Prawo gospodarcze publiczne 5.10.2007

Stosunki społeczne nastawione na świadome zaspakajanie potrzeb to stosunki gospodarcze. A celem człowieka jest również zaspakajanie potrzeb.

Procesy gospodarcze:

• podział

• gospodarowanie

• usługi wymiana

• konsumpcja

Świadoma działalność człowieka to zaspakajanie potrzeb.

Proces gospodarczy= działalności gospodarczej. Ponieważ z czasem proces gospodarowania zamienił się na działalność gospodarczą. Działalność gospodarcza wykonywana jest przez podmioty gospodarcze. Podmiotem tej działalności jest: produkcja, wymiana, usługi i podział produktu. Procesy produkcji tworzą skomplikowane więzi.

Procesy produkcji i wymiany tworzą skomplikowaną więź stosunków społecznych zwanych stosunkami gospodarczymi, które mogą być stosunkami prywatnymi o charakterze poziomym tzw. prawo prywatne jak i pionowym czyli prawo publiczne.

Na pojęcie gospodarki składa się suma procesów gospodarczych, podmiotów gospodarczych łączących je w danym miejscu i czasie stosunków gospodarczych.

Podział gospodarki ze względu na cel produkcji:

1. Naturalna- w pełni występuje w wspólnocie pierwotnej. W feudalizmie, niewolnictwie i socjialniźmie ma dominujący charakter i występuje z inną gospodarką (pieniężną)

2. Towarowa- Powstała na podstawie rozwoju społecznego. Występowała w niewolnictwie, feudaliźmie, socjaliźmie.Była różna bo zmieniała się jej treść która była towarem( jakiś towar, pieniądz, niewolnik, treść intelektualna). Zmieniał się podział własności środków produkcji.

3. Towarowo-pieniężna - Pojęcie towaru w tym przypadku będzie dotyczyło pieniądza. Wartość towaru wyrażona w pieniądzach.

4. Pieniężna- konieczne jest tu sprawdzenie ile pieniądza jest w obiegu, jego akumulacji, jaka forma będzie pieniądza zarówno w kraju jak i na świecie, oszczędności.

Podział gospodarki ze względu na własność środków produkcji

1. Prywatna

2. Publiczną

Kolejny podział gospodarki:

1. Produkcja

2. Usługi

3. Wymiana

4. Podział

5. Wzrost gospodarczy

Podział gospodarki zewzględu na jej sposób wykorzystywania:

1. Funkcjonująca na podstawie praw ekonomicznych, których działania są chronione przez państwo

2. Gospodarka kierowana przez państwo na podstawie praw stanowionych przez państwo z wyłączeniem lub ograniczeniem działania obiektywnych praw ekonomicznych

Podział gospodarki ze względu na jej zakres:

1. Mikroekonomiczna- to działalność gospodarcza pojedynczych przedsiębiorstw lub konsumentów tak zwana gospodarka domowa

2. Makroekonomiczna- na jej pojęcie składa się proces gospodarczy podejmowany przez ogół podmiotów gospodarczych w warunkach określonego czasu i mniejsca. Może dotyczyć danego kraju tak zwana gospodarka narodowa, może obejmować 2, 3 i więcej państw i mówimy wtedy o gospodarce ponad narodowej( europejska albo światowa)

Ewolucja zasad gospodarowania:

1. Merkantylistyczny porządek gospodarczy państwa absolutystycznego- pierwszą ideą było: zasobność państwa zależy o czsie sprawowania władzy. Państwo powinno aktywnie popierać dlatego widzą oni w państwie instytucje, która powinna aktywnie działać w gospodarce, podejmować działania policyjne aby osiągać równomierny wzrost gospodarczy, by osiągnąć dobrobyt i szczęśliwość narodu. Konsekwencją tego jest uznanie, że na państwie ciąży obowiązek podejmowania stałych działań i popieranie gospodarki we wszystkich jej działaniach.

W Europie Środkowej merkantylizm nazywany był kameralizmem. Kameralizm kładzie nacisk na gromadzeniu pieniądza.

Merkantylizm i kameralizm pozornie były nastawione na rynek wewnętrzny np. Rzemiosło. Kładziono nacisk na przemysł by wzmocnić państwo.

Merkantylizm objął wszystkie dziedziny gospodarki. Jego postulaty to: ujednolicenie miar i wag, rozbudowa dróg, rozwój kopalnictwa, metali szlachetnych. Protekcjonizm celny będzie sprzyjał ochronie gospodarki narodowej zwłaszcza wyrobów gotowych oraz popieranie eksportu dóbr będących w nadmiarze w kraju. Integracja wewnętrzna realizowała się także przez standaryzacje systemu podatkowego. Specyfiką epoki merkantylizmu było tworzenie przez państwo własnych manufaktur, kopalń i innych zakładów produkcyjnych. Rozwój ich doprowadził w XVIII wieku do rozbudowy gospodarki. Od XVIII wieku państwo rozszerzyło swą działalność na strefę usług o charakterze publicznym np poczta. Efektem było przełamanie monopolu cechów( rzemiosła) i ustanowienie wolności wykonywania rzemiosł. Podstawą organizacyjną państwa w tym okresie była biurokracja racjonalnie zorganizowana, pojawiają się też tu podatki. Podstawą istoty podatku jest powołanie się przez organ państwa na podstawę prawną i wskazanie celu na jaki będzie przeznaczony.

2. Liberalna autonomia gospodarcza- podstawowym założeniem jest to, że gospodarka to działalność wielu uczestniczących w obrocie jednostek. Punktem wyjścia dla tej koncepcji było założenie że cele kolektywne(państwa, gminy) opierają się na celach jednostki, tym samym odzwierciedleniem dążeń do wolności gospodarczej i politycznej było założenie swobody działalności jednostki. Źródła liberalizmu: fizjokratyzm, na podstawie tego,że przyroda kieruje się pewnego rodzaju samoregularnością, a państwo powinno powstrzymać się od ingerowania w gospodarkę, gdyż ta będąc organizmem naturalnym posiada cechę samoregulacji, w konsekwencji porządek społeczny powinien kierować się na 3 filarach natury i wolności gospodarowania i wolność osobista.

Adam Smith, Damian Ricardo, Bentham, Mill- zgodnie z ich koncepcjami porządek gospodarczy powstaje poprzez wolność jednostek na rynku na którym w pełni autonomiczny w swoich działaniach gospodarujący obywatele oferują swoje towary i usługi w ramach podziału pracy i zgodnie z zasadą pełnej konkurencji, która ma być zasadą nadrzędną. W modelu tym brak jest podstaw do ingerencji państwa w gospodarkę. Doktryna liberalizmu zakazuje reklamentacji gospodarki przez państwo na rzecz nieskrępowanej wolności jednostki w sferze działań gospodarczych. W myśl doktryny liberalizmu działanie państwa w sferze gospodarki powinno ograniczać się do stworzenia porządku prawnego umożliwiającego swobodny opływ gospodarczy. W pozostałych kwestiach działanie państwa ma mieć charakter wyjątkowy i może dotyczyć tylko tych sfer, których na skutek obrotu gospodarczego mogłoby nastąpić zagrożenie dóbr osobistych i prawnych osób trzecich(zdrowie, życie, wolność) lub dóbr powszechnych.

Efekt liberalizmu: zniesienie feudalnych ograniczeń oraz rezygnacja z kontroli ceł i ustanawiania ceł wywozowych.

Liberalizm zakłada rozdział gospodarki od państwa, rezygnacja z gospodarczego dobrobytu obywateli jako celu państwa. Podstawowym zadaniem państwa w liberalizmie stała się ochrona wewnętrzna i zewnętrzna porządku, która miała zapewnić sprawnie działający rynek. Działalność gospodarcza stała się wyłącznie kwestią samych podmiotów zainteresowanych, które podejmowały rozstrzygnięcia co i jak mają produkować. Cechą charakteryzującą liberalizm było to, że państwo zaczęło się wyzbywać swoich własności i wycofywać się z działalności wcześniej podjętej.

3. Interwencjonistyczny porządek gospodarczy- pojawił się u schyłku XIX wieku i był efektem kryzysu liberalizmu. Pierwszym symptomem był krach na giełdzie w USA. Okazało się że rozwój gospodarki nie ma stałego charakteru. Państwo zaczęło ponownie uczestniczyć w gospodarce, po I wojnie światowej państwo zaczęło nacjonalizować niektóre gałęzie przemysłu. Według koncepcji Keynsa państwo nie może wpływać na gospodarkę incydencjalnie, gdyż głównym zadaniem państwa powinno być unikanie problemów, dlatego też państwo powinno kontrolować dbałość o zachowanie zasady konkurencji, oddziaływać na podaż pieniądza prowadząc określoną politykę bankową, proces inwestycji, które mogą prowadzić do zadłużenia państwa ale nie mogą doprowadzić, zakłócić funkcjonowanie gospodarki.

12.10.2007

Gospodarka planowa

-Rynek ma zastąpić plan centralny. Określający wielkość produkcji i struktury stosownej do potrzeb gospodarki i społeczeństwa.

-Brak własności indywidualnej zamiast jej jest własność społeczna.

Istota gospodarki planowej to skupienie wszystkich decyzji gospodarczych na szczeblu centralnym. Instrumentem koordynującym był plan centralny gospodarki.

W początkowym okresie funkcjonowania gosp. planowej rozwój gospodarczy oparty był na klasycznej metodzie nakazowo rozdzielczej. Spowodowało to wyłączenie uprawnień przedsiębiorstw do decydowania o kierunkach rozwoju, produkcji i w praktyce wyłączyło ekonomiczną funkcję odpowiedzialności majątkowej przedsiębiorstw. W modelu tym określone towary miały swoją cenę ale nie była ona wynikiem działania praw rynku ale instrumentem państwowego centralnego planu.

Funkcja pieniężna została zredukowana do jednostki rachunkowej jako podstawy obliczania wykonania planu.

W 70 latach przeprowadzono próby zmiany reform które zmierzały do zmiany charakteru planowania poprzez odejście od dyrektywnych wskaźników na rzecz indykatywnego charakteru norm planowych.

Gospodarka rynkowa

Próba racjonalizacji gospodarki socjalistycznej za pomocą wybranych instrumentów gospodarki rynkowej. Podejmowana była w okresie transformacji ustrojowej w latach 67-89.

Współczesna koncepcja gospodarczo-polityczna to gospodarka rynkowa. W tym modelu podstawowe środki produkcji są przedmiotem własności indywidualnych. Wszystkie rozstrzygnięcia dotyczące podziału produkcji, konsumpcji podejmowane są przez pojedyncze podmioty czyli konsumentów i producentów. System ten zakłada swobodę podejmowania działalności gospodarczej, swobodę kontaktów wyboru zawodu konsumpcji.

Na płaszczyźnie ekonomicznej konsumenci w rezultacie swobodnych decyzji mają wpływ na ceny i oni ostatecznie rozstrzygają o sukcesie producenta. Jeżeli konsumenci uznają wartość określonego produktu za przewyższającą jego wartość to wówczas spada popyt. Jeżeli konsumenci uznają wartość określonego produktu za przewyższającą wartość produktu podobnego to powoduje że wzrasta popyt, wzrastają ceny.

W efekcie następuje rozwój produkcji a wolny rynek dopuszczając konkurencje stwarza możliwość dla produkcji podobnego dobra przez innych producentów co powoduje wzrost podaży, spadają ceny i zyski aż do względnego wyrównania kosztów produkcji i sprzedaży, wszystko to wymusza na producencie podejmowanie decyzji z zakresu postępów technologicznych. Decyzje podejmowane są na podstawie badań.

Cena rynkowa powinna oscylować w okolicach punktu równowagi których potrzeby konsumentów realizowane są w wymiarze zbliżonym do optymalnego.

Rola państwa w tym modelu jest ograniczona jeżeli chodzi o wpływ na gospodarkę w państwie. Państwo musi zostawić do dyspozycji podmiotom gospodarczym podstawowe zasady prawa prywatnego swoboda podejmowania umów. Musi być zapewniona egzekucja prawa, procedura prawa organu.

Najogólniej można stwierdzić, że pr. gospodarcze to system zasad i norm prawnych o istotnym znaczeniu dla gospodarowania w szczególności regulujących oddziaływanie państwa na gospodarkę.

Europejskie prawo gospodarcze

Jest to prawo które pochodzi od organu wspólnoty europejskiej regulujące procesy gospodarcze w ramach wspólnoty. W jego zakresie mieści się również oddziaływanie organów wspólnoty i państw członkowskich na gospodarkę wspólnoty i gospodarkę państw członkowskich.

Celem wspólnoty jest cel ekonomiczny zrealizowany głównie dzięki traktatowi wspólnoty i prawie gospodarczemu europejskiemu

2 zasady: pomocniczości i proporcjonalności.

Te zasady obowiązują bezpośrednio w państwach członkowskich i korzystają z przywilejów pierwszeństwa stosowania. Konsekwencją tego jest obowiązywanie w państwach członkowskich w ustalonym zakresie europejskiego prawa gospodarczego obok norm prawa .gospodarczego wewnętrznego.

Zasady prawa gospodarczego

(nie ma zapisanych ich w konstytucji)

1.otwartości konstytucji

2. demokratycznego państwa prawnego

3. sprawiedliwości społecznej

4. pomocniczości

5. proporcjonalności

6. społecznej gospodarki rynkowej

Ad.1, otwartości konstytucji

Oznacza że ustawa zasadnicza ma charakter neutralny w stosunku do ustroju gospodarczego. Ustawodawca nie opowiedział się za żadnym systemem gospodarczym. Ta neutralność ma charakter względny gdyż zasada zawiera istotne ustanowienia dla organizacji gospodarki. Czyli prawa podstawowe i społeczne zadania państwowe. Każdy zastosowany przez władze publiczną środek ingerencji w gospodarkę musi wykazywać się zgodnością z postanowieniami konstytucji.

Ad.2, demokratycznego państwa prawnego

Wyznacza nam granice oddziaływania państwa na gospodarkę. Z punktu widzenia prawa gospodarczego publicznego istotne jest przede wszystkim związanie państwa z prawem w jego relacjach z obywatelami. Wykaz ten mamy w art. 7 konstytucji zgodnie z tym wszystkie organ y władzy państwowej muszą muszą działać na podstawie i w granicach prawa. Brak formalnej legitymacji do działania jest równoznaczny z zakazem takiego działania a wszelkie wykroczenie poza ramy legitymacji ustawy tej oznacza bezskuteczność prawną podjętych działań. Zgodnie z zasadą państwa prawnego władza publiczna ma obowiązek wykonywać swe kompetencje z uwzględnieniem gwarancji w sferze praw i wolności jednostek oraz realizacji celów sprawiedliwości społecznej.

Ad.3, sprawiedliwości społecznej

Jest to koncepcja co do roli państwa w życiu społecznym i gospodarczym zobowiązanego do stworzenia porządku sprawiedliwości społecznej zgodnie z tą koncepcją, ona ma miejsce gdy likwidujemy różnice społeczne. Państwo jest zobowiązane do stałej ingerencji w sferę wolności i podstawowe prawo jednostki w celu realizacji sprawiedliwości społecznej.

Ad.4, pomocniczości

Występuje również w prawie europejskim i dotyczy relacji między kompetencjami i państw członkowskich. Zgodnie z art. 5 traktatu wspólnota działa w granicach traktatowych zgodnie z celami w nim określonymi.

Zasada pomocniczości kompetencje podzielone są pomiędzy wspólnotę a państwami członkowskimi. W tych dziedzinach podejmuje ona działanie tylko wówczas i tylko w takim zakresie jakim celem proponowanych działań nie mogą być osiągnięte na poziomie wspólnoty. Działania wspólnoty nie wykracza poza to co jest konieczne dla osiągnięcia celu. Państwo musi ograniczać środki wspierające gospodarkę do niezbędnego minimum bo nie mogą one ograniczać samodzielności, wolności i indywidualnej aktywności jednostek W życiu gospodarczym państwo ma obowiązek pomocy. Realizuje je w następujących sytuacjach:

- kiedy jako podmiot wpływa na przebieg procesów gospodarczych po przez kierowanie, nadzorowania, kontrolę i reglamentację działalności gospodarczej

- gdy uczestniczy bezpośrednio w życiu gospodarczym jako publiczny przedsiębiorca.

Te działania państwa są ograniczone przez zasadę pomocniczości zarówno w relacjach: państwo-jednostka jak i w relacjach państwo-gospodarka.

26.10.2007

Zasady

Każda dyscyplina naukowa posiada zasady. Prawo gospodarcze publiczne nie jest wyjątkiem i również posiada zasady.

Konstytucja RP nie zawiera pełnego katalogu zasad prawo gospodarczego -musimy się tu odwołać do praktyki i doktryn( na egzaminie będzie pytanie dotyczące niepełnego katalogu zasad w konstytucji).

W konstytucji możemy wyróżnić następujące zasady:

1. Zasada otwartości konstytucji

2. Zasada demokratycznego państwa prawnego

3. Zasada sprawiedliwości społecznej

4. Zasada pomocniczości

5. Zasada proporcjonalności

6. Zasada społecznej gospodarki rynkowej

Na egzaminie będzie zadanie opisowe- omów jedna z zasad( będzie któraś z w/w)

Ad 1.

Ustawa zasadnicza ma charakter neutralny w stosunku do ustroju gospodarczego gdyż ustawodawca nie opowiedział się w konstytucji za określonym systemem gospodarczym.

Ta neutralność czy tez otwartość jest względna gdyż konstytucja zawiera istotne postanowienia dla organizacji gospodarki, czyli np. prawo podstawowe, społeczne zasady państwa.

Ad 2.

Zasada demokratycznego państwa prawnego wyznacza granice oddziaływania państwa na gospodarkę. Z punktu widzenia demokratycznego państwa prawnego najistotniejsze jest określenie relacji pomiędzy państwem a obywatelem( bazujemy tu na artykule 7 konstytucji RP) -organy władzy publicznej działają na podstawie i w granicach prawa, co oznacza, że organy władzy publicznej działają na podstawie prawa. Każdy organ działa na podstawie ustawowego upoważnienia do działania- mówimy, że jest to tzw. formalna legitymacja do działania. Mówi się też o formalnej legitymacji do działania- oznacza to, to, iż, w jakich granicach może działać organ, a zatem formalna i materialna legitymacja do działania jest ze sobą związana.

Ad 3.

Uważa się,że zasada sprawiedliwości społecznej jest tożsama z zasadą solidarności społecznej- oznacza to, że ma ona określać wsparcie koncepcji, co do roli państwa w życiu społecznym i gospodarczym. Zgodnie z ta zasadą państwo ma za zadanie stworzyć system,porządek oraz ład sprawiedliwości społecznej ukierunkowany na wyrównanie różnic społecznych. Z mocy tej zasady państwo zobowiązane jest do systematycznej interwencji w sferę wolności i podstawowych praw jednostki w celu realizacji sprawiedliwości społecznej np. ingerencja ministerstwa sprawiedliwości.

Ad 4.

Zasada pomocniczości- znamy ją, bo była wymieniona i omawiana przy prawie europejskim. Zasada pomocniczości oznacza relację i podział kompetencji wspólnoty i państw członkowskich. Zgodnie z artykułem traktatu powiedziane jest,że wspólnota działa w granicach traktatowych kompetencji zgodnie z celami w nim zawartymi. Podejmuje, więc działania tylko wówczas tylko w takim zakresie, jakim proponowane działania i ich cele nie mogą być osiągnięte na poziomie wspólnoty. Działania wspólnoty nie wykraczają, zatem za to, co jest konieczne do osiągnięcia celu traktatu.

W prawie krajowym oznacza to, że państwu przypada rola niewiodąca a jedynie pomocnicza.

Nie może ona odbierać kompetencji organizacjom przedsiębiorstwo, nie może nadmiernie ingerować w sferę gospodarczą ze szkodą dla wolności gospodarczych obywatelskich. Państwo jest zobowiązane stosować środki wspierające gospodarkę jedynie w wymiarze niezbędnego minimum, dlatego, że nie może ograniczać samej wolności, odpowiedzialności i indywidualnej działalności jednostki.

Niewiodąca życiu gospodarczym państwo realizuje ten obowiązek dwóch sytuacjach:

1. Po pierwsze, kiedy jako podmiot wpływa na przebieg procesów gospodarczych prze kontrolowanie, nadzorowanie, kierowanie i reglamentowanie działalności gospodarczej.

2. Po drugie może także uczestniczyć w życiu gospodarczym jako podmiot i przedsiębiorca- staje się podmiotem działalności gospodarczej.

Pojawia się zasada pomocniczości- ogranicza zakres działalności państwa.

Ad.5

Zasada proporcjonalności wynika z prawa wspólnotowego. Wynika to z artykułu 5 traktatu- działanie wspólnoty nie wykracza po za to, co jest konieczne dla osiągnięcia celu. Zgodnie z opracowanym testem konieczności środka przez ETS ( europejski trybunał sprawiedliwości) mówi się o trójstopniowym środku konieczności:

1. Po pierwsze jest konieczny, gdy jest proporcjonalny, jeżeli jest odpowiedni dla określonego celu i nie wykracza poza niego. Jeżeli mamy możliwość wyboru środków to musimy wybierać najmniej uciążliwy( dyrektywa jest wtedy najmniej uciążliwa)

2. Po drugie jest konieczny, kiedy jest współmierny, czyli proporcjonalny w stosunku do nakładanych ograniczeń.

Artykuł 31 konstytucji RP podaje nam ograniczenia do zasady proporcjonalności:

• Porządek i bezpieczeństwo publiczne

• Ochrona środowiska

• Zdrowie

• Moralność

albo

• Wolności innych osób

Tylko te wyżej wymienione przypadki ograniczają sferę wolności.

W polskim systemie prawnym zasada proporcjonalności wyznacza granice dopuszczalnego ograniczenia wolności i praw podmiotowych. Ważny interes gospodarczy może nam dyktować i ograniczyć.

Ad.6

Zasada społecznej gospodarki rynkowej -to podstawowa konstytucyjna zasada prawa gospodarczego wyznaczająca prawne ramy( rady) oddziaływania państwa na gospodarkę. Artykuł 20 konstytucji stanowi, iż społeczna gospodarka rynkowa oparta jest na wolności działalności gospodarczej, własności prywatnej, solidarności, dialogu i współpracy partnerów społecznych. Zgodnie z tą deklaracja na straży porządku gospodarczego RP stoi konstytucja, z którą są związane organy władzy publicznej(, czyli parlament i rząd) oraz inni uczestnicy życia gospodarczego

Społeczna koncepcja gospodarki rynkowej to koncepcja polityczno- gospodarcza ukierunkowana na syntezę zagwarantowania przez państwo wolności gospodarczej oraz bezpieczeństwa publicznego( zewnętrznego) i sprawiedliwości społecznej.

To określenie społeczna i oznacza,że gospodarka i wolność rynkowa może być ograniczona ze względów społecznych gdyby spowodowała społeczne, niepożądane rezultaty, lub gdyby okazała się niewystarczająca. Istotą tej koncepcji jest powiązanie wolności gospodarczej z wyrównaniem różnic społecznych. Z założeń gospodarki rynkowej wynika, że w ramach porządku społecznego realizowane są następujące cechy: wolność i sprawiedliwość społeczna realizowana równolegle w sposób niepodzielny jako dwa wymiary jednego procesu gospodarczego.

Elementem społecznej gospodarki rynkowej jest pomoc socjalna, stanowi to obciążenie dla budżetu. Działalność socjalna państwa przekracza możliwości rozwojowe gospodarki i następuje niepożądana ewolucja systemu społecznej gospodarki rynkowej w kierunku gospodarki socjalno- państwowej.

Polityka społeczna jako część społecznej gospodarki rynkowej powinna, więc zdystansować od gospodarki socjalnej gdyż podstawową cechą społecznej gospodarki rynkowej jest traktowanie elementu społecznego jako immanentnego elementu systemu gospodarki rynkowej a nie, jako redystrybutywnej działalności państwa.

Podstawowym celem gospodarki rynkowej będzie zawsze podział produktów osiągniętych w ramach wymiany i współpracy rynkowej- podział ten ma być sprawiedliwy i ma on zaspokajać roszczenia wszystkich obywateli a nie pomoc socjalna.

Kolejną zasadą jest zasada wolności gospodarczej- najważniejsza zasada prawa publicznego gospodarczego. Zasadzie tej przeciwstawia się zasadę reglamentowanej działalności w zakresie gospodarki rynkowej. Oznacza to, że ta działalność gospodarki może być podejmowana swobodnie czy tez dowolnie( oznacza to, że jest pełen zakres swobody).

Zasada reglamentowania oznacza to,że państwo będzie wyznaczało zakres i przedmiot prowadzonej działalności. Nigdy ta wolność gospodarcza nie jest pewna- ma ona charakter względny. Zasada wolności gospodarzącej pojawiła się po raz pierwszy po uzyskaniu niepodległości w Polsce- możemy ją pośrednio wyprowadzić z postanowień konstytucji marcowej 1921. Natomiast samo pojęcie wolności gospodarczej pojawiło się w rozporządzeniu prezydenta RP z 1927 roku o prawie przemysłowym- w rozporządzeniu tym ograniczono wolność gospodarcza do wolności przemysłowej. Następny akt prawny, z którego zasadę wolności gospodarczej możemy wyprowadzić również pośrednio jest konstytucja 1935 roku. Po raz pierwszy zasadę wolności gospodarczej użyto w ustawie 1978 roku. Ustawa z 2 lipca 2004 roku o swobodzie działalności gospodarczej użyła bezpośrednio zasady wolności gospodarczej.

Wolność gospodarcza gwarantuje również konstytucja RP z 1997 roku, ale znowu pośrednio, ponieważ mówi o społecznej gospodarce rynkowej.

Wolność gospodarcza stanowi prawo podmiotowe do swobodnego objęcia i wykonywania działalności gospodarczej a szerzej do wolnego sposobu wykonywania oraz wyboru zawodu i miejsca pracy.

Zakres przedmiotowy wolności gospodarczej oznacza wolność podejmowania działań prawnie dopuszczalnych o istotnym znaczeniu dla działalności gospodarczej zorganizowanych według ustanowionych prawem zasad i skierowanych na osiągnięcie określonych celów.

Zakres podmiotowy wedle obowiązujących przepisów oznacza podjęcie i wykonywanie działalności gospodarczej. Pomimo, że jest możliwa dla każdego, nie oznacza powszechnego bezwzględnego nieograniczonego zakresu podmiotowego działalności gospodarczej.

Konstytucja gospodarcza UE

W świetle orzecznictwa ETS- u traktat ustanawiający wspólnotę ma charakter materialny konstytucji.

Wyróżnia się 4 najważniejsze swobody wspólnoty:

• Swoboda przepływu osób

• Swoboda przepływu kapitału

• Swoboda przepływu płatności

• Swoboda przepływu usług.

Z tych podstawowych zasad swobód wynika zasada niedyskryminacji. Traktat wspólnoty (art. 12) zakazuje wszelkich dyskryminacji ze względu na przynależność państwową, czyli każde nieuzasadnione prawnie zróżnicowanie w zakresie tych swobód będzie uznane za dyskryminujące, czyli zróżnicowanie w zakresie tych swobód musi być prawnie uzasadnione.

09.11.2007

Zasada niedyskryminacji może być ze względu na przykład na kolor skóry, narodowość. Niedyskryminacja jest zakazana dla obywateli UE.

Zasada niedyskryminacji oznacza, że każde nieuzasadnione prawnie zróżnicowanie jest obiektywnie niezgodne z prawem wspólnotowym. Odnosi się to wyłącznie do czysto wewnętrznych stanów faktycznych, a więc do dyskryminacji wewnątrz państwa członkowskiego. Zakaz dyskryminacji wynikający z prawa wspólnotowego dotyczy tylko stanów rzeczy wynikających z przekroczenia granicy państwa członkowskiego.

Problem wewnętrznej dyskryminacji nie wchodzi w zakres prawa wspólnotowego.

Zakres podmiotowy dotyczy wyłącznie obywateli UE. Zakres przedmiotowy dotyczy tylko przekraczania granic. Zakres przedmiotowy zakazu dyskryminacji jest bardzo szeroki. W przypadku działalności gospodarczej oznacza,że prawo do jej prowadzenia jest równe dla wszystkich bez względu na państwo, pochodzenie.

Postanowienia traktatu maja skutek bezpośredni w przedmiocie zakazu dyskryminacji w przypadku prowadzenia działalności gospodarczej. W praktyce oznacza to,że osoby fizyczne i prawne mogą dochodzić swoich praw na podstawie traktatów przed sądami i innymi organizacjami krajowymi.

Zasada zrównoważonego rozwoju- kolejna zasada europejska.

Zasada ta wyznacza kierunek polityki gospodarczej oraz instrumenty realizacyjne. Zasada ta jest zasadą celową,która wskazuje nam, iż zrównoważony rozwój państwa członkowskich jest celem wspólnoty.

Pytanie-, jaki jest cel wspólnoty?- Trzeba odpowiedzieć, iż jest to zrównoważony rozwój wspólnoty.

Cele traktatowe są bezpośrednio obowiązujące. Państwo członkowskie zobowiązane jest do:

• utrzymania zdrowych finansów publicznych- w praktyce oznacza to, że państwa członkowskie mają unikać nadmiernego deficytu budżetowego

• drugi cel to utrzymanie stabilnego poziomu cen -wynika to z nadrzędności polityki walutowej UE.

• trzeci cel to stabilna równowaga płatnicza- państwa członkowskie zostały zobowiązane( na podstawie artykułu 98 traktatu) do prowadzenia swoich polityk tak, aby miały na względzie przyczynianie się do osiągnięcia celów wspólnoty( zrównoważonego rozwoju).

Projekt ogólny w kierunku polityk gospodarczych opracowuje Rada, która formułuje w tym zakresie zalecenia kierowane do państwa członkowskich. Rada również nadzoruje i ocenia rozwój sytuacji gospodarczej w każdym z państw członkowskich, we wspólnocie jak również zgodność polityk gospodarczych państw członkowskich Wspólnoty.

Organy administracji gospodarczej

W demokratycznym państwie interwencja publiczna w gospodarkę jest powierzona upoważnionym organom władzy odpowiednio do przekazanych im zadań i kompetencji, zasad ich funkcjonowania oraz środków i form prawnych wzajemnego oddziaływania.

Parlament- bierze udział w procesie uchwalania prawa gospodarczego.

Jeżeli chodzi o ustawodawstwo w zakresie prawa gospodarczego to mamy konstytucyjną zasadę decentralizacji władzy. Zgodnie z nią organami władnymi do uchwalania tego rodzaju prawa jest parlament i samorząd terytorialny. Podstawowym kryterium tego podziału jest konstytucja. Wynika z niej domniemanie kompetencji samorządu terytorialnego wykonującego zadania publiczne niezastrzeżone konstytucyjnie lub ustawowo dla organów innej władzy publicznej. W obowiązującym prawie brak jest zakresu przedmiotowego prawodawstwa gospodarczego ustawowego uchwalonego na szczeblu lokalnym. Nie ma również w hierarchii systemu źródeł prawa określonych konstytucyjnie miejsca wskazanego dla prawa stanowionego przez samorząd terytorialny.

Pytanie- czy samorząd terytorialny wydaje jakieś prawa??? Żadna odpowiedź nie jest prawidłowa- tak zaznaczamy gdyż nie ma katalogu spraw, którymi zajmuje się parlament a którymi samorząd terytorialny!!!!

Na gruncie obowiązującego prawa uprawnienia parlamentu dotyczą przede wszystkim planowania finansowego działalności państwa w formie ustawy budżetowej.

W dziedzinie planowania rozwoju kompetencja parlamentu jest ograniczona do tworzenia podstaw prawnych, czyli określania sposobu przygotowania i realizacji tego rozwoju państwowego formie ustawy o narodowym planie rozwoju.

Pytanie- dotyczące opracowywania narodowego rozwoju- ustawę o narodowym planowaniu rozwoju opracowuje parlament!!!! Natomiast uchwala tą ustawę rząd, czyli rada ministrów. Parlament tylko opracowuje.

Innym przykładem ingerencji sejmu w gospodarkę są uchwały np. w sprawie polityki pieniężnej. W ostatnich czasach wyraźnie zmalał udział oddziaływania parlamentu na procesy gospodarcze za sprawą członkostwa RP w UE.

Organy władzy wykonawczej

Musimy tu wymienić Radę Ministrów. Organ ten skupia kompetencje do podejmowania najważniejszych rozstrzygnięć bieżącej polityki państwa zarówno wewnętrznej jak i zagranicznej oraz kierowania administracja rządową.

Na podstawie obowiązującego prawa możemy dokonać podziału zadań rządu:

1. Po pierwsze na te,które są związane z funkcja rządzenia (chodzi tu o podejmowanie decyzji w zakresie polityki wewnętrznej i zagranicznej

2. Działalność wykonawcza

3. Działalność prawodawcza

4. Zadania koordynacyjno- kontrolne wobec podporządkowanych podmiotów administracji rządowej

5. Zadania kontrolno- nadzorcze nad innymi podmiotami administracji publicznej

Kompetencje prezesa Rady Ministrów….Nie mówimy o nich, bo już wiemy

Organy administracji publicznej

Pytanie na egzaminie -będą kompetencje poszczególnych organów

Administracja państwowa jest administracją gospodarczą wówczas takim zakresie zakresie, jakim funkcja państwa ingerencji w gospodarkę należy wyłącznie do organów administracji państwowej podejmujących wówczas mocy obowiązujących przepisów działania w celu ich realizacji. Administracja państwowa nie jest tożsama z administracja publiczną gdyż obejmuje swym zakresem wyłącznie organy państwowe wykonujące zadania administracyjne, nie obejmuje natomiast podmiotów wykonujących zadania administracyjne znajdujących się po za strukturą administracji państwowej.

Administracja państwowa to administracja rządowa!!!!( Nie utożsamiać z rada ministrów gdyż administracja rządowa to poszczególni ministrowie a nie cała Rada Ministrów, która jest organem władzy wykonawczej.

Organami rządowej administracji gospodarczej są ministrowie kierujący działami administracji rządowej lub wypełniający zadania powierzone im przez prezesa Rady Ministrów. Kierowanie działem administracji rządowej przez ministra oznacza pełnię kompetencji kierowniczych oraz domniemanie kompetencji ministra w sprawach wyraźnie nie uregulowanych przez przepisy prawa.

Dział gospodarczy to przede wszystkim:

1. Po pierwsze współpraca gospodarcza z zagranicą

2. Energetyka

3. Bezpieczeństwo i porządek gospodarczy

4. Działalność gospodarcza

5. Współpraca z samorządem terytorialnym i zawodowym

Minister właściwy do spraw gospodarki ponosi odpowiedzialność na zasadach i w granicach określonych prawem przede wszystkim za:

• Funkcjonowanie krajowych systemów energetycznych uwzględnieniem racjonalnej gospodarki oraz potrzeb bezpieczeństwa energetycznego kraju.

• Kontrola obrotu towarami za granica

• Kontrola obrotu technologiami w związku z porozumieniami oraz zobowiązaniami i umowami międzynarodowymi

• Minister ten jest zobowiązany do inicjowania oraz organizowania ( opracowywania) polityki rządu w odniesieniu do działu, którym kieruje

• Minister ten inicjuje i przedkłada projekty aktów normatywnych na posiedzeniach Rady Ministrów.

Minister danego resortu realizuje politykę rządu. Minister musi współpracować z innymi ministrami wchodzącymi w skład RM.

Centralne organy administracji rządowej

Zgodnie z obowiązującymi aktami normatywnymi cieszą się ona swoistą niezależnością od organów administracji rządowej. Pozycje prawna tych organów wyznacza zasad kadencyjności i dopuszczalności( możliwości) odwołania osób sprawujących funkcje kierownicze przed upływem kadencji. Jeżeli chodzi o administracje gospodarcza to są to organy regulacyjne.

Organy regulacyjne to szczególna kategoria (forma) centralnych organów administracji rządowej. Sama koncepcja wywodzi się z USA a pewne jej elementy zostały przyjęte przez prawo wspólnotowe. Koncepcja ta ma zastosowanie w tych sektorach w ramach, których były świadczone usługi na masową skalę np. telekomunikacja, energia elektryczna, usługi pocztowe, przewozy kolejowe.

Odejście od monopoli państwowych i dopuszczenie do świadczenia usług w warunkach konkurencji doprowadziło do rozdzielenia funkcji gospodarczych i administracyjnych przyjętych przez organy regulacyjne niezależnie od uczestników rynku i bieżącej polityki rządu.

Koncepcja organów regulacyjnych w Europie zaczęła się rozwijać w latach 90 do systemu prawa polskiego została wprowadzona za pośrednictwem prawa wspólnotowego w wyniku wymogów wynikających z członkostwa Polski w UE. Prawo wspólnotowe nie tylko poprzedziło, ale też określiło kierunki regulacji krajowych państw członkowskich zharmonizowanych z odpowiednimi regulacjami sektorowymi w zakresie zadań i kompetencji organów regulacyjnych.

Pytanie na egzaminie- państwo Polskie samo określa zadania i kompetencje organów regulacyjnych- nie lub zharmonizowanie- wynika to z przepisów harmonizacyjnych do prawa wspólnotowego. Harmonizacja to zbliżenie. Czy mamy organy o takich samych kompetencjach? - Nie.

Pozycję prawna organów regulacyjnych wyznacza zasada tzw. podwójnej niezależności, czyli niezależność organów regulacyjnych jest wymogiem wynikającym ze wspólnotowego prawa regulacyjnego nakładającym na państwa członkowskie obowiązek zagwarantowania krajowym organom regulacyjnym niezależności prawnej i faktycznej. A zatem aby mówić o niezależności finansowej to państwo musi zapewnić środki na to(finansowe i kadrowe).

Z zasadą niezależności organów regulacyjnych związana jest zasada separacji funkcji regulacyjnych i operacyjnych. Zgodnie z nią krajowe organy regulacyjne podlegają prawnemu wyodrębnieniu i funkcjonują niezależnie od organizacji zapewniających sieci usług i sprzęt o charakterze infrastrukturalnym.

Terenowa administracja rządowa

Najważniejszym organem administracji gospodarczej w terenie jest wojewoda, który jako przedstawiciel rządu w terenie należy do organów administracji rządowej. Na mocy prawa wojewoda jest zwierzchnikiem stoi na czele administracji zespolonej i organem nadzoru administracji nad samorządem. Wojewoda reprezentuje skarb państwa i wykonuje także kompetencje organu założycielskiego stosunku do przedsiębiorstw państwowych. Wojewoda wykonuje także zadania ingerencji publicznej w gospodarkę w obszarze policji gospodarczej i reglamentacji gospodarczej związanej z podjęciem i prowadzeniem działalności gospodarczej.

Samorządowe organy administracji gospodarczej

W dziedzinie prawa gospodarczego będą nas interesowały zadania własne. Zadania własne samorządu terytorialnego odnoszą się do gmin i ich zadań dotyczących porządku i bezpieczeństwa publicznego oraz infrastruktury np. budowa i remont dróg, siec kanalizacyjna, lokalny transport zbiorowy. Zadania zlecone: ochrona środowiska, energetyka

Na następnym wykładzie- pośrednia administracja gospodarcza

23.11.2007

18.01.08- Zerówka na ostatniej godzinie zajęć- 10-11 ( wyniki za tydzień)

01.02.08- Pierwszy termin o godzinie 11.30

07.02.08- Drugi termin o godzinie 11.30

Będzie to test trwający około 30 minut

Pośrednia forma administracji gospodarczej - Agencje

Agencje biorą swój rodowód ze Stanów Zjednoczonych. Chodzi o przekazanie wykonywania zadań publicznych administracji pośredniej, czyli agencjom.

Pytanie: -na jakich podstawach działają agencje w Polsce? Na podstawie przepisów szczególnych powołujących poszczególne agencje rządowe.

Wchodzą tu tez w grę przepisy prawa spółek.

Prawo cywilne

Prawo cywilne definiuje agencje,natomiast prawo gospodarcze nie. Prawo cywilne określa agencje, ale przyjmuje jeden wyjątek, że umowa agencji jest to umowa o świadczeniu usług w zakresie pośrednictwa na podstawie przyjmującego zlecenia przez agenta zobowiązanego za wynagrodzeniem za stałe pośredniczenie przy zawieraniu umów oznaczonego rodzaju( prowizja ta jest za stałe pośredniczenie przy zawieraniu umów okręconego rodzaju).

Możemy tu mieć dwojaką reprezentację(formę)- agent ten może działać albo na rzecz państwa a więc dającego zlecenie lub w jego imieniu.

Prawo prywatne

W prawie prywatnym podstawową formą organizacyjną agencji są spółki handlowe najczęściej spotykane jako jednoosobowe spółki skarbu państwa, które działają na podstawie prawa spółek i tworzone są w formie aktu notarialnego.

Prawo publiczne

W prawie publicznym najczęściej stosowaną formą dla agencji rządowych są zakłady budżetowe np. państwowa agencja radiokomunikacji.

Zakłady budżetowe są to jednostki organizacyjne sektora finansów publicznych powoływane do określonej działalności na zasadzie odpłatności i pokrycia własnych kosztów zasadniczo z przychodów. Zakłady budżetowe mają podwójną niezależność( chodzi tu o ich finansowanie). Rząd decyduje o kierunku polityki gospodarczej. Co rząd robi dla gospodarki?- Stabilizacja gospodarki oraz rynku pracy, wzrost gospodarczy, spłacanie długów itp.

Samorząd gospodarczy

Samorząd gospodarczy należy do podmiotów wykonujących zadania administracji gospodarczej. Nie ma normatywnej definicji samorządu gospodarczego, natomiast z funkcjonalnego punktu widzenia oznacza on pośrednią administrację gospodarczą wykonywana przez zdecentralizowane jednostki organizacyjne w obszarze gospodarki.

Pytanie- brak jest normatywnej definicji samorządu gospodarczego

Funkcjonują dwa modele samorządu terytorialnego:

1. System kontynentalny oparty na rozwiązaniach publiczno- prawnych i przymusowym uczestnictwie w zadaniach administracji publicznej realizowanych przez samych zainteresowanych. System ten występuje między innymi w Francji, Włoszech, Holandii, Hiszpanii. W modelu tym wszystkie podmioty gospodarcze są włączone do określonej organizacji samorządu gospodarczego.

2. Model anglosaski- realizowany na podstawie prywatno- prawnej organizacji, dobrowolnej przynależności i niewykonywaniu zdań publicznych np. Irlandia, Belgia, Dania, W. Brytania,- tu tylko pewna grupa podmiotów będzie stowarzyszać się na zasadzie dobrowolności i przystępować do tego rodzaju stowarzyszeń.

Przedsiębiorstwa publiczne

Przedsiębiorstwa publiczne również realizują zadania z zakresu prawa gospodarczego(wykonują zdania publiczne). Na gruncie prawa wspólnotowego przedsiębiorstwa publiczne, które realizują zadania publiczne będą traktowane jak działanie państwa członkowskiego a naruszenie prawa pierwotnego będzie traktowane jako naruszenia prawa wspólnotowego przez państwo członkowskie.

Prawo pierwotne wspólnotowe to wszystkie traktaty założycielskie wspólnoty, modyfikacje tych traktatów, zasady ogólne prawa, traktaty akcesyjne, prawo zwyczajowe.

Przedsiębiorstwa publiczne podlegaj ą szczególnym obowiązkom, których nie mogą modyfikować a świadczone przez nie usługi maja charakter podstawowy.

Pod pojęciem usług w ogólnym interesie gospodarczym rozumie się działania gospodarcze, które służą zabezpieczeniu infrastruktury oraz usług użyteczności publicznej

ETS zaliczył tutaj w szczególności nadawanie programów telewizyjnych, eksploatację publicznej sieci telekomunikacyjnej, publiczne pośrednictwo pracy, usługi pocztowe, zaopatrzenie w energie elektryczną. Szczególną rolę wśród nich odgrywają tzw. usługi powszechne, które są wykonywane w interesie ludności i powinny być dostępne powszechnie nawet gdyby łączyło się to z koniecznością świadczenia na zasadach nie komercyjnych.

Prawo działalności gospodarczej

Najważniejszym aktem prawnym, który reguluje nam prawo działalności gospodarczej jest konstytucja na terenie RP polskiej( pytanie-, co jest podstawowym aktem prawnym…?).

Aktualnie mamy doczynienia z dwoma aktami regulującymi prawo działalności gospodarczej:

1. Konstytucja RP

2. Ustawa z 2 lipca 2004 roku o swobodzie działalności gospodarczej

W świetle ustawy przez działalność gospodarcza rozumie się zarobkową działalność wytwórczą, budowlaną, handlową, usługową oraz poszukiwania i rozpoznawania, wydobywania kopalni ze złóż a także działalność zawodową wykonywana w sposób ciągły i zorganizowany.

Aby uznać, że działalność jest działalnością gospodarcza to musi być spełniony jeden warunek- musi być ona (ta działalność) dopuszczona przez prawo a więc musi być brak zakazu wykonywania danej działalności w przepisach prawnych ( jest to zgodne z zasada legalizmu- to, co nie jest zabronione jest dozwolone) np. prostytucja.

Innym rodzajem, sytuacja zakazaną są wyłączenia określonych rodzajów działalności gospodarczej spod zakresu regulacji ustawy o działalności gospodarczej.

Nie zastosowanie przepisów ustawy do określonych w nim rodzajów dzielności nie oznacza,że jest ona prawnie zakazana, lecz,że poddana została regulacji innych przepisów prawnych, przez co nie traci cechy działalności gospodarczej jedynie cechę działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, czyli np. apteki.

Działalność państwa(działalność celowa)

Każde działanie jest działalnością gospodarczą, jeżeli jest celowe a w rozumieniu ustawy celem działalności gospodarczej jest zarobek(zarobek jest tu zamiarem)

Działalność zawodowa

Zapis ten, że działalność gospodarcza jest dzielnością zawodową oznacza, że przedsiębiorcami są również osoby wykonujące zawód, zwłaszcza tzw. wolne zawody np. prawnik obecnie może być przedsiębiorcą.

Kolejna przesłanką jest to, iż działalność gospodarcza ma zorganizowany charakter, co oznacza poddanie działalności gospodarczej regulacji prawnej.

Regulacja prawna jest w tym wypadku pewnym ramowym porządkiem prawnym stwarzającym warunku dla funkcjonowania samoregulujących mechanizmów rynkowych i zasad podjęcia i wykonywania działalności gospodarczej.

Pytanie-czy mamy jakiś ramowy porządek prawny dla funkcjonowania samoregulujących mechanizmów rynkowych i zasad podjęcia i wykonywania działalności gospodarczej?

Tak jest to ustawa o swobodzie działalności gospodarczej- wskazuje kryteria, kiedy ta działalność będzie zorganizowana.

Zorganizowana działalność oznacza możliwość jej prowadzenia określonych przez przepisy prawne w formach organizacyjno- prawnych.

Inną przesłanką, którą trzeba spełnić podejmując lub wykonując działalność gospodarczą jest zamiar podjęcia i wykonywania wspomnianej działalności w dłuższym czasie. Ustawodawca poprzez termin ciągłość podkreślił, że nie ogranicza się ona do okazjonalnego wykonywania czynności zarobkowych o jednorazowym charakterze.

Pytanie -czy działalność gospodarcza o charakterze sezonowym jest działalnością gospodarczą ciągłą, - Tak ma ona charakter ciągły.

Czy projektowanie działalności gospodarczej mieści się w zakresie działalności gospodarczej? Kiedy nie mamy zastosowania w ustawie?

I przesłanka negatywna

???????????…...Do działalności wytwórczej w rolnictwie w zakresie upraw rolnych, chowu i hodowli zwierząt, ogrodnictwa, warzywnictwa, leśnictwa i rybactwa śródlądowego także wynajmowanie przez rolników pokoi, sprzedaż posiłków domowych i świadczenie w gospodarstwach rolnych innych usług związanych z pobytem turystów.

W rozumieniu ustawy o swobodzie działalności gospodarczej przedsiębiorcą jest osoba fizyczna, osoba prawna i jednostka organizacyjna niebędąca osoba prawną, której odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną. Przedsiębiorca wykonuje we własnym imieniu działalność gospodarczą.

Za przedsiębiorców uważa się również wspólników spółki cywilnej w zakresie wykonywanej przez nie działalności gospodarczej( wyjątek tez może być na teście)

Przedsiębiorcą może być również osoba ubezwłasnowolniona częściowo oraz małoletni, ale sam nie będzie dokonywać… np. podpisywać umowy( wyjątek ten może być na teście).

Osobowość organizacyjna

Forma organizacyjna prowadzonej działalności gospodarczej przez osoby fizyczne jest dozwolona, jeżeli jednak wybrana forma organizacyjna jest formą związaną z osobowością prawną, wówczas przedsiębiorca jest osoba prawną a nie fizyczną.

Osoba prawna

W świetle ustawy o swobodzie działalności gospodarczej osobą prawną jest przedsiębiorca, jeśli wykonuje we własnym imieniu działalność gospodarczą.

Osobą prawną jest również jednostka organizacyjna, która z mocy obowiązujących przepisów może być podmiotem praw i obowiązków w szczególności o charakterze majątkowym tak jak osoba fizyczna.

Osoba prawna może mieć charakter korporacyjny,( np. spółka akcyjna, spółdzielnia, stowarzyszenie), której miejsce na wydzielenie majątku na rzecz określonej grupy osób bądź to na cel zakładowy lub fundacyjny ( fundacje), której wyodrębnienie majątku następuje z uwagi na realizację określonego z góry celu.

Osobą prawną jest np. Skarb Państwa. Osoba prawna może powstać, jeżeli powstała w przepisach prawnych. Nie może dojść do powstania osoby prawnej, jeżeli nie ma podstawy do tego w przepisach prawnych!!!!!!!!!

Jeżeli przedsiębiorca jest osobą prawną(mamy dwie sytuacje):

1. jako podmiot praw i obowiązków podejmuje i prowadzi działalność gospodarczą w ramach własnej osobowości prawnej- w tym charakterze przedsiębiorcami są między innymi: skarb państwa, związki wyznaniowe, jednostki samorządu terytorialnego, związki zawodowe

2. Kiedy osoby prawne są przedsiębiorcami jako formy organizacyjno- prawne działalności gospodarczej określonych podmiotów np. przedsiębiorca państwowy( przedsiębiorstwa państwowe), jednoosobowe spółki kapitałowe skarbu państwa.

Pytanie- czy skarb państwa działa jako forma organizacyjno- prawna innych podmiotów? Nie, działa we własnym imieniu, sam jest osoba prawną.

Czy jednozasadowe spółki kapitałowe skarbu państwa - `' - ? - W imieniu i do skarbu państwa.

Przedsiębiorstwa państwowe- działają w imieniu państwa.

Następny wykład o 7.30

20.12.07 -Prawo gospodarcze publiczne odrabiane z dnia 22.11.07(Zamiast Knapa)

30.11.2007

Ustawa o swobodzie działalności gospodarczej

Jednostka organizacyjna nie posiadająca osobowości prawnej może być również przedsiębiorcą o ile ustawa szczególna przyznała jej zdolność prawną np. spółki osobowe.

Wspólnicy spółki cywilnej również mogą być przedsiębiorcami w zakresie wykonywanej działalności gospodarczej- są oni tymi przedsiębiorcami nie jako spółka, lecz jako osoby fizyczne po uzyskaniu wpisu.

Teraz (w/w) mamy już wszystkie podmioty będące przedsiębiorcami.

Pytanie- wymień podmioty, które mogą być uznane za przedsiębiorców- trzeba dodać też warunek a nie tylko wymienić.

Pojęcie przedsiębiorcy jest wyznaczane przez wykonywanie działalności gospodarczej we własnym imieniu. (Pytanie)

Pytanie-, jeżeli ktoś działa na rzecz spółki lub innej osoby to nie jest przedsiębiorcą- tu nie ma znaczenie węzeł, jaki będzie łączył osoby fizyczne-, jeżeli mąż prowadzi działalność a żona u niego pracuje to ona nie jest przedsiębiorcą.

Drugie kryterium to wskazanie, iż samodzielnie działalność gospodarczą prowadzi każdy, kto na gruncie obowiązujących przepisów ponosi majątkowe konsekwencje podejmowanych decyzji gospodarczych oraz zobowiązania o charakterze publicznym i prywatno- prawnym.

Jest przedsiębiorcą osoba wykonująca, działlanośc gospodarczą na rzecz innej osoby, np. agent komisu( przy komisie są dwie umowy, przekazuje się agentowi żeby działał w naszym imieniu).

Zgodnie z ustawą przedsiębiorcy mogą być osobami zagranicznymi. Osoby zagraniczne to osoby fizyczne mające miejsce zamieszkania za granicą i nieposiadający obywatelstwa polskiego.

Pytanie- muszą nie mieć obywatelstwa polskiego!!!!

Osoby prawne mające siedzibę za granicą, jednostki organizacyjne niebędące osobami prawnymi posiadającymi zdolność prawną z siedzibą za granicą, z państw członkowskich UE i państw członkowskich EFTA( Europejski obszar Unii gospodarczej) mogą wykonywać i podejmować działalność gospodarczą na tych samych warunkach jak podmioty krajowe, czyli obywatele polscy. Obywatele innych państw(, czyli obywatele tzw. państw trzecich- nie są obywatelami UE i EFTA np. Ukraina), mogą podejmować działalność gospodarcza, jeżeli:

• Otrzymali zezwolenie na pobyt rezydenta długoterminowego UE

• Otrzymali zezwolenie na osiedlenie się na terytorium RP

• Otrzymali zezwolenie na zamieszkanie na czas oznaczony

• Otrzymali zgodę na pobyt tolerowany

• Otrzymali status uchodźcy na terenie RP

Lub

• Korzystają z ochrony czasowej na terytorium RP

Podejmowanie i wykonywanie działalności gospodarczej opiera się przy takich osobach na takich samych zasadach jak obywatele polscy.

Inne osoby zagraniczne maja prawo do podejmowania i wykonywania działalności gospodarczej wyłącznie w formie spółki komandytowej, komandytowo- akcyjnej, zoo oraz prawo do przystępowania do takich spółek oraz obejmowania lub nabywania ich udziałów i akcji o ile umowy międzynarodowe nie stanowią inaczej.

Mamy tu wszystkie w/w możliwości osób będących za granicą.

Trzecie kryterium

Osoby zagraniczne mogą działać przez swoje oddziały na terenie RP- wszyscy przedsiębiorcy zagraniczni mogą w celu wykonywania działalności gospodarczej na zasadzie wzajemności, jeżeli ratyfikowały umowy międzynarodowe tworzyć oddziały z siedzibą na terenie RP.

Są pewnego rodzaju warunki:, jeżeli oddział utworzony jest przez przedsiębiorców państw członkowskich UE oraz EFTA to mogą podejmować działalność gospodarczą na tych samych zasadach, co oddziały przedsiębiorców polskich.

Oddział jest to wyspecjalizowana, wyodrębniona i samodzielna organizacyjnie część działalności gospodarczej wykonywana przez przedsiębiorcę po za siedzibą przedsiębiorcy lub głównym miejscem wykonywania działalności.

Oddział przedsiębiorcy zagranicznego nie posiada osobowości prawnej. Osoba fizyczna może realizować działalność gospodarczą, jeśli ma osobowość prawną i jeśli ukończyła 18 lat.

Oddział przedsiębiorcy zagranicznego nie posiada osobowości prawnej. Oddział nie ma zdolności upadłościowej(sam oddział nie może ogłosić bankructwa, bo przedsiębiorca sam ponosi odpowiedzialność, ale można go zlikwidować) i układowej; ma natomiast zdolność likwidacyjną nie zależną od przedsiębiorcy zagranicznego.

Przedmiot działalności oddziału

Oddział może wykonywać działalność wyłącznie w zakresie przedmiotu działalności przedsiębiorcy zagranicznego i może rozpocząć działalność w ramach oddziału po uzyskaniu wpisu oddziału do rejestru przedsiębiorców.

Przedsiębiorca zagraniczny jest zobowiązany do powołania w oddziale osoby reprezentującej przedsiębiorcę zagranicznego, która posiada kompetencje obejmujące wykonywanie czynności i podejmowanie spraw w zakresie pewnej działalności oddziału, której jednak nie obejmują rozporządzenia całym majątkiem oddziału, jego nieruchomościami i postawieniem jego w stan likwidacji.

Pytanie-, kto w tych trzech sprawach będzie podejmował decyzję?- Przedsiębiorca zagraniczny.

Nazwa oddziału

Oddział jest zobowiązany używać nazwy przedsiębiorcy zagranicznego w języku polskim, jego siedziby oraz przetłumaczonej na język polski formy prawnej przedsiębiorcy wraz z dodaniem napisu- oddział w Polsce. Wszystko to jest wprowadzone w celu zabezpieczenia:

• identyfikacja

Oraz

• możliwość dochodzenia naszych roszczeń

Przedsiębiorca zagraniczny, który utworzył oddział jest zobowiązany do prowadzenia dla oddziału oddzielnej rachunkowości w języku polskim zgodnie z przepisami o rachunkowości.

Przedsiębiorca zagraniczny, który utworzył oddział musi zawiadomić ministra właściwego ds. gospodarki:

• O wszelkich zmianach stanu faktycznego i prawnego

• O otwarciu,likwidacji przedsiębiorstwa zagranicznego, które utworzyło oddział

Lub

• O utracie przez przedsiębiorcę prawa do prowadzenie i wykonywania działalności gospodarczej.

Likwidacja oddziału

Jak to może nastąpić:

1. Minister właściwy ds. gospodarki może wydać decyzję o zakazie wykonywania działalności gospodarczej przez przedsiębiorcę zagranicznego w przypadku rażącego naruszenia przez oddział:

• po pierwsze prawa polskiego

• po drugie nie wykonywania obowiązków ochrony bezpieczeństwa i obronności państwa

• po trzecie tajemnicy państwa

Lub

• innego ważnego interesu publicznego

A) Kolejna sytuacja-, gdy nastąpiła sytuacja otwarcia oddziału przez przedsiębiorcę zagranicznego, który utworzył oddział

B) Kiedy przedsiębiorca zagraniczny utracił prawo do wykonywania działalności gospodarczej.

Lub

C) Działalność tego oddziału zagraża ochronie lub bezpieczeństwu państwa, tajemnicy państwowej albo innemu ważnemu interesowi publicznemu

2. Kolejna sytuacja- na podstawie przepisów kodeksu spółek handlowych i likwidacji spółki, zoo w zakresie dotyczącym:

• Po pierwsze przyczyn likwidacji oddziału

• Po drugie otwarcie likwidacji

• Po trzecie postępowania likwidacyjnego

• Po czwarte ustanowienie kompetencji likwidatorów

• Zakończenie likwidacji

• Wykreślenie z rejestru

Zasady podjęcia i wykonywania działalności gospodarczej

Samo pojęcie działalności gospodarczej jest wolne i swobodne (sama ustawa zawiera wyraz swobodny), ale odbywa się w granicach prawa.

Przedsiębiorca może podjąć i wykonywać działalność gospodarczą po uzyskaniu wpisu do rejestru przedsiębiorców(KRS) lub do ewidencji działalności gospodarczej. Wpis ten upoważnia do podjęcia działalność gospodarczej o charakterze przedsiębiorcy. Sam wpis ma charakter publiczno- prawny, a organ prowadzący wpis jest organem administracji publicznej to jest gmina właściwa ze względu na miejsce zamieszkania przedsiębiorcy wykonująca zadania zlecone z zakresu administracji rządowej. Wpis jest czynnością administracyjno- prawną. Samo wpisanie powoduje pewnego rodzaju informacje i podporządkowanie przedsiębiorcy prowadzącego działalność gospodarczą.

Jeżeli musimy mieć w działalności gospodarczej koncesję, zezwolenie czy licencję to wpis jest wtedy wprowadzany do ewidencji działalności gospodarczej natomiast, jeśli nie jest nam potrzebna do działalności gospodarczej koncesja, zezwolenie lub licencja to wpis jest wprowadzany do KRS-u. Jeśli następuje cofnięcie koncesji, licencji lub zezwolenia to trzeba poinformować o tym fakcie odpowiedni organ ewidencyjny.

Postępowanie ewidencyjne prowadzi właściwy miejscowo ze względu na miejsce zamieszkania organ ewidencyjny.

Miejsce zamieszkania-jest to miejsce pobytu, przebywania przedsiębiorcy z zamiarem stałego zamieszkania, osiedlenia się, pobytu.

Organem ewidencyjnym jest wójt, burmistrz lub prezydent miasta ze względu na miejsce zamieszkania przedsiębiorcy. Jest to postępowanie wnioskowe(sformalizowane) -wszystkie dane, które są zawarte we wniosku są też określone przepisami prawa. Wniosek składa się na formularzu urzędowym sporządzonym zgodnie z rozporządzeniem ministra do spraw gospodarki obowiązującego aktualnie( trzeba mu podać podstawę prawną). Minister ds. gospodarki wydaje te rozporządzenie po uzgodnieniu z ministrem do spraw informatycznych.

Wpisem jest również wniosek o wykreślenie lub zmianę działalności gospodarczej. Trzeba sprawdzić czy dany wniosek jest zgodny ze stanem faktycznym i czy jest poprawnie wypełniony.

Wniosek może być dotknięty wadami:

*może być sprzeczny, niezgodny z prawem

*może być to wniosek niepełny, niekompletny

*może być to także wniosek nieopłacony

Jeżeli mamy doczynienia z wadami to wtedy niezwłocznie wzywamy do uzupełnienia wniosku w nieprzekraczalnym 7 dniowym terminie. Jeśli wniosek jest poprawny i kompletny to wydajemy niezwłocznie decyzję o wpisie- 3 dni od wpłynięcia wniosku do tego urzędu. Decyzja wydana przez państwo zawiera wszystkie określone dane w ustawie i podlega natychmiastowemu wpisowi do ewidencji działalności gospodarczej.

Wpis do ewidencji polega na wprowadzeniu do systemu informatycznego danych zawartych w decyzji i wpis ten jest dokonywany z chwilą umieszczenia danych w ewidencji. Organ ewidencyjny przed wydaniem decyzji powinien zbadać z urzędu czy zachodzą przesłanki do wydania wpisu. Jeżeli zachodzą przesłanki zakazu wydania wpisu to wydajemy decyzję o odmowie wpisu ze wskazaniem przyczyny.

Organ ewidencyjny wydaje decyzję o odmowie wpisu wówczas:

• Kiedy działalność dotyczy działalności nie objętej ustawą np. prostytucja.

• Jeżeli podmiot, który złożył wniosek był osobą nieuprawnioną

• Prawomocne orzeczenie sadu zakazujące prowadzenia przez przedsiębiorcę określonej we wniosku działalności gospodarczej( orzeczenie jest prawomocne, kiedy wyrok jest ostateczny i któremu nie przysługuje odwołanie)

Pytanie- same orzeczenie sądowe bez wyrazu prawomocne na teście nie uprawnia jeszcze organu administracyjnego do wydania odmowy.

Przedsiębiorca jest zobowiązany złożyć wniosek o zmianę wpisu do ewidencji w terminie 7 dni od dnia zmiany danych na podstawie, których został dokonany wpis do ewidencji, które powstały po dniu uzyskania wpisu.

Zmiana wpisu do ewidencji następuje w trybie właściwym dla wpisu dla działalności gospodarczej.

Państwo ma trzy dni na wydanie decyzji.

Uzupełnienia następują w terminie 7 dni.

Wydajemy decyzje o zmianie, jeśli jest to zgodne z przepisami ustawowymi.

Przedsiębiorca jest zobowiązany złożyć wniosek o wykreślenie go z wpisu do ewidencji w terminie 7 dni od momentu zaprzestania działalności gospodarczej. Tryb ten jest taki sam, co do złożenia wniosku o wpis.

Organ ewidencyjny obligatoryjnie wykreśli z ewidencji wpis w przypadku:

• Prawomocnego orzeczenia zakazu wykonywania określonej działalności.

• Wpisania do rejestru przedsiębiorców spółki handlowej powstałej z przekształcenia spółki cywilnej

• Stwierdzenia stałego zaprzestania wykonywania działalności gospodarczej przez przedsiębiorcę a także, gdy przedsiębiorca dokonał wpisu z naruszeniem prawa- stosujemy tu przepisy dotyczące nieważności decyzji o wpisie- nie wydajemy decyzji o wpisie, lecz unieważniamy

Organ ewidencyjny może również wykreślić z urzędu wpis zawierający dane niezgodne z rzeczywistym stanem rzeczy. Wzywamy go wtedy do wyjaśnienia a jeśli się nie stawi do 7 dni to wykreślamy go z ewidencji a jeśli się wstawi to składa wyjaśnienie.

Biblia urzędnicza (decyzja musi zawierać):

- uzasadnienie

-…

-wskazywać organ, do którego można się odwołać -skazany ma możliwość odwołania się od decyzji.

Kopie decyzji są 3: dla urzędu, dla przedsiębiorcy, oraz dla 3 organów między innymi urząd statystyczny

07.12.2007

20.12.2007 odrabiamy o 12.15 -3 godziny

Zakres przedmiotowy działalności gospodarczej

Zakres ten został określony w sposób negatywny- określa się te rodzaje działalności gospodarczej, których podjęcie wymaga przyjęcia dodatkowych wymagań.

Podstawową zasada /sposobem prowadzenia działalności gospodarczej jest wolność gospodarcza(będzie takie pytanie)- wystarczy mieć wpis do rejestru lub…; wyjątkiem będzie taka działalność gospodarcza, która wymaga uzyskania zezwolenia licencji lub koncesji.

Pytanie-, kto może prowadzić działalność gospodarczą?- Zgodnie z ustawą o swobodzie działalności gospodarczej każdy na równych prawach może prowadzić działalność gospodarczą z zastrzeżeniem przypadków, sytuacji oznaczonych przepisem w ustawie.

Prowadzenie działalności gospodarczej wiąże się z prawem ubezpieczeń społecznych w ramach pracy, ochrony konkurencji i prawa konsumentów, prawo telekomunikacyjne, prawo dopuszczalności przesyłek- prawo energetyczne, wszystkie przepisy o charakterze policyjnym( porządkowym), przepisy administracyjne, prawo pracy.

Ustawa nakłada również na przedsiębiorcę przepisami prawa obowiązek ochrony szczególnych wartości, warunków wykonywania działalności gospodarczej w szczególności dotyczącej ochrony życia, zdrowia ludzkiego, moralności społecznej oraz ochrony środowiska.

Pytanie- czy są jakieś szczególne warunki prowadzenia działalności gospodarczej?

Są i trzeba je spełnić gdyż są specjalne komisje, które to sprawdzają.

Zakres przedmiotowy obowiązku spełniania określonych warunków wykonywania działalności gospodarczej obejmuje wszystkie przepisy prawa określające warunki wykonywania działalności gospodarczej. Zawarte są one w licznych przepisach prawa materialnego np. prawo sanitarne, budowlane itp. Realizacja obowiązku spełniania warunków wykonywania działalności gospodarczej jest przedmiotem kompetencji organów nadzorczych i kontrolnych np. organy sanitarne, organy nadzoru terytorialnego, budowlanego- organy te wydają zezwolenia, pozwolenia i koncesje oraz posiadają możliwość stosowania sankcji.

Przepisy szczególne mogą na przedsiębiorcę nałożyć obowiązek by działalność gospodarcza była wykonywana bezpośrednio przez osobą legitymująca się posiadaniem odpowiednich uprawnień zawodowych. W doktrynie prawa gospodarczego publicznego przyjęto, iż pojęcie kwalifikacji zawodowych obejmuje całokształt wiedzy teoretycznej i praktycznych umiejętności potwierdzonych w formie odpowiednich dokumentów( dyplomów, zaświadczeń, świadectw itp.) wymaganych dla wykonywania określonego zawodu.

Przedsiębiorcą może być każdy, ale musi mieć on odpowiednio wykwalifikowanych pracowników, np. w aptekach powinny być osoby wykwalifikowane farmaceutycznie gdyż chroni to osoby chore, farmaceuta musi wiedzieć dużo o lekach żeby wiedzieć, jaki lek wydać, a zatem pracownik przedsiębiorcy musi mieć odpowiednie wykształcenie i kwalifikacje.

Dany przedsiębiorca sam może wykonywać działalność gospodarczą bezpośrednio, ale sam musi być wykwalifikowany- przedsiębiorca nie ma tu żadnych przeszkód np. ktoś, kto otwiera szkołę prywatną nie musi się legitymować wykształceniem, ale kadrę musi powołać z odpowiednim wykształceniem. Ograniczenie to jest dla osób chcących pracować w danej firmie, ale nie dla przedsiębiorców.

Pytanie- czy w jakiejś sytuacji przedsiębiorcę także będzie dotyczył obowiązek kwalifikacji zawodowych?- Wtedy, kiedy przedsiębiorca sam bezpośrednio będzie wykonywał i prowadził działalność gospodarczą.

Pytanie- w niektórych przypadkach samo prawo przewiduje warunki przy określonej działalności gospodarczej- dotyczy to tzw. wolnych zawodów- jak się chce wykonywać określony zawód to trzeba mieć odpowiednie kwalifikacje, legitymować się odpowiednimi dyplomami itp. np. świadczenie usług medycznych, adwokackich,ubezpieczeniowych czy finansowych wymaga kwalifikacji.

Kolejny obowiązek dotyczy tylko niektórych przedsiębiorców,mianowicie tych, którzy zdecydowali się oferować towary lub usługi na odległość za pośrednictwem środków masowego przekazu, sieci telekomunikacyjnych lub druków bez adresowych- obowiązek te został nałożony ze względu na sposób prowadzenia działalności gospodarczej przez przedsiębiorców. Treścią tego obowiązku jest określenie minimum danych, jakie muszą zostać sformułowane, podane w ofertach przedstawianych przez przedsiębiorców.

1. Po pierwsze będzie to firma przedsiębiorcy

2. Po drugie numer identyfikacji podatkowej(NIP)

3. Po trzecie siedziba i adres przedsiębiorcy

Pytanie-, dlaczego jest to konieczne?- Gdyż trzeba sprawdzić czy taka firma naprawdę istnieje ze względu na częściowe zabezpieczenie transakcji zawieranych przez konsumentów. Jest to umowa specyficzna-na odległość, nie widzą się a zatem musi być możliwość sprawdzenia wiarygodności danej osoby.

Kolejnym obowiązkiem dla każdego przedsiębiorcy jest to, iż każdy przedsiębiorca ma obowiązek prowadzić rozliczenia pieniężne(wszystkie wpływy w przedsiębiorstwie i koszty działalności gospodarczej; prawo finansowe będzie obejmować zarówno wpłaty jak i wypłaty. Konieczne jest by wszystkie rozliczenia przechodziły przez rachunek bankowy. Jest tu zastrzeżenie pewnej kwoty głównej tej transakcji- jest tu pewna granica zaksięgowania do 15tyięcy euro- górna granica przeliczona na wartość w złotówkach.)

Koncesjonowanie działalności gospodarczej

Są takie rodzaje działalności gospodarczej,które wymagają koncesji.

Potocznie przez koncesje rozumnie się upoważnień się upoważnienie do wykonywania jakiejś działalności gospodarczej wydawanej przez organy administracyjne(osoby fizyczne lub prawne).

Koncesja jest przejawem reglamentacji działalności gospodarczej polegającej na wyrażeniu przez właściwy organ administracyjny zgody publicznej na podjęcie i wykonywanie działalności gospodarczej na warunkach i w zakresie określonym w koncesji i odrębnych przepisach prawnych( koncesji udzielają gminy, natomiast sam zakres i treść koncesji będzie ujęty w koncesji).

Zakres działalności gospodarczej objętej koncesjonowaniem został ograniczony do prowadzenia i wykonywania działalności gospodarczej:

1. Po pierwsze poszukiwania lub rozpoznawania złóż kopalni

2. Po drugie wydobywania kopalni ze złóż

3. Po trzecie bez zbiornikowe magazynowanie substancji oraz składowanie odpadów w górotworze, ale także w podziemnych górowiskach górniczych.

4. Po czwarte produkowanie i wytwarzanie materiałów wybuchowych to kolejny rodzaj działalności gospodarczej np. broń, amunicja oraz wyroby i technologie o przeznaczeniu wojskowym lub policyjnym.

5. Kolejna dziedzina, na która trzeba uzyskać koncesję to przetwarzanie, wytwarzanie, magazynowanie, przesyłanie dystrybucja i obrót paliwami i energią

6. Ochrona osób i minia

7. Rozpowszechnianie programów radiowych i telewizyjnych

8. Przewozy lotnicze

Do tej pory tylko tyle działalności gospodarczych w/w wymaga koncesji.

Pytanie-, kiedy może się zmienić zakres działalności gospodarczych, które wymagają koncesji?- Tylko i wyłącznie wtedy, kiedy zmienimy ustawę o swobodzie działalności gospodarczej,ale także np. zmiana określonego punktu. Katalog działalności gospodarczych, które wymagają koncesji będą się raczej rozszerzać niż zawężać.

Pytanie-, kiedy można zmienić ustawę?- Wtedy, kiedy jest to bezwzględnie konieczne i usprawiedliwione ze względu na bezpieczeństwo obywateli albo inny ważny interes publiczny.

Pytanie- gdzie będziemy szukać podstawy prawnej dotyczącej działalności gospodarczej? Podstawy prawnej dotyczącej działalności gospodarczej będziemy szukać w ustawie o swobodzie działalności gospodarczej oraz w aktach wykonawczych, w których się chce prowadzić działalność gospodarczą- w aktach wykonawczych, które dotyczą danej działalności gospodarczej.

Mamy 4 sytuacje koncesjonowania:

1. Możemy odmówić wydania koncesji

2. Możemy wydać/udzielić koncesji

3. Możemy zmienić treść/zakres koncesji już udzielonej

4. Możemy ograniczyć koncesję

Pytanie- wymień 4 podstawowe uprawnienia organu koncesyjnego

Koncesji udziela minister właściwy ze względu na przedmiot działalności gospodarczej

Pytanie-, jaka jest forma zmiany, ograniczenia treści, odmowy bądź udzielenia koncesji w stosunku do wniosku? Jest to decyzja, wymaga to wydania decyzji- jest to decyzja uznaniowa, co oznacza,że na organie koncesyjnym spoczywa ciężar/obowiązek podjęcia decyzji o skutkach prawnych i faktycznych treści podejmowanego rozstrzygnięcia. Będziemy oceniać stan faktyczny pod kontem danego przepisu prawnego. Jeżeli decyzja jest uznaniowa to nie jest to decyzja administracyjna- organ może określić zakres treści, ale nie musi gdyż nie jest zobowiązany do tego przepisami prawa. Organ dysponuje bardzo dużym marginesem/ pojęciem swobody decyzyjnej.

Procedura koncesyjna

Zgodnie z prawem organ koncesyjny został powołany i upoważniony nie tylko do udzielania koncesji /decyzji, ale również zobowiązany do przekazania każdemu przedsiębiorcy,(który byłby tym zainteresowany) szczególnych informacji o poszczególnych warunkach wykonywania działalności gospodarczej objętych koncesją.

Musi być wszczęte postępowanie(złożenie wniosku) w sprawie wydania/udzielenia koncesji i musimy w tym wypadku udzielić szczegółowych informacji. Na potrzeby urzędów musi być to niezwłoczne- 7 dni od wszczęcia postępowania. Wszczęcie postępowania następuje na złożenie wniosku.

Pytanie- wszczęcie postępowania jest postępowaniem wnioskowym, a …..na wniosek zainteresowanych.

Wniosek musi spełnić wszystkie wymogi formalne, -kiedy wniosek zawiera/ posiada wszystkie dane wymagane do podjęcia /wydania decyzji o koncesji. Składamy nie tylko sam wniosek- do wniosku trzeba dołączyć dokumenty -brak tych dokumentów stanowi brak formalny. Kiedy wniosek jest wypełniony ale dotknięty jaką kolwiek wadą- brak dokumentów lub złe wypełnienie- to wtedy wzywamy do uzupełnienia i sprostowania wniosku- trzeba wyznaczyć termin. Organ koncesyjny może kontrolować stan faktyczny i stan opisany we wniosku i porównywać go ze stanem rzeczywistym.

Pytanie- liczba przedsiębiorców jest większa niż możliwa ilość wydania koncesji-, kiedy kilka przedsiębiorców z jednego regionu chce tą samą koncesję- wtedy to organ koncesyjny ma prawo i może zorganizować przetarg na taką koncesję. Owy przetarg trzeba ogłosić; konieczne jest umieszczenie tego ogłoszenia w monitorze polskim.

W ogłoszeniu mamy: przedmiot przetargu, termin, kryteria, na jakich zostanie przeprowadzony przetarg itp.

Podstawowym kryterium przetargowym jest strona ekonomiczna- wygrywa ten, kto da więcej. Gdy jest ta sama sytuacja ekonomiczna(, gdy dadzą równą kwotę) to wzywa się ich ponownie i znowu wygra ten, który da więcej -wzywa się ich do ponownej deklaracji.

Organ koncesyjny (ma 4 sytuacje, może udzielić, zmienić, ograniczyć lub odmówić koncesji) musi uzasadnić swoją decyzję i musi brać pod uwagę zasadę proporcjonalności- na ile decyzja ta (z tych 4) osiąga w ten sposób cel;na ile jest to zgodne z obronnością i bezpieczeństwem państwa, ochroną obywateli lub innym ważnym interesem publicznym/ społecznym.

Organ musi podjąć również decyzję taką, żeby w jak najmniejszym stopniu ograniczyć swobodę i wolność działalności gospodarczej. Odmawiając koncesji organ musi brać też pod uwagę wolność przedsiębiorcy. Pewne odwołania związane są z tym, że nasze działanie narusza zasadę proporcjonalności.

Jest to decyzja uznaniowa, więc można przedstawić swoje argumenty.

14.12.2007

Kiedy odmawiamy udzielenia koncesji?

1. Jeśli nie spełnia warunków określonych w ustawie

2. Kiedy brał udział w przetargu z innymi przedsiębiorcami a jego oferta w przetargu nie była najwyższa.

i

3. Wtedy, kiedy wynika to z przepisów odrębnych

Przy cofnięciu koncesji obowiązuje zasada proporcjonalności - rozstrzygamy wydając taką decyzję czy będzie to przydatna działalność gospodarcza a może będzie sprzeczna z obronności państwa czy też bezpieczeństwem obywateli- jak to będzie proporcjonalnie, co do przydatności tej działalności gospodarczej.

Możemy ograniczać tez często koncesję,natomiast, co do odmowy trzeba mieć poważne powody.

Dodatkową kompetencją, w jaką został wyposażony organ koncesyjny jest uprawnieni do kontroli działalności gospodarczej, co do przedsiębiorców, którzy uzyskali już koncesję zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa i wtedy, gdy cos jest nie tak, cos jest nie zgodnego to cofamy koncesje.

Zakres i kryteria ochrony/kontroli obejmują:

1. Zgodność wykonywanych działalności z udzieloną koncesją

2. Przestrzeganie warunków wykonywania działalności gospodarczej, obronności lub bezpieczeństwa państwa oraz ochrony bezpieczeństwa lub dóbr osobistych obywateli.

Przesłanki, warunki wykonywania działalności gospodarczej

1. Sprawdzamy czy jest to zgodne z treścią koncesji np. przy wydobywaniu- czy nie wydobywa się więcej niż jest to przewidziane w koncesji- sprawdzamy czy przedsiębiorca nie dokonał rozszerzenia zakresu działalności gospodarczej.

2. Możemy cofnąć mu koncesję ze względu na zagrożenie dóbr osobistych np. w przedsiębiorstwie nie może być wywieszona lista imion, nazwisk, liczba pracowników, lista płac, pesel itp.- takich informacji nie powinno być w przedsiębiorstwie, bo zagrażają one ochronie dóbr osobistych np. danych osobowych- warunki te nadają także przepisy odrębne niż ustawa o swobodzie działalności gospodarczej np. ustawa o ochronie danych osobowych.

3. Wymogi kadrowe i organizacyjne też muszą być spełnione.

Kiedy organ koncesyjny ma możliwość cofnięcia koncesji?

Cofnięcie koncesji może nastąpić na podstawie przesłanek ustawowych, czyli tylko w przypadku zaistnienia określonych okoliczności. Warunki cofnięcia koncesji są obligatoryjne lub fakultatywne.

Obligatoryjnie organ koncesyjny musi cofnąć koncesję:

• Kiedy jest prawomocne !! Orzeczenie sądu zakazujące przedsiębiorcy prowadzenia działalności gospodarczej objętej koncesją i w tym wypadku możemy podać, dlaczego

• Przedsiębiorcy, który nie podjął działalności gospodarczej objętej koncesją- wzywamy do wyjaśnienia i wzywamy do podjęcia działalności gospodarczej, wyznaczamy określony termin ponownego rozpoczęcia działalności gospodarczej a jeśli nie podejmie tej działalności to wtedy cofamy ta koncesję- pomimo rozmowy trzeba wysłać mu pismo do podjęcia działalności gospodarczej. Może tez być taka sytuacja, iż przedsiębiorca dostaje koncesję, prowadzi działalność gospodarczą, ale zaprzestał ja prowadzić- wtedy tez wzywamy do wyjaśnienia i wzywamy do podjęcia działalności. Jeśli nie podejmie działalności to cofamy koncesję.

• W sytuacji, gdy przedsiębiorca rażąco narusza warunki określone w koncesji do wykonywania określonej działalności gospodarczej

• Wtedy, gdy wezwaliśmy go, udowodniliśmy mu, iż stan faktyczny we wniosku odbiega od stanu rzeczywistego- wtedy, gdy przedsiębiorca w wyznaczonym terminie nie usuwa stanu faktycznego lub prawnego niezgodnego z warunkami określonymi w koncesji lub przepisami odrębnymi regulującymi działalność gospodarczą objętą koncesją.

Fakultatywnie organ administracyjny cofnie koncesję ze względu na:

• Zagrożenie bezpieczeństwa państwa

• Zagrożenie obronności państwa

• Zagrożenie bezpieczeństwa obywateli

• Ze względu na upadłość przedsiębiorstwa!!!

Pytanie- ze względu na upadłość przedsiębiorstwa cofamy koncesje fakultatywnie!!!

Wszystkie przesłanki zarówno obligatoryjne jak i fakultatywne mają te same zastosowanie przy zmianie koncesji( w tych samych sytuacjach).

Jeżeli cofniemy koncesję to może być złożony wniosek o ponowne udzielenie koncesji.

Przedsiębiorca, któremu prawomocnym orzeczeniem sądu zakazano wykonywania działalności gospodarczej objętej koncesja może złożyć wniosek o ponowne udzielenie koncesji nie wcześniej niż w terminie 3 lat licząc od dnia, w którym wydano decyzję o cofnięciu koncesji.

Tak samo jest w pozostałych sytuacjach- np. naruszył odrębne przepisy lub też odmówiliśmy koncesji- to w terminie 3 lat- 3 lata od wydania decyzji o cofnięciu koncesji.

Pytanie- zawsze wniosek o ponowne udzielenie koncesji można złożyć w każdej sytuacji po 3 latach!!!

Promesa koncesji (przyrzeczenie, przyznanie koncesji)

Obowiązujące przepisy prawa przewidują możliwość ubiegania się przedsiębiorcy o wydanie promesy na przyznanie koncesji.

W treści promesa powinna zawierać pewne szczególne warunki i wskazówki jak dana działalność gospodarcza powinna być wykonywana.

Ze strony przedsiębiorcy ograniczamy ryzyko ekonomiczne, daje mu to pewność i ochronę od strony ekonomicznej a organ administracyjny zyskuje pewność wypełnienia tej luki objętej działalnością gospodarcza- organ ma możliwości zabezpieczające. Musimy zachęcić przedsiębiorcę- jest to działalność przyrzeczona.

Co możemy zrobić z przedsiębiorcami, którzy przyjdą i chcą promesy?

Mamy tu 2 etapy:

1. Poinformujemy go o szcególach, w jaki sposób powinna być wykonywana ta działalność gospodarcza -ta, którą chce wykonywać

2. Promesy udzielamy na określony termin, który trzeba określić- termin promesy nie może być krótszy niż 6 miesięcy. Po upływie terminu uznajemy, iż gdy przedsiębiorca się nie zgłosi to uznajemy to, jako,że promesa wygasła i nie obowiązuje. Natomiast, jeżeli jest złożony wniosek to rozpoczynamy postępowanie koncesyjne i wtedy zgodnie z zawartymi warunkami w promesie wydajemy decyzję o udzielenie koncesji.

Samo przyznanie koncesji ma charakter bezwarunkowy, ale w treści samej promesy można uzależnić udzielenie koncesji od spełnienia warunków wykonywania działalności objętej koncesją.

Pytanie- treść promesy -warunkowa a samo przyznanie bezwarunkowe

Organ koncesyjny może odmówić udzielenia koncesji w okresie ważności promesy, jeżeli:

1. Po pierwsze uległy zmianie dane zawarte we wniosku o udzielenie promesy

2. Po drugie wnioskodawca nie spełnił wszystkich warunków podanych w promesie

3. Po trzecie ujawnienie się okoliczności, które stanowią przesłanki możliwości odmówienia koncesji lub ograniczenia jej zakresu w stosunku do treści wniosku lub zmiany koncesji

Następny dział -REGULOWANA DZIAŁALNOŚĆ GOSPODARCZA

Jest to działalność, której wykonywanie wymaga spełnienia szczególnych warunków określonych przepisami prawa. O charakterze działalności gospodarczej przesądza, więc przepis odrębnej ustawy - ograniczenie musi być określone w ustawie o swobodzie działalności gospodarczej albo w przepisach odrębnych i musi z niej wynikać, iż dany rodzaj działalności gospodarczej jest działalnością regulowana gdyż w przeciwnym wypadku nie mamy z nią doczynienia- musi to wynikać z ustawy- nie możemy jej domniemywać!

Jeżeli organ odmawia decyzji to w odmowie musi być wskazana podstawa- trzeba wskazać konkretny przepis- musi być wskazana podstwa, na jakiej odmawiamy- trzeba przywołać dany przepis.

Wpis do rejestru przy działalności regulowanej będzie dokonywany przez organ prowadzący rejestr działalności regulowanej na wniosek przedsiębiorcy i po złożeniu oświadczenia przez przedsiębiorcę o spełnieniu warunków wymaganych do wykonywania tej działalności. Jest to postępowanie wnioskowe.

Organ rejestrowy nie ma prawnego obowiązku weryfikacji danych, informacji i dokumentów dołączonych do wniosku i w nim zawartych przed dokonaniem wpisu.

Organ rejestrowy jest zobowiązany w terminie 7 dni od dnia złożenia wniosku dokonać wpisu. Po upływie 14 dni od dnia złożenia wniosku po uprzednim poinformowaniu organu rejestrowego pomimo braku wpisu do rejestru przedsiębiorca może rozpocząć działalność regulowaną-, dlatego iż przedsiębiorca nie może ponosić strat ze względu na bierne działanie organu rejestrowego. Organ ma 7 dni na wpis do rejestru.14 dni to już znaczne przekroczenie- przedsiębiorca musi jedynie poinformować i może rozpocząć działalność gospodarczą.

Organ prowadzący rejestr może też odmówić wpisu, może też zakazać wykonywania działalności regulowanej.

Sytuacje, w których organ odmawia wpisu do rejestru:

Przyczyną do wydania tej decyzji będzie( organ odmawia wpisu do rejestru w formie decyzji- decyzje można odwołać!!!):

* prawomocne orzeczenie sądu zakazujące przedsiębiorcy prowadzenie działalności gospodarczej objętej wpisem

* wykreślenie przedsiębiorcy z rejestru działalności regulowanej z przyczyn uzasadniających( wydanie decyzji o zakazie wykonywania działalności gospodarczej objętej wpisem)

Pytanie-, dlaczego ważna jest forma prawna odmowy- chodzi tu o sposób odwołania

Decyzje o zakazie wykonywania działalności gospodarczej organ wyda:

1. Jeżeli złożone przez przedsiębiorcę oświadczeni o spełnieniu warunków wykonywania tej działalności jest niezgodne ze stanem faktycznym.

2. Jeżeli przedsiębiorca nie usunął naruszeń wymaganych do wykonywania tej działalności gospodarczej wyznaczonych przez organ w terminie

Jest to decyzja bezwzględna- nie ma od niej odwołania- podlega natychmiastowemu wykonaniu.

Automatycznie przedsiębiorca zostaje wykreślony z rejestru przedsiębiorców wykonujących działalność regulowaną z powodu wydania decyzji o zakazie wykonywania działalności gospodarczej a także taki przedsiębiorca, który prowadził działalność gospodarczą bez wpisu do rejestru może uzyskać wpis do rejestru nie wcześniej niż po upływie 3 lat od dnia wydania decyzji o wykreśleni z rejestru o działalności regulowanej.

Uzyskanie zezwolenia na działalność gospodarczą

Jest to obowiązek, który wynika z odrębnych przepisów prawnych. Ewidencja takiej działalności gospodarczej jest w ustawie o swobodzie działalności gospodarczej( artykuł 75 tej ustawy), ale dalsze jej kroki są gdzie indziej- jest odniesienie.

Zezwolenie- jest wyrazem aktu woli organu administracji publicznej stwierdzającym dopuszczalność podjęcia przez zainteresowanego przedsiębiorcę działalności gospodarczych w określonych przedmiotowo zakresie w następstwie stwierdzenia, że spełnia on przedsiębiorca) określone prawem warunki do wykonywania działalności gospodarczej.

Pytanie otwarte- definicja zezwolenia, definicja koncesji

Katalog działalności gospodarczej objętej zezwoleniem w tym artykule 75 ma charakter otwarty, a nie jak w przypadku koncesji zamknięty- ustawa nie zawiera żadnych ograniczeń.

Podstawowy warunek udzielenia zezwolenia na działalność gospodarczą jest wtedy, kiedy są spełnione określone przesłanki:

1. Konieczność ochrony życia, zdrowia, obywateli

2. Stworzenie gwarancji zaufania ochrony publicznej

3. Gwarancji utrzymania tajemnicy państwowej, bezpieczeństwa i porządku publicznego

Zgodnie z ustawa o swobodzie działalności gospodarczej wyróżniamy 3 kategorie przedsiębiorców:

1. Małych przedsiębiorców

2. Średnich przedsiębiorców

3. Mikro przedsiębiorców

Kryterium podziału stanowi wartość obrotów finansowych poszczególnych przedsiębiorców

Ad.2

Za średniego przedsiębiorcę uważa się przedsiębiorcę, który co najmniej w jednym z dwóch ostatnich lat obrotowych zatrudniał średnio rocznie mniej niż 250 pracowników oraz osiągnął średni roczny dochód netto ze sprzedaży towarów i usług oraz operacji finansowych nieprzekraczający równowartości w złotych 50 mln euro lub, gdy sumy aktywów jego finansów w bilansie sporządzonym na koniec jednego z tych lat nie przekroczyły równowartości w złotych 43 mln euro.

Ad.1

Za małego przedsiębiorcę uważa się przedsiębiorcę, który co najmniej w jednym z dwóch ostatnich lat obrotowych zatrudniał średnio rocznie mniej niż 50 pracowników oraz osiągnął średni roczny dochód netto ze sprzedaży towarów i usług oraz operacji finansowych nieprzekraczający równowartości w złotych10 mln euro lub, gdy sumy aktywów jego finansów w bilansie sporządzonym na koniec jednego z tych lat nie przekroczyły równowartości w złotych 10 mln euro.

Ad.3

Za mikro przedsiębiorcę uważa się przedsiębiorcę, który co najmniej w jednym z dwóch ostatnich lat obrotowych zatrudniał średnio rocznie mniej niż 10 pracowników oraz osiągnął średni roczny dochód netto ze sprzedaży towarów i usług oraz operacji finansowych nieprzekraczający równowartości w złotych 2 mln euro lub, gdy sumy aktywów jego finansów w bilansie sporządzonym na koniec jednego z tych lat nie przekroczyły równowartości w złotych 2 mln euro.

20.12.2007

Kontrola.

Ustawa o swobodzie działalności gospodarczej oraz przepisy odrębne upoważniły organy administracji publicznej do kontroli przedsiębiorców. W szczególności prawo i obowiązek kontrolny nałożyła na: wójta, burmistrza i prezydenta miasta.

Każdy z tych podmiotów ma obowiązek działać z urzędu jeżeli:

poweźmie wiadomość o wykonywaniu działalności gospodarczej niezgodnie z przepisami prawa lub,

stwierdzi: zagrożenie życia, zdrowia albo naruszenie środowiska w wyniku wykonywania tej durencji w płaszczyźnie normatywnej i dorobku stosowania przez Komisję Europejską, ETS i Sąd Pierwszej Instancji.

Krajowe prawo konkurencji za wyjątkiem sytuacji przewidzianych w ustawie stanowi podstawę prawną kontroli koncentracji przedsiębiorstw, które nie mają wymiaru wspólnotowego tzn. uczestniczące w nich przedsiębiorstwa nie osiągnęły określonego pułapu obrotów.

Celem ochrony konkurencji i konsumentów jest określenie warunków rozwoju i ochrony konkurencji jako jednej z zasad ustroju gospodarczego. Prawo konkurencji obejmuje normy prawne określające warunki rozwoju i ochrony konkurencji oraz uczciwej konkurencji równouprawnionych uczestników gospodarki rynkowej. Ustawa o ochronie konkurencji i konsumentów jest adresowana do przedsiębiorców i ich związków, bez względu na to czy są to przedsiębiorcy prywatni czy publiczni, krajowi czy zagraniczni. Należy podkreślić, iż ustawa ta szerzej, niż ustawa o swobodzie działalności gospodarczej określa krąg podmiotów zaliczanych do przedsiębiorców.

I tak zgodnie z ustawą o ochronie konkurencji i konsumentów przedsiębiorcą jest również:

-osoba fizyczna

-osoba prawna,

-jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej organizująca lub świadcząca usługi o charakterze użyteczności publicznej, które nie są działalnością gospodarczą w rozumieniu przepisów o działalności gospodarczej,

osoba fizyczna wykonująca zawód we własnym imieniu i na własny rachunek lub prowadząca działalność w ramach wykonywania takiego zawodu,

osoba fizyczna posiadająca akcje lub udziały zapewniające jej co najmniej 25% głosów w organach co najmniej jednego przedsiębiorcy bądź wykonująca kontrolę w rozumieniu przepisów prawnych ustawy nad co najmniej jednym przedsiębiorcą, choćby nie prowadziła działalności gospodarczej w rozumieniu przepisów o działalności gospodarczej, jeżeli podejmuje dalsze działania podlegające kontroli koncentracji.

Związkami przedsiębiorców są natomiast izby, zrzeszenia i inne organizacje zrzeszające przedsiębiorców w rozumieniu ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów, jak również związki tych organizacji.

Ustawa ma zastosowanie do wszelkich działań przedsiębiorców ich związków, które wywołują lub mogą wywołać skutki na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej. Zgodnie ze standardami prawa wspólnotowego zakres przestrzenny stosowania ustawy wyznacza zasada eksterytorialności. Prawo polskie jest właściwe również w sprawach wszelkich działań przedsiębiorców podejmowanych za granicą, bez względu na to, czy są to przedsiębiorcy krajowi czy mający siedzibę poza terytorium Polski o ile skutki ich działań ujawniają się lub mogą ujawniać się na terytorium Polski. W sprawach praktyk ograniczających konkurencję eksterytorialność ustawy oznacza, że odnosi się ona do działań przedsiębiorców lub związków przedsiębiorców podjętych również poza granicami Polski. Natomiast w sprawach kontroli koncentracji skutek na terytorium Polski wywierają lub mogą wywrzeć działania z udziałem przedsiębiorców, z których co najmniej jeden prowadzi w Polsce działalność bezpośrednio lub za pośrednictwem innego przedsiębiorcy lub należy do grupy kapitałowej, której co najmniej jeden udziałowiec prowadzi taką działalność.

Zakres przedmiotowy ustawy wyznaczają normy materialnoprawne, organizacyjne i proceduralne regulujące zasady i tryb przeciwdziałania praktykom ograniczającym

ta miasta.

Każdy z tych podmiotów ma obowiązek działać z urzędu jeżeli:

-poweźmie wiadomość o wykonywaniu działalności gospodarczej niezgodnie z przepisami prawa

- lubstwierdzi: zagrożenie życia, zdrowia albo naruszenie środowiska w wyniku wykonywania tej działalności.

i zawiadomić o tym właściwy organ administracji publicznej. Jeżeli nie może tego uczynić każdy z tych podmiotów może wydać decyzję nakazującą wstrzymanie wykonywania działalności gospodarczej na czas niezbędny, nie dłuższy niż 3 dni. Została ona zaopatrzona w rygor natychmiastowej wykonalności.

Zgodnie z przepisami prawa i z zastrzeżeniem wyjątków nimi przewidzianych nie można równocześnie podejmować i prowadzić więcej niż jednej kontroli działalności przedsiębiorcy. Czas przeprowadzanej kontrorębnić kilka rynków w tym rynek właściwy w danej sprawie czyli tzw. rynek relewantny.

Pojęcie rynku właściwego możemy rozbić wewnętrznie na:

1. rynek właściwy produktowo,

2. rynek właściwy terytorialnie,

3. rynek właściwy czasowo.

Rynek właściwy produktowo wyznacza pojęcie towaru rozumianego jako rzeczy, jak również energię, papiery wartościowe i inne prawa majątkowe, usługi, oraz roboty budowlane.

Rynek ten obejmuje wszystkie towary, które kumulatywnie wyróżniają się następującymi cechami:

-zaspakajają te same potrzeby nabywców

-mają podobne właściwości użytkowe

-mają zbliżone ceny

-ich jakość jest na tym samym poziomie

W sytuacji gdy konsumenci traktują produkty w sposób wskazujący na ich zastępczość to produkty te stanowią jeden rynek, w przeciwnym przypadku (konsumenci nie traktują produktów jako substytutywne) produkty te tworzą odrębne rynki.

Rynek właściwy terytorialnie to wyodrębnione terytorium na którym warunki konkurencji między przedsiębiorstwami są zbliżone w odniesieniu do określonych towarów (rynek wyznaczony produktowo) i różnią się od warunków konkurencji na innych terytoriach.

Rynek właściwy terytorialnie wyznaczają:

-bariery dostępu do rynku

-przepisy prawa

-koszty transportu

-infrastruktura dystrybucji

-właściwości towaru

-preferencje konsumentów

Rynkiem właściwym może być rynek światowy, wspólny rynek lub jego część, rynek państwa członkowskiego UE lub jego część, terytorium gminy.

Rynek właściwy czasowo odnosi się do rynku na którym warunki konkurencji są zmienne w czasie. Relacje konkurencyjne są zatem właściwe dla określonych ram czasowych, wyznaczonych przez określone zdarzenia, porę roku, itp.

Adresatami zakazów praktyk ograniczających konkurencję są przedsiębiorcy i związki tych przedsiębiorców zobowiązani do ich przestrzegania. Zachowania przedsiębiorców naruszające zakazy praktyk ograniczających konkurencję są od początku nielegalne. Ujawnienie, ocena i uznanie przez właściwy organ zachowań przedsiębiorców za naruszające ustawowe zakazy praktyk antykonkurencyjnych może skutkować ich nieważnością ze wszystkimi konsekwencjami.

Praktyki ograniczające konkurencję są zakazane z mocy obowiązującego prawa, a nie z mocy decyzji organu lub wyroku sądowego, który zakazuje ich stosowania. Właściwy organ lub sąd ochrony konkurencji i konsumentów może jedynie stwierdzić naruszenie zakazu praktyk ograniczających konkurencję. Zakazy praktyk ograniczających konkurencję mogą mieć charakter bezwzględny (w stosunku do nadużywania pozycji dominującej) lub względny (w odniesieniu do porozumień ograniczających konkurencję).

Wyłączenie zakazów w odniesieniu do porozumień ograniczających konkurencję ma zróżnicowany charakter i obejmuje:

-wyłączenie grupowe

-wyłączenie tzw. porozumień bagatelnych

-wyłączenie indywidualne

Bezwględny charakter zakazu nadużywania pozycji dominującej wyklucza jakiekolwiek wyłączenia spod tego zakazu zarówno w prawie konkurencji Wspólnoty jak i w ustawie o ochronie konkurencji i konsumentów.

Stosunkowo niedawno (w 2003 roku) wprowadzano zasady związania regułami prawa wspólnotowego prawa konkurencji krajowych organów konkurencji i sądów. Zgodnie z nimi rynkowe działania przedsiębiorców i ich związków podlegają ocenie z punktu widzenia przepisów prawa wspólnotowego i odpowiednich regulacji krajowych. Uprawnienie organów ochrony konkurencji państw członkowskich do stosowania prawa wspólnotowego stanowi gwarancję skutecznego stosowania wspólnotowych reguł konkurencyjnych. W sytuacji gdy przedmiotem postępowania przed krajowym organem ochrony konkurencji i sądem krajowym są zakazane porozumienia między przedsiębiorstwami, decyzje związku przedsiębiorstw i praktyki uzgodnione lub zakazane nadużywanie przez jedno lub większą liczbę przedsiębiorstw pozycji dominującej na wspólnym rynku lub jego części, które wpływają na handel między państwami członkowskimi, to krajowe organy i sądy ochrony konkurencji mają obowiązek jednoczesnego stosowania, oprócz krajowych przepisów o ochronie konkurencji, regulacji wspólnotowych. W sytuacji odwrotnej, gdy organy i sądy ochrony konkurencji niestwierdzą spełnienia warunku wpływu na wymianę handlową między państwami członkowskimi, krajowe organy i sądy ochrony konkurencji nie są związane obowiązkiem równoległego stosowania wspólnotowego i krajowego prawa konkurencji i stosują wówczas wyłącznie krajowe przepisy o ochronie konkurencji.

Podkreślić należy iż również w przypadku ochrony konkurencji obowiązuje zasada pierwszeństwa prawa wspólnotowego. Zgodnie z nią organy krajowe nie mogą zakazać porozumień, decyzji i praktyk uzgodnionych jeżeli nie są one również zakazane na podstawie wspólnotowego prawa konkurencji. Wyjątkiem od tej zasady jest dopuszczalna na gruncie prawa wspólnotowego możliwość przyjmowania i stosowania przez państwo członkowskie na swoim terytorium bardziej restrykcyjnych krajowych przepisów prawnych, które zakazują lub przewidują sankcje za jednostronne praktyki stosowane przez przedsiębiorstwa. Te bardziej restrykcyjne krajowe przepisy prawne mogą zawierać zakazy lub nakładać sankcje za antykonkurencyjne zachowania stosowane wobec przedsiębiorstw uzależnionych ekonomicznie. W odniesieniu do polskiego prawa ochrony konkurencji odstępstwo od zasady pierwszeństwa prawa wspólnotowego nie ma zastosowania ze względu na identyczność zakazu nadużywania pozycji dominującej w prawie ochrony konkurencji polskim i wspólnotowym.

Zasada pierwszeństwa stosowania prawa wspólnotowego nie ma zastosowania jeżeli organy ochrony konkurencji i sądy państw członkowskich stosują przepisy prawa krajowego konkurencji regulującego kontrolę koncentracji przedsiębiorstw jak również do przepisów krajowego prawa ochrony konkurencji, które w przeważającym zakresie realizują cele odmienne niż te określone w traktacie Wspólnoty.

Zgodnie z ustawą zakazane są porozumienia, które mają antykonkurencyjny charakter. Zaliczymy do nich wszystkie które ograniczają lub naruszają konkurencję. Ustawa zakazuje zatem porozumień, których celem lub skutkiem jest wyeliminowanie, ograniczenie lub naruszenie w inny sposób konkurencji. Zakazane są zatem porozumienia motywowane ograniczeniem konkurencji, już wtedy, gdy są dopiero celem uczestniczących w nich przedsiębiorców. Jeżeli zostało dowiedzione, że celem porozumienia było ograniczenie konkurencji, to bez znaczenia dla jego kwalifikacji jest to czy cel ten rzeczywiście został osiągnięty. W tym przypadku nie ma więc potrzeby dowodzenia, że negatywny, antykonkurencyjny skutek nastąpił. Dla kwalifikacji porozumienia jako zakazanego nie mają też istotnego znaczenia przyczyny niewystąpienia skutków antykonkurencyjnych. Kwalifikacja porozumienia jako zakazanego ze względu na osiągnięty skutek antykonkurencyjny wymaga przyjęcia i wykorzystania kryterium skutku: wyeliminowania, ograniczenia lub naruszenia w inny sposób konkurencji, którym jest zmiana sytuacji rynkowej przed i po zawarciu porozumienia. Zmiana sytuacji rynkowej jest rezultatem zmiany pozycji konkurencyjnej przedsiębiorców w rezultacie zawarcia ocenianego porozumienia. Obie przesłanki kwalifikacji porozumienia jako zakazane mogą wystąpić łącznie w sytuacji, gdy przedsiębiorcy zawarli porozumienie w celu ograniczenia konkurencji i cel ten osiągnęli.

Gospodarcze 4. 01.2008

W ustawie obejmują wszelkie normy skoordynowanych działań nieżależnych przedsiębiorstw i ich związków wywołujące negatywne negatywne skutki rynkowe( wyeliminowanie, ograniczenie).

Porozumienie miedzy przedsiębiorcami mogą obejmować różne formy:

1.umowy zawierane między przedsiębiorcami

2.umowy zwierane między związkami przdsiębiorców

3.pomiędzy przedsiębiorcami i ich związkami

4.niektóre ostanowienia umowy (mogą być dokonane w jakielkolwiek formie przez 2 lub więcej przedsiębiorców bądź związki przedsiębiorców albo ich organy)

Ad1) porozuminia mogą być zawierane na podstawie umowy. Porozumienie w formie umowy odpowiada pod względem form umowie w rozumieniu cywilnoprawnym.

Ad3) mają na celu kontrole wszystkich czynności rynkowych. W tym przypadku decyduje świadomość. Celem ich jest działania skutecznie ograniczające konkurencje.

Ad4) uchwały bądź związek przedsiębiorców, który wydaje postanowienie w innej formie cywilno prawnej są formą koordynacji zachowań przedsiębiorców, które mogą być kwalfikowane jako ograniczające konkurencje tylko wtedy gdy zostały podjęte zgodnie z obowiązującym prawem przez upoważnione organy w ramach przyznanych im kmpetencji. Istotną przesłanką uznania tych aktów prawnych za porozuminiem ustawy jest wiążący charakter w zakresie dotyczącym sposobu postępowania na rynku adresata. Cechą odróżniającą tę formę koordynacji zachowań przedsiębiorców od pozostałych form jest koordynowanie nie własnych zachowań przedsiębiorców lecz innych przedsiębiorców.

Przykładowe porozumienia zakazane przez ustawę:

1.ustalanie bezpośrednio lub pośrednio cen i innych warunków zakupu, sprzedaży towarów.

2.ograniczanie lub kontrolowanie produkcj lub zbytu oraz postępu technicznego bądź inwestycj

3.porozumienia które mogą dotyczyć działania rynku zbytu lub zakupu

4.mogą polegać na stosowaniu w podobnych umowach z osobami trzecimi postanowień uciążliwych lub nie jednolitych co powoduje że warunki umów stwarzają tym osobom zróżnicowane warunki konkurencj.

5.uzależnienie zawarcia umowy od przyjęcia lub spełnienia przez drugą strone innego świadczenia nie mającego rzeczowego ani zwyczajowego związku z przedmiotem umowy

6.ograniczanie dostępu do rynku lub eliminowaniez rynku przedsiębiorców nie objętych porozuminiem.

7.uzgadnianie przez przedsiębiorców przystępujących do przetargu bądź przez przedsiębiorców będących organizatorem przetargu warunków skladanych ofert w szczególności w zakresie prac i cen.

Podział porozumień z punktu widzenia usytuowania uczestników porozumienia:

1.porozumienia horyzontalne (pionowe)

2.porozumienia werdykalne (poziome)

Podział ze względu na relacje między przedsiębiorcami:

1.poziome- między konkurentami

2.pionowe- między kontrachentami

Porozumienia poziome zwane są równiez kartelami. Są one zawierane przez przedsiębiorców działających na tym samym szczeblu obrotu towarowego czyli są zawierane pomiędzy przedsiębiorcami, którzy stanowią dla siebie w normalnych warunkach konkurencje.

Porozuminia pionowe są porozumieniami obrotu gospodarczego i skierowane są przeciwko innym konkurentom, kontrahentom i konsunentom, na różnym szczeblu obrotu gospodarczego.

Podział karteli:

-cenowe

-podziałowe

-kontynentowe

Porozuminia przykładowe:

-dyskryminacyjne

-wiązane

-antykonkurencyjne

-zmowy przetargowe

Na gruncie ustwy wyróżniamy również porozumienia bagatelne:

1.porozumienia zawierane między konkurentami w rozumieniu przedsiębiorców którzy wprowadzają lub mogą wprowadzić albo nabywają lub mogą nabyć w tym samym czasie towary na rynku właściwym

2.porozumienia zawierane między przedsiębiorcami działającymi na różnych szczeblach obrotu

Ustawa zawiera wyłączenie zakazu porozumień ogarniczających konkurencje.

Kryterium kwalfikacyjnym wyłączenia spod tego zakazu jest spełnienie kryterium procentowego udziału w rynku:

1.porozumienia zawarte między konkurentami, których łaczny dochód w roku kalendarzowym poprzedzającym udział nie przekraca 5% i dotyczy to porozumień horyzontalnych

2.porozumienia zawarte między przedsiębiorcami działającymi na różnych szczeblach obrotu których łaczny dochód w rynku w roku poprzedzającym udział nie przekracza 10%

Ustawa ograniczenia wyłączenia spod zakazu porozumień ograniczających konkurencje ma ograniczony zakres gdyż nie obejmuje:

1.porozumień polegających na ustaleniu pośrednio lub bezpośrednio cen lub innych warunków sprzedaży bądź zakupu towaru

2.porozumień polegających na ograniczeniu lub kontrolowaniu produkcji lub zbytu oraz postępu technicznego i inwestycji

3.porozumień polegających na uzgadnianiu przez przedsiębiorców przystępujących do przetargu lub przez tych przedsiębiorców i przedsiębiorce będącego organizatorem przetargu warunku składania ofert( prac lub cen w szczególności)

Wyłączenie grupowe RM może go dokonać jeżeli porozumienia spełniają komulatywne 2 grupy przesłanek:

1.wyłączone porozumienia przyczyniają sie do polepszenia produkcj, dystrybucj, postępu technicznego lub gospodarczego oraz zapewniają nabywcy lub użytnikowi odpowiednią część wynikających stąd korzyści.

2.nie nakładają na zainteresowanych przedsiębiorców ograniczeń które nie są zbędne do osiągnięcia tych celów oraz nie stwarzają przedsiębiorcą wyeliminowania konkurencji na rynku właściwym w zakresie znacznej części określonych towarów.

Rozporządzenia zawierające wyłączenie grupowe muszą zawierać:

1.warunki jakie jakie muszą być spełnione aby porozumienie mogło być uznane za wyłączone spod zakazu

2.klauzule które jeżeli występują w porozumieniu ograniczają konkurencje i stanowią naruszenie zakazu

3.okres w jakim rozporządzenie ma obowiązywać

Czy wyłączeń spod zakazu możemy szukać tylko w ustawie???-NIE

Gdzie możemy szukać wyłączeń???- ROZPORZĄDZENIA, USTAWY

Ustawa zawiera również Instytucje racjonalizacji zakazu porozumieńograniczających konsumpcje w drodze deklaracyjnej decyzji o niestwierzdeniu praktyki ograniczającej konkurencję.Decyzja jest wydawana na wniosek zainteresowanego przedsiębiorcy lub ich związki o legalizację zawartego porozumienia na podstawie klauzuli rozsądku.

Nie możliwa jest racjonalizacja przed zawarciem porozumienia. Wnioskodawca musi udowodnić że porozumienie jest zgodne z klauzulą rozsądku.

W świetle ustawy zakazane jest nadużywanie pozycji dominującej na rynku przez jednego przedsiębiorcę lub kilku.

Zakres podmiotowy przedsiębiorcy został ograniczony do tychprzedsiębiorców którzy posiadają w momencie jednostronnego działania pozycję dominującą. Zakaz nadużywania pozycji dominującej ma charakter bez względny i racjonalny (bezpośredni). Pozycja dominująca to pojęcie i pozycja przedsiębiorcy która umożliwia mu zaobieganie skutecznej konkurencji na rynku właściwym przez stworzenie mu możliwości działania w znacznym zakresie niezależnie od konkurentów, kontrachentów i konsumentów. Domniemywa się że przedsiębiorstwo ma pozycję dominującą gdy jego udział w rynku przekracza 40%. Posiadanie pozycji dominującej zakazane nie jest. Zakaz nadużywania pozycji dominującej obejmuje również kolektywnej ................................. przesłanką tego jest przeciwdziałanie jednostronnym praktykom antykonkurencyjnym od oligopolistów czyli formalnie niezależnych przedsiębiorstw połączonych wszelkimi nie tylko strukturalnymi więzami gospodarczymi które stanowią współzależność.

Nadużywanie pozycji dominującej

1.może polegać na bezpośrednim lub posrednim nadużywaniu cen, odwlekaniu terminów płatności

2.organizowanie produkcji zbytu lub postępu technicznego ze szkodą konkurentów, konsumentów

3.stosowanie w podobnych umowach z osobami trzecimi uciążliwych lub niejednolitych warunków stwarzających tym osobą różne warunki konsumpcji

4.uzależnienie zawarcia umowy od przyjęcia lu spełnienia przez drugą strone innego nie mającego rzeczowego lub zwyczajowego związku z przedmiotem umowy.

5.przeciwdziałanie ukształtowania się warunków niezbędnych do powstania lub rozwoju konkurencji

6.narzucanie przez przedsiębiorców uciążliwych warunków umów przynoszących mu nieuzasadnione większości

7.stwarzanie konsumentom uciążliwych warunków dochodzenia wsych praw

8.podział rynku według kryteriów terytorialnych, asortymentowych lub podmiotowych

15

---