1. Systemy transportowe stosowane w górn. Podz. W ścianoym systemie eksploatacji

- kombajn→przenośnik zgrzebłowy ścianowy→przenośnik zgrzeb. podścianowy→przen. taśmowy oddziałowy →przenośniki zbiorcze transportu głównego( bezposrednio lub pośrednio) przez oddziałowe zbiorniki wyrównawcze lub transport szynowy.→transport pionowy(szybowy)

2. Sys. Transp. Stosowane w GP w filarowo -komorowym

MW→ładowarka→wozy odstawcze→krata lub kruszarka→przenośniki taśmowe→transport szybami (pionowymi)

3.opisać system transportowy w kopalni węgla kamiennego

W kopalni węgla kam. Stosujemy system ścianowy i urabianie mechaniczne, które wykonuje kombajn ścianowy lub strug ścianowy.

Kombajn scianowy-frezuje ściany większe i na asortyment drobny

Strug scianowy- podcina ścianę , bryły większe, mniej niszczy złoże, urabia ściany niższe

Kombajn scianowy(lub strug ścianowy)→przenośnik zgrzebłowy ścianowy→przenośnik zgrzebłowy podścianowy→przenośnik taśmowy→transport szynowy (transport główny)→transport pionowy(szybowy) na powierzchnię

4. Opisać system transportowy w kopalni rudy miedzi

MW→ładowarka→samochód→krata lub kruszarka→przenośniki taśmowe→transport szybami (pionowymi)

W systemach transportowych średniej i dużej wydajności i przy urabianiu materiałami wybuchowymi do ładowania urobku stosuje się ładowarki łyżkowe. Ruda transportowana jest w przodku ładowarkami łyżkowymi i odstawiana do oddziałowych zbiorników wysypowych, z których jest przeładowywana na wozy odstawcze. Rozładowana jest z nich do zbiorników wysypowych przez kratę, na której odsiewane są ziarna ponadwymiarowe. Dalej przenośnikami taśmowymi urobek jest transportowany do zbiorników podszybowych. Do rozbijania ziarn zatrzymanych na kracie stosuje się młoty hydrauliczne. Na powierzchnię urobek transportowany jest za pomocą przenośników taśmowych, w przypadku gdy jest to nie możliwe urobek ciągniony jest na powierzchnię skipami.

5. Syst. Transp. Stosowane w GP

W kopalni rudy miedzi

-MW→ładowarka→wozy odstawcze→krata lub kruszarka→przenośniki taśmowe→transport szybami (pionowymi)

-W kopalni węgla kam. Stosujemy system ścianowy i urabianie mechaniczne, które wykonuje kombajn ścianowy lub strug ścianowy.

Kombajn scianowy-frezuje ściany większe i na asortyment drobny

Strug scianowy- podcina ścianę , bryły większe, mniej niszczy złoże, urabia ściany niższe

Kombajn scianowy(lub strug ścianowy)→przenośnik zgrzebłowy ścianowy→przenośnik zgrzebłowy podścianowy→przenośnik taśmowy→transport szynowy (transport główny)→transport pionowy(szybowy) na powierzchnię

6. sys. transp stosowane w GP z upadowymi

7. Opisać środki transp. od przodka eksploatacji do zakładu przeróbczego w kopalni węgla kamiennego

- kombajn→przenośnik zgrzebłowy ścianowy→przenośnik zgrzeb. podścianowy→przen. taśmowy oddziałowy →przenośniki zbiorcze transportu głównego( bezposrednio lub pośrednio) przez oddziałowe zbiorniki wyrównawcze lub transport szynowy.→transport pionowy(szybowy)→transport szynowy lub przenośnik taśmowy

8. Urządzenia transp. stosowane w transp. głównym i oddziałowym w kopalniach węgla kamiennego

główne: przenośnik taśmowy, transport szynowy, wyciągi szybowe( za pomocą skipów)

oddziałowe: przenośniki zgrzebłowe, przen. taśmowe oddziałowe,

9. Urządzenia transportowe stosowane w transp. Głównym i oddziałowym w kopalniach rudy miedzi

oddziałowe: ładowarki łyżkowe, wozy odstawcze oponowe, zbiornik wysypowy z podajnikiem i kratą do rozbijania brył.

główne: przenośn. taśmowe, zbiorni przyszybowy z kruszarką i układem załadowczym kieszeni skipowych, szyb

10. Systemy transportowe stosowane w górnictwie surowców zwięzłych:

* MW→ładowarka lub koparka jednonaczyniowa→transport samochodowy→zakład przeróbczy.

*MW→koparka→samochód→kruszarka→ przenośnik taśmowy

11. Systemy transportowe w górnictwie odkrywkowym

zwięzłych:

* MW→ładowarka lub koparka jednonaczyniowa→transport samochodowy→zakład przeróbczy.

*MW→koparka→samochód→kruszarka→ przenośnik taśmowy

luźnych:

* koparki wielonaczyniowe→ przenośniki taśmowe→zwałowarka

* koparki wielonaczyniowe→ przenośniki→elektrownia

* koparki wielonaczyniowe→ transport

szynowy→elektrownia

* koparki wielonaczyniowe→ most przerzutowy→zwałowisko.

*MW→koparka jednonaczyniowa→ ładowanie

*MW→ładowarka→kosz zsypowy kruszarki

*MW→koparka→kruszarka→ przenośniki samojezdne.

*MW→koparka jednonaczyniowa→ samochody→kruszarnia wstępna→ przenośnik.

*MW→koparka jednonaczyniowa→ samochód→urządzenia dźwigowe→ samochód→zakład przetwórczy.

*Water Jet (cięcie wodą)→żurawie i dźwignice→zakład przetwórczy.

*koparki wielonaczyniowe→ przenośniki taśmowe (może być też transport szynowy)→elektrownia lub zwałowisko.

*koparki wielonaczyniowe→most przerzutowy (spełnia on rolę transportową i zwałowania).

*dragline→pryzma→samochody.

*UKŁAD PODSTAWOWY: koparka→ taśmociąg→zwałowarka.

12. Gdzie stosujemy systemy z kruszarkami wstępnymi

W kopalniach odkrywkowych surowców skalnych np. serpentynitów, bazaltów.

W kopalniach podziemnych np. rud miedzi

13. Systemy transportowe z kruszarkami wstępnymi

MW→koparki jednonaczyniwe→kruszarka wstępna→transport

14.Syst. transp. stosowane w GO przy urabianiu na bloki

W kopalniach w których urobek wydobywa się w blokach do transportu stosuje się dźwignice linotorowe. Jeżeli sytuacja pozwala to do transportu na powierzchnię używa się wyciągów. Bloki skalne są wówczas ładowane na platformy szynowe lub przyczepy oponowe i na nich są wywożone aż do zakładu przeróbczego o ile usytuowanie i głębokość na to pozwala.

-piły diamentowe

-dźwignice→samochód

-water jet→transport samochodowy

15. syst. Trans. Stosowane w źwirowniach i kopalniach piasku.

*KJ→samochód

*KW→przenośnik taśmowy

16. z jakimi środkami transportu mogą współpracować koparki wielonaczyniowe

*K.W→przenośnik taśmowy lub most przerzutowy, transport szynowy

17. z jakimi środkami transportu mogą współpracować koparki jednonaczyniowe

* KJ→zbiornik wysypowy→przenośniki taśmowe

*KJ→transport samochodowy

18. co to jest system transportowy

zbiór maszyn i urządzeń dobranych i funkcjonalnie połączonych dla spełnienia zadań transportowych. Zadania transportowe: przewóz urobku (kopaliny), przewóz materiałów i urządzeń, przewóz ludzi.

Skład systemu transportowego: maszyny transportowe, zbiorniki urobku, urządzenia przeładunkowe, urz. Towarzyszące maszynom transportowym.

Podział systemów transportowych:

1. tr. ciągły: przenośnikowy, hydrauliczny, pneumatyczny

2. transport cykliczny: szynowy (kolejowy), oponowy (samochodowy), linowy.

System monoblokowy: najstarszy system w syst. transportowym. Łączy od wyrobiska do zwałowarki. Jeżeli jeden jego element ulegnie awarii to cały system nie pracuje.

Rys

19. Od czego zależy wybór system transportowy

- rodzaj kopalni (odkrywkowa, podziemna, kopalnie rud i soli),

- rodzaj skał (zwięzłe, luźne),

- długości drogi transportowej. W górnictwie stosuje się transport ciągły i cykliczny. Transport ciągły (przenośniki taśmowe, zgrzebłowe, kubełkowe, ślimakowe, transport w rurociągach: przenośnik zgrzebłowy, transport pneumatyczny, hydrauliczny). Transport cykliczny (szynowy, linowy).

20. co to jest system maszynowy kopalni

Zbiór maszyn i urządzeń dobranych i funkcjonalnie połączonych tak aby spełniał zadania stawiane przez kopalnię (eksploatacja→dostarczenie do odbiorcy)

System maszynowy:

- system eksploatacji; - system transportu; - system przeróbki.

21. Systemy transportowe stosowane w górnictwie skał luźnych:

* koparki wielonaczyniowe→ przenośniki taśmowe→zwałowarka

* koparki wielonaczyniowe→ przenośniki→elektrownia

* koparki wielonaczyniowe→ transport

szynowy→elektrownia

* koparki wielonaczyniowe→ most przerzutowy→zwałowisko.

22. Systemy transportowe z transportem samochodowym

- SM (kombajn)→transp. samochodowy→składowisko (odbiorca)

- kop. jednonaczyniowa→transport samochodowy→składowisko

- Dragline→transp. samoch→zakład przeróbczy lub ładowarka

-koparka→samochód→kruszarka

→odbiorca

- MW→żurawie, dźwignice→samochód→zakład przeróbczy

- piła diamentowa→ładowarka, dźwignica→samochód→Z.P.

- MW→ładowarka→samochód→

krata, kruszarka→przen. taśmowy→transport szybami (pionowy)

23. zalety systemów z transpowych tem samochodowym.

-łatwość manewrowania i duża zwrotność

-możliwość pokonywania sporych wzniesień

-łatwość pokonywania krzywizn

-prosty sposób załadunku i wyładunku

-możliwość wyłączenia z ruchu tylko jednego niesprawnego pojazdu bez konieczności zatrzymywania całego systemu

-możliwość załadunku dużych brył skalnych

-łatwość doboru samochodu do wielkości ładowarek, kruszarek.

24. syst. Transp. z transportem przenośnikowym

*K.W→przenośnik→odbiorca

*KTZ→koparka→przenośnik →składowisko→elektrownia

*KW→przenośnik→zwałowarka→zwałowisko

*SM→przenośnik→składowisko(elektrownia)

* KJ→zbiornik wysypowy→przenośnik →składowisko

* MW→zbiornik wysypowy→przenośnik (przy niewielkich bryłach)→składowisko

*MW→KJ→kruszarka wstepna→przenośnik →ZP

* kombajn lub strug→przenośnik zgrzebłowy→przenośnik taśmowy→transp. szynowy→transp.szybami

kombajn→przenośnik zgrzebłowy ścianowy→przenośnik zgrzebłowy podścianowy→przenośnik taśmowy→skipami na powierzchnię

25. Systemy transportowe z transportem szynowym

kombajn lub strug→przenośnik zgrzebłowy→przenośnik taśmowy→transport szynowy→skipami na powierzchnię

System transportu cyklicznego w górnictwie podziemnym (w kamienny, rudy) najczęściej stosowany transport

26. gdzie stosujemy transport szynowy

W GO transport szynowy stosujemy najczęściej w kopalniach w których zachodzi konieczność przewozu dużej ilości urobku na znaczne odległości (powyżej 15 km). Jest on dotychczas jedynym środkiem transportującym piasek podsadzkowy z odkrywkowych wyrobisk, piaskowni do odległych niekiedy o kilkadziesiąt kilometrów kopalń węgla kamiennego. Jest stosowany również do przewozu różnych kopalin (węgiel brunatny, kruszywo) z KO do odbiorców odległych.

W GP rud transport ten jest transp. głównym. Zastosowanie jego zależy od wielkości wozów i nowoczesności rozwiązań oraz względów ekonomicznych.

27. z jakimi urządzeniami współpracuje transport szynowy

Urządzenia służące do transportu to:

- tabor kolejowy,

-droga kolejowa

Drogę tworzy tor będący zespołem dwóch równolegle ułożonych szyn o określonej odległości między nimi zwanej prześwitem.

28. co to jest monoblokowy system transportu

jest to układ złożony z jednego taśmociągu. Jest to najprostszy układ technologiczny w którym jedna koparka współpracuje z jednym taśmociągiem i jednym ogniwem odbierającym (zwałowisko, zbiornik). Systemy takie stosujemy zwykle przy dużych koparkach, uzyskujące wysokie wydajności. Układy te wykorzystywane są w systemach transportu taśmowego przerzutowego. Umożliwia to transport nadkładu z koparki na zwałowisko najkrótszą drogą.

29. opisać typowy system transportowy kopalni węgla brunatnego

Węgiel brunatny najcześciej urabiany jest za pomocą koparek wielonaczyniowych (kołowych lub łańcuchowych) w Polsce. Typowym środkiem transportu jest zaś transport przenośnikami (łączna długość w Polsce 540 km) i transport szynowy.

*KW→przenośnik taśmowy→ składowisko→elektrownia(ZP)

*KW→transport szynowy→ZP

*KW→most przerzutowy→ zwałowisko(typowy układ dla kopalni niemieckich).

Inne przykłady to współpraca z koparkami jednonaczyniowymi i SM (kombajn węglowy)

*SM→przenośnik taśmowy→ZP

*SM→transport samochodowy→ZP

*KJ→zbiorniki→przenośniki taśmowe→ZP

*KJ→transport samochodowy →ZP

30. co to są mosty przerzutowe, zastosowanie

Mosty przerzutowe są to przejezdne urządzenia transportowe, które łączą ze sobą piętra nadkładowe ze zwałowiskiem (wewnętrznym), za pomocą którego nadkład przemieszczany jest ponad wyrobiskiem najkrótszą drogą z miejsca urabiania na zwałowisko. Most może współpracować z 1 do 4 KW (zwykle łańcuchowymi). Jako środek transportu stosowane są wyłącznie przenośniki taśmowe. Systemy technologiczne transp. przerzutowego: *KW→most przerzutowy→zwałowarka; * koparka kołowa→przenośnik samojezdny; * koparka kołowa→zwałowarka. Zastosowanie: w kopalniach odkrywkowych węgla brunatnego (pierwszy w Niemczech w kopalni Babendorf)

31. opisać pracę dragline - przykłady zastosowań

Zgarniak (naczynie) jest zawieszone na linie podnoszonej. Naczynie jest opuszczane na ziemię. Za pomocą linki ciągnącej jest ciągnięte po gruncie. Naczynie ma tak dopasowany środek ciężkości, że jak się ciągnie je po ziemi to ono się wgłębia (wżyna) w grunt. Naczynie ciągnęte jest w stronę koparki i po jego napełnieniu jest podnoszone liną podnoszącą. Po podniesieniu klapa denna jest otwierana i urobek się wysypuje. Później znowu naczynie się opuszcza i znowu kopie. Dragline jest koparką jednonaczyniową, pracuje cyklicznie. Gdy kopie to linka podnosząca jest luźna a linka ciągnąca jest napięta. Jeśli nie kopie to jest odwrotnie.

Zastosowanie: kopalnie odkrywkowe, najlepiej dla gruntów słabo spoistych, lekkich. Dragline może współpracować z kruszarką, koszem zasypowym i taśmociągiem, transportem samochodowym lub szynowym. Jest koparką podsiębięrną (podpoziomowe).

32. typy kruszarek wstępnych ich lokalizcja w systemie transportowym

kruszarki: szczękowe (ruchoma szczęka), przewoźne, samojezdne, semistacjonarne, semisamojedne. Przewoźne są zbudowane na podwoziu nie mającym własnego napędu i holowane na miejsce pracy za pomocą ciągnika, samojezdne mają własny napęd, semisamojezdne nie mają własnego napędu ponieważ są przystosowane do dłuższej pracy w jednym miejscu.

33. systemy transportowe z transportem linowym

*MW→dźwignice,żurawie→samochód→ZP

*Water Jet→dźwignice, żurawie→samochód→ZP

* piła diamentowa→ samochód→ZP

34. systemy transportowe z dragline

Dragline (koparka zgarniakowa)→transport samochodowy→zwałowisko

35. jakie maszyny transportowe współpracują z dragline

Dragline może współpracować z kruszarką, koszem zasypowym i taśmociągiem, transportem samochodowym lub szynowym

36. systemy transportowe z kombajnami w górnictwie odkrywkowym

*SM( surface miner) →samochód→składowisko

*SM→transport taśmowy→składowisko (ZP)

37. Wady i zalety przenośników taśmowych

ZALETY: b. duże wydajności, długie trasy przenośników, łatwość pokonywania przeszkód terenowych, znaczne nachylenia trasy, lekka konstrukcja - mniejsze koszty inwestycyjne, małe opory ruchu (małe zużycie energii elektrycznej)

WADY: duże wymagania niezawodności w szeregowych układach przenośników, duże koszty taśmy: jej mała żywotność (wrażliwość na ostrokrawędziste bryły), zastosowanie do materiałów rozdrobnionych

38. Klasyfikacja przenośników taśmowych stosowanych w górnictwie

Podział przenośników:

1.profil poprzeczny taśmy

-z taśmą płaską

-z taśmą nieckową

-z taś.korytkową

-z taś.rurową (przenośniki rurowe)

2.kierunek ruchu taśmy

-z jednym kierunkiem ruchu

-rewersyjne

3.możliwość i sposób przemieszczania przenośnika

-stacjonarne stałe

a)ze stacją czołową stałą

b)ze stacją czoł.przejezdną:

-przesuwne; -przenośne;

-przejezdne:* wzdłużne, *przewoźne, *mostowe

-obrotowe

4.rodzaj napędu taśmy

-nieregularną prędkością jazdy

-z regularną prędkością jazdy

a)stopniowo; b)bezstopniowo

5.położenie przenośnika w kopalni

-odkrywkowej

a) poziome; b)łączące; c)pomocnicze

d)pochylniane

-podziemnej

a)odstawy oddzialowej; b)odstawy glównej; c)upadowej; d)powierzchniowej

39. Główne zespoły przenośnika taśmowego

1.Stacja czołowa: - napędowa, -nienapędowa, - stacja napinania taśmy

2.Stacja zwrotna: - napędowa; - nienapędowa.

3.trasa-

4. taśma

stacja czołowa- jest to zazwyczaj odrebna konstrukcja nośna z zamontowanymi na niej podzespołami, tworząc część czołową przenośnika. Gdy nosiwo nie jest odbierane na trasie, to zostaje ono zrzucone z przenośnika na stacji czołowej

stacja napinania taśmy- wyodrębniony jako zespół przenośnika , w przypadku gdy mechanizm napinający jest osadzony na odrębnej konstrukcji nośnej. Jeśli mechanizm napinający jest zamocowany na stacji czołowej lub zwrotnej, w przenośniku nie wyróżnia się stacji napinania.

Stacja zwrotna- jest to także odrębna konstrukcja nośna z zamontowanymi na niej podzespołami, tworzącymi część końcową przenośnika. Nosiwo jest najczęściej podawane na przenośnik właśnie na tej stacji.

Trasa przenośnika - składa się z konstrukcji nośnej i elementów podtrzymujących taśmę między stacją czołową i zwrotną.

Taśma - służy jednocześnie do podtrzymywania nosiwa i przenoszenia sił wzdłużnych, niezbędnych do pokonania oporów ruchu przenośniaka.

40. Budowa przenośnika taśmowego

Przenośniki taśmowe to środki transportu o zasięgu ograniczonym i ruchu ciągłym. Przenoszą nosiwo na powierzchni jednej taśmy, między dwiema taśmami lub wewnątrz taśmy zamkniętej. Taśma tworzy cięgno bez końca, napędzane bezpośrednio bębnem lub bębnami napędowymi.

W górnictwie stosujemy najczęściej przenośniki taśmowe z taśmą nieckową.

1.Taśma- która przewija się przez bęben zrzutowy, oraz zwrotny, zmieniając na nich kierunek biegu. 2.Bęben zrzutowy. 3.Bęben zwrotny. 4.Zestawy krążnikowe - które podpierają taśmę.

5.Mechanizm napinający -utrzymuje napięcie taśmy i dopuszczalne jej zwisy między krążnikami. 6.Kosz zasypowy -zapewnia poprawne układanie się nosiwa na taśmie. 7.Urządzenia czyszczące.

41. co to są przenośniki rewersyjne - zakres zastosowania

42.Idea przeniesienia napędu w przenośniku

taśma przewraca się przez bęben zrzutowy oraz zwrotny zmieniając na nich kierunek biegu. Bęben zrzutowy i zwrotny. Zestawy krążnikowe które podtrzymują taśmę. Najważniejszy jest mechanizm napinający - utrzymuje napięcie taśmy i dopuszczalny jej zwis między krążnikami . natomiast kosz zsypowy zapewnia poprawne układanie się nosiwa na taśmie. Aby napęd mógł być przeniesiony na taśme muszą istnieć siły w taśmie: wchodząca na bęben i schodząca z bębna. Taśma musi mieć największą powierzchnię wspólną (styku), ważny jest kąt opasania. Aby napęd był przeniesiony masa musi być; - siły; - kąta opasania (alfa); kąt tarcia im najwyższy między taśmą a bębnem.

S₁/S₂=e

43.Sprzężenie cierne

wykorzystywane jest w przenośnikach taśmowych z bębnem napędowym do przekazywania napędu z bębna napędowego na taśmę. Warunek sprzężenia ciernego wymaga ażeby w żadnym stadium pracy przenośnika siły w taśmie nie obniżyły się poniżej minimalnych wartości dopuszczalnych

(S_2u)_min= ku⋅Pu/e^uα - 1 [N]

(S_2r)min=kr⋅Pr/ e^uα - 1 [N]

ku- wsp. Zabezp. Przed poślizgiem podczas ruchu ustalonego

Pu - siła obwodowa; e^ul- wartość zależna od wsp. Tarcia i kąta opasania; kr- wsp. Zabezpieczający przed poślizgiem podczas rozruchu; Pr- siłaobwodowa w czasie rozruchu.

44. Na czym polega przekazanie napędu w przenośnikach taśmowych

Zadaniem napędu jest wprawienie w ruch taśmy i utrzymanie żądanej prędkości w czasie ruchu ustalonego. Ponadto zespół napędowy może być wykorzystywany do hamowania taśmy w czasie zatrzymywania przenośnika lub w celu utrzymania jej w spoczynku po wyłączeniu napędu (w przenośnikach pochyłych). Najczęściej napęd przenoszony jest na taśmę za pomocą tarcia. Powszechnie stosowany jest napęd bębnowy. Siła tarcia przenoszona na bębnie napędowym zależy od różnicy ciśnień wewnątrz i na zewnątrz bębna; tym samym napęd nie jest zbyt wrażliwy na zmiany napięć w taśmie.

45. Podział taśm i ich właściwości

PODZIAŁ TAŚM:

I ze względu na materiały rdzenia i okładek

- tekstylne (rdzeń jest tkaniną),

- rdzeń stalowy (linki stalowe).

II Taśmy tkaninowe TK

- wieloprzekładkowe rdzeń z kilku przekładek ułożonych jedna nad drugą, od 3 do 6 przekładek, odporne na przecięcia, przebicia, dosyć sztywne, mogą się rozwarstwiać, duża elastyczność, taśmach o dużej wytrzymałościstosuje się przekładki poliestrowo - poliamidowe - nici osnowy wkonane są z poliestru, a wątku z poliamidu, produkuje się również taśmy wykonane całkowicie z poliamidów, stosuje się w przenośnikach małej długości,

- jednoprzekładkowe stosuje się przekładki wielowarstwowe jednolicie tkane (przędinowe), przekładki z prostoliniowo ułożoną osnową i przekładki kordowe, dobrze układają się w nieckę, duża wytrzymałość na przecięcia, przebicia, odporne na uszkodzenia mechaniczne

- dwuprzekładkowe - dwie przekładki odzielone warstwą gumy lub PCV jako warstwy amortzującej (odporność na przebicia zwiększona ),

- aramidowe i polietylenowe (wysoka wytrzymałośc przy małych gęstościach, wysoki moduł sprężystości, odporne na korozję i trudnopalne),

- kordowe - jednoprzekładkowe (taśmy najcieńsze, mała odporność na przebicia i przecięcia, możliwość zastosowania grubych okładek do cienkiego rdzenia ).

III Taśmy stalowe St

bardzo wysoka wytrzymałość, małe wydłużenie, dobre układanie się w nieckę, zastosowanie w przenośnikach b. długich, o dużych wydajnościach i dużych obciążeniach, wadą jest niebezpieczeństwo przecięcia taśmy wzdłużnego.

IV Taśmy trudnopalne (nie powoduje pożaru przy zablokowaniu taśmy, nie spowoduje rozprzestrzeniania się pożaru wzdłuż przenośnika )

46. . charakterystyka mater. Stos. Do produkcji taśm

47. charakterystyka mater. Stos. Do produkcji okładek taśm mieszanki gumowe, których podstawę stanowi kauczuk naturalny , aby zmniejszyć palność okładek stosuje się antypireny, które pogarszają własności wytrzymałościowe, stosuje się również gumę chloropenową, polichlorek winylu, gumę wykonaną na bazie kauczuku butylowego.

Okładki są produkowane w trzech odmianach z gumy, głównie na podstawie kauczuków naturalnych, odporne na działanie olejów mineralnych i tłuszczy, odporne na działanie podwyższonych temperatur, umożliwiając transport nosiwa do temperatury + 180⁰ C, trudnopalne przeznaczone do pracy w górnictwie podziemnym.

48.Materiały stosowane do budowy rdzenia taśmy

obecnie stosowane są dwa typy rdzeni: tkaninowy i stalowy. Rdzenie w taśmach tkaninowych wykonuje się z włókien naturalnych lub sztucznych, obecnie najczęściej całkowicie syntetycznych.

Na rdzenie stosuje się: bawełnę B, włókna celulozowe Z, jedwab wiskozowy R, poliamid P, poliester E, aramid D, włókna polietylenowe, włókna szklane G.

W taśmach z rdzeniem stalowym stosuje się rdzenie z linek stalowych, kordu stalowego, taśmy stalowej.

49.budowa taśmy przenośnikowej

- rdzeń odpowiedz. za przeniesienie sił wzdłużnych (wytrzymałość wzdłużna), odporność na działanie sił mechanicznych,

- okładka nośna - część po której transportujemy,

- okładka bieżna - styka się z bębnami, krążnikami,

- obrzeża taśmy,

- przekładki ochronne, które występują w niektórych typach taśm.

rysunek

Taśma jest elementem najdroższym i o najmniejszej trwałości.

50.WYMAGANIA STAWIANE TAŚMOM PRZENOŚNIKOWYM

Taśma musi mieć dostateczną wytrzymałość wzdłużną i poprzeczną, ażeby bez uszkodzeń mogła przejąc obciążenia powstające przy spadku urobku w urządzeniu przesypowym oraz przy przemieszczaniu nosiwa przez zestawy krążnikowe a także żeby przenieść siły przekazywane na nią na bębnach napędowych przez napęd przenośnika. Równocześnie jednak musi być dostatecznie elastyczna ażeby poprawnie układać sięw nieckę i umożliwiać zastosowanie bębnów o nienadmiernie dużych średnicach, nie może być zbyt wiotka, żeby nie załamywała się między krążnikami.

Taśma musi być trwała, odporna na przebicia, uszkodzenia mechaniczne i ścieranie, niewrażliwa na wpływy atmosferyczne. Jej powierzchnia powinna mieć możliwie najmniejszą przyczepność do urobku.

51. Jakie zadania spełnia taśma przenośnikowa?

służy do podtrzymywania nosiwa i przenoszenia go wzdłuż przenośnika .

zadaniem taśmy jest przenoszenie sił wzdłużnych niezbędnych do pokonania oporów ruchu, gdy przenośnik nie ma odrębnego cięgna pędnego.

52,Charakterystyka i zastosowanie taśm z linkami stalowymi

umożliwiają osiągniecie najwyższych wytrzymałości przy bardzo małych wydłużeniach wzdłużnych. Rdzeń stanowią zwulkanizowane w gumie linki stalowe ułożone równolegle o osi głównej taśmy. Kolejno układa się linki prawo i lewoskrętne . Wytrzymałość taśmy zależy od wytrzymałości i podziałki linek. Stosuje się dwa różne gatunki gumy dla uzyskania wymaganych własności. Warstwę wewnętrzną, stykającą się bezpośrednio z linkami, wykonuje się taśmy o wysokiej wytrzymałości na rozrywanie i ścinanie oraz odznaczającej się dobrą przyczepnością do linek. Warstwy zewnętrzne , stanowiące okładki taśmy, wykonuje się z gumy o odpowiedniej wytrzymałości na ścieranie i przebicie. Zastosowane są linki siedmiosplotowe, splotki są wykoane z siedmiu, dwunastu lub dziewiętnastu drutów. Dużym problemem przy eksploatacji są przecięcia. Zalety: znaczne mniejsze wydłużenie trwałe, możliwość uzyskania głębokiej niecki, niższe koszty konserwacji i napraw, większa trwałość taśm również w przenośnikach krótkich, stosunkowo łatwa i tania regeneracja.

53.Charakterystyka i zastosowanie taśm tekstylnych

Taśmy tkaninowe TK

- wieloprzekładkowe rdzeń z kilku przekładek ułożonych jedna nad drugą, od 3 do 6 przekładek, odporne na przecięcia, przebicia, dosyć sztywne, mogą się rozwarstwiać, duża elastyczność, taśmach o dużej wytrzymałościstosuje się przekładki poliestrowo - poliamidowe - nici osnowy wkonane są z poliestru, a wątku z poliamidu, produkuje się również taśmy wykonane całkowicie z poliamidów, stosuje się w przenośnikach małej długości,

- jednoprzekładkowe stosuje się przekładki wielowarstwowe jednolicie tkane (przędinowe), przekładki z prostoliniowo ułożoną osnową i przekładki kordowe, dobrze układają się w nieckę, duża wytrzymałość na przecięcia, przebicia, odporne na uszkodzenia mechaniczne

- dwuprzekładkowe - dwie przekładki odzielone warstwą gumy lub PCV jako warstwy amortzującej (odporność na przebicia zwiększona ),

- aramidowe i polietylenowe (wysoka wytrzymałośc przy małych gęstościach, wysoki moduł sprężystości, odporne na korozję i trudnopalne),

- kordowe - jednoprzekładkowe (taśmy najcieńsze, mała odporność na przebicia i przecięcia, możliwość zastosowania grubych okładek do cienkiego rdzenia ).

1. system monoblokowy - najprostszy system w systemie transportowym. Łączy od wyrobiska do zwąłowarki. Jeżeli jeden element tego systemu ulegnie awarii to cały system nie pracuje.

54.Charakterystyka i zastosowanie taśm wieloprzekładkowych

- wieloprzekładkowe rdzeń z kilku przekładek ułożonych jedna nad drugą, od 3 do 6 przekładek, odporne na przecięcia, przebicia, dosyć sztywne, mogą się rozwarstwiać, duża elastyczność, taśmach o dużej wytrzymałości stosuje się przekładki poliestrowo - poliamidowe - nici osnowy wkonane są z poliestru, a wątku z poliamidu, produkuje się również taśmy wykonane całkowicie z poliamidów, stosuje się w przenośnikach małej długości,

55.CHARAKTERYSTYKA I ZASTOSOWANIE TAŚM JEDNOPRZEKŁADKOWYCH

W taśmach jednop. stosuje się a)przekładki wielowarstwowe jednolicie tkane (przędzinowe), przekładki z prostoliniowo ułożoną osnową i b)przekładki kordowe.

Ad a) charakteryzują się wysoką odpornością na przebicia i mniejszą od innych taśm wrażliwością na uszkodzenia mechaniczne. Ad b) odznacają się mniejszym wydłużeniem wzdłużnym i lepszym wykorzystaniem przekroju powierzchni użytecznej w porównaniu z wieloprzekładkowymi taśmami z rdzeniem wykonanym z tego samego tworzywa, ale wadą jest mniejsza wytrzymałość na przebicia niż taśm wieloprzekładkowych.

Taśmy jednoprzekładkowe stosuje się w przenośnikach krotkich i średniej długości, zwłaszcza w tych, które przenoszą urobek zawierający duże bryły o ostrych krawędziach. Taśmy jednoprzekładkowe produkuje się o wytrzymałości do 400

kN/ m.

56. charakterystyka i zastosowanie taśm kordowych

taśmy kordowe, w których rdzeń utworzony jest równolegle ułożonego kordu poliestrowego lub aramidowego, odznaczają się podobnymi własnościami jak taśmy z osnową prostoliniową. Ponieważ jednak w rdzeniu brak jest wątku, wytrzymałość tych taśm na przebicie jest mała. Nici wiążące stosowane do ustalenia wzajemnego położenia kordu praktycznie nie mają większego wpływu na wytrzymałość poprzeczną rdzenia. Konieczne jest więc stosowanie przekładek ochronnych.

- kordowe - (taśmy najcieńsze, mała odporność na przebicia i przecięcia, możliwość zastosowania grubych okładek do cienkiego rdzenia

57.Charakterystyka taśm dwu przekładkowych

taśmy te należą do grupy taśm z rdzeniem tkaninowym; dwie przekładki odzielone warstwą gumy lub PCV jako warstwy amortzującej (odporność na przebicia zwiększona ), 1500 kN/ m. (węgiel kamienny, porty, składowiska)

58.TAŚMY TRUDNOPALNE I ZWYKŁE

Taśmy stosowane w kopalniach mogą być źródłem pożaru. Dla przenośników przeznaczonych do pracy w warunkach szczególnego zagrożenia, np. w podziemnych kopalniach węgla kamiennego muszą być stosowane taśmy trudnopalne (nie powoduje pożaru przy zablokowaniu taśmy i przy obracającym się bębnie mimo podwyższenia się temperatury taśmy i bębna; nie spowoduje rozprzestrzeniania się pożaru wzdłuż przenośnika w warunkach powstania zagrożenia pożarowego spowodowanego przez uszkodzone łożysko, zatarty krążnik, tarcie taśmy o konstrukcję przenośnika, przez hamulec albo miał węglowy; w przypadku powstania silnego ogniska pożarowego, np. wskutek pożaru oleju, węgla, drewna, taśma nie będzie paliła się szybciej niż palące się materiały i poza ogniskiem pożaru ulegnie samoczynnemu zgaszeniu). Natomiast taśmy łatwopalne (mogą zapalić się, ale dopiero po zatrzymaniu taśmy; przyczyną może być ciepło powstające w wyniku tarcia obracającego się bębna napędowego o stojącą taśmę, przy czym zapala się rdzeń taśmy po zniszczeniu okładki; jest mało prawdopodobne powstanie pożaru wskutek tarcia taśmy o stałe części konstrukcji; w górnictwie rud źródłem pożaru mogą być ściery gumy zdarte z krawędzi taśmy ocierającej się o elementy konstrukcji nośnej).

59. Jakie własności taśm są badane

Znormalizowane:

- wytrzymałość na rozciąganie,

- wydłużenie i zerwanie

• wydłużenie sprężyste,

• wydłużenie trwałe

- wytrzymałość na rozwarstwienie,

- ścieralność:

• gumy,

• okładek

- badanie samej gumy,

• zdolność układania się taśmy w nieckę.

Wytrzymałość taśmy na rozciąganie

Podstawą do określenia wytrzymałości taśmy tkaninowej na rozciąganie jest próba zrywania. Badania przeprowadza się na próbkach wyciętych wzdłuż i poprzek taśmy, ażeby określić wytrzymałość w kierunku osnowy i wątku. W taśmach ze stalowymi linkami przeprowadza się próbę na zerwanie linek.

Wytrzymałość na rozwarstwienie.

Wielowarstwowa struktura taśmy opiera się na odpowiedniej sklejności między poszczególnymi warstwami. Sklejność nie może być zbyt niska, gdyż spowoduje to rozwarstwienie przekładek między sobą lub okładek od rdzenia taśmy w czasie eksploatacji. Za wysoka sklejność okładek z rdzeniem i między przekładkami jest niepożądana ze względu na trudności w przygotowaniu złącza.

Badania nie znormalizowane

- odporność na przebicia i przecięcia.

Trwałość taśmy

W praktyce stosuje się wiele wzorów empirycznych do obliczania trwałości taśm. Szerokie zastosowanie komputerów umożliwiło zastosowanie do obliczeń trwałości taśm znacznie precyzyjniejszych metod, m.in. symulacji procesu zużycia. Opracowany model symulacji umożliwia również obliczenie trwałości taśm z linkami stalowymi. Model symulacyjny oparto na następujących założeniach: uszkodzenia taśm powstają w wyniku ścierania okładek, obrzeży i przebić, na stan taśmy ma wpływ spadający urobek.

60. Jakie własności decydują o jakości taśm tekstylnych

61. Jakie własności decydują o jakości taśm tekstylnych

62. Budowa toru kolejowego

Przy budowie toru należy dążyć do tego, aby promienie łuków były możliwie duże, gdyż pozwala to na zwiększenie prędkości jazdy pociągów. Duże promienie łuków zwiększają jednak rozmiary robót ziemnych.

Pochylenie trasy również nie powinno być zbyt duże z powodu zwalniania pociągu. Małe pochylenie zwiększa rozmiar robót wykonywanych przy budowie torów.

-Prześwit toru - odległość między wewnętrznymi powierzchniami szyn mierzona prostopadle do osi toru

63. Elementy kolei kopalnianej

-szyny - są podstawowym elementem toru kolejowego. Muszą odznaczać się dużą sprężystością oraz odpornością na ścieranie. W K.O. stosuje się szyny o długości 4-30 m.

-złącza stykowe - służą do połączenia szyn w jeden tok

-złącza mocujące - do przytwierdzenia szyn do podkładów w celu zachowania stałego prześwitu torów

64. Rodzaje wozów kopalnianych

podział ze względu na:

przeznaczenie

-osobowe

-urobkowe

-transportowe

-wozy specjalne i przeciwpożarowe

charakter przemieszczania

-niesamojezdne

-samojezdne

liczbę osi:

-dwuosiowe

-czteroosiowe

-wozy na wózkach dwuosiowych

pojemność

-małe - do 1,5 m³

-średnie - do 3,0 m³

-duże - od 3,0 m³

konstrukcję skrzyni i sposób wyładunku wozów urobkowych

-ze skrzynią sztywno zamocowaną do ramy podwozia(opróżnianie przy pomocy wywrotu)

-ze skrzynią zawiasowo zamocowaną do podwozia i podnoszonym bokiem skrzyni, wypróżniane przez nachylenie skrzyni

-ze skrzynią mającą odchylne dno, przez które następuje opróżnienie wozu

-ze skrzynią mającą odchylane ścianki boczne i nachylone dno, opróżniane przez odkrycie ścianek bocznych.

65. Zasada pracy wozu samowyładowczego

Rozładunek wozu samowyładowczego odbywa się podczas przejazdu z prędkością do 1m/s przez krzywkę wyładowczą. Najbardziej rozpowszechnione są krzywki o długości 7-8 m. i wysokości do 1,5m., które wyposażone są w zwrotnice wjazdowe z napędem. ręcznym, sprężynowym, lub pneumatycznym. Zwrotnice dla krążka wyładowczego są odsuwane od torów w czasie przejazdu lokomotywy lub pustych wagonów.

66 Sposoby rozładowywania wozów kopalnianych

Z wozów małych i średnich najpowszechniejsze zastosowanie znalazły wozy ze sztywną skrzynią .

Na poziomach kopalnianych, z których ciągnienie urobku odbywa się tylko skipami, korzystniejsze jest zastosowanie wozów samowyładowczych. Cechą tych wozów jest wyładunek w ruchu.

Rozróżnia się dwie zasadnicze grupy wozów urobkowych z otwieranymi bokami:

-z wyładunkiem przy najeździe krążka rozładowczego na specjalnej budowy krzywkę wyładowczą (wozy typu Granby)

-z wyładunkiem przy wykorzystaniu półwywrotu; w tego typu wozach wymagany jest obrót samej skrzyni lub całego wozu o kąt 45-55° w zależności od transportowanego materiału.

67. wymagania dotyczące wozów osobowych (transport szynowy)

Wyróżniamy wozy osobowe przeznaczone do transportu załogi w wyrobiskach poziomych i silnie nachylonych. W wyrobiskach pochyłych należy stosować osobowe wozy pochylniane, wyposażone w specjalne amortyzujące sprzęgi, oraz w hamulce wyzwalane na drodze mechanicznej w razie zerwania sie liny. Do akcji ratowniczej przeznacza sie wozy sanitarne. Do kompletu tych wozów należą nosze, zaczepy na butlę z tlenem, siedzenia odchylne. Wóz wyposażony powiniem być w hamulec ręczny orza mechaniczną sygnalizacje akustyczną.

68. Podział lokomotyw kopalnianych

Podział ze względu na:

spełniane zadania transportowe

-lokomotywy transportu głównego (wskaźnik wielkości powyżej 110Mg kW)

-lokomotywy pomocnicze (wskaźnik wielkości poniżej 110 Mg kW)

rodzaj energii napędzającej lokomotywę:

-lokomotywy elektryczne przewodowe

-elektryczne akumulatorowe

-pneumatyczne

-elektryczne przewodowo akumulatorowe

-spalinowe; spalinowo - peumatyczne; spalinowo - hydrauliczne

sposób zasilania:

-niezależne - akumulatorowe, pneumatyczne, spalinowe

-zależne - przewodowe, przewodowo - kablowe

zabezpieczenie przeciwwybuchowe:

-GE - w pomieszczeniach ze stopniem zagrożenia „a”

-BW - stopnie zagrożenia „a” „b”

-BM

69 Charakterystyka lokomotyw elektrycznych:

Zalety:

-niskie koszty eksploatacyjne

-duża siła pociągowa

-dobre przyspieszenie

-duża prędkość jazdy

-dobre warunki pracy

Wady:

-zależność od sieci trakcyjnej, szczególnie kłopotliwa przy torach przesuwnych

-wysokie nakłady inwestycyjne

-zagrożenie porażeniem prądem

W czasie jazdy energia niezbędna do ruchu pobierana jest z trakcji elektrycznej. Zasięg lokomotywy elektrycznej przewodowej ograniczony jest rozpiętością sieci trakcyjnej.

Każda lokomotywa elektryczna przewodowa składa się z 2 części: mechanicznej i elektrycznej.

W lokomotywach kopalnianych powszechnie stosowane są silniki prądu stałego.

70 Charakterystyka lokomotyw akumulatorowych

Lokomotywy tego typu budowane są w różnym wykonaniu jako lokomotywy transportu głównego i pomocniczego. Zasięg ograniczony jest pojemnością baterii akumulatorów. W celu zwiększenia zasięgu stosuje się lokomotywy z tendrem, na którym znajduje się dodatkowa bateria akumulatorów połączona przewodem z lokomotywą, lub wykorzystuje się lokomotywy przewodowo - akumulatorowe. Te ostatnie na pewnych odcinkach czerpią energię z akumulatorów lub przewodu jezdnego. Jeżeli warunki bezpieczeństwa pozwalają stosuje się je, i ładowanie akumulatorów odbywa się w czasie jazdy przewodowej. Podstawowym źródłem energii w lokomotywach akumulatorowych są akumulatory ołowiowe lub zasadowe. Sprawność akumulatorów ołowiowych wynosi 75-80%. Baterie akumulatorów składają się z 20-90 ogniw. Najczęściej stosowane jest napięcie 72 V.

71 Charakterystyka lokomotyw pneumatycznych:

W lokomotywach tego typu do wykonania pracy wykorzystuje się energię powietrza sprężonego. Podstawowymi elementami tych lokomotyw są butle sprężonego powietrza, silniki pneumatyczne, przekładnia mechaniczna. Lokomotywy wyposażone są w dwa jednocylindrowe lub jeden wysokoobrotowy wielocylindrowy silnik pneumatyczny o mocy 20-70 KM. Lokomotywy pneumatyczne ze względu na swoje wady (mała wydajność i zasięg transportu, bardzo niska sprawność ogólna, duże zużycie powietrza sprężonego) są sporadycznie używane.

72. Charakterystyka lokomotyw spalinowych.

-źródło energii porusza się wraz z lokomotywą, co daje jej dużą swobodę ruchową

-istnieje możliwość ich przeciążenia

-duże bezpieczeństwo pracy z uwagi na brak gołego przewodu jezdnego

-łatwość budowania jednostek o dużej mocy i prędkości jazdy

-możliwość pracy a większych pochyleniach tras

73. Opory ruchu pociągu

Przez pojęcie oporów ruchu rozumie się zespół sił zewnętrznych przyłożonych do pociągu w kierunku jego ruchu lecz ze zwrotem przeciwnym w stosunku do siły pociągowej

w-opór jednostkowy właściwy

W - opór całkowity

W zależności od czynnika przeciwstawiającego się ruchowi opór ruchu składa sie z następujących:

1. opór biegu - występuje zawsze gdy pojazd znajduje się w ruchu, opór zasadniczy (podstawowy)

2. opór wzniesienia - dodatkowy opór przeciw biegowi pociągu poruszającego się ze stałą prędkością po torze prostym.

3. opór łuku

4. opór przyśpieszenia - wystepuje gdy pojazd rusza albo gdy się zatrzymuje.

74. Zasadnicze urządzenia wyciągu szybowego

wieże szybowe, maszynownia z wyciągnikami, naczynia wydobywcze, liny nośne, liny wyrównawcze. Szyby mogą być: wydobywcze, wentylacyjne, wielofunkcyjne.

Wyciąg szybowy - maszyna, napęd, naczynia wydobywcze, liny. Wyciągi szybowe:

a) jednolinowe :bębnowe, babinowe(stosowane przy drążeniu szybu), z bębnem pędnym tzw, linopędnią,

b) wielolinowe

Jednolinowe bębnowe- lina na stale przymocowana jest do bębna (obrót bębna powoduje nawijanie się liny - naczynie wjeżdża do góry i jednoczesne odwijanie drugiej liny drugiego naczynia - zjeżdża w doł), lina tworzy pętlę, dzięki warunkowi sprzężenia ciernego nastepuje przeniesienie napędu. Wielolinowe - naczynia zawieszone kilkoma linami (np, 4, 8, 2).

75. Wyciągi wydobywcze

maszyna + napęd+ naczynia wydobywcze + liny

rodzaje wyciągów szybowych:

a) ze względu na rodzaj ruchu: - ciągłym, - przerywanym,

b) z uwagi na rodzaj naczynia: - klatkowe wyciągi, skipowe

c)z uwagi na rodzaj napędu: - parowe, - hydrauliczne, - elektryczne,

d) z uwagi na rodzaj organu pędnego: - bębnowe, - z kołem pędnym albo z bobiną

e) z uwagi na umieszczenie maszyny: - wieżowe, - z maszyną poziomową,

f) z uwagi na liczbę naczyń wydobywczych: -podwójne, pojedyńcze

76. Ogólna charakterystyka zbrojenia szybowego

1. prowadniki elastyczne (linowe)- cechuje łatwośc utrzymania, duża trwałość, krótki czas zakładania ich w nowym szybie, niski koszt. Prowadzenie naczyń wydobywczych jest miękkie, bez wstrząsów i trwałych uderzeń, możliwe jest zastosowanie dużych prędkości jazdy, a spokojny bieg naczyń sprzyja trwałości liny nośnej.

2. prowadniki drewniane - umocowuje sie na stalowych dźwigarach szybowych. Najczęsciej wykonuje się z drewna sosnowego. Wymaga się od drewna dużej wytrzymałości, odporności na wilgoć, niepęcznienia i nieskręcania się.

3. prowadniki stalowe sztywne

4. opory ruchu i uderzenia- naczynia wydobywcze ślizgające się po prowadnikach muszą pokonać opory tarcia, które zależą od docisku i współczynnika tarcia.

77. Prowadzenie naczyń w szybie

NACZYNIA WYDOBYWCZE:

- klatki (ludzi, maszyn),

- skipy, - kubły, - skipoklatki,

Prowadzenie naczyń w szybie:

* sztywne (przymocowanie do zbrojenia szybu, prowadnice - przymocowane do naczyń wydobywczych), lżejsze, malo trwale, większe drgania.

* elastyczne - prowadniki linowe.

Prowadzenie elastyczne odbywa się za pomocą lin, liny prowadnicze montowane są w głowicy wieży. Daje to zmniejszenie konstrukcji szybu, lżejsza, tańsza, szybsze wykonanie szybu, mniejsze obciążenie, szybsze przygotowanie szybu do eksploatacji, łagodne prowadzenie, duża żywotność. Wady: większe obciążenie głowicy wieży, większe odległości miedzy naczyniami, większe głębokości rząpi

Prowadniki:

a) drewniane: lżejsze od stalowych, tańsze, szybko wymienialne, mało trwałe, wykruszanie, stosowane przy małych prędkościach w starych lub płytkich kopalniach,

b) stalowe- cięższe zbrojenie szybu, droższe, płynna jazda, większy udźwig.

Prowadnice:

- ślizgowe, - toczne, - krążkowe.

78. Charakterystyka wież szybowych

wieże:

1) zastrzałowe- konstrukcja: trzon prowadniczy, pomosty, głowica wieży (w niej koła kierujące i maszynownia).

Z wieżami szybowymi zastrzałowymi mamy do czynienia wtedy, gdy maszyna wyciągowa znajduje się poza wieżą.

-konstrukcja stosunkowo lekka,

-zastrzał służy do zrównoważenia sil pochodzących od naciągu liny.

2) kozłowe- gdy mamy dwie wieże, dwa zastrzały i dwie maszyny wyciągowe wówczas mamy do czynienia z wieżami dwustrzałowymi tzn, kozłowymi.

3) basztowa- ( wolno stojąca), maszyna wyciągowa umieszczona w głowicy wieży; wieże mogą być obudowane, co wpływa bardzo korzystnie, ponieważ oddziela trzon prowadnicy od czynników atmosferycznych, nie powoduje zlodowacenia. Obudowy nie stosuje się, gdy istnieje niebezpieczeństwo wybuchu gazowego.

79. Wiadomości ogólne o naczyniach wydobywczych

1. klatki (ludzi, maszyn),

2. skipy, 3. kubły, 4. skipoklatki,

ad 1) transport ludzi, maszyn, (urządzenia i urobek transportowane w wagonach, klatki kilkupoziomowe do 6 ),do transportu urobku i skały płonej.

Ad) 2 skip - kubeł górą załadowywany, dołem rozładowywany, prędkość 16 m/ s. Skipy rudne- długie, skipy węglowe- krótkie, a szerokie, aby z węgla nie robił się miał. Skipy wywrotne załadowywane i rozładowywane tą sama stroną. Skipy wychylne- w czasie rozładunku o kilka stopni wychylony.

Ad) 3 kubły- stosowane tylko podzas drążenia szybu.

Ad) 4 połączenia klatek i skipu w Polsce nie stosowane.

80. Zawiesia lin nośnych, budowa zawiesia

Element łączący naczynie z liną nośna nazywamy ZAWIESIA. Stosowane ze współczynnikiem bezpieczeństwa równym 10 (bardzo wysokim)

Rys

Zawiesia wielolinowe, gdy 4 liny trzymają jedno naczynie, wówczas mamy układ z dźwigniowym układem wyrównawczym.

81. Rodzaje maszyn wyciągowych

MASZYNY WYCIĄGOWE:

1) elektryczne

- z silnikami obcowzbudnymi prądu stałego, zasilane z przetwornic w układzie Leonarda, zasilane z przekształtników tyrystorowych,

2) hydrauliczne- silniki asynchroniczne pierścieniowe napęd jest odpowiedzialny za ruch i odtwarzanie odpowiedniego diagramu prędkości, mają niezawodne sterowanie , dużą sprawność elektryczna, końcowy etap ze stalą prędkością.

3) parowe (nie stosowane)

UKŁAD LEONARDA-jest to układ silników; skład: prądnice, silnik trójfazowy, oporniki w zwojnicy sterującej. Obroty silników prądu stałego od 30 do 100 obrotów na minutę (silniki nie mają przekładni).

Zalety: duża zdolność regulacji przy małych stratach energii, dokładna regulacja obrotów i momentu w poszczególnych fazach, możliwość hamowania z oddaniem prądu do sieci, układ nawrotny i duża stateczność pracy.

Wady spore nakłady inwestycyjne, duże układy, duże obciążenia statyczne i dynamiczne.

UKŁAD TYRYSTOROWY:

Zalety: rozruch i hamowanie maszyny wyciągowej jest łatwe, małe rozmiary, montowanie w głowicy wieży, oszczędność w zużyciu energii, duża sprawność sterowania.

Wady: duży pobór mocy biernej w momencie hamowania i rozruchu, generowanie wyższych harmonicznych sieci zasilających.

SILNIKI ASYNCHRONICZNE- stosowane w szybach pomocniczych, o małych mocach w wyciągach klatkowych o małym natężeniu ruchu i długim czasie postoju.

Wady: trudności uzyskania właściwego sterowania w zakresie prędkości

< nominalnej, trudno otrzymać małą prędkość przy rewizji szybu, mała sprawność w czasie rozruchu.

82. charakterystyka maszyn wyciągowych bębnowych

Naczynie wydobywcze porusza sie w szybie po lini pionowej, zwoje liny na bębnie przesuwają się wzdłuż osi bębna. Wynika stą dodchyłka odcinka liny bięgnącego od koła kierującego nad szybem do bębna usytuowanego w poziomie terenu obok szybu.

83. wyciągi jednolinowe z kołem pędnym

Podział: -bębnowe; - bobinowe; - z kołem pędnym tzw. linopędne.

W układach linopędnych linę tworzy obwód zamknięty, nie ma liny nawijąjącej (mocowanej na kole) i działa na zasadzie przenoszenia napędu za pomocą sprzężenia ciernego S₁,S₂.

84. hamulce osiowe maszyn wyciągowych

85. Transport hydrauliczny

Polega on na przenoszeniu rozdrobnionych ciał stałych w strumieniu wody lub innej cieczy. W górnictwie odkrywkowym transport hydrauliczny stosuje się najczęściej wraz z urabianiem hydraulicznym kopaliny, ale można go także zastosować przy urabianiu mechanicznym.

ZALETY:

-małe wymiary i bezkolizyjność w stosunku do innych sposobów transportu

-mała szkodliwość dla środowiska

-łatwość pokonywani przeszkód terenowych

-duża niezawodność ruchu

-możliwość pełnej automatyzacji procesu

-możliwość wyeliminowania operacji przeładunkowych

-stosunkowo niskie współczynniki tarcia transportowanego urobku o rurociąg

WADY:

-duże zużycie wody

-trudności eksploatacyjne w niskich temperaturach

-duża zależność przebiegu procesu transportu od trafności założeń projektowych.

Ze względu na źródło energii wprawiającej pulpę w ruch wyróżnia się transport :

-bezciśnieniowy (przepływ odbywa się na skutek różnicy wysokości między wlotem a wylotem rurociągu)

-ciśnieniowy (pompowy)

-mieszany

89. Transport pneumatyczny

Polega na tym, że przemieszczanemu materiałowi nadaje się potrzebną prędkość za pomocą strumienia powietrza, lub innego ośrodka gazowego, a drogę transportu stanowią rury. Transport ten znajduje coraz szersze zastosowanie do przemieszczania wszelkiego rodzaju suchych, nie lepiących się materiałów sypkich o granulacji nie przekraczającej 80 mm i o temperaturze niższej od 420°C. Instalacje pneumatyczne są stosowane m.in. do transportu cementu, kruszywa, piasku a także w pracach przeładunkowych

ZALETY:

-szczelność systemu transportu

-eliminacja strat transportowanego materiału oraz ograniczenie zanieczyszczeń

-bezpieczeństwo pracy

-łatwość pokonywania przeszkód i małe gabaryty urządzeń

-możliwość całkowitej mechanizacji i automatyzacji prac

-możliwość równoczesnego wykonywania operacji technologicznych takich jak: suszenie, chłodzenie, podgrzewanie

WADY:

-duże zużycie energii

-duże zużycie przewodów i osprzętu

87. rodzaje dróg w transporcie samochodowym

1. drogi zakładowe:

a) technologiczne (surowcowe)-do przewozu kopaliny i nadkładu

- drogi główne łączące wyrobisko górnicze z zakładem przeróbczym lub innym punktem odbioru kopaliny(elektrownie), oraz ze zwałowiskiem nadkładu;

- drogi dojazdowe na poszczególne poziomy robocze,

-drogi na zwałach;

-drogi na poziomach roboczych.

b)drogi pomocnicze(komunikacyjne) - stanowiące dojazdy na powierzchni w obrębie zakładu, na odkrywce, na zwałowisku, drogi specjalne, place .

Ze względu na przewidywany okres eksploatacji dzielimy:

a)stałe - budowane na okres kilkunastu lat, lub na cały okres eksploatacji kopalin (25-30lat)

b) tymczasowe (czasowe) - spełniają rolę połączeń komunikacyjnych w wyrobisku i na zwałowisku KO, zarówno dla transportu technologicznego w przypadku samochodowej odstawy urobku oraz dla transportu pomocniczego.(3-5lat i mniej)

- jednokierunkowa

- dwukierunkowa

88. Rodzaje wozów w trans. Samochodowym.

Stosuje się głównie samochody samowyładowcze(wywrotki) oraz ciągniki siodłowe z naczepami, rzadziej ciągniki drogowe z przyczepami. Technologiczne pojazdy samochodowe dzieli się na:

-sam. samowyładowcze i wywrotki terenowe,

-ciągniki siodłowe z naczepami samowyładowczymi,

-specjalne pojazdy do przewozu i załadunku materiałów wybuchowych.

Ze względu na rodzaj skrzyni i sposobu rozładunku samochody samowyładowcze dzielimy na: - sam. z wyładunkiem tylnym, bocznym (jedno, dwu i trójstronnym) lub dennym

89. budowa drogi

Pas drogowy: - jezdnia, pobocza, rowy odwadniające, skarpy nasypów lub wykopów oraz pas ochronny odzielający drogę od innych gruntów. Jezdnia i pobocze tworzą koronę drogi. Na konstrukcję drogi składa się podłoże i nawierzchnia. Do podstawowych elementów drogi w przekroju podłużnym i poprzecznym należą: - pochylenie podłużne drogi; - łuki pionowe; - przekrój poprzeczny drogi.

90. Budowa koła jezdnego

koła jezdne - elem, ktore najczęściej się zużywają, drogie. Oddzielny mechanizm łączący pojazd z podłożem, musi spełniać warunki: *przełożenie siły napędowej, *stanowią el, tłumiący, *wpływa na dynamikę pojazdu.

Koła: *toczne, * napędowe. Budowa: piasta, tarcza, obręcz, ogumienie: - pełne,

- pneumatyczne (klasyczne: dętka, opona; bezdętkowe)

1. Systemy transportowe stosowane w górn. Podz. W ścianoym systemie eksploatacji

2. Sys. Transp. Stosowane w GP w filarowo -komorowym

3.opisać system transportowy w kopalni węgla kamiennego

. Opisać system transportowy w kopalni rudy miedzi

4. opisać systemy transortowe w kopalniach rud miedzi

5. Syst. Transp. Stosowane w GP

6. sys. transp stosowane w GP z upadowymi

7. Opisać środki transp. od przodka eksploatacji do zakładu przeróbczego w kopalni węgla kamiennego

8. Urządzenia transp. stosowane w transp. głównym i oddziałowym w kopalniach węgla kamiennego

9. Urządzenia transportowe stosowane w transp. Głównym i oddziałowym w kopalniach rudy miedzi

10. Systemy transportowe stosowane w górnictwie surowców zwięzłych:

11. Systemy transportowe w górnictwie odkrywkowym

12. Gdzie stosujemy systemy z kruszarkami wstępnymi

13. Systemy transportowe z kruszarkami wstępnymi

14.Syst. transp. stosowane w GO przy urabianiu na bloki

15. syst. Trans. Stosowane w źwirowniach i kopalniach piasku.

16. z jakimi środkami transportu mogą współpracować koparki wielonaczyniowe

17. z jakimi środkami transportu mogą współpracować koparki jednonaczyniowe

18. co to jest system transportowy

19. Od czego zależy wybór system transportowy

20. co to jest system maszynowy kopalni

21. Systemy transportowe stosowane w górnictwie skał luźnych:

22. Systemy transportowe z transportem samochodowym

23. zalety systemów z transpowych tem samochodowym.

24. syst. Transp. z transportem przenośnikowym

25. Systemy transportowe z transportem szynowym

26. gdzie stosujemy transport szynowy

27. z jakimi urządzeniami współpracuje transport szynowy

28. co to jest monoblokowy system transportu

29. opisać typowy system transportowy kopalni węgla brunatnego

30. co to są mosty przerzutowe, zastosowanie

31. opisać pracę dragline - przykłady zastosowań

32. typy kruszarek wstępnych ich lokalizcja w systemie transportowym

33. systemy transportowe z transportem linowym

34. systemy transportowe z dragline

35. jakie maszyny transportowe współpracują z dragline

36. systemy transportowe z kombajnami w górnictwie odkrywkowym

37. Wady i zalety przenośników taśmowych

38. Klasyfikacja przenośników taśmowych stosowanych w górnictwie

39. Główne zespoły przenośnika taśmowego

40. Budowa przenośnika taśmowego

41. co to są przenośniki rewersyjne - zakres zastosowania

42.Idea przeniesienia napędu w przenośniku

43.Sprzężenie cierne

44. Na czym polega przekazanie napędu w przenośnikach taśmowych

45. Podział taśm i ich właściwości

46. . charakterystyka mater. Stos. Do produkcji taśm

47. charakterystyka mater. Stos. Do produkcji okładek taśm

48.Materiały stosowane do budowy rdzenia taśmy

49.budowa taśmy przenośnikowej

50.WYMAGANIA STAWIANE TAŚMOM PRZENOŚNIKOWYM

51. Jakie zadania spełnia taśma przenośnikowa?

52,Charakterystyka i zastosowanie taśm z linkami stalowymi

53.Charakterystyka i zastosowanie taśm tekstylnych

54.Charakterystyka i zastosowanie taśm wieloprzekładkowych

55.CHARAKTERYSTYKA I ZASTOSOWANIE TAŚM JEDNOPRZEKŁADKOWYCH

56. charakterystyka i zastosowanie taśm kordowych

57.Charakterystyka taśm dwu przekładkowych

58.TAŚMY TRUDNOPALNE I ZWYKŁE

59. Jakie własności taśm są badane

60. Jakie własności decydują o jakości taśm tekstylnych

61. Jakie własności decydują o jakości taśm tekstylnych

62. Budowa toru kolejowego

63. Elementy kolei kopalnianej

64. Rodzaje wozów kopalnianych

65. Zasada pracy wozu samowyładowczego

66 Sposoby rozładowywania wozów kopalnianych

67. wymagania dotyczące wozów osobowych (transport szynowy)

68. Podział lokomotyw kopalnianych

69 Charakterystyka lokomotyw elektrycznych:

70 Charakterystyka lokomotyw akumulatorowych

71 Charakterystyka lokomotyw pneumatycznych:

72. Charakterystyka lokomotyw spalinowych.

73. Opory ruchu pociągu

74. Zasadnicze urządzenia wyciągu szybowego

75. Wyciągi wydobywcze

76. Ogólna charakterystyka zbrojenia szybowego

77. Prowadzenie naczyń w szybie

78. Charakterystyka wież szybowych

79. Wiadomości ogólne o naczyniach wydobywczych

80. Zawiesia lin nośnych, budowa zawiesia

81. Rodzaje maszyn wyciągowych

82. charakterystyka maszyn wyciągowych bębnowych

83. wyciągi jednolinowe z kołem pędnym

84. hamulce osiowe maszyn wyciągowych

85. Transport hydrauliczny

89. Transport pneumatyczny

87. rodzaje dróg w transporcie samochodowym

88. Rodzaje wozów w trans. Samochodowym.

89. budowa drogi

90. Budowa koła jezdnego

1. Systemy transportowe stosowane w górnictwie podziemnym:

Przy ścianowym systemie eksploatacji odstawa może odbywać się wyłącznie przenośnikami. W przypadku komorowo filarowego systemu eksploatacji odstawa odbywa się zazwyczaj za pomocą oponowych środków transportu podających urobek do zbiorników wyrównawczych lub wprost do kosza zasypowego przenośnej kruszarki używanej do kruszenia wstępnego. Z oddziału urobek jest podawany głównymi chodnikami transportowymi za pomocą taśmociągów zbiorczych do szybu wydobywczego. Jeżeli urobek jest ciągniony skipami to system transportowy składa się z trzech lub czterech podsystemów: -transport cykliczny w oddziałach; -transport ciągły w oddziałach i głównych chodnikach transportowych; -transpot cykliczny w szybie wydobywczym; -tr. ciągły na powierzchni.

GÓRNICTWO PODZIEMNE:

*Kombajn (strug)→przenośnik zgrzebłowy→przenośnik taśmowy→ transport szynowy→transport szybowy.

RUDY MIEDZI:

*MW→ładowarka→samochód→krata lub kruszarka→przenośniki taśmowe→ transport szybami (pionowy).

2. Systemy transportowe stosowane w górnictwie surowców zwięzłych:

Najczęściej stosowanym środkiem transportu są samochody lub ciągniki z przyczepami. Jeżeli transportowany ma być nadkład zwięzły lub przerosty to zazwyczaj samochody samowyładowcze zrzucają urobek wprost na zwałowisko i są jedynym elementem systemu transportowego. Jeżeli wyrobisko jest głębokie i odległość na jaką odstawia się nadkład jest dość duża to wykorzystuje się system złożony z transportu samochodami na poziomach wyrobiska i przenośnikami taśmowymi z wyrobiska na zwałowisko. Jeżeli samochody stosuje się do transportu kopaliny użytecznej to jest ona przewożona wprost do zbiornika zakładu przeróbczego. Ze względu jednak na wysokie koszty eksploatacji transportu samochodowego coraz częściej transportuje się kopalinę użyteczną za pomocą przenośników taśmowych również na terenie wyrobiska. Gdy w urobku ilość brył o wymiarach >300 mm jest niezbyt duża, można zastosować system transportowy taśmowy bez samojezdnej kruszarni stosowanej do kruszenia wstępnego. W przypadku gdy bryły przekraczają dopuszczalne wymiary odsiewa się je wstępnie na ruszcie lub kracie zabudowanym nad zbiornikiem zasypowym.

* MW→ładowarka lub koparka jednonaczyniowa→transport samochodowy→zakład przeróbczy.

* koparka→samochód→kruszarka→ przenośnik taśmowy

URABIANIE NA BLOKI:

W kopalniach w których urobek wydobywa się w blokach do transportu stosuje się dźwignice linotorowe. Jeżeli sytuacja pozwala to do transportu na powierzchnię używa się wyciągów. Bloki skalne są wówczas ładowane na platformy szynowe lub przyczepy oponowe i na nich są wywożone aż do zakładu przeróbczego o ile usytuowanie i głębokość na to pozwala.

-piły diamentowe

-dźwignice→samochód

-water jet→transport samochodowy.

3. Systemy transportowe stosowane w górnictwie skał luźnych:

Podstawowym środkiem transportowym współpracującym z koparkami wielonaczyniowymi w kopalniach odkrywkowych skał sypkich i słabo zwięzłych są przenośniki taśmowe. System składający się z jednego taśmociągu nazywa się monoblokowym. Jeżeli system składa się z kilku taśmociągów to poszczególne jego elementy mogą być połączone trzema typami węzłów . W zależności od rodzaju węzłów wyróżniamy systemy transportowe: zbiorcze, rewersyjne lub rozdzielcze.

Najprostszym systemem nadkładowym jest monoblok przenoszący nadkład z koparek do zgarniarki pracującej na zwałowisku zewnętrznym lub wewnętrznym. Przenośniki taśmowe i zwałowe wykonuje się jako przesuwne. Gdy równolegle pracuje kilka układów tego samego typu to wtedy stosuje się system rewersyjny umożliwiający podanie urobku z dowolnej koparki na dowolną zwałowarkę. Dobierając koparki średniej lub małej wydajności zazwyczaj stosuje się podsystem transportowy taśmowy a dalej szynowy. W małych kopalniach odkrywkowych naj ekonomiczniejszym środkiem transportu bywa zgarniarka linowa. Zgarniarka linowa po urobieniu złoża urobek podaje wprost do załadowni zlokalizowanej na powierzchni.

* koparki wielonaczyniowe→ przenośniki taśmowe→zwałowarka

* koparki wielonaczyniowe→ przenośniki→elektrownia

* koparki wielonaczyniowe→ transport

szynowy→elektrownia

* koparki wielonaczyniowe→ most przerzutowy→zwałowisko.

4. Systemy transportowe z transportem samochodowym

TRANPORT SAMOCHODOWY to trans.cykliczny. Zastosowanie transp.sam.:

1.ekploat.niedużych i średnich złóż o okresie eksploatacji 10-15lat i wielkości wydobycia surowców do1mln t/rok.

2.ekspl.pokładów nachylonych i poziomych na niedużych miąższościach.

3.ekspl.pokładów stromych i nachylonych o małych długościach i szerokościach frontów roboczych.

4.wiekoblokowa eksploatacja kamienia budowlanego.

5.selektywna eksploatacja złóż zalegających nierównomiernie w terenach górzystych.

PODZIAŁ SAMOCHODÓW :

1.pojazdy mechaniczne(silnikowe)

a)sam.przeznaczone do samodzielnego przewozu ładunków

b)ciągniki do ciągnięcia przyczep(siodłowe i drogowe)

2.pojazdy ciągnione

a)przyczepy-pojazdy wieloosiowe

b)naczepy

Do transp.urobku w kopalniach odkryw.stosowane są głównie samochody samowyładowcze. Według konstrukcji skrzyni i sposobu rozładunku dzielimy je : z wyładunkiem tylnym , bocznym lub dennym.

5. Systemy transportowe z transportem przenośnikowym

Przenośniki taśmowe znajdują szerokie zastosowanie w transporcie masowych materiałow sypkich irozdrobnionych , a szczególnie wszelkiego rodzaju surowców mineralnych . Obecnie transportuje się nimi również bryły znacznych rozmiarów /powyżej 0,3 metra/ale na ogół o niezbyt ostrych krawędziach. Podatne trasy przenośnikowe z elastycznymi zestawami krążnikowymi oraz taśmy o szerokiej wytrzymałości na przebicie umożliwiają opłacalne transportowanie urobku o dużej granulacji i ostrych krawędziach charakterystycznego dla skalnictwa i górnictwa rud. Równolegle z tym stosuje się wstępne kruszenie skał zwięzłych przed podaniem ich na przenośniki taśmowe. W tym celu do wyrobiska wprowadza się przejezdne lub przewożne , a w górnictwie podziemnym także przenośne kruszenie. W górnictwie odkrywkowym pracują przenośniki nadkładowe o wydajności 29 000 m3/h , a w górnictwie podziemnym przenośniki węglowe o wydajności 1800 t/h .

6. Systemy transportowe z transportem szynowym

Transport szynowy jest opłacalny na bardzo długich trasach oraz małym i średnim wydobyciu. Jest to system transportu cykliczny. W GP transport szynowy zwany jest przewozem a elementy to wozy kopalniane . W GP /węgiel kamienny i rudy/ często nadal stosowany jest jako główny transport . Wozy kopalniane zbudowane z podwozia / układ zderzakowo sprzęgłowy , układ jezdny i układy hamulcowe / oraz nadwozia / skrzynia ładowna lub platforma/. Wozy kopalniane dzielą się na :

-wozy urobkowe

-wozy osobowe

-wozy specjalne-do przewozu skrzyni , do transportu drewna i żelastwa

Mamy wozy:

-małe do 1,5 m³

-średnie od 1,5-3 m³

-duże pow.3m³

W GO przy robotach ziemnych transport szynowy - wagony .

Trzy typy konstrukcji/wagony i wozy urobkowe/

1na sztywno umocowaną skrzynią-rozładunek na wywrotkach(obrót o 180⁰). Wagony muszą być rozszczepione w trakcie rozładunku.

2.z wychylną ścianą boczną.wyładunek odbywa się poprzez obrót wagonika o 45-55⁰ na rampie wyładunkowej.

7. Systemy transportowe z transportem linowym

dźwignice linotorowe - stosuje się w G.O. w kopalniach skał zwięzłych, gdzie przy niedużej odległości wymagana jest duża wysokość transportu.(kamieniołomy: Strzelin, Strzegom, Karkonosze). W Polsce stosuje się wyłącznie dźwignice z wieżami podporowymi stałymi.

Żurawie - stosuje się w kopalniach o małej rozciągłości. Można je przesuwać w pozycji stojącej przy płaskim lub prawie płaskim podłożu. Są też żurawie przejezdne na podwoziach gąsienicowych lub oponowych stosowane do:

-prac demontażowych i montażowych

-prac składowiskowo - magazynowych i przeładunkowych

-przy eksploatacji bloków skalnych

Kolejki linowe wiszące - kolejki napowietrzne do transportu urobku z kopalni odkrywkowych do zakładu przeróbczego, na zwałowiska lub składowiska. Stosuje się przy dużej różnicy wzniesień tylko w zakładach przeróbczych lub K.O. o małej produkcji.

Kolejki linowe dzielą się na

-kolejki jednolinowe

-kolejki dwulinowe- liny nośna i ciągnąca. Mają większe wydajności i mogą być stosowane na większych odległościach.

8. Systemy transportowe z dragline

9. Systemy transportowe z kombajnami w górnictwie odkrywkowym

10. Wady i zalety transportu szynowego

Zalety:

-duża wytrzymałość torów i taboru szynowego oraz długi okres jego pracy

-możliwość korzystania z różnych form energii przy niedużym jej jednostkowym zużyciu

-znaczna niezawodność ruchu, niezależność od warunków klimatycznych oraz niewrażliwość na wielkość brył

-możliwość przewozu na duże odległości.

Wady:

-znaczna długość dróg transportowych, duży koszt inwestycyjny

-małe dopuszczalne nachylenie torów

-znaczne koszty remontów i utrzymania torów

-duże promienie luków

-duża ilość zatrudnionej załogi

-mała elastyczność pracy i trudności z załadunkiem pociągów na końcówkach frontu

-ograniczona wydajność

11. Wady i zalety transportu oponowego

-łatwość manewrowania i duża zwrotność

-możliwość pokonywania sporych wzniesień

-łatwość pokonywania krzywizn

-prosty sposób załadunku i wyładunku

-możliwość wyłączenia z ruchu tylko jednego niesprawnego pojazdu bez konieczności zatrzymywania całego systemu

-możliwość załadunku dużych brył skalnych

-łatwość doboru samochodu do wielkości ładowarek, kruszarek.

Wady:

-Duże koszty eksploatacji i zakupu samochodów

-stosunkowo krótki okres pracy (300tys. km)

-duża częstość remontu, wymaga wykwalifikowanej obsługi

-szybkie zużycie ogumienia (20% kosztu całego transportu)

-zużycie paliwa

-zależność od warunków klimatycznych

-wydzielanie szkodliwych gazów i zatrucie środowiska

12. Wady i zalety przenośników taśmowych

ZALETY: b. duże wydajności, długie trasy przenośników, łatwość pokonywania przeszkód terenowych, znaczne nachylenia trasy, lekka konstrukcja - mniejsze koszty inwestycyjne, małe opory ruchu (małe zużycie energii elektrycznej)

WADY: duże wymagania niezawodności w szeregowych układach przenośników, duże koszty taśmy: jej mała żywotność (wrażliwość na ostrokrawędziste bryły), zastosowanie do materiałów rozdrobnionych

13. Wady i zalety przenośników zgrzebłowych

Zalety: - możliwość ręcznego i mechanicznego ładowania urobku na przenośnik na całej jego długości; - możliwość przeginania w płaszczyźnie pionowej i poziomej; - możliwość skracania, wydłużania oraz przesuwania przenośnika wzdłuż i w poprzek trasy bez rozbierania; - możliwość współpracy z maszynami urabiającymi dla których przenośnik jest jednocześnie torem jezdnym; - możliwość kruszenia na przenośniku dużych brył; - możli. Przenoszenia bardzo dużych obciążeń; - możliwość samozaładowania się ze względu na małą wysokość przęseł; - duża wytrzymałość; - zdolność do pracy w bardzo trudnych warunkach kopaln.

Wady: - b. duże opory ruchu, duze zużycie energii (10-krotne większe od przen. taśmowych); - mała trwałość łańcuchów, przęseł; - duży ciężar własny; - intensywne kruszenie urobku; - trudność wyładowania urobku wzdłuż dł. przenośnika; - utrudniony rozruch; - zrywanie się łańcuchów bez specjalnych oznak poprzedzających.

14. Budowa i zasada działania przenośnika zgrzebłowego

Budowa: - układ łańcucha ze zgrzebłami, - łańcuchy krótkoogniowe, pierścieniowe, stępniowane, - rynny mogą być otwarte i zamknięte, - rynna zbudowana z: a) profilu rynny, b) blacha ślizgowa, po której jest transportowany materiał, c)rynna od dołu zamknięta, gdy jest automatyczne przesuwanie siłownkiami hydraulicznymi po podłożu, d)zużywają się profile, utwardza się powierzchnię, e)jako zwykłe (normalne) w odc. 1,5m.,

f)są ze sobą łączone, g)po powierzchniach bocznych przesuwa się kombajn (strug);

- mamy rynny dołączone -napęd przenoś.;

- krzywoliniowe i specjalne są one łączone na śruby, nakrętki.

Zamki: służą do łączenia odc. łańcucha, do łączenia zgrzebeł z łańcuchem, współpracują z bębnem napędowym (ogniwa muszą być stojące albo leżące),

- ogniwa awaryjne: łączenie łańcucha i zgrzebeł do łańcucha, są nazywane złączkami i współpracują z bębnem napędowym,

jeśli zmniejsza się średnica d to łańcuch może strzelić.

- rynny otwierane; - przenośniki krzywoliniowe dla tego samego napędu.

Zasada działania

- ruch ciągły działający na zasadzie przesuwania kopaliny w rynnie, - element napędowy ciągnący łańcuch, - materiał przesuwany za pomocą łańcucha do którego przymocowane są zgrzebła, - przesuwanie między zgrzebłami urobku w rynnie, - przełożenie cierne.

15. Doświadczenia z eksploatacji przenośników zgrzebłowych

Są one jednym z najbardziej podstawowych urządzeń stosowanych do odstawy w wyrobiskach eksploatacyjnych kopalń. Znajdują one zastosowanie głównie jako przenośniki ścianowe, podścianowe, chodnikowe.

16. Budowa ogniw rozłącznych i ich zastosowanie

17. Klasyfikacja przenośników taśmowych stosowanych w górnictwie

Podział przenośników:

1.profil poprzeczny taśmy

-z taśmą płaską

-z taśmą nieckową

-z taś.korytkową

-z taś.rurową (przenośniki rurowe)

2.kierunek ruchu taśmy

-z jednym kierunkiem ruchu

-rewersyjne

3.możliwość i sposób przemieszczania przenośnika

-stacjonarne stałe

a)ze stacją czołową stałą

b)ze stacją czoł.przejezdną

-przesuwne

-przenośne

-przejezdne:* wzdłużne, *przewoźne, *mostowe

-obrotowe

4.rodzaj napędu taśmy

-nieregularną prędkością jazdy

-z regularną prędkością jazdy

a)stopniowo

b)bezstopniowo

5.położenie przenośnika w kopalni

-odkrywkowej

a) poziome

b)łączące

c)pomocnicze

d)pochylniane

-podziemnej

a)odstawy oddzialowej

b)odstawy glównej

c)upadowej

d)powierzchniowej

18. Budowa przenośnika taśmowego

Przenośniki taśmowe to środki transportu o zasięgu ograniczonym i ruchu ciągłym. Przenoszą nosiwo na powierzchni jednej taśmy, między dwiema taśmami lub wewnątrz taśmy zamkniętej. Taśma tworzy cięgno bez końca, napędzane bezpośrednio bębnem lub bębnami napędowymi.

W górnictwie stosujemy najczęściej przenośniki taśmowe z taśmą nieckową.

1.Taśma- która przewija się przez bęben zrzutowy, oraz zwrotny, zmieniając na nich kierunek biegu. 2.Bęben zrzutowy. 3.Bęben zwrotny. 4.Zestawy krążnikowe - które podpierają taśmę.

5.Mechanizm napinający -utrzymuje napięcie taśmy i dopuszczalne jej zwisy między krążnikami. 6.Kosz zasypowy -zapewnia poprawne układanie się nosiwa na taśmie. 7.Urządzenia czyszczące.

19. Opory ruchu - metody obliczeń i ich zastosowanie

OPORY RUCHU

wyróżniamy

a)opory główne-występująna całej trasie przenośnika , opory toczenia krążników , opory przecinania taśmy na zestawie krążnikowym , falowania urobku , wgniotu taśmy w krążnik

b)opory skupione(przyspieszanie urobku , tarcie urobku o ograniczenia boczne , tarcie łożysk wszystkich bębnów , przecinanie taśmy na bębnie , opory urządzeń czyszczących).

rozróżniamy metodę podstawową oporów cięgna górnego

Wg=cfg(m_T+m_K+m_N)cosδ

dolnego

Wd=cfg(m_T+m_D)cosδ

m_K=n_gz_gm_g+n_ez_em_e

długość przenośnika 60-1000m , przenośniki krótkie<100m - metoda podstawowa z uwzględnieniem oporów skupionych w punkcie podawania urobku.

Długie metodą jednostkową(opory traktuje się indywidualnie obliczając każdą wielkość z osobna)

20. Dobór mocy przenośników taśmowych

21. Sprzężenie cierne

-w przenośnikach taśmowych z napędem bębnowym , napęd z bębna napędowego na taśmę przekazywany jest dzięki wykorzystaniu sprzęż.ciernego między tymi dwoma elementami. Konieczne jest zabezpieczenie przed poślizgiem. Przyjmowana za podstawę obliczeń sprzęż.cierń.zależnośc Eulera opisuje zjawiska zachodzące między taśmą a bębnem.

S₁/S₂=e^μα

S₁-S₂=P.

α-kąt opasania na bęb.napęd.

μ-współ.tarcia między taśmą a okładziną bębna napęd.

22. Rozkład sił w taśmie

-oblicza się dla charakterystycznych miejsc na przenośniku , takich jak b.napędowy , zwrotny i napinającym.

Jeżeli trasa przenośnika zmienia nachylenie lub jest prowadzona przez łuk poziomy konieczne jest uwzględnienie ich jako punktów charakterystycznych.Siły wyznacza się z dwóch warunków

a)warunek sprzężenia ciernego

b)dopuszczalnego zwisu taśmy

ad a) wymaga ażeby w żadnym stadium pracy przenośnika siły w taśmie nie obniżyły się poniżej min.wartości dopuszczalnej.

(S_2u)_min=(k_uP_u)/(e^μα-1)

(S_2r)_min=(k_rP_r)/ (e^μα-1)

Dotyczy to każdego bębna napędowego

ad b)stosunek zwisu taśmy do rozstawu zestawów krążnikowych nie powinien przekraczać 0,015. Siła w taśmie nie powinna być mniejsza niż

S_dop=k_xl_x(B_mt+m_i)

23. Podział taśm i ich właściwości

PODZIAŁ TAŚM:

I ze względu na materiały rdzenia i okładek

- tekstylne (rdzeń jest tkaniną),

- rdzeń stalowy (linki stalowe).

II Taśmy tkaninowe TK

- wieloprzekładkowe rdzeń z kilku przekładek ułożonych jedna nad drugą, od 3 do 6 przekładek, odporne na przecięcia, przebicia, dosyć sztywne, mogą się rozwarstwiać, duża elastyczność, taśmach o dużej wytrzymałościstosuje się przekładki poliestrowo - poliamidowe - nici osnowy wkonane są z poliestru, a wątku z poliamidu, produkuje się również taśmy wykonane całkowicie z poliamidów, stosuje się w przenośnikach małej długości,

- jednoprzekładkowe stosuje się przekładki wielowarstwowe jednolicie tkane (przędinowe), przekładki z prostoliniowo ułożoną osnową i przekładki kordowe, dobrze układają się w nieckę, duża wytrzymałość na przecięcia, przebicia, odporne na uszkodzenia mechaniczne

- dwuprzekładkowe - dwie przekładki odzielone warstwą gumy lub PCV jako warstwy amortzującej (odporność na przebicia zwiększona ),

- aramidowe i polietylenowe (wysoka wytrzymałośc przy małych gęstościach, wysoki moduł sprężystości, odporne na korozję i trudnopalne),

- kordowe - jednoprzekładkowe (taśmy najcieńsze, mała odporność na przebicia i przecięcia, możliwość zastosowania grubych okładek do cienkiego rdzenia ).

III Taśmy stalowe St

bardzo wysoka wytrzymałość, małe wydłużenie, dobre układanie się w nieckę, zastosowanie w przenośnikach b. długich, o dużych wydajnościach i dużych obciążeniach, wadą jest niebezpieczeństwo przecięcia taśmy wzdłużnego.

IV Taśmy trudnopalne (nie powoduje pożaru przy zablokowaniu taśmy, nie spowoduje rozprzestrzeniania się pożaru wzdłuż przenośnika )

24. Sposoby odwracania taśm

Mamy trzy metody odwracania taśm: -swobodne (o 180^o między dwoma poziomymi parami krążników) -przymusowe (z podparciem taśmy w środku za pomocą krążników pionowych) -z podparciem taśmy od wewnątrz lub zewnątrz za pomocą specjalnych zestawów krążnikowych).

Urządzenie do odwracania taśm należy umieszczać zawsze za urządzeniem napinającym. Zalety: wyeliminowanie oblepiania się krążników dolnych, zmniejszenie ilości ścierów pod krążnikami, zwiększenie trwałości krążników dolnych i bieżnika taśmy, lepsze prowadzenie taśmy w cięgnie dolnym w trasie. Wady: długie drogi odwracania, podwyższenie konstrukcji nośnej przenośnika, ewentualna konieczność podwyższenia napięcia w taśmie, konieczność zabudowania dodatkowych zestawów krążnikowych.

Wydłużenie w taśmach tkaninowych nie powinno przekroczyć 0,8% a w taśmach z linkami stalowymi 0,2%. Długość odcinka odwracania wynosi

L_c =k_cB k_c-współczynnik obliczeniowy zależny od własności taśm, B- szerokość taśmy [m].

25. Rodzaje zestawów krążnikowych i ich charakterystyka

Krążniki, zestawy krążnikowe, urządzenia do odwracania taśmy, zespoły bębnowe, odcinki przejściowe i łuki.

Zestawy krążnikowe.

Zestaw krążnikowy to zespół krążników oraz elementów łączących i podtrzymujących je.

Podziały: 1). Ze względu na układ taśmy: płaskie, nieckowe. 2). Ze względu na usytuowanie zestawu na trasie przenośnika: górne, dolne.3), ze wzglądu na funkcję: nośne (podtrzymujące taśmę z nosiwem), nadawowe (służą do podtrzymywania taśmy w miejscu w którym nosiwo jest podawane na przenośnik), dolne (służą do podtrzymywania powracającej taśmy nie obciążonej nosiwem). 4). Ze względu na sposób podparcia: sztywne, elastyczne

a. Sztywne :krążniki są wsparte na koźle z giętych rur. Stosowane są jako górne lub dolne. Wszystkie krążniki są jednakowej długości (wzrost wydajności ale niedogodne przy remontach i eksploatacji). W zestawach nadawowych stosujemy kozły sztywniejsze niż w nośnych.

b. Elastyczne :stosuje się krążniki z giętką osią lub w wyniku przegubowego połączenia osi krązników i elastycznego podwieszania zestawu do konstrukcji nośnej. Zalety: dobre prowadzenie taśmy, układanie nosiwa w środku taśmy, obniżenie obciążeń dynamicznych w miejscu podawania nadawy, obniżenie masy konstrukcji,

możliwość szybkiej wymiany zestawu. Wady: wymagana większa dokładność wykonania, małe różnice oporów toczenia, systematyczność remontów.

c. Podstawowe elementy krążnika.

- płaszcz, - piasta, - uszczelnienie, - łożysko, - oś, - blaszki i gumki uszczelniające.

26. Rodzaje krążników i ich charakterystyka

KRĄŻNIKI

-dzielimy ze względu na konstrukcje: z osią stałą , z osią obrotową.

-ze względu na funkcje:nośne , dolne , nadawowe

*z osią obrotową. Zaletą jest nieduża masa , mała liczba łożysk , sposub układania się taśmy w nieckę bez załamań , duża elastyczność oraz łatwy montaż. Wady :niedostateczna trwałość oraz duże opory ruchu.

*Dolne- w cięgnie dolnym taśma styka się z krążnikami dolnymi okładką nośną. Gdy urobek ma skłonność do przywierania do płaszcza krążnika stosujemy krążniki z okładziną gumową gładką. W przenośnikach o dużej wydajności stosuje się zazwyczaj odwracanie taśmy w cięgnie dolnym. Jeżeli nie odwraca się taśmy to stosuje się krążniki dolne z tarczami gumowymi nałożonymi na płaszcz.

*Nadawowe-do zestawów sztywnych stosuje się łożyska kulkowe dwurzędowe ze względu na duże obciążenia dynamiczne występujące w wyniku spadku urobku na taśmę. W przenośnikach o małej wydajności w miejscu podawania urobku na taśmę stosuje się krążniki gładkie , przy większych obciążeniach na płaszcz stalowy nakłada się tarcze lub pierścienie gumowe.

27. Rodzaje urządzeń napinających

Zapewniają : - warunki poprawnego sprzężenia ciernego z bębnem napędowym - właściwy kształ geometryczny taśmy - wpływ na tłumienie drgań wzdłuż taśmy.

Można podzielić na dwie grupy ::

a)kompensujące wydłużenia trwałe taśmy

b)kompensujące wydłużenia trwałe i sprężyste

ad a) bęban napędowy nie zmienia swego położenia w czasie pracy przenośnika i tylko co pewien czas jest przesuwany. Mechanizm kompensujący może być umieszczony w dowolnym miejscu przenośnika. Bębnem napinającym jest bęben zwrotny.

ad b) bęben jest przemieszczany według ustalonego programu i dlatego mechanizm reaguje na zmiany wydłużeń w taśmie powstające w wyniku zjawisk sprężystych

Mechanizmy napinające reagujące na zmiany wydłużeń sprężystych taśmy dzielimy na : samoczynne i automatyczne.

28. Omówić urządzenia czyszczące taśmę

Muszą skutecznie usuwać przyczepione cząstki przy możliwie małym zużyciu elementów czyszczących. Powinny być łatwe i bezpieczne w obsłudze, umożliwiać szybką regulację lub wymianę elementów zużywających się i nie uszkadzać taśmy.

Do czyszczenia taśmy stosujemy:

-skrobaki listwowe (elementem czyszczącym jest wkładka gumowa w sztywnej ramie), -strunowe, -krzyżowe, -klawiszowe.

Urządzeniami czyszczącymi czyścimy okładkę nośną, bieżną, bębny jeżeli nie mają okładzin.

29. Czyszczenie bębnów i okładki bieżnej

30. Rola i budowa odbojnic

Gdy oś przenośnika odbierającego jest skierowana odmiennie od osi przenośnika podającego, konieczne jest odpowiednie skierowanie nosiwa. Zadanie to spełnia odbojnica.

Odbojnicę przenośnika opiera się zwykle na jego ramie w trzech punktach, umożliwiając zmianę odległości od osi bębna zrzutowego, zmianę położenia w stosunku do osi przenośnika i zmianę nachylenia. Odbojnica musi być wygięta aby uzyskać skupienie spadającej strugi. Odbojnice są zazwyczaj stalowe lub innej konstrukcji np. wyłożone gumą. W zależności od rodzaju nosiwa stosuje się gładkie lub profilowane powierzchnie wykładzin. Przejmują część energii kinetycznej spadającego urobku i nadaje mu kierunek.

31. Zsuwnie i kosze zsypowe

ZSUWNIE

Przy podawaniu urobku na taśmę wskazane jest, ażeby ziarna nosiwa padały na nią z możliwie jak najmniejszej wysokości oraz, ażeby kierunek wypadkowego wektora ich prędkości był skierowany zgodnie z kierunkiem biegu taśmy i miał wartość możliwie bliską jej prędkości. Spełnienie tych wymagań możliwe jest przez zastosowanie zsuwni.. Kąt nachylenia zsuwni należy odpowiednio dobrać do kąta tarcia transportowanego urobku. Zsuwnię zabudowuje się w taki sposób, aby mogła od[prowadzać ściery na następny przenośnik. Powierzchnia dna zsuwni jest najczęściej płaska.

KOSZ ZASYPOWY ma zapobiegać rozsypywaniu się urobku. Jest wyposażony w ścianę tylną nachyloną pod odpowiednim kątem oraz w ściany boczne które pomagają w ukształtowaniu materiału na taśmie. Długość ścian bocznych jest zależna od prędkości taśmy i współczynnika tarcia między taśmą i urobkiem.

32. Rodzaje złącz, wady i zalety

1. Mechaniczne.

2. Złącza stykowe: - płaskie (o niedużym obciążeniu);

- wypukłe

- kątowe tory mocno obciążone o

- zetowe dużym natężeniu ruchu

W zależności od usytuowania złącza względem podkładów: podparte, wiszące, o dwóch podkładach zsuniętych.

Podparte - zbyt twarda jazda, bujanie podkładow, usuwanie podsypki;

Wiszące - bardzo sprężyste;

Złącza na 2 podkładach zsuniętych - na linach elektrycznych.

Zalety

Bezstykowe - spokojna jazda, mniejsze siły dynamiczne, mniejsze zużycie nawierzchni podłoża i taboru, mniejsze koszty utrzymania, długa żywotność, oszczędność stali, mniejsze opory ruchu.

Wady

- konieczność b.mocnego mocowania szyn do podkładów, stal o dużej wytrzym., wymienianie odcinków.

Złącze mocujące - przymocowanie szyn do podkładów (trwałe): - bezpośrednie; - pośrednie; - mieszane.

33. Rodzaje przenośników do transportu pionowego

a) przenośniki kubełkowe - materiał przenoszony jest w naczyniach (kubełkach) przytwierdzonych do cięgna, materiał nie tworzy ciągłego strumienia

b) przenośnik rurowe- wewnątrz rury znajdują się zgarniaki o kształcie kołowym dostosowane do jego przekroju.

c) przenośnik zgrzebłowe - urządzenie transportowe typu przesuwającego, w którym przymocowane do łańcuchów elementy poprzeczne zwane zgrzebłami przesuwają urobek w sposób ciągły, w określone miejsce

d) przenośnik śrubowe - rura wewnątrz której znajduje obracający się wał śrubowy.

e) przen. Pneumatyczne ????

f)przen. Hydrauliczne ????

34. Budowa i zastosowanie przenośników kubełkowych

Przenośniki kubełkowe mają zastosowanie w transporcie pionowym. Materiał przenoszony jest w naczyniach (kubełkach) przytwierdzonych do cięgna, materiał nie tworzy ciągłego strumienia.

35. Budowa i zastosowanie przenośników rurowych

Wewnątrz rury znajdują się zgarniaki o kształcie kołowym dostosowane do przekroju. Zgarniaki przymocowane są przegubowi do ogniw łańcucha pociągowego

Stosuje się do transportu różnego rodzaju materiałów drobnoziarnistych i dobrze sypkich. Szczególnie nadaje się do transportu materiałów wymagających całkowicie szczelnej obudowy i izolacji od otoczenia

WADY: mała prędkość, duże zużycie rury i łańcuchów.

36. Budowa lin

zbudowane są z odpowiednich stali, różne średnice, różna konstrukcja.

Lina jednozwita

Najprostsza konstrukcja liny

Konstrukcja klasyczna: jednozwita, dwuzwita, trójzwite

37. Charakterystyka lin współ- i przeciwzwitych

1. współzwite - wszystkie kolejne warstwy zwijane w tym samym kierunku

2. przeciwzwite:

a) giętkie, dobrze się układa, ma mniejsze średnice, większą trwałość - tarcie lin o siebie małe. Wada - ma tendencje do zwijania pętli, musi pracować w urządzeniu pod stałym naciągiem, w momencie uszkodzenia, przecięcia liny reszta się odblokuje.

b) grubsza, sztywniejsza, mniejsza trwałość, większe tarcie między linami, może pracować w urządzeniach, które w pewnym etapie tracą naciąg.

Lina dwuzwita - zwinięcie lin w żyle i wszystkich w linie w jedną stronę

Lina trójzwita - żyłami liny dwuzwite, duże średnice, małe wypełnienie rdzenia stalą, bardzo elastyczne.

38. Rodzaje zgarniarek i zastosowanie

Rodzaje: linowe i kołowe

Budowa: pojemność 0,5-6 m³

Łączą funkcje urabiania i transportu wykorzystywane w materiałach drobnych, na wysypiskach odpadów, zwałowiskach.

ZALETY: proste, niewielkie koszty inwestycyjne i ruchowe, dość duża niezawodność, praca w nachyleniach i poziomie, łączenie funkcji urabiania i transportu.

WADY: duże zużycie, praca przerywana, niewielkie wydajności spadające w miarę długości drogi transportu, dodatkowe rozdrobnienie i zanieczyszczenie na drodze transportu urobku.

39. Kolejki linowe, rodzaje, zastosowanie, charakterystyka

Omijają przeszkody, mały zasięg, niewielkie wydajności

1. jednolinowe- na podporach rozpięta jest lina, która spełnia funkcję liny nośnej i ciągnącej urządzenia napinajace, napęd, stacja zwrotna, wózki transportowe.

- mała nośność ze względu na połączenie funkcji nośnej i ciągnącej

- mały udźwig

- transport ciągły

2. dwulinowe- lina napędowa sprzęgnięta z wagonikiem, przechodzi przez stację napędową, wagonik sprzęgnięty z liną ciągnącą, druga lina jest rozpięta na stałe.

- rozdzielenie funkcji nośnej i ciągnącej

- większe zakresy

- większy udźwig i wydajność

40. Dźwignice - rodzaje, wady i zalety

Dźwignice linotorowe: do podnoszenia materiału w kopalni odkrywkowej, do usypywania odpowiedniego poziomu na składowiskach

1. jednoliniowe; 2. wieloliniowe

Urządzenia proste, tanie, ale o małej nośności i niskiej wytrzymałości lin.

Najczęściej są stosowane dźwignice z liną stałą. Dwie podpory i duża ilość lin. Podstawowa jest lina nośna zamontowana na stałe, po niej jeździ wózek. Jest to lina gruba, zamknięta, sporej wytrzymałości. Wózek jest posuwany przez linę ciągnącą połączoną napędem. Za ruch na dół i do góry odpowiada lina podnosząca (ma ona drugi napęd). Lina wieszakowa- podtrzymuje i zachowuje odpowiednie odległości między linami.

41. Dragline- zasada działania , zastosowanie

Są powszechnie stosowane w Stanach Zjednoczonych, w górnictwie odkrywkowym . Dają cykliczno - potokową strugę urobku. Składają się z wysięgnika układu roboczego i naczynia urabiającego. Charakteryzuje się bardzo długim wysięgnikiem i dużym kubłem. Zgarnia urobek kubłem po jednej stronie i przerzuca na drugą stronę na zwałowisko.

42. Wozy odstawcze na podwoziu oponowym - podział ze względu na konstrukcję

Wozy odstawcze służą w kopalniach podziemnych do odstawy urobku z punktów załadunku w przodkach do wysypów i na środki transportu kopalnianego stosowanego w transporcie głównym.

PODZIAŁ ze względu na konstrukcję : jednoczłonowe, przegubowe, samozaładowcze.

1. jednoczłonowe - bardzo długie, jedna konstrukcja, najczęściej w górnictwie podziemnym, rozładunek przez przenośnik zgrzebłowy w skrzyni lub wywrotkowy, załadunek poprzez przesuwanie się przenośnika zgrzebłowego w skrzyni, niskie, mogą wjechać do specjalnych pokładów, 10-20 Mg pojemność.

2. przegubowe - rozładunek teleskopowy lub wywrotkowy, kabina połączona przegubem ze skrzynią ładowną, najczęściej stosowane w kopalniach podziemnych na małe wysokości

3. samozaładowcze - stosowane najczęściej w specjalnych warunkach, mają naczepę z czerpakiem, stosowane przy eksploatacji selektywnej, wadą to cięższy samochód, większa moc i większe zużycie paliwa, rozładunek denny.

43. Schemat pracy wozu odstawczego o wyładunku teleskopowym

Wozy przegubowe mają rozładunek teleskopowy (teleskopowe urządzenie hydrauliczne) lub wywrotkowy. Rozładunek teleskopowy polega na wypychaniu ścianki siłownikiem.

44. Schemat pracy wozu odstawczego samozaładowczego

Wozy samozaładowcze mają za zadanie pobieranie urobku własną łyżką, załadowanie go do własnego pojemnika, następnie przewiezienie i rozładowanego do punktu wysypu. Długość opłacalnej drogi odstawy tymi wozami wynosi około 800m. Wozy samozaładowcze różnią się między sobą budową, sposobem załadunku i rozładunku. Rozróżniamy wozy samozaładowcze ze skrzynią wychylną lub rozsuwną oraz ze skrzynią szufladową. Budowane są one w układzie przegubowym. Jeden człon stanowi ciągnik, a drugi skrzynia zasypowa. Załadunek skrzyni wozów odbywa się za pomocą łyżki, która zamocowana jest z tyłu za skrzynią. Zagłębienie łyżki w zwał urobku dokonywane jest mechanizmem jazdy, a obrót i podnoszenie siłownikami hydraulicznymi. W czasie napełniania łyżki koła tylne wozu także są napędzane specjalnym silnikiem hydraulicznym. Opróżnienie urobku z łyżki do skrzyni jest zasięrzutne. Rozładunek urobku ze skrzyni jest odbywa się przez jej przechylenie do tyłu lub przez otwór w dnie albo szufladowo przez wypchanie urobku.

Wozy samozaładowcze mogą być budowane na sztywniejszej ramie. Nabieranie urobku odbywa się za pomocą łyżki zamontowanej z przodu wozu. Jej opróżnienie z urobku do skrzyni zsypowej jest również zasięrzutne. Rozładunek urobku z wozu odbywa się wywrotkowo przez przechylenie skrzyni do tyłu.

Mamy w kraju mały wóz samozaładowawczy typu OSA- 45 dla małych kopalń rud cynku i ołowiu.

45. Budowa koła jezdnego

koła jezdne - elem, ktore najczęściej się zużywają, drogie. Oddzielny mechanizm łączący pojazd z podłożem, musi spełniać warunki: *przełożenie siły napędowej, *stanowią el, tłumiący, *wpływa na dynamikę pojazdu.

Koła: *toczne, * napędowe. Budowa: piasta, tarcza, obręcz, ogumienie: - pełne,

- pneumatyczne (klasyczne: dętka, opona; bezdętkowe)

46. Opory ruchu pojazdu oponowego

oznacza się ze względu na szerokość opony w calach 21,00 i rodzaj (radialna lub diagonalna)

47. Budowa opony

- bieżnik (protektor) osłona gumowa na zew. Powierzchni osnowy, chroniąca osnowę przed wpływami atmos. I uszkodzeniami.

-czoło bieżnika - części oopony stykająca się z nawierzchnią drogi (ulega zużyciu)

- osnowa krzyżująca się lub ułożona promieniowo (warstwy nagumowanej tkaniny kordowej przenoszą obciążenia i zapewniają wymaganą wytrzymałość opony

- obrzeża opony (stopka) część opony stykająca się z obręczą

sposoby ułożenia osnowy w opnie: * diagonalna, * radialna.

48. Opory ruchu pojazdu oponowego

Statyczne, v= const:

1, podstawowy- gdy pojazd porusza się ze stalą prędkością po drodze poziomej i prostej:

-o. toczenia,

- o. tarcia w łożyskach kół (rys)

PR_k cosα=N*e= GR_k* sinα

W_t=Gf

W_p= W_t +W_L(opór tarcia w łożyskach W_L)

ω_p= W_p// G [N/ N]

opor podstawowy, ω_p= 0,01- 0,25,

2,wzniesienia- W_N, zależy od kąta nachylenia drogi (rys)

3, skrętu W_s, zależy od promienia skrętu (rys)

4, powietrza, liczony przy prędkościach > 15 km/ h, od przekroju powierzchni samochodu, nie zależy od ciężaru samochodu.

Dynamiczne

k- współczynnik, uwzględniający wpływ mas wirujących, zależy od typu konstrukcji pojazdu, biegi na którym zachodzi zmiana prędkości i stopnia obciążenia pojazdu, a- przyspieszenia, P- siła pociągowa

W = W_p+ W_n+ W_s+ W_d

P - (W_p+ W_n+ W_s)= W_d

49. Równanie ruchu pojazdu oponowego

F_p≥F_k≥W [kN]

F_p - siła przyczepności kół napędowych

F_k - siła pociągowa

W - wielkość oporów ruchu

Jest to niezbędny warunek ruchu; w przypadku F_p<F_k następuje poślizg kół napędowych, gdy F_k<W samochód nie ruszy ze względu na zbyt duże opory ruchu.

Siła pociągowa F_p wynosi:

N_c - moc silnika

V_j - prędkość jazdy km/h

η - sprawność układu napędowego

Siła przyczepności kół do drogi

[kN]

g - przyspieszenie ziemskie

m._n - masa napędowa samochodu

f_p - współczynnik przyczepności kół do nawierzchni

1. Systemy transportowe stosowane w górnictwie podziemnym:

2. Systemy transportowe stosowane w górnictwie surowców zwięzłych:

3. Systemy transportowe stosowane w górnictwie skał luźnych:

4. Systemy transportowe z transportem samochodowym

5. Systemy transportowe z transportem przenośnikowym

6. Systemy transportowe z transportem szynowym

7. Systemy transportowe z transportem linowym

8. Systemy transportowe z dragline

9. Systemy transportowe z kombajnami w górnictwie odkrywkowym

10. Wady i zalety transportu szynowego

11. Wady i zalety transportu oponowego

12. Wady i zalety przenośników taśmowych

13. Wady i zalety przenośników zgrzebłowych

14. Budowa i zasada działania przenośnika zgrzebłowego

15. Doświadczenia z eksploatacji przenośników zgrzebłowych

16. Budowa ogniw rozłącznych i ich zastosowanie

17. Klasyfikacja przenośników taśmowych stosowanych w górnictwie

18. Budowa przenośnika taśmowego

19. Opory ruchu - metody obliczeń i ich zastosowanie

20. Dobór mocy przenośników taśmowych

21. Sprzężenie cierne

22. Rozkład sił w taśmie

23. Podział taśm i ich właściwości

24. Sposoby odwracania taśm

25. Rodzaje zestawów krążnikowych i ich charakterystyka

26. Rodzaje krążników i ich charakterystyka

27. Rodzaje urządzeń napinających

28. Omówić urządzenia czyszczące taśmę

29. Czyszczenie bębnów i okładki bieżnej

30. Rola i budowa odbojnic

31. Zsuwnie i kosze zsypowe

32. Rodzaje złącz, wady i zalety

33. Rodzaje przenośników do transportu pionowego

34. Budowa i zastosowanie przenośników kubełkowych

35. Budowa i zastosowanie przenośników rurowych

36. Budowa lin

37. Charakterystyka lin współ- i przeciwzwitych

38. Rodzaje zgarniarek i zastosowanie

39. Kolejki linowe, rodzaje, zastosowanie, charakterystyka

40. Dźwignice - rodzaje, wady i zalety

41. Dragline- zasada działania , zastosowanie

42. Wozy odstawcze na podwoziu oponowym - podział ze względu na konstrukcję

43. Schemat pracy wozu odstawczego o wyładunku teleskopowym

44. Schemat pracy wozu odstawczego samozaładowczego

45. Budowa koła jezdnego

46. Opory ruchu pojazdu oponowego

47. Budowa opony

48. Opory ruchu pojazdu oponowego

49. Równanie ruchu pojazdu oponowego

50. Sposoby oczyszczania gazów spalinowych

51. Sposoby zabezpieczenia opon przed zużyciem i ich naprawy

52. Budowa toru kolejowego

53. Elementy kolei kopalnianej

54. Rodzaje wozów kopalnianych

55. Zasada pracy wozu samowyładowczego

56 Sposoby rozładowywania wozów kopalnianych

57 Podział lokomotyw kopalnianych

58 Charakterystyka lokomotyw elektrycznych:

59 Charakterystyka lokomotyw akumulatorowych

60 Charakterystyka lokomotyw pneumatycznych:

61. Charakterystyka lokomotyw spalinowych.

62. Zasadnicze urządzenia wyciągu szybowego

63. Wyciągi wydobywcze

64. Ogólna charakterystyka zbrojenia szybowego

65. Prowadzenie naczyń w szybie

66. Charakterystyka wież szybowych

67. Wiadomości ogólne o naczyniach wydobywczych

68. Zawiesia lin nośnych, budowa zawiesia

69. Rodzaje maszyn wyciągowych

70. Transport hydrauliczny

71. Transport pneumatyczny

---