KANON KRAJOZNAWCZY POLSKI

I. Regiony krajoznawcze

• Dolnośląskie

• Kujawsko-Pomorskie

• Lubelskie

• Lubuskie

• Łódzkie

• Małopolskie

• Mazowieckie

• Opolskie

• Podkarpackie

• Podlaskie

• Pomorskie

• Śląskie

• Świętokrzyskie

• Warmińsko-Mazurskie

• Wielkopolskie

• Zachodniopomorskie

II. Miasta najciekawsze pod względem krajoznawczym

1. Gdańsk

• Dawne opactwo cystersów w Oliwie (z parkiem),

• Droga Królewska (zabytki przy ulicach Długiej i Długim Targu),

• Gmach Poczty Polskiej - Muzeum Poczty i Telekomunikacji,

• Kościół NMP,

• Kościół św. Brygidy,

• Kościół św. Katarzyny,

• Kościół św. Mikołaja,

• Miejski Ogród Zoologiczny,

• Muzeum Archeologiczne,

• Muzeum Narodowe,

• Pomnik Poległych Stoczniowców,

• Twierdza Wisłoujście,

• Westerplatte,

• Wycieczka statkiem po zatoce,

• Zespół Trzech Spichrzy - Centralne Muzeum Morskie.

2. Kraków

• Barbakan i Brama Floriańska,

• Cmentarz Rakowicki,

• Collegium Maius - Muzeum Uniwersytetu Jagiellońskiego,

• Kopiec Kościuszki,

• Kopiec Piłsudskiego,

• Kościół "Arka" w Nowej Hucie - Bieńczycach,

• Kościół Mariacki,

• Kościół śś. Piotra i Pawła,

• Kościół św. Anny,

• Kościół św. Katarzyny,

• Planty,

• "Rydlówka" - Muzeum Młodej Polski,

• Stara Bożnica - Muzeum Judaistyczne,

• Sukiennice - Galeria Sztuki Polskiej XIX w.,

• Synagoga i cmentarz Remuh,

• Teatr im. Juliusza Słowackiego,

• Tyniec - opactwo Benedyktynów,

• Wzgórze Wawelskie (katedra, Zamek - Muzeum, Smocza Jama),

• Zbiory Czartoryskich,

• Zespół klasztorny Kamedułów na Srebrnej Górze.

3. Lublin

• Archikatedra śś. Janów Chrzciciela i Ewangelisty,

• Cmentarz przy ul. Lipowej,

• Dawny obóz koncentracyjny "Majdanek",

• Katolicki Uniwersytet Lubelski,

• Muzeum Wsi lubelskiej w Sławinku,

• Ogród botaniczny Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej,

• Plac Litewski,

• Rynek Starego Miasta,

• Wzgórze zamkowe (Muzeum Lubelskie i kaplica Św. Trójcy),

• Zespól klasztorny Dominikanów.

4. Poznań

• Archikatedra śś. Piotra i Pawła,

• Cytadela,

• Góra Przemysła,

• Hala Arena,

• Jezioro Maltańskie,

• Kościół farny św. Stanisława,

• Kościół Nawiedzenia NMP na Ratajach,

• Kościół św. Jana Jerozolimskiego,

• Muzeum Instrumentów Muzycznych,

• Muzeum Narodowe,

• Nowy Ogród Zoologiczny,

• Palmiarnia,

• Plac Adama Mickiewicza,

• Ratusz - Muzeum Historii Miasta,

• Wzgórze św. Wojciecha.

5. Przemyśl

• Katedra bizantyjsko-ukraińska,

• Archikatedra Wniebowzięcia NMP i św. Jana Chrzciciela,

• Kopiec Tatarski,

• Kościół św. Teresy,

• Muzeum Archidiecezjalne,

• Wzgórze Zamkowe,

• Zespół cmentarzy z I i II Wojny Światowej.

6. Sandomierz

• Dom Długosza - Muzeum Diecezjalne,

• Katedra Narodzenia NMP,

• Podziemna trasa turystyczna,

• Ratusz,

• Wąwóz Królowej Jadwigi,

• Zamek - Muzeum Okręgowe,

• Zespół klasztorny Dominikanów.

7. Szczecin

• Archikatedra św. Jakuba Apostoła,

• Brama Portowa,

• Cmentarz Centralny,

• Jezioro Szmaragdowe,

• Kościół św. Jana Ewangelisty,

• Plac Orła Białego,

• Ratusz Staromiejski, Muzeum Miasta Szczecina,

• Wały Chrobrego - Muzeum Morskie,

• Zamek Książąt Pomorskich,

• Zwiedzenie portu statkiem.

8. Toruń

• Fort VII,

• Kamienica "Pod Gwiazdą",

• Katedra śś. Janów Chrzciciela i Ewangelisty,

• Kościół NMP,

• Kościół św. Jakuba,

• Mury obronne,

• Muzeum Etnograficzne,

• Pałac Eskenów,

• Ratusz Staromiejski, Muzeum Okręgowe,

• Ruiny zamku.

9. Warszawa

• Cmentarz Ewangelicko-Augsburski,

• Cmentarz Powązkowski,

• Cmentarz Żydowski przy ul. Okopowej,

• Katedra św. Jana Chrzciciela,

• Łazienki Królewskie,

• Metropolitarna cerkiew prawosławna św. Marii Magdaleny na Pradze,

• Muzeum Historyczne m. st. Warszawy,

• Muzeum Narodowe,

• Muzeum Powstania Warszawskiego,

• Muzeum w Wilanowie,

• Muzeum Wojska Polskiego,

• Ogród Botaniczny w Al. Ujazdowskich,

• Ogród Saski z Grobem Nieznanego Żołnierza,

• Ogród Zoologiczny,

• Pałac Kultury i Nauki (widok z 30 piętra),

• Port Lotniczy im. F. Chopina,

• Rynek Nowego Miasta,

• Rynek Starego Miasta,

• Zabudowa ul. Krakowskie Przedmieście,

• Zamek Królewski,

• Zespół klasztorny Bernardynów na Czerniakowie.

10. Wrocław

• Aula Leopoldina i kościół Imienia Jezusa,

• Dworzec Świebodzki,

• Hala Ludowa,

• Mauzoleum Piastów Wrocławskich,

• Most Grunwaldzki,

• Muzeum Archidiecezjalne,

• Muzeum Narodowe,

• Muzeum Poczty i Telekomunikacji,

• Muzeum Sztuki Medalierskiej,

• Ogród botaniczny Uniwersytetu Wrocławskiego,

• Ogród Zoologiczny,

• Ostrów Piaskowy,

• Ostrów Tumski,

• Panorama Racławicka,

• Ratusz.

III. Parki Narodowe

1. Babiogórski Park Narodowy

• Markowe Szczawiny (schronisko i Muzeum Turystyki Górskiej PTTK),

• Diablak,

• Sokolica,

• Przełęcz Krowiarki,

• Muzeum Babiogórskiego PN w Zawoi.

2. Białowieski Park Narodowy

• Muzeum Przyrodniczo-Leśne,

• Park Pałacowy,

• Obszar Ochrony Ścisłej (dawny rezerwat ścisły),

• Rezerwat Pokazowy Żubrów,

• Szlak Dębów Królewskich.

3. Biebrzański Park Narodowy

• Czerwone Bagno (szlak czerwony w rejonie leśniczówki Grzędy),

• Goniądz n. Biebrzą: zabudowa rynku,

• Twierdza Osowiec (Ośrodek Edukacyjny),

• Bagno Ławki (szlak zielony Groblą Honczarowską),

• Góra Strękowa n. Narwią k. Wizny, pole bitwy 1939 r.

4. Bieszczadzki Park Narodowy

• Przełęcz Wyżniańska,

• Połonina Wetlińska,

• Ośrodek Kultury Turystyki Górskiej PTTK w Ustrzykach Górnych,

• Tarnica,

• Bieszczadzkie Muzeum Przyrodnicze w Ustrzykach Dolnych.

5. Drawieński Park Narodowy

• Dolina Drawy k. Głuska,

• Płociczna, tzw. Stara Węgornia k. Ostrowca,

• Jezioro Ostrowiec,

• Rezerwat "Radęcin" k. Moczel,

• Rezerwat "Głodne Jeziorka".

6. Gorczański Park Narodowy

• Czoło Turbacza,

• Dolina Kamienicy w rejonie przełęczy Borek,

• Kudłoń,

• Rezerwat im. Władysława Orkana.

7. Kampinoski Park Narodowy

• Granica (rezerwat "Granica", Ośrodek Dydaktyczno-Muzealny, cmentarz wojenny),

• Palmiry, cmentarz i Muzeum Walk i Męczeństwa,

• Rezerwat "Rybitew",

• Rezerwat "Sieraków',

• Rezerwat "Zaborów Leśny".

8. Karkonoski Park Narodowy

• Wodospad Szklarki,

• Kotły Wielkiego i Małego Stawu,

• Równia pod Śnieżką,

• Muzeum Karkonoskiego PN,

• Góra Chojnik, ścieżka przyrodnicza i ruiny zamku.

9. Magurski Park Narodowy

• Rezerwat "Kornuty",

• "Diabli Kamień" k. Folusza,

• Przełom Wisłoki na pd. od Myscowej,

• Krempna, cmentarz wojenny z 1916 r.,

• Kotań, cerkiew i lapidarium.

10. Narwiański Park Narodowy

• Kurowo, zespół dworski, muzeum Parku i ścieżka przyrodnicza,

• Punkty widokowe na dolinę Narwi w Bokinach lub Waniewie,

Suraż, układ urbanistyczny miasta i Góra Królowej Bony.

11. Ojcowski Park Narodowy

• Brama Krakowska,

• Grota Łokietka,

• Muzeum Przyrodnicze im. Władysława Szafera w Ojcowie,

• Dolina Prądnika,

• Pieskowa Skała, zamek - muzeum.

12. Park Narodowy "Bory Tucholskie"

• Dąb "Bartuś",

• Checz kaszubska nad jeziorem Mielnia k. osady Strużka,

• Miejsce widokowe nad Jeziorem Karsińskim k. osady Owink.

13. Park Narodowy Gór Stołowych

• Błędne Skały,

• Szczeliniec Wielki,

• Skalne Grzyby,

• Urwisko Batorowskie.

14. Park Narodowy "Ujście Warty"

• Chyrzyno - Ośrodek Edukacyjny,

• Ścieżka przyrodnicza "Ptasim Szlakiem".

15. Pieniński Park Narodowy

• Trzy Korony,

• Sokolica,

• Wąwóz Szopczański,

• Spływ przełomem Dunajca.

16. Poleski Park Narodowy

• Wytyczno, cmentarz i pomnik Żołnierzy Korpusu Ochrony Pogranicza z 1939 r.,

• Ścieżka przyrodniczo-dydaktyczna "Jezioro Długie",

• Ścieżka przyrodniczo-dydaktyczna "Dąb Dominik",

• Ośrodek dydaktyczno-muzealny w Załuczu Starym.

17. Roztoczański Park Narodowy

• Ścieżka przyrodnicza na "Bukową Górę",

• Rezerwat "Jarugi",

• Wojda, miejsce bitwy partyzanckiej w 1942 r.,

• Zwierzyniec, kościół "Na Wodzie" i ośrodek edukacyjno-muzealny.

18. Słowiński Park Narodowy

• Muzeum Przyrodniczo-Leśne w Smołdzinie,

• Wzgórze Rowokół,

• Rezerwat "Mierzeja",

• Jezioro Gardno,

• Muzeum Wsi Słowińskiej w Klukach.

19. Świętokrzyski Park Narodowy

• Święta Katarzyna: zespół klasztorny,

• Łysica,

• Święty Krzyż: dawne opactwo Benedyktynów i Muzeum Przyrodniczo-Leśne,

• Rezerwat modrzewia polskiego na Górze Chełmowej.

20. Tatrzański Park Narodowy

• Dolina Kościeliska - Hala Ornak i Jaskinia Mroźna,

• Morskie Oko,

• Hala Gąsienicowa,

• Kasprowy Wierch,

• Dolina Strążyska,

• Muzeum TPN w Zakopanem.

21. Wielkopolski Park Narodowy

• Jezioro Góreckie,

• Jezioro Kociołek,

• Muzeum WPN,

• Rezerwat "Pojniki",

• Studnia Napoleona.

22. Wigierski Park Narodowy

• Jezioro Wigry kolo wsi Bryzgiel lub kolo wsi Cimochowizna,

• Muzeum Parku w Krzywem,

• Płociczno, Wigierska Kolejka Wąskotorowa,

• Rzeka Czarna Hańcza k. Wysokiego Mostu,

• Zespół klasztorny Kamedułów w Wigrach.

23. Woliński Park Narodowy

• Muzeum WPN w Międzyzdrojach,

• Kawcza Góra,

• Jezioro Turkusowe w Wapnicy,

• Grodzisko nad jeziorem Czajczym,

• Rezerwat Pokazowy Żubrów.

IV. Główne obiekty krajoznawcze

1. Województwo dolnośląskie

A) ZABYTKI

1. Bogatynia, drewniane budownictwo łużyckie

2. Bolków, zamek Piastów świdnicko-jaworskich

3. Czocha, zamek

4. Grodziec k. Złotoryi, zamek

5. Henryków, zespół klasztorny Cystersów

6. Jawor, ewangelicki Kościół Pokoju

7. Jelenia Góra, kościół św. Krzyża

8. Karpacz, kościół Wang

9. Kliczków, pałac

10. Kłodzko, twierdza

11. Krzeszów, pocysterski zespół klasztorny

12. Książ, zespół zamkowo-parkowy

13. Legnica, zamek książąt legnickich

14. Legnickie Pole, pobenedyktyński zespół klasztorny

15. Lubiąż, pocysterski zespół klasztorny

16. Lubomierz, zabudowa rynku

17. Oleśnica, zamek

18. Srebrna Góra, twierdza

19. Strzegom, kościół śś. Piotra i Pawła

20. Świdnica, ewangelicki Kościół Pokoju

21. Świdnica, katedra śś. Stanisława i Wacława

22. Trzebnica, pocysterski zespół klasztorny

23. Wambierzyce, bazylika Nawiedzenia NMP i kalwaria

B) MUZEA

1. Duszniki Zdrój, Muzeum Papiernictwa

2. Jelenia Góra, Muzeum Okręgowe

3. Kłodzko, Muzeum Ziemi Kłodzkiej

4. Legnica, Dom Opatów Lubiąskich - Muzeum Miedzi

5. Wałbrzych, Muzeum Okręgowe

6. Zagórze Śląskie, zamek - Muzeum Regionalne PTTK

C) INNE OBIEKTY

1. Bogatynia, kopalnia węgla brunatnego

2. Góra Ślęża, rezerwat archeologiczny

3. Kletno, Jaskinia Niedźwiedzia

4. Krzyżowa k. Świdnicy, Międzynarodowy Ośrodek Spotkań Młodzieży

5. Kudowa Zdrój, Czermna - kaplica czaszek

6. Międzygórze, rezerwat "Wodospad Wilczki"

7. Polanica Zdrój, centrum uzdrowiska

8. Wojsławice k. Niemczy, ogród dendrologiczny

2. Województwo kujawsko-pomorskie

A) ZABYTKI

1. Bydgoszcz, spichrze nad Brdą

2. Chełmno, ratusz

3. Chełmża, kościół Św. Trójcy

4. Golub-Dobrzyń, zamek

5. Grudziądz, zespół spichrzów nad Wisłą

6. Inowrocław, kościół NMP tzw. "Ruina"

7. Koronowo, kościół Wniebowzięcia NMP

8. Kruszwica, Mysia Wieża

9. Lubostroń k. Barcina, zespół pałacowo-parkowy

10. Radzyń Chełmiński, ruiny zamku

11. Strzelno, kościoły Św. Trójcy i św. Prokopa

12. Świecie, ruiny zamku

13. Włocławek, katedra Wniebowzięcia NMP

B) MUZEA

1. Biskupin, rezerwat archeologiczny - Muzeum Archeologiczne

2. Bydgoszcz, Muzeum Okręgowe

3. Inowrocław, Muzeum im. J. Kasprowicza

4. Kłóbka k. Kowala, Park Etnograficzny

5. Wenecja k. Żnina, Muzeum Kolei Wąskotorowej

6. Włocławek, Muzeum Ziemi Kujawskiej i Dobrzyńskiej

C) INNE OBIEKTY

1. Ciechocinek, tężnie

2. Fojutowo k. Tucholi, akwedukt

3. Wierzchlas k. Tucholi, rezerwat "Cisy Staropolskie im. L. Wyczółkowskiego"

3. Województwo lubelskie

A) ZABYTKI

1. Chełm, kościół Rozesłania św. Apostołów

2. Dęblin, Twierdza

3. Gołąb, kościół śś. Floriana i Katarzyny, domek loretański

4. Hrebenne k. Tomaszowa Lubelskiego, cerkiew grekokatolicka św. Mikołaja

5. Jabłeczna, prawosławny zespół klasztorny

6. Janowiec, ruiny zamku Piotra Firleja

7. Kazimierz Dolny, rynek, kościół św. Jana Chrzciciela i ruiny zamku

8. Kodeń k. Terespola, kościół św. Anny

9. Krasnobród-Podklasztor, zespół kościelno-klasztorny

10. Puławy, zespół pałacowo-parkowy

11. Tomaszów Lubelski, kościół Zwiastowania NMP

12. Uchanie k. Hrubieszowa, kościół Wniebowzięcia NMP

13. Zamość, zabudowa rynku

B) MUZEA

1. Kazimierz Dolny, Muzeum Sztuki Złotniczej

2. Kozłówka k. Lubartowa, zespół pałacowo-parkowy - Muzeum Zamoyskich

3. Nałęczów, Muzeum St. Żeromskiego

4. Romanów k. Białej Podlaskiej, Muzeum Józefa I. Kraszewskiego

5. Włodawa, zespól synagogalny - Muzeum Pojezierza Łęczyńsko-Włodawskiego

6. Wojciechów k. Nałęczowa, Wieża Ariańska - Muzeum Kowalstwa

7. Wola Okrzejska, Muzeum H. Sienkiewicza

8. Zamość, Rotunda - Martyrologiczny Punkt Upamiętnienia

C) INNE OBIEKTY

1. Chełm, podziemia kredowe

2. Hamernia k. Suśca, rezerwat "Czartowe Pole"

3. Hniszów k. Dorohuska, dąb "Bolko"

4. Janów Podlaski, stadnina koni

5. Kazimierz Dolny, wąwozy lessowe

6. Kock i Wola Gułowska, pola bitew wojny 1939 r.

7. Nalęczów, centrum uzdrowiska

8. Porytowe Wzgórze, miejsce bitwy partyzanckiej

9. Sobibór, teren byłego obozu zagłady

4. Województwo lubuskie

A) ZABYTKI

1. Bytom Odrzański, zabudowa rynku

2. Gościkowo, Paradyż - zespół pocysterski

3. Kostrzyn, ruiny Starego Miasta

4. Kożuchów, kościół NMP

5. Lubsko, kościół NMP i ratusz

6. Łagów, zamek Joannitów

7. Ośno Lubuskie, obwarowania miejskie

8. Rokitno, kościół NMP

9. Szprotawa, kościół NMP

10. Żagań, pałac i klasztor Augustianów

11. Żary, kościół Najświętszego Serca Pana Jezusa

B) MUZEA

1. Dobiegniew, Muzeum Woldenberczyków

2. Gorzów Wielkopolski, Muzeum Lubuskie

3. Międzyrzecz, Dom Starostów - Muzeum Regionalne

4. Ochla k. Zielonej Góry, Park Budownictwa Ludowego

5. Zielona Góra: Muzeum Ziemi Lubuskiej

C) INNE OBIEKTY

1. Boryszyn k. Świebodzina, fortyfikacje Międzyrzeckiego Rejonu Umocnionego

2. Dychów k. Krosna Odrzańskiego, elektrownia wodna

3. Łęknica, Park Mużakowski

4. Świerkocin, Zoo Safari

5. Województwo łódzkie

A) ZABYTKI

1. Boguszyce k. Rawy Mazowieckiej, kościół św. Stanisława

2. Grębień k. Wielunia, kościół Św. Trójcy

3. Inowłódź, kościół św. Idziego

4. Łowicz, zabudowa Starego Rynku

5. Łódź, zespół budynków "Księży Młyn"

6. Łódź, willa ul. Wólczańska 31/33

7. Łódź, ulica Piotrkowska (od pl. Wolności do Al. Mickiewicza)

8. Piotrków Trybunalski, kościół św. Franciszka Ksawerego

9. Sieradz, kolegiata Wszystkich Świętych

10. Skierniewice, dworzec kolejowy

11. Sulejów-Podklasztorze, pocysterski zespół klasztorny

12. Tum k. Łęczycy, kolegiata NMP i św. Aleksego

13. Walewice k. Łowicza, zespół pałacowo-parkowy

14. Warta, zespół klasztorny Bernardynów

15. Wolbórz, zespół pałacowo-parkowy

B) MUZEA

1. Kutno, Muzeum Bitwy nad Bzurą 1939

2. Łowicz, gmach pomisjonarski - muzeum

3. Łódź, Centralne Muzeum Włókiennictwa

4. Łódź, Muzeum Historii Miasta Łodzi

5. Łódź, Muzeum Sztuki

6. Nieborów k. Łowicza, zespół pałacowo-parkowy - muzeum

7. Oporów k. Kutna, zamek - Muzeum Wnętrz

8. Ożarów k. Wielunia, dwór - Muzeum Wnętrz Dworskich

C) INNE OBIEKTY

1. Arkadia k. Łowicza, Park Romantyczny

2. Bełchatów, kopalnia węgla brunatnego

3. Bogusławice k. Wolborza, Państwowe Stado Ogierów

4. Działoszyn, rezerwat "Węże"

5. Łódź, Park im. Szarych Szeregów - pomnik Martyrologii Dzieci

6. Piątek k. Łęczycy, geometryczny środek Polski - pomnik

7. Rogów k. Koluszek, muzeum przyrodniczo-leśne, ogród dendrologiczny

8. Tomaszów Mazowiecki, rezerwat"Niebieskie Źródła"

6. Województwo małopolskie

A) ZABYTKI

1. Biecz, kolegiata Bożego Ciała

2. Binarowa k. Biecza, kościół św. Michała Archanioła

3. Chochołów k. Zakopanego, drewniana zabudowa wsi

4. Dębno k. Nowego Targu, kościół św. Michała Archanioła

5. Kalwaria Zebrzydowska, zespół klasztorny i kalwaria

6. Lanckorona, drewniana zabudowa i kościół pw. Narodzenia św. Jana Chrzciciela

7. Lipnica Murowana, drewniana zabudowa miasta

8. Miechów, dawny zespół klasztorny Bożogrobowców

9. Nowy Wiśnicz, zamek

10. Orawka k. Nowego Targu, kościół św. Jana Chrzciciela

11. Powroźnik k. Muszyny, dawna cerkiew św. Jakuba Mł.

12. Sękowa, kościół śś. Filipa i Jakuba

13. Stary Sącz, klasztor Klarysek

14. Sucha Beskidzka, zamek

15. Szczyrzyc k. Mszany Dolnej, zespół klasztorny Cystersów

16. Tarnów, zespół Starego Miasta

B) MUZEA

1. Bartne k. Gorlic, cerkiew śś. Kosmy i Damiana - Muzeum Sztuki Cerkiewnej

2. Chabówka, Skansen Taboru Kolejowego

3. Dębno k. Tarnowa, zamek - muzeum

4. Nowy Sącz, Falkowa - Sądecki Park Etnograficzny

5. Oświęcim-Brzezinka, dawne obozy zagłady - Muzeum Auschwitz-Birkenau

6. Tarnów, Muzeum Diecezjalne

7. Wadowice, Dom Jana Pawła II - muzeum

8. Wygiezłów k. Chrzanowa, Nadwiślański Park Etnograficzny

9. Zakopane, Muzeum Tatrzańskie

10. Zubrzyca Górna k. Jabłonki, Orawski Park Etnograficzny

C) INNE OBIEKTY

1. Bochnia, kopalnia soli

2. Ciężkowice k. Gorlic, rezerwat "Skamieniałe Miasto"

3. Dobczyce, Jezioro Dobczycke i ruiny zamku

4. Gorlice, cmentarz wojenny z 1915 r.

5. Jaskinia Wierzchowska Górna k. Białego Kościoła

6. Jaworki k. Szczawnicy, rezerwat "Wąwóz Homole"

7. Krynica Zdrój, centrum uzdrowiska

8. Niedzica, zamek - muzeum i zapora na Dunajcu

9. Racławice k. Miechowa, pole bitwy z 1794 r.

10. Szczawnica, centrum uzdrowiska

11. Wieliczka, kopalnia soli

12. Zakopane, stary cmentarz na Pęksów Brzyzku

13. Zalipie k. Dąbrowy Tarnowskiej, ośrodek kultury ludowej

7. Województwo mazowieckie

A) ZABYTKI

1. Brochów k. Sochaczewa, kościół obronny śś. Andrzeja i Jana Chrzciciela

2. Brok k. Ostrowi Mazowieckiej, kościół św. Andrzeja

3. Ciechanów, zamek

4. Czersk, ruiny zamku

5. Czerwińsk n. Wisłą, zespół klasztorny

6. Kobyłka, kościól Św. Trójcy

7. Nowy Dwór Mazowiecki, Twierdza Modlin

8. Płock, katedra Wniebowzięcia NMP

9. Przasnysz, zespół klasztorny Bernardynów

10. Pułtusk, zamek

11. Radom, zespół klasztorny Bernardynów

12. Radziejowice, zespół pałacowo-parkowy

13. Siedlce, Stary Rynek

B) MUZEA

1. Czarnolas k. Zwolenia, Muzeum Jana Kochanowskiego

2. Liw k. Węgrowa, zamek i dwór - muzeum Zbrojownia

3. Opinogóra, zameczek - Muzeum Romantyzmu

4. Orońsko k. Radomia, Centrum Rzeźby Polskiej

5. Płock, Muzeum Mazowieckie

6. Pruszków, Muzeum Starożytnego Hutnictwa Mazowieckiego

7. Przysucha, Muzeum im. O. Kolberga

8. Radom, Muzeum Wsi Radomskiej

9. Sierpc-Bojanowo, Muzeum Wsi Mazowieckiej

10. Sochaczew, Muzeum Ziemi Sochaczewskiej i Pola Bitwy nad Bzurą

11. Szydłowiec, zamek - Muzeum Ludowych Instrumentów Muzycznych

12. Warka-Winiary, dwór - Muzeum im. K. Pułaskiego

13. Żelazowa Wola, dom F. Chopina - muzeum i park

C) INNE OBIEKTY

1. Czarnia k. Myszyńca, rezerwat "Czarnia"

2. Kadzidło, ośrodek kurpiowskiej kultury ludowej

3. Konstancin-Jeziorna, tężnia i zabudowa uzdrowiska

4. Mała Wieś k. Grójca, rezerwat "Modrzewina"

5. Niepokalanów, zespół klasztorny Franciszkanów

6. Ossów k. Kobyłki, Mauzoleum i Cmentarz Poległych w 1920 r.

7. Proboszczewice k. Płocka, grodzisko "Kosmata Góra"

8. Stare Iganie, pole bitwy z 1831 r.

9. Studzianki Pancerne, pomnik - Mauzoleum Wojska Polskiego

10. Sulejówek, dom J. Piłsudskiego

11. Treblinka k. Małkini, dawny obóz zagłady Żydów

8. Województwo opolskie

A) ZABYTKI

1. Byczyna, mury miejskie

2. Głogówek, zespół miejski (zamek, ratusz, zespół klasztorny, kościół św. Bartłomieja)

3. Głuchołazy, kościół św. Wawrzyńca

4. Góra św. Anny, zespół klasztorny Franciszkanów i kalwaria

5. Małujowice k. Brzegu, kościół św. Jakuba

6. Moszna, zespół pałacowo-parkowy

7. Nysa, kościół św. Jakuba

8. Olesno, kościół św. Anny

9. Opole, kościół Św. Trójcy

10. Otmuchów, ratusz i zamek

11. Paczków, zespół starego miasta

B) MUZEA

1. Brzeg, zamek - muzeum

2. Góra św. Anny, Muzeum Czynu Powstańczego

3. Łambinowice, Muzeum Martyrologii Jeńców Wojennych

4. Opole, Muzeum Śląska Opolskiego

5. Opole-Bierkowice, Muzeum Wsi Opolskiej

C) INNE OBIEKTY

1. Góra Św. Anny, pomnik Czynu Powstańczego

2. Opole, amfiteatr

9. Województwo podkarpackie

A) ZABYTKI

1. Baranów Sandomierski, zamek

2. Blizne k. Brzozowa, kościół Wszystkich Świętych

3. Czerteż k. Sanoka, dawna cerkiew

4. Haczów k. Krosna, kościół Wniebowzięcia NMP

5. Jarosław, kamienica Orsettich i podziemna trasa turystyczna

6. Kalwaria Pacławska k. Przemyśla, zespół klasztorny Franciszkanów z kalwarią

7. Krasiczyn, zespół zamkowo-parkowy

8. Krosno, kościół Nawiedzenia NMP

9. Leżajsk, zespół klasztorny Bernardynów

10. Posada Rybotycka k. Birczy, cerkiew obronna św. Onufrego

11. Pruchnik k. Jarosławia, drewniana zabudowa

12. Sieniawa, zespół pałacowo-parkowy

B) MUZEA

1. Bóbrka k. Krosna, Skansen Przemysłu Naftowego

2. Kolbuszowa, Muzeum Kultury Ludowej

3. Komańcza, klasztor Nazaretanek - Izva Pamięci kardynała Stefana Wyszyńskiego

4. Krosno, Muzeum Podkarpackie

5. Łańcut, zespół pałacowo-parkowy, muzeum

6. Przeworsk, zespół pałacowo-parkowy, muzeum

7. Radruż k. Horyńca, zespół cerkiewny św. Paraskewy, muzeum

8. Rzeszów, Muzeum Okręgowe

9. Sanok, Muzeum Budownictwa Ludowego

10. Sanok, zamek - Muzeum Historyczne

11. Żarnowiec k. Krosna, dwór - Muzeum Marii Konopnickiej

C) INNE OBIEKTY

1. Czarnorzeki k. Krosna, rezerwat "Prząki" i ruiny zamku Kamieniec

2. Dukla, cmentarz wojenny

3. Iwonicz Zdrój, centrum uzdrowiska

4. Lesko, synagoga i cmentarz żydowski

5. Rymanów Zdrój, centrum uzdrowiska

6. Solina, zapora i jezioro

10. Województwo podlaskie

A) ZABYTKI

1. Białystok, kościół Chrystusa Króla i św. Rocha

2. Białystok, zespół pałacowo-parkowy

3. Drohiczyn, zespół klasztorny i katedra Św. Trójcy

4. Łomża, katedra śś Michała Archanioła i Jana Chrzciciela

5. Sejny, zespół klasztorny Dominikanów

6. Supraśl, zespół klasztorny Bazylianów

7. Tykocin, kościół Św. Trójcy

B) MUZEA

1. Białystok, Muzeum Podlaskie

2. Ciechanowiec, Muzeum Rolnictwa

3. Choroszcz, zespół pałacowy - Muzeum Wnętrz Pałacowych

4. Nowogród, Muzeum Kurpiowskie

5. Suwałki, Muzeum im. Marii Konopnickiej

6. Tykocin, synagoga - muzeum

C) INNE OBIEKTY

1. Augustów, Kanał Augustowski

2. Bachanowo k. Suwałk, rezerwat "Głazowisko Bachanowo nad Czarną Hańczą"

3. Błaskowizna k. Suwałk, jezioro Hańcza

4. Grabarka k. Siemiatycz, sanktuarium polskiego prawosławia

5. Gulbieniszki k. Suwałk, Cisowa Góra

6. Hajnówka, cerkiew Św. Trójcy

7. Kruszyniany k. Krynek, meczet i cmentarz muzułmański

8. Szurpiły k. Suwałk, Góra Zamkowa z grodziskiem i Jeziora Szurpilskie

9. Turtul, punkt widokowy

11. Województwo pomorskie

A) ZABYTKI

1. Gniew, zamek

2. Kartuzy, pokartuski zespół klasztorny

3. Pelplin, pocysterski zespół poklasztorny, katedra NMP

4. Żarnowiec k. Pucka, pocysterski zespół klasztorny

5. Żukowo k. Kartuz, zespół poklasztorny Norbertanek

B) MUZEA

1. Będomin k. Kościerzyny Muzeum Hymnu Narodowego

2. Bytów, zamek krzyżacki - Muzeum Zachodniej Kaszubszczyzny

3. Chojnice, Brama Człuchowska - Muzeum Regionalne

4. Gdynia, Muzeum Marynarki Wojennej

5. Gdynia, Muzeum Oceanograficzne i Akwarium Morskie

6. Hel, Muzeum Rybołóstwa

7. Kwidzyn, dawna katedra i zamek - muzeum

8. Malbork, zamek - Muzeum Zamkowe

9. Pelplin, Muzeum Diecezjalne

10. Słupsk, Muzeum Pomorza Środkowego

11. Tczew, Muzeum Wisły

12. Wdzydze Kiszewskie, Kaszubski Park Etnograficzny

C) INNE OBIEKTY

1. Babi Dół k. Kartuz, rezerwat "Jar rzeki Raduni"

2. Mechowo k. Pucka, Groty Mechowskie

3. Odry k. Czerska, rezerwat "Kręgi Kamienne"

4. Rozewie k. Władysławawa, latarnia morska i rezerwat "Przylądek Rozewie"

5. Sopot, molo

6. Stogi k. Malborka, cmentarz mennonicki

7. Wirty k. Starogardu Gdańskiego, ogród dendrologiczny

12. Województwo śląskie

A) ZABYTKI

1. Cieszyn, rotunda św. Mikołaja

2. Częstochowa, Jasna Góra

3. Katowice, osiedla robotnicze Giszowiec i Nikiszowiec

4. Mirów i Bobolice k. Żarek, ruiny zamków

5. Olsztyn k. Częstochowy, ruiny zamku

6. Pilica, kolegiata św. Jana Chrzciciela

7. Podzamcze k. Ogrodzieńca, ruiny zamku

8. Rudy, pocysterski zespół klasztorny

B) MUZEA

1. Będzin, zamek - Muzeum Zagłębia

2. Bielsko Biała, Muzeum Okręgowe - Zamek Sułkowskich

3. Bytom, Muzeum Górnośląskie

4. Mysłowice, Centralne Muzeum Pożarnictwa

5. Pszczyna, zespół palacowo-parkowy, Muzeum Pałacowe

6. Zabrze, Muzeum Górnictwa Węglowego i jeden ze skansenów górniczych

7. Żywiec, zamek - muzeum

C) INNE OBIEKTY

1. Chorzów, Park Kultury i Wypoczynku (planetarium, Górnośląski Park Etnograficzny, Stadion Śląski)

2. Gliwice, maszt radiostacji

3. Koniaków i Istebna k. Wisły, ośrodki beskidzkiej kultury ludowej

4. Katowice, pomnik Powstańców Śląskich

5. Piekary Śląskie, sanktuarium maryjne i kalwaria

6. Podlesice k. Kroczyc, rezerwat "Góra Zborów"

7. Tarnowskie Góry, Kopalnia Zabytkowa

8. Wisła Czarne, źródła Wisły pod Baranią Górą

13. Województwo świętokrzyskie

A) ZABYTKI

1. Chęciny k. Kielc, ruiny zamku

2. Jędrzejów, zespół klasztorny Cystersów

3. Kielce, katedra Wniebowzięcia NMP

4. Klimontów, kościół św. Józefa

5. Koprzywnica, pocysterski zespół klasztorny

6. Opatów, kolegiata św. Marcina

7. Szydłów, średniowieczny zespół miejski

8. Ujazd k. Opatowa, ruiny zamku

9. Wąchock, zespół klasztorny Cystersów

10. Wiślica, kolegiata Narodzenia NMP

B) MUZEA

1. Jędrzejów, Muzeum im. Przypkowskich

2. Kielce, pałac biskupów krakowskich - Muzeum Narodowe

3. Nowa Słupia, Muzeum Starożytnego Hutnictwa Świętokrzyskiego

4. Oblęgorek k. Kielc, Muzeum H. Sienkiewicza

5. Sielpia Wielka k. Końskich, Muzeum Staropolskiego Zagłębia Przemysłowego

6. Tokarnia k. Chęcin, Muzeum Wsi Kieleckiej

C) INNE OBIEKTY

1. Bałtów, Park Jurajski

2. Bartków k. Zagnańska, dąb "Bartek"

3. Busko Zdrój, centrum uzdrowiska

4. "Jaskinia Raj"

5. Kielce, rezerwat "Kadzielnia"

6. Krzemionki k. Ostrowca Św., rezerwat archeologiczny

7. Michniów k. Suchedniowa, Mauzoleum Martyrologii Wsi Polskiej

8. Wykus k. Wąchocka, rezerwat "Wykus" i symboliczny cmentarz partyzancki

14. Województwo warmińsko-mazurskie

A) ZABYTKI

1. Frombork, zespół wzgórza katedralnego

2. Giżycko, twierdza Boyen

3. Kętrzyn, kościół św. Jerzego

4. Morąg, kościół śś. Piotra i Pawła

5. Nidzica, zamek

6. Olsztyn, katedra św. Jakuba

7. Orneta, kościół śś. Jana Chrzciciela i Jana Ewangelisty

8. Reszel, zamek

9. Święta Lipka, zespół klasztorny Jezuitów

B) MUZEA

1. Elbląg, Muzeum Okręgowe

2. Lidzbark Warmiński, zamek - muzeum

3. Olsztyn, zamek - Muzeum Warmii i Mazur

4. Olsztynek, Muzeum Budownictwa Ludowego

5. Pranie nad Jez. Nidzkim, Muzeum K. I. Gałczyńskiego

6. Stębark k. Olsztynka, Muzeum Grunwaldzkie, pole bitwy z 1410 r.

C) INNE

1. Bisztynek, "Diabelski Kamień"

2. Gierłoż k. Kętrzyna, Wilczy Szaniec

3. Kadyny k. Tolkmicka, Dąb Jana Bażyńskiego

4. Kanal Elbląsko-Ostródzki, przejazd statkiem do Elbląga od pochylni Buczyniec

5. Krutyń k. Rucianego-Nidy, dolina Krutyni i jeziorka z pływającymi wyspami

6. Łyna k. Nidzicy, rezerwat "Źródła Łyny"

7. Olsztyn, planetarium i obserwatorium astronomiczne

8. Pieniężno, rezerwat "Dolina rzeki Wałszy"

9. Stańczyki, wiadukty w Puszczy Rominckiej

10. Śniardwy (rejs po jeziorze)

11. Wojnowo k. Rucianego-Nidy, cerkiew staroobrzędowców

15. Województwo wielkopolskie

A) ZABYTKI

1. Antonin k. Ostrowa Wielkopolskiego, pałac myśliwski

2. Bieniszew k. Konina, zespół klasztorny Kamedułów

3. Bralin k. Kępna, kościół Narodzenia NMP "Na pólku"

4. Gniezno, bazylika archikatedralna Wniebowzięcia NMP

5. Gostyń, zespół klasztorny Filipinów

6. Górka Klasztorna, pobernardyński zespół klasztorny

7. Kalisz, katedra św. Mikołaja

8. Kościan, kościół NMP Wniebowziętej

9. Ląd k. Konina, pocysterski zespół klasztorny

10. Leszno, kościół św. Mikołaja

11. Lubin k. Kościana, zespół klasztorny Benedyktynów

12. Obra k. Wolsztyna, pocysterski zespół klasztorny

13. Pawłowice k. Leszna, zespół pałacowy

14. Przemęt k. Leszna, kościół pocysterski

15. Rydzyna, zespół urbanistyczny i zamek

16. Sieraków, kościół NMP Niepokalanie Poczętej

17. Sulmierzyce k. Krotoszyna, ratusz

18. Tarnowo Pałuckie k. Wągrowca, kościół św. Mikołaja

19. Trzemeszno, kościół NMP i św. Wojciecha

20. Turew k. Kościana, zespół pałacowo-parkowy

21. Wągrowiec, kościół św. Jakuba

22. Wąsowo k. Nowego Tomyśla, zespół pałacowo-parkowy

23. Woźniki k. Grodziska Wielkopolskiego, zespół klasztorny Franciszkanów

B) MUZEA

1. Giecz k. Środy Wlkp., rezerwat archeologiczny

2. Gniezno, Muzeum Początków Państwa Polskiego

3. Gołuchów, zamek - muzeum

4. Kalisz, Muzeum Ziemi Kaliskiej

5. Konin-Gosławice, zamek - Muzeum Okręgowe

6. Kórnik, zamek - Muzeum Wnętrz Zamkowych, arboretum

7. Lednica, Ostrów Lednicki, Wielkopolski Park Etnograficzny

8. Rakoniewice k. Wolsztyna, Wielkopolskie Muzeum Pożarnictwa

9. Rogalin, zespół pałacowy - muzeum

10. Sieraków, Muzeum - Zamek Opalińskich

11. Szamotuły, Muzeum - Zamek Górków

12. Szreniawa k. Poznania, Muzeum Narodowe Rolnictwa i Przemysłu Rolnospożywczego

13. Śmiełów k. Jarocina, pałac - muzeum

14. Wolsztyn, skansen parowozów

C) INNE OBIEKTY

1. Gołuchów k. Kalisza, głaz św. Jadwigi

2. Pobiedziska, skansen miniatur

3. Stary Licheń k. Konina, sanktuarium maryjne z kościołem MB Bolesnej Królowej Polski

16. Województwo zachodniopomorskie

A) ZABYTKI

1. Białogard, kościół Narodzenia NMP

2. Kamień Pomorski, katedra św. Jana Chrzciciela

3. Kołobrzeg, katedra Wniebowzięcia NMP

4. Krąg k. Polanowa, zespół zamkowy

5. Pyrzyce, mury miejskie

6. Stare Drawsko, ruiny zamku

7. Stargard Szczeciński, kościół NMP Królowej Świata

8. Świdwin, zamek

9. Trzebiatów, kościół Macierzyństwa NMP

10. Tuczno k. Wałcza, zamek

B) MUZEA

1. Darłowo, zamek - muzeum

2. Kołobrzeg, Muzeum Oręża Polskiego

C) INNE OBIEKTY

1. Chojna, platan "Olbrzym"

2. Dolina Pięciu Jezior k. Połczyna Zdroju, rezerwat przyrody

3. Glinna k. Starego Czarnowa, ogród dendrologiczny

4. Siekierki, cmentarz wojenny

5. Trzęsacz k. Trzebiatowa, brzeg klifowy i ruiny kościoła

6. Tychowo k. Białogardu, głaz "Trygław"

7. Wałcz, ośrodek sportowy i most nad jeziorem Raduń

8. Zdbice k. Wałcza, fortyfikacje Wału Pomorskiego

9. Żydowo k. Polanowa, elektrownia pompowo-szczytowa (widok)

Obiekty krajoznawcze w regionach
województwo	miasta	parki narodowe	obiekty
						zabytki	muzea	inne	ogółem
Dolnośląskie	1	2	23	6	8	37
Kujawsko-Pomorskie	1	-	13	6	3	22
Lubelskie	1	2	13	8	9	30
Lubuskie	-	1	11	5	4	20
Łódzkie	-	-	15	8	8	31
Małopolskie	1	5	16	10	13	39
Mazowieckie	1	1	13	13	11	37
Opolskie	-	-	11	5	2	18
Podkarpackie	1	2	12	11	6	29
Podlaskie	-	4	7	6	9	22
Pomorskie	1	2	5	12	7	24
Śląskie	-	-	8	7	8	23
Świętokrzyskie	1	1	10	6	8	24
Warmińsko-Mazurskie	-	-	9	6	11	26
Wielkopolskie	1	1	23	14	3	40
Zachodniopomorskie	1	2	10	2	9	21
POLSKA	10	23	199	125	119	443

23

---