1. CO TO JEST LIPOFUSCYNA ? (barwnik starości)

Odkłada się w protoplazmie, ciemna substancja o złożonej budowie, pojaw8iająca się przede wszystkim w komórkach starczych, a także zwyrodniałych na skutek przewlekłych procesów chorobowych

• jest to utleniony pigment, który intensyfikuje brunatno-czarny kolor plam. Jej nagromadzenie spowodowane jest:

-zwiększeniem jej powstawania przez utlenianie białek, gdyż lipofuscyna jest oksydowanym białkiem.

- zmniejszeniem się jej degradacji związanym ze spowolnieniem aktywności PROTEASOMU, głównego systemu degradacji oksydowanych białek

• lipofuscyna, wewnątrzkomórkowy brązowy barwnik, wytwarzany najprawdopodobniej podczas procesów utleniania lipidów i lipoprotein.

2. CHÓD STARCZY

Zmiany chodu u os. starszej

- mniejsza prędkość chodu

- skrócenie długości kroku

- większa część cyklu chodu spędzana jest w dwunożnym podparciu

- poszerzenie rozstawu stóp ( poszerzenie podstawy)

- mniejsza częstość kroków

Inne cechy chodu

- zmienność , większe zróżnicowanie

+ długość

+szerokość

+ czas trwania kroku

- częste gubienie kroku

-brak unoszenia stóp nad podłogę

- pochylenie sylwetki

+ przesunięcie środka ciężkości do przodu

+ ugięcie kolan celem wyrównania

- zab. Koordynacji między kkg a kkd

Chód starczy

• Związane z wiekiem zab. Chodu bez żadnych patologicznych zmian klinicznych

• Miałby to być chód

- na szerokiej podstawie

- drobnych kroków

- ze zmniejszoną pracą kkg

- pochylona sylwetką

- zgięciem kolan i bioder

- chara. się niepewnością i sztywnością przy zwrotach, czasem także trudnością w rozpoczęciu chodu i tendencją do upadków

• Jednak ten rodzaj chodu jest podobny do występującego w innych jednostkach klinicznych i niewystarczający do postawienia jednoznacznej diagnozy

Typy chodu, zaburzenia

• Chód obwodzący ( koszący)-kd ustawia się w potrójnym wyproście(st.biod, st.kol, st.skok), aby nie zaczepić o podłoże, P zatacza kończyną łuk na zew ( niedowład połowiczy)

• Chód nożycowy- tożsamy z obustronnym chodem obwodzącym (uszkodzenie górnego neuronu ruchowego).

• Chód przyspieszający (drobnymi krokami)- ch. Parkinsona, P szura stopami po podłożu, ledwie odrywając stop od ziemi. Często przyspieszenie przy próbach ruszenia z miejsca i przy napotknięciu na przeszkodę lub wykonywaniu zwrotu. Zgięciowa postawa ciała, niewielkie lub zniesione współruchy kkg przy chodzeniu. Propulsja, retropulsja.

• Chód móżdżkowy- stawianie stóp na szerokiej postawie, długość kroków nieregularna. P chwieje się na boki, do przodu lub do tyłu. W ciężkich przypadkach niemożliwe jest stanie bez pomocy, nawet z otwartymi oczami ( chroniczny alko, postępujące porażenie nadjądrowe, Sm, guzy móżdżku)

• Chód na szerokiej podstawie- apraksja zależna od płatów czołowych jest przyczyną, zgięciowa postawa ciała, skrócenie dł.kroku, spowolnienie kroku, szuranie nogami

• Chód tupiący na szerokiej podstawie- w ataksji czuciowej. P spogląda na stopy, próbuje wzrokiem skompensować brak impulsów proprioceptywnych. Dodatni obj. Romberga- traci równowagę przy złączonych nogach i zamkniętych oczach.

• Chód ostrożny- najczęstsze zaburzenie z poziomu najwyższego, często u os. w podeszłym wieku, zmniejszona dł.kroków, poszerzenie podstawy, skrócenie fazy przeniesienia, zachowanie rytmiczności kroków, postawa zgarbiona

3. STOPA CUKRZYCOWA

jest to zespół objawów klinicznych związanych ze zmianami stóp u osób chorych na cukrzycę, jest to przewlekłe powikłanie obejmujące tkanki miękkie, a w szczególnych przypadkach również kości. Powikłanie to występuje z powodu uszkodzenia układu nerwowego, zaburzeń ukrwienia oraz podatności na infekcje bakteryjne. Nie leczony zespół stopy cukrzycowej w skrajnych przypadkach może doprowadzić do amputacji nóg

Objawy stopy cukrzycowej:

• skóra na stopach jest cienka, łuszczy się, jest sucha

• niedokrwienie stóp, skóra jest sinawa

• skóra pozbawiona jest owłosienia

• paznokcie są zdeformowane

• powstają uszkodzenia skóry, otarcia, zranienia, pęknięcia skóry, zrogowacenia

• następuje zaburzone odczuwanie bólu

• nadwrażliwość na bodźce zewnętrzne

• problemy z gojeniem się skóry

 

Trzy typy stopy cukrzycowej:

• neuropatyczna stopa cukrzycowa - konsekwencja uszkodzenia obwodowego układu nerwowego. Osoba z tym typem stopy cukrzycowej nie jest w stanie rozpoznać temperatury, nie rozpoznaje dotyku, może pojawiać się charakterystyczne uczucie palenia i pieczenia stopy, drętwienie placów u stóp

• choroba niedokrwienna stopy - wywołana jest miażdżycą tętnic, skóra jest niedożywiona. Początkowo niedokrwienie może objawiać się bólami stóp.

• neuropatyczna-niedokrwienna stopa cukrzycowa - łączy w sobie dwa poprzednie typy, chory ma owrzodzenia, pęknięcia na stopie, jednak nie czuje bólu.

Leczenie

• W przypadku, kiedy chory znajdzie się w szpitalu, program leczenia rozpoczyna się od unieruchomienia nogi, odciążenia jej i leżenia w łóżku. Zapobiega to szerzeniu się zakażenia i polepsza utlenowanie tkanek stopy.

• Równocześnie chirurg przystępuje do zaopatrzenia ran i ropni, oceny ich rozległości, usunięcia tkanek martwiczych, pobrania treści ropnej na posiewy bakteriologiczne i podaje odpowiednie antybiotyki. Ocenia się też stan ukrwienia i unerwienia stopy z myślą o ewentualnym leczeniu operacyjnym, którego celem jest polepszenie przepływu krwi w stopie. Udrażnia się więc zwężone naczynia krwionośne w kończynie, stosuje różnorodne protezy naczyniowe, pozwalające ominąć zatkane tętnice albo wykonuje sympatektomię lędźwiową (szczególnie w zespole stopy cukrzycowej niedokrwiennej). W ten sposób można uzyskać rozszerzenie naczyń tętniczych w kończynie dolnej

• Wraz z leczeniem chirurgicznym kontroluje się poziom cukru w organizmie oraz podaje leki wspomagające lecznie. Oprócz insuliny i antybiotyków chory otrzymuje leki poprawiające ukrwienie kończyny, zmniejszające lepkość krwi, ułatwiające docieranie jej do niedokrwionych struktur, poprawiające gojenie i bliznowacenie ran. Stosuje się również odpowiednią dietę

• Zespół stopy cukrzycowej charakteryzuje się dużą podatnością na zakażenia egzogenne, do których najczęściej dochodzi w wyniku zakażenia florą pochodzącą ze skóry. By tego uniknąć należy zwrócić szczególną uwagę na higienę, czyli częste mycie jak i okresowe odkażanie. W tym celu proponujemy bezdotykowy dozownik do odkażania stóp Footster, który po włożeniu stopy spryskuje ją środkiem dezynfekcyjnym od dołu jak i od góry, co zapewnia skuteczną dezynfekcję skóry

• Ozon( generatory ozonu) jest środkiem bezpośrednio zapobiegającym powstawaniu zespołu stopy cukrzycowej jak i wspierającym rehabilitację pacjenta dotkniętego zespołem stopy cukrzycowej oraz pacjenta po amputacji stopy. Ozon ma działanie bakteriobójcze, szczególnie na bakterie beztlenowe, grzybobójcze i wirusobójcze.

• Kąpiele w wodzie nasyconej ozonem lub  natlenianie ozonem gazowym mogą stać się najskuteczniejszą metodą rehabilitacji.

• Wykorzystanie kąpieli w wodzie ozonowanej lub natleniania stopy ozonem gazowym jako metody rehabilitacji pacjenta z zespołem stopy cukrzycowej może zapobiec nieuchronnemu zapaleniu kości, a tym samym znacznie skrócić czas i koszt leczenia chorego. W wielu przypadkach pozwala również na radykalne ograniczenie zakresu planowanych amputacji.

4. OBJAWY DEPRESJI

• Psychologiczne

-obniżenie nastroju

- znaczne osłabienie zainteresowania światem zew.

- osłabienie odczuwania przyjemności

- poczucie niskiej wartości

- myśli samobójcze

• Somatyczne

- zmęczenie

- zaburzenia łaknienia

-zaburzenia snu

• Psychomotoryczne

-spowolnienie lub pobudzenie

• Poznawcze

-trudności z koncentracją

-niezdolność do podejmowania decyzji

5. OKRESY STAROŚCI

• Podokres starości wczesnej 60-74 r.ż.

• -„- właściwej 75-89 r.ż.

• -„- długowieczności 90 lat i więcej

6. GERONTOLOGIA- jest nauka interdyscyplinarną o starzeniu się i starości, zajmującą się szerokim zakresem zagadnień, od biol. I genetyki, poprzez medycynę, psych. I demografię. Nie należy zawężać jej do zagadnień medycznych. Dzieli się na dwa kierunki

1. Biologiczny (med., biol,reh)

2. Psychospołeczny (psych, socjologia)

GERIATRIA- dziedzina medycyny dotycząca fizjologicznych i patologicznych aspektów starzenia się człowieka oraz problemów klinicznych starszego wieku. Medycyna starości

7. Skala Reisberga ( artykuł)

W ocenie stopnia zaawansowania klinicznego choroby Alzheimera wykorzystuje się najczęściej Globalną Skalę Demencji (GDS - Global Deterioration Scale wg Reisberga):

Stopień zaawansowania	Objawy
I brak	brak zaburzeń poznawczych
II graniczne	pogranicze otępienia (np. zapominanie nazwisk bliskich)
III niewielkie	niewielkie otępienie (np. zagubienie w podróży)
IV umiarkowane	umiarkowane otępinie (zaburzenia orientacji w czasie i przestrzeni)
V średnie	średnio nasilone otępienie (niesamodzielny w samoobsłudze)
VI znaczne	znaczne otępienie (nietrzymanie zwieraczy, zachowania urojeniowe)
VII bardzo ciężkie	bardzo ciężkie otępienie (utrata mowy, utrata zdolności psychomotorycznych np. chodzenia, móżg przestaje sterować funkcjami organizmu)

8. GSOD - geriatryczna skala oceny depresji( oprac. Jerome Yesavage)

od 1983 roku jest najczęściej stosowaną skalą przesiewową u osób w podeszłym wieku. Charakteryzuje się dużą czułością 85% i specyficznością 68%. Skalę wypełnia pacjent samodzielnie odpowiadając na 30 pytań. Wersja skrócona 15 pytań ( 0-5 bez depresji, 6-15 depresja o rosnącym nasileniu). Stosowana w diagnostyce depresji w wieku podeszłym.

(Za każdą odpowiedź twierdzącą 1 punkt)

0 - 10 punktów	- pacjent bez depresji
11 - 20 punktów	- lekka depresja
21 i więcej punktów	- ciężka depresja
Różnicownie chorby Alzheimera i otępienia naczyniopochodnego. otępienie choroba Alzheimera otępienie naczyniopochodne początek powolny nagły przebieg liniowy skokowy nastrój podwyższony obniżony krytycyzm brak zachowany płeć żeńska męska skargi, bóle brak obecne zmiany w CT uogólnione ogniskowe zaburzenia neurologiczne brak obecne Różnicowanie choroby Alzheimera i depresji objaw choroba Alzheimera depresja początek nieuchwytny w czasie ostry przebieg postępujący niepostępujący zaburzenia pamięci świeżej świeżej i trwałej pogorszenie nocą rano krytycyzm brak zachowany nastrój labilny stabilny

10. ZAĆMA, JASKRA ( z czego wynikają, objawy)

ZAĆMA(katarakta)- to zmętnienie soczewki, które obniża ostrość wzroku do 5/8 lub poniżej.

• Czynniki ryzyka - wiek

- palenie

- złe odżywianie

- lecz.kortykosteroidami

- atopowe zapalenie skóry

- ekspozycja na promienie ultrafioletowe

• Przyczyna- zmniejszenie rozpuszczalności białek soczewki w wyniku uszkodzenia oksydacyjnego; prowadzi to do tworzenia się nierozpuszczalnych zmętnień w tkance przejrzystej.

• Objawy- zmiana refrakcji polega na powodowaniu krótkowzroczności

-olśnienie

- bezbolesne, postępujące pogorszenie ostrości wzroku

- szybkość utraty widzenia jest zmienna

- szybkie męczenie się oka ( zaćma związana z wiekiem)

- zniekształcone widzenie przedmiotów (-„-)

JASKRA -schorzenie charakteryzujące się podwyższonym ciśnieniem śródgałkowym, które może prowadzić do nieodwracalnego uszkodzenia nerwu wzrokowego i utraty widzenia.

• Jaskra zamkniętego kąta- jedyny rodzaj jaskry który może być wyleczony

• Czynn.ryzyka- anatomicznie płytka komora przednia, zwłaszcza na obwodzie.

- wiek- komora spłyca się wraz z wiekiem, bo soczewka przez całe

życie zwiększa swoją grubość przesuwając tęczówkę do

przodu.

- os.dalekowzroczne- mają mniejsze gałki oczne

• Objawy- zwykle w jednym oku

- szybki wzrost ciśnienia śródgałkowego

- zaczerwienienie, ból oka i jego okolic

- silny ból głowy

- nudności, wymioty

- zamglenie widzenia

- przed zamgleniem CH. widzą koła tęczowe wokół świateł (przez

obrzęk rogówki)

- ostry atak- oko jest tkliwe, wydaje się twardsze niż drugie oko

- jeśli cieśn. nadal wzrasta ->ciężkie wymioty, nudności->

podejrzenie ostrego brzucha

-nieodwracalne uszkodzenie wzroku (48-72h)

• Jaskra otwartego kąta-80%, nie może być wyleczona, może być kontrolowana przez leki.

• Objawy- początek podstepny, zwykle bezobjawowy

- ciśnienie śródgałkowe wysokie/ może utrzymywać się w granicach

normy

-ubytki w polu widzenia ( CH. do późnej starości może tego nie zauważyć

• Jaskra wtórna- chara. się procesem patologicznym, który anatomicznie lub funkcjonalnie

blokuje kanały odpływowe.

• Przyczyny

-w cukrzycy i zakrzepie żyły środkowej siatkówki bł. włóknisto-

naczyniowej może wrastać na kąt przesączania i zamykać kanały odpływowe.

- zap.bł.naczyniowej , zap. Oka- kom.zapalne lub ich resztki mogą zatykać

kanały odpływowe

- guzy śródgałkowe( ucisk na kąt komory przedniej, kom.nowotwor. blokują

Kanały odpływowe)

• Objawy- zaczerwienienie

- dolegliwości ze str.oka

- przewlekły ból

- przewlekły ból

- obniżenie ostrości wzroku

11. TRANSFERY

• Pediturn- dysk obrotowy, gdy P nie może nam pomóc

- przy pionizacji i przenoszeniu z wózka np. na ubikacje, z wózka na łóżka etc.

- do samochodu- zabezpieczenie st. międzykręgowego przed mikrourazami, które

następują przy częstym wsiadaniu/wysiadaniu

• Easybelt, flexibelt- pas do przemieszczania, uchwyty poziomo i pionowo ułożone

- cz.wew- miękki materiał

- konstrukcja klamry- łatwe rozpinanie

- pomocny przy asekuracji np. spacer (2os. asek- ręce za plecami P skrzyżnie)

- przy poprawianiu P w łózku ( ześlizgnął się)- pas +mat.antypośliz. pod nogi

- przy pionizacji- pas ma T i P- współpraca przy pionizacji

• Transfer board- śliska deska używana do przenoszenia z miejsce na miejsce ( różnica w wys.)

- długa na 60cm ( łózka na wózek, z wózka na toalete)

- dł. na 75 cm- z wózka do samochodu ( jest bardziej sztywna)

• Maxinosze( fleximove, maximove) - do przesuwania P. w górę łóżka, na krawędź, z łóżka na łóżko,

Podnoszenie P z ziemi

- podpiera głowę, barki, biodra

- cz. dolna bardzo gładka, w środku dwa wkłady

- dolny uchwyt przy przenoszeniu łączymy z ręcznikiem lub pasem

- do przenoszenia możemy użyć+ mini noszy pod nogi (przesuwamy kkd i biodra

do krawędzi, później przesuwamy T)

- ciężki P- 2 os. przenoszą, 3 os. podnoszą z ziemi

-podnoszenie z iemi- lżejsi P- od kolan w górę maxi nosze

• Mininosze ( transfer sling, minimove)- dwie pary uchwytów( krótkie dla szczupłych)

-pod nogi, pod biodra(przy wstawaniu, siadaniu), pod barki(podciąganie do góry)

- przy zab.nap.mm T-> dwie pary mininosz

- mininosze+ śliska deska+ pod stopy stopień dla zmniejszenia tarcia

(z wózka na łóżko, a jest duża różnica wysokości; z wózka do samochodu)

-pod pośladki- P siedzi na ziemi a jest lekki

• Śliska poduszka, wąska poduszka

- bardzo uniwersalna

-przemieszczanie P w górę łóżka, obracanie P, przenoszenie na wózek

-poduszka+pas-> przenoszenie z wózka na łózko, 2 os. do ciężkiej osoby

- ześlizgnięcie się P- poduszka pod barki, mininosze pod biodra

- poduszka pod podkładem przy obracaniu P

• Easyslide - długi materac, śliski nylon, nieprzemakalny pokrowiec

- z łóżka na łóżko ( wózek leżący)

- obracanie na łóżku, z brzucha na plecy

- dobry przy P wrażliwych na ból

• Krótki materac z pokrowcem, ( sliding mat ?)-od ioder do barków

- wąski materac , przy przenoszeniu ciężkich części ciała

-przy częstym przemieszczaniach z boku na bok

• Szeroki podkład z pasam( sliding sheet ?)- pokrowiec śliski, boczne cz.-antypoślizgowy

Materac

- pasy do ramy łózka mocujemy, by podkład się nie ślizgał

- możemy go rolować- oparcie na plecy przy l.bokiem

- max możliwości przy zmianach pozycji w łózku

• Szeroki materac- P może się samodzielnie przekręcić, obracać się w łózku

-dla P ciężkich/ wrażliwych na ból

- twarz P skierowana w nasza str. przy przewracaniu na bok, pchamy za

barki, biodra

12. NIEWYDOLNOŚĆ UKŁADU KRĘGOWO-PODSTAWNEGO

• Przyczyny- zator, zakrzep, skurcz naczynia.

-wpływ chor.ogólnoustrojowych, stan ukł.serco-naczyn, wartości ciśń.tęt,

możliwość wytworzenia się krążenia obocznego

• Objawy- przejściowe zab. równowagi

- tendencje do upadków

- spadek ostrości widzenia

- widzenie podwójne

-parestezje na twarzy

- okresy mowy skandowanej

-ataksja (niezborność)

13. GRUPA OS. STARSZYCH NARAŻONA NA NIEDOŻYWIENIE

Osoby które

• Cierpią na ch.przewlekłe

• Przebyły operację lub były hospitalizowane

• Maja trudności w przeżuwaniu lub połykaniu pokarmu

• Cierpią na depresję

• Mieszkają same

• Maja ograniczona sprawność fizyczną, problemy z poruszaniem się

• Znajdują się w trudnej sytuacji materialnej

14. PĘCHERZE NEUROGENNE

• dysfunkcja która, polega na tym że nerwy, które powinny przekazywać polecenia i komunikaty z pęcherza do mózgu, i z mózgu do mięśni okalających pęcherz nie pracują prawidłowo, przez co ściśnięcie i rozluźnienie mięśni jest zaburzone.

• Przyczyny powstania pęcherza neurogennego:
  * genetycznie uwarunkowane kłopoty z układem nerwowym
  * wypadki powodujące uszkodzenie mózgu lub urazy rdzenia kręgowego
  * zatrucia metalami ciężkimi
  * cukrzyca
  * ostre infekcji

• W oparciu o urodynamiczną ocenę pęcherza i cewki wyróżniamy

1. Nadreaktywny wypieracz i nadreaktywny zwieracz

2. Nadreaktywny wypieracz z prawidłowym lub porażonym zwieraczem

3. Nieczynny wypieracz z nadreaktywny zwieraczem

4. Nieczynny wypieracz z porażonym, nieczynnym zwieraczem.

15. POWIKŁANIA CUKRZYCOWE

• Ostre- ostre powikłania metaboliczne ( hipoglikemia, długotrwała hiperglikemia,

śpiączka hiperosmolarna, cukrzycowa kwasica ketonowa

- ostre powikłania infekcyjne ( zakażenia uk. Moczowego, inne infekcje)

- inne ( z winy chorego, jatrogenne)

• Późne, przewlekłe ( przyczyną powikłań są uszkodzenia naczyń krwionośnych: mikroangiopatia, dotycząca drobnych naczyń i nacz. włosowatych oraz makroangiopatia prowadząca do zmian miażdżycowych naczyń o średniej i dużej średnicy)

• mikroangiopatia

- retinopatia- ryzyko utraty wzroku

- nefropatia

- neuropatia- obj.”skarpetek”, „rękawiczek”

• makroangiopatia

-ch. niedokrwienna serca, zawał m.sercowego

- zespół stopy cukrzycowej

- udar mózgu

16. SKALA WAGNERA (stopień zaawansowania stopy cukrzycowej)

1. Stopa o wysokim ryzyku owrzodzenia

2. Owrzodzenie obejmujące skórę

3. Owrzodzenie penetrujące do ścięgien i mm

4. Głębokie owrzodzenie z tworzącym się ropniem, często z zapaleniem kości

5. Ograniczona martwica

6. Rozległa martwica obejmująca całą stopę

17. REHABILITACJA W CUKRZYCY

• aktywność fizyczna- czynnik prewencyjny

- bardzo szybki marsz, szybki marsz na miękkiej nawierzchni

- powolne pływanie

- lekki wys.podczas jazdy na rowerze

- aerobik, gry z piłką, narciarstwo

• akt.fiz- bezpośr. zwiększa wrażliwość na insulinę

- pośrednio przez redukcję całkowitej ilości tk.tłuszcz. lub zmianię jej rozmieszczenia

• regularna akt.fiz. przynosi korzyści fizjologiczne, psychol. I społeczne

• fizjologiczne

• uzyskanie i/lub utrzymanie należnej masy ciała, zwiększenie

masy mm, zmniejsz.ilości tk.tłuszczowej

• poprawa tonusu mm, zwieksz.siły mm, zwiększ.wytrzymałości

fizycznej

• poprawa elastyczności, gibkości w ukł.ruchu i szybkości ruchów

• poprawa równowagi i koordynacji ruchów

• wzrost wydolności ukł.krążeniowo-odd

• zmniejsz.poziomu frakcji tłuszczowych we krwi

• lepsza regulacja poziomu glukozy we krwi

• regulacja syntezy katecholamin

• poprawa jakości i ilości snu

• psychologiczne

• ułatwia relaksowanie się

• zmniejsza nasilenie stresu

• poprawia nastrój

• powoduje wzrost poziomu satysfakcji i zadowol. z życia

• społeczne

• integracja z otoczeniem

• wzmacnianie więzi społecznych i kulturowych

• nawiązywanie kontaktów towarzyskich

• Dodatkowe korzyści z ćw dla cukrzyków

• Normalizacja przemiany materii

• Zmniejszenie tendencji do kwasicy metabolicznej

• Lepszym tkankowym zużyciu glukozy->obniż. glukozy we krwi

• Redukcji dobowego zapotrzebowania na insulinę, wzrost wrazliwości

• Poprawie krążenia obwodowego

• Zapobieganie powikłaniom (stopie cukrzycowej)

• Redukcja masy ciała

• Pozytywne zmiany w gospo. lipidowej

• Obniża się ciśnienie krwi-> zmniej. ryzyka ch.sercowo-naczyniowych

• Zmniej. ryzyka makroangiopatii

• Ćwiczenia + dieta

• Cukrzyca typ I

• Ćw.-ryzyko hipoglikemii podczas ćw lub po

• Niebezpieczeństwo kwasicy metab.

• Ważny właściwy dobór treningu

• Ostrożne dawkowanie insuliny

• Monitorowanie poziomu glikemii

• W cukrzycy typu I mniejsze ryzyko hipoglikemii

• Cw- niebezpieczeństwo-> stan niewyrównania metabolicznego cukrzycy

• Nie ćw gdy- poziom cukru we krwi wynosi 80mg%(4,5 mmol/l) i mniej

• Nie ćw gdy - wartość glikemii powyżej 250mg% z towarzyszącą ketonurią

- glikemia 300mg% bez ketonurii

• Ryzyko ćw- incydenty naczynio-sercowe, uszkodz. tk. miękkich i stawów stóp, zaburzeń (utraty) wzroku.

• PLANOWANIE ĆWICZEŃ

• Przed-kompleksowa ocena kliniczna, ocena wydolności, pisemny program ćw (rodzaj ćw, częstośći, czasu ich trwania i intensywności)

• Intensywność-na takim poziomie, by nie dopuścić do metabolicznych przemian beztlenowych-> zwiększają ryzyko powikłań

• Początek- edukacja pacjenta (rozumienie rezultatów ćw, objaśnienie wpływu na procesy metaboliczne w org, uświadomić go co robić

by utrzymał prawidłowe stężenie cukru we krwi)

• Liczba i czas trwania ćw- potrzebne monitorowanie glikemii, ocena wydoln.fiz. (kalkulacja prawidłowego przedziału wartości tętna dla każdego P oraz monitorowanie tętna podczas ćw.)

• Obciążenie- 50-80%wartości tętna max dla danego P

• Pamiętać o lekach. Jakie stosuje, jakie skutki uboczne dają

• Kinezyterapia naczyniowa- lecz. Zachowawcze

• Podczas ćw- zwiększa się przepływ krwi przez pracujące mm(5x)

• Poprawa wymiany między krwią a kom.mm

• Nowotworzeni naczyń

• Poprawie ulega odpływ krwi z dystal. odcinków kk

• Działanie p/obrzękowe- zapobiega powikłaniom zakrzepowo-zatorowym

• Poz.leżąca, dotyczą wszystkich grup mm

• Cel-naprzemienne niedokrwienie i przekrwienie kk

• Poszerzamy o ćw. izom- zwiększ. masy mm i przyrost ilości włośniczek

• Czas trwania- indywidualne ćw 30-60 min na dobę

• Poszezramy o ćw.zespołowe ogólno usprawniające z naciskiem na kkd oraz marsz na dystansie 3-8 km w ciągu doby(tempo, dystans zwiększają się stopniowo)

• Fizyko, balneo

• Istotne w leczeniu późnych powikłań

• Wybór metody zależy od

-lokalizacji zmian

- stopnia niedokrwienia k.

-tempa procesu chorobowego

- chorób współistniejących

• Cel- (przewlekłe niedokrwienie kkd)

1. Przyspieszanie powstawania krążenia obocznego

2. Zmniejszenie napięcia autonomicznego uk.nerwowego

3. Zapobieganie powstawaniu zakrzepów

4. Obniżenie poziomu cholesterolu

5. Usprawnianie przemian beztlenowych

6. Optymalizacja dystrybucji tkankowej tlenu

7. Odruchowe rozszerzenie naczyń

• Przewlekłe niedokrwienie-najczęściej stosowane - galwanizacje, jonoforezy magnezowe, wapniowe, histaminowe, prądy diadynamiczne, interferencyjne, ultradźwięki, impulsowe pole magnetyczne małej częstotliwości, masaże klasyczne, podwodne, zabiegi wodolecznicze, kąpiele o zmiennej temp, kąpiele kwasowęglowe i w suchym CO2, kąpiele radonowe, zawijania borowinowe.

• Biostymulacja laserowa i elektryczna stymulacja rdzenia kręgowego w lecz. bolesnej obwodowej neuropatii cukrzycowej

• Pasta borowinowa- łagodne działanie cieplne

• Kąpiel częściowa o stopniowanej temp. wg Hauffego

• Sucha kąpiel lodowa- w lecz. P z mikro i makroangiopatia cukrzycową

• Odpowiednie obuwie specjalistyczne- owrzodzenia stopy na tle neuropatii- zmniejszenie mechanicznego nacisku na stopę. Edukacja P- jak dbac o stopy

18. OPISZ TESTY

• Wstań idź ( Get up and go )

• Wstaje z krzesła->idzie 3m->mija pachołek 180stopni(max 4 kroki)-> wraca-> obraca sie-> siada

• Do 10 s norma

10-14 pewne uchylenie

14-20 zaburzenie

20 i więcej nie jest wstanie samodzielnie przejść przez pasy

Czas najważniejszy

• Ocenia- zmianę pozycji z siedzącej do stojącej

- ze stojącej do siedzącej

- wykonywanie zwrotów

- równowagę statyczną i dynamiczną

- chód 6 m

• Test 5-ciu

• Test Pillet

• Test Berga

Umożliwia ocenę zab.równowagi, możliwości lokomocyjne raz pozwala rozstrzygnąć, z jaka pomocą techniczną powinien się porusząc P.

14 czynności. Oceniane od 0 do 4. Max 56 punktów.

(przejście z poz.siedzącej do stojącej, stanie bez podparcia, siedzenie bez opierania się stopy na podłodze, przejscie z poz.stojącej do siedzącej, transfery, stanie z zamkniętymi oczami, stanie ze złączonymi nogami, skłon do przodu z wyciągniętymi rękami w kierunku ściany, podniesienie przedmiotu z ziemi, oglądnięcie się i patrzenie do tyłu, obrót o 360stopni, stawianie bez podparcia jedna stopą przed drugą, stanie na jednej nodze)

• Test Tinetti- skala równowagi i chodu

• Max 28 punktów, poniżej 26 -istnienie problemu, mniej niż 19-ryzyko upadków 5x wyższe

• Równowaga

1. Równowaga podczas stania

2. Wstawanie z miejsca

3. Próby wstawania z miejsca

4. Równowaga bezpośrednio po wstaniu z miejsca (pierwsze 5s)

5. Równowaga podczas stania

6. Próba trącania (badany stoi ze stopami jak najbliżej siebie, badający lekko popycha go, trzykrotnie trącając dłonią w kl.piers. na wys.mostku)

7. Próba trącania przy zamkniętych oczach badanego

8. Obracanie się o 360 stopni

9. Siadanie

• Max 16 punktów

• Chód

1. Zapoczątkowanie chodu ( bezpośrednio po wydaniu polecenia, żeby iść)

2. Długość i wysokość kroku

3. Symetria kroku

4. Ciągłość chodu

5. Ścieżka chodu( oceniać w stosunku do płytek podłogowych dł.30cm; odnotować odchylenie rzędu 30cm na odcinku ok.3m wytyczonego toru)

6. Tułów

7. Pozycja podczas chodzenia

• Max 12 punktów

• Test Tinetti uproszczony

• Przejście z siedzenia do stania

• 5-sekundowe unieruchomienie

• Przejście 3 metrów

• Obrót 180stopni

• Przejście ze stania do siedzenia

• W skali 0-2 ocenia się samodzielność i sprawność wykonania zadań oraz wystąpienie zaburzeń równowagi (2pkt- samodzielne, bez zaburzeń, 0pkt- wymaga pomocy)

19. DZIAŁANIA ZAPOBIEGAJĄCE UPADKOM

• W celu zapobiegania upadkom należy:

• zmodyfikować zagrożenia środowiskowe,

• dobrać odpowiednie obuwie,

• udzielić porad dotyczących bezpiecznych zachowań,

• rozpoznać i leczyć ostre i przewlekłe choroby, tak aby stan chorego był optymalny,

• dokonać przeglądu i modyfikacji leczenia (jak najmniej leków, w najniższych skutecznych dawkach),

• prowadzić rehabilitację, usprawnianie chodu, utrzymanie równowagi

• pomoce techniczne-laski, kule, balkoniki

• zapobieganie nagłym spadkom ciśnienia

• nauka postępowania po upadku( met konwencjonalna, wstecznego uczenia się ruchów)

• Modyfikacja zagrożeń środowiskowych:

• poprawienie bezpieczeństwa na schodach (właściwe oświetlenie, poręcze, stopnie oklejone jaskrawą taśmą),

• funkcjonalne urządzenie mieszkania,

• odpowiednia wysokość stołów, krzeseł, półek, łóżka,

• modernizacja łazienki (prysznic, maty antypoślizgowe, uchwyty w sąsiedztwie prysznica i sedesu, sedes umocowany wyżej).

• wyeliminowanie czynników sprzyjających upadkom (śliska podłoga, przesuwalne dywaniki, wysokie progi),

• uświadomić pacjenta i jego rodzinę o zagrożeniach i możliwościach zapobiegania.

• Cechy bezpiecznego obuwia:

• stabilizacja stawu skokowego,

• łatwe do założenia i zdjęcia,

• lekkie,

• dopasowane do zniekształceń stopy,

• podeszwy antypoślizgowe.

• Porady dotyczące bezpiecznych zachowań:

• unikać nagłych ruchów i zwrotów,

• nie sięgać po przedmioty położone wysoko,

• unikać skrętów głowy ku tyłowi i odginania ku tyłowi,

• Przy obecności hipotonii ortostatycznej:

• posiedzieć chwilę ze spuszczonymi nogami,

• wykonać parę ruchów zginania i prostowania stóp w kierunki podeszwowym i grzbietowym,

• stosować pończochy lub rajstopy uciskowe,

• dbać o odpowiednie nawodnienie.

• Największe znaczenie dla zmniejszenia ryzyka upadków mają ćwiczenia fizyczne ukierunkowane na:

• zwiększenie siły mięśniowej,

• ćwiczenia równowagi,

• koordynację ruchów.

20. OCENA RYZYKA UPADKÓW

• Testy (Get up and go, Tinetti, Berg)

• Test ortostatyczny - pozwalający wykryć występowanie hipotonii ortostatycznej

• Zastosowanie platformy balansowej

• Tor przeszków

• W badaniu podmiotowym należy:

• ustalić częstość upadków,

• ustalić okoliczności upadku (ich miejsce i wykonywaną wcześniej czynność),

• określić objawy poprzedzające lub towarzyszące upadkom (np. zawroty głowy, duszność, ból, kołatanie serca, utrata przytomności),

• w przypadku powtarzających się upadków ustalić czy okoliczności są podobne,

• zebrać wywiad dotyczący chorób przewlekłych i stosowanych leków (rodzaj i dawka),

• zebrać wywiad od świadków upadku,

• ustalić możliwy udział czynników zewnętrznych.

• W badaniu fizykalnym należy uwzględnić:

• ocenę neurologiczną,

• badanie wzroku,

• występowanie zaburzeń rytmu serca,

• ocenę układu mięśniowo-szkieletowego

21. FORMY REHABILITACJI GERIATRYCZNEJ

• Kineza

• Fizyko

• Masaże

• Basen- ćwiczenia

• Terapia zajęciowa

• Dogoterapia

• Remiscencja -dawne wspomnienia

• Muzykoterapia

22. HR max= 220-wiek ( tętno max)- częstość pracy serca, odpowiadająca intensywności, na której subiektywnie pacjent odczuwa, że w danej chwili ma jego max wysiłek.

23. CO TO SĄ MODZELE NAGNIOTKI?

• Modzele-są to bolesne, ograniczone zgrubienia warstwy rogowej naskórka tworzące się pod wspływem długotrwałego ucisku po str. podeszwowej stóp. Istniejąca w młodości podściółka tłuszczowa od str. podeszwowej zanika tak, że główki k.śródstopia znajdują się tuż pod skórą podeszwy.

• Nagniotki- (odciski)różnią się od modzeli posiadaniem środkowego czopa rogowego tzw. rdzenia. Są to odosobnione, twarde, zrogowaciałe czopy, które powstają ponad wyniosłościami kostnymi narażonymi na urazy.

24. NEUROLOGICZNE PRZYCZYNY UPADKÓW.

• Ch. Parkinsona, parkinsonizm

• SM

• Udary,

• Urazy czaszkowo-mózgowe, zespół t. kręgowo-podstawnej

• Porażenia, neuropatie obwodowe

• Dyskopatia, spondyloza szyjna, napady padania

• Choroby móżdżku, nadwrażliwość zatoki szyjnej

1. KARDIOLOGICZNE PRZYCZYNY UPADKÓW.

• Zaburzenia pracy serca

• Hipotonia

• Zawał serca

• Udary

• Wylewy

• Zatory

25. DERMATOLOGICZNE SCHORZENIA SKÓRY, PAZNOKCI

• Schorzenia skóry

• Ch.infekcyjne- suchość skóry, otyłość, większa wrażliwość skóry na urazy, zab.krążenia obwodowego, zab.metaboliczne, zaniedbania higieniczne-> mogą sprzyjać wtórnym infekcjom o przedłużającym się przebiegu. Tendencja do rozprzestrzeniania się obwodowego infekcji. Często brakuje nasilonych objawów

• Róża- zmiany manifestują się jako krwotoczne, zgorzelinowe. Współistniejąca grzybica międzypalcowa stóp i troficzne owrzodzenia podudzi.. Zmiany głównie na podudziach, char.nawrotowy. Powikłania-zapalenie naczyń żylnych i chłonnych, następowa słoniowacizna.

• Grzybice wywołane przez dermatofity. U os.starszych częściej dotyczą paznokci i skóry stóp. Przebieg zwykle przewlekły. Mały odczyn zapalny. Wtórne nadważenie bakteryjne.

• Grzybice wywołane przez drożdżaki. Zmiany głównie u kobiet. Pod piersiami. U mężczyzn pod pachami. Typowe ogniska w przestrzeniach międzypalcowych stóp i rąk oraz na śluzówkach. Zapalenie żołędzi i napletka-niejednokrotnie pierwszym objawem klinicznym cukrzycy.

• Półpasiec- przebieg może być u os. starszych ciężki, z obecnością zmian krwotocznych, zgorzelinowych. Uporczywy ból, słabo reagujący na środki farmakologiczne ( do 6 m-cy)

• Łuszczyca-typ II, zajęcie stawów, paznokci, częściej postać odwrócona łuszczycy dotycząca fałdów skóry i ł.krostkowa na podeszwach.

• Ch.autoimmunologiczne- w związku z zab.wzajemnej regulacji limf.T i B, możliwe jest powstawanie autoreaktywnych klonów limfocytów B.

• Pemfigoid- przewlekła autoimmunologiczna ch.pęcherzowa, w której stwierdza się dobrze napięte pęcherze na rumieniowym podłożu. Zmiany śluzówkowe o charakterze pęcherzowo-nadżerkowym. Początek ch.->VII dekada życia. Schorzenie może towarzyszyć nowotworom narządów wew. Zmiany o char.pęcherzy ustępujące z pozostawieniem blizn dotyczą spojówek gałki ocznej oraz błon śluzowych jamy ustnej. Powikłania- wywinięcie powieki, zapal.rogówki.

• Pęcherzyca- 50%-rozpoczyna się zmianami pęcherzowymi i nadżerkowymi na śluzówkach jamy ustnej. Mogą być zajęte śluzówki innych narządów wew (przełyk, odbyt). Na skórze często rozległe nadżerki oraz wiotkie pęcherze łatwo ulegające przerwaniu. Obj. Nikolsky'ego- spełzanie naskórka przy pocieraniu palcem zdrowej skóry w sąsiedztwie zmian chorob. Ból i uczucie pieczenia.

• Zapalenie skórno-mięśniowe- powiązanie z procesem nowot. ( 60%-nowotwory narz.wew.)

• Zaburzenia naczyniowe- naczynia żylne, chłonne. Na skórze cechy przewlekłego zastoju: obrzęk zastoinowy, stwardnienie zastoinowe, wyprysk zastoinowy. Owrzodzenia podudzi. Charakter przewlekły, nawrotowy.

• Wyprysk podudzi- owrzodzeniom podudzi towarzyszą często zmiany wypryskowe. W miarę trwania schorzenia->wyprysk alergiczny. Nadwrażliwość najczęściej dotyczy stosowanych miejscowo leków, barwników tkanin i składowych mydeł.

• Ch. alergiczne- odczynowość alergiczna skóry maleje.

• Odczyny polekowe- wzrasta wraz z wiekiem. Wiąże się to z dużą liczbą środków leczniczych stosowanych w podeszłym wieku, a także zależy od zab. czynności wątroby i nerek. Reakcje typu humoralnego i komórkowego. Nakładanie się różnych typów reakcji immunologicznych.

• Łojotokowe zapalenie skóry- u os. obłożnie chorych, otyłych i cierpiących na towarzyszące schorzenia neurologiczne. Typowe miejsca, pachwiny, szpara międzypośladkowa, fałdy skóry.

• Stany przedrakowe i nowotwory skóry- rogowacenie słoneczne lub starcze, zmiany zwykle w miejscach narażonych na słońce, złuszczające hiperkeratotyczne ogniska( do kilku cm). Powstaje róg skórny- małżowina uszna, czoło.

• Czerniak skóry- rozwijający się na podłożu złośliwej plamy soczewicowatej. Klasyczna postać mięsaka Kaposiego występuje w postaci sino-czerwonych plam, guzków lub guzów zlokalizowanych na stopach i podudziach. Występuje wył.ącznie u mężczyzn w podeszłym wieku.

• Schorzenia paznokci

Do najczęściej występujących zaburzeń zaliczamy:

• bielactwo prążkowane: są to białawe poprzeczne przebarwienia paznokci; w formie samoistnej może być wywołane zatruciami metalami ciężkimi, zaburzeniami metabolicznymi lub mikrourazami płytki paznokciowej, istnieje także forma dziedziczna tego zaburzenia;

• bruzdy poprzeczne: są to poprzeczne zagłębienia płytki paznokciowej, których przyczyną jest najczęściej uszkodzenie macierzy lub korzenia paznokcia, wywołane przez urazy przypadkowe lub w czasie pielęgnacji paznokci;

• bruzdy poprzeczne Beau-Reilsche'go : są to poprzeczne zagłębienia płytki paznokciowej, które pojawiają się w przebiegu zatruć, przewlekłych stanów zapalnych i schorzeń ogólnoustrojowych a także cukrzycy;

• ubytki kropkowate: są to okrągłe ubytki w płytce paznokciowej, której pojawiają się w wyniku lokalnych nieprawidłowości jej odżywienia w przebiegu różnych schorzeń np. w łuszczycy, kiedy zmiany na paznokciach przypominają krople oleju;

• zgrubienia w obrębie pojedynczych paznokci: są to pogrubiałe płytki paznokciowe, powstałe na skutek działania na nie czynników szkodliwych takich jak: urazy macierzy, odmrożenia, grzybica, ucisk przez źle dobrane obuwie;

• paznokcie w kształcie szkiełek od zegarka (tzw. place dobosza): są to uwypuklone płytki paznokciowe przypominające kształtem szkiełka zegarkowe, których najczęstszą przyczyną jest przewlekłe niedotlenienie organizmu np. w przebiegu chorób serca (zespół Fallota, przewlekłe serce płucne), płuc (mukowiscydoza, rozstrzenie oskrzeli); są część składową zniekształcenia całych palców, które nazywa się palcami pałeczkowatymi, lub palcami dobosza; mogą też występować samoistnie;

• dysplazję paznokci: są to nieprawidłowości budowy paznokci, których przyczyna są zaburzenia w odżywianiu, marskość wątroby, wieloletni przebieg atopowego zapalenia skóry, a także rozwojowe zaburzenia powstawania ektodermy.

• paznokcie łyżeczkowate: są to płytki paznokciowe, które wpuklają się w swojej środkowej części i przez to przypominają swoim kształtem łyżkę; przyczyna ich powstania może być niedobór żelaza i innych witamin (np. na tle zaburzeń wchłaniania);

• łamliwość i kruchość paznokci: obserwowana najczęściej w niedoborach magnezu i krzemu;

• zaburzenia tworzenia płytki paznokciowej: powstają przy długotrwałych niedoborach cynku;

• zwyrodnienie płytki paznokciowej: jest skutkiem stopowego zapalenia skóry;

• dystrofię płytki paznokciowej: jest skutkiem chorób powodujących niedokrwienie kończyn przebiegających z makroangiopatią (zajęciem dużych naczyń), mikroangiopatią (zajęciem drobnych naczyń zaopatrujących wał paznokcia), np. w cukrzycy, miażdżycy;

• onycholizę: jest to ubytek części paznokcia, który powstaje na skutek przewlekłych infekcji, chorób układowych (np. liszaja płaskiego), urazów, szkodliwego działania leków (tetracyklin, indometacyny, tiazydów, leków antykoncepcyjnych, allopurinolu, leków przeciwnowotworowych: adriamycyny, bleomycyny, doksorubicyny);

• oddzielenie się płytki paznokciowej: polega na odstawaniu paznokcia od jego łoża, co może być spowodowane stosowaniem antybiotyków, leków cytostatycznych, retinoidów; często współwystępuje z bielactwem i przebarwieniami paznokcia;

• przerost płytki paznokciowej: najczęściej towarzyszy cukrzycy i współwystępują z nim żółte przebarwienia paznokci i mikroangiopatia naczyń wału paznokciowego.

• rogowacenie podpaznokciowe: najczęściej towarzyszy łuszczycy i współwystępuje z nim żółte przebarwienie płytki paznokciowej.

Choroby paznokci

Do najczęstszych schorzeń paznokci zaliczamy:

• grzybicę paznokci, która stanowi połowę przypadków chorób paznokci. W jej przebiegu dochodzi do onycholizy, rogowacenia podpaznokciowego i żółtego przebarwienia płytki paznokcia oraz jej zgrubienia. Chore paznokcie są często łamliwe, rozdwajają się i ulegają częściowemu wykruszeniu. Dochodzi od ich nadmiernego rogowacenia i pojawienia się znacznego pobruzdowania płytki paznokciowej. Wśród czynników predysponujących do wystąpienia grzybicy paznokci wymienia się m.in. ucisk mechaniczny np. przez źle dobrane obuwie. Większą podatność na ta chorobę obserwuje się też u ludzi z obniżoną odpornością komórkową i zaburzeniami endokrynologicznymi np. w przebiegu zespołu Cushinga, niedoczynności tarczycy. Rozpoznanie grzybicy paznokci stawia się na podstawie badania mikroskopowego opiłków paznokcia poddanych odpowiedniemu barwieniu. W celu dokładniejszej diagnostyki przeprowadza się również hodowlę na podłożach Sabouraud oraz biopsję paznokcia. Najczęściej grzybicę paznokci wywołują grzyby z rodziny drożdży i pleśni. Z kolei grzyb z rodziny dermatofitów Trichophyton rubrum, jest przyczyną powstania żółtego przebarwienia i kruchości paznokci oraz rogowacenia podpaznokciowego.

• choroby bakteryjne, do których należy m.in. zespół zielonych paznokci wywoływany przez bakterię Pseudomonas aeruginosa. Przebiega on pod postacią bezbolesnego zapalenia wałów paznokciowych, któremu towarzyszy zielone przebarwienie paznokci. Najczęściej chorują osoby moczące dłonie w wodzie z detergentami np. gospodynie domowe, zmywający naczynia.

Inną chorobą jest zanokcica. Jest to stan zapalny toczący się w tkankach wału paznokciowego. Powstaje często jako powikłanie urazu opuszki lub naderwania paznokcia. Głównymi czynnikami wywołującymi są bakterie z grupy gronkowców i paciorkowców. Sprzyja jej maceracja paznokcia, występująca przy nadmiernym namoczeniu paznokcia i w cukrzycy. Natomiast w przypadku przewlekania się tego zakażenia, należy podejrzewać etiologię grzybiczą.

• choroby wirusowe, które powodują brodawki płytek paznokciowych. Pojawiają się one najczęściej w okolicy okołopaznokciowej ale również mogą wrastać pod paznokieć. Ich powikłaniem są zaburzenia wzrastania paznokcia.

25. CHARAKTERSYTYKA CHODU KOBIET/ MĘŻCZYZN

• Kobiety- stawiają kkd i kołyszą biodrami

• Mężczyźni- chodzą na szerokiej postawie

25. LECZENIE NIEDOSŁUCHU

• Urządzenia pomagające w słyszeniu (wzmacniacze mowy w aparatach tel, urządzenia sygnalizujące rozmowę telef, transmisja w podczerwieni)

• Aparaty słuchowe

• Wszczepy ślimakowe

• Wibratory

25. SPRZĘT ORTOPEDYCZNY WPOMAGAJĄCY W USPRAWNIANIU P.

• Ortezy- stabilizują zmienione chorobowo stawy, ww, ścięgna, mm.

• Obuwie, wkładki (przy nierównych kk)

• Podpórki( chodziki, balkoniki), kule, laski

• Ortezy kkd (łuski podudziowo-stopowe, tutory kolanowe, ortezy udowo-stopowe, aparat odciążający)

• Kołnierze ortopedyczne( unieruchomienie bądź odciążenie odc. C.). Mogą być połączone z gorsetem. Zazwyczaj zdejmuje się na noc.

• Gorsety. Stabilizacja odc.Th i L

• Ortezy kkg- utrzymanie zakresu ruchu, zapobieganie przykurczom.

• Wózki inwalidzkie- pokojowe i terenowe.

25. PĘCHERZ AUTOMATCZNY

(pęcherz spastyczny, automatyzm pęcherzowy), najczęściej skutkujący nietrzymaniem moczu. Oddawanie moczu odbywa się w sposób niezależny od woli chorego - zgromadzenie pewnej ilości moczu powoduje odruchowe opróżnienie pęcherza. Jednym z pierwszych objawów tego stanu jest imperatywne oddawanie moczu, czyli opróżnianie pęcherza natychmiast po wystąpieniu uczucia parcia na mocz, bez możliwości świadomego powstrzymania odruchu

26. PRZYCZYNY NIETRZYMANIA MOCZU

DIALZNOK

1. Delirium

2. Infekcja dróg moczowych (objawowa)

3. Atroficzne (zanikowe) zapalenie cewki moczowej i pochwy

4. Leki (uspokajające, nasenne, alkohol, diuretyki pętlowe, blokery kanały wapniowego)

5. Zaburzenia psychiczne (depresja)

6. Nadmierna objętość wydalanego moczu

7. Ograniczenie ruchów

8. Kałowe zatkanie

25. ĆW.DLA CHORYCH NA ALZHAIMERA

• Indywidualna reh.(ćw. 2-3x/tyg, po 20-25min)

• Grupowa (12-14osób, 2-3x/tyg, 20-25min

• Cw. Indywidualne bez obserwacji os II/ z obserwacją

• Podawanie przedmiotu z ręki do ręki, koordynacyjne

• Ćw refleksu-piłka

• Gry i zabawy indywidualne i grupowe

• Kineza dostosowana do stanu P

- czynne

- oporowe

-bierne

-oddechowe

• Ćw.pamięci

25. OBUWIE STOSOWANE W GERIATRII

• Odpowiednie obuwie ortopedyczne Np. ze stalowymi glankami w rzucie śródstopia i niskimi obcasami gumowymi, zwiększającymi stabilność stawu skokowego i stopy. Wysokość cholewki (półbuty, buty z cholewką)oraz sposób zapinania (sznurowadła, rzemyki, sprzączki, rzepy) modyfikuje się st5osownie do potrzeb P. Gdy jedna z kd jest krótsza, różnicę można wyrównać wkładką z lekkiego materiału, np. korka.

• Zabezpieczenie przed upadkiem- podeszwy antypoślizgowe, łatwe do wkładania i ściągania, lekkie i ciepłe, dopasowane do zniekształceń w obrębie stopy, odpowiednio stabilizujące kostki.

25. PRZYCZYNY UPOŚLEDZENIA CHODU( zmiany inwolucyjne)

• Zmiana sylwetki (pogłębienie kifozy, lordozy L i C, wysunięcie barków do przodu, wysunięcie głowy do przodu, kompensacyjne ugięcie bioder i kolan, zamknięta sylwetka)

• Zmiany inwol. zachodzące w kościach, stawach, mm (osteopenia, zanik wł.mm, ścieńczenie chrząstek przynasadowych)

• Spadek wydolności

• Pogorszenie propriocepcji

• Zab. równowagi-pogorszenie funkcjonowania narządu przedsionkowego

• Pogorszenie jakości widzenia

Skąd biora się zmiany w chodzie

• Zmiany w chodzie związane z wiekiem są interpretowane jako przyjmowane bardziej asekuracyjnego i bardziej stabilnego chodu

• Osoby starsze kompensują zmniejszenie sprawności fizycznych przez bardziej ostrożny chód

• Zmniejszenie prędkości chodu jest strategią kompensującą zab. równowagi

• Patologia a nie wiek wpływają na niestabilność podczas chodu

25. RODZAJE OSŁABIENIA SŁUCHU W STAROŚCI

• Starcze przytępienie słuchu

• Szum w uszach

• Nieprawidłowe odbieranie głośności

• Osłabiona lokalizacja dźwięku

25. PRZYCZYNY UPADKÓW

• Wew.

• Schorzenia neurologiczne (udar, Parkinson, ch. móżdżku)

• Zab.psychiczne( depresja, stany lekowe, otępienia)

• Schorz.serc-naczyn-zab.rytmu serca, hipotonia

• Zab.metaboliczne- niedoczynność tarczycy, cukrzyca, anemia

• Zab.żołądk-jelit- biegunka, przewlek.krwaw. z przew.pokarm

• Ch.narz.ruchu- zwyrodni.staw,osteopo,zniekształc.stóp

• Zab.moczowo-płc-nokturia, nietrzymanie moczu, parcie naglące

• Nieprawidł.reakcje wazo-wagalne- omdlenia po kaszlu, mikcji

• Ch.narz.zmysłów- jaskra, zaćma, retinopatia cukrzycowa

• Stosowane leki-psychotropowe, diuretyki

• Zew.

• Podłogi-wypastowana, mokra, wysokie progi, dywany, chodniki

• Oświetlenie- niedostateczne, zbyt skupione, rażące, wyłączniki

• Urządzenia przestrzenne i meble- brak poręczy, wysokie łóżka

• Łazienka-wanna, brodzik-sliskie dno, sedes-zbyt niski

• Schody-brak poręczy, zbyt wysokie, sliskie, długie, zniszczone

• Otoczenie poza domem- nierówne chodniki, środki transportu, pogoda

37.HIPOTONIA ORTOSTATYCZNA

• Spadek skurczowego ciśnienia tętniczego przynajmniej o 20 mmHg po przyjęciu pozycji stojącej leżącej/ >10mmHg rozkurczowego.

• Hipotonia ortostatyczna wywołana jest nieprawidłową funkcją układu autonomicznego (współczulny i przywspółczulny układ nerwowy

• Istotny czynnik ryzyka zasłabnięć i upadków u os.starszych

• Obj- zawroty głowy, zaburzenie widzenia, ból karku- wieszakowy, czasami obj. ch. niedokrwiennej serca, zab.równowagi, mroczki przed oczami, zwiększona senność, osłabienie, zmniejszona wydolnośc fiz, szybka męczliwość, zab.koncentracji, szum w uszach, ziebnięcie rąk, nóg, wew.niepokój, nudności, zamroczenie, dławica piersiowa, upadki, splątanie, upośledzenie czynności poznawczych

• aktywność fizyczna zwiększa objawy hipotonii ortostatycznej, warto pamiętać, że regularny, umiarkowany wysiłek fizyczny poprawia tolerancję hipotonii ortostatycznej

• odwodnienie organizmu nasila objawy hipotonii ortostatycznej;

• ustąpienie objawów można uzyskać zakładając nogę na nogę(krzyżowanie nóg)

• zaleca się stosowanie pończoch uciskowych na kończyny dolne lub brzuch;

• małe posiłki, picie kawy rano

• kucanie i pochylanie się do przodu, unikanie parcia tłocznia brzuszną

• Leczenie- zmienić dietę, uzupełnić w sól i płyny, unikać obfitych posił.

-wysokie ułożenie głowy podczas leżenia w łóżku

- stopniowa pionizacja

- unikanie skłonów w życiu codziennym ( nauka kucania)

- farmakoterapia

- masaże, hydroterapia, pływanie, rower

• Czynniki ryzyka

1. Przedłużony brak aktywności

2. Ch.ukł.sercowo-naczyniowego

3. Ch.oun

4. Zespół Shy'a i Dragera

5. Uszkodzenia pnia mózgu

6. Ch.Parkinsona

7. Mielopatia

8. Demencja, depresja

9. Stosowane leki, nowotwory

38. HIPOTONIA POPOSIŁKOWA

Spadek skurczowego ciśnienia tętniczego o co najmniej 20mmHg lub rozkurczowego ciśnienia tętniczego o co najmniej 10mmHg w ciągu 2h po zjedzeniu posiłku

Po jedzeniu, w związku z trawieniem pokarmu, zwiększa się dystrybucja krwi do przewodu pokarmowego, ale odbywa się to kosztem przepływu mózgowego. U osoby starszej, ze zmianami miażdżycowymi, spadek ciśnienia już o około 11 mm Hg może wywołać uczucie osłabienia, mroczki. Takim osobom zalecamy kładzenie się po posiłku

• Czyniki ryzyka

1. Nadciśnienie tętnicze

2. Starszy wiek (>65)

3. Stały pobyt w domu opieki społecznej

4. Omdlenia poposiłkowe

5. Hipotonia ortostatyczna

6. Dysfunkcja układu autonomicznego

7. Ch. Parkinsona

8. Paraplegia

9. Cukrzyca

10. Ch.ukł.krążenia

11. Cukrzyca

12. Schyłkowa niewydolność nerek leczona hemodializami

• Objawy- takie same jak w h.ortostatycznej

- zawroty głowy, osłabienia, omdlenia, upadki, nudności, bóle wieńcowe,

-przejściowe ataki niedokrwienne mózgu prowadzące do zaburzeń widzenia czy

dyzartrii.

39. CELE REHABILITACJI W GERIATRII

1. Uzyskanie minimum samowystarczalności

2. Utrzymanie jak najlepszego stanu zdrowia

3. Poprawa kondycji fiz. i psych.

4. Poprawa wydolności krążeniowo-odd

5. Zabezpieczenie przed upadkami i ich skutkami

6. Utrzymywanie pod względem psych, fiz, społ stałego kontaktu ze środ.

7. Modyfikacja stylu życia

8. Obniżenie masy ciała

9. Zmniejszenie przeciążeń kręgosłupa i stawów

40. METODA WSTECZNA PO UPADKU

Metoda ruchów wstecznych to zestaw ćwiczeń podczas których zachowujemy się tak, jakbyśmy puszczali film od tyłu. Czyli zaczynamy od pozycji stojącej, czyli tej do której chcielibyśmy powrócić po upadku. Opierając się o krzesło, ze stania przechodzimy do klęku na jednym kolanie, a z klęku do stania. Potem kolejny etap od pozycji stojącej, do klęku na jednym kolanie, potem na dwóch, potem znowu na jednym i powstanie. Potem to samo, ale z klęku na dwóch kolanach przechodzimy do klęku podpartego. Kolejne ćwiczenie to przejście z klęku podpartego do leżenia

Upadek-jak wstać-Szukamy stabilnego podparcia, nawet stopą o ścianę. Nie wykonujemy niepotrzebnych ruchów, nie marnujemy energii, dążymy do leżenia przodem, do klęku podpartego. Ćwiczenia metodą ruchów wstecznych mają sprawić, że w razie upadku nie będziemy zaskoczeni ani przerażeni, tylko damy sobie radę. Wstaniemy.

41. NASTEPSTWA UPADKÓW

• Urazy

• Złamania kości udowej (50 proc. ), ramieniowej, promieniowej

• obrażenia tkanek miękkich (10-20 proc.)

• stłuczenia i naderwania mięśni, krwiaki

• urazy czaszki

• wstrząśniecie mózgu, krwotoki śródczaszkowe

• złamanie biodra

• złamania w stawie biodrowym - operacyjna stabilizacja odłamów lub wszczepienie protezy

42. ZESPÓŁ POUPADKOWY

Wiele osób, które upadło i nie doznało urazu fizycznego ma świadomość konsekwencji takiego zdarzenia, lęka się, ogranicza swoją aktywność, żeby nie upaść ponownie lub żeby nie doszło do upadku - wyjaśniał dr Żak. - Zatem osoby te nie upadają, ale coraz gorzej pracują ich serca, płuca. Mięśnie, ścięgna stają się coraz słabsze. Dochodzi do takiego błędnego koła. Nie chodzę, bo mnie boli, boli mnie, bo nie chodzę

43. METODA KONWENCJONALNA

Ćwiczy się w niej kolejno etapy podnoszenia się po upadku zaczynając z pozycji leżenia na podłodze, poprzez pozycję klęku aż do pozycji stojącej. Gorzej tolerowana przez P.

44. CZYNNIKI PREDYSPONUJĄCE DO ZAP. CEWKI MOCZOWEJ

• Główną przyczyną zapalenia pęcherza moczowego są bakterie stanowiące około 50% przyczyn. Najczęściej spotykanymi są pałeczki jelitowe (Escherichia coli stanowi około 70-80%) oraz gronkowiec.

• Grzybicze zakażenie występuje najczęściej u osób z obniżoną odpornością, długotrwale zażywających antybiotyki lub leki immunosupresyjne, zacewnikowanych albo po innych zabiegach na drogach moczowych

• Innymi patogenami odpowiedzialnymi za zakażenie dróg moczowych są chlamydie, mikolazmy, dwoinka rzeżączki oraz wirusy (głównie herpes simplex). Te drobnoustroje są zwykle przenoszone drogą płciową i zakażenie dróg moczowych przez nie wywoływane stanowią główny problem u kobiet aktywnych seksualnie.

• istnienia przeszkód w odpływie moczu (wady budowy poszczególnych części układu moczowego, wsteczny odpływ pęcherzowo-moczowodowy, guzy uciskające na drogi moczowe, zaburzenia neurologiczne opróżniania pęcherza) - mocz zalegający w drogach moczowych jest bardzo dobrą pożywką dla bakterii, dodatkowo nie są one skutecznie wymywane z układu moczowego wraz ze strumieniem moczu

• kamicy nerkowej - kamienie mogą powodować utrudnienie odpływu moczu, drażnią błonę śluzową prowadząc do wytworzenia się stanu zapalnego oraz są siedliskiem bakterii, które namnażają się na ich powierzchni lub we wnętrzu

• kobiet w ciąży i połogu - przez hormonalnie uwarunkowane zmniejszenie napięcia mięśni pęcherza i moczowodów oraz ucisk powiększającej się macicy

• osób w zaawansowanym wieku - zarówno ze względu na trudności w utrzymaniu higieny osobistej, zaburzenia w opróżnianiu pęcherza przez powiększony gruczoł krokowy u mężczyzn czy opadanie macicy u kobiet, jak również przez ogólnie słabszą aktywność przeciwbakteryjną

• cukrzycy - cukier w moczu jest doskonałą pożywką dla bakterii, ponadto u chorych z cukrzycą rolę odgrywa osłabienie ogólnej odporności organizmu, powikłania neurologiczne prowadzące do zaburzeń opróżniania pęcherza, jak też rozwój nefropatii cukrzycowej

• cewnikowania i innych zabiegów urologicznych przez mechaniczne wprowadzenie bakterii do układu moczowego

• innych chorób nerek

• nadużywania środków przeciwbólowych i przeciwzapalnych, które osłabiają mechanizmy obronne organizmu ora uszkadzają nerki

• przyjmowania leków immunosupresyjnych, które osłabiają odporność

45. ROLA TERAPI ZAJĘCIOWEJ

• usprawnienie fizyczne i psychiczne

• Usprawnianie psychiczne ma na celu przywrócenie danej osobie zdolności nawiązywania kontaktów oraz umiejętności współżycia z innymi ludźmi i dostosowania się do środowiska, w którym żyje

• Działa uspokajająco, kieruje uwagę na wykonywaną pracę

• Usprawnianie fizyczne polega natomiast na odpowiednim doborze zajęć terapeutycznych w połączeniu z rehabilitacją leczniczą, aby umożliwić zachowanie sprawności fizycznej, pozwalającej przynajmniej na samodzielne wykonywanie prostych czynności lub przywrócić utraconą sprawność

• Poprawa funkcji manualnych

• Wyznaczanie celów P

• rozbudzenie i podtrzymywanie zainteresowań.

• szansę wyrażenia siebie w dostępnej i indywidualnej formie, określonej jego wewnętrznymi i zewnętrznymi predyspozycjami.

• Pozwala na wybór takiej formy twórczości, która odpowiada indywidualnym uzdolnieniom i możliwościom

46. NERWIAK MORTONA

Nerwiak Mortona - metatarsalgia Mortona, choroba Mortona; nerwiak trzeciego nerwu między palcowego podeszwy (pomiędzy 3 i 4 palcem stopy). Występuje najczęściej pomiędzy 40 a 60 r. ż., częściej u kobiet, zwykle jednostronnie. Rozpoznanie ustala się na podstawie wywiadu i badania, ucisk między III a IV kością śródstopia wyzwala ból. Występuje on nagle i promieniuje do poduszki stopy i palców. Może być wywołany zanikiem podściółki tłuszczowej stopy, mikrourazami, niewłaściwym obuwiem. Na stopie pojawia się łagodne zgrubienie, ból, pieczenie, dyskomfort w poduszce stopy. W miarę upływu choroby objawy nasilają się, z koniecznością zdejmowania obuwia, które przynosi ulgę. Leczenie jest operacyjne i polega na wycięciu nerwiaka.

47. CELE ĆWICZEN OGÓLNOUSPRAWNIAJĄCYCH

• Ćwiczenia ogólnousprawniające są to ćwiczenia oddziałujące na cały organizm człowieka.

• ogólnousprawniających jest utrzymanie i wzmocnienie siły mięśni,

• zachowanie pełnego zakresu ruchu w stawach i pełnej długości mięśni,

• poprawienie krążenia,

• utrzymanie dobrej czynności układu oddechowego i nerwowego

• z akcentem na profilaktykę i korekcję wad postawy,

• sprzyja rozwojowi sprawności ogólnej siły mięśniowej, gibkości, elastyczności

48. PARAPODIUM DYNAMICZNE

OPIS PRODUKTU:
- urządzenie medyczne z pogranicza aparatu i ortezy, napędzane siłą wynikającą z przemieszczania środka ciężkości,
- wyposażone w mechanizm, który dzięki przemie szczeniom osi i ciężaru ciała pozwala poruszać się temu urządzeniu wraz z użytkownikiem,
- elementy miękkie wykonane z weluru.

• urządzenie łączące cechy ortezy TLSO+HKAFO typu dynamicznego,

• umożliwiające lokomocję (poprzez balans tułowiem) pacjenta z niedowładem kończyn dolnych,

• dobra stabilizacja przednia i boczna tułowia,

• elementy płozowe z platformami przyśrodkowymi dla umieszczenia stóp (dolny tylny punkt podparcia),

• łukowate obejmy kolanowe przednie (środkowy punkt podparcia),

• otwierany od tyłu pas biodrowy (górny tylny i przedni punkt podparcia),

• bardzo szeroki zakres regulacji umożliwiający jak najlepsze dopasowanie urządzenia zapewniając przy tym pełen komfort i bezpieczeństwo pacjenta.

  Zastosowanie:
urządzenie rehabilitacyjne oraz użytkowe, szczególnie dla pacjentów z paraplegią, przepukliną oponowo-rdzeniową, MPD. Umożliwia szeroko rozumianą rehabilitację poprzez pionizację oraz samodzielną lokomocję Pacjenta bez pomocy osób trzecich.

Zastosowanie:
wszelkie zaburzenia organizmu związane z niemożnością pionizacji i poruszania się, stanowi urządzenie rehabilitacyjne oraz użytkowe, szczególnie niezbędne w paraplegiach, przepuklinach oponowo-rdzeniowych, mózgowym porażeniu dziecięcym

49.PARAPODIUM STATYCZNE

• urządzenie łączące cechy ortezy TLSO+HKAFO,

• bardzo dobra stabilizacja przednia i boczna tułowia,

• regulacja wysokości, szerokości i środka ciężkości urządzenia,

• elementy płozowe z platformami przyśrodkowymi dla umieszczenia stóp (dolny tylny punkt podparcia),

• łukowate obejmy kolanowe przednie (środkowy punkt podparcia),

• otwierany od tyłu pas biodrowy (górny tylny i przedni punkt podparcia),

• cztery kółka wyposażone w hamulce,

• regulowany kątowo i wysokościowo blat,

• szeroki zakres regulacji.

  Zastosowanie:
urządzenie rehabilitacyjne oraz użytkowe przydatne dla pacjentów z paraplegią, tetraplegią, przepukliną oponowo-rdzeniową, MPD.

50. HABITUACJA

Czasowe zmniejszenie się reakcji odruchowych (okoruchowych czy rdzeniowych) oraz reakcji subiektywnych na wielokrotnie powtarzaną stymulację przedsionkową o podobnej sile i charakterze.

51.HABITUACJA- PROGRAM REH.

• Przed ćwiczeniami

• Postępowanie diagnostyczne (wywiad, testy przedsionkowe)

• Wywiad- charakter zawrotów, ich rozwój w czasie, charakter narastający czy stabilny, czy zmniejszyły się znacznie od pierwszego epizodu

• Próby przedsionkowe-oceniają funkcje receptora przedsionkowego, miejsce uszkodzenia i stopień kompensacji przedsionkowej

• Test Norre'go- wstępny test zawierający 19 manewrów

• Indywidualny program ćw, edukacja P.

• Badania kontrolne w czasie prowadzenia reh

• Reh w uszkodzeniu narządu przedsionkowego

• Nagłe uszkodzenie- zawroty głowy bardzo intensywne, objawy wegetatywne- nie ma ćw, środki farmakologiczne wyciszające objawy

• Program ćw.

• Ćw. habituacyjne - zmierzające do wyciszenia reakcji pato.na rchy głową i ciała

• Ćw. kontroli postawy- usprawniające funkcję proprioceptorów

• Ćw. poprawiające orientację przestrzenną

• I ćw habituacyjne- poz. Siedząca-> poz.stojąca->kontroli postawy

• I tydzień- kilka ćw, 2xdziennie, 5-10 min, nasilone objawy

• Później ustala się 2 sesje treningowe- zapisana dokładna ilość ćw i powtórzeń

• Reh. w napadowym położeniowym zawrocie głowy (npzg)

• Brak wyraźnego kryzysu przedsionkowego w początkowym okresie choroby

• Nie zawsze można rejestrować oczopląs w badaniu ENG podczas wykonywania manewru Hallpike'a

• Techniki repozycyjne

• Ćw.pozycyjne Brandta-Daroffa

• Manewr uwalniający Semonta

• Manewr repozycyjny Epley'a

• Manewr powtarzać 1x dziennie przez kilka następnych dni

• Nie ma poprawy po Epleyy->Semonta->B-D

52. ZMIANY STARCZE SKÓRY

• Zmarszczki-wzmożone, fizjologiczne poletkowanie skóry

• Nasilenie fizjol. bruzd i fałdów najbardziej widocznych na szyi, twarzy i karku( szyja farmera, żeglarza)

• Sucha skóra- obniżona zawartość wody w naskórku, może być lekko zaczerwieniona, łuszcząca się.

• Świąd starczy-pobudzenie receptorów bólowych, choroby skóry-zapalenia

• Siwienie włosów- zwykle poprzedza proces przerzedzenia włosów, nasilony 6/7 dekadzie życia

• Paznokcie- spowolnienie wzrostu płytek paznokciowych, podłużne pobruzdowanie

• Nagniotki

• Przebarwienia - miejsca eksponowane na działanie promieni UV, plamy soczewicowate

• Liczne rozszerzenia naczyń-na skórze twarzy i dekoltu, zmiany rubinowoczerwone-guzki- naczyniaki starcze-plamy Morgana-> nadmierny rozrost kapilar

• Plamy krwotoczne- po str. wyprostnej przedramion, na grzbietach rąk, plamica

• Blizny rzekome- białawe gwiaździste blizny

• Brodawki łojotokowe- starcze.

• Włókniaki nitkowate- na skórze szyi, twarzy (powieki), pod pachami, uszypułowane, nitkowate, cieliste, przebarwione zmiany

• Zmniejszenie wydzielania łoju

• Rogowe cysty, zaskórniki- na podłożu zgrubiałej skóry w okolicach skroni, zausznej, jarzmowej, u starszych mężczyzn.

53. HISTEREZA

• Polega na zmniejszaniu wodnego płaszcza wokół drobin protoplazmatycznego koloidu, na utracie części ( typowego dla koloidów) ładunku elektrycznego i na tworzeniu się większych agregatów drobinowych. Prowadzi to do zmniejszenia sumarycznej, kontaktowej powierzchni molekuł, do obniżenia aktywności biol. oraz utrudnionej wymiany wody, a następstwem tego jest gromadzenie się w plazmie różnych „ odpadowych” złogów.

54. GŁÓWNE ZMIANY WSTECZNE SPOTYKANE W TKANKACH STARCA

1. Histereza i odwodnienie protoplazmy

2. Degeneracja, czyli zwyrodnienie, tj. pojawienie się w komórkach i istocie międzykomórkowej nietypowych patologicznych elementów

3. Atrofia, czyli zanik

4. Regeneracja, to znaczy utrata zdolności do podziałów i odnowy komórek

55. CECHY STAROŚCI I STARZENIA SIĘ CZŁOWIEKA

1. Jest zjawiskiem powszechnym

2. Jest zjawiskiem o dynamice bardzo zróżnicowanej: gatunkowo, osobniczo, a nawet narządowo czy tkankowo. Wyraża się to różną (fizjologicznie) długością życia gatunków. Ale nawet w obrębie tego samego gatunku jedni osobnicy starzeją się wolniej, a inni w tempie wręcz przyspieszonym

3. Zróżnicowana szybkość starzenia się pozwala mówić o tzw. starości fizjologicznej- zgodnej z przeciętnymi, statystycznymi wskaźnikami tego okresu oraz o starości patologicznej, przez co rozumiemy przyspieszone, przedwczesne starzenie się ustroju

4. Starość jest zjawiskiem wymiernym, przy czym stosowane pomiary mają dokładność: od ogólnej, subiektywnej formuły” taki Satry na ile się czuje”, poprzez ocenę wzrokową „nie wygląda na takiego starego”, do najczęstszego kalendarzowego określania wieku. Przyjmuje się także umowne granice poszczególnych okresów życia

5. Zwiększona zapadalność na różne choroby. Przebieg chorób u ludzi starszych jest inny niż w pozostałych grupach wieku.

56. PRZYCZYNY STARZENIA SIĘ, CZYNNIKI ZAGROŻENIA, PRZYSPIESZAJĄCE STARZENIE

1. Biologiczne

1. Obniżenie aktywności.

2. Przeciążenie układu nerwowego. ( problemy, wyobcowanie)

3. Nieprawidłowe żywienie

• Zbyt obfite lub przeciwnie

• Nieregularne przyjmowanie pokarmów

• Spożywanie potraw nieświeżych

4. Używki (palenie, picie alko, nadużywanie leków

5. Ostre i przewlekłe stany chorobowe

2. Społeczne







---