1. Wymień rodzaje materiałów promienioczułych. (Biernacka, Dziwoki, Kończak, Zemla)

• płyty fotograficzne

• błony fotograficzne

• filmy kinematograficzne

• papiery fotograficzne

2. Opisz i nazwij kolejno warstwy w budowie fotograficznej błony negatywowej czarno-białej i barwnej. (Biernacka, Dziwoki, Kończak, Zemla)

Film czarno-biały składa się z błony pokrytej emulsją światłoczułą. Jest nią warstwa żelatyny zawierającej kryształki halogenków srebra. Warstwa ochronna zapobiega przypadkowym uszkodzeniom warstwy światłoczułej.

W przypadku błon barwoczułych, na podłożu naniesione jest kilka warstw emulsji poprzedzielanych odpowiednimi filtrami barwnymi. A zatem, emulsja filmu kolorowego składa się z trzech warstw czułych odpowiednio na światła: czerwone, zielone i niebieskie (kolory podstawowe). Warstwy zielona i czerwona są także czułe na światło niebieskie, które musi być po drodze absorbowane przez filtr żółty.

3. Opisz rolę żelatyny w procesie wytwarzania warstw promienioczułych. (Magdalena Nowak)

Żelatyna jako główny (obok halogenków srebra) składnik srebrowych emulsji (warstw) światłoczułych, umożliwia równomierne pokrycie emulsją powierzchni podłoża (wiąże związki światłoczułe z podłożem).

Poprzez swe właściwości koloidalne chroni nienaświetlone halogenki srebra od rozkładu i ciemnienia (koagulacji) w wywoływaczu, a ponadto zawiera domieszki związków, które znacznie zwiększają światłoczułość emulsji w tzw. procesie dojrzewania chemicznego.

Ponadto żelatyna w emulsjach bezsrebrowych, (np. dwuchromian amonu lub potasu), ma właściwość garbowania się pod wpływem światła, przez co staje się nierozpuszczalna w wodzie.

4. Wymień właściwości użytkowe materiałów promienioczułych. (tutaj trzeba samemu pomyśleć :)

• wymiary geometryczne rzeczywiste i nominalne;

• wytrzymałość mechaniczną na rozrywanie i przeginanie;

• właściwości fizyczne: zabarwienie, sposób odbijania, rozproszenia światła (połysk, mat), stopień odbijania i przepuszczania światła, stopień pęcznienia i temperatura topnienia napęczniałej emulsji;

• właściwości chemiczne: zapalność i palność podłoża, zawartość azotu w podłożu, zawartość srebra w emulsji;

• właściwości fotograficzne: czułość, barwoczułość, czułość widmowa, kontrastowość, gęstość optyczna zadymienia, gęstość optyczna maksymalna, zdolność rozdzielcza, ziarnistość, przeciwodblaskowość, szybkość wywoływania, szybkość starzenia.

5. Podaj kolejne etapy w produkcji emulsji fotograficznej. (Froncek)

Produkcja emulsji fotograficznej polega na strąceniu halogenków srebra w roztworze wodnym żelatyny, wypłukaniu produktów ubocznych i poddaniu emulsji dojrzewaniu w podwyższonej temperaturze, podczas której podnosi się głównie światłoczułość (wzrost ziarna halogenków). Podstawowe cechy emulsji (stopień światłoczułości i kontrastowości) zależą od wielkości ziarna: im większe ziarno, tym wyższa czułość i mniejsza kontrastowość.

Cztery etapy:

- przygotowanie danych wyjściowych (odważenie i rozpuszczenie w wodzie w jednym naczyniu żelatyny i np. chlorku potasu, a w drugim naczyniu azotanu srebra)

- przygotowanie ciemności lub w świetle ochronnym - nieaktywicznym np. rubinowym lub ciemnozielonym w określonej temperaturze (30⁰ - 70⁰ C) łączy się obydwa roztwory, przy czym zachodzi reakcja w środowisku żelatyny pomiędzy jonami srebra i jonami halogenowymi:

AgNo₃ + KCL -> KNO₃ + AgCl

W rezultacie, której powstaje nierozpuszczający się w wodzie chlorek srebra. Dzięki obecności żelatyny i ciągłego mieszania roztworów powstający chlorek srebra jest równomiernie rozprowadzany w całym roztworze. Obniżenie temperatury powoduje skrzepnięcie emulsji na galaretowatą masę;

- w temp. 8⁰ - 12⁰C przeprowadza się płukanie emulsji, które ma na celu usunięcie azotanu potasu czy też nadmiaru składników wyjściowych (produktów ubocznych);

- ostatni etap obejmuje dojrzewanie fizyczne i chemiczne. Dojrzewanie fizyczne zachodzi w podwyższonej temperaturze (350-700C) i ma na celu usunięcie rekrystalizację ziaren emulsji, co prowadzi do wyrównania rozmiarów kryształków (1-0,5 mikrometra), natomiast dojrzewanie chemiczne prowadzi do ukształtowania ogólnej światłoczułości emulsji.

---