Transport i Spedycja

Omówienie systemu obsługowo - naprawczego środków transportu drogowego

Spis treści

Eksploatacja 3

Czynności obsługowe 3

Cykle obsługowe 4

Czynności naprawcze 5

Czynności użytkowania 5

System obsługowo naprawczy 6

Bibliografia 8

• Eksploatacja

Eksploatacja jest to obsługa i użytkowanie pojedynczego urządzenia, maszyny lub ich grupy. Obejmuje to zatem organizacyjne, techniczne, ekonomiczne i społeczne zagadnienia dotyczące współdziałania ludzi i maszyn.

Wysoki poziom jakości eksploatacji jest wtedy gdy analizowany środek transportu jest sprawny i gotowy do realizacji powierzonych mu zadań oraz spełnia wymagania ludzkie odnośnie tego środka transportu.

Czynniki wpływające na jakość eksploatacji:

• czynniki organizacyjne

• sposoby naprawy

• wyposażenie danej stacji obsługi w odpowiednie narzędzia i urządzenia specjalistyczne

• czynniki motywujące pracowników stacji obsługi np. premie pracownicze

• Czynności obsługowe

Czynności te mają na celu przywrócenie zdolności użytkowych danego środka transportu bądź też utrzymanie go w pełnej gotowości technicznej pojazdu będącego w zadowalającym stanie technicznym.

Podczas użytkowania konieczne jest zasilanie środków transportu odpowiednim paliwem oraz uzupełnianie lub wymiana materiałów eksploatacyjnych o wysokiej jakości, zalecanych przez producenta.

Materiały eksploatacyjne:

• środki smarowne(oleje silnikowe,skrzyni biegów i inne)

• płyny układu chłodzenia

• środki konserwujące

• płyny do spryskiwaczy szyb i reflektorów

• kosmetyki samochodowe

Podstawowe zasady związane z czynnościami obsługowymi(muszą być one wykonywane w regularnych cyklach ustalanych przez producentów pojazdów) zależnych od:

• przebiegu pojazdu

• czasu eksploatacji

• pór roku

• zaistnienia szczególnych warunków eksploatacyjnych(temperatury zewnętrzne - wysokie lub bardzo niskie;wilgotność - wysoka bądź bardzo niska;zapylenie;wzmożona intensywność użytkowania

Zakres czynności obsługi sezonowej przygotowującej do eksploatacji w okresie zimowym (OZ)

- Usuniecie kamienia kotłowego w układzie chłodzenia i sprawdzenie szczelności oraz ewentualne napełnienie cieczą o obniżonej temperaturze krzepnięcia.

- Zmiana oleju silnikowego i olejów przekładniowych na zimowe wraz z przepłukaniem miski i układu olejenia silnika.

- Uszczelnienie kabiny kierowcy oraz zabezpieczenie przedniej szyby przed zamarzaniem.

- Przygotowanie do uruchomienia urządzenia ogrzewania nadwozia.

- W razie potrzeby wyposażenie pojazdu w łańcuchy przeciwślizgowe, pokrowiec na chłodnicę, łopaty i kliny pod koła.

- Zabezpieczenie podwozia przed korozją (np. natrysk płynem antykorozyjnym).

- W pojazdach z silnikiem o zapłonie samoczynnym zaleca się osłonić przewody paliwa izolacją cieplną.

- Na okres zimowy zaleca się umieszczać akumulatory w drewnianych skrzynkach o podwójnych ściankach, a przestrzegać między ściankami wypełniać materiałem izolacyjnym (papierem, watą szklaną, wojłokiem itp.)

Zakres czynności obsługi sezonowej przygotowującej pojazd do eksploatacji w okresie letnim (OL)

- Zmiana oleju silnikowego i olejów przekładniowych na letnie wraz z przepłukaniem miski i układu olejenia silnika.

- Zdjęcie i przekazanie do przechowywania specjalnego wyposażenia zimowego

• Cykle obsługowe

Cykle te mówią o czynnościach jakie należy wykonać, aby pojazd był sprawny technicznie. Czynności te powinny być wykonywane regularnie, przy pomocy licznika zamontowanego w każdym pojeździe.

Przykładami takich czynności dla małego samochodu dostawczego są realizowane z częstotliwościami:

• co 500km(lub też raz tygodniu) - sprawdzenie poziomu oleju w silniku, skontrolowanie akumulatora oraz dodatkowo sprawdzenie poziomu płynu hamulcowego, chłodzącego i płynu do spryskiwaczy szyb(jest to istotna czynność)

• co 5000 km - zalecane jest sprawdzenie elementów gumowych układu kierowniczego, zawieszeń oraz elementów układu napędowego

• co 10000-20000km - wymiana oleju silnikowego oraz filtrów w pojeździe, regulacja ustawień reflektorów oraz zweryfikowanie regulacji ustawień kół

• co 30000km - zaleca się wymianę pasków klinowych,elementów rozrusznika

• co 50000km - należy przeprowadzić dokładną kontrolę pojazdu

• co 100000km - dokonuje się wymiany elementów układu wydechowego oraz przewodów układu hamulcowego

Lecz w przypadku innych pojazdów należy przeglądy wykonywać zgodnie z zaleceniami od producentów. Natomiast zawsze powinno się wykonywać co tygodniowe sprawdzenie oleju oraz płynów w pojeździe.

• Czynności naprawcze

Czynności te wykonywane są na stacjach obsługi przez specjalistów tam zatrudnionych.

Czynności realizowane przez stacje obsługi:

• wymiana oleju lub płynu

• skrzyni biegów

• układu hydraulicznego wspomagania sprzęgła

• układu chłodzenia

• silnika

• wymiana świec żarowych

• wymiana filtru powietrza, paliwa, oleju silnikowego

• wymiana pasków

• wymiana czynnika chłodzącego

• Czynności użytkowania

Czynności te to ogólnie ujmując są wtedy gdy dany pojazd, realizuje przewóz na danej trasie, może stać lub jechać.

• System obsługowo naprawczy

System obsługowo - naprawczy to zbiór czynności obsługowych i naprawczych wykonywanych przez kierowcę oraz przez specjalne zakłady.

W systemie tym wyróżniamy:

• obsługę codzienną - czynności porządkowe, przeglądowo - kontrolne wykonywane codziennie w celu zapewnienia sprawności pojazdu

• obsługi techniczne - są one okresowe, stosowane po osiągnięciu przez pojazd określonego w instrukcji przebiegu lub czasu

• naprawy bieżące - występują gdy pojazd jest w pełni sprawny, polegają na wymianie lub naprawie wybranych części, podzespołów lub całych zespołów

• naprawy główne - polegają na przywróceniu pojazdowi zdolności do wykonywania pełnego przebiegu do kolejnej naprawy głównej(między naprawczego)

Ramowy plan naprawy pojazdu

• przyjęcie pojazdu do naprawy

• mycie i czyszczenie pojazdu

• demontaż wstępny

• demontaż zespołów pojazdu

• mycie zespołów

• demontaż zespołów na części

• weryfikacja części

• wymiana niezbędnych elementów na nowe lub regeneracja zużytych

• montaż części w zespoły

• montaż zespołów

Jednak takie czynności naprawcze są czasochłonne oraz skomplikowane.

W zakładach homologacji i badań pojazdu wykonywane są badania homologacyjne mają one na celu odpowiedzieć na pytanie czy dany pojazd może być wykorzystany do transportu towaru lub osób. Podczas tych badań następuje sprawdzenie pojazdu, a szczególnie wymagań związanych z bezpieczeństwem(widoczność z miejsca kierowcy) i ochroną środowiska(hałas zewnętrzny,emisja spalin). Wymagania te są określone przez specjalne przepisy np. opracowane przez Komisję Europejską. W Polsce badania te reguluje Rozporządzenie Ministra Transportu w sprawie homologacji pojazdów samochodowych i przyczep,bazuje to na rozporządzeniach Komisji Europejskiej. Gdy dany pojazd pozytywnie przejdzie przez te badania uzyskuje on tzw. świadectwo homologacji.

Badania techniczne, które wykonuje się na stacjach kontroli pojazdów są na koszt właściciela pojazdu. Badania te są określane w Polsce przez prawo o ruchu drogowym. Badania techniczne mają na celu sprawdzenie cech identyfikacyjnych pojazdu, sprawdzenie pojazdu pod względem bezpieczeństwa użytkowania zarówno dla osób nim jadących, jak i innych uczestników ruchu, ochrony środowiska oraz ich obowiązkowego wyposażenia.

Również konieczne są badania urządzeń mierzących czas pracy kierowcy czyli tzw. tachografów

Głównym celem tachografów jest wymuszenie przepisów o czasie pracy kierowców(AETR) mających na celu ograniczenie łącznej liczby godzin pracy kierowców, czyli zwiększenie dzięki temu bezpieczeństwa na drodze. Tachografy mają takie parametry jak:

• odległość przebyta przez pojazd

• prędkość pojazdu

• czas prowadzenia

• inne czasy pracy i czasy dyspozycyjności

• przerwy od pracy i dzienne czasy odpoczynku

W takie tachografy muszą być wyposażone pojazdy przystosowane:

• do przewozu ładunków, których dopuszczalna masa całkowita wraz z przyczepą przekracza 3.5 t.

• do przewozu osób, które przeznaczone są do przewozu dziewięciu osób łącznie z kierowcą

• Bibliografia

• „Transport i Spedycja” - Maciej Stajniak, Marcin Hajdul, Marcin Foltyński, Agnieszka Krupa

• strona internetowa Politechniki Białostockiej (http://www.kbiem.pb.edu.pl/)

• strona internetowa Polskiego Naukowo - Technicznego Towarzystwa Eksploatacyjnego(http://www.eksploatacja.waw.pl/)

---