisyjnej, co zmniejsza opłacalność takiej operacji, a ponadto w przypadku niezarejestrowania emisji spółka zwróci posiadaczom PDA tylko cenę emisyjną, że w przypadku nabycia PDA za kwotę większą nadwyżka nad cenę emisyjną nie podlega ochronie. Obrót PDA na giełdzie w Warszawie Prawa do nowych akcji spółek, których akcje już są przedmiotem obrotu giełdowego, są dopuszczone do obrotu giełdowego z upływem dnia otrzymania przez giełdę od spółki zawiadomienia o dokonanym przydziale akcji, o ile skutkiem przekształcenia praw do akcji w nowe akcje będą akcje tego samego rodzaju co już notowane na giełdzie, a prawa do nowych akcji zostały dopuszczone do publicznego obrotu (od tej ostatniej reguły istnieją pewne wyjątki). W jaki sposób dochodzi do przekształcenia PDA w akcje? Po decyzji sądu o zarejestrowaniu nowej emisji, spółka uzgadnia z Krajowym Depozytem Papierów Wartościowych oraz giełdą termin pierwszego notowania akcji. Zmiana PDA w akcje następuje automatycznie między ostatnią sesją przed rozpoczęciem notowań akcji a pierwszą sesją notowań akcji i nie powoduje dla akcjonariusza konieczności podejmowania jakichkolwiek działań.

Potrzebujesz więcej informacji? Doradztwo Skarbiec.Biz oferuje porady prawne dla przedsiębiorców i konsumentów. Kontakt: mailto:[e-mail]

Copyright © 2008 Robert Nogacki - Doradztwo Skarbiec.Biz. All Rights Reserved.

• Prawa pochodne

Stosownie do ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi prawa pochodne to kategoria papierów wartościowych do której zaliczają się zbywalne prawa majątkowe powstające w wyniku emisji, inkorporujące uprawnienie do nabycia lub objęcia innych papierów wartościowych lub wykonywane poprzez dokonanie rozliczenia pieniężnego.

Potrzebujesz więcej informacji? Doradztwo Skarbiec.Biz oferuje porady prawne dla przedsiębiorców i konsumentów. Kontakt: mailto:[e-mail]

Copyright © 2008 Robert Nogacki - Doradztwo Skarbiec.Biz. All Rights Reserved.

• Prawo kontroli wspólnika w spółce z o.o.

Prawo kontroli służy każdemu wspólnikowi. W tym celu wspólnik lub wspólnik z upoważnioną przez siebie osobą może w każdym czasie przeglądać księgi i dokumenty spółki, sporządzać bilans dla swego użytku lub żądać wyjaśnień od zarządu. Zarząd może odmówić wspólnikowi wyjaśnień oraz udostępnienia do wglądu ksiąg i dokumentów spółki, jeżeli istnieje uzasadniona obawa, że wspólnik wykorzysta je w celach sprzecznych z interesem spółki i przez to wyrządzi spółce znaczną szkodę. W przypadku, o którym mowa powyżej, wspólnik może żądać rozstrzygnięcia sprawy uchwałą wspólników. Uchwała powinna być powzięta w terminie miesiąca od dnia zgłoszenia żądania. Wspólnik, któremu odmówiono wyjaśnień lub wglądu do dokumentów bądź ksiąg spółki, może złożyć wniosek do sądu rejestrowego o zobowiązanie zarządu do udzielenia wyjaśnień lub udostępnienia do wglądu dokumentów bądź ksiąg spółki.

Potrzebujesz więcej informacji? Doradztwo Skarbiec.Biz oferuje porady prawne dla przedsiębiorców i konsumentów. Kontakt: mailto:[e-mail]

Copyright © 2008 Robert Nogacki - Doradztwo Skarbiec.Biz. All Rights Reserved.

• Prawo miejscowe

określa powinności, uprawnienia dla ogółu mieszkańców danego terenu. Prawo miejscowe nie stanowi wyłomu (wyjątku w konstytucyjnej zasadzie państwa unitarnego - jeden ustawodawca, gdyż jest to prawo jedynie wykonawcze w stosunku do ustawy (wydawane na podstawie upoważnienia ustawowego) i przejaw działalności administracyjnej (wykonawczej). Organy samorządu terytorialnego oraz terenowe organy administracji rządowej, na podstawie i w granicach upoważnień zawartych w ustawie, ustanawiają akty prawa miejscowego obowiązujące na obszarze działania tych organów. Samorząd terytorialny może więc, na podstawie i w granicach ustaw, stanowić prawo miejscowe, powszechnie obowiązujące. Jest to element decentralizacji władztwa publicznego. Społeczności lokalna poprzez swoich przedstawicieli albo w drodze referendum stanowią akty prawa miejscowego, które na mocy art. 87 ust. 2 i art. 94 Konstytucji są źródłami powszechnie obowiązującego prawa RP na obszarze działania organów, które je ustanowiły. Przepisy prawa miejscowego mają ograniczony terytorialnie zasięg i pochodzą od organów o terytorialnie ograniczonym zakresie działania.

• Prawo odkupu

Zgodnie z kodeksem cywilnym, prawo odkupu wykonywa się przez oświadczenie sprzedawcy złożone kupującemu. Jeżeli zawarcie umowy sprzedaży wymagało zachowania szczególnej formy, oświadczenie o wykonaniu prawa odkupu powinno być złożone w tej samej formie. Z chwilą wykonania prawa odkupu kupujący obowiązany jest przenieść z powrotem na sprzedawcę własność kupionej rzeczy za zwrotem ceny i kosztów sprzedaży oraz za zwrotem nakładów; jednakże zwrot nakładów, które nie stanowiły nakładów koniecznych, należy się kupującemu tylko w granicach istniejącego zwiększenia wartości rzeczy. Jeżeli określona w umowie sprzedaży cena odkupu przenosi cenę i koszty sprzedaży, sprzedawca może żądać obniżenia ceny odkupu do wartości rzeczy w chwili wykonania prawa odkupu, jednakże nie niżej sumy obliczonej według wzoru poprzedzającego. Prawo odkupu jest niezbywalne i niepodzielne. Jeżeli jest kilku uprawnionych do odkupu, a niektórzy z nich nie wykonywają tego prawa, pozostali mogą je wykonać w całości. Prawo odkupu może być zastrzeżone na czas nie przenoszący lat pięciu; termin dłuższy ulega skróceniu do lat pięciu.

Potrzebujesz więcej informacji? Doradztwo Skarbiec.Biz oferuje porady prawne dla przedsiębiorców i konsumentów. Kontakt: mailto:[e-mail]

Copyright © 2008 Robert Nogacki - Doradztwo Skarbiec.Biz. All Rights Reserved.

• Prawo pierwokupu

zastrzeżenie (ustawowe lub wynikające z czynności prawnej) dla jednej ze stron pierwszeństwo kupna oznaczonej rzeczy na wypadek, gdyby druga strona sprzedała rzecz osobie trzeciej.

• Prawo poboru

Zgodnie z ogólną regułą zawartą w art. 433 § 1 k.s.h., akcjonariusze mają prawo pierwszeństwa objęcia nowych akcji w stosunku do liczby posiadanych akcji (prawo poboru). Wyłączenie prawa poboru W interesie spółki walne zgromadzenie może pozbawić akcjonariuszy prawa poboru akcji w całości lub w części. Uchwała walnego zgromadzenia wymaga większości co najmniej czterech piątych głosów. Pozbawienie akcjonariuszy prawa poboru akcji może nastąpić w przypadku, gdy zostało to zapowiedziane w porządku obrad walnego zgromadzenia. Zarząd przedstawia walnemu zgromadzeniu pisemną opinię uzasadniającą powody pozbawienia prawa poboru oraz proponowaną cenę emisyjną akcji bądź sposób jej ustalenia. Dzień prawa poboru Jeżeli akcjonariusze nie zostali prawa prawa poboru w całości, to uchwała o podwyższeniu kapitału zakładowego powinna wskazywać także dzień, według którego określa się akcjonariuszy, którym przysługuje prawo poboru nowych akcji (dzień prawa poboru). Dzień prawa poboru nie może być ustalony później niż z upływem trzech miesięcy, licząc od dnia powzięcia uchwały. Realizacja prawa poboru Akcje, co do których akcjonariuszom służy prawo poboru, zarząd powinien zaoferować w drodze ogłoszenia. Ogłoszenie powinno zawierać: 1) datę powzięcia uchwały o podwyższeniu kapitału zakładowego, 2) sumę, o jaką kapitał zakładowy ma być podwyższony, 3) liczbę, rodzaj i wartość nominalną akcji, podlegających prawu poboru, 4) cenę emisyjną akcji, 5) zasady przydziału akcji dotychczasowym akcjonariuszom, 6) miejsce i termin oraz wysokość wpłat na akcje, a także skutki niewykonania prawa poboru oraz nie uiszczenia należnych wpłat, 7) termin, z którego upływem zapisujący się na akcje przestaje być zapisem związany, jeżeli w tym czasie nowa emisja nie będzie zgłoszona do zarejestrowania, 8) termin, do którego akcjonariusze mogą wykonywać prawo poboru akcji - termin ten nie może być krótszy niż trzy tygodnie od dnia ogłoszenia, 9) termin ogłoszenia przydziału akcji. Prawo poboru jaki odrębny papier wartościowy Specyfika prawa poboru polega na tym, że jest ono prawem zbywalnym. Jak wyjaśnia Giełda Papierów Wartościowych w Warszawie, ważną cechą prawa poboru jest to, że może ono być przedmiotem obrotu jako samodzielny papier wartościowy, co oznacza, że dotychczasowi posiadacze starych akcji spółek publicznych mogą zrezygnować z prawa objęcia nowych akcji sprzedając to prawo na giełdzie. W przypadku spółek innych niż publiczne sprzedaż jest możliwa w drodze prywatnej transakcji z zainteresowanym podmiotem.

Potrzebujesz więcej informacji? Doradztwo Skarbiec.Biz oferuje porady prawne dla przedsiębiorców i konsumentów. Kontakt: mailto:[e-mail]

Copyright © 2008 Robert Nogacki - Doradztwo Skarbiec.Biz. All Rights Reserved.

• Prawo pracy

rozumie się przez to przepisy kodeksu pracy oraz przepisy innych ustaw i aktów wykonawczych, określające prawa i obowiązki pracowników i pracodawców, a także postanowienia układów zbiorowych pracy i innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów i statutów określających prawa i obowiązki stron stosunku pracy.

• Prawomocność

To sytuacja, w której postępowanie sądowe w sprawie zostaje zakończone w sposób ostateczny. Oznacza to, że nie ma możliwości odwołania się od orzeczenia w zwyczajnym trybie, a w sprawie nie może być po raz kolejny prowadzone postępowanie.

• Premia gwarancyjna

Właścicielom książeczek mieszkaniowych przysługuje premia gwarancyjna w związku z dokonaniem jednej z następujących czynności: 1) uzyskaniem spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego lub prawa odrębnej własności lokalu mieszkalnego w spółdzielni mieszkaniowej, z wyłączeniem uzyskania prawa odrębnej własności w trybie art. 1714 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych (Dz. U. z 2003 r. Nr 119, poz. 1116 oraz z 2004 r. Nr 19, poz. 177 i Nr 63, poz. 591), zwanej dalej "ustawą o spółdzielniach mieszkaniowych"; 2) nabyciem, w drodze zakupu lub zamiany, spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej, z wyjątkiem nabycia tego prawa w części ułamkowej; 3) nabyciem, w drodze zakupu lub zamiany, własności lokalu mieszkalnego, stanowiącego odrębną nieruchomość, lub domu jednorodzinnego, z wyjątkiem nabycia lokalu mieszkalnego lub domu jednorodzinnego na zasadach współwłasności w częściach ułamkowych; 4) przystąpieniem do użytkowania wybudowanego własnego domu jednorodzinnego na warunkach określonych odrębnymi przepisami; 5) uzyskaniem własności domu jednorodzinnego lub odrębnej własności lokalu mieszkalnego w budynku wielorodzinnym, w związku z wykonaniem umowy zobowiązującej właściciela gruntu do wybudowania na tym gruncie domu jednorodzinnego lub budynku wielorodzinnego, bądź w związku z budową budynku wielorodzinnego na gruncie stanowiącym własność właściciela książeczki mieszkaniowej; 6) uzyskaniem odrębnej własności lokalu mieszkalnego powstałego w drodze przebudowy, nadbudowy lub rozbudowy budynku mieszkalnego, bądź pomieszczeń niemieszkalnych; 7) uzyskaniem własności domu jednorodzinnego lub odrębnej własności lokalu mieszkalnego w budynku wielorodzinnym, wybudowanym przez spółdzielnię mieszkaniową w celu przeniesienia na jej członków własności domów jednorodzinnych lub lokali mieszkalnych w budynku wielorodzinnym; 8) wpłaceniem kaucji zabezpieczającej pokrycie należności z tytułu najmu lokalu mieszkalnego w budynku wielorodzinnym, w wysokości przekraczającej 3% wartości odtworzeniowej lokalu, którego budowa była finansowana przy udziale kredytu zaciągniętego w Banku Gospodarstwa Krajowego ze środków Krajowego Funduszu Mieszkaniowego; 9) dokonaniem wpłaty na podstawie umowy w sprawie partycypacji, o której mowa w art. 29a ust. 1 ustawy z dnia 26 października 1995 r. o niektórych formach popierania budownictwa mieszkaniowego (Dz. U. z 2000 r. Nr 98, poz. 1070, z późn. zm.), w wysokości nie niższej niż 20 % ostatecznych kosztów budowy, przypadających na dany lokal mieszkalny.

Potrzebujesz więcej informacji? Doradztwo Skarbiec.Biz oferuje porady prawne dla przedsiębiorców i konsumentów. Kontakt: mailto:[e-mail]

Copyright © 2008 Robert Nogacki - Doradztwo Skarbiec.Biz. All Rights Reserved.

• Premia gwarancyjna

Właścicielom książeczek mieszkaniowych przysługuje premia gwarancyjna w związku z dokonaniem jednej z następujących czynności: 1) uzyskaniem spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego lub prawa odrębnej własności lokalu mieszkalnego w spółdzielni mieszkaniowej, z wyłączeniem uzyskania prawa odrębnej własności w trybie art. 1714 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych (Dz. U. z 2003 r. Nr 119, poz. 1116 oraz z 2004 r. Nr 19, poz. 177 i Nr 63, poz. 591), zwanej dalej "ustawą o spółdzielniach mieszkaniowych"; 2) nabyciem, w drodze zakupu lub zamiany, spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej, z wyjątkiem nabycia tego prawa w części ułamkowej; 3) nabyciem, w drodze zakupu lub zamiany, własności lokalu mieszkalnego, stanowiącego odrębną nieruchomość, lub domu jednorodzinnego, z wyjątkiem nabycia lokalu mieszkalnego lub domu jednorodzinnego na zasadach współwłasności w częściach ułamkowych; 4) przystąpieniem do użytkowania wybudowanego własnego domu jednorodzinnego na warunkach określonych odrębnymi przepisami; 5) uzyskaniem własności domu jednorodzinnego lub odrębnej własności lokalu mieszkalnego w budynku wielorodzinnym, w związku z wykonaniem umowy zobowiązującej właściciela gruntu do wybudowania na tym gruncie domu jednorodzinnego lub budynku wielorodzinnego, bądź w związku z budową budynku wielorodzinnego na gruncie stanowiącym własność właściciela książeczki mieszkaniowej; 6) uzyskaniem odrębnej własności lokalu mieszkalnego powstałego w drodze przebudowy, nadbudowy lub rozbudowy budynku mieszkalnego, bądź pomieszczeń niemieszkalnych; 7) uzyskaniem własności domu jednorodzinnego lub odrębnej własności lokalu mieszkalnego w budynku wielorodzinnym, wybudowanym przez spółdzielnię mieszkaniową w celu przeniesienia na jej członków własności domów jednorodzinnych lub lokali mieszkalnych w budynku wielorodzinnym; 8) wpłaceniem kaucji zabezpieczającej pokrycie należności z tytułu najmu lokalu mieszkalnego w budynku wielorodzinnym, w wysokości przekraczającej 3% wartości odtworzeniowej lokalu, którego budowa była finansowana przy udziale kredytu zaciągniętego w Banku Gospodarstwa Krajowego ze środków Krajowego Funduszu Mieszkaniowego; 9) dokonaniem wpłaty na podstawie umowy w sprawie partycypacji, o której mowa w art. 29a ust. 1 ustawy z dnia 26 października 1995 r. o niektórych formach popierania budownictwa mieszkaniowego (Dz. U. z 2000 r. Nr 98, poz. 1070, z późn. zm.), w wysokości nie niższej niż 20 % ostatecznych kosztów budowy, przypadających na dany lokal mieszkalny.

Potrzebujesz więcej informacji? Doradztwo Skarbiec.Biz oferuje porady prawne dla przedsiębiorców i konsumentów. Kontakt: mailto:[e-mail]

Copyright © 2008 Robert Nogacki - Doradztwo Skarbiec.Biz. All Rights Reserved.

• Produkt krajowy brutto

(PKB) ­wartość rynkowa produkcji (dóbr i usług) wytworzonej w danym kraju w ciągu roku. Przy obliczaniu PKB bierze się pod uwagę wyłącznie produkcję finalną, tak aby uniknąć kilkakrotnego liczenia tej samej wartości. Nie uwzględnia się więc osobno wartości ziarna, mąki, pracy rolnika, młynarza i piekarza, lecz jedynie wartość finalnego produktu ­ bochenka chleba­ w której zawiera się już wartość materiałów i pracy zużytej do jego wytworzenia. PKB jest najważniejszym wskaźnikiem gospodarczego rozwoju. W porównaniach siły gospodarki różnych państw używa się często produktu krajowego brutto per capita ­ jego wielkość otrzymuje się, dzieląc wartość PKB przez liczbę ludności kraju.

• Prokura

Jest to szczególnego rodzaju pełnomocnictwo. Sprawuje je prokurent. Zakres umocowania prokurenta jest określony ustawowo. Może być ustanawiana tylko przez spółki handlowe. Jest udzielana przez oświadczenie woli spółki handlowej (jednostronną czynność prawną).

• Prospekt emisyjny

Oferta publiczna lub dopuszczenie papierów wartościowych do obrotu na rynku regulowanym wymaga sporządzenia prospektu emisyjnego, zatwierdzenia go przez Komisję Nadzoru Finansowego oraz udostępnienia go do publicznej wiadomości. Prospekt emisyjny powinien zawierać prawdziwe, rzetelne i kompletne informacje, przy uwzględnieniu rodzaju emitenta i papierów wartościowych mających być przedmiotem oferty publicznej lub dopuszczenia do obrotu na rynku regulowanym, istotne dla oceny sytuacji gospodarczej, finansowej i majątkowej oraz perspektyw rozwoju emitenta oraz podmiotu udzielającego zabezpieczenia wierzytelności wynikających z papieru wartościowego (podmiot zabezpieczający) oraz dotyczące praw i obowiązków związanych z tymi papierami wartościowymi. Informacje zamieszczone w prospekcie emisyjnym powinny być przedstawione językiem zrozumiałym dla inwestorów oraz w sposób umożliwiający im ocenę sytuacji tych podmiotów. Informacje mogą być zamieszczane w prospekcie emisyjnym przez odesłanie do jednego lub więcej uprzednio lub równocześnie udostępnionych do publicznej wiadomości dokumentów, które zostały przekazane Komisji lub zatwierdzone przez Komisję Papierów Wartościowych i Giełd. Informacje te powinny stanowić najbardziej aktualne informacje dostępne emitentowi. Jeżeli informacje są zamieszczone przez odesłanie, do prospektu emisyjnego załącza się wykaz tych odesłań, obejmujący wskazanie informacji, których zamieszczenie w prospekcie emisyjnym jest wymagane przepisami prawa, oraz przedmiotowych dokumentów. Dokument podsumowujący ani podsumowanie będące częścią prospektu emisyjnego sporządzonego w formie jednolitego dokumentu nie może zawierać informacji zamieszczonych przez odesłanie. W przypadku, gdy wymóg przedstawienia określonych informacji w prospekcie emisyjnym nie ma zastosowania wprost, ze względu na specyfikę działalności emitenta, jego formy prawnej lub papierów wartościowych, albo inne uzasadnione okoliczności, w treści prospektu emisyjnego zamieszcza się informacje, które swym charakterem odpowiadają informacjom objętym tym wymogiem, o ile nie wprowadzi to w błąd ogółu inwestorów co do faktów i okoliczności, których znajomość jest istotna dla oceny papierów wartościowych lub sytuacji emitenta. Prospekt emisyjny sporządza się w formie: 1) jednolitego dokumentu albo 2) zestawu dokumentów obejmującego dokument rejestracyjny, dokument ofertowy i dokument podsumowujący.

Potrzebujesz więcej informacji? Doradztwo Skarbiec.Biz oferuje porady prawne dla przedsiębiorców i konsumentów. Kontakt: mailto:[e-mail]

Copyright © 2008 Robert Nogacki - Doradztwo Skarbiec.Biz. All Rights Reserved.

• Proste przyjęcie spadku

przyjęcie spadku bez ograniczenia odpowiedzialności za długi spadkowe

• Protest

to akt urzędowy, sporządzony przez notariusza lub urząd pocztowy, stwierdzający odmowę zapłaty czeku bądź weksla albo przyjęcia weksla trasowanego przez trasata.

• Przedawnienie roszczeń w praktyce

Przedawnienie roszczeń to bardzo specyficzna instytucja, której celem jest urealnienie stanu prawnego w stosunku do rzeczywistych stosunków gospodarczych poprzez zwolnienie dłużnika z obowiązku spełnienia świadczenia, którego wierzyciel i tak nie dochodzi. W pewnym uproszczeniu można powiedzieć, iż przedawnienie polega na tym, że na skutek upływu czasu tracimy możliwość aktywnego egzekwowania naszych uprawnień jako wierzycieli, albo też wierzyciel traci możliwość skutecznego egzekwowania swoich uprawnień wobec nas jako dłużników. Zgodnie z definicją zawartą w art. 117 § 2 kodeksu cywilnego, po upływie terminu przedawnienia ten, przeciwko komu przysługuje roszczenie, może uchylić się od jego zaspokojenia, chyba że zrzeka się korzystania z zarzutu przedawnienia, przy czym zrzeczenie się zarzutu przedawnienia przed upływem terminu jest nieważne. Roszczenie przedawnione wciąż istnieje, ale przekształca się w tzw. "roszczenie niezupełne", które cechuje się tym, że nie może być przymusowo egzekwowane. Ponieważ roszczenie przedawnione nie przestaje istnieć, to w razie sporu sądowego przedawnienie roszczeń nie jest uwzględnianie przez sąd z urzędu, ale konieczne jest, aby dłużnik uchylił się od zapłaty powołując się na okoliczność przedawniania. Istnienie to odróżnia obecny stan prawny, od regulacji do których przedsiębiorcy zostali przyzwyczajeni przed 1990 r., gdy obowiązywała zasada, że sąd, państwowa komisja arbitrażowa lub inny organ powołany do rozpoznawania spraw danego rodzaju uwzględniał upływ przedawnienia z urzędu. W przeciwieństwie do tamtej sytuacji, obecnie sąd, który wie, że roszczenie jest przedawnione, nie bierze tego faktu pod uwagę podczas wyrokowania, jeśli strona nie powołała się na zarzut przedawnienia. W praktyce oznacza to, że jeśli dłużnik nie powoła się na przedawnienie, to wierzyciel skutecznie uzyska wyrok zasądzający. Jeśli dłużnik powoła się na przedawnienie, to powództwo zostanie oddalone - ale w przypadku, gdy później dłużnik dobrowolnie dług zapłaci, to spełnione przez niego świadczenie nie będzie traktowane jak nienależne (art. 411 pkt 3 k.c.). Innym przejawem dalszego istnienia przedawnionego roszczenia jest zasada, że przedawnienie wierzytelności zabezpieczonej zastawem nie narusza uprawnienia zastawnika do uzyskania zaspokojenia z rzeczy obciążonej (zasady tej nie stosuje się jednak do roszczenia o odsetki lub inne świadczenia uboczne). Warto również wspomnieć, że wierzytelność przedawniona może być potrącona, jeżeli w chwili, gdy potrącenie stało się możliwe, przedawnienie jeszcze nie nastąpiło (art. 502 k.c.). Terminy przedawnienia Czas przedawnienia roszczeń liczony jest pomiędzy dwiema datami: rozpoczęciem biegu przedawnienia i upływem tego terminu. Co do zasady bieg przedawnienia rozpoczyna się od dnia, w którym roszczenie stało się wymagalne, zaś jeżeli wymagalność roszczenia zależy od podjęcia określonej czynności przez uprawnionego, bieg terminu rozpoczyna się od dnia, w którym roszczenie stałoby się wymagalne, gdyby uprawniony podjął czynność w najwcześniej możliwym terminie. Natomiast bieg przedawnienia roszczeń o zaniechanie rozpoczyna się od dnia, w którym ten, przeciwko komu roszczenie przysługuje, nie zastosował się do treści roszczenia. W pewnych, specyficznych okolicznościach bieg terminu przedawnienia bywa liczony od jeszcze odmiennej daty - takiej jak dzień w którym miała zostać zawarta umowa albo dzień w którym umowa miała zostać wykonana. Druga data brzegowa, czyli upływ terminu przedawnienia jest regulowany przez dwie podstawowe reguły: - jeżeli przepis szczególny nie stanowi inaczej, termin przedawnienia wynosi lat dziesięć, a dla roszczeń o świadczenia okresowe oraz roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej - trzy lata (art. 118 k.c.); - jeżeli natomiast roszczenie zostało stwierdzone prawomocnym orzeczeniem sądu lub innego organu powołanego do rozpoznawania spraw danego rodzaju albo orzeczeniem sądu polubownego, to przedawnia się z upływem lat dziesięciu, chociażby termin przedawnienia roszczeń tego rodzaju był krótszy. Jeżeli stwierdzone w ten sposób roszczenie obejmuje świadczenia okresowe, roszczenie o świadczenia okresowe należne w przyszłości ulega przedawnieniu trzyletniemu. Zasady takie obowiązują również odnośnie roszczenia stwierdzonego ugodą zawartą przed sądem albo przed sądem polubownym albo ugodą zawartą przed mediatorem i zatwierdzoną przez sąd. Badając ryzyko przedawnienia się konkretnego roszczenia należy mieć również na względzie, że zasada wyrażona w art. 118 k.c. doznaje licznych wyjątków, w postaci specyficznych terminów przedawnienia dla pewnych rodzajów roszczeń. Wśród licznych odstęp, warto jest zwrócić uwagę na następujące: - roszczenie o naprawienie szkody wyrządzonej czynem niedozwolonym ulega przedawnieniu z upływem lat trzech od dnia, w którym poszkodowany dowiedział się o szkodzie i o osobie obowiązanej do jej naprawienia. Jednakże w każdym wypadku roszczenie przedawnia się z upływem lat dziesięciu od dnia, w którym nastąpiło zdarzenie wyrządzające szkodę. Jeżeli szkoda wynikła ze zbrodni lub występku, roszczenie o naprawienie szkody ulega przedawnieniu z upływem lat dziesięciu od dnia popełnienia przestępstwa bez względu na to, kiedy poszkodowany dowiedział się o szkodzie i o osobie obowiązanej do jej naprawienia; - roszczenie o naprawienie szkody wyrządzonej przez produkt niebezpieczny ulega przedawnieniu z upływem lat trzech od dnia, w którym poszkodowany dowiedział się lub przy zachowaniu należytej staranności mógł się dowiedzieć o szkodzie i osobie obowiązanej do jej naprawienia. Jednak w każdym wypadku roszczenie przedawnia się z upływem lat dziesięciu od wprowadzenia produktu do obrotu; - roszczenia z umowy ubezpieczenia przedawniają się z upływem lat trzech; - roszczenia właściciela przeciwko samoistnemu posiadaczowi o wynagrodzenie za korzystanie z rzeczy, o zwrot pożytków lub o zapłatę ich wartości, jak również roszczenia o naprawienie szkody z powodu pogorszenia rzeczy przedawniają się z upływem roku od dnia zwrotu rzeczy. To samo dotyczy roszczeń samoistnego posiadacza przeciwko właścicielowi o zwrot nakładów na rzecz; - roszczenie właściciela przeciwko użytkownikowi o naprawienie szkody z powodu pogorszenia rzeczy albo o zwrot nakładów na rzecz, jak również roszczenie użytkownika przeciwko właścicielowi o zwrot nakładów na rzecz przedawniają się z upływem roku od dnia zwrotu rzeczy; - roszczenie zastawcy przeciwko zastawnikowi o naprawienie szkody z powodu pogorszenia rzeczy, jak również roszczenie zastawnika przeciwko zastawcy o zwrot nakładów na rzecz przedawniają się z upływem roku od dnia zwrotu rzeczy. - roszczenia z umowy przedwstępnej przedawniają się z upływem roku od dnia, w którym umowa przyrzeczona miała być zawarta. Jeżeli sąd oddali żądanie zawarcia umowy przyrzeczonej, roszczenia z umowy przedwstępnej przedawniają się z upływem roku od dnia, w którym orzeczenie stało się prawomocne. - roszczenia z tytułu sprzedaży dokonanej w zakresie działalności przedsiębiorstwa sprzedawcy przedawniają się z upływem lat dwóch; - roszczenia wynikające z umowy o dzieło przedawniają się z upływem lat dwóch od dnia oddania dzieła, a jeżeli dzieło nie zostało oddane - od dnia, w którym zgodnie z treścią umowy miało być oddane; - roszczenia wynajmującego przeciwko najemcy o naprawienie szkody z powodu uszkodzenia lub pogorszenia rzeczy, jak również roszczenia najemcy przeciwko wynajmującemu o zwrot nakładów na rzecz albo o zwrot nadpłaconego czynszu przedawniają się z upływem roku od dnia zwrotu rzeczy; - roszczenie użyczającego przeciwko biorącemu do używania o naprawienie szkody za uszkodzenie lub pogorszenie rzeczy, jak również roszczenia biorącego do używania przeciwko użyczającemu o zwrot nakładów na rzecz oraz o naprawienie szkody poniesionej wskutek wad rzeczy przedawniają się z upływem roku od dnia zwrotu rzeczy; - roszczenie biorącego pożyczkę o wydanie przedmiotu pożyczki przedawnia się z upływem sześciu miesięcy od chwili, gdy przedmiot miał być wydany; - roszczenia wynikające ze stosunku rachunku bankowego przedawniają się z upływem lat dwóch. Nie dotyczy to roszczeń o zwrot wkładów oszczędnościowych; - roszczenia z umowy przewozu osób przedawniają się z upływem roku od dnia wykonania przewozu, a gdy przewóz nie został wykonany - od dnia, kiedy miał być wykonany; - roszczenia z umowy spedycji przedawniają się z upływem roku; - roszczenia z tytułu gwarancji bankowych, poręczeń udzielanych przez banki oraz akredytyw, które stały się wymagalne, przedawniają się z upływem 6 lat. Warto również zauważyć, że istnieje również szereg takich roszczeń majątkowych, które nie ulegają przedawnieniu: do roszczeń nieprzedawnialnych zalicza się roszczenie o zniesienie współwłasności (art. 220 k.c.), roszczenie właściciela nieruchomości do żądania od osoby, która włada faktycznie jego rzeczą, ażeby rzecz została mu wydana (chyba że osobie tej przysługuje skuteczne względem właściciela uprawnienie do władania rzeczą - art. 222. § 1 k.c.) oraz roszczenie właściciela nieruchomości przeciwko osobie, która narusza własność w inny sposób aniżeli przez pozbawienie właściciela faktycznego władztwa nad rzeczą (art. 222 § 2 k.c.). Jeszcze odrębną kwestię stanowią roszczenia niemajątkowe, których w ogóle nie dotyczy zasada przedawnienia roszczeń, takie jak np. roszczenia służące ochronie dóbr osobistych. Co zrobić, aby nie dopuścić do przedawnienia się roszczeń? Podstawową instytucją, która pozwala zapobiec przedawnianiu się roszczeń jest tzw. przerwanie biegu przedawnienia. Następuje ono: 1) przez każdą czynność przed sądem lub innym organem powołanym do rozpoznawania spraw lub egzekwowania roszczeń danego rodzaju albo przed sądem polubownym, przedsięwziętą bezpośrednio w celu dochodzenia lub ustalenia albo zaspokojenia lub zabezpieczenia roszczenia. Do takich czynności zalicza się m.in. wytoczenie powództwa, wniesienie powództwa wzajemnego, zawezwanie do próby ugodowej oraz powołanie się na zarzut potrącenia; 2) przez uznanie roszczenia przez osobę, przeciwko której roszczenie przysługuje, 3) przez wszczęcie mediacji. Skutkiem przerwania biegu przedawnienia jest to, że termin przedawnienia zaczyna biec na nowo. W wielu wypadkach ponowny bieg terminu nie zaczyna się natychmiast, gdyż w razie przerwania przedawnienia przez czynność w postępowaniu przed sądem lub innym organem powołanym do rozpoznawania spraw lub egzekwowania roszczeń danego rodzaju albo przed sądem polubownym albo przez wszczęcie mediacji, przedawnienie nie biegnie na nowo, dopóki postępowanie to nie zostanie zakończone. Instytucją odmienną od przerwania biegu przedawnienia jest jego zawieszenie. To ostatnie jest rzadziej spotykane w obrocie gospodarczym i następuje: 1) co do roszczeń, które przysługują dzieciom przeciwko rodzicom - przez czas trwania władzy rodzicielskiej; 2) co do roszczeń, które przysługują osobom nie mającym pełnej zdolności do czynności prawnych przeciwko osobom sprawującym opiekę lub kuratelę - przez czas sprawowania przez te osoby opieki lub kurateli; 3) co do roszczeń, które przysługują jednemu z małżonków przeciwko drugiemu - przez czas trwania małżeństwa; 4) co do wszelkich roszczeń, gdy z powodu siły wyższej uprawniony nie może ich dochodzić przed sądem lub innym organem powołanym do rozpoznawania spraw danego rodzaju - przez czas trwania przeszkody. Podsumowanie Teoretycznie każdy wierzyciel powinien być zainteresowany egzekwowaniem swoich uprawnień, w szczególności jeśli profesjonalnie zajmuje się prowadzeniem działalności gospodarczej. Rzeczywistość jest jednak dużo bardziej skomplikowana i nie zawsze ta oczywista zasada przekłada się na praktykę działania przedsiębiorców. Powodów ku temu bywa wiele: braki kadrowe, chaos w dokumentacji, błąd człowieka, nieznajomość prawa czy brak właściwych procedur monitorowania terminów przedawnienia. W efekcie dosyć często zdarza, że nawet profesjonalni uczestnicy obrotu gospodarczego usiłują egzekwować roszczenia, które są przedawnione - bądź też takie roszczenia usiłuje się egzekwować od nich. Dlatego też warto sobie przyswoić podstawowe informacje na temat tego, czym jest przedawnienie roszczeń, w jaki sposób go unikać, a - kiedy zajdzie taka potrzeba - również, w jaki sposób z niego korzystać.

Potrzebujesz więcej informacji? Doradztwo Skarbiec.Biz oferuje porady prawne dla przedsiębiorców i konsumentów. Kontakt: mailto:[e-mail]

Copyright © 2008 Robert Nogacki - Doradztwo Skarbiec.Biz. All Rights Reserved.

• Przedawnienie roszczeń w praktyce

Przedawnienie roszczeń to bardzo specyficzna instytucja, której celem jest urealnienie stanu prawnego w stosunku do rzeczywistych stosunków gospodarczych poprzez zwolnienie dłużnika z obowiązku spełnienia świadczenia, którego wierzyciel i tak nie dochodzi. W pewnym uproszczeniu można powiedzieć, iż przedawnienie polega na tym, że na skutek upływu czasu tracimy możliwość aktywnego egzekwowania naszych uprawnień jako wierzycieli, albo też wierzyciel traci możliwość skutecznego egzekwowania swoich uprawnień wobec nas jako dłużników. Zgodnie z definicją zawartą w art. 117 § 2 kodeksu cywilnego, po upływie terminu przedawnienia ten, przeciwko komu przysługuje roszczenie, może uchylić się od jego zaspokojenia, chyba że zrzeka się korzystania z zarzutu przedawnienia, przy czym zrzeczenie się zarzutu przedawnienia przed upływem terminu jest nieważne. Roszczenie przedawnione wciąż istnieje, ale przekształca się w tzw. "roszczenie niezupełne", które cechuje się tym, że nie może być przymusowo egzekwowane. Ponieważ roszczenie przedawnione nie przestaje istnieć, to w razie sporu sądowego przedawnienie roszczeń nie jest uwzględnianie przez sąd z urzędu, ale konieczne jest, aby dłużnik uchylił się od zapłaty powołując się na okoliczność przedawniania. Istnienie to odróżnia obecny stan prawny, od regulacji do których przedsiębiorcy zostali przyzwyczajeni przed 1990 r., gdy obowiązywała zasada, że sąd, państwowa komisja arbitrażowa lub inny organ powołany do rozpoznawania spraw danego rodzaju uwzględniał upływ przedawnienia z urzędu. W przeciwieństwie do tamtej sytuacji, obecnie sąd, który wie, że roszczenie jest przedawnione, nie bierze tego faktu pod uwagę podczas wyrokowania, jeśli strona nie powołała się na zarzut przedawnienia. W praktyce oznacza to, że jeśli dłużnik nie powoła się na przedawnienie, to wierzyciel skutecznie uzyska wyrok zasądzający. Jeśli dłużnik powoła się na przedawnienie, to powództwo zostanie oddalone - ale w przypadku, gdy później dłużnik dobrowolnie dług zapłaci, to spełnione przez niego świadczenie nie będzie traktowane jak nienależne (art. 411 pkt 3 k.c.). Innym przejawem dalszego istnienia przedawnionego roszczenia jest zasada, że przedawnienie wierzytelności zabezpieczonej zastawem nie narusza uprawnienia zastawnika do uzyskania zaspokojenia z rzeczy obciążonej (zasady tej nie stosuje się jednak do roszczenia o odsetki lub inne świadczenia uboczne). Warto również wspomnieć, że wierzytelność przedawniona może być potrącona, jeżeli w chwili, gdy potrącenie stało się możliwe, przedawnienie jeszcze nie nastąpiło (art. 502 k.c.). Terminy przedawnienia Czas przedawnienia roszczeń liczony jest pomiędzy dwiema datami: rozpoczęciem biegu przedawnienia i upływem tego terminu. Co do zasady bieg przedawnienia rozpoczyna się od dnia, w którym roszczenie stało się wymagalne, zaś jeżeli wymagalność roszczenia zależy od podjęcia określonej czynności przez uprawnionego, bieg terminu rozpoczyna się od dnia, w którym roszczenie stałoby się wymagalne, gdyby uprawniony podjął czynność w najwcześniej możliwym terminie. Natomiast bieg przedawnienia roszczeń o zaniechanie rozpoczyna się od dnia, w którym ten, przeciwko komu roszczenie przysługuje, nie zastosował się do treści roszczenia. W pewnych, specyficznych okolicznościach bieg terminu przedawnienia bywa liczony od jeszcze odmiennej daty - takiej jak dzień w którym miała zostać zawarta umowa albo dzień w którym umowa miała zostać wykonana. Druga data brzegowa, czyli upływ terminu przedawnienia jest regulowany przez dwie podstawowe reguły: - jeżeli przepis szczególny nie stanowi inaczej, termin przedawnienia wynosi lat dziesięć, a dla roszczeń o świadczenia okresowe oraz roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej - trzy lata (art. 118 k.c.); - jeżeli natomiast roszczenie zostało stwierdzone prawomocnym orzeczeniem sądu lub innego organu powołanego do rozpoznawania spraw danego rodzaju albo orzeczeniem sądu polubownego, to przedawnia się z upływem lat dziesięciu, chociażby termin przedawnienia roszczeń tego rodzaju był krótszy. Jeżeli stwierdzone w ten sposób roszczenie obejmuje świadczenia okresowe, roszczenie o świadczenia okresowe należne w przyszłości ulega przedawnieniu trzyletniemu. Zasady takie obowiązują również odnośnie roszczenia stwierdzonego ugodą zawartą przed sądem albo przed sądem polubownym albo ugodą zawartą przed mediatorem i zatwierdzoną przez sąd. Badając ryzyko przedawnienia się konkretnego roszczenia należy mieć również na względzie, że zasada wyrażona w art. 118 k.c. doznaje licznych wyjątków, w postaci specyficznych terminów przedawnienia dla pewnych rodzajów roszczeń. Wśród licznych odstęp, warto jest zwrócić uwagę na następujące: - roszczenie o naprawienie szkody wyrządzonej czynem niedozwolonym ulega przedawnieniu z upływem lat trzech od dnia, w którym poszkodowany dowiedział się o szkodzie i o osobie obowiązanej do jej naprawienia. Jednakże w każdym wypadku roszczenie przedawnia się z upływem lat dziesięciu od dnia, w którym nastąpiło zdarzenie wyrządzające szkodę. Jeżeli szkoda wynikła ze zbrodni lub występku, roszczenie o naprawienie szkody ulega przedawnieniu z upływem lat dziesięciu od dnia popełnienia przestępstwa bez względu na to, kiedy poszkodowany dowiedział się o szkodzie i o osobie obowiązanej do jej naprawienia; - roszczenie o naprawienie szkody wyrządzonej przez produkt niebezpieczny ulega przedawnieniu z upływem lat trzech od dnia, w którym poszkodowany dowiedział się lub przy zachowaniu należytej staranności mógł się dowiedzieć o szkodzie i osobie obowiązanej do jej naprawienia. Jednak w każdym wypadku roszczenie przedawnia się z upływem lat dziesięciu od wprowadzenia produktu do obrotu; - roszczenia z umowy ubezpieczenia przedawniają się z upływem lat trzech; - roszczenia właściciela przeciwko samoistnemu posiadaczowi o wynagrodzenie za korzystanie z rzeczy, o zwrot pożytków lub o zapłatę ich wartości, jak również roszczenia o naprawienie szkody z powodu pogorszenia rzeczy przedawniają się z upływem roku od dnia zwrotu rzeczy. To samo dotyczy roszczeń samoistnego posiadacza przeciwko właścicielowi o zwrot nakładów na rzecz; - roszczenie właściciela przeciwko użytkownikowi o naprawienie szkody z powodu pogorszenia rzeczy albo o zwrot nakładów na rzecz, jak również roszczenie użytkownika przeciwko właścicielowi o zwrot nakładów na rzecz przedawniają się z upływem roku od dnia zwrotu rzeczy; - roszczenie zastawcy przeciwko zastawnikowi o naprawienie szkody z powodu pogorszenia rzeczy, jak również roszczenie zastawnika przeciwko zastawcy o zwrot nakładów na rzecz przedawniają się z upływem roku od dnia zwrotu rzeczy. - roszczenia z umowy przedwstępnej przedawniają się z upływem roku od dnia, w którym umowa przyrzeczona miała być zawarta. Jeżeli sąd oddali żądanie zawarcia umowy przyrzeczonej, roszczenia z umowy przedwstępnej przedawniają się z upływem roku od dnia, w którym orzeczenie stało się prawomocne. - roszczenia z tytułu sprzedaży dokonanej w zakresie działalności przedsiębiorstwa sprzedawcy przedawniają się z upływem lat dwóch; - roszczenia wynikające z umowy o dzieło przedawniają się z upływem lat dwóch od dnia oddania dzieła, a jeżeli dzieło nie zostało oddane - od dnia, w którym zgodnie z treścią umowy miało być oddane; - roszczenia wynajmującego przeciwko najemcy o naprawienie szkody z powodu uszkodzenia lub pogorszenia rzeczy, jak również roszczenia najemcy przeciwko wynajmującemu o zwrot nakładów na rzecz albo o zwrot nadpłaconego czynszu przedawniają się z upływem roku od dnia zwrotu rzeczy; - roszczenie użyczającego przeciwko biorącemu do używania o naprawienie szkody za uszkodzenie lub pogorszenie rzeczy, jak również roszczenia biorącego do używania przeciwko użyczającemu o zwrot nakładów na rzecz oraz o naprawienie szkody poniesionej wskutek wad rzeczy przedawniają się z upływem roku od dnia zwrotu rzeczy; - roszczenie biorącego pożyczkę o wydanie przedmiotu pożyczki przedawnia się z upływem sześciu miesięcy od chwili, gdy przedmiot miał być wydany; - roszczenia wynikające ze stosunku rachunku bankowego przedawniają się z upływem lat dwóch. Nie dotyczy to roszczeń o zwrot wkładów oszczędnościowych; - roszczenia z umowy przewozu osób przedawniają się z upływem roku od dnia wykonania przewozu, a gdy przewóz nie został wykonany - od dnia, kiedy miał być wykonany; - roszczenia z umowy spedycji przedawniają się z upływem roku; - roszczenia z tytułu gwarancji bankowych, poręczeń udzielanych przez banki oraz akredytyw, które stały się wymagalne, przedawniają się z upływem 6 lat. Warto również zauważyć, że istnieje również szereg takich roszczeń majątkowych, które nie ulegają przedawnieniu: do roszczeń nieprzedawnialnych zalicza się roszczenie o zniesienie współwłasności (art. 220 k.c.), roszczenie właściciela nieruchomości do żądania od osoby, która włada faktycznie jego rzeczą, ażeby rzecz została mu wydana (chyba że osobie tej przysługuje skuteczne względem właściciela uprawnienie do władania rzeczą - art. 222. § 1 k.c.) oraz roszczenie właściciela nieruchomości przeciwko osobie, która narusza własność w inny sposób aniżeli przez pozbawienie właściciela faktycznego władztwa nad rzeczą (art. 222 § 2 k.c.). Jeszcze odrębną kwestię stanowią roszczenia niemajątkowe, których w ogóle nie dotyczy zasada przedawnienia roszczeń, takie jak np. roszczenia służące ochronie dóbr osobistych. Co zrobić, aby nie dopuścić do przedawnienia się roszczeń? Podstawową instytucją, która pozwala zapobiec przedawnianiu się roszczeń jest tzw. przerwanie biegu przedawnienia. Następuje ono: 1) przez każdą czynność przed sądem lub innym organem powołanym do rozpoznawania spraw lub egzekwowania roszczeń danego rodzaju albo przed sądem polubownym, przedsięwziętą bezpośrednio w celu dochodzenia lub ustalenia albo zaspokojenia lub zabezpieczenia roszczenia. Do takich czynności zalicza się m.in. wytoczenie powództwa, wniesienie powództwa wzajemnego, zawezwanie do próby ugodowej oraz powołanie się na zarzut potrącenia; 2) przez uznanie roszczenia przez osobę, przeciwko której roszczenie przysługuje, 3) przez wszczęcie mediacji. Skutkiem przerwania biegu przedawnienia jest to, że termin przedawnienia zaczyna biec na nowo. W wielu wypadkach ponowny bieg terminu nie zaczyna się natychmiast, gdyż w razie przerwania przedawnienia przez czynność w postępowaniu przed sądem lub innym organem powołanym do rozpoznawania spraw lub egzekwowania roszczeń danego rodzaju albo przed sądem polubownym albo przez wszczęcie mediacji, przedawnienie nie biegnie na nowo, dopóki postępowanie to nie zostanie zakończone. Instytucją odmienną od przerwania biegu przedawnienia jest jego zawieszenie. To ostatnie jest rzadziej spotykane w obrocie gospodarczym i następuje: 1) co do roszczeń, które przysługują dzieciom przeciwko rodzicom - przez czas trwania władzy rodzicielskiej; 2) co do roszczeń, które przysługują osobom nie mającym pełnej zdolności do czynności prawnych przeciwko osobom sprawującym opiekę lub kuratelę - przez czas sprawowania przez te osoby opieki lub kurateli; 3) co do roszczeń, które przysługują jednemu z małżonków przeciwko drugiemu - przez czas trwania małżeństwa; 4) co do wszelkich roszczeń, gdy z powodu siły wyższej uprawniony nie może ich dochodzić przed sądem lub innym organem powołanym do rozpoznawania spraw danego rodzaju - przez czas trwania przeszkody. Podsumowanie Teoretycznie każdy wierzyciel powinien być zainteresowany egzekwowaniem swoich uprawnień, w szczególności jeśli profesjonalnie zajmuje się prowadzeniem działalności gospodarczej. Rzeczywistość jest jednak dużo bardziej skomplikowana i nie zawsze ta oczywista zasada przekłada się na praktykę działania przedsiębiorców. Powodów ku temu bywa wiele: braki kadrowe, chaos w dokumentacji, błąd człowieka, nieznajomość prawa czy brak właściwych procedur monitorowania terminów przedawnienia. W efekcie dosyć często zdarza, że nawet profesjonalni uczestnicy obrotu gospodarczego usiłują egzekwować roszczenia, które są przedawnione - bądź też takie roszczenia usiłuje się egzekwować od nich. Dlatego też warto sobie przyswoić podstawowe informacje na temat tego, czym jest przedawnienie roszczeń, w jaki sposób go unikać, a - kiedy zajdzie taka potrzeba - również, w jaki sposób z niego korzystać.

Potrzebujesz więcej informacji? Doradztwo Skarbiec.Biz oferuje porady prawne dla przedsiębiorców i konsumentów. Kontakt: mailto:[e-mail]

Copyright © 2008 Robert Nogacki - Doradztwo Skarbiec.Biz. All Rights Reserved.

• Przedłużek

dodatkowe karty trwale złączone z wekslem lub czekiem dla umieszczenia niektórych dalszych postanowień wekslowych (czekowych), np. indosów.

• Przedsiębiorca

w rozumieniu ustawy prawo o działalności gospodarczej jest osoba fizyczna, osoba prawna oraz nie mająca osobowości prawnej spółka prawa handlowego, która zawodowo, we własnym imieniu podejmuje i wykonuje działalność gospodarczą.

• Przedsiębiorstwo

Według Kodeksu cywilnego jest to zorganizowany zespół składników materialnych i niematerialnych przeznaczony do prowadzenia działalności gospodarczej.

• Przedstawiciel ustawowy

To osoba, która z mocy przepisu prawa może działać w cudzym imieniu i ze skutkiem dla osoby, którą reprezentuje. Przedstawicielem ustawowym jest np. matka lub ojciec dla swych małoletnich dzieci. Czynności dokonane przez przedstawiciela wywołują bezpośrednie skutki dla reprezentowanego.

• Przejęcie długu

instytucja prawa cywilnego polegająca na tym, że osoba trzecia może wstąpić na miejsce dłużnika, który zostaje z długu zwolniony. Przejęcie długu może nastąpić: 1) przez umowę między wierzycielem a osobą trzecią za zgodą dłużnika; oświadczenie dłużnika może być złożone którejkolwiek ze stron; 2) przez umowę między dłużnikiem a osobą trzecią za zgodą wierzyciela; oświadczenie wierzyciela może być złożone którejkolwiek ze stron; jest ono bezskuteczne, jeżeli wierzyciel nie wiedział, że osoba przejmująca dług jest niewypłacalna.

• Przekupstwo menedżerskie

Zgodnie z art. 296a § 1 kodeksu karnego, kto, pełniąc funkcję kierowniczą w jednostce organizacyjnej wykonującej działalność gospodarczą lub mając, z racji zajmowanego stanowiska lub pełnionej funkcji, istotny wpływ na podejmowanie decyzji związanych z działalnością takiej jednostki, przyjmuje korzyść majątkową lub osobistą albo jej obietnicę w zamian za zachowanie mogące wyrządzić tej jednostce szkodę majątkową albo za czyn nieuczciwej konkurencji lub za niedopuszczalną czynność preferencyjną na rzecz nabywcy lub odbiorcy towaru, usługi lub świadczenia, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5. Tej samej karze podlega, kto w wypadkach określonychpowyżej udziela albo obiecuje udzielić korzyści majątkowej lub osobistej.

Potrzebujesz więcej informacji? Doradztwo Skarbiec.Biz oferuje porady prawne dla przedsiębiorców i konsumentów. Kontakt: mailto:[e-mail]

Copyright © 2008 Robert Nogacki - Doradztwo Skarbiec.Biz. All Rights Reserved.

• Przekupstwo menedżerskie

Zgodnie z art. 296a § 1 kodeksu karnego, kto, pełniąc funkcję kierowniczą w jednostce organizacyjnej wykonującej działalność gospodarczą lub mając, z racji zajmowanego stanowiska lub pełnionej funkcji, istotny wpływ na podejmowanie decyzji związanych z działalnością takiej jednostki, przyjmuje korzyść majątkową lub osobistą albo jej obietnicę w zamian za zachowanie mogące wyrządzić tej jednostce szkodę majątkową albo za czyn nieuczciwej konkurencji lub za niedopuszczalną czynność preferencyjną na rzecz nabywcy lub odbiorcy towaru, usługi lub świadczenia, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5. Tej samej karze podlega, kto w wypadkach określonychpowyżej udziela albo obiecuje udzielić korzyści majątkowej lub osobistej.

Potrzebujesz więcej informacji? Doradztwo Skarbiec.Biz oferuje porady prawne dla przedsiębiorców i konsumentów. Kontakt: mailto:[e-mail]

Copyright © 2008 Robert Nogacki - Doradztwo Skarbiec.Biz. All Rights Reserved.

• Przelew transgraniczny

Przy wykonywaniu zlecanych przez klientów banków poleceń przelewu i wpłat gotówkowych w obrocie z państwami członkowskimi w kwocie nieprzekraczającej równowartości w złotych 50.000 euro przeliczonej według kursów średnich ogłaszanych przez Narodowy Bank Polski w dniu przyjęcia zlecenia, zwanych dalej "przelewami transgranicznymi", banki są obowiązane do: 1) złożenia przed przyjęciem dyspozycji od klienta - na jego żądanie - oświadczenia, dotyczącego przelewu transgranicznego, którego elementy zostały wskazane przez klienta, zawierającego w szczególności termin wykonania przelewu, wysokość opłat i prowizji, z wyłączeniem kosztów związanych z zastosowaniem kursów walut obcych w złotych, 2) wykonania przelewu transgranicznego w pełnej kwocie objętej zleceniem, chyba że zleceniodawca określił, że koszty pokrywa w całości lub części beneficjent; nie wyklucza to uprawnień banku beneficjenta do pobierania opłat związanych z prowadzeniem jego rachunku zgodnie z obowiązującymi przepisami, 3) wykonania przelewu transgranicznego poprzez uznanie rachunku banku beneficjenta, w terminie do końca piątego dnia roboczego następującego po dniu przyjęcia zlecenia przez bank zleceniodawcy, chyba że inny termin został ustalony w umowie pomiędzy zleceniodawcą a bankiem zleceniodawcy, 4) uznania rachunku bankowego beneficjenta przez bank beneficjenta do końca dnia roboczego następującego po dniu uznania rachunku banku beneficjenta, chyba że inny termin został ustalony pomiędzy bankiem beneficjenta a beneficjentem. W przypadku opóźnienia w wykonaniu przelewu transgranicznego: 1) bank zleceniodawcy wypłaca zleceniodawcy odsetki ustawowe od kwoty objętej zleceniem za okres liczony od końca terminu umownego, lub w przypadku braku takiego terminu - od końca piątego dnia roboczego, następującego po dniu przyjęcia zlecenia - do dnia uznania rachunku banku beneficjenta, 2) bank beneficjenta, jeżeli nie uzna rachunku beneficjenta w terminach określonych w ust. 1 pkt 4, wypłaca beneficjentowi odsetki ustawowe od kwoty objętej zleceniem za okres od końca umownego terminu, lub w przypadku braku takiego terminu - od końca dnia roboczego, następującego po dniu uznania rachunku banku beneficjenta - do dnia, w którym został uznany rachunek beneficjenta. W przypadku niewykonania przyjętych zleceń przelewu transgranicznego, bank zleceniodawcy obowiązany jest uznać rachunek zleceniodawcy lub postawić do jego dyspozycji, na jego wniosek, w terminie 14 dni roboczych następujących po dniu złożenia wniosku, kwotę objętą zleceniem, nie więcej jednak niż do równowartości w złotych kwoty 12.500 euro przeliczonej według kursu średniego ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski, obowiązującego w momencie przyjęcia zlecenia przez bank zleceniodawcy, powiększoną o odsetki ustawowe za okres od dnia zlecenia do dnia uznania jego rachunku kwotą odszkodowania lub postawienia do jego dyspozycji tej kwoty oraz powiększoną o opłacone przez zleceniodawcę koszty związane z wykonaniem zlecenia, jeżeli po przyjęciu zlecenia przez bank zleceniodawcy odpowiednia kwota nie wpłynęła na rachunek banku beneficjenta. Bank zleceniodawcy zwolniony jest z powyższego obowiązku, jeżeli kwotą objętą zleceniem został wcześniej uznany rachunek banku beneficjenta.

Potrzebujesz więcej informacji? Doradztwo Skarbiec.Biz oferuje porady prawne dla przedsiębiorców i konsumentów. Kontakt: mailto:[e-mail]

Copyright © 2008 Robert Nogacki - Doradztwo Skarbiec.Biz. All Rights Reserved.

• Przelew wierzytelności

umowa zawierana pomiędzy wierzycielem a osoba trzecią, na mocy której osoba trzecia wchodzi w zakres praw i obowiazków wierzyciela w odniesieniu do oznaczonej nieruchomości.

• Przepis techniczno-prawny

Dokument ustalający obowiązujące normy prawne, przyjęty przez organ władzy, który podejmuje decyzję w interesie publicznym. Przepis techniczny określa wymagania w odniesieniu do wyrobu, procesu, usługi, w sposób bezpośredni albo przez odesłanie do treści innych norm, specyfikacji technicznej. Dokument określa wymagania techniczne, które ma spełniać wyrób, proces, usługa lub zasady postępowania.

• Przepisy prawa podatkowego

przepisy ustaw podatkowych oraz przepisy wydanych na ich podstawie aktów wykonawczych.

• Przestępstwa podobne

przestępstwa należące do tego samego rodzaju; przestępstwa z zastosowaniem przemocy lub groźby jej użycia albo przestępstwa popełnione w celu osiągnięcia korzyści majątkowej uważa się za przestępstwa podobne

• Przestępstwo

czyn zabroniony pod groźbą kary przez ustawę obowiązującą w czasie jego popełnienia, zawiniony, społecznie szkodliwy w stopniu wyższym niż znikomy

• Przewłaszczenie na zabezpieczenie

jest to taka forma zabezpieczenia rzeczowego, która polega na tym, iż dłużnik przenosi na wierzyciela własność swojej rzeczy. Jednocześnie w umowie wierzyciel zobowiązuje się do przeniesienia własności tej rzeczy z powrotem na dłużnika, gdy ten zaspokoi jego wierzytelność. Uznaje się, że przewłaszczenie na zabezpieczenie nieruchomości jest niedopuszczalne, ponieważ kryje to zastrzeżenie warunku i terminu, co w stosunku do umowy przeniesienia własności nieruchomości jest zabronione. Dopuszcza się zawarcie tej umowy w stosunku do rzeczy ruchomych.

• Przychód

Jest to suma wszystkich wartości materialnych, dających się wyrazić w pieniądzu, które dana osoba uzyskała w określonym czasie. Przychód pomniejszony o koszty jego uzyskania stanowi dochód, który jest punktem wyjścia dla ustalenia wysokości podatków dochodowych. Źródła przychodów wskazują ustawy podatkowe. Są to np. stosunek pracy, działalność gospodarcza, najem.

• Przyjęcie lub odrzucenie spadku

Oświadczenie o prostym przyjęciu spadku lub z dobrodziejstwem inwentarza albo o odrzuceniu spadku może być złożone przed notariuszem lub w sądzie rejonowym, w którego okręgu znajduje się miejsce zamieszkania lub pobytu składającego oświadczenie. Notariusz lub sąd prześle niezwłocznie oświadczenie, wraz z załącznikami, do sądu spadku. Oświadczenia, o których mowa powyżej, mogą być również składane w sądzie spadku w toku postępowania o stwierdzenie praw do spadku. Jeżeli oświadczenie złożono ustnie, z oświadczenia sporządza się protokół. Oświadczenie o przyjęciu lub odrzuceniu spadku powinno zawierać: 1) imię i nazwisko spadkodawcy, datę i miejsce jego śmierci oraz miejsce jego ostatniego zamieszkania; 2) tytuł powołania do spadku; 3) treść złożonego oświadczenia. Oświadczenie powinno również zawierać wymienienie wszelkich wiadomych składającemu oświadczenie osób należących do kręgu spadkobierców ustawowych, jak również wszelkich testamentów, chociażby składający oświadczenie uważał je za nieważne, oraz danych dotyczących treści i miejsca przechowania testamentów. Przy oświadczeniu należy złożyć wypis aktu zgonu spadkodawcy albo prawomocne orzeczenie sądowe o uznaniu za zmarłego lub o stwierdzeniu zgonu, jeżeli dowody te nie zostały już poprzednio złożone. O przyjęciu lub odrzuceniu spadku zawiadamia się wszystkie osoby, które według oświadczenia i przedstawionych dokumentów są powołane do dziedziczenia, choćby w dalszej kolejności. Jeżeli złożono oświadczenie o przyjęciu spadku z dobrodziejstwem inwentarza, a inwentarz nie był przedtem sporządzony, sąd wyda postanowienie o sporządzeniu spisu inwentarza.

Potrzebujesz więcej informacji? Doradztwo Skarbiec.Biz oferuje porady prawne dla przedsiębiorców i konsumentów. Kontakt: mailto:[e-mail]

Copyright © 2008 Robert Nogacki - Doradztwo Skarbiec.Biz. All Rights Reserved.

• Przyjęcie spadku z dobrodziejstwem inwentarza

przyjęcie spadku z ograniczeniem tej odpowiedzialności za długi spadkowe do wartości ustalonego w inwentarzu stanu czynnego spadku

• Przyjęte praktyki rynkowe

Przyjętymi praktykami rynkowymi są zachowania, których zasadnie można oczekiwać na jednym lub wielu rynkach finansowych i które są, w drodze uchwały, akceptowane przez Komisję Papierów Wartościowych i Giełd zgodnie z wytycznymi określonymi w art. 45 ust. 1 ustawy o obrocie instrumentami finansowymi. Komisja uznając, czy określone zachowanie stanowi przyjętą praktykę rynkową, bierze pod uwagę w szczególności: 1) przejrzystość i zrozumiałość praktyki rynkowej dla uczestników rynku; 2) potrzebę ochrony prawidłowego funkcjonowania rynku i właściwego oddziaływania popytu i podaży; 3) wpływ określonej praktyki rynkowej na płynność i efektywność działania rynku; 4) stopień uwzględnienia zasad obrotu występujących na danym rynku oraz umożliwienie uczestnikom rynku podjęcia w odpowiednim czasie właściwych czynności w związku z wywołaną przez tę praktykę zmianą sytuacji rynkowej; 5) ryzyko, jakie w odniesieniu do instrumentów finansowych niesie ze sobą określona praktyka rynkowa dla prawidłowego funkcjonowania powiązanych pośrednio lub bezpośrednio rynków regulowanych lub nieregulowanych któregokolwiek z państw członkowskich; 6) wyniki postępowań prowadzonych przez właściwy organ nadzoru i inne organy uprawnione do prowadzenia postępowań w zakresie nadużyć dokonywanych w obrocie instrumentami finansowymi, dotyczące określonej praktyki rynkowej, w szczególności jeżeli praktyka ta naruszała przepisy wprowadzone w celu przeciwdziałania nadużyciom na danym rynku lub rynkach bezpośrednio lub pośrednio związanych z którymkolwiek rynkiem państwa członkowskiego lub naruszała postanowienia zawarte w regulacjach określających zasady postępowania na tych rynkach; 7) charakterystykę określonego rynku regulowanego lub nieregulowanego, rodzaje instrumentów finansowych będących w obrocie, rodzaje uczestników rynku, włączając w to wielkość udziału inwestorów indywidualnych w obrocie na danym rynku. [Podstawa prawna: ustawa o obrocie instrumentami finansowymi]

Potrzebujesz więcej informacji? Doradztwo Skarbiec.Biz oferuje porady prawne dla przedsiębiorców i konsumentów. Kontakt: mailto:[e-mail]

Copyright © 2008 Robert Nogacki - Doradztwo Skarbiec.Biz. All Rights Reserved.

• Przypozwanie

Jest to sytuacja, w której strona procesowa zawiadamia osobę trzeci± o tym, iż toczy się proces w postępowaniu cywilnym i jednocze¶nie wzywa tę osobę trzeci± do wzięcia udziału w sprawie w charakterze interwenienta ubocznego. Jest to możliwe tylko w sytuacji, gdy tej stronie, która wzywa osobę trzeci±, w razie niekorzystnego dla niej rozstrzygnięcia przysługiwałoby roszczenie względem tej osoby trzeciej, albo przeciwko której osoba trzecia mogłaby wyst±pić z roszczeniem. Celem przypozwania jest zabezpieczenie strony przed zarzutem wadliwie przeprowadzonego procesu.

• Przyrost

Następuje w udziałach pozostałych spadkobierców testamentowych, jeśli spadkodawca powołał kilku spadkobierców testamentowych, a jeden z nich nie chce lub nie może być spadkobiercą.

• Publiczny list zastawny

Publiczny list zastawny jest papierem wartościowym imiennym lub na okaziciela, którego podstawę emisji stanowią wierzytelności banku hipotecznego z tytułu: 1) kredytów w części zabezpieczonej wraz z należnymi odsetkami, gwarancją lub poręczeniem Narodowego Banku Polskiego, Europejskiego Banku Centralnego, rządów lub banków centralnych państw członkowskich Unii Europejskiej, Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju, z wyłączeniem państw, które restrukturyzują lub restrukturyzowały swoje zadłużenie zagraniczne w ciągu ostatnich 5 lat, oraz gwarancją lub poręczeniem Skarbu Państwa zgodnie z przepisami odrębnych ustaw, albo 2) kredytów udzielonych podmiotom wymienionym w pkt 1, albo 3) kredytów w części zabezpieczonej wraz z należnymi odsetkami, gwarancją lub poręczeniem jednostek samorządu terytorialnego oraz kredytów udzielonych jednostkom samorządu terytorialnego.

Potrzebujesz więcej informacji? Doradztwo Skarbiec.Biz oferuje porady prawne dla przedsiębiorców i konsumentów. Kontakt: mailto:[e-mail]

Copyright © 2008 Robert Nogacki - Doradztwo Skarbiec.Biz. All Rights Reserved.

• Publiczny obrót papierami wartościowymi

to proponowanie nabycia lub nabywanie emitowanych w serii papierów wartościowych, przy wykorzystaniu środków masowego przekazu, albo w inny sposób, jeśli propozycja

---