WPROWADZENIE
Ogólnie równaniem różniczkowym nazywamy związek między funkcją a jej pochodną. Gdy funkcja jest funkcją jednej zmiennej mówimy o równaniu różniczkowym zwyczajnym. Równania różniczkowe w zagadnieniach technicznych stosuje się na ogół w przypadkach:
a) przedstawienia praw fizyki w postaci matematyczno-analitycznej
b) przedstawienia związków geometrycznych w postaci analitycznej
c) wyliczania parametrów z n-parametrowej rodziny funkcji i n równości
Trzymając się formalizmu matematycznego równaniem różniczkowym będziemy nazywali związek postaci:
jeżeli lewa strona równania istotnie zależy od x(n), gdzie górny indeks w nawiasie oznacza rząd pochodnej.
RÓWNANIA O ZMIENNYCH
ROZDZIELONYCH
I. Równania różniczkowe rzędu pierwszego
Równaniem różniczkowym rzędu pierwszego nazywamy równanie postaci:
F(x,y,y')=0
w którym lewa strona równania istotnie zależy od y', x oraz y mogą występować lecz nie muszą.
Rozwiązaniem (całką) równania różniczkowego nazywamy wszystkie funkcję różniczkowalne postaci y=f(x) spełniające dane równanie dla każdej wartości x z pewnego przedziału.
Linią (krzywą) całkową równania różniczkowego nazywamy wykres każdej funkcji, która jest rozwiązaniem równania.
Rozwiązaniem ogólnym (całka ogólną) równania różniczkowego nazywamy każdą funkcję postaci: y=f(x;C), która dla każdej wartości C należącej do pewnego przedziału jest rozwiązaniem równania; jest to więc jednoparametrowa rodzina linii. Rozwiązanie szczególne równania różniczkowego otrzymujemy nadając parametrowi C pewną stałą wartość.
W wielu zagadnieniach (szczególnie fizycznych i technicznych) często wynika potrzeba wyznaczania rozwiązania szczególnego, spełniającego tzw. warunki początkowe. Polegają one na wyznaczeniu spomiędzy linii całkowych danego równania różniczkowego takiej linii, która przechodzi przez z góry dany punkt (x0, y0). Zagadnienie to sprowadza się do wyznaczenia wartości C0 parametru C z równania y=f(x;C0).
Rozwiązaniem osobliwym równania różniczkowego nazywamy takie rozwiązanie tego równania, którego nie można otrzymać z rozwiązania ogólnego przy żadnej wartości parametru C.
Równaniem różniczkowym rzędu pierwszego rozwiązanym względem y' nazywamy równanie postaci y' = f(x,y). Dla równań tego typu zachodzi następujące twierdzenie:
Jeżeli funkcja f(x,y) wraz z pochodną f'(x,y) jest ciągła w pewnym otoczeniu punku (x0,y0), to istnieje takie otoczenie (x0 - , x0 + ) punktu x0, w którym jest określona dokładnie jedna funkcja y=φ(x) o następujących własnościach:
1. y0=φ(x0),
2. φ'(x)=f(x,φ(x)),
czyli istnieje dokładnie jedna linia całkowa y=φ(x) równania różniczkowego przechodząca przez punkt (x0,y0).
II. Rozdzielanie zmiennych
Równaniem różniczkowym o rozdzielonych zmiennych nazywamy równanie różniczkowe zwyczajne rzędu pierwszego postaci:
Zachodzi następujące twierdzenie:
1. Jeżeli p(y) jest funkcją ciągłą w otoczeniu punktu y=y0, przy czym p(y0)≠0, a q(x) jest funkcją ciągłą w otoczeniu punktu x=x0, to istnieje na płaszczyźnie Oxy takie otoczenie punktu (x0,y0), że przez każdy punkt (x1,y1) tego otoczenia, w szczególności także przez punkt (x0,y0), przechodzi dokładnie jedna linia całkowa równania różniczkowego określona równaniem y=f(x) przy czym funkcja f(x) ma ciągłą pochodną.
Funkcja ta dana jest wtedy jednoznacznie w formie uwikłanej zależnością:
2. Jeżeli p(y) jest funkcją ciągłą i różną od zera w przedziale c<y<d, a q(x) jest funkcją ciągłą w przedziale a<x<b, to przez każdy punkt prostokąta określonego tymi nierównościami przechodzi dokładnie jedna linia całkowa równania różniczkowego postaci y=f(x)
RÓWNANIA RÓŻNICZKOWE
ROZWIĄZYWALNE METODĄ PODSTAWIANIA
I. Równania różniczkowe postaci y'=f(ax+by+c)
Równania różniczkowe typu
gdzie a≠0 i b≠0, a f(u) jest funkcją ciągła, rozwiązujemy wprowadzając przez podstawienie nową zmienną zależną (funkcję) u(x) daną związkiem u=ax+by+c, gdzie y uważamy za funkcję zmiennej x.
Różniczkujemy
skąd
Po podstawieniu do danego równania otrzymujemy
Następnie przy założeniu, że bf(u)+a≠0 badamy równanie
które po przyjętym założeniu oraz ze względu na ciągłość funkcji f(u) jest równoważne równaniu
Stąd x=g(u), gdzie
Funkcja g(u) jest różniczkowalna, przy czym pochodna jej jest w badanym punkcie różna od zera, wobec czego także równanie
wyznacza y jako funkcję uwikłaną x w otoczeniu badanego punktu.
II. Równania różniczkowe jednorodne względem x i y
Równanie różniczkowe jednorodne względem x i y jest to równanie typu
.
Często spotykanym przypadkiem jest równanie postaci
gdzie P i Q są wielomianami jednorodnymi względem x i y tego samego stopnia n; przez podzielenie licznika i mianownika przez xn otrzymujemy równanie poprzedniej postaci.
Równanie różniczkowe tego typu rozwiązujemy wprowadzając nową zmienną zależną przez podstawienie
Po zróżniczkowaniu
i podstawieniu do wcześniejszego równania otrzymujemy:
stąd zakładając, że x≠0 oraz f(u)-u≠0, otrzymujemy równanie o zmiennych rozdzielonych
RÓWNANIA LINIOWE
RZĘDU PIERWSZEGO
I. Podstawowe definicje
Równanie różniczkowe postaci
liniowe względem y i y' nazywamy równaniem różniczkowym liniowym rzędu pierwszego. W dalszym ciągu zakładamy ciągłość funkcji p(x) i q(x) w pewnym wspólnym przedziale.
Jeżeli w równaniu jest q(x)=0, to równanie nazywamy równaniem jednorodnym względem y i y'; w przypadku przeciwnym - równaniem niejednorodnym.
II. Równania różniczkowe liniowe jednorodne
Równanie różniczkowe dane postacią:
nazywamy równaniem różniczkowym jednorodnym. Widać od razu, że jedną z linii całkowych tego równania jest y=0.
Załóżmy teraz, że y≠0. Wtedy zmienne dają się rodzielić; mamy
Równanie to spełnia twierdzenie dla równań o rozdzielnych zmiennych. Całkowanie daje
Po prawej stronie mamy całkę funkcji ciągłej, a więc ta całka istnieje. Oznaczamy krótko
Otrzymujemy wtedy:
Podstawiamy C=ln|C1|, C1≠0 i uwalniamy się od logarytmów; mamy
Całkę tę zapiszemy w postaci
Całka ta spełnia warunek początkowy, że dla x=x0 jest y=y0.
III. Równania różniczkowe liniowe niejednorodne
Równanie różniczkowe liniowe niejednorodne
rozwiązujemy tzw. metodą uzmienniania stałej. W tym celu rozwiązujemy najpierw równanie jednorodne, czyli:
Całką tego równania jest y=Ce-P(x), gdzie P(x) jest całka funkcji p(x) od x0 do x.
Teraz stałą C zastępujemy funkcją tak dobraną, żeby funkcja
była całką naszego równania; powyższy krok tłumaczy nazwę: metoda uzmienniania stałej.
Obliczamy pochodną
przy czym uwzględniamy fakt iż p(x) jest pochodną P(x). Po uporządkowaniu mamy
Dokonując podstawienia otrzymujemy i redukcji wyrażenia
Funkcja stojąca po prawej stronie równania jest ciągła, ponieważ funkcja P(x), jako całka nieoznaczona, jest różniczkowalna; podobnie eP(x), funkcja q(x) jest z założenia ciągła. Tym samym funkcja po prawej stronie równania jest całkowalna. Możemy zapisać u(x)=Q(x)+C1 gdzie
Wartość u(x) podstawiamy do wcześniejszego równania i otrzymujemy
RÓWNANIA BERNOULLIEGO
I RICCATIEGO
I. Równania różniczkowe Bernoulliego
Równaniem różniczkowym Bernoulliego nazywamy równanie postaci
gdzie funkcje p(x) i q(x) są funkcjami ciągłymi w pewnym przedziale a<x<b, a n jest dowolną liczbą rzeczywistą.
Dla n=0 otrzymujemy równanie różniczkowe liniowe. Dla n=1 otrzymujemy równanie różniczkowe liniowe jednorodne względem y i y', a więc równanie, w którym zmienne dadzą się rozdzielić. Przypadki takie poniżej zostaną pominięte. Zauważmy, że przy n>0 całką równania jest zawsze y=0.
Równanie Bernoulliego przez podstawienie
jest sprowadzane do równania różniczkowego liniowego.
II. Równanie różniczkowe Riccatiego
Równaniem różniczkowym Riccatiego nazywamy równanie różniczkowe postaci
w którym p(x), q(x), r(x) są funkcjami ciągłymi w pewnym wspólnym przedziale a<x<b.
W przypadku p(x)=0 otrzymalibyśmy równanie różniczkowe liniowe, w przypadku r(x)=0 - równanie Bernoulliego. Można wykazać, że w ogólnym przypadku rozwiązanie równania Riccatiego nie daje się sprowadzić do obliczenia pewnej (skończonej) liczby całek nieoznaczonych.
Jeżeli jednak znamy jedną całkę szczególną y1(x) tego równania, to przez podstawienie
gdzie u jest nową zmienną zależną, równanie Riccatiego przekształca się w równanie liniowe. Po zróżniczkowaniu danego wyrażenia, podstawieniu do równania i uwzględnieniu, że
otrzymujemy równanie liniowe
w którym funkcja r(x) jawnie nie występuje.
RÓWNANIA CLAIRUTA
I LAGRANGE'A
I. Równania Clairuta
Równaniem różniczkowym Clairuta nazywamy równanie postaci
w którym o funkcjach y' oraz f zakładamy różniczkowalność w pewnych przedziałach (pierwszej względem x, drugiej względem y').
Różniczkując równanie stronami względem x, otrzymujemy
skąd
Należy rozpatrzyć więc dwa przypadki y''=0 lub x+f'(y')=0.
Jeżeli y''=0 to y'=C.
Poszukiwana całka powinna spełniać równanie Clairuta; z podstawienia ostatniej wartości do wyjściowego równania otrzymujemy całkę ogólną równania:
Jest to jednoparametrowa rodzina linii prostych.
Drugi przypadek gdy x+f'(y')=0.
Jeśli to równanie ma całkę spełniającą również równanie, to równanie linii całkowej odpowiadającej tej całce otrzymamy w postaci równań parametrycznych traktując y' jako parametr. Linia ta jest obwiednią rodziny linii prostych i jest całką osobliwą równania Clairuta.
II. Równania Lagrange'a
Równaniem różniczkowym Lagrange'a nazywamy równanie postaci
w którym o funkcjach f i g zakładamy, że są danymi funkcjami klasy C1 w pewnym przedziale oraz f(y')≠y' (tzn. że równanie to nie jest równaniem Clairuta). Poszukujemy rozwiązań równania różniczkowego posiadających drugie pochodne ciągłe.
Po zróżniczkowaniu stronami względem x mamy
Podstawiając y'=p, y''=dp/dx, przy założeniu, że xf'(p)+g'(p)≠0, otrzymujemy
Jeżeli licznik p - f(p) jest równy zeru przy wartościach p1,p2,...,pk, to przedział zmienności p rozbijamy na rozłączne przedziały nie zawierające punktów pi (i=1,2,...,k). W każdym z nich pochodna dp/dx zachowuje stały znak, co oznacza, że p jest funkcją ściśle monotoniczną zmiennej x. Istnieje więc funkcja odwrotna x=x(p) różniczkowalna w odpowiednim przedziale; ponieważ
przy założeniu że dp/dx≠0, które jest spełnione, więc traktujemy w równaniu x jako zmienną zależną, a p jako zmienną niezależną otrzymujemy równanie
które jest liniowe. Z rozwiązania tego równania otrzymujemy x jako jawną funkcję p i stałej dowolnej C ,tzn. x=h(p,C).
Równanie zapisać teraz możemy w postaci y=xf(p)+g(p), a po uwzględnieniu istniejących związków w postaci
Równania te określają rozwiązanie naszego równania w postaci parametrycznej (parametrem jest p).
Rozpatrzmy na koniec wartości pi, przy których zachodzi równość pi-f(pi)=0; wówczas równanie ma całkę
której wykresem jest prosta.
RÓWNANIA ZUPEŁNE
I CZYNNIK CAŁKUJĄCY
I. Równania różniczkowe zupełne
Równaniem różniczkowym zupełnym nazywamy równanie różniczkowe rzędu pierwszego danym postacią
w którym funkcje P(x,y) i Q(x,y) są ciągłe w pewnym obszarze D i takie że wyrażenie
jest różniczką zupełną pewnej funkcji dwóch zmiennych F(x,y) określonej w obszarze D. Oznacza to, że w obszarze D istnieje taka różniczkowalna funkcja F(x,y), że zachodzą związki:
w każdym punkcie tego obszaru.
Jeżeli funkcje P(x,y) i Q(x,y) są klasy C1 w obszarze jednospójnym D, to warunkiem koniecznym i wystarczającym na to, aby wyrażenie było różniczką zupełną w tym obszarze, jest spełnienie równości
w każdym punkcie obszaru D.
Jeżeli wyrażenie
jest przy danych założeniach różniczką zupełną funkcji to równanie
gdzie C jest stałą dowolną, a punkty (x,y) należą do obszaru D, określa wszystkie rozwiązania równania zypełnego.
II. Czynnik całkujący
Wróćmy do równania różniczkowego postaci
gdzie P i Q są klasy C1 w badanym obszarze.
Jeżeli nie jest spełniony warunek
to nasze równanie nie jest równaniem zupełnym. Może jednak istnieć taka funkcja m(x,y)≠0 w rozpatrywanym obszarze, że jeżeli pomnożymy przez nią obie strony równania różniczkowego, to otrzymane w ten sposób równanie
jest już równaniem zupełnym, tzn. spełniony jest warunek dla równania
w obszarze D. Taką funkcje m(x,y) nazywamy czynnikiem całkującym równania. Można wykazać, że dla każdego równania różniczkowanego danego w tej postaci istnieje nieskończenie wiele czynników całkujących; znalezienie ich jednak w ogólnym przypadku prowadzi do rozwiązania równania różniczkowego rzędu pierwszego o pochodnych cząstkowych, z funkcją niewiadomą m(x,y), które jest na ogół trudniejsze do rozwiązania niż proste równanie wyjściowe.
Jeżeli funkcje P(x,y) i Q(x,y) są klasy C1 w obszarze jednospójnym D, Q(x,y)≠0 oraz wyrażenie
jest funkcją tylko zmiennej x, to istnieje czynnik całkujący m(x) równania, który jest funkcją tylko zmiennej x określony równością:
Jeżeli funkcje P(x,y) i Q(x,y) są klasy C1w obszarze jednospójnym D, P(x,y)≠0≠ oraz wyrażenie
jest funkcją tylko zmiennej y, to istnieje czynnik całkujący m(y) równania, który jest funkcją tylko zmiennejy, określony równością
Jeżeli funkcje P(x,y) i Q(x,y) są klasy C1 w obszarze jednospójnym D oraz istnieją takie dwie funkcje f(x) i g(y) spełniające tożsamościowo równość
to istnieje czynnik całkujący m(x,y) będący iloczynem funkcji φ(x) oraz ψ(x) określonych
RÓWNANIA RÓŻNICZKOWE LINIOWE O WSPÓŁCZYNNIKACH STAŁYCH
I. Równanie różniczkowe liniowe rzędu drugiego
Równanie różniczkowe liniowe rzędu drugiego o współczynnikach stałych ma postać
dla a≠0.
Równanie to jest liniowe względem y i jej pochodnych, natomiast funkcja f zmiennej x może być dowolnej postaci, a litery a, b oraz c oznaczają dowolne stałe.
Jeżeli w równaniu jest f(x)=0, czyli równanie ma postać
to równanie nazywamy równaniem jednorodnym; w przypadku przeciwnym nazywamy równaniem niejednorodnym.
Jeżeli znamy rozwiązanie ogólne y1(x; C1, C2) równania jednorodnego oraz jakieś rozwiązanie szczególne y2(x) równania niejednorodnego, to rozwiązanie ogólne równania niejednorodnego wyraża się wzorem
Jeżeli znamy dwa rozwiązania szczególne u1(x) i u2(x) równania jednorodnego to rozwiązanie ogólne tego równania wyraża się wzorem
przy założeniu, że funkcje u1(x) oraz u2(x) są liniowo niezależne.
II. Równanie liniowe jednorodne
Jak już stwierdziliśmy równanie różniczkowe liniowe jednorodne rzędu drugiego o współczynnikach stałych ma postać
przy a≠0.
Dla równań tej postaci zachodzi następujące twierdzenie:
Przez każdy punkt (x0,y0) płaszczyzny Oxy przechodzi dokładnie jedna linia całkowa o równaniu y=g(x) taka, że styczna do niej w tym punkcie tworzy z dodatnim zwrotem osi Ox dany z góry kąt φ≠0.5.
Mówiąc inaczej, rozwiązanie równania otrzymujemy zawsze w postaci funkcji jawnej y=g(x), spełniającej przy dowolnych wartościach x0, y0, y1 warunki początkowe
Jeżeli w równaniu podstawimy
to po podzieleniu przez erx otrzymamy równanie
zwane równaniem charakterystycznym równania.
Jeżeli b2-4ac>0, czyli równanie to ma dwa różne pierwiastki r1, r2, to równanie jednorodne ma rozwiązanie ogólne postaci
Jeżeli b2-4ac=0, czyli równanie ma jeden pierwiastek podwójny r1=r2, to równanie jednorodne ma rozwiązanie ogólne postaci
Jeżeli zaś b2-4ac<0, czyli równanie kwadratowe ma dwa różne pierwiastki zespolone r1=-βi, r2=+βi, to równanie jednorodne ma rozwiązanie ogólne postaci
gdzie
III. Równanie różniczkowe liniowe niejednorodne
Jak wiemy równanie liniowe niejednorodne rzędu drugiego o współczynnikach stałych ma postać
Dla równań tej postaci zachodzi następujące twierdzenie:
Jeżeli f(x) jest funkcją ciągłą w przedziale <x<β, to przez każdy punkt (x0,y0), gdzie <x0<β, płaszczyzny Oxy przechodzi dokładnie jedna linia całkowa o równaniu y=g(x) taka, że styczna do niej tworzy z dodatnim zwrotem osi Ox dany z góry kąt φ≠0.5.
Mówiąc inaczej, rozwiązanie równania niejednorodnego, gdzie f(x) jest funkcją ciągłą w przedziale <x<β, otrzymujemy w postaci jawnej funkcji y=g(x) spełniającej przy dowolnych wartościach x0, y0, y1 warunki początkowe
Jak było podane wcześniej całkę ogólną równania otrzymujemy jako sumę
gdzie y1 jest całką ogólną równania jednorodnego, a y2 jakimś rozwiązaniem szczególnym naszego równania. Rozwiązanie y2 znajdujemy zazwyczaj bądź metodą przewidywania bądź metodą uzmienniania stałej.
RÓWNANIA RZĘDU DRUGIEGO
SPROWADZALNE DO RÓWNAŃ RZĘDU PIERWSZEGO
I. Równania różniczkowe typu F(x,y',y'')=0
Równania różniczkowe rzędu drugiego, w którym y nie występuje w sposób wyraźny rozwiązujemy przez podstawienie
tzn. traktując pochodną y' jako funkcję x. Wówczas y''=p' i otrzymujemy równanie różniczkowe rzędu pierwszego
|
|
|
|
II. Równanie różniczkowe typu F(y,y',y'')=0
Równanie różniczkowe typu
tzn. równanie różniczkowe rzędu drugiego, w którym x nie występuje jawnie, rozwiązujemy przez podstawienie
tzn. traktując pochodną y' jako funkcję zmiennej y. Wówczas jest
a równanie przekształca się w równanie rzędu pierwszego.
III. Równania różniczkowe jednorodne względem y, y',y''
Równanie różniczkowe rzędu drugiego, jednorodne względem y, y',y'', rozwiązujemy przez podstawienie
gdzie u jest funkcją x, skąd
Podstawienie to sprowadza dane równanie do równania rzędu drugiego, którego zmienna zależna nie występuje w sposób wyraźny.
RÓWNANIA RÓŻNICZKOWE LINIOWE
RZĘDU N
RÓWNANIA EULERA
I. Równania różniczkowe liniowe rzędu n
Równaniem różniczkowym liniowym rzędu n o współczynnikach stałych nazywamy równanie postaci
Równanie to, będące bezpośrednim uogólnieniem równania rzędu drugiego jest liniowe względem y i wszystkich jej pochodnych; występuje w równaniu współczynniki a0, a1,...,an są stałe, a f(x) jest dowolną funkcja. Jeżeli f(x)=0, równanie to, zazwyczaj postaci
nazywamy równaniem jednorodnym, a w przypadku przeciwnym - równaniem niejednorodnym.
Jeżeli u1, u2, ..., un są dowolnymi, lecz niezależnymi liniowo rozwiązanymi równaniami jednorodnego, to rozwiązanie ogólne tego równania ma postać
Rozwiązanie ogólne y(x; C1,C2, ..., Cn) równania niejednorodnego otrzymujemy jako sumę rozwiązania ogólnego y1(x; C1,C2,..., Cn) równania jednorodnego i jakiegoś rozwiązania szczególnego y2(x) równania niejednorodnego, czyli
Rozwiązanie szczególne y2(x) znajdujemy zazwyczaj bądź metodą przewidywania, bądź metodą uzmienniania stałych.
Zajmiemy się rozwiązywaniem równani jednorodnego. Przewidujemy, że równanie to ma rozwiązanie szczególne postaci
Po podstawieniu tych wartości do równania i po przedzieleniu przez erx≠0 otrzymujemy równanie charakterystyczne:
Pierwiastki tego równania nazywamy pierwiastkami charakterystycznymi wyjściowego równania.
Jeżeli równanie ma n różnych rzeczywistych pierwiastków r1,r2,...,rn to równanie ma rozwiązanie ogólne postaci
Jeżeli równanie ma charakterystyczne ma k różnych pierwiastków rzeczywistych r1,r2,...,rk oraz n-k różnych parami sprzężonych pierwiastków zespolonych ri=i+iβ1, rj=i-iβ1, to rozwiązanie ogólne równania równa się sumie wyrażeń
oraz wyrażeń
Jest to możliwe wówczas, gdy n-k jest liczbą parzystą. Rozwiązanie to możemy zapisać więc w postaci
Jeżeli wreszcie równanie charakterystyczne ma pierwiastki jednokrotne i wielokrotne (zarówno rzeczywiste jak i zespolone), to rozwiązanie ogólne równania składa się z sumy wyrażeń postaci (dla jednokrotnych pierwiastków rzeczywistych), wyrażeń postaci (dla jednokrotnych pierwiastków zespolonych), wyrażeń postaci
oraz wyrażeń postaci
dla k-krotnych pierwiastków zespolonych parami sprzężonych.
II. Równania Eulera
Uogólnieniem równania różniczkowego liniowego o stałych współczynnikach rzędu drugiego jest równanie różniczkowe postaci
zwane równaniem różniczkowym Eulera. W równaniu tym a, b, c są stałe, a równanie jest liniowe względem y i jej pochodnych.
Jeżeli f(x)=0, czyli równanie Eulera ma postać
nazywamy go równaniem jednorodnym, w przeciwnym przypadku równaniem niejednorodnym.
Jeżeli u1(x) i u2(x) są dwoma liniowo niezależnymi rozwiązaniami szczególnymi równania jednorodnego, to rozwiązanie ogólne y1(x; C1, C2) otrzymujemy jako sumę
Rozwiązanie ogólne równania niejednorodnego otrzymujemy w postaci
gdzie y2 jest jakimś rozwiązaniem szczególnym. Rozwiązanie szczególne znajdujemy zazwyczaj metodę przewidywań lub metodą uzmienniania stałych.
Rozwiązanie równania jednorodnego przewidujemy w postaci funkcji potęgowej
Przy założeniu, że xr≠0, po podstawieniu do równania i po uproszczeniu otrzymujemy równanie charakterystyczne
czyli
Jeżeli delta (a-b)2-4ac>0, to równanie charakterystyczne ma dwa różne pierwiastki rzeczywiste r1 i r2, a równanie jednorodne ma rozwiązanie ogólne w postaci
Jeżeli delta jest równa zero, to równanie ma jeden pierwiastek rzeczywisty podwójny r1=r2, a równanie jednorodne ma rozwiązanie ogólne w postaci
Jeżeli zaś delta jest ujemna, to równanie ma dwa różne pierwiastki zespolone sprzężone r1=-βi, r2=+βi a równanie jednorodne ma rozwiązanie ogólne w postaci