2011-03-10

Kataster nieruchomości

Modernizacja ewidencji gruntów i budynków - jest procesem polegającym na dostosowywaniu istniejącej ewidencji gruntów do przepisów rozporządzenia z 29.03.2001 roku oraz na założeniu ewidencji budynków i lokali.

Weryfikacja danych ewidencyjnych - zespół czynności sprawdzających aktualności danych

Archiwizacja danych ewidencyjnych - przekazywanie dokumentów oraz danych ewidencyjnych, które utraciły przydatność użytkową, do właściwych archiwów państwowych

Operat ewidencji gruntów - dokumentacja utworzona w czasie zakładania ewidencji gruntów służąca do jej dalszego prowadzenia

Podział kraju na cele ewidencji gruntów i budynków.

Ewidencję zakłada się i prowadzi w systemie informatycznym, z uwzględnieniem istniejącego podziału kraju dla celów ewidencji, opartego na zasadniczym trójstopniowym podziale terytorialnym państwa (województwo, powiat, gmina).

Jednostkami powierzchniowymi podziału kraju dla celów ewidencji są:

• Jednostka ewidencyjna

• Obręb ewidencyjny

• Działka ewidencyjna

Jednostka ewidencyjna - obszar gruntów położonych w granicach administracyjnych gminy, a jeżeli w skład gminy wchodzi miejscowość o statusie miasta albo wyodrębnionej dzielnicy - również w granicach administracyjnych miasta lub kilku sąsiadujących ze sobą dzielnic.

Jednostkę ewidencyjną określa nazwa własna oraz identyfikator krajowego rejestru urzędowego podziału terytorialnego kraju, prowadzonego na podstawie przepisów o statystyce publicznej.

Identyfikator jednostki ewidencyjnej przyjmuje postać:

WWPPGG_R

WW- kod województwa

PP - kod powiatu

GG - kod gminy
R - jedna z cyfr 1,2,3,4,5,6,8,9,określają typ gminy
Typy gminy:
1. gmina miejska

2. gmina wiejska

3. gmina miejsko - wiejska

4. miasto w gminie miejsko - wiejskiej
5. obszar wiejski w gminie miejsko _ wiejskiej
8. dzielnice M. ST. Warszawy

9. delegatury i dzielnice innych gmin miejskich

Kod województwa, powiatu i gminy przyjmuje się z Krajowego Rejestru urzędowego Podziału Terytorialnego Kraju (TERYT).

Przebieg granic jednostek ewidencyjnych jest zgodny z przebiegiem granic jednostek podziału terytorialnego państwa, ewidencjonowanym w Państwowym Rejestrze Granic i Powierzchni Jednostek Podziału Terytorialnego Państwa.

Pole powierzchni jednostki ewidencyjne stanowi suma pól wszystkich powierzchni ewidencyjnych działek w tej jednostce ewidencyjnej.

Obręb - podstawowa jednostka powierzchniowa, dla której sporządza się odrębny operat ewidencyjny. Obszar obrębu tworzą powierzchnie wszystkich działek ewidencyjnych. Obszar obrębu tworzą powierzchnie wszystkich działek ewidencyjnych wchodzących w jego skład, a jego granice na obszarach wiejskich powinny być zgodne z granicami wsi i sołectw. W miastach (dzielnicach) tam gdzie to możliwe, granice obrębów pokrywają się z granicami określonymi w szczególności przez wody, ulice, linie kolejowe i obejmują tereny o jednorodnej zabudowie i zagospodarowaniu.

Obręb w jednostce ewidencyjnej jest określony przez jego nazwę i numer lub wyłącznie numer.

Identyfikator obrębu ewidencyjnego przyjmuje postać:
WWWPPGG_R.XXXX

XXXX - numer ewidencyjny obrębu w jednostce ewidencyjnej, określony za pomocą liczb całkowitych w przedziale od 0001 do 9999.

Pole powierzchni ewidencyjnej obrębu stanowi suma pól powierzchni ewidencyjnych działek w obrębie ewidencyjnym.

Podział na obręby wykazywany jest na mapie w skali 1:10000 lub 1:25000.

Działka ewidencyjna - ciągły obszar gruntu, położony w granicach jednego obręu, jednorodny pod względem prawnym, wydzielony z otoczenia za pomocą linii granicznych, a w przypadku braku stanu prawnego, ze względu na stan faktyczny.

Identyfikatorem działki ewidencyjnej jest ciąg liczb i znaków przyjmujących następującą postać:
WWWPPGG_R.XXX.NDZ.

WWWPPGG_R - identyfikator gminy
XXXX - numer ewidencyjny obrębu
NDZ - numer ewidencyjny działki , unikalny w granicach obrębu.

W przypadkach szczególnych, gdy dotychczasowa numeracja działek ewidencyjnych prowadzona jest w ramach arkusza mapy ewidencyjnej, dopuszcza sięę stosowanie identyfikatora działki ewidencyjnej w postaci:

WWWPPGG_R.XXX.AR_NR.NDZ.

AR_NR - kod arkusza mapy ewidencyjnej,

NR- numer porządkowy arkusza tej mapy

NDZ - numer ewidencyjny działki unikalny w granicach arkusza mapy.

Sąsiadujące ze sobą działki, nawet jeżeli są przedmiotem tych samych praw ( prawa własności), lub będące we władaniu tych samych osób lub jednostek organizacyjnych (szkoły

podstawowej jako jednostki organizacyjnej ), wykazuje się w EGiB jako odrębne działki,

Będą to wyjątki od definicji działki, które mają miejsce w następujących przypadkach:

• Gdy działki zostały wyodrębnione w wyniku podziału nieruchomości, a materiały powstałe w trakcie prac geodezyjnych i kartograficznych związany z tym podziałem przyjęte zostały do państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego

• Gdy są wyszczególnione w istniejących dokumentach określających stan prawny nieruchomości, przede wszystkim w KW, zbiorach dokumentów, aktach notarialnych, prawomocnych orzeczeniach sądowych i ostatecznych decyzjach administracyjnych, jednocześnie są działkami gruntu lub działkami budowlanymi,

• Gdy obejmują grunty zajęte pod drogi publiczne, linie kolejowe, wody śródlądowe, rowy, a ich wyszczególnienie jest celowe ze względu na odrębne oznaczenia tych gruntów w innych ewidencjach i rejestrach publicznych bądź ze względu na ich różne nazwy urzędowe.

W razie wzajemnego przecinania się linii kolejowych, dróg publicznych, morskich wód wewnętrznych oraz wód śródlądowych płynących, przy ustalaniu granic działek ewidencyjnych stosuje się następujące zasady:

1. morskie wody wewnętrzne oraz wody śródlądowe płynące, z wyjątkiem wód płynących rurociągami lub krytymi kanałami, dzielą linie kolejowe i drogi publiczne na odrębne działki ewidencyjne,

2. linie kolejowe dzieła drogi publiczne na odrębne działki ewidencyjne,

3. drogi wyższej kategorii dzielą drogi niższej kategorii na odrębne działki ewidencyjne,

4. drogi publiczne tej samej kategorii dzielą się na odrębne działki ewidencyjne według dotychczasowych ustaleń w ewidencji,

5. drogi w tunelach i na wiaduktach są przecinane drogami zlokalizowanymi na gruncie,

6. wody płynące dzieła rowy melioracyjne, stanowiące własność Skarbu Państwa, na odrębne działki ewidencyjne.

PRZEHACZENIE - znak umowny na mapach ewidencyjnych
Jeżeli przehaczenie występuje po jednej stronie działki wtedy należy rów do tej działki po której stronie jest przehaczenie.

Jeżeli przehaczenia są dwa to granica przebiega przez środek

Przy zakładaniu ewidencji, oprócz powyższych ustaleń, należy przestrzegać następujących zasad:

1. numerację działek ewidencyjnych rozpoczynać od północno-zachodniego narożnika obrębu i prowadzić ją w sposób ciągły w poszczególnych kompleksach, wyznaczonych przez drogi, ulice, koleje, cieki, w kierunku południowo- wschodnim;

2. poprzez odpowiednią numerację działek ewidencyjnych dróg, ulic kolei i cieków zachować w miarę możliwości ciągłość numeracji działek ewidencyjnych w sąsiadujących ze sobą kompleksach.

W razie podziału nieruchomości nowo powstałe działki ewidencyjne oznacza się numerami w postaci ułamka p/q, w którym q jest liczbą naturalną oznaczającą numer działki ewidencyjnej pierwotnej podlegającej podziałowi, zaś p jest najmniejszą liczbą naturalną umożliwiającą wyróżnienie każdej nowo powstałej działki ewidencyjnej.

Obszar działki - wyrażona w mierze metrycznej i zawarta w jej granicach powierzchnia w której skład wchodzą:

• powierzchnie każdego użytku gruntowego (sumaryczne, jeżeli taki sam użytek występuje w kilku obszarach);

• powierzchnie konturów klasyfikacyjnych poszczególnych użytków (jako sumy takich samych elementów składowych - powierzchni klas tych samych użytków w działce);

• na terenach lasów elementy składowe oddziału wraz z powierzchnia pod liniami podziału powierzchniowego (duktami, pasami) od północy i od wschodu każdego oddziału oraz powierzchnią nie wyłączonych dróg i wód położonych w granicach oddziału.

Pole powierzchni działki określa się w hektarach i wykazuje z dokładnością zapisu do jednego metra kwadratowego (4,3467ha).

2011-03-17

identyfikator użytku gruntowego przyjmuje następującą postać:

WWPPGG_R.XXXX.UG.Nr

WWPPGG_R - identyfikator obrębu

XXXX - numer ewidencyjny obrębu

UG - kod konturu użytku gruntowego
Nr - numer tego konturu unikalny w granicach obrębu ewidencyjnego

Jednostka rejestrowa gruntów - działki położone w granicach jednego obrębu, wchodzące w skład jednej nieruchomości. Identyfikator jednostki rejestrowej gruntów przyjmuje następującą postać:

WWPPGG_R.XXXX.GNr

WWPPGG_R - identyfikator obrębu
XXXX - numer ewidencji obrębu

GNr - oznacza numer ewidencyjny jednostki rejestrowej gruntu

Nr - jest liczbą naturalną unikalną w granicach obrębu.

Jednostka rejestrowa budynków - budynki stanowiące odrębny od gruntu przedmiot własności, położone w granicach jednego obrębu i należące do tego samego właściciela.
identyfikator jednostki rejestrowej budynków przyjmuje następującą postać:

WWPPGG_R.XXXX.BNr

WWPPGG_R - identyfikator obrębu

XXXX - numer ewidencyjny obrębu

BNr - oznacza numer ewidencyjny jednostki rejestrowej budynków

Jednostka rejestrowa lokali - lokale stanowiące odrębne nieruchomości znajdujące się w budynkach położone w granicach jednego obrębu i należące do tego samego właściciela.

WWPPGG_R.XXXX.LNr

WWPPGG_R - identyfikator obrębu

XXXX - numer ewidencyjny obrębu

LNr - oznacza numer ewidencyjny jednostki rejestrowej lokali

Nr - jest liczbą naturalną, unikalną, numerowaną od 1 do n niezależnie - w ramach jednostek rejestrowych lokali w obrębie

Jednostka ewidencyjna (gmina) dzieli się na obręby natomiast obręby składają się z działek.

Treść mapy ewidencyjnej

1. granice: pastwa, jednostek zasadniczego trójstopniowego podziału terytorialnego państwa, jednostek ewidencyjnych, obrębów, działek

2. oznaczenia punktów granicznych, z wyróżnieniem punktów, których położenie określone zostało w odpowiednim trybie i z wymaganą dokładnością, a pośród nich - punktów trwale stabilizowanych w terenie

3. kontur użytków gruntowych i ich oznaczenia

4. kontur klas gleboznawczych i ich oznaczenia

5. kontur budynków

6. numery działek ewidencyjnych

7. granice rejonów statystycznych i ich oznaczenia

8. dane opisowo - informacyjne, a w szczególności:
   a) nazwy jednostek zasadniczego trójstopniowego podziału terytorialnego państwa
   b) oznaczenia jednostki ewidencyjnej i obrębu
   c) nazwy ulic, placów, uroczysk, cieków, zbiorników wodnych i innych obiektów fizjograficznych
   d) numery dróg publicznych nadane na podstawie przepisów o drogach publicznych
   e) numery porządkowe i ewidencyjne budynków

przestrzennymi obiektami powierzchniowymi bazy danych numerycznej mapy ewidencyjnej są:

1. jednostki ewidencyjne

2. obręby ewidencyjne

3. działki ewidencyjne

4. kontury użytków gruntowych

5. kontury gleboznawczej klasyfikacji gruntów

6. budynki

7. rejony statystyczne

przestrzennymi obiektami punktowymi bazy danych numerycznej mapy ewidencyjnej są punkty osnowy poziomej osnowy geodezyjnej i pomiarowej osnowy sytuacyjnej .

Przestrzennymi obiektami liniowymi bazy danych numerycznej mapy ewidencyjnej są: granice państwa, województw, powiatów i gmin.

Danymi opisowymi obiektów przestrzennych numerycznej mapy ewidencyjnej są:

1. identyfikatory i nazwy tych obiektów

2. opisy użytków gruntowych

3. opisy klas gleboznawczych

4. nazwy miejscowości

5. nazwy ulic

6. oznaczenia dróg publicznych

7. numery ewidencyjne i porządkowe budynków oraz w szczególnych przypadkach ich nazwy własne

8. nazwy własne wód stojących i płynących

9. numery punktów osnowy geodezyjnej oraz punktów granicznych

Ewidencyjna mapa numeryczna stanowi podstawę edycji:

1. mapy ewidencyjnej w formie analogowej

2. wyrysów z mapy ewidencyjne

3. map tematycznych

Mapę ewidencyjną edytuje się na arkuszach formatu A1, A2 lub A3 odrębnie dla każdego obrębu ewidencyjnego, w zależności od jego powierzchni.

W przypadku gdy ze względu na duża powierzchnię obrębu ewidencyjnego zachodzi potrzeba jego prezentacji na więcej niż jednym arkuszu mapy ewidencyjnej dokonuje się podziału tego obrębu na części; z których każda w miarę możliwości powinna się składać z całych działek ewidencyjnych.

Mapę ewidencyjną, w zależności od stopnia zurbanizowania terenu i struktury władania gruntów, sporządza się w skalach: 1:500, 1:1000, 1:2000 lub 1:5000

Jako wytyczne do ustalenia skali bazowej przyjmuje się, że niżej wymienione skale powinny być stosowane odpowiednio:

1. Skala 1:500 - dla terenów o znacznym obecnym lub przewidywanym zainwestowaniu

2. Skala 1:1000 - dla terenów małych miast, aglomeracji miejskich i przemysłowych, oraz terenów osiedlowych wsi będących siedzibami gmin

3. Skala 1:2000 - dla pozostałych zwartych terenów osiedlowych, terenów rolnych o drobnej, nieregularnej szachownicy stanu władania oraz większych zwartych obszarów rolnych i leśnych na terenach miast

4. Skala 1:5000 - dla terenów o rozproszonej zabudowie wiejskiej oraz gruntów rolnych i leśnych na obszarach pozamiejskich

Przy edycji mapy, szczególnie w skali 1:2000 lub 1:5000, jej dane opisowo - informacyjne dotyczące budynków oraz numery punktów granicznych nie muszą być wykazywane

Do opracowania mapy ewidencyjnej stosuje się odpowiednie standardy techniczne dla mapy zasadniczej, ustalone odrębnymi przepisami.

Graficznej prezentacji obiektów przestrzennych ewidencyjnej mapy numerycznej dokonuje się zgodnie z zasadami określonymi w instrukcji technicznej K-1 - mapa zasadnicza, wydanie trzecie, warszawa 1998.

Na mapie ewidencyjne stosuje się następujące oznaczenia literowe budynków ze względu na ich podstawową funkcję użytkową:

1. Budynki mieszkalne - m

2. Budynki przemysłowe - p

3. Budynki transportu i łączności - t

4. Budynki handlowo - usługowe - h

5. Zbiorniki, silosy i budynki magazynowe - s

6. Budynki biurowe - b

7. Budynki szpitali i zakładów opieki medycznej - z

8. Budynki oświaty, nauki i kultury oraz budynki sportowe - k

9. Budynki produkcyjne, usługowe i gospodarcze dla rolnictwa - g

10. Inne budynki niemieszkalne - i

Metryka mapy

Metryka dla mapy prowadzonej metodą klasyczną zakładana jest dla każdego arkusza. Metryka mapy prowadzonej techniką numeryczną zakładana jest dla każdego obrębu.

Metryka dla obu technik prowadzenia mapy zasadniczej ma formę dokumentu pisanego, uwierzytelnianego odręcznymi podpisami.

Celem metryki mapy jest podanie podstawowych informacji źródłowych o cechach mapy i ogólnym stopniu jej aktualności. Metrykę zakłada się dla mapy w momencie jej opracowania i uzupełnia w miarę prowadzenia zmian.

Metryka mapy zasadniczej zawiera następujące dane:

1. Dla mapy prowadzonej metodą klasyczną: tytuł, skalę, numer ewidencyjny, godło arkusza,

2. Dla mapy prowadzonej techniką numeryczna: nazwę obrębu, jego numer i skalę bazową

3. Określenie układu współrzędnych

4. Opis metod opracowania mapy, daty i otrzymanie dokładności

5. Wykonawców mapy odpowiedzialnych za jej opracowanie

6. Informacje dotyczące aktualizacji mapy

2011-03-24

Obliczanie powierzchni

Metody obliczania powierzchni

W zależności od wymaganej dokładności oraz posiadanych danych geodezyjnych powierzchnie oblicza się jedną z podanych metod:

1. Analityczną - ze współrzędnych albo na podstawie miar z gruntu ( pow. ogólna obrębu, pow. arkuszy map i kompleksów)

2. Graficzną - na podstawie miar odczytanych z pierworysu ( pow. działek, pow. Użytków gruntowych i klas gruntów) metodę tą stosujemy dla działek o małej powierzchni

3. Kombinowaną (analityczno - graficzną) - wykorzystując miary z gruntu i miary odczytane z pierworysu (pow. działek)

4. Mechaniczną - za pomocą planimetru biegunowego (pow. użytków gruntowych i klas gruntów )

Obliczanie powierzchni na podstawie miar z gruntu stosuje się do obszarów, dla których można uzyskać z gruntu dane geodezyjne do obliczania powierzchni.

Powierzchnię obliczoną sposobem analitycznym należy uważać przy dalszych pracach obliczeniowych jako powierzchnię bezbłędną.

Zgodnie z zasadami panującymi w geodezji powierzchnie obliczamy dwukrotnie: z tych samych danych geodezyjnych (współrzędnych), współrzędnych w celu sprawdzenia bezbłędności obliczenia, lub biorąc przy każdym obliczeniu inne elementy z mapy przy metodzie graficznej i kombinowanej, lub stosując inne ustawienie przyrządu przy metodzie mechanicznej, w celu upewnienia się, że powstała różnica nie przekracza dopuszczalnej odchyłki odpowiadającej danej metodzie.

Kolejność obliczania powierzchni.

Przy obliczaniu powierzchni stosuje się zasadę ` od ogółu do szczegółu” w związku z tym przyjmujemy następującą kolejność obliczania powierzchni:

1. Ogólnej obrębu jako podstawowej jednostki powierzchniowej, dla której zakłada się operat ewidencji gruntów i budynków

2. Części obrębu, ogólnych powierzchni arkuszy przedstawionych na poszczególnych arkuszach, jeżeli pierworys obrębu składa się z kilku arkuszy

3. Kompleksów obliczeniowych wchodzących w skład poszczególnych arkuszy

4. Działek wchodzących w skład poszczególnych kompleksów obliczeniowych

5. Użytków i klas gruntów w granicach poszczególnych działek

Za kompleks uważa się część obrębu ograniczoną naturalnymi granicami oraz granicami działek. Kompleks nie powinien obejmować więcej niż 50 działek, a jego powierzchnia nie powinna przekraczać 100 ha.

Ponadto dla pewności czy obliczenia zostały wykonane prawidłowo, przeprowadza się

kontrolę:

• Powierzchni ogólnej lub arkusz map - metoda siatki kwadratów ( im gęstsza siatka tym większa dokładność.

• Powierzchni kompleksów - metodą mechaniczną

Obliczone w ten sposób powierzchni: ogólna, arkusz map i kompleksów przy dalszych czynnościach ( przy wyrównywaniu średnich wartości poszczególnych działek w danym kompleksie) uważanie są za wartości bezbłędne.

Sprawdzianem właściwego obliczenia powierzchni działki są dwa warunki: nieprzekroczenia dopuszczalnej odchyłki przez różnicę dwukrotnego obliczenia działki, oraz właściwe zamknięcie sumy średnich wartości tych działek w stosunku do przyjętej powierzchni kompleksu.

Różnica dwukrotnego obliczenia powierzchni nie powinna przekraczać wartości przewidzianego dla danego sposobu obliczania skali pierworysu:

Dla sposobu kombinowanego i graficznego

dP=0,002P+2,00*√P - skala 1:5000

dP=0,002P+0,8*√P- skala 1:2000

gdzie:

P - powierzchni obliczanej figury w m²

Warunek zamknięcia się sumy średnich wartości działek do przyjętej powierzchni kompleksu nie przekracza dopuszczonej odchyłki oblicza się ze wzoru:

dP=0,002P+0,4*√P - skala 1:2000

dP=0,002+1,0*√P - skala 1:5000
P - powierzchni obliczanej figury w m²

Zasady wyrównywania obliczonych powierzchni

Sumę otrzymanych ostatecznych ( średnich) wartości i jednorodnych powierzchni należy porównać z uprzednio obliczoną i ustaloną (wyrównaną) powierzchnią obszaru, w którego skład te elementy wchodzą:

1. Powierzchnię arkuszy z powierzchnią ogólną obrębu

2. Powierzchnię kompleksów z powierzchnią arkusza

3. Powierzchnię działek z powierzchnią kompleksów

4. Powierzchnię użytków i z powierzchnią działki

Powierzchnie obliczoną sposobem analitycznym należy uważać przy dalszych pracach obliczeniowych jako powierzchnię bezbłędną. Działki obliczone z miar z gruntu tratowane są jako elementy bezbłędne i przy wyrównywaniu nie otrzymują poprawek.

• Analityczna metoda obliczania powierzchni

Działki o dużych powierzchniach, dla których są dane geodezyjne do obliczania powierzchni ze współrzędnych i domiarów, powierzchnie obliczamy analitycznie. Kontrolę obliczania przeprowadzamy za pomocą planimetru biegunowego.

Działki o powierzchni nie przekraczających 4cm² w skali mapy lub działki o prostych granicach, dla których są dane geodezyjne dotyczące ich zasadniczych elementów (boków, podstaw, szerokości, wysokości) obliczamy na podstawie miar z gruntu. Obliczenie powierzchni działek z miar z gruntu przeprowadza się jeden raz, a dla kontroli obliczenia wyznacza się powierzchnię tej działki sposobem graficznym lub mechanicznym.

• Kombinowana metoda obliczania powierzchni

Metodę tą stosujemy przeważnie przy obliczaniu działek wąskich i wydłużonych. W tym przypadku wymiary elementów małych tych działek jak: miary czołowe ( wzdłuż dróg lub linii pomiarowych) bierzemy z pomiaru na gruncie, zaś wielkości większe ( miary boków dłuższych, wysokości) odczytujemy graficznie z pierworysu.

Za działkę wąską i wydłużoną uważamy działkę, której szerokość wynosi mniej niż 10 m, zaś stosunek szerokości do długości jest mniejszy od 1:20, do takich działek zaliczamy także drogi. W tym przypadku stosujemy dwukrotne obliczenie powierzchni każdej działki, rozbijając jej figurę na dwa trójkąty o zmiennych elementach. Przy obliczaniu powierzchni wieloboku rozbijamy go na trójkąty, przeważnie na trzy, cztery lub pięć.

• Graficzna metoda obliczania powierzchni

Działki o powierzchni ponad 4cm w skali pierworysu o kształtach regularnych które można rozbić na pierworysie na figury proste, ale dla których nie można uzyskać niezbędnych miar z gruntu, powierzchnie liczy się sposobem graficznym dwukrotnie, stosując różne i właściwe figury pomocnicze do obliczenia powierzchni ogólnej działki.

• Mechaniczna metoda obliczania powierzchni

Metodę tę stosuję się do działek nieregularnych, jak również dużych wieloboków.

Obliczanie powierzchni konturów użytków i klas gruntów

Obliczanie powierzchni konturów użytków i klas gruntów przeprowadza się na mapie ewidencyjnej w granicach każdej działki. Obliczanie powierzchni tych elementów działki przeprowadza się jeden raz sposobem graficznym lub mechanicznym

Określenie powierzchni użytków i klas gruntów składa się zz dwóch czynności: obliczeniowej i czynności kontrolnej.

Czynność obliczeniowa polega na:

• Wyznaczeniu powierzchni poszczególnych elementów zawartych w granicach każdej działki

• Wyrównaniu obliczonych powierzchni tych elementów do powierzchni działki, jeżeli różnica pomiędzy powierzchnią działki a sumą powierzchni obliczonych elementów nie przekracza:

1/50 powierzchni danej działki - skala 1:5000

1/100 powierzchnia danej działki - skala 1:2000

Podmiot i przedmiot ewidencji gruntów i budynków

Ewidencja ma na celu gromadzenie i dostarczanie danych na potrzeby: zagospodarowania przestrzennego, wyznaczania wymiaru podatków i innych obciążeń publicznoprawnych, oznaczenia nieruchomości w księgach wieczystych, statystyki publicznej i gospodarki gruntami, a przy współdziałaniu z wydziałem wieczysto - księgowym sądu, ochrony interesów majątkowych stron obrotu nieruchomościami.

Ewidencję prowadzi się w formie informatycznej, w dostosowaniu do administracyjnego podziału kraju, z uwzględnieniem potrzeb związanych z wykonywaniem następujących zadań:

• Planowania gospodarczego

• Planowania przestrzennego

• Wymiaru podatków i świadczeń

• Oznaczania nieruchomości w księgach wieczystych

• Statystyki publicznej

• Gospodarki nieruchomościami

2011-03-31

Ewidencja obejmuje całe terytorium RP, z wyjątkiem morza terytorialnego. Stanowi podstawę krajowego systemu informatycznego o terenie. Zawiera dane wynikające ze stanów prawnych, a w przypadku ich braku - dane wynikające ze stanów faktycznych (informacje dotyczące osoby władającej gruntem). Stan prawny (np. z aktu notarialnego, postępowania prawnego) i faktyczny dotyczy przedmiotu (grunt, budynek, lokal) i podmiotu ewidencji (osoba prawna i fizyczna).

PODMIOT EWIDENCJI GRUNTÓIW I BUDYNKÓW

Osoby fizyczne i osoby prawne

Osoby fizyczne - współcześnie każdy człowiek. Pełną zdolność do czynności prawnych nabywa się z chwilą uzyskania pełnoletniości.

Osoby prawne - osobami prawnymi są SP i jednostki organizacyjne, którym przepisy szczególne przyznają osobowość prawną.

Wyróżniamy następujące prawa do nieruchomości:

1. Prawa rzeczowe

2. Prawa zobowiązaniowe

Prawa rzeczowe:

1. Własność

2. Użytkowanie wieczyste

3. Ograniczone prawa rzeczowe

• Użytkowanie

• Służebność hipoteka

• Zastaw

• Spółdzielcze własnościowe prawo własności do lokalu

Ograniczone prawa rzeczowe

W przeciwieństwie do prawa własności, które zapewnia jej podmiotowi pełny i najszerszy zakres uprawnień względem rzeczy, ograniczone prawo rzeczowe umożliwia korzystanie z cudzej rzeczy w oznaczonym zakresie, znaczenie węższym od treści własności

Ograniczone prawa rzeczowe bywają niekiedy nazywane prawami na rzeczy cudzej. Ponieważ zapewniają one uprawnionemu możliwość wykonywania względem rzeczy cudzej niektórych uprawnień, które normalnie przysługują właścicielowi

PRAWA ZOBOWIĄZANIOWE

1. Najem

2. Dzierżawa

3. Użyczenie

4. Darowizna

5. Renta

6. Dożywocie (dożywotnie korzystanie z nieruchomości często w nieruchomościach lokalowych)

PRZEDMIOT EWIDENCJI GRUNTÓW I BUDYNKÓW

Przedmiotem ewidencji gruntów i budynków jest działka, lokal oraz budynek.

Działkę ewidencyjną stanowi ciągły obszar gruntu, położony w granicach jednego obrębu, jednorodny pod względem prawnym, wydzielony z otoczenia za pomocą linii granicznych, a w przypadku braku stanu prawnego ze względu na stan faktyczny.

Przyjmuje się następujące zasady relacji stanu prawnego i działki:

1. Podstawowym wyróżnikiem stanu prawnego gruntu jest własność; w granicach jednej działki ewidencyjne mogą znajdować się grunty będące własnością tylko jednego właściciela lub będące współwłasnością grupy osób.

2. W skład jednej działki ewidencyjnej mogą wchodzić grunty uwidocznione tylko w jednej księdze wieczystej

3. W przypadku gruntów oddanych w użytkowanie wieczyste przy ocenie jednorodności prawnej, oprócz własności i samego prawa użytkowania wieczystego, należy brać pod uwagę również termin, w którym to prawo obowiązuje

4. Przyjmuje się , że obszar gruntu, dla którego brak jest dokumentów określających stan prawny, jest jednorodny pod względem prawnym w rozumieniu § 9 ust. 1 rozporządzenia z 2001r. (§ 9. 1. Działkę ewidencyjną stanowi ciągły obszar gruntu, położony w granicach jednego obrębu, jednorodny pod względem prawnym, wydzielony z otoczenia za pomocą linii granicznych.)

5. Na gruntach leśnych granice działek ewidencyjnych określa się z uwzględnieniem planów urządzania lasu, o których mowa w ustawie z 28 września 1991r.- o lasach (Dz. U. nr 12, poz. 59 z 2011r. późn. zm.)

6. Powierzchniowe wody publiczne, o których mowa w ustawie z 18 lipca 2001r. - prawo wodne (Dz. U. nr 239 poz. 2029 z 2005r.) mające odrębne działki ewidencyjne

7. Grunty zajęte pod drogi publiczne, mające odrębne oznaczenia w ewidencji dróg publicznych, tworzą odrębne działki ewidencyjne

8. Odcinki dróg publicznych, które są jednocześnie ulicami o odrębnych nazwach, tworzą odrębne działki ewidencyjne.

Grunt zajęty pod drogę wewnętrzną może tworzyć odrębną działkę lub być wykazywany jako użytek gruntowy w działce ewidencyjnej w zależności od stanu prawnego tego gruntu oraz gruntów przyległych do drogi

Danymi ewidencyjnymi dotyczącymi działki ewidencyjnej są:

1. Numer działki stanowiący część składową identyfikatora działki ewidencyjnej

2. Numeryczny opis granic działki ewidencyjnej

3. Pole powierzchni działki ewidencyjnej

4. Informacje określające pola powierzchni konturów użytków gruntowych i klas gleboznawczych w granicach działki ewidencyjnej

5. Wartość działki ewidencyjnej oraz data określenia tej wartości.

6. Numer jednostki rejestrowej gruntu, do której przyporządkowana została działka ewidencyjna, stanowiący część składową identyfikatora tej jednostki rejestrowej

7. Oznaczenie księgi wieczystej, a w przypadku gdy księga wieczysta nie jest założona - oznaczenie dokumentów określających własność

8. Oznaczenie dokumentów określających inne prawa do działki ewidencyjnej niż własność i prawo użytkowania wieczystego

9. Numer rejestru zabytków prowadzonego na podstawie przepisów o ochronie dóbr kultury

10. Numer rejonu statystycznego stanowiący część składową identyfikatora tego rejonu

Danymi ewidencyjnymi dotyczącymi działki ewidencyjnej oprócz danych, o których jest mowa powyżej są:

1. Dla działek ewidencyjny wchodzących w skład nieruchomości zabudowanych lub przeznaczonych pod zabudowę - numer porządkowy, którym oznaczona została nieruchomość w trybie przepisów o numeracji nieruchomości, i nazwa ulicy, przy której leży działka ewidencyjna

2. Dla działek ewidencyjnych stanowiących drogi publiczne - numery tych dróg nadane na podstawie przepisów o drogach publicznych i podatkowo nazwa ulicy, jeżeli droga publiczna pełni tę funkcję

3. Dla działek ewidencyjnych stanowiących obiekty fizjograficzne, takie jak: cieki, zbiorniki wodne, parki, uroczyska leśne - nazwy tych obiektów

Użytek gruntowy - jest to ciągły obszar gruntu, wyodrębniony ze względu na jednolity sposób użytkowania lub zagospodarowania.

Danymi ewidencyjnymi dotyczącymi użytków gruntowych i klas gleboznawczych są:

1. Numeryczny opis konturów tych użytków i klas

2. Oznaczenia użytków gruntowych i klas gleboznawczych w granicach poszczególnych konturów oraz numery tych konturów

Klasy gleboznawcze poszczególnych użytków ich kontury i oznaczenia przyjmuje się z operatu gleboznawczej klasyfikacji gruntów.

Budynek

Przez budynek należy rozumieć taki obiekt budowlany, który jest trwale związany z gruntem, wydzielony z przestrzeni za pomocą przegród budowlanych oraz posiada fundamenty i dach ( Ustawa z dnia 7 lipca 1994r. prawo budowlane (Dz. U. nr 243. Poz. 1623 z 2010r.)

Przez obiekty budowlane rozumie się konstrukcje połączone z gruntem w sposób trwały, wykonane z materiałów budowlanych i elementów składowych, będące wynikiem prac budowlanych.

Za szczególny rodzaj budynku uważa się wiatę , która stanowi pomieszczenie naziemne, nie obudowane ścianami ze wszystkich stron lub nawet w ogóle ścian pozbawione

W przypadku budynków połączonych między sobą (np. domy bliźniacze lub szeregowe), budynek jest budynkiem samodzielnym, jeśli jest oddzielony od innych jednostek ścianą przeciwpożarową od fundamentu po dach.

Gdy nie ma ściany przeciwpożarowej, budynki połączone między sobą uważane są za budynki odrębne, jeśli mają własne wejścia, są wyposażone w instalacje i są oddzielnie wykorzystywane.

Budynki mieszkalne są to obiekty budowlane wykorzystywane głównie dla potrzeb mieszkalnych. W przypadku, gdy co najmniej połowa całkowitej powierzchni użytkowej wykorzystywane jest do celów mieszkalnych, budynek klasyfikowany jest jako budynek mieszkalny.

Danymi ewidencyjnymi dotyczącymi budynku stanowiącego część składową gruntu są:

1. Numer ewidencyjny budynku stanowiący część składową identyfikatora budynku

2. Numer porządkowy, którym oznaczony został budynek w trybie przepisów o numeracji

3. Numeryczny opis konturu wyznaczonego przez prostokątny rzut na płaszczyznę poziomą zewnętrznych płaszczyzn ścian zewnętrznych kondygnacji przyziemnej budynku, a w budynkach posadowionych na filarach, kondygnacji opartej na tych filarach - zwanego dalej konturem budynku

4. Numery działek ewidencyjnych, na których usytuowany jest budynek

5. Oznaczenie funkcji podstawowej budynku

6. Wartość budynku oraz fata określenia tej wartości

7. Rok zakończenia budowy

8. Pole powierzchni zabudowy w m²

9. Liczba kondygnacji nadziemnych oraz liczba kondygnacji podziemnych

10. Informacja o materiale, z którego zbudowane są zewnętrzne ściany budynku

11. Liczba i numery lokali stanowiących odrębne nieruchomości lokalowe

12. Liczba i numery lokali innych niż wymienione w pkt. 11

13. Łączne, wyrażone w m², pole powierzchni użytkowej:
    a) wszystkich lokali w budynku
    b) pomieszczeń przynależnych do lokali

14. Numer rejestru zabytków prowadzonego na podstawie przepisów o ochronie dóbr kultury

W ewidencji wykazuje się następujące materiały budowlane, o których mowa w pkt. 10

1. Mur

2. Drewno

3. Inne materiały

2011-04-07

Danymi ewidencyjnymi dotyczącymi budynku stanowiącego odrębny od gruntu przedmiot własności, oprócz danych wymienionych powyżej są:

1. Oznaczenie księgi wieczystej lub innych dokumentów określających własność budynku

2. Oznaczenie dokumentów określających inne prawa do budynku niż własność

3. Numer jednostki rejestrowej budynków, do której przyporządkowany został budynek stanowiący część składową identyfikatora tej jednostki

Zakres przedmiotowy ewidencji obejmuje wszystkie budynki z wyjątkiem:

1. Obiektów przeznaczonych do czasowego użytkowania w trakcie realizacji robót budowlanych

2. Tymczasowych obiektów budowlanych stanowiących wyłącznie eksponaty wystawowe bez pełnienia jakichkolwiek funkcji użytkowych, usytuowanych na terenach przeznaczonych na ten cel

3. Altan i obiektów gospodarczych na działkach pracowniczych ogrodach działkowych o powierzchni zabudowy do 25m² w miastach 35m² poza granicami miast oraz wysokości 5m przy dachach stromych i 4m przy dachach płaskich

4. Budowli mających charakter budynków nie mających fundamentów, tj. podstawy budowli trwale związanej z gruntem, przenoszącej w sposób bezpieczny obciążenia budowli na grunt

Przez trwałe połączenie konstrukcji budynku z gruntem rozumie się:

1. Posadowienie budynku na ławach, stopach fundamentowych lub innych fundamentach bezpośrednio na stabilnym gruncie nośnym

2. Posadowienie budynków na tzw. Fundamentach pośrednich przekazujących obciążenia na podłoże gruntowe za pomocą dodatkowych elementów konstrukcyjnych (np. pali lub studni zapuszczanych w grunt)

Numerację budynków na ramach działki ewidencyjnej prowadzi się kolejno od 1 do n, rozpoczynając od budynku mającego numer porządkowy w ramach posesji, numerując następnie od frontu w głąb działki ewidencyjnej.

W przypadku podziału budynku na bloki ( części budynku wyróżnione ze względu na liczbę kondygnacji) zgodnie ze standardem technicznym K-1 mapa zasadnicza wydzielony w ramach budynku blok zostanie zanumerowany ułamkiem, którego licznik to numer budynku, a mianownik numer kolejny bloku od 1 do n

Budynek wolno stojący, oznaczony kilkoma numerami porządkowymi, o jednolitym stanie prawnym, tworzącym jedną całość architektoniczną ( np. blok mieszkalny wieloklapkowy o kilku numerach porządkowych) w ewidencji uzyskuje jeden numer Nr BUD.

Danymi ewidencyjnymi dotyczącymi lokalu są:

1. Numer lokalu, stanowiący część składową identyfikatora lokalu

2. Numer ewidencyjny budynku, w którym znajduję się lokal

3. Oznaczenie funkcji użytkowej lokalu

4. Liczba izb wchodzących w skład lokalu oraz liczba i rodzaj pomieszczeń przynależnych do lokalu

5. Wyrażone w m² pole powierzchni użytkowej lokalu oraz pole powierzchni pomieszczeń przynależnych do lokalu

Danymi ewidencyjnymi dotyczącymi lokalu stanowiącego odrębną nieruchomość, oprócz danych wymienionych powyżej są:

1. Oznaczenia ksiąg wieczystych

2. Oznaczenie dokumentów określających inne niż własność prawa do lokalu

3. Numer ewidencyjny jednostki rejestrowej lokali, do której przyporządkowany został lokal

4. Wartość lokalu i data ustalenia tej wartości

Ze względu na funkcję użytkową w ewidencji wyróżnia się :

1. Lokale mieszkalne

2. Lokale niemieszkalne

Ustalanie stanów prawnych nieruchomości

Własność nieruchomości i użytkowanie wieczyste gruntów wykazuje się w ewidencji na podstawie wpisów w księgach wieczystych.

Własność nieruchomości i inne prawa, z wyłączeniem odrębnej własności lokalu i użytkowania wieczystego gruntów, ujawnia się w ewidencji również na podstawie:

• Prawomocnych orzeczeń sądowych

• Umów zawartych w formie aktów notarialnych

• Ostatecznych decyzji administracyjnych

• Aktów normatywnych

Źródłami informacji wykorzystywanych do ustalenia stanów prawnych nieruchomości są

• Protokoły badań ksiąg wieczystych i zbiorów dokumentów

• Dane zawarte w istniejącym operacie ewidencyjnym, w tym zbiory dowodów zmian

• Zbiory prawomocnych orzeczeń sądowych, aktów notarialnych i ostatecznych decyzji administracyjnych

• Dziennik ustaw

• Dokumenty udostępnione przez zainteresowanych

§ 22. Ustawy 3 na żądanie starosty osoby zgłaszające zmiany są obowiązane dostarczyć dokumenty geodezyjne, kartograficzne i inne niezbędne do wprowadzenia zmian w ewidencji gruntów i budynków.

Wyniki ustaleń stanów prawnych nieruchomości obrazuje się na mapie przeglądowej stanów prawnych nieruchomości, opracowanej na kopii mapy ewidencyjnej. Mapę uzupełnia zestawienie dokumentów określające stan prawny nieruchomości.

• W przypadku braku dowodów określających właściciela w ewidencji wskazuje się osoby lub jednostki organizacyjne, które tą nieruchomością władają na zasadach samoistnego posiadania ( samoistny posiadacz)

• wykazywaniu w ewidencji osób i jednostek organizacyjnych które wobec braku danych dotyczących właścicieli nieruchomości tymi nieruchomościami władają (samoistnych posiadaczy), orzeka starosta w drodze decyzji

• Dane ewidencyjne o gruntach, będących przedmiotem dzierżawy oraz o dzierżawcach, ujawnia się w ewidencji wyłącznie na wspólny wniosek podmiotów, które zawarły umowę dzierżawy

• W skład dokumentacji ustalenia stanu prawnego nieruchomości wchodzą:
  Protokoły badania ksiąg wieczystych oraz ewentualnie zebrane dokumenty tj.:
  - wypisy, odpisy, kopie dokumentów prawnych
  - kopie map i innych opracowań kartograficznych i geodezyjnych dokumentujących stan prawny nieruchomości

• Wykaz ksiąg wieczystych i innych dokumentów określających stan prawny nieruchomości

• Mapa przeglądowa stanów prawnych nieruchomości porządzona w technice komputerowej, na podstawie numerycznej mapy ewidencji gruntów i budynków oraz dokumentacji badania stanów prawnych nieruchomości

Wykaz porównania powierzchni działek ewidencyjnych zawierający:
- oznaczenia ( numery) działki
- powierzchnię działki według stanu prawnego
- powierzchnię działki wg dotychczasowej ewidencji gruntów
- powierzchnię działki obliczoną z bazy numerycznej mapy ewidencji gruntów
- powierzchnie ostatecznie przyjętą do ewidencji
- różnice powierzchni wraz z ich analizą

Badaniem ksiąg wieczystych objęte są również nieruchomości budynkowe oraz lokalowe.

Dokumentacje ustalenia stanu prawnego nieruchomości budynkowych i lokalowych stanowią:

Protokoły badania ksiąg wieczystych i kopie zebranych dokumentów

Wykaz ksiąg wieczystych i innych dokumentów określających stan prawny nieruchomości budynkowych i lokalowych zawierający:
-numery i nazwę księgi wieczystej (wg wzrastającej numeracji KW)
-oznaczenia nieruchomości na których są położone nieruchomości budynkowe i lokalowe

Budowa ewidencji gruntów i budynków ( budowa operatu ewidencji gruntów i budynków )

Dokumentacje EGiB jest efektem procesów pozyskiwania i opracowania danych przestrzennych i opisowych dotyczących obiektów i podmiotów ewidencji. Dokumentacja EGiB zwana jest także operatem ewidencyjnym.

Informacje o gruntach, budynkach i lokalach zawiera operat ewidencyjny, który składa się z map, rejestrów i dokumentów uzasadniających wpisy do tych rejestrów.

Dokumentacja EGiB:

• Część przestrzenna, w której ukazywane jest położenie obiektów ewidencji ( przede wszystkim działek) na mapie ewidencyjnej,

• Część opisowa, w której, na podstawie sporządzonej uprzednio części przestrzennej ( mapy), przedstawia się cechy obiektów EGiB

Rezultatem założenia ewidencji jest opracowanie operatu ewidencyjnego w skład którego wchodzą:

• Operat geodezyjno-prawny

• Baza danych ewidencyjnych

• Operat opisowo - kartograficzny

Operat ewidencyjny jest zakładany i prowadzony dla każdego obrębu

Operat geodezyjno - prawny

W skład operatu geodezyjno - prawnego wchodzą zbiory dowodów, prowadzone dla każdego obrębu ewidencyjnego, uzasadniające wpisy do komputerowych baz danych ewidencyjnych, to jest:

• Dokumenty stanów prawnych nieruchomości

• Geodezyjna dokumentacja techniczna

• Zbiory arkuszy danych ewidencyjnych budynków i lokali

Operat geodezyjno - prawny kompletowany jest obrębami w zasobach:

• Bazowym ZB

• Użytkowym ZU

• Przejściowym OT

Do zasobu bazowego wchodzą:

• Protokół analizy i oceny danych źródłowych

• Dokumentacja ustalenia granic

• Dokumentacja stanu prawnego

• Mapa przeglądowa stanów prawnych nieruchomości

• Dokumenty zawierające wyniki geodezyjnych pomiarów terenowych i szkice polowe

2011-04-14

Geodezyjną dokumentację techniczną stanowią:

• Dokumentacja ustalenia granic działek ewidencyjnych

• Dokumenty zawierające wyniki geodezyjnych pomiarów terenowych i szkice polowe

• Materiały fotogrametryczne, pliki i komputerowe zdjęć cyfrowych, ortofotomapa cyfrowa

• Dokumenty z wynikami obliczeń geodezyjnych

• Wykazy, w formie plików komputerowych, współrzędnych punktów granicznych ( pliki komputerowe) , wraz z atrybutami tych punktów

• Dokumentacja uzyskanych określająca dokładność kalibracji map

• Mapa przeglądowa punktów granicznych w formie elektronicznej

• Numeryczna mapa ewidencyjna

• Arkusze danych ewidencyjnych budynków i lokali

• Negatywy i diapozytywy zdjęć fotogrametrycznych

• Uczytelnione powiększenie zdjęć fotogrametrycznych

• Pliki komputerowe zdjęć cyfrowych

• Ortofotomapa cyfrowa

• Arkusze danych ewidencyjnych budynków i lokali

• Dokumenty z wynikami obliczeń geodezyjnych

• Mapa przeglądowa punktów granicznych
  - punkty geodezyjnych osnów szczegółowych i pomiarowych trwale stabilizowanych oraz ich numery
  - granice jednostek ewidencyjnych, obrębów ewidencyjnych i działek ewidencyjnych
  - budynki, oznaczenia ich funkcji oraz numery ewidencyjne i porządkowe
  - numery i nazwy jednostek ewidencyjnych i obrębów, numery arkuszy map, numery działek, symbole i numery punktów granicznych

Strona tytułowa zasobu bazowego zawiera:

• Numery i nazwę obrębu ewidencyjnego

• Nume i nazwę jednostki ewidencyjnej

• Tytuł:

„ OPERAT GEODEZYJNO - PRAWNY

GEODEZYJNA DOKUMENTACJA TECHNICZNA

ZASÓB BAZOWY”

• Nazwę jednostki, która wykonała operat, datę jego wykonania

Zasób użytkowy stanowią:

• Komputerowy plik wykazu współrzędnych

• Mapa przeglądowa punktów granicznych

• Numeryczna mapa ewidencyjna

Strona tytułowa zasobu użytkowego zawiera:

„OPERAT GEODEZYJNO - PRAWNY

GEODEZYJNA DOKUMENTACJA TECHNICZNA

ZASÓB UŻYTKOWY”

Zasób przejściowy stanowią:

• Projekt założenia lub modernizacji ewidencji gruntów i budynków

• Warunki techniczne opracowania

• Robocze wykazy i zestawienia

• Protokoły kontroli technicznej

• Mapa ewidencyjna wywiadu terenowego

• Inne dokumenty o charakterze pomocniczym, nie włączone do zasobu bazowego i użytkowego

Strona tytułowa zasobu przejściowego:

„ OPERAT GEODEZYJNO - PRAWNY

GEODEZYJNA DOKUMENTACJA TECHNICZNA

ZASÓB PRZEJŚCIOWY”

Operat opisowo - kartograficzny

Operat opisowo kartograficzny zakłada się na moment założenia lub modernizacji kompleksowej ewidencji gruntów i budynków, nie podlega on aktualizacji.

Operat opisowo - kartograficzny składa się z :

1. Komputerowych wydruków raportów, które obrazują dane ewidencyjne w momencie zakładania ewidencji

2. Kopii odpowiedniego fragmentu map

Operat opisowo - kartograficzny stanowi część zasobu bazowego.

Operat opisowo - kartograficzny skała się z dokumentów podstawowych i dokumentów pomocniczych

Do dokumentów podstawowych zalicza się:

1. Rejestr gruntów

2. Rejestr budynków

3. Rejestr lokali

4. Kartotekę budynków

5. Kartotekę lokali

6. Mapę ewidencyjną

Do dokumentów pomocniczych zalicza się :

1. Zestawienie gruntów

2. Wykaz gruntów

3. Wykaz budynków

4. Wykaz lokali

5. Skorowidz działek

6. Wykazy:
   a) podmiotów ewidencyjnych
   b) osób, jednostek organizacyjnych i organów
   c) dzierżawców gruntów

Operat opisowo - kartograficzny jest najważniejszą składową operatu ewidencyjnego, z punktu widzenia użytkownika.

Raporty uzyskiwane są z baz danych ewidencyjnych przy czym można w nich wyróżnić dwie wyraźne części

Cześć przestrzenna, mapa ewidencyjna i druga część, opisowa - rejestry i kartoteki

Rejestry, a zwłaszcza rejestr gruntów, to najważniejszy dokument opisowy ewidencji gruntów i budynków. Rejestr zawiera spis obiektów EGiB w obrębie wraz z ich cechami opisowymi. W przypadku gdy obiekt posiada dużo cech indywidualnych. Tworzy się dla niego kartotekę.

Raporty podstawowe.
rejestr gruntów jest raportem sporządzonym na podstawie danych ewidencyjnych o wszystkich działkach ewidencyjnych w granicach obrębu, zebranych według ich przynależności do poszczególnych jednostek rejestrowych gruntów

Danymi ewidencyjnymi dotyczącymi działki ewidencyjnej są:

1. Numer działki stanowiący część składową identyfikatora działki ewidencyjnej

2. Numeryczny opis granic działki ewidencyjnej

3. Pole powierzchni działki ewidencyjnej

4. Informacje określające pola powierzchni kompleksów

(odn. jest to gdzieś już wcześniej)

Rejestr gruntów zawiera ponadto:

1. dane określające
   a) podmioty ewidencyjne
   b) osoby, jednostki organizacyjne i organy
   c) dzierżawców gruntów

2. oznaczenia odpowiednich jednostek rejestrowych budynków oraz odpowiednich pozycji kartoteki budynków związanych z poszczególnymi działkami zabudowanymi

Rejestr budynków - jest raportem sporządzonym na podstawie danych ewidencyjnych dotyczących budynków stanowiących odrębny od gruntu przedmiot własności, zebranych według ich przynależności do poszczególnych jednostek rejestrowych budynków

Danymi ewidencyjnymi dotyczącymi budynku stanowiącego część składową gruntu są:

1. numer ewidencyjny budynku stanowiący część składową identyfikatorea budynku

2. numer porządkowy, którym oznaczony został budynek w trybie przepisów o numeracji

3. Numeryczny opis konturu wyznaczonego przez prostokątny rzut na płaszczyznę poziomą zewnętrznych płaszczyzn ścian zewnętrznych kondygnacji przyziemnej budynku, a w budynkach posadowionych na filarach, kondygnacji opartej na tych filarach - zwanego dalej konturem budynku

4. Numery działek ewidencyjnych, na których usytuowany jest budynek

5. Oznaczenie funkcji podstawowej budynku

6. Wartość budynku oraz fata określenia tej wartości

7. Rok zakończenia budowy

8. Pole powierzchni zabudowy w m²

9. Liczba kondygnacji nadziemnych oraz liczba kondygnacji podziemnych

10. Informacja o materiale, z którego zbudowane są zewnętrzne ściany budynku

11. Liczba i numery lokali stanowiących odrębne nieruchomości lokalowe

12. Liczba i numery lokali innych niż wymienione w pkt. 11

13. Łączne, wyrażone w m², pole powierzchni użytkowej:
    a) wszystkich lokali w budynku
    b) pomieszczeń przynależnych do lokali

14. Numer rejestru zabytków prowadzonego na podstawie przepisów o ochronie dóbr kultury

Rejestr lokali - jest raportem sporządzonym na podstawie danych ewidencyjnych dotyczących lokali stanowiących odrębne nieruchomości, zgrupowanych według ich przynależności do poszczególnych jednostek rejestrowych lokali. ( to też już było)

Kartoteka budynków - jest raportem sporządzonym na podstawie danych ewidencyjnych o budynkach, zebranych w pozycjach kartoteki budynków.

Kartoteka budynków zawiera ponadto:

1. Dane określające podmioty ewidencyjne oraz innych władających budynkami w całości lub w części

2. Oznaczenia jednostek rejestrowych gruntów lub jednostek rejestrowych budynków związanych z poszczególnymi budynkami.

Pozycję kartoteki budynków tworzą dane o budynkach wybudowanych na gruntach wchodzących w skład jednej jednostki rejestrowej gruntów

Kartoteka lokali - jest raportem sporządzonym na podstawie danych ewidencyjnych o lokalach, zebranych w pozycjach kartoteki lokali

Kartoteka lokali zawiera:

1. Dane określające właścicieli lokali oraz innych władających lokalami

2. Oznaczenia jednostek rejestrowych gruntów, jednostek rejestrowych budynków oraz w przypadku lokali stanowiących odrębne nieruchomości - oznaczenia jednostek rejestrowych lokali związanych z poszczególnymi lokalami.

Pozycję kartoteki lokali stanową dane o lokalach znajdujących się w jednym budynku

Raporty pomocnicze

Zestawienie gruntów - jest spisem danych o ogólnej powierzchni i wartości gruntów wchodzących w skład poszczególnych jednostek rejestrowych zp odziałem na użytki gruntowe i klasy gleboznawcze. Zestawienie gruntów sporządza się dla obrębu lub jednostki ewidencyjnej

Wykaz gruntów - jest spisem danych o ogólnej powierzchni i wartości gruntów położonych granicach jednostki ewidencyjnej. Zestawionych według ich przynależności do poszczególnych grup i podgrup rejestrowych z jednoczesnym podziałem na użytki gruntowe.

Wykaz budynków - jest spisem danych o liczbie i wartości budynków, wybudowanych na gruntach położonych w granicach jednostki ewidencyjnej, zestawionych według przynależności budynków do poszczególnych grup i podgrup rejestrowych z jednoczesnym podziałem na rodzaje budynków oraz wyróżnieniem budynków, które stanowią części składowe gruntów oraz budynków, które stanowią odrębne od gruntu nieruchomości

Wykaz lokali - jest spisem danych o liczbie i wartości lokali. Stanowiących odrębne od gruntu nieruchomości, znajdujących się w granicach jednostki ewidencyjnej, zestawionych według przynależności lokali do poszczególnych grup i podgrup rejestrowych z jednoczesnym podziałem na kategorie.

Skorowidz działek - jest spisem działek ewidencyjnych położonych w granicach jednego obrębu zawierających numery tych działek w kolejności wzrastającej oraz numery jednostek rejestrowych gruntów, do których działki ewidencyjne zostały przyporządkowane

Wykazy podmiotów ewidencyjnych i władających gruntami są alfabetycznym spisem, osób jednostek organizacyjnych i organów, zawierającymi, oprócz jednych określających te osoby, jednostki i organy, oznaczenia jednostek rejestrowych gruntów, jednostek rejestrowych budynków, jednostek rejestrowych lokali oraz pozycji kartoteki budynków i kartoteki lokali, związanych z poszczególnymi osobami, jednostki organizacyjnymi i organami

ROZGRANICZENIE NIERUCHOMOŚCI

Rozgraniczenie nieruchomości służy urzędowemu wyznaczenie granicy pomiędzy sąsiednimi nieruchomościami.

Istotą rozgraniczenia jest więc ustalenie na gruncie zasięgu prawa własności

Rozgraniczenie nieruchomości ma na celu ustalenie przebiegu ich granic przez określenie położenia punktów i linii granicznych, utrwalenie tych punktów znakami granicznymi na gruncie oraz sporządzanie odpowiednich dokumentów

Ustawa z dnia 17 maja 1989r. prawo geodezyjne i kartograficzne ( Dz. U Nr 193, poz. 1287 z późn. zm.)

Rozgraniczanie różnych nieruchomości można podzielić według schematu:

ROZGRANICZANIE NIERUCHOMOŚCI

• Rozgraniczanie nieruchomości w postępowaniu administracyjnym
  ustawy:
  - prawo geodezyjne i kartograficzne
  - prawo wodne
  - kodeks postępowania administracyjnego

• W postępowaniu uproszczonym
  stawy:
  - o scalaniu i wymianie gruntów
  - o gospodarce nieruchomościami

• Rozgraniczanie nieruchomości w postępowaniu sądowym
  ustawy:
  - kodeks cywilny
  - kodeks postępowania administracyjnego i ustawa o naczelnym sądzie administracyjnym

Przedmiot rozgraniczenia.

• Rozgranicza się nieruchomości stanowiące własność:

• Skarbu Państwa

• Gmin, związków miedzy gminnych, powiatów i województw

• Jednoosobowych spółek jednostek samorządu terytorialnego i innych osób prawnych, których organami założycielskimi są organy samorządu terytorialnego

• Osób fizycznych

• Spółdzielni

• Kościołów i związków wyznaniowych

• Wspólnot gruntowych

• Spółek prawa handlowego i innych podmiotów nie wymienionej wyżej

Organem właściwym do przeprowadzenia postępowania rozgraniczeniowego jest obecnie wójt, burmistrz lub prezydent miasta oraz, w wypadkach określonych w ustawie, sądy

Ustawa prawo geodezyjne i kartograficzne w sposób szczegółowy omawia zasady przeprowadzania typowych rozgraniczeń. Rodzaje dokumentów stanowiących podstawę ustalania przebiegu granic oraz sposób i tryb wykonywania przez geodetę czynności ustalania przebiegu granic i sporządzania dokumentacji przy rozgraniczaniu nieruchomości określa ROZPORZĄDZENIE MINISTRÓW SPRAW WEWNĘTRZYCH I ADMINISTGRACJI ORAZ ROLNICTWA I GOSPODARKI ŻYWNOŚCIOWEJ z dnia 14 kwietnia 1999r. w sprawie rozgraniczania nieruchomości ( Dz. U. Nr 45 z dnia 20 maja 1999r. poz. 453)

Postępowanie administracyjne musi być formalnie rozpoczęte, czyli wszczęte. W sprawie rozgraniczania nieruchomości postępowanie wszczyna wójt, burmistrz albo prezydent miasta na żądanie strony lub urzędu.

Żądanie strony skierowane do organu jest równoznaczne z jej wnioskiem o wszczęcie postępowania administracyjnego w sprawie przedstawionej we wniosku.

Rozgraniczenie w postępowaniu administracyjnym na wniosek strony ma miejsce wówczas, jeżeli:

• Powstał spór co do przebiegu linii granicznej między właścicielami (użytkownikami wieczystymi) sąsiednich nieruchomości

• Nastąpiło zatarcie granic powodujące wątpliwości co do jej przebiegu

• Istnieje rozbieżność pomiędzy stanem prawnym i faktycznym granicy

Wszczęcie postępowania administracyjnego w sprawie rozgraniczenia nieruchomości z urzędu ma miejsce w trzech przypadkach

• W trakcie scalania gruntów

• W celu realizacji potrzeb gospodarki narodowej

• Gdy rozgraniczenie jest uzasadnione interesem społecznym

Na postanowienie o wszczęciu postępowania o rozgraniczenie nieruchomości nie służy zażalenie

Za datę wszczęcia postępowania w sprawie rozgraniczenia nieruchomości należy uznać datę doręczenia postanowienia jego adresatowi, chyba że wszczęcie postępowania następuje z urzędu, wówczas datą właściwą będzie data wydania postanowienia

Strona w postępowaniu rozgraniczeniowym
(art. 28 k.p.a.): „stroną jest każdy , czyjego interesu prawnego lub obowiązku dotyczy postępowanie albo kto żąda czynności organu ze względu na swój interes prawny lub obowiązek” raz „stronami mogą być osoby fizyczne i osoby prawne, a gdy chodzi o państwowe i samorządowe jednostki organizacyjne i organizacje społeczne - również jednostki nie posiadające osobowości prawnej (art. 29 k.p.a.)

Opierając się na orzecznictwie, w szczególności sądu najwyższego należy przyjąć, że osobami uprawnionymi do występowania z wnioskiem o wszczęcie postępowania administracyjnego w sprawie rozgraniczania nieruchomości są:

• Właściciele nieruchomości lub jej użytkownik wieczysty

• Współwłaściciel lub współużytkownik wieczysty, jeżeli żądanie rozgraniczenia ma na celu zachowanie wspólnego prawa według art. 209 k.c.

• Posiadacz samoistny, jeżeli przemawia za nim domniemanie posiadania zgodne ze stanem prawnym

• Posiadacz zależny: użytkownik, dzierżawca, najemca, korzystający z określonej powierzchni gruntu
  ( jeżeli będzie to pytanie to najlepiej umieć wszystko)

• Osoba posiadająca ograniczone prawa rzeczowe do nieruchomości ( prawo przejście, przejazdu, dożywocie), ale tylko takie, które są w jakiś sposób zależne od wyniku rozgraniczenia

• Osoba posiadająca ograniczone prawa rzeczowe do nieruchomości ( prawo przejścia, przejazdu, dożywocie), ale tylko takie, które są w jakiś sposób zależne od wyniku rozgraniczenia

ASPEKTY POSTĘPOWANIA ROZGRANICZENIOWEGO

O wszczęcie postępowania decyduje organ poprzez wydanie postanowienia.

Na postanowienie to nie służy zażalenie, nie można więc skutecznie nie zgodzić się na przeprowadzenie rozgraniczenia. W postanowieniu tym, albo w odrębnym piśmie organ upoważnia geodetę do czynności ustalenia przebiegu granic. Zazwyczaj wskazuje go strona wnioskująca o wszczęcie postępowania.

(dokument w formie upoważnienia jest lepszy od pierwszego dokumentu)

Warunkiem upoważnienia jest posiadanie przez geodetę uprawnień zawodowych z zakresu 2, określonych w ustawie „prawo geodezyjne i kartograficzne”

Geodeta wzywa strony do stawienia się na gruncie co najmniej na 7 dni przed terminem rozgraniczenia. Jest to jedyny przypadek kiedy geodeta może „wezwać” strony ( wydane postanowienie o wszczęciu postępowania rozgraniczeniowego i upoważnienie geodety przez organ) przy wykonywaniu innych prac lub czynności, geodeta nie ma prawa „wzywać” stron, może je „ zawiadamiać”, „zapraszać”, „informować” itp.

Bardzo ważne jest dotrzymanie 7 - dniowego terminu wezwania. Termin ten powinien być dotrzymany niezależnie od okoliczności, gdyż strona może żądać ponownego przeprowadzenia czynności ustalenia granic jeżeli nie będziemy dysponowali zwrotnym poświadczeniem odbioru wezwania w wyżej wymienionym terminie.

Nie usprawiedliwione niestawiennictwo stron nie wstrzymuje czynności geodety, natomiast usprawiedliwienie wstrzymuje te czynności, nie dłużej niż na okres jednego miesiąca.

Z czynności ustalenia przebiegu granic geodeta sporządza bądź protokół graniczny, bądź ugodę w przypadku sporu, który strony postanowiły zakończyć takim dokumentem

Zasady sporządzania protokołu granicznego i ugody reguluje wymienione na wstępie Rozporządzenie w sprawie rozgraniczania nieruchomości. ( Dz. U. Nr 45 z dnia 20 maja 1999 r. poz. 453)

Rodzaje dokumentów stanowiących podstawę ustalanie przebiegu granic

Podstawę ustalania przebiegu granic nieruchomości stanowią dokumenty:

1. Stwierdzające stan prawny nieruchomości:

• Odpisy z ksiąg wieczystych lub odpisy dokumentów znajdujących się w zbiorze dokumentów ( odpis z KW ważny jest 3 miesiące)

• Wypisy aktów notarialnych o przeniesieniu własności

• Prawomocne orzeczenie sądu i ugody sądowe dotyczące przeniesienia własności

• Ostateczne decyzje administracyjne przenoszące własność lub dotyczące stwierdzenia nabycia prawa własności

• Inne dokumenty odnoszące się do tytułów własności nieruchomości

2. Określające położenie punktów granicznych i przebieg granic nieruchomości:

• Dokumenty geodezyjne zawierające dane liczbowe do ustalenia przebiegu granic:

• Szkice graniczne, protokoły graniczne, ugody

• Zarysy pomiarowe z pomiaru granic

• Szkice wyznaczenia granic działek wydzielonych w wyniku scalenia i wymiany scalania i podziału gruntów lub podziału nieruchomości

• Inne dokumenty pomiarowe, obliczeniowe i opisowe pozwalające na ustalenie przebiegu granic

Zdarza się jednak, że brakuje dokumentów wymienionych wyżej. Wówczas wykorzystuje się mapy i plany obejmujące granice lub inne elementy pozwalające na odtworzenie lub analizę przebiegu granic. Należą do nich:

• Mapy jednostkowe nieruchomości

• Mapy katastralne

• Mapy scalenia i wymiany gruntów

• Plany parcelacyjne

• Mapa ewidencji gruntów

• Mapa zasadnicza

2011-05-12

Dokumenty geodezyjne zawierające dane liczbowe oraz mapy i plany stanowią podstawę ustalenia granic nieruchomości, jeżeli zostały przyjęte do państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego.

Także dokumenty nie znajdujące się w państwowym zasobie geodezyjnym i kartograficznym mogą stanowić podstawę ustalenia przebiegu granic nieruchomości, jeżeli:

1. Stanowią całość lub część operatu pomiarowego lub katastralnego ( byłych katastrów: austriackiego i pruskiego)

2. Zawierające podpisy wykonawcy i datę sporządzenia dokumentu bądź istnieje możliwość ustalenia wykonawcy i takiej daty

3. Można stwierdzić, że zostały sporządzone w wyniku dokonania pomiarów na gruncie i użyte do opracowania mapy nieruchomości, której przebieg granic jest ustalany, lub nieruchomości bezpośrednio z nią sąsiadującej

4. Zostały sporządzone przez osoby i organy uprawnione

Dokumenty te lub ich kopie, potwierdzone przez geodetę, stanowią nieodłączną część operatu rozgraniczeniowego

WZNOWIENIE ZNAKÓW GRANICZNYCH

Granice nieruchomości według stanu prawnego w zasadzie ustala się jeden raz. Razy wyznaczone granice i utrwalone znaki graniczne w razie ich przesunięcie, uszkodzenia lub zniszczenia mogą być jedynie wznowione.

Aby można było wznowić znaki graniczne bez przeprowadzenia postępowania rozgraniczeniowego muszą być równocześnie spełnione dwa warunki:

1. Granice były już kiedyś ustalone według stanu prawnego

2. Istnieją dane geodezyjne ( miary, współrzędne itp.) umożliwiające, z odpowiednią dokładnością, wznowienie punktów granicznych, w których będą osadzone znaki graniczne.

Ocena czy granice były uprzednio ustalone według stanu prawnego wymaga znajomości wielu przepisów wydanych na przestrzeni ostatnich kilkudziesięciu lat mimo, że w chwili obecnej już one nie obowiązują.

WARIANTY POSTĘPOWANIA ROZGRANICZENIOWEGO

rozgraniczenie nieruchomości odbywa się w dwóch płaszczyznach jakimi są :

- postępowanie formalno - prawne ( administracyjne lub sądowe)

- czynności techniczne

W praktyce spotykamy wiele różnych przypadków rozgraniczeń, które w niewielkim zakresie różnią się, jeśli chodzi o czynności techniczne, lecz zasadniczo inne jest w każdy, wariancie postępowanie formalnoprawne. W każdym z nich początek jest podobny

1. Wpływa do organu wniosek o rozgraniczenie nieruchomości ( bezpośrednio a najczęściej przy udziale geodety)

2. Organ wydaje postanowienie o wszczęciu postępowania o rozgraniczenie nieruchomości, w którym także upoważnia geodetę do ustalenia przebiegu granicy ( jest to postanowienie, na które zgodnie z art. 30 ustawy „ prawo geodezyjne i kartograficzne” nie służy zażalenie).

3. Geodeta przygotowuje się do rozgraniczenia tzn.: zgłasza pracę, bada księgi wieczyste, zbiera dane z ewidencji gruntów i budynków i innych zbiorów w zasobie geodezyjnym i kartograficznym, przeprowadza wywiad w terenie, odszukuje osnowę, a także stare znaki graniczne, analizuje wszystkie dokumenty i ustala, w jaki sposób pracę tę trzeba będzie wykonać. Dopiero po wykonaniu tych czynności geodeta może określić termin rozpoczęcia czynności ustalenia granic na gruncie dopiero wtedy,

4. Geodeta wzywa strony, tzn. właściciel nieruchomości rozgraniczanej oraz nieruchomości sąsiednich lub inne zainteresowane osoby, do stawienia się na gruncie. Wezwanie muszą zawierać pouczenia wynikające z art. 32 ustawy. Należy je wysłać za zwrotnym poświadczeniem odbioru, nie później niż 7 dni przed wyznaczonym terminem

W wezwaniu geodeta podaje m.in. w jakiej sprawie osoba jest wzywana, w jakim charakterze i w jakim celu, datę stawienia się na gruncie oraz skutki niestawiennictwa

Od tej chwili spotykamy różne sytuacje i zachowania stron.

Wariant 1

5. Geodecie udało się w oparciu o analizę materiałów i posiadane dane ustalić przebieg granic nieruchomości, a więc wskazuje je się stronom, które godzą się na ich przyjęcie

6. Geodeta stabilizuje w sposób trwały punkty graniczne np. słupami betonowymi z podcentrem lub oznacza te punkty na istniejących trwałych budowlach

7. Geodeta sporządza protokół graniczny i szkic graniczny. Protokół podpisują wszystkie zainteresowane strony oraz geodeta, jako współuczestnik postępowania

3. Podstawowe miary określające położenie punktów granicznych względem siebie oraz elementów zagospodarowania terenu

4. Numery działek i oznaczenia ksiąg wieczystych, w których działki te zostały ujęte, lub zbiorów dokumentów oraz imiona i nazwiska właścicieli rozgraniczanych nieruchomości

5. Kierunek północy

8. Geodeta kompletuje dokumentacje i przekazuje ją ( po skontrolowaniu przez ośrodek dokumentacji geodezyjnej i kartograficznej) do organy, który po ocenie w prawidłowości…

9. Dokumentacja, po uprawomocnieniu się decyzji, powinna zostać przyjęta do państwowego zasobu geodezyjne i kartograficznego, a zmiany z niej wynikające wprowadzone do ewidencji gruntów i budynków, na mapę zasadniczą do innych zbiorów. Dokumentacja ta będzie się składać z części dotyczącej samego rozgraniczenia oraz z mapy ( z wyrysu z ewidencji gruntów i budynków), który w oparciu o to rozgraniczenie została wykonana. Jeśli nie wykonujemy mapy wówczas podstawowymi dokumentami wynikowymi są: protokół, szkic graniczny, szkic polowy. Obliczenia, wykaz współrzędnych, wykaz zmian gruntowych - w postępowaniu ewidencyjnym i szkic w skali mapy ewidencyjne, oraz sprawozdanie techniczne

Wariant 2

5. Geodecie nie udaje się ustalić przebiegu granic, gdyż dokumenty są szczątkowe i sprzeczne, strony lub jedna ze stron, przy braku protestu drugiej, wskazują przebieg granic. Geodeta ocenia, że jest to przebieg prawdopodobny i przyjmuje je jaki ustalone. Wszystkie następne czynności, jak w wariancie 1

Wariant 3

6. Geodeta wskazuje stronom przebieg granicy, ale nie chcą one słyszeć o proponowanym jej usytuowaniu. Każdy z sąsiadów uważa, że jest inaczej. Geodeta zmienia się w mediatora i niezależnego doradcę. Nie wolno mu stworzyć nawet pozorów, że popiera jedną ze stron

Jest to szczególnie trudne, gdyż zleceniodawcą pracy jest jeden z uczestników postępowania. Jeśli geodeta narazi się nawet na stratę zlecenia. Powinien dążyć do ustalenia faktycznej granicy nieruchomości, a nie przyjętej na życzenie zleceniodawcy. Wymaga tego dobre imię zawodu i samego geodety. Dlatego należy szczegółowo omówić i przedstawić wszystkie dowody i argumenty za proponowanym przebiegiem granicy, z uwzględnieniem danych i dokumentów przedstawionych przez strony, informując także o konsekwencjach sporu i kosztach dalszego postępowania. Po kilkugodzinne rozmowie strony oświadczają, że godzą się na przebieg granicy i gotowe są zawrzeć ugodę

7. Geodeta stabilizuje w sposób trwały punkty graniczne np.: słupami betonowymi z podcentrem lub oznacza te punkty na istniejących trwałych budowlach

8. Geodeta sporządza ugodę i szkic graniczny. Ugodę podpisują zainteresowane strony oraz geodeta, jako współuczestnik postępowania
   ( ugoda taka ma moc ugody sądowej, zastępuje więc formę aktu notarialnego. Jeżeli zatem strony składają przed geodetą przy ustaleniu granic zgodne oświadczenie co do wzajemnych ustępstw dotyczących własności części rozgraniczonych nieruchomość, to na mocy takiej ugody wobec zachowania przepisanej formy następuje przeniesienie własności tych części nieruchomości)

9. Geodeta kompletuje dokumentacje i przekazuje ją ( po skontrolowaniu przez ośrodek dokumentacji geodezyjnej i kartograficznej) do organu, który po ocenie prawidłowości wykonania przez geodetę prac, umorzy postępowanie administracyjne wszczęte postanowieniem, gdyż ugoda zawarta przed geodetą posada moc ugody sądowej jest więc ostateczna i nie wymaga zatwierdzenia

10. Dokumentacja powinna zostać przyjęta do państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego, a zmiany wprowadzone do ewidencji gruntówi i budynków oraz do innych zbiorów

Wariant 4

Punkty jak w wariancie pierwszym

9) jedna ze stron, mimo że podpisała protokół, zmienia zdanie i zgodnie z art.. 33 3 ustawy w terminie 14 dni od dnia doręczenia jej decyzji, żąda przekazania sprawy sądowi

10. Organ całą dokumentację wraz ze swoją opinią przekazuje sądowi

11. Sprawa toczy się przed sądem z udziałem geodety ( biegłego sądowego), który na polecenie sądu sporządza swoją opinię. Sąd w oparciu o posiadane dowody, a często także wizję terenową, wydaje postanowienie o rozgraniczeniu nieruchomości

12. Po uprawomocnieniu się postanowienia o rozgraniczeniu, jego wykonanie przez komornika, odbywa się także z udziałem geodety ( biegłego sądowego)

Wariant 5

5. Istnieje wieloletni zaogniony spór ( geodeta mimo usilnych zabiegów nie może doprowadzić do zawarcia ugody)

6. Geodetę zgodnie z art. 34 ust I ustawy tymczasowo utrwala punkty graniczne w kilku wariantach, według: ostatniego stanu spokojnego posiadania, dokumentów oraz wskazać każdej ze stron. Granice te pokazują na szkicu granicznym

7. Geodeta sporządza opinię, w której obok opisania sprawy proponuje własny wariant przebiegu granicy. Całość dokumentacja wraz z opinią przekazuje organowi prowadzącemu sprawy rozgraniczeniowe

8. Organ ocenia prawidłowość wykonania dotychczasowych czynności przez geodetę, umarza postępowanie administracyjne i przekazuje sprawę z urzędu do rozpatrzenia

9. Sprawę prowadzi sąd ( patrz wariant 4 punkt 11 i 12)

Ostatnią czynnością w postępowaniu o ustalenie granic niespornych i spornych likwidowanych ugodą jest wydanie decyzji o rozgraniczeniu

Organ administracji państwowej ( obecnie samorządowej - wójt, burmistrz, albo prezydent miasta) wydaje w postępowaniu rozgraniczeniowym trzy rodzaje decyzji: decyzję o rozgraniczeniu ( art. 33 ust I ustawy), decyzję o umorzeniu postępowania administracyjnego w przedmiocie rozgraniczenia w związku z zawarciem przez strony ugody przed upoważnionym geodetą - ugoda sądowa ( art. 106 §1 k.p.a. w związku z art. 31 ust 4 ustawy) oraz decyzje o umorzeniu postępowania i przekazaniu sprawy z urzędu do rozpatrzenia sądowi

Operat rozgraniczeniowy

Operat składa się z dwóch części :

1. Dokumentacji rozgraniczenia nieruchomości

2. Dokumentacji technicznej

Dokumentacja rozgraniczenia nieruchomości obejmuje:

1. Postanowienie właściwego organu o wszczęciu postępowania rozgraniczeniowego

2. upoważnienie geodety do przeprowadzenia czynności ustalenia przebiegu granic

3. Zgłoszenie pracy geodezyjnej do ośrodka dokumentacji

4. Dowody doręczenie stronom wezwań do stawienia się na gruncie

5. Pisemne pełnomocnictwa udzielone przez strony

Egzamin 15.06.2011 o godzinie 10 do godziny 12

1 poprawka 21.06.2011 od godziny 12 do 13 30

2011-05-26

Podział nieruchomości

Ustawa z dnia 21 sierpnia 1997 o gospodarce nieruchomościami ( tekst jednolity Dz. U Nr 102 z 2010 roku poz. 651 z późn. zmianami)

Rozporządzenie rady ministrów z dnia 7 grudnia 2004r. w sprawie sposobu trybu dokonania podziałów nieruchomości

Podziałem nieruchomości nazywamy fizyczne wyodrębnienie w ramach jednej nieruchomości większej liczby działek ewidencyjnych, które następnie mogą stanowić samodzielne nieruchomości albo wejść w skład innej nieruchomości

Zgodnie z wyżej wymienioną ustawą postępowanie podziałowe może być przeprowadzane tylko na gruntach przeznaczonych w planach miejscowych na cele inne niż rolne i leśne, a w przypadku braku tego planu regulacje te nie obejmują nieruchomości wykorzystywanych na cele rolne i leśne, chyba że dokonanie podziału takiego terenu spowodowałoby konieczność wydzielenia nowych dróg nie będących niezbędnymi drogami dojazdowymi do nieruchomości wchodzących w skład gospodarstw rolnych albo wydzielenia działek gruntu o powierzchni mniejszej niż 0,3 ha

Podział nieruchomości zwany również podziałem fizyczny może być przeprowadzony w dwojaki sposób jako podział geodezyjny i prawny

Procedura geodezyjna polega na wydzieleniu z dotychczas istniejącej oznaczonej jednej działki ewidencyjnej nowo utworzonych dwóch lub więcej działek ewidencyjnych następuje to na podstawie operatu podziału zawierającego projektowane granice wydzielonych części działki, przyjętego do zasobu geodezyjnego i kartograficznego i opatrzonego klauzulą

W procedurze prawnej dokonywane jest przypisywanie przez sąd powszechny praw do nieruchomości w częściach ułamkowych. Wyróżniamy w tej procedurze przede wszystkim decyzje administracyjną lub orzeczenie sądowe o podziale, wydawane na podstawie operatu podziału. Decyzja lub orzeczenie zatwierdza podział, czyli przede wszystkim granice wydzielonych działek. Stają się one od tej pory granicami prawnymi, a działka ewidencyjna stanowiąca przedmiot podziału zostaję zastąpiona nowymi działkami

Jak każde postępowanie administracyjne, postępowanie podziałowe przebiega w trzech głównych etapach:

• Wszczęcie postępowania

• Postępowanie wyjaśniające, w tym postępowanie dowodowe

• Rozstrzygnięcie sprawy lub umorzenie postępowania administracyjnego

Wszczęcie postępowania administracyjnego

Organem właściwym do prowadzenia postępowania administracyjnego w sprawie podziałów nieruchomości jest wójt, burmistrz lub prezydent miasta

Organ zwykle nie osobiście lecz przez uopwarznionego urzędowo urzędnika, kierownika odpowiedniego, wydziału urzędu miasta lub gminy o wszczęciu postępowania

Wszczęcie postępowania administracyjnego następuje na wniosek strony, a w wyjątkowych wypadkach z urzędu czyli z własnej inicjatywy wójta burmistrza bądź prezydenta miast. Wyjątkowe przypadki dotyczą

• Podziałów nieruchomości do realizacji celów publicznych niezależnie kto jest właścicielem nieruchomości

• Gdy nieruchomość jest własnością gminy, którą reprezentuje wójt odpowiedzialny zaq to postępowanie

• Wtedy gdy nieruchomość jest własnością SP powiatu lub województwa wszczęcie postępowania poprzedza zasięgnięcie opinii odpowiednio, starosty, zarządu powiatu lub zarządu województwa

Wszczęcie postępowania w sprawie podziału z reguły następuje na wniosek strony która musi mieć w tym interes prawny

• Właściciel nieruchomości lub użytkownik wieczysty

• Współwłaściciel lub współużytkownik wieczysty jeżeli żądanie rozgraniczenia ma na celu zachowanie wspólnego prawa wg art. 209 k.c

• Posiadacz samoistny jeżeli przemawia za nim domniemanie posiadania zgodnie ze stanem prawnym

• Posiadacz zależny: użytkownik dzierżawca najemca korzystający z określonej powierzchni gruntu

Pisemny wniosek musi posiadać załączniki wskazujące nieruchomość i potwierdzający interes prawny strony SA to wypis z ewidencji gruntów i budynków oraz z księgi wieczystej ( zbioru dokumentów, a także wstępny projekt podziału nieruchomości, a także w niektórych przypadkach wymagana jest dodatkowo decyzja o warunkach zabudowy i terenu a czasem koncepcja zagospodarowania nieruchomości. Dla nieruchomości zabytkowej dodatkowym załącznikiem będzie ostateczna decyzja wojewódzkiego konserwatora zabytków

Wstępny projekt podziału nieruchomości strona może sama wykonać lub zlecić jego wykonanie, na podstawie umowy cywilno prawnej, uprawnionemu geodecie

Wstępny projekt podziału nieruchomości powinien przedstawiać w szczególności:

1. Granice nieruchomości podlegającej podziałowi

2. Oznaczenie nieruchomości podlegającej podziałowi wg danych z katastru nieruchomości oraz księgi wieczystej, a w razie jej braku wg innych dokumentów określających stan prawny nieruchomości

3. Powierzchnię nieruchomości podlegają podziałowi

4. Naniesione w kolorze czerwonym granice projektowanych do wydzielenia działek gruntu

5. Przedstawione w kolorze czerwonym powierzchnie projektowanych do wydzielenia działek gruntu

6. Przedstawioną w formie graficznej kolorze czerwonym lub w formie opisowej propozycję sposobu zapewnienia dostępu projektowanych do wydzielenia działek gruntu do drogi publicznej

Podkładem kartograficznym do opracowania projektu wstępnego podziału nieruchomości jest aktualnina kopia mapy zasadniczej lub ewidencyjnej ( aktualna mapa przyjęte do zasobu geodezyjnego i karotgraficznego

Datą wszczęcia postępowania administracyjnego na żądanie strony jst to dzień doręczenia wniosku organowi. Datą wszczęcia postępowania administracyjnego z urzędu jest dzień pierwszej czynności urzędowej o której zawiadomiono stronę

Postępowanie wyjaśniające dowodowe

Upoważnieni przez organ urzędnicy badają czy wniosek spełnia warunki określone w odpowiednich przepisach

W razie braków załączników bądź nieopłacenia kosztów postępowania wnioskujący jest wzywany do wypełnienia obowiązku w ciągu 7 dni. Jeżeli żądanie nie zostanie spełnione podanie zostanie pozostawione bez rozpoznania. Tok postępowania administracyjnego zostanie wstrzymany wydana decyzja zostanie odmowna, lub decyzja o umorzeniu postępowania w zależności od uchybień we wniosku

Po otrzymaniu prawidłowego wniosku strony, wójt burmistrz lub prezydent miasta, przy udziale uprawnionego urzędnika , wydaje opinię co do zgodności podziału z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego lub z decyzją o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu

Niezależnie od ustaleń planu miejscowego podział nieruchomości może nastąpić w celu:

1. Zniesienia współwłasnośi nieruchomości zabudowanej co najmniej dwoma budynkami. Wzniesionymi na podstawie pozwolenia na budowę, jeżeli podział ma polegać na wydzieleniu dla poszczególnych współwłaścicieli, wskazanych we wspólnym wniosku do prawidłowego korzystania z tych budynków

2. Wydzielenie dizałki budowlnaje jeżeli budynek został wzniesiony na tej dziłlce przez samoistnego posiadacza w dobrej wierze

3. Wydzielenia części nieruchomości, której własności lub użytkowanie wieczyste zostały nabyte z mocy prawa

4. Realizacji roszczeń do części nieruchomości, wynikających z przepisów mniejszej ustawy lub z odrębnych ustaw

5. Realizacji przepisów dotyczących przekształceń własnościowych albo likwidacji przedsiębiorstw państwowych lub samorządowych

6. Wydzielenia części nieruchomości objętej decyzją o ustaleniu lokalizacji drogi krajowej

7. Wydzielenia dzialki budowlane

8. Wydzielenie działki gruntu na terenach zamkniętych

W przypadku braku miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, kiedy gmina ma obowiązek sporządzenia takiego planu lub ogłosiła o przystąpieniu do sporządzenia planu postępowanie musi być zawieszone

Opinię wydaje w formie postanowienia na które słuzy stronie zażalenie. Adresat może również żądać wyjaśnienia powstałych wątpliwości co do treści postanowienia. Sprostowania i treści i pomyłek organu następuje również w formie postanowienia organu drugiej instancji, którym dla organu gminy jest samorządowe kolegium odwoławcze, właściwe ze względu na miejsce położenia gmin w terminie do 7 dni od daty doręczenia dokumentu

Jeżeli opinia o wstępnym projekcie podziału gruntu przygotowana przez uprawnionego urbanistę jest pozytywna to możliwe jest przystąpienie do opracowania właściwego projektu podziału nieruchomości

Projekt podziału nieruchomości

Projekt podziału nieruchomości wykonuje geodeta posiadający uprawnienia z zakresu rozgraniczenia i podziałów nieruchomości oraz sporządzanie dokumentacji do celów prawnych

Na podstawie projektu podziału zostaje wydana decyzja, która stanowi podstawę do dokonania wpisów w księdze wieczystej oraz ewidencji gruntów i budynków

Projekt podziału o którym mowa w art. 96 ust. I powinien zawierać dane dotyczące nieruchomości podlegającej podziałowi i nowo wydzielonych działek gruntu a w szczególności:

1. nazwę jednostki ewidencyjnej, numer lub nazwę obrębu, numer arkusza mapy

2. Skalę mapy

3. Granice nieruchomości podlegającej podziałowi

4. Oznaczenie nieruchomości podlegające podziałowi wg zasad obowiązujących przy oznaczeniu nieruchomości w księgach wieczystych a także oznaczenia nieruchomości sąsiednich

5. Przedstawione w kolorze czerwonym granice projektowanych działek gruntu i ich numery

6. Powierzchnie nieruchomości wg stanu przed i po podziale w formie wykazu zmian gruntowych

7. Wykaz synchronizacyjny w przypadku gdy w księdze wieczystej nieruchomości podlegająca podziałowi posiada inne oznaczenia niż w katastrze nieruchomości

8. Szkic nieruchomości

9. Propozycje ustanowienia służebności drogowych

10. Inne niezbędne do projektu działu nieruchomości elementy zagospodarowaniu tereny

Projekt podziału nieruchomości musi uwzględniać dostęp do drogi publicznej każdej działki, która zostanie utworzona w wyniku podziału nieruchomości, warunek ten jest wynikiem ustawowego związku z Prawem budowlanym, które wymaga zapewnienia ochrony interesów osób trzecich przez zapewnienie dostępu do każdej działki budowlane do drogi publicznej

2011-06-02

Nieruchomość będąca przedmiotem podziału musi mieć jednoznacznie określone granice.

Do opracowania projektu podziału granice nieruchomości podlegają podziałowi przyjmuję się według istniejącego stanu prawnego, a jeżeli stanu takiego nie można stwierdzić - według stanu uwidocznionego w katastrze nieruchomości

Przyjęcie granic następuje w wyniku:

- badania ksiąg wieczystych nieruchomości podlegającej podziałowi oraz innych dokumentów określających stan prawny nieruchomości

- analizy danych dotyczących nieruchomości wykazanych w katastrze nieruchomości

Granice prawne mogą różnić się od granic ewidencyjnych i granic faktycznego władania. W przypadku podziałów nieruchomości, granice wykazane w ewidencji gruntów i budynków, nie są uznawane za granice prawne, jeżeli różnią się od granic wykazanych w dokumentach, wg których nastąpił wpis do działu I księgi wieczystej

W trakcie wywiadu w terenie geodeta musi odszukać punkty graniczne, ocenić ich stan i pomierzyć granice, aby stwierdzić zgodność przebiegu granic faktycznych z prawnymi. W przypadku niezgodności może wystąpić problem wznowienia znaków granicznych lub rozgraniczenia nieruchomości.

Z czynności przyjęcia przebiegu granic nieruchomości sporządza się protokół.

Projekt podlega badaniu zgodności z geodezyjnymi przepisami technicznymi przez właściwy miejscowo ośrodek dokumentacji geodezyjnej i kartograficznej i jest przez ten ośrodek opatrywany odpowiednią klauzulą

Decyzja administracyjna zatwierdzająca projektu podziału nieruchomości

Decyzję o podziale nieruchomości wydaje właściwy terenowo wójt, burmistrz lub prezydent miasta

Decyzja powinna zawierać :

• Oznaczenie organu administracji publicznej - najczęściej jest to odcisk odpowiedniej pieczęci

• Datę wydania

• Oznaczenie adresata decyzji czyli stronę lub strony do których decyzje się kieruje

• Powołanie podstawy prawnej, czyli nazwa odpowiedniego przepisu prawnego, konkretny artykuł bądź jego część i inne szczegóły dotyczące przepisu prawnego

• Rozstrzygnięcie czyli wyrażenie treści

• Uzasadnienie faktyczne i prawne

• Pouczenie w jakim trybie i terminie i do kogo służy stronie odwołanie

• Podpis pod podaniem imienia i nazwiska oraz stanowiska służbowego osoby upoważnionej do wydania decyzji lub taki sam zakres treści dot. Osoby wydającej decyzje z upoważnienia organu administracji państwowej

Brak tych wszystkich elementów powoduje wadliwość decyzji administracyjne.

Dla gruntów rolnych i leśnych nie ma decyzji.

KSIĘGI WIECZYSTE

Ustawa z dnia 6 lipca 1982r. o księgach wieczystych i hipotece

Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 17 września 2001r. w sprawie prowadzenia ksiąg wieczystych i zbiorów dokumentów

Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 20 sierpnia 2003 r. w sprawie zakładania i prowadzenia ksiąg wieczystych w systemie informatycznym

Księgi wieczyste jest to system rejestrujący stan prawny nieruchomości w zakresie praw rzeczowych oraz innych praw, ograniczeń i roszczeń, prowadzony w Polsce oraz organy sądownicze

Zasadniczą funkcją ksiąg wieczystych jest ustalenie stanu prawnego nieruchomości i w tym zakresie księgi wieczyste spełniają rolę publicznej, powszechnej, jawnej ewidencji praw rzeczowych, która jest podstawą bezpieczeństwa obrotu prawnego i zabezpieczenia kredytu hipotecznego.

Księgi wieczyste prowadzone są od 23 kwietnia 1993r. wyłącznie przez wydziały ksiąg wieczystych sądów rejonowych

Każda nieruchomość, w tym odrębna własność lokalu - z wyjątkami przewidzianymi w ustawie mieć oddzielną księgę wieczystą

Prowadzenie ksiąg wieczystych polega :

• Na zakładaniu ksiąg wieczystych

• Rejestrowaniu wniosków o wpis

• Dokonywaniu w księdze wieczystej wzmianek, kolejnych wpisów

• Dokonywaniu obwieszczeń publicznych

• Sporządzaniu i przesyłaniu zawiadomień o dokonanych wpisach

• Prowadzeniu akt księgi wieczystej

• Wydawaniu odpisów

• Udostępnianiu ksiąg wieczystych i akt do wglądu

• Zamykaniu i przechowywaniu ksiąg wieczystych

Wzmianek i wpisów w poszczególnych działach księgi wieczystej dokonuje się czytelnym pismem ręcznym przy użyciu atramentu lub innego trwałego środka. Wpisów na wydrukach komputerowych dokonuje się pismem maszynowym. Wzmianek na tych wydrukach dokonuje się pismem mm maszynowym lub ręcznym

Akt księgi wieczystej zakłada się z chwilą wpływu wniosku o założenie księgi wieczystej

D akt załącza się w porządku chronologicznym wszelkie dokumenty i inne pisma dotyczące danej Kw. Nadając każdej karcie kolejny numer, według zasad biurowości sądowej

Księgi wieczyste prowadzi się odrębnie dla:

• Nieruchomości gruntowych

• Nieruchomości budynkowych

• Nieruchomości lokalowych

• Własnościowego spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego

• Spółdzielczego prawa do lokalu użytkowego

• Prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej

Wpis do KW zawiera następujące elementy:

• Numer i datę wniosku oraz godzinę i minutę jego wpływu

• Treść

• Dane o podstawie wpisu ( rodzaj, data i numer lub sygnatura dokumentu, przedmiot sprawy oraz nazwa i siedziba organu który wydał ten dokument, lub imię i nazwisko notariusza oraz siedziba kancelarii notarialnej)

• Numer karty akt, pod którym został w aktach umieszczony dokument, a w wypadku gdy dokument znajduję się w aktach innej KW - numer tej księgi i kartę akt

• Data dokonania wpisu

• Imię i nazwisko oraz stanowisko służbowe sędziego lub referendarza sądowego oraz jego czytelny podpis

Wykreślenie wpisu polega na podkreśleniu czerwoną linią wpisu podlegającego wykreśleniu, w razie częściowego wykreśla, podkreśla się tylko część wpisu podlegająca wykreśleniu

Księfe wieczystą zamyka się w razie całkowitego przeniesienia nieruchomości do innej księgi wieczystej oraz gdy przepisu odrębne tak stanowią. Na pierwszej stronie księgi zamieszcza się notatkę o jej zamknięciu, ze wskazaniem podstawowy, podpisaną przez sędziego zaopatrzoną datę oraz przekreśla się wszystkie strony zawierające czerwonymi liniami na krzyż

Założenie KW dla nieruchomości dokonywane jest na podstawie wniosku zawierającego w szczególności:

• Oznaczenie nieruchomości, miejsca jej położenia, obszaru oraz sposobu korzystania z nieruchomości

• Wymienienie wszystkich uprawnionych, na rzecz których własność ma być wpisana, oraz wskazanie ich adresów

• Powołanie tytułu własności nieruchomości ( darowizna, spadkobranie, zasiedzenie, kupno, zamiana)

• Wyszczególnienie obciążających nieruchomości praw rzeczowych lub ograniczeń w jej rozporządzaniu albo oświadczenie wnioskodawcy, że nie wie o istnieniu takich praw lub ograniczeń

Jeżeli nieruchomość była już wpisana do KW, a księga ta zaginęła lub uległa zniszczeniu, we wniosku powinien być wskazany numer tej księgi

Jeżeli dla nieruchomości był prowadzony zbiór dokumentów, wniosek powinien zawierać wskazanie numeru tego zbioru

Jeżeli nieruchomość nie miała księgi wieczystej ani zbioru dokumentów, wniosek powinien zawierać odpowiednie oświadczenie w tej sprawie

Do wniosku powinny być dołączone dokumenty stwierdzające nabycie własności nieruchomości określonej we wniosku oraz dokumentny stanowiące podstawę oznaczenia nieruchomości

Granice prawne nieruchomości ( gruntowej) to granice wyznaczone, zastabilizowane i pomierzone na gruncie dla których został sporządzony operat, przyjęty do Odek oraz dla których istnieje ostateczna decyzja administracyjna lub prawomocne orzeczenie sądu. Jeżeli te trzy warunki nie zostaną spełnione nie można mówić o granicy prawnej

U podstaw każdej księgi wieczystej leżą trzy zasady ważne dla bezpieczeństwa obrotu nieruchomościami:

1. Domniemania wiarygodności

2. Zasada rękojmi wiary publicznej

3. Zasada jawności księgi wieczystej

Księgi wieczyste prowadzi się według ustalonych wzorów, które zawierająa informacje ogólne ( nazwa sądu, nazwa gminy lub miasta, numer repertorium księgi wieczystej)

Oraz informacje zawarte w czterech działach

Dział I - obejmuje znaczenie nieruchomości

Dział II - informacje o właścicielu

Dział III ciężary i ograniczenia w rozporządzaniu nieruchomością

Dział IV - hipoteka

Księgi wieczyste mogą być prowadzone przy wykorzystaniu informatycznego programu komputerowego. Wtedy księgę wieczystą stanowią wydruki komputerowe, zawierające treść odpowiadającą poszczególnym działom i łamom

2788470 - już przeniesiono do systemu

376 009 - pozostało ksiąg wieczystych do przeniesioneia

Na koło założenie operatu dużo definicji

Systematyka użytków gruntowych z symbolami

Ustalenie stanów prawnych źródła tych dokumentów treść mapy przeglądowej stanów prawnych obliczanie powierzchni metody obliczania powierzchni czym się kierujemy wybierając jak wyrównujemy obliczone powierzchnie, rozgraniczenie nieruchomości jakie dokumenty powstają podczas rozgraniczania nieruchomości jaki jest organ odpowiedzialny za rozgraniczenie nieruchomości. Tok rozgraniczania przy protokole granicznym po kolei jakie kroki. Upoważnienie geodety czynności przygotowawcze. Sporządzanie protokołu kompletowanie dokumentacji odpowiedni organ do rozgraniczenia. Rodzaje decyzji kończące rozgraniczenie, podział ostatni wyklad !!!!

---