Wykład Prawo Bankowe 5.X.2005 prof. Zbigniew Ofiarski.

Pisemny egzamin 60% test wyboru w tym tylko 1 odpowiedź prawidłowa + 40 % kazusów.

Prawo bankowe sensu stricte -> banki + Prawo bankowe - dewizowe

- Lesław Góral Prawo bankowe

- Wstęp do prawa bankowego Mastalska

- Ofiarski Prawo bankowe

Zagadnienia:

1. Bank i jego pojęcie

2. zastrzeżenia

3. czynności bankowe

4. zasady tworzenia banków

5. nadzór bankowy

6. Elementy gospodarki finansowej banków

7. bank centralny

8. banki specjalistyczne : hipoteczne, społeczne, BGK, oraz inne instytucje : SKOK

Bankowy Fundusz Gwarancyjny - egzamin !!!

9. kredyty tylko do banków ograniczone

10. szczególne postacie kredytów (dotowane przez państwo)

11. założenia systemu pieniężnego i walutowego m.in. denominacja

o skutkach wprowadzenia euro

Dewizy:

1. wartości dewizowe

2. zezwolenia dewizowe

3. zakres obrotu dewizowego

4. podmioty obrotu dewizowego

5. ograniczenia obrotu dewizowego

6. prowadzenie działalności kantorowej

7. kontrola obrotu dewizowego

Ustawa Prawo bankowe 29.8.97, reguluje tylko wycinek naszej materii. Nazwa pisana z dużej litery (Prawo) wskazuje iż jest to swego rodzaju quasi kodeks ale nie ma części ogólnej i szczególnej.

Złudne wrażenie iż Prawo bankowe jest prawem prywatnym a tak nie jest bo jest szereg uregulowań stawiających bank ponad klientem.

Przykład: egzekucja długu, należności. Bank ma uproszczoną procedurę a klient musi przejść skomplikowaną procedurę.

Bank w tej części Europy używa się tego słowa tradycyjnie w zachodniej używa się pojęcia instytucja kredytowa.

Osoba prawna, która działa na podstawie zezwoleń uprawniających do wykonywania czynności bankowych, które są obciążone ryzykiem (zwrot środków powierzonych bankowi).

Definicję trzeba tłumaczyć od końca.

- specyfika polega na tym, że bank obraca czyimiś pieniędzmi, gromadzi środki pieniężne z różnych tytułów np. prowadzenia rachunku, wkłady.

- inwestuje te pieniądze w kredyty, papiery wartościowe ale ze świadomością tego ryzyka, że w każdej chwili można było oddać pieniądze

- trzeba tak planować działalność by udzielone kredyty się nie pokrywały z wypłatami

- bank musi mieć rezerwy (ustalone ustawowo)

Czynności bankowe - mówi się też operacje bankowe, ale czynności bankowe bardziej tradycyjna. Inaczej to zadania banków, które ma wykonywać lub może wykonać. Są katalogi, ale nie ma definicji ustawowej jest tylko definicja ustalona przez teoretyków i praktyków.

Są czynności sensu stricte oraz sensu largo.

Zezwolenia. Są 2 zezwolenia:

-na utworzenie banku i jest tu zachowany pewien czas aż do uzyskania pozytywnej decyzji a potem 2 zezwolenie:

- na podjęcie działalności bankowej

Osoba prawna. Banki w Polsce działają jako 3 kategorie osób prawnych:

-przedsiębiorstwa państwowe(mało)

-banki w formie spółek akcyjnych(są najsilniejsze, najbardziej prężne, duży udział kapitału obcego)

- banki spółdzielcze (najliczniejsze)

„Bank” - synonim „kasa”. Są to nazwy zastrzeżone można ich używać tylko na oznaczenie tej działalności, która jest działalnością bankową wg prawa bankowego.

Sankcja karna do 2 lat oraz do 5 mln zł za użycie bezprawne nazwy.

2 wyjątki:

-na określenie innej działalności nie bankowej :

1. wtedy gdy odrębna ustawa taką możliwość dopuszcza np.

-ustawa o związkach zawodowych wprowadziła możliwość prowadzenia kas pożyczkowo oszczędnościowych na zasadach samopomocy (niewielkie pożyczki niskooprocentowane)

- SKOK 14 XII 1995 wychodzą poza zakłady pracy, charakter regionalny, ich grupą docelową są wszyscy

2. można użyć na oznaczenie działalności z której istoty jednoznacznie wynika, że nie polega ona na wykonywaniu czynności bankowych np. bank informacji, bank organów, krwi.

Gdy prowadzi działalność bankową musi być użyte w nazwie słowo: bank lub kasa.

Czynności bankowe:

Sensu stricte

Linia podziału: wykonywane w zasadzie tylko przez banki. Gdy inny przepis ustawy dopuszcza inne podmioty też mogą wykonywać te czynności ale tylko gdy ustawy na to pozwolą!

- outsourcing- wyprowadzanie czynności do pośredników np. poczta polska, agencje zakładowe w zakładach pracy

Sensu Largo

Banki i inne instytucje(giełdy pieniężne, kantory, fundusz) banki mają je wypełniać ale nie muszą.

Stricte- nie ma katalogu zamkniętego wg ustawy.

1. przyjmowanie wkładów pieniężnych płatnych na żądanie(w każdym momencie może wycofać nawet w lokatach tyle, że trzeba dochować terminu wypowiedzenia)

2. błąd w ustawie ponieważ wkłady oszczędnościowe są rodzajem typem rachunku bankowego a nie ujmowane z osobna

3.udzielanie kredytów !!! to nie to samo co pożyczka!!!

4.udzielanie potwierdzenia gwarancji bankowej oraz akredyty, specjalne…

5.emitowanie Bankowych papierów wartościowych

6.przeprowadzanie bankowych rozliczeń pieniężnych

7.wydawanie instrumentu pieniądza elektronicznego (zastrzeżone tylko dla banków) to nie są (tylko?) karty płatnicze???

8.inne czynności z odrębnych ustaw

Ustawa z dnia 26 X 1995r o niektórych formach popierania budownictwa mieszkalnego

Reguluje prowadzenie kasy mieszkaniowej wyodrębniona w banku działalność. Kasa mieszkaniowa- czynność. Tylko banki prowadzą ta działalność

- ustawa o obligacjach 29 VI 1995 banko może zawrzeć umowę o reprezentowanie interesów obligatariuszy z emitentem, tylko bank może być takim reprezentantem i to taki który ma 100mln zł

- prawo czekowe 26 IV 32 trassatę może ?podjąć? wyłącznie bank

Sensu stricte to inaczej czynności naturalne banków, jak gdyby one wynikają z samej natury banku, czynność typowa banku.

Largo

- słowo Operacje używane zamiennie z czynnościami

- banki nie tworzą nowego dobra więc skąd słowo produkt bankowy? Niepoprawne słownictwo

- pożyczki pieniężne

- operacje czekowe i operacje wekslowe

- operacje, których podstawą jest warrant - dowód składowy

- wykonywanie różnych terminowych transakcji finansowych (operacji) sztywny termin, sztywna cena

- nabywanie i zbywanie wierzytelności pieniężnych

- przechowywanie różnych przedmiotów, papierów wartościowych - skrytki sejfowe

- prowadzenie skupu oraz sprzedaży wartości dewizowych

- udzielanie i potwierdzanie poręczeń na zabezpieczenie zwrotu długu. Przy gwarancji tylko bank a przy poręczeniu każdy.

- wykonywanie różnych czynności zleconych In. obsługa cudzych zleconych emisji papierów wartościowych

- pośrednictwo w przekazach pieniężnych i w obrocie dewizowym NR10 jeżeli bank ma uprawnienie do tej czynności to jest nazywany „bankiem uprawnionym” do obrotu dewizowego, ważne dla klientów i dla samego banku również

- Inna działalność gospodarcza Banków - dodatkowa czynność- banki mogą się teraz specyfikować specjalizować w oparciu o inną działalność nie bankową np. Tylko obrót papierami wartościowymi czy prywatyzowanie przedsiębiorstw a nie nastawienie tylko na klienta indywidualnego, zyski są większe bo kadra mniejsza, ale ryzyko też większe.

Natomiast banki które mają dużą ilość klientów mają mniejsze zyski, ale ryzyko jest rozproszone.

nabywanie, zbywanie nieruchomości

zamienianie swoich wierzytelności na składniki majątkowe dłużnika ruchome i nieruchomości. Nabytą nieruchomość bank musi zbyć przed upływem 5 lat a ruchomość przed upływem 3 lat, ustawodawca tak postanowił ponieważ bank nie jest po to by gromadzić

wyjątek: jeśli jest mu ten składnik potrzebny do jego działalności

- doradztwo finansowe

- usługi certyfikacyjne - w oparciu o ustawę o podpisie elektronicznym

- banki mają także inne czynności jeśli ustawy je do tego uprawniają : np. depozytariusz

Fundusz emerytalny bądź inwestycyjny dla bezpieczeństwa aktywa fundusz nie może samodzielnie przechowywać i tu można je ulokować w banku

- w ustawie o obrocie instrumentami finansowymi, emitent może się zabezpieczyć zawierając „umowę o subemisję” może być zawarta z bankiem, są tu elementy:

Gwarancji i ubezpieczenia

- działalność maklerska

Powierzanie przez banki pewnej działalności pewny podmiotom zewnętrznym outsourcing - podmiot w imieniu banku pośredniczy w zawieraniu niektórych umów.

Pośrednik:

- umowy rachunku bankowego, karty płatnicze, przyjmowanie wpłat, wypłaty z rachunków, przyjmować inne dyspozycje.

-krajowy lub zagraniczny

- nie może ograniczyć swojej odpowiedzialności względem banku odpowiada całym swoim majątkiem a bank też odpowiada za czynności pośredników

- jeżeli się zdecyduje bank to zawiadamia Komisję Nadzoru Bankowego o pośredniku

- powierzenie tych czynności ma być dalej realizowane na wysokim poziomie, zagwarantowana tajemnica bankowa, bezpieczeństwo

- działalność przez pośrednika ma być legalna to gwarantuje bank

- jeżeli przedsiębiorca krajowy to bank powierza a jeśli zagraniczny to wniosek o zezwolenie do Komisji Nadzoru Bankowego.

Procedura Tworzenia Banku za tydzień…

Prawo bankowe 2wykład 12.10.2005

Prawo bankowe funkcjonują 3 warunki utrzymania banku:

1. kapitałowe(dotyczą wyposażenia przyszłego banku w kapitał)

2. aspekty personalne (ograniczają się do najwyższych stanowisk w banku)

3. lokalizacji działalności bankowej

cechą charakterystyczną jest to, że przepisy odnoszące się do pierwszej kategorii warunków nie są pomieszczone w jednym miejscu, nie są uregulowane w aktach obowiązujących, ale przez akty wewnętrzne np. Komisji Nadzoru Bankowego.

Dlaczego lokalizacja jest regulowana poza przepisami? Dlatego ze nie wszyscy muszą wiedzieć jak banki się zabezpieczają.

Nie każdy pracownik ma dostęp do wszystkich informacji gromadzonych przez banki.

Banki, kapitałowe warunki dotyczą jego wielkości jak i jego pochodzenia. Minimum 5 mln euro do założenia banku uregulowano 1 raz limit w 1993r. zaczerpnięto regulacje z jednej z dyrektyw bankowych UE.

Banki spółdzielcze - kapitał minimalny równowartość 1 mln euro wnoszony w złotych wg kursu z dnia poprzedzającego wniesienie kapitału.

To minimum rzadko kiedy wystarczy na rozpoczęcie działalności bankowej. Bo wymagania są podwyższone w związku z rodzajem działalności, którą chce prowadzić bank.

Komisja nadzoru ma czuwać aby system bankowy jako całość był bezpieczny i może nie dopuścić do założenia jakiegoś banku.

1mln- model docelowy, który mają osiągnąć do 1.I.2010 obowiązkowy okres przejściowy.

Okres przejściowy podzielony na 3 etapy:

Obecnie mamy 2 etap. Kapitał powinien wynosić 500 000 euro. A 1 etap wymagał tylko 300 000 do końca 2000 r.

Bank musi uzupełnić swój kapitał, jeśli nie ma możliwości to łączy się z innym bankiem spółdzielczym lub rozpoczyna się likwidacja. Przyjęto, że do 2010 ma być przestrzegany

- nie stworzono takich wymagań do SKOK prowadzących działalność „parabankową”. SKOK-ów jest ponad 2000. Ich sytuacja jest różna niektóre się łączą i prowadzą wspólną politykę, inne mają kilkadziesiąt tys zł i kilkudziesięciu członków. Nie posiadają one gwarancji NBP i tam jest wyższe ryzyko w razie upadłości. W kasach działa fundusz, który ma za zadanie stabilizowanie sytuacji jednak na drodze dobrowolności.

Kapitał musi być przejrzysty - trzeba określić jakie jest źródło pochodzenie kapitału.

Kapitał musi pochodzić ze źródeł legalnych nie może być w jakikolwiek sposób obciążony( kredyt, pożyczka) kapitał musi być odpowiednio rozproszony - wymaga się, że nie więcej jak 50 % może być kontrolowane przez 1 założyciela banku wyjątek: przepis martwy - gdy skarb państwa to wtedy całość kapitału.

Wyjątek - jeżeli założycielem ma być bank lub inna instytucja finansowa.

Ten zakaz jest przestrzegany tylko na czas założenia banku, potem w trakcie rozproszenie kapitału nie jest tak przestrzegane.

Brak zgody KNB to przejęcie kontroli nad spółką akcyjną nie nastąpi.

Rozdział między wkładami pieniężnymi a niepieniężnymi. Wkłady pieniężne i w kapitale i później to co najmniej 85% wartości a 15% wkłady niepieniężne.

Gdy bank istnieje i podwyższa kapitał te proporcje muszą być zachowane.

Wymogi personalne - bank będzie zarządzany uczciwie i bezpiecznie.

Tylko do kilku wybranych osób do założycieli, którzy muszą być osobami nie karanymi i dawać gwarancję rękojmi bezpiecznego zarządzania bankiem.

- podać osoby przewidziane do zarządu banku.

Zgoda KNB na prezesa banku.

• Warunki formalne w stosunku do poziomu wykształcenia są ogólne, mowa jest tylko o odpowiednim wykształceniu

Nie formułuje się warunków pod kątem kierunku wykształcenia.

• Doświadczenie zawodowe też sztywno nie określono. Ustawodawca stwierdził iż fachowość członków KNB nie dopuści do działania osób, które kierowałyby bankiem w sposób niebezpieczny.

• Cudzoziemiec - musi udowodnić znajomość języka polskiego czyli przedstawić stosowne dokumenty

• Rada nadzorcza - w zasadzie KNB nie interesuje się tylko we wniosku ma być podane kto jest proponowany

• Wymogi lokalowe- o niektórych rzeczach nie można mówić w działalności każdego z banków - względy bezpieczeństwa - 2 reguły:

- nie krzyżowanie się szlaków gotówki z klientem czy ważnych dokumentów

zasilenie skarbca w taki sposób by nie było obecności osób trzecich.

- odpowiednie zabezpieczenie dokumentów bankowych zawierających informacje o czynnościach dokonywanych w banku a także systemy księgowania, raz………

Sprawdzaniem zajmą się pracownicy Generalnego Inspektoratu Nadzoru Bankowego.

Założyciele jeśli zgromadzą kapitał i mają lokalizację składają wniosek w sprawie zezwolenia o założenie banku do KNB.

Wniosek ma charakter ramowy większość będzie w załącznikach

- nazwa i siedziba banku (kasa + bank + jakaś nazwa własna)

- trzeba określić jakie czynności bankowe ten bank chce wykonywać to minimum to do 5 takich czynności.

Gdy ta……… rośnie to można żądać 7 mln euro itd.

Nie ma proporcji o ile to wzrasta, kiedy wniosek jest oceniany indywidualnie.

[Moje pyt. Czy gdy toczy się postępowanie przeciwko 1 z założycieli banku, bank może być założony czy komisja ma obowiązek zawiesić rozpatrzenie wniosku?]

- dane o charakterze personalnym nazwiska całego przyszłego zarządu

[moje pyt. A jak się zmienia później to też trzeba uzyskać zgodę czy tylko informuje się KNB?]

- dane dotyczące kapitału założycielskiego

Załączniki:

- projekt statutu banku

- program działalności banku na okres 3lat czyli oferta bankowa

Ujawnić w niej strategię rozwoju banku

Perspektywa 3 letnia

- statut banku: - przedmiot działalności banku ewentualnie ująć inną działalność też

- organy i kompetencje

- fundusze własne banku

- system wewnętrznej kontroli banku

KNB określa w zezwoleniu iż statut musi być zgodny z tym co jest w zezwoleniu

Niespójność - treść zezwolenia zmieniono zwrot:

„rodzaje, kategorie czynności bankowych do których bank zostaje upoważniony” a w wyniku nowelizacji zamiast zwrotu czynności bankowych „przedmiot działalności bankowych” a przecież to nie jest to synonim.

Komisja ma czas 3 m-cy na rozpatrzenie i wydanie decyzji mimo iż jest to organ kolegialny to wydaje decyzję.

Od takich decyzji nie ma odwołania jedynie wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy. Od decyzji organów centralnych nie ma odwołania.

Jedynie droga sądowa do SA jeżeli wniosek też odrzucony. Jeżeli komisja uzna, że potrzebne są dokumenty to wnioskodawca ma maksymalnie 3 miesiące na uzupełnienie to jest jeszcze 1 okres o który może się wydłużyć procedura. KNB może zażądać dodatkowych dokumentów nie wymienionych w ustawach.

1. zezwolenia utworzenie banku dla założyciela banku rozstrzyga o jego nazwie, siedzibie, kapitale założycielskim, o rodzaju działalności.

Ta decyzja jeszcze nie wystarczy do rozpoczęcia działalności.

Dopiero po tym zezwoleniu wniosek o wydanie zezwolenia nr II trzeba przystąpić do organizacji działalności banku: utworzyć bank, organy, materialną siedzibę banku,….

2. zezwolenia wniosek o wydanie zezwolenia na otwarcie występuje zarząd banku bo on już powstał.

Nie później niż 1 rok od daty wydania I zezwolenia złożyć.

Wniosek - 1 zezwolenie z mocy prawa wygasa jak później…

[są jakieś przesłanki wstrzymujące bieg terminu?]

- II zezwolenie też w formie decyzji od tego momentu właściwa działalność.

• Odmowa złożenia zezwolenia I lub II

Niektóre z przesłanek mają charakter ocenny.

-KNB stwierdza, że nie zostały spełnione wymagania

- KNB może uznać iż bank nie dałby bezpieczeństwa prowadzenia klientom

- może uznać iż utrudniona była by kontrola nad firmą macierzystą za granicą

Krajowa (takie które mają siedzibę w Polsce) mogą otwierać swoje przedstawicielstwa za granicą.

Prowadzenie Rachunku Bankowego.

- ustawa pr bankowe wymienia podstawowe typowe kategorie rachunków, ale katalog jest otwarty czyli może otwierać takie które będą miały swoje nazwy

1. rachunki rozliczeniowe - w ramach nich rachunki bieżące

rachunki pomocnicze

2.rachunki lokat terminowych - środki gromadzone i przechowywane przez pewien z góry określony czas

3. rachunki oszczędnościowe - 3 najbardziej ??znane?? typy - oszczędnościowo terminowe

- terminowych lokat oszczędnościowych

A z ustawy o popieraniu rozwoju budownictwa - rachunek oszczędnościowo-kredytowy

4. rachunki powiernicze

ad.1. z punktu widzenia podmiotowego otwierane dla osób prawnych, jednostek organizacyjnych nie mających osobowości prawnej ale mających zdolność prawną, osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą. Ustawodawca wyraźnie określa, że te rachunki nie służą do gromadzenia środków prywatnych do celów osobistych. Do gromadzenia śr. Związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej.

Zasada z ustawy o rachunkowości i z ustawy o… - dany podmiot tylko 1 rachunek bieżący( podstawowy), pełna swoboda wyboru banku, zrezygnowano z zasady terytorialnego przywiązania, także w banku za granicą (gdy UE czy europejskiego obszaru gospodarczego czy do EU C. D. wtedy nie ma zezwoleń dewizowych) gdy bank poza tym obszarem „bank trzeci” zezwolenie dewizowe jest potrzebne.

Rachunki pomocnicze - dany podmiot może mieć nie kwitowaną liczbę rachunków pomocniczych, swobodę wyboru.

[ moje pyt.: jeśli w normalnym obrocie międzybankowym lub w tym samym banku istniały sytuacje iż bardzo dużo pieniędzy i czasu traciło się na zaksięgowanie przelewu i po to tworzono rachunki pomocnicze to jak to wygląda gdy w tym samym banku internetowym przelew elektroniczny i pieniądze po 1 sekundzie od zaistnienia wtedy nie ma sytuacji dłuższego czasu braku oprocentowania, oprocentowania nie ma przez 1 sek, czy tak samo jest z rachunkami dla firm? Czy księgowanie jest dłuższe niż dla rachunków zwykłych jeśli chodzi o przelew na konto firmowe w bankowości elektronicznej?]

Nie ma zastrzeżeń by na rachunku pomocniczym było więcej środków, może być również 0.

Ad.2. rachunki lokat terminowych - zakres podmiotowy taki jak wcześniej gdy są wolne środki czasowo podmiot może je zostawić lub wyodrębnić z tego rachunku na lokacie terminowej. Zobowiązuje się że przez pewien czas nie wycofa ich, nie jest to warunek bezwzględny. Bank w tym czasie obraca tymi środkami ….

Od lokat terminowych bank odprowadza mniejsze rezerwy obowiązkowe do banku centralnego, rezerwa obowiązkowa jest oprocentowana na bardzo niskim poziomie. Są nawet lokaty nowe…

- umowę się rozwiązuje (wypowiada) a nie zrywa!!!!! Zapamiętać jakich słów należy używać!

Ad.3. rachunki oszczędnościowe : osoby fizyczne, szkolne kasy oszczędnościowe, pracownicze kasy zapomogowo - pożyczkowe

Przywilej egzekucyjny - wyłączenie ???pracowniczych kas ???

Możliwość dokonywania uproszczonej wypłaty z rachunku po śmierci posiadacza

Możliwość otwarcia rachunku dla osoby małoletniej.

KC - długi okres bo aż 10 letni o zwrot wkładów, roszczeń.

Środki pieniężne zgromadzone na rachunkach oszczędnościowych tej samej osoby niezależnie od liczby zawartych przez nią umów są wolne od zajęcia do równowartości 3 przeciętnych miesięcznych wynagrodzeń (dla przedsiębiorców)

Zgromadzi 7 tys zł średnia krajowa to 2450 x3 = 7350

Jeśli egzekucja to rachunek jest nienaruszalny

Gdy ma 12 tys to wolne od zajęcia jest 7,350

[ ale przy egzekucji blokują cały rachunek tak iż nie można używać tych pozostałych wolnych środków?]

Gdy ma 3 rachunki i ma na nich 12 tys to wolne od zajęcia 7,350. ten limit jest tylko jeden ma charakter podmiotowy.

[czy podmiot na polecenie organu egzekucyjnego musi ujawnić swoje rachunki bankowe skoro to jest zadanie bezpośrednio należące do organu egzekucyjnego by się o nich dowiedzieć?]

Jan K. prowadzi działalność gospodarczą ma rachunek i na nim 4000 i ma 2 rachunki oszczędnościowe i na nich w sumie 5000. do jakiej wys egzekucja? Egzekucja do 4000 bo na innych rachunkach niż oszczędnościowe nie ma tego przywileju!

Drugi przywilej - uproszczone formy wypłat po śmierci posiadacza rachunku, refundacje kosztów pogrzebu zmarłego wkładcy.

Następuje bez wszczęcia postępowania spadkowego do rąk osoby, która przyniosła koszty pogrzebu, ograniczenie - refundacja nie może przekroczyć kosztów pogrzebu zgodnie ze zwyczajami przyjętymi w danym środowisku(te które są podstawą urządzenia pogrzebu, ceny przeciętne) oprócz rachunków skrócony odpis aktu zgonu.

Dyspozycja na wypadek śmierci wkładcy - nie używać zwrotu „zapis na wypadek śmierci” to nie jest to samo co instytucja dyspozycji na wypadek śmierci.

Pisemny zapis komu i ile bank wypłaci po jego śmierci.

Dyspozycja - w formie pisemnej [ a bank internetowy gdzie obsługa klienta przez np. mlinię też trzeba wysłać? A jak dyspozycja otwarcia nowego rachunku przez tel?]

10000 zł na rachunku mimo dyspozycji może jej używać, może ją cofnąć zmienić. Gdy kilka dyspozycji podwyższających limit to liczy się ta ostatnia.

Kogo można wskazać? Małżonka, wstępnych, zstępnych, rodzeństwo.

Można wskazać 1 lub więcej osób.

Łączna wysokość dyspozycji nie może przekroczyć 20 przeciętnych wynagrodzeń w gospodarce narodowej.

Te kwoty nie wchodzą do masy spadkowej pomimo iż nie wchodzi to jest to też obciążone podatkiem od spadków i darowizn.

Refundacja kosztów pogrzebów wg orzeczenia była ……?

Teraz nie ma obowiązku, dostanie ten który pierwszy się zgłosi. Refundacja i dyspozycja nie dotyczy innych rachunków.

Wykład prawo bankowe 26.10.2005

Regulacje szczególne ciąg dalszy

Rachunek osoby małoletniej

Rachunek może być prowadzony dla osoby małoletniej. W jej imieniu zawiera umowę opiekun ustawowy, ale w banku figuruje małoletni. Przed ukończeniem 13 roku życia nie może on dokonywać wypłat. Ale nie ma nic o zakazie wpłat. Więc może wpłacać jednorazową kwotę, która nie przekracza określonej przez prawo sumy(10 000 euro) w przeciwnym przypadku jest obowiązek zaewidencjonowania tej operacji, a przy małoletnim nie ma możliwości wylegitymowania bo legitymacja szkolna to wątpliwy dowód tożsamości a nie każdy małoletni ma obowiązek posiadania paszportu. Po ukończeniu 13 roku życia może dokonywać wypłat gdy nie ma sprzeciwu opiekuna ustawowego.

Sprzeciw: przedstawiciel ustawowy zastrzega (w karcie kontowej przechowywanej w banku lub w dowodzie wkładu oszczędnościowego- książeczka oszczędnościowa) i bankowi nie wolno dokonać wypłaty z tytułu wypłaty do rąk osoby nieuprawnionej. Małoletni może swobodne dokonywać wypłat w wieku 18 lat a jeśli był sprzeciw może beż żadnych ograniczeń wypłacać a przedstawiciel nie może żądać ani nic zastrzegać.

Pyt [ czy istnieje możliwość stworzenia „celowego wkładu oszczędnościowego tak aby małoletni w przyszłości nie zmarnotrawił oszczędności a np. wydał je na mieszkanie? Jak ma się do tego swoboda umów czy wg tej zasady można taki warunek zawrzeć w umowie rachunku??]

Aby małoletni nie zmarnotrawił przedstawiciel może go uczynić pełnomocnikiem nieograniczonym własnego rachunku jak małoletni osiągnie 18 lat a wcześniej na własnym rachunku można gromadzić oszczędności z przeznaczeniem dla małoletniego. Przy uczynieniu kogoś pełnomocnikiem nieograniczonym nie obowiązują przepisy o darowiźnie.

Termin przedawnienia roszczeń o zwrot wkładów oszczędnościowych przedawniają się po upływie 10 lat (kodeks cywilny) od kiedy stały się wymagalne (najdłuższy termin) jest to przykład szczególnej ochrony. A np. roszczenie o zwrot dokumentu pozostawionego w banku, roszczenie o wyrównanie salda przedawniają się po 2 latach.

Zwrot wkładu: to co wpłaciliśmy + odsetki + premia gwarancyjna nagrody rzeczowe związane z wkładem oszczędnościowym.

Wyjątek od tego terminu : w przypadku upadłości banku zobowiązanie z tyt. Wkładów oszczędnościowych przejmowane jest przez Bankowy Fundusz Gwarancyjny, termin przedawnienia wynosi 5 lat.

Na dowód włożenia wkładu oszczędnościowego bank musi wydawać dokument wyłącznie imienny! Przed styczniem 1998 roku było inaczej. Zmieniono na skutek dyrektywy unijnej w celu ograniczenia procederu prania brudnych pieniędzy.

Rachunki wspólne.

W Polsce koncepcja rachunku wspólnego rozłącznego, może być otwarty dla kilku współwłaścicieli (nie tylko oszczędnościowy ale tez pomocniczy czy lokata) każdy ze współposiadaczy może samodzielnie środkami dysponować. Dla kilku osób fizycznych lub dla kilku jednostek samorządu terytorialnego może być prowadzony rachunek wspólny.

Rachunek wspólny dla kilku JST wykonuje wspólnie określone zadania publiczne(publiczno prawne formy współdziałania: zw. Gmin, zw. Powiatów, stowarzyszenia- tutaj charakter mieszany bo mogą być także województwa).

Przesłanki

-to zadanie jest współfinansowane ze środków UE

- określić cel umowie rachunku

Nie można rozciągnąć tego na związki gmin !!! to osoba prawna ale nie JST, stroną umowy są JST wchodzące do tego zw

Rachunek powierniczy

Są gromadzone środki pieniężne które zostały powierzone posiadaczowi tego rachunku. Nie są to własne środki tego posiadacza rachunku. Gdy osoba chce przechować w banku jakieś środki, umowa przechowania zawarta między podmiotem A i B, ale podmiot B chce bezpiecznie przechować te środki to powierza je bankowi.

A(przechowanie ) B(powierniczy) Bank

W umowie zawiera się klauzulę iż są to środki powierzone, a w jakich warunkach one są przechowywane bank nie będzie ingerował nawet jeśli niekorzystne są dla A.

Np. kilku współposiadaczy i nie ufają sobie a nie zachodzi potrzeba podziału środków. Zawierają z 1 osobą umowę przechowania a ta osoba zawiera umowę w razie śmierci podmiotu B środki zgromadzone na rachunku powierniczym nie wchodzą do masy spadkowej a nie jest to rachunek oszczędnościowy więc B nie może złożyć żadnych dyspozycji.

Regulacje wspólne:

- każda umowa rachunku zawierana jest pisemnie klub drogą elektroniczną

- gdy umowa nie stanowi inaczej to ulega ona rozwiązaniu jeżeli w ciągu dwóch lat nie dokonano operacji poza okresowym dopisywaniem odsetek a stan środków nie przekracza minimum.

Lokata terminowa na 3 mce

1000 + % odsetki kapitalizacji

1000 +%

Minęło 3 mce zmieniły się regulacje i niezbędne minimum się zmieniło to bank nas powiadamia o tym iż mamy odebrać pieniądze

Wprowadzono ten przepis gdyż 24 lata temu państwo pierwszy raz i chyba ostatni coś dało wkładcom w 1981 roku uwolniono ceny + stan wojenny. Ceny zaczęły szybko rosnąć, nastąpił realny spadek wartości środków zgromadzonych na rachunku. Wymyślono rewaloryzację wkładów oszczędnościowych dopisano do nich jednorazowo 29. II. 1981 roku 20% wartości wkładu. Wydawano bony rewaloryzacyjne - bony oszczędnościowe. Trzeba było to potem zinwentaryzować była to olbrzymia praca ponieważ nie było komputerów a wszystko przechowywano na tyłach banku w archiwum. Trzeba było ustalić spadkobierców i uprawnionych do odbioru. Dużo wezwań i nikt nie przychodzi założono rachunki śpiące i wtedy wprowadzono taki przepis, on wtedy odnosił się do rach. Oszczędnościowego a teraz odnosi się do wszystkich rachunków. Prowadzenie rachunków to koszty.

- po każdej zmianie salda na rachunku posiadacz powinien otrzymać tzw. wyciąg o zmianie tego salda wyjątek uczyniono [min 52:30sek] listy zwykłe którymi przesyła się inf o rachunku to najgorsza rzecz!

- minimalne elementy treści umowy rachunku bankowego :

[a jeżeli nie przedstawią regulaminu to przysługują jakieś roszczenia?]

Strony umowy :

• 1 strona: imię nazwisko adres PESEL nr dowodu osobistego, siedziba, KRS

• 2 strona: bank adres konkretny

Jest to prawny stosunek kwalifikowany:

• Rodzaj rachunku

• Waluta w jakiej prowadzony jest rachunek

• Czas trwania umowy:

nieokreślony

ściśle określony czas trwania : odnawialne lub nieodnawialne

• Oprocentowanie wynika z tego, że nie każdy ??warunek?? musi być oprocentowany

2 stopy oprocentowania : stała np. 3% w skali roku

stopa zmienna 3% wg stopy zmiennej w relacji do …..

np. LIBOR - stopa na rynku ang dla depozytów 6 - miesięcznych.

87 dni było 3% rocznym ale od 88 było 2,9 % to od tego momentu do 120 dnia wg tej stopy

- wysokość prowizji i opłat za obsługę tego rachunku bankowego. Taryfa prowizji i opłat obowiązek wywieszać.

- formy i zakres rozliczeń pieniężnych, które będą dokonywane przez ten rachunek:

Np. polecenie przelewu itd.

- przesłanki oraz tryb dokonywania zmian w umowie

- przesłanki, tryb rozwiązywania umów (w tym okres wypowiedzenia)

- zakres odpowiedzialności banku (bank nie może ograniczyć w stosunku do ustawy)

Bank ma wzorce umów

- klient może w każdej chwili wypowiedzieć umowę i nie musi banku informować dlaczego.

- bank może wypowiedzieć umowę z ważnych powodów:

• Gdy posiadacz rachunku nie wpłaca opłat prowizyjnych lub

• gdy przestał spełniać warunki formalne

• przejściowy stan salda 0 nie jest przesłanką

gdy utracono dowód to można uzyskać duplikat, ale wcześniej postępowanie umorzenia wcześniejszego dowodu (……………….)

Druga typowa czynność: rozliczenia pieniężne dokonywane za pośrednictwem banków:

- rozliczenia gotówkowe i bezgotówkowe

Kiedyś: w ustawie o działalności gosp. Jak i prawie działalności gospodarczej był przepis: jeżeli między 2 przedsiębiorcami dochodziło do rozliczenia powyżej 3 tys euro to takie rozliczenie musiało być w formie bezgotówkowej

oraz 2 przepis między tymi samymi przedsiębiorcami w ubiegłym miesiącu suma wszystkich transakcji wyniosła ponad 10 tys euro to każda kwota powyżej 1000euro musi być obrotem bezgotówkowym.

Teraz: ten próg podniesiono do 15 tys euro

2 zalety:

1. - przy obrocie bezgotówkowym spada ilość znaków pieniężnych w obiegu

- obrót bezgotówkowy bezpieczniejszy

2. - pewność, że za dostarczony towar, należność - pieniądze od razu są inkasowane

-??

Rozliczenia gotówkowe:

- wpłacane na rachunek

- wypłacane z rachunku

- czek gotówkowy - dyspozycja wystarczy aby bank wypłacił określoną sumę pieniężną posiadaczowi czeku.

Rozliczenia bezgotówkowe - 4 typowe formy

- polecenie przelewu - ustawa pr. bankowe

- plecenie zapłaty - ustawa pr bankowe

- czek rozrachunkowy

- karta płatnicza Odrębna ustawa

Polecenie przelewu:

Stanowi udzieloną bankowi dyspozycję dłużnika aby obciążył rachunek dłużnika określoną kwotą i uznał tą kwotą rachunek wierzyciela.

Dłużnik Wierzyciel

72.000

Bank1 nie jest to transport efektywny gotówki Bank2

Z rachunku obciążenie z jego salda 72000 bank B2 doda, dopisze do salda wierzyciela 72 tys

Polecenie przelewu zgodnie z umową rachunku bankowego, muszą być rachunki. Bank określa w jakim terminie będzie realizował dyspozycje, za zwłokę banku roszczenie o odszkodowanie i utracone korzyści bo np. złożył zlecenie kupna akcji.

Dłużnik ma zapłacić podatek do dnia dzisiejszego, dłużnik pojawia się przed godz 18. to ten jeden dzień zwłoki bo przelew przyjdzie rano następnego dnia za tę zwłokę kilku godzin dłużnik zapłaci karne odsetki. Wiele banków rozlicza się przez KIRSA i mają tam wykupione sesje np. 12 - 13.30 a bank wierzyciela ma swoją sesję od 12.30- 14.30.

Polecenie zapłaty:

Dyspozycja udzielana bankowi przez wierzyciela aby ten obciążył określoną kwotą rachunek dłużnika i uznał jego kwotą rachunek wierzyciela.

Dłużnik Wierzyciel (1) dyspozycja aby ująć z rachunku D- 65 tys

BANK1 (2) (3) B2 + 65 tys

Dłużnik musi się zgodzić na tą formę ze względu np. na utrzymanie stosunków gospodarczych.

Wielostronne porozumienie:

• dłużnik z wierzycielem

• oba podmioty muszą mieć rachunki bankowe

• porozumienie dłużnika z B1 i wierzyciela z B2, że te banki będą to respektować, który z wierzycieli może dokonywać polecenia zapłaty

• porozumienie B1 z B2, że środki będą zaksięgowane

Ustawodawca ograniczył kwotę :

• jeżeli dłużnik = os fizyczna to jednorazowe polecenie zapłaty może opiewać na max 1000 euro reszta dłużników to max 50000 euro [ a jaka kwota na miesiąc, rok?]

Bank uczyni to jeśli będzie pokrycie [ a czy można zastrzec w umowie możliwość zrobienia debetu jeśli dłużnik ma taką możliwość na wypadek gdyby nie było akurat pokrycia na zapłatę wierzycielowi?]

Czek rozrachunkowy:

- Dyspozycja wystawcy czeku udzielona bankowi aby ten obciążył jego rachunek i uznał tą

kwotą rachunek posiadacza czeku.

- Dopiero z rachunku może ją wypłacić

- Nie wolno bezpośrednio wypłacić muszą być 2 operacje wykonane.

- Na czołowej stronie jest wpisane czek do rozrachunku (czek rozrachunkowy)

- Czeku rozrachunkowego nie można zmienić na gotówkowy

- Czek rozrachunkowy kwalifikowany. Czek do rozrachunku potwierdzony oznacza, że na rachunku została zablokowana pewna kwota na zrealizowanie tego czeku ( z reguły okres 10 dni). Prawo czekowe z 1936 r nigdy nie było nowelizowane!

Kolejna czynność bankowa:

3. Udzielanie kredytów i pożyczek pieniężnych.

• Kredyt - stricte bankowe, pożyczka - nie tylko banki

• Kredyt jest szczególnego rodzaju pożyczka pieniężna

• Przy pożyczce pieniężnej przeniesienie czasowo własności środków pieniężnych, przy kredycie tego nie ma, jest „oddanie do dyspozycji kredytobiorcy środków”

• Pożyczka może, ale nie zawsze musi być obciążona odpłatnością, odsetkami,

• Kredyt zawsze jest obciążony odpłatnością w postaci odsetek itd.

• Kredyt oparty jest o stosunek prawny kwalifikowany ( przez bank)

• Przy pożyczce nie akcentuje się tak mocno cechy zwrotności

• Pożyczki mogą być częściowo umarzane, przy kredycie zawsze zwrot

• Niezależnie od kwoty kredytu zawsze forma pisemna, przy pożyczce nie zawsze

• Kredyt jest instytucją pr bankowego a pożyczka pr cywilnego

Umowa kredytu:

Jest to umowa nazwana. Bank zobowiązuje się oddać na czas oznaczony do dyspozycji środki pieniężne na ustalone cele.

- pieniężność kredytu (nie papiery wartościowe)

- ustalony cel

Kredytobiorca nie może samoczynnie zmienić celu kredytu.

Kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z kredytu na warunkach określonych w umowie do zwrotu tej kwoty wraz z odsetkami w oznaczonym terminie do zapłaty i prowizji od udzielonego kredytu.

Koszty kredytu: nie tylko odsetki ale też ubezpieczenie kredytu hipoteka itd.

Strony umowy : 1. zawsze bank

2. podmiot mający możliwość podejmowania kredytu: os fizyczna osoba prawna poprzez wskazanie cech identyfikujących kredytu

Kwota i waluta kredytu : kredyty denominowane (najczęściej) , kredytobiorca ponosi ryzyko walutowe (Jędrzej Krakowski, Sławiński)

Cel na który kredyt jest udzielany

Zasady i terminy spłaty kredytu, spłata w ratach najczęściej np. przez pewien czas płaci się za odsetki a potem raty kapitałowe, może być także od razu rata obejmuje odsetki i kapitał.

Wysokość oprocentowania kredytu i warunki zmian : stała stopa, w większości stopa zmienna i od razu w relacji do czego będzie się zmieniać stopa

Sposób zabezpieczenia zwrotu kredytu - odesłanie do prawa cywilnego, wekslowego ewentualnie do bazy zwyczajowo przyjętych w stosunkach bankowych na arenie międzypaństwowej:

- poręczenie cywilno prawne 1,2,3… osób

- weksel

- zastaw rejestrowy - przy kredytach samochodowych

- kaucja np. biżuteria, papiery wartościowe

- przewłaszczenie na zabezpieczenie - czasowo przenosimy na bank własność określonej rzeczy ruchomej do czasu spłaty kredytu

- blokada środków na rachunku bankowym np. lokaty, oświadczenie w formie pisemnej

- ubezpieczenie kredytu - w umowie cesja na wypadek zalegania z ratą, ubezpieczyciel wypłaca odszkodowanie bankowi

Zakres uprawnień kontrolnych banku:

- zastrzega sobie jak wykorzystany zostanie kredyt

- okresowo bada jaka jest wypłacalność kredytobiorcy

- 3-4-5 transze i zanim wypłaci następną sprawdza co zrobiono z poprzednią transzą

Wysokość prowizji umowy - prowizja od kredytu udzielonego czyli od tej kwoty udzielonej, 2 prowizje tylko wtedy gdy tak postanowiono:

- od kredytu pozostawionego do wykorzystania przez kredytobiorcę a nie wykorzystano kwoty

Warunki dokonywania zmian w umowie oraz jej rozwiązywania:

- złożenie wniosku o kredyt

- badanie wniosku w tym zdolności kredytowej

- decyzja kredytowa nie ma nic wspólnego z decyzją z KPA

- umowa o kredyt

- spłata kredytu

Wnioski składa się na formularzach przygotowanych przez banki, kwota, waluta, cel i nasze dane

Przedsiębiorca ma utrudnioną sytuację, wniosek jest rejestrowany jego rozpatrzenie zależy od złożoności sprawy

Zdolność kredytowa - zdolność do spłaty zaciągniętego kredytu wraz z odsetkami i……….[ostatia godz wykładu 1h lub 100min lub 10min ]

Po odjęciu kosztów utrzymania od kwoty bieżącej sprawdza się ile zostanie spłaty, każda osoba fizyczna = 849 zł czyli 200 zł miesięcznie może spłacić

[ a tzw. historia kredytowa? Podnosi zdolność kredytowa?]

Bank musi uwzględnić wszystkie ruchy na rynkach.

Posiadanie zdolności kredytowej jest w zasadzie warunkiem koniecznym, wyjątek: udzielenie kredytu osobie [prawnej czy fizycznej]??????

szczególne zabezpieczenia spłaty kredytu

w ramach realizacji programu naprawczego u kredytobiorcy

Bank może ale nie musi udzielić kredytu pomimo bardzo dobrej zdolności kredytowej a kredytobiorca nie ma roszczenia do banku o udzielenie kredytu

Bank nie musi uzasadniać dlaczego nie udziela kredytu

Decyzja kredytowa - udziela kredytu lub nie udziela przy tej kwocie. Nie ma żadnego odwołania od tej decyzji. Nie ma możliwości złożenia pozwu o zmuszenie banku do umowy kredytowej.

Gdy zakończono badanie zdolności kredytowej to wniosek przedstawia się komitetowi kredytowemu w banku robi to inspektor kredytowy.

Po pozytywnej decyzji dopiero zawarcie umowy o kredyt.

Harmonogram spłat jest w załączniku.

Gdy zalega ze spłatą to postępowanie upominawcze.

Gdy nie ma z czego spłacać to windykacja w ostatecznej sytuacji egzekucja

Za tydzień koncentracja zaangażowania banku

2.XI.2005r

Prawo Bankowe. Wykład 4

Regulacje : Limity zaangażowań kapitałowych, kredytowych (limity koncentracji)

Celem jest aby bank nie wiązał się tylko i wyłącznie z dużymi klientami, lecz także z mniejszymi. Chodzi o to aby w przypadku niewypłacalności jednego z kredytobiorców nie rzutowało to na sytuację finansową banku np.

Mam 100 tys zł i pożyczam komuś je na 7% i już w tej chwili od razu przeznaczam te przyszłe 107 tys zł na coś. Nadszedł termin spłaty a ta osoba nie może mi spłacić ja też mam problem . W tym przypadku jest to nadmierne ryzyko.

Inna sytuacja : ma 107 tys zł i zgłasza się 10 pożyczkobiorców i pożyczam kwotę 10`700 każdej z osób. Spłaca 7 osób a reszta ma problemy czyli spłacone zostało 79`400. W ten sposób bezpieczniej jest pożyczać.

[ moje pyt: a jak bank nastawiony jest tylko na konkretny typ działalności np. obsługę dwóch wielkich przedsiębiorstw?? I nie zajmuje się zwykłym klientem indywidualnym]

Z tego powodu aby uniknąć pierwszej z syt. Przyjęto wskaźniki umieszczone w Pr. Bankowym, ale przeniesiono je wprost z dyrektywy UE. Nie można tych limitów przekroczyć w stosunku do wskaźników.

1. wskaźnik: bank nie może się zaangażować powyżej 25% funduszy własnych:

Bank Klient ( a także gr. Klientów)

Klient

Klient

- udzielane przez bank kredyty a jeszcze nie spłacone

- udzielane gwarancje

- nabyte obligacje

- akcje

Gdy bank jest współwłaścicielem swojego klienta lub klient jest współwłaścicielem banku to obniża się ten wskaźnik do 20%

Gdy 1 z pojedynczej czynności- umowy wynika, że 10% to powiadomić musi organ nadzoru bankowego, który rejestruje te umowy i je bada.

Suma wszystkich wierzytelności w danym momencie nie może przekroczyć 800% funduszy własnych

[moje pytanie: czy fundusz gwarancyjny jest w stanie zrefundować te 800%??]

NIE MA PODMIOTU KTÓRY MÓGŁBY POZWOLIĆ NA OBNIŻENIE TYCH PROGÓW

Np. fundusze własne =900mln zł

Klient = kredyt na 400mln zł (klient to znana firma i nie ma prawie ryzyka)

Nie jest możliwe do spełnienia gdyż nie mieści się to w progach wyznaczonych przez wskaźniki.

2 wyjścia:

- bank odmawia udzielenia kredytu

- lub doprowadza do konsorcjum bankowego - wyłącznie do kredytu- zawarcie umowy w sprawie wspólnego udzielenia kredytu przez kilka banków dla danego klienta

[moje pytanie: czy przepisy KC o solidarności dłużników przy nie wypłaceniu przez kredytobiorcę mają zastosowanie czy jest to uregulowane przez Pr. Bankowe?]

Robi się to po to aby utrzymać korzystnego klienta przy sobie.

Liczy się sumę funduszy własnych banków i sprawdza czy sumy nie przekroczą limitu. Proporcjonalnie ryzyko tylko do wysokości wkładu

bank który ma 900 mln 25 % (225mln)

bank który ma 1,3 mld (175mln) dołożył brakującą część

razem 2,2 mld

Ten bank który pierwszy klienta znalazł nie może udzielić mu 350 mln !!! musi to być niższe niż 25% czyli w tym przykładzie 225mln!!! zawsze musi być to zachowane!!! Dlatego żeby konsorcjum nie był fikcją.

Umowa o kredyt konsorcjalny określa bank wiodący czyli ten który będzie kierował procesem udzielenia kredytu, oczywiście skutki dotkną resztę banków.

Banki nadal zachowują swoją odrębność prawną to tylko umowa nie powstaje żaden koncern ani holding. Pozostałe regulacje będą wynikać z regulacji ujętych w umowie.

Bankowi nie wolno stosować żadnych korzystniejszych preferencji w zakresie kredytowania, pożyczek, poręczeń, gwarancji, oprocentowania w stosunku do podmiotów dominujących nad bankiem, akcjonariuszy, holdingu, pracownikom banku, osobom powiązanym kapitałowo z bankiem (np. członek banku spółdzielczego), podmiotów zależnych od banku.

W banku zaostrzone rygory przy udzielaniu kredytów pożyczek itd. Osobom zajmującym najwyższe stanowiska oraz członków organów tego banku

Np. Dyrektor i jego zastępca

Główny księgowi jego zastępca

Zarząd banku i jego członkowie

Członkowie komisji banku

Zaostrzone rygory:

- odrębny regulamin udzielenia kredytów itd.

- jeżeli kwota kredytu, pożyczki to 10.000 euro wymaga się zgody w formie uchwały podjętej na posiedzeniu rady i zarządu chroni się w ten sposób w banku procedury udzielania kredytów od nadużyć aby zwykli pracownicy nie mieli oporów przy stwierdzeniu iż nie mogą np. prezesowi banku udzielić takiego kredytu

- jeżeli równowartość przekracza 30.000 euro należy powiadomić KNB

- suma wszystkich kredytów, gwarancji itd. Które zostały udzielone dla takich osób (pożyczki nie spłacone jeszcze) nie może przekroczyć 10% funduszy własnych banku. A w banku spółdzielczym 25% funduszy własnych

10 tys euro

( zgoda uchwała) 2/3 większości głosów rady i zarządu, osoba chcąca uzyskać kredyt nie bierze udziału w głosowaniu

Rada Zarząd

Art78a,b

Za tydzień Gwarancje Bankowe.

9.XI.2005r

Prawo Bankowe. Wykład 5

Gwarancje bankowe

• Udzielenie gwarancji bankowych - czynność stricte bankowa

Udzielanie poręczeń - czynność sensu largo - udzielanie przez inne instytucje też

• Gwarancje bankowe są tak naprawdę regulowane w pr bankowym

Poręczenia regulowane w pr cywilnym

• Gwarancja bankowa - stosunek pr kwalifikowany, gwarantem może być tylko bank.

Banki mogą udzielać gwarancji tak samo jak mogą udzielać kredytów.

Bank może dokonać selekcji tych chętnych. „ Może” - nie ma obowiązku.

Gwarancja 1 -stronne zobowiązanie się banku, że po spełnieniu się warunków gwarancji bank spełni świadczenie wynikające z zawartej umowy gwarancji. Świadczenie banku gwaranta jest zawsze świadczeniem pieniężnym.

Bank może dokonać jej na zlecenie, ale najpierw wniosek na zlecenie

Klient (wniosek zlecenia) Bank

Bank je przejmuje, rejestruje i bada wiarygodność klienta. Badania bardziej ostre niż przy kredycie. Gdy badanie wypadnie pozytywnie to bank jest skłonny zawrzeć umowę z innym podmiotem.

K (klient)

B1 (gwarant) B2 (beneficjent - uprawniony z umowy gwarancji)

K B1 - wniosek zlecenia

B1 B2 - umowa gwarancji

B2 K - umowa kredytowa

Umowa gwarancji jest rezultatem jakiejś przyczyny i skutku.

Zabezpiecza : np. spłatę długu wskutek zaciągniętego kredytu, bo np. B2 dał warunek, że musi być gwarancja spłaty kredytu. Praktycznie 3 umowy zlecenia gwarancji, umowa kredytu, umowa gwarancji.

Gdy zostanie zawarta umowa gwarancji to zaczyna ona być samoistna to poza wyjątkami, niezależnie od tego co uzyska klient będący kredytobiorcą nie zmienia się sytuacja gwarancji.

Gdy klient zaprzestaje spłaty wtedy spełniają się warunki umowy gwarancji.

Bank gwarant inkasuje wysoką prowizję za przyjęcie na siebie ryzyka, od razu z góry. Nawet gdy klient odda kredyt to nie ma zwrotu za prowizję. Gdy bank gwarant musiał spłacić klienta beneficjentowi to już kredytodawca jest zaspokojony. Teraz bank gwarant ma roszczenie do klienta o zaspokojenie tych środków które gwarant dał beneficjentowi. Przyjął ryzyko musi więc ten problem przejąć na siebie.

Zobowiązanie ma zawsze charakter pieniężny.

K

B1 P

K- klient produkujący bloczki cementowe

B - bank

P - przedsiębiorstwo produkcyjne, cementownia - dostawca cementu

K ma wyprodukować określoną ilość bloczków z dostarczonego cementu

P dostarcza cement za który dostanie określoną ilość bloczków od K

Czyli między K a P umowa zamiany - rozliczenie w naturze

Przedsiębiorstwo żąda gwarancji iż K zrobi te bloczki cementowe w terminie. Bank może udzielić gwarancji na taki kontrakt. Gdy K zawiódł, B1 ma świadczyć i musi przelać taka kwotę pieniędzy jaką wartość ustalono zobowiązania, a nie dać odpowiednią ilość bloczków cementowych.

Jak długo beneficjent ma prawo zgłaszać roszczenia? przez 6 lat od momentu spełnienia warunków umowy gwarancji.

K

B1 P

B2

K - klient

B1 - bank 1(gwarant)

B2 - bank 2(potwierdzający)

P- przedsiębiorstwo (beneficjent)

K B1 - wniosek zlecenia

B1 b2 - potwierdzenie

B1 P - umowa gwarancji

PK -

B2 P - współodpowiedzialny z B1 wobec P z racji potwierdzenia gwarancji

Bank gwarant nie chcąc w pełni ryzykować może znaleźć inny bank potwierdzający. B1 dzieli się z B2 częścią prowizji, ale przejmuje na siebie część ryzyka. Skutki są istotne dla beneficjenta. Bo roszczenia może kierować do B1 i B2 jednocześnie lub osobno. Jest to instytucja dłużników solidarnych. Gdy 1 spełni to beneficjent zaspokojony. A banki rozliczają się między sobą,.

K łączy to quasi zlecenie tylko z B1 a nie z potwierdzającym B2.

Wnioski zlecenia o udzielenie gwarancji. Banki wywieszają informację na temat tych klientów, którzy składali te wnioski.

Kolejna Czynność bankowa

Limitowanie bankowych papierów wartościowych.

Bankowy papier wartościowy - nie ma legalnej definicji. Ustawodawca określił tylko w jakim celu są emitowane a nie dał definicji co to jest bankowy papier wartościowy.

Cel: banki emitują bankowe papiery wartościowe w celu gromadzenia środków pieniężnych albo w walucie obcej( wymienialnej) albo w złotych. Gromadzi te środki aby na nich zarabiać, zainwestować.

Warunki emisji:

o zamiarze emisji bank informuje prezesa NBP na co najmniej 30 dni przed terminem

emisji, jest to złożenie tylko informacji z tym się nie wiąże zgoda

jest przepis martwy z którym prezes NBP mógłby określić jakie emisje wymagałyby zgody żeby doszły do skutku, ale ustawodawca nie określił żadnych kryteriów od jakich taka zgoda

by była wymagana.

Banki podają warunki emisji bankowych papierów wartościowych do wiadomości publicznej.

Podać do wiadomości publicznej- wywieszenie w lokalach gdzie pełniona jest działalność

bankowa takiej informacji.

nie ma terminu na ile wcześniej trzeba podać planowaną emisję do wiadomości publicznej

minimum treści bankowego papieru wartościowego. Mogą one być emitowane w postaci materialnej ale również w postaci zdematerializowanej postaci elektronicznej

Elementy treści:

- wartość nominalna min 100zł a także w walutach obcych

- zobowiązanie banku do naliczania odsetek wg ustalonej stopy %

- oznaczenie posiadacza papieru

- zasady przenoszenia praw wynikających z bankowych papierów wartościowych np. z reguły przelew wierzytelności

- muszą być ponumerowane

- podpisy osób uprawnionych do składania oświadczeń woli majątkowych, t podpisy mogą być odtworzone mechanicznie

Jeżeli emisja elektroniczna:

- pojawią się na świadectwie depozytowym, zaświadczenie, znak legitymacyjny, nie jest ono dokumentem emisyjnym stwierdza tylko, że jesteśmy posiadaczami. Zmienia się dopiero wtedy gdy przeniesione zostaną z rachunku depozytowego elektroniczne papiery wartościowe.

W ofercie reklamie nie można stosować reklamy porównawczej do oferty innego banku. Nabywcy mogą płacić środkami z pożyczki lub kredytu. Bank np. PKO nie może udzielić kredytu klientowi który chce wykupić u niego papiery wartościowe.

Szczególne uprawnienia oraz obowiązki banków.

1. Obowiązki:

• Obowiązek przestrzegania tajemnicy bankowej

• Obowiązek podawania do publicznej wiadomości określonych informacji

• Obowiązek tworzenia procedur ograniczających proceder prania brudnych pieniędzy w systemie bankowym

Tajemnica bankowa.

Obejmuje informacje wynikające z czynności bankowych, które pozwalają zidentyfikować klienta banku. Np. udzielenie kredytu. Dotyczy to także informacji z negocjacji, które się nie zakończyły powodzeniem a także te gdy tylko wniosek został złożony. Bank jako osoba prawna, osoby zatrudnione w tym banku także wtedy gdy już nie pracują w banku. Pośrednicy, eksperci, biegli, którzy uczestniczyli w różnych czynnościach bankowych.

[a listonosz dostarczający kopertę na której widnieje logo banku?]

Ta zasada ma 2 gr przypadków kiedy uchyla się tajemnicę:

1. zwykłe

2. nadzwyczajne

ad a)

- aby normalnie wykonywać umowę: przekazanie 2 stronie umowy informacji o stanie rachunku

- gdy bank żąda zabezpieczenia hipotecznego musi dać do sądu aby prawidłowo wykonać wpis do KW

- gdy bank powierza wykonywanie swoich czynności zewnętrznym podmiotom

- niezbędne jest udzielenie informacji radcom prawnym bądź adwokatowi świadczącym pomoc prawną bankom

- bank sprzedając swoją wierzytelność będzie musiał ujawnić co ona zabezpieczała czyli np. kredyt

- gdy dochodzi do sekuratyzacji - swoiste operacje z funduszem sekuratyzacyjnym lokując w nim swoje wierzytelności, musi dojść do ujawnienia części informacji

Ad b)

Wspólne cechy:

• gdy bank nie może odmówić ujawnienia informacji

• gdy toczy się inne postępowanie

• na żądanie innego uprawnionego organu bądź podmiotu

- na żądanie innego banku w zakresie w jakim jest to niezbędne, informacja jest przekazywana z banku do banku ale i tak pozostaje ona w systemie bankowym

- kiedy przekazuje się informacje na zasadzie wzajemności innym instytucjom, które ustawowo są upoważnione do udzielania kredytów, pożyczek itd. SKOK

- innym instytucjom, którym potrzebna jest do wykonywania nadzoru skonsolidowanego

- KNB

- na żądanie sądu prokuratora w postępowaniu karnym lub karno skarbowym

- na żądanie sądu prokuratora zagranicznego w ramach udzielenia pomocy prawnej

- na żądanie sądu np. przy postępowaniu spadkowym, podział majątku wspólnego małżonków, ustalenie alimentów czy renty alimentacyjnej

- dyrektor izby celnej

- Prezes NIK

- przewodniczący komisji papierów wartościowych i giełd

- prezes zarządu BFG

- Komisja Nadzoru Ubezpieczeń Emerytalnych

- Agencja Wywiadu, ABW

- Policja, ŻW, Służba więzienna, komornicy

- wydawcy elektronicznych instrumentów płatniczych

- Inspektor Ochrony Danych Osobowych

Te podmioty żądają na podstawie i w zakresie ustalonym przez konkretne ustawy.

Wykorzystują te informacje tylko na swój użytek, mają obowiązek chronienia

- organy podatkowe

- organy kontroli skarbowej

Uzyskują wg ordynacji podatkowej oraz ustawy o kontroli skarbowej. Na etapie kontroli te organy mają prawo zgłosić się do banku, ale bank ma prawo odmówić uzasadniając to potrzebą budowy zaufania z klientem bo zarzutu nie przedstawiono.

Zabezpieczenia:

- na pisemny wniosek

- bank ma prawo odmówić

- jest proces monitoringu takich zapytań trzeba przedstawić liczbę takich zapytań

Osoba bezpośrednio zainteresowana nie jest o tym informowana, bo bank nie ma obowiązku udzielania takich informacji [ a jeśli sam zapyta się bank czy było kierowane do niego takie zapytanie?]

- NBP - otrzymuje duże zbiory do statystyk

- organ który wypełnia nadzór uzupełniający V.2005 koordynator w zakresie nadzoru

Banki przetwarzają informację w formie elektronicznej w takiej formie by uniemożliwić dostęp osobom postronnym.

A gdy informacja została legalnie przekazana to po zakończeniu postępowania te instytucje mają obowiązek osobno je przechowywać i nie podlegają do przekazania do archiwów państwowych.

Banki mają prawo przekazywać informacje zglobalizowane na potrzeby np. pisania pracy mgr np. że mają 10 000 rachunków oszczędnościowych.

• Obowiązek podawania do publicznej wiadomości określonych informacji art. 111

- o stosowanych przez siebie stawkach oprocentowania: kredytów, wkładów, pożyczek

- o stosowanych przez siebie stawkach prowizji i opłat bankowych

- terminy czy zasady kapitalizacji odsetek

- stosowane przez siebie kursy walut

- bilans z klauzulą, że ma być prawidłowo rozliczony przez rewidenta

- skład zarządu i rady banku

- warunki dokonywania przelewów transgranicznych

- nazwiska osób, które mogą podpisywać umowy zobowiązujące o [31 min]

• Obowiązek tworzenia procedur ograniczających proceder prania brudnych pieniędzy w systemie bankowym.

Obowiązek banku a także na poszczególnych pracownikach banku. A dyrektor banku do nadzoru. Bank rejestruje wysokość wpłaty i wypłaty z rachunków. Szczególnie gotówkowe, banki powinny sprawdzać dlaczego tak szybko spłacił kredyt.

Ma to utrudnić, zniechęcić tych którzy ten proceder uprawiają.

Za tydzień szczególne uprawnienia banków.

Szczecin, 23.XI.05

Prawo bankowe wykład 7

BFG ustawa 14. XII. 1994

Ustawa wprowadzająca pewien system stabilizacji w zakresie banków gdyby banki stały się niewypłacalne. BFG przejmuje zobowiązania upadłego banku i je realizuje w stosunku do wierzycieli.

To nie wypadek, że utworzono w 1994 BFG. Duża liczba upadłości jedna z największych Rolbank.

Osoba prawna 2 organy:

Rada BFG i zarząd BFG. Siedziba: W-wa. Brak oddziałów w terenie.

Podstawowe zadanie: system obowiązkowego gwarantowania.

Każdy bank jest obowiązany być w tym systemie.

Tym systemem nie są objęte SKOKI mają swój quasi system czyli fundusz stabilizacyjny w KSKOK.

Nie obejmuje innych instytucji finansowych na naszym rynku np. zakłady ubezpieczeń, fundusze inwestycyjne.

2 system to fakultatywny, umowny system gwarantowania polega na tym, że banki przystępują dobrowolnie gdy w bankach jest wyrażona wola organu, ponosi dodatkowe koszty oraz pod warunkiem, że bank wywiązuje się ze swoich obowiązkowych zadań w BFG to wtedy może tworzyć te dodatkowe zabezpieczenia.

3. BFG gromadzi informacje o bankach objętych tymi systemami gwarantowania.

BFG bierze udział w postępowaniu naprawczym.

Organizacja BFG.

W przepisach końcowych.

Nie jest funduszem celowym. Więc nie mają zastosowania przepisy o finansach publicznych. Fundusz z mocy ustawy ma osobowość prawną. W pewnym sensie jego działalność została poddana [….]. Oba te organy mają wpływ na treść statutu. Statut uzgodnili RM i Prezes NBP. Statut reguluje podstawy gospodarki finansowej BFG.

Minister finansów nadzór nad BFG w zakresie legalności jego działania.

Rada BFG - 10 członków + 1 przewodniczący =11 osób.

W skład osoby o odpowiednim wykształceniu i doświadczeniu zawodowym. Nie może być jednocześnie zatrudniony w banku lub pełnić funkcji instytucji powiązanej z bankiem.

Przewodniczący powoływany i odwoływany przez prezesa RM, ale wniosek uzgodniony z prezesem NBP i ministrem finansów i po opinii właściwej komisji sejmowej.

3 członków do rady powołuje minister finansów

3 członków do rady powołuje Związek Banków Polskich

4 członków do rady powołuje Prezes NBP

Kadencja rady 4 lata, brak zakazu powtórzenia kadencji.

Przewodniczący tak samo.

Zadania rady BFG:

- nadzór nad działalnością zarządu

- sprawozdania z działalności

- określa warunki na jakich udzielane są pożyczki z BFG dla banków

- opinie projekty aktów prawnych dotyczących bezpieczeństwa banków itd.

Uchwały większością głosów. Quorum 7 obecnych musi być szczegółowy tryb działania reguluje regulamin Rady BFG.

Zarząd BFG

5 członków

Prezes i vice prezes

Powoływany i odwoływany przez radę BFG.

Osoby z wyższym wykształceniem i co najmniej 5 letnie doświadczenie czy wykształcenie [ czyli jeśli tu szczegółowiej podano to organ wyższy też nie powinien mieć? Czy można to traktować rozszerzająco?]

Zarząd: - opracowuje projekty planów finansowych

Składa sprawozdania

Czuwa nad terminowymi wpłatami

Zarząd lokuje nadwyżki w lokaty czy skarbowe papiery wartościowe

Obowiązuje system gwarantowania.

Deponent: albo osoba fizyczna, prawna, jednostka organizacyjna nie mająca osobowości pr. mająca zdolność pr. Szkolne kasy oszczędności, pracownicze kasy zapomogowo pożyczkowe, jeżeli są strona imiennego bankowego rachunku bądź przysługuje im wierzytelność na podstawie innego imiennego dokumentu wystawionego przez bank. Do kategorii tej wejdzie także osoba, która nabywa do części lub całości na podstawie dyspozycji na wypadek śmierci a także zwrot kosztów pogrzebu.

Wyłączone:

- skarb państwa - nie jest wyodrębniony pod względem finansowym. Obsługę prowadzi NB, który nie może upaść.

- inne banki

Kwota gwarancji jest bardzo niska w stosunku do kwot jakie one gromadzą

- podmioty działające na podstawie o obrocie instrumentami finansowymi 29.VII.05:

Domy maklerskie

Krajowy depozyt papierów wartościowych

Giełdy

Quasi giełdę - centralną tabelę ofert (inny odrębny system gwarantowania)

Zakłady ubezpieczeń

Narodowe fundusze inwestycyjne

Fundusze inwestycyjne np. otwarte, specjalistyczne, otwarto specjalistyczne

Fundusze emerytalne

Członkowie zarządu, rady nadzorczej osoby zajmujące wysokie stanowiska w momencie upadłości banku który upadł

Akcjonariuszy banku upadłego takich, którzy mieli co najmniej 5 % akcji,

Gwarancją obejmuje się na jakimkolwiek rachunku imiennym

Np. oszczędnościowy, bieżący, wspólny, powierniczy itd.

Środki gwarantowane.

Środki pieniężne zgromadzone w banku przez tego samego deponenta na rachunkach imiennych. Wg stanu na dzień zawieszenia działalności banku oraz doliczane wg stanu do dnia spełnienia się gwarancji.

23.XI.05 zawieszenie działalności banku KNB

Sąd 15.II.06

Moment spełnienia się gwarancji uprawomocnienie się decyzji sądu o upadłości banku.

Środki gwar.= saldo + odsetki to nie to samo co kwota wypłacona!!!

% odsetki zostaną doliczone do tego salda

Środki gromadzone w walutach PL jak i obcych a także odsetki od tych środków.

Gromadzone w banku - jako w całym przedsiębiorstwie bankowym.

1.Niezależnie od tego ile rachunków imiennych miał klient to limit jest 1!!!

2. Rachunek wspólny - deponentem jest każda z osób będąca współposiadaczem, każdemu przysługuje odrębny limit gwarancyjny

3. Jeżeli rachunki prowadzone dla spółki jawnej, cywilnej lub komandytowej. Deponentem jest spółka czyli limit gwarancyjny jest 1 niezależnie od ilości wspólników.

Do 1000 euro gwarancja w 100% jest realizowana

Ponad 1000 euro ale nie więcej niż 22 500 euro gwarancja obejmuje w 90 %

Przykład:

Kowalski ma na koncie 16 200, kurs euro 1 euro = 4 zł

To 1000euro = 4000 zł

Czyli pierwsze 4000 zł z tej kwoty 16 200 otrzyma w 100% a nadwyżka czyli 12 200 pomniejszona będzie o 1220 czyli zostanie 10 980

Czyli suma kwoty gwarantowanej w oparciu o oba progi gwarancji wyniesie:

4000 + 10 980 = 14 980 dostanie czyli stracił ze swych oszczędności 1 220 zł.

Próg drugi jest stanem średnim.

Banki umorzą obowiązkowo wpłatą do BFG odsetki % od sumy bilansowej banku. Nie więcej niż 0,4 % sumy bilansowej banku.

Odsetki od pożyczek udzielonych przez BFG też zasilają BFG, oprocentowanie lokat, środki zarobione na skarbowych papierach wartościowych, kredytu w NBP, z dotacji dla BFG (tylko raz skorzystano gdy tworzono BFG w wysokości 50 mln zł.).

Przejęcie części funduszy ochrony tworzonych w bankach.

Bank musi utworzyć fundusz ochronny środków gwarantowanych. Ma odzwierciedlać stawkę wpłaconą do BFG. KNB sprawdza czy utworzył fundusz ochronny. Są to środki których nie można użyć. Gdy środki z BFG zaangażowane to uchwała BFG, które banki mają świadczyć ze swoich funduszy ochrony na rzecz BFG.

`95 i `96 rok wskazano po 25 banków największych które dodatkowo mają świadczyć [czy BFG staje się dłużnikiem tych banków?]

Deponent nie zwraca się bezpośrednio do BFG zgłasza się do syndyka, syndyk otwiera termin na zgłoszenia (w chwili uprawomocnienia się postanowienia o upadłości) roszczeń nie dłużej niż 3 miesiące syndyk przekazuje listę do BFG, BFG sprawdza ją i zatwierdzoną przesyła do syndyka i jednocześnie w odpowiednim oddziale NBP otwiera mu rachunek i przelewa środki na wypłaty. Po dokonaniu wypłaty i minięciu terminu syndyk wysyła z powrotem listę. Ci którzy się spóźnili muszą indywidualnie załatwiać sprawę z BFG. Termin 5 lat od chwili uprawomocnienia się postanowienia ogłoszenia o upadłości banku.

Przykład

Zgromadzone na rachunku 130 000 zł. Kurs 1 euro = 4 zł

Odzyska w 100% 1000euro = 4000zł

Ponad 1000 euro do mniej niż 22 500euro w 90%

Wewnętrzna szerokość tego przedziału to od 1001 euro

Czyli 21 500 euro z tej kwoty 90% minus 10% czyli 2 150 euro daje 19 350 euro

A to jest 77 400 zl czyli drugi próg

77 400 + 4 000= 81 400zł odzyska

Resztę może dostać z masy upadłościowej ale może to być na samym końcu.

Fakultatywna gwarancja.

Bank zwraca się o zawarcie stosownej umowy, można podwyższyć górny próg 22 500 euro w nieskończoność za każde 1 euro podwyższa się kwotę gwarancji ale to kosztuje bo trzeba gromadzić środki którymi nie można dysponować i trzeba je odprowadzać do BFG ani 1 bank w PL tego nie zastosował

Pożyczki z BFG

Mogą ubiegać się o preferencyjne pożyczki gdy mają pewne problemy z płynnością. Przygotow. Problem naprawy i gdy pozytywna decyzja BFG to w ramach postępowania naprawczego udzielono pożyczki i powiadamia się KNB. Okresowo zarząd banku przedstawia BFG sprawozdanie z postępowania naprawczego.

[wobec czego nie powinny być jakieś ostre kryteria naprawcze wprowadzone gdy banki korzystają jedynie dla tego, że im się to bardziej opłaca niż zwykłe pożyczki?]

Pozytywne funkcjonowanie BFG, uspokoiła się sytuacja systemu bankowego.

Banki spółdzielcze są objęte BFG ale SKOK nie!!!

Spółdzielczy sektor bankowy za tydzień.

Wykład prawo bankowe 30 listopada

Banki spółdzielcze.

Szerokie rozumienie: banki spółdzielcze + banki je zrzeszające w formie spółek akcyjnych

Regulacje tych banków są umieszczone w ustawie o funkcjonowaniu banków spółdzielczych zrzeszeniach i bankach spółdzielczych.

Szersze rozumienie: instytucje parabankowe, nie banki, SKO-K. ustawa z 14.XII.1995 ustawa o SKOK. Ponad 2500 takich kas, mają już ponad 1,5 mln klientów. Inicjatywa oddolna od bankowców banków spółdzielczych wyszła, Wrocław Poznań Warszawa utworzono 3 banki mające pełnić rolę central dla banków spółdzielczych(W-wa bank Unii Gospodarczej, Poznań….., Wrocław…..). Akcjonariuszami były banki spółdzielcz. Do tej całkowicie dobrowolnej inicjatywy przystąpiło ok. 400 banków spółdzielczych z 2000 i to tych najlepiej rozwiniętych i najbogatszych. W tym czasie utworzono Krajowe Zrzeszenie Banków Spółdzielczych też dobrowolne.

Fala upadłości została tylko trochę zahamowana bo w 1993 kolejnych 100 upadło. W związku z tym przyjęto specjalną ustawę 24.VI.1994 o restrukturyzacji banków spółdzielczych i banków gospodarki żywnościowej. Na mocy tej ustawy tej ustawy zaczęto tworzyć drugą strukturę obok tamtej dobrowolnej składającej się z tamtych 2 inicjatyw. BGŻ przekształcono z banku państwowego w bank w formie spółki akcyjnej. Stworzono obowiązkową 3 szczeblową strukturę bankowości spółdzielczej:

BGŹ S.A.

Banki regionalne (miało ich być 11 wg ustawy)

BS BS BS (obowiązek zrzeszenia) BS BS

Najniższy szczebel to banki spółdzielcze, miały ze swoich wolnych środków pieniężnych wyodrębnić kapitał na utworzenie banków regionalnych. Do końca XII utworzono tylko 2, wydłużono termin do końca `95. Wskazano miasta w których miały powstać. Banki regionalne nie spełniały wymogów, obniżono kapitał do 2,5 mln [eki] potem znów to samo, wobec tego zdecydowano się na to iż w momencie założenia nie trzeba mieć całego kapitału.

Pomoc państwowa jeżeli:

- ujawnią się w wykazach tzw. złe kredyty, w bilansie je się wydzieli

- bo musiały się zrzeszyć z 1 z banków regionalnych wg zasady terytorialnej

BGŻ

BR(11)

BS BS BS

BS wg prawa spółdzielczego, sprowadzono do formy banków lokalnych chyba, że miał jeszcze przed (..) ustawą oddział w innej gminie.

BR w formie S.A. prowadzi działalność w regionie

Jeden BGŻ S.A.

Zasada: absolutny zakaz konkurencji między BS a BR. Zakaz łączenia stanowisk.

BGŻ S.A. pełna swoboda, współpraca międzynarodowa, prawo przekazywać część rezerw obowiązkowych BR

Związki:

- BS obowiązkowo stawał się akcjonariuszem BR , a BR w BGŻ S.A.

- poprzez zrzeszenia BS z BR a BR z BGŻ S.A.

Wprowadzono zasadę solidarnej odpowiedzialności na szczeblu zrzeszenia.

Ta druga struktura dobrowolna nie chciała się zrzeszyć wobec czego ustawodawca odmówił im pomocy.

Pomoc dla zrzeszonych.

- nieodpłatne przekazywanie majątku

- emisja obligacji skarbu państwa nieodpłatnie do BGŻ S.A.\, który musi je rozdzielić do Br i BS.

Emisja obligacji restrukturyzacyjnych

Przyjęto plan spłaty tych obligacji. Na kilka lat. Kwota: 20 mld zł

- 4 razy z rzędu w sposób nadzwyczajny umorzono BR i BS podatki CIT w wysokości ¾ z warunkiem, że umorzona kwota zostanie przekazana na podwyższenie funduszy własnych.

Ale BS nie osiągnęły 1mlon euro z wysiłkiem 500 tys euro zgromadzono.

- zatrzymano zjawisko upadłości BS

We Francji trój szczeblowa struktura i stamtąd wzorzec

- na szczeblu krajowym utworzono w BGŻ fundusz hipoteczny i gwarancyjny

Hipoteczne - długoterminowe

Gwarancyjne - krótkoterminowe

I są to pożyczki, kredyty niskooprocentowane dla BS i BR

- zdołano wypracować zbliżone procedury, regulaminy, ogólne warunki umów

- nowoczesne produkty bankowe(kart płatnicze), bankowość elektroniczna

- wydatna poprawa obsługi prawnej do szczebla BS włącznie.

- przekazano do tej bankowości 35 mld zł nie wiązały nas wtedy limity pomocy dla przedsiębiorców

OBECNY STAN PRAWNY:

- zniesiono ten szczebel krajowy 2 szczeble:

Banki Zrzeszające

BS BS BS

- utrzymano obowiązkowe zrzeszenia, nie ma zasady terytorialnego przyporządkowania ( wymieniono 11 banków zrzeszających)

- możliwość dokonywania zmian w umowach zrzeszenia

-swoiste równouprawnienie tej drugiej równoległej struktury dobrowolnej z tą obecną ustawową, tylko pod względem formalnym bo obecnie nie ma pomocy

- banki mogą się łączyć obecnie z 11 3- każdy grupuje dużą liczbę BS

- BS dalej lokalne ale nie prowadzą co do zasady działalności na terenie powiatu gdzie mają siedzibę

- BS mający fundusze własne co najmniej 5 mln euro nie musi się zrzeszać:

BS „Rzemiosła” w W-wie, BS w Krakowie

- rozpoczęły się procesy połączeniowe z 1100 BS obecnie nieco powyżej 500 BS w PL

Pozostało:

- dwojakiego rodzaju powiązania : - BS akcjonariusz w BZ, ale ma posiadać co najmniej 1 akcję. A BZ mają zapewnić im możliwość kupna tej akcji. - BS ma obowiązek zawrzeć umowę zrzeszenia.

- BS dalej są spółdzielniami, ale w zakresie w jakim nie stosuje się pr spółdzielczego stosuje się ustawę o funkcjonowaniu banków spółdzielczych jako lex specialis. Tak samo jak lex specialis do pr bankowego

- na zasadzie dobrowolności do Związków Banków Spółdzielczych i Związku Banków Polskich

Bank Spółdzielczy

- swoją działalność w zasadzie prowadzi na terenie powiatu

W zakresie niektórych czynności bankowych klienci tego BS mogą się wywodzić tylko z tego powiatu

1. czynności wykonywane przez BS we własnym imieniu i na własny rachunek

2. pozostałe czynności w imieniu banku zrzeszającego, gdzie nie do końca ponosi ryzyko za ich wykonanie

1. - przyjmowanie wkładów pieniężnych i prowadzenie rachunków tych wkładów

- inne rachunki bankowe

- kredyty - podmiot mający siedzibę lub miejsce zamieszkania w rejonie działania BS

- potwierdzenie i udzielanie gwarancji

- prowadzenie bankowych rozliczeń pieniężnych

- Udzielania pożyczek pieniężnych, ale tylko dla mających siedzibę lub miejsce zamieszkania w rejonie działania BS

- udzielanie pożyczek i kredytów konsumenckich dla mających siedzibę lub miejsce zamieszkania w rejonie działania BS

- przeprowadzanie operacji wekslowych i wydawanie kart płatniczych

- nabywanie i zbywanie wierzytelności

- przechowywanie papierów wartościowych

- udzielanie i potwierdzanie poręczeń w zasięgu powiatu

2. - wszystkie pozostałe czynności w imieniu banku zrzeszającego

- czynności obrotu dewizowego:

- rozliczenia obrotu dewizowego

- skup walut

Nie wystarczy zezwolenie KNB musi dostać też zgodę BZ

Jeżeli BS podwyższy do 1 mln euro to ma prawo rozszerzyć działalność na obszar województwa.

Zezwolenie na prowadzenie działalności po uzyskaniu zgody KNB po spełnieniu wymogów pr bankowego

Fundusze są tworzone ze środków wnoszonych przez członków spółdzielni i tu się stosuje prawo spółdzielcze, każdy członek obowiązany jest posiadać w pełni opłacany przynajmniej 1 udział w spółdzielni. Pamiętać o fikcji prawnej, że odpowiada do podwójnej wysokości 1 udziału

Organy banków spółdzielczych.

Liczebność organów w BS - rada co najmniej 5 osób = członkowie BS

Co najmniej 1 osoba ma być osobą przygotowaną do zajmowania takiego stanowiska fachowo.

Udział pracowników w BS w składzie rady nie może przekroczyć 1/5

Zarząd - 3 osoby 2 fachowo przygotowane i muszą dawać rękojmię iż zarządzanie bankiem z racji składanych depozytów będzie bezpieczne

Umowa zrzeszenia

W wyniku umowy bank przystępuje do zrzeszenia. Umowa określa zasady koordynacji w ramach zrzeszenia. Zrzeszenia nie ma uprawnień władczych do BS. Organem - rada zrzeszenia Prezesi Zrzeszonych BS wybierają spośród siebie przewodniczącego.

Projekt umowy zrzeszenia przygotowany w banku w zrzeszającym i dopiero jak KNB je zatwierdzi to wtedy dopiero BS mogą ja zawierać z BZ.

BZ rola podwójna: centrale zrzeszające BS; wykonuje czynności bankowe.

Reprezentuje interesy zrzeszonych BS w stosunkach z instytucjami centralnymi (KNB, BFG, itd.). BZ przechowuje część funduszy ochronnych BS.

Sprawuje wstępną kontrolę legalności BS, jeżeli stwierdzi uchybienia to musi powiadomić KNB. Nie jest to nadzór bieżący, ciągły.

Nalicza BS rezerwy obowiązkowe.

Zapewnia obsługę prawną koordynuje systemy informatyczne.

BZ mają prawo łączyć się ze sobą. BGŻ sprowadzony do grupy BZ, ale później wyłączono go z grupy BZ b wg projektu innej ustawy miał być innym bankiem. BS i BZ są bankami w rozumieniu pr. bankowego stosuje się do nich przepisy o BFG, przepisy o nadzorze bankowym, zasady prowadzenie rachunków bankowych itd.

SKOK regulują przepisy z14.XII. 1995

NIE SĄ BANKAMI!!!

Nie są pod nadzorem KNB, nie są objęte gwarancjami BFG w żaden sposób!

Kasa jest spółdzielnią w rozumieniu pr spółdzielczego

Cele - gromadzenie oszczędności członków kasy

- udzielanie im pożyczek i kredytów

- przeprowadzanie na ich zlecenia rozliczeń finansowych

- pośredniczenie w zawieraniu umów ubezpieczeniowych

Kasy prowadzą swoją działalność niezarobkowo, celem kasy nie powinno być generowanie gotówki w celach zarobkowych non profit. Karty kredytu nie wiele się różnią, ale oferują wyższe oprocentowanie oszczędności od banków.

2 możliwe sposoby tworzenia kas:

Albo się tworzy od podstaw

Albo się przekształca z wcześniej istniejących kas zapomogowo pożyczkowych, powstały one w wyniku przekształcenia takich kas

- członkami osoby fizyczne w szczególności między którymi istnieje więź organizacyjna albo zawodowa

Tworzone często w zakładach pracy, przy centralach związków zawodowych, przy partiach politycznych, przy gminach wyznaniowych, przy parafiach

Rada nadzorcza

Zarząd

Minimalne wymagania: nie karanie za przestępstwa umyślne, a nie wymienia wymogów co do kwalifikacji. Scedowano to na Krajową SKOK.

Członkowie Rady - zarządu wykonują swoją funkcje społecznie, zwroty wydatków za delegację. Ustawodawca minimalnej liczby w organach.

Organy opiniodawcze - Komisja Kredytowa, które opiniują wnioski o kredytach i ….. .

Fundusz udziałowy - z wpłat udziałów członkowskich + nadwyżka finansowa

Fundusz zasobowy - z wpisanego + nadwyżka bilansowa

Fundusz oszczędnościowo - pożyczkowy - członkowie kasy przystępujący do kasy nie tylko wpłacają, ale też gromadzą w nich swoje oszczędności na rachunku, ogół tych środków tworzy tam fundusz z którego udziela się pożyczek i kredytu. Pozostawia się pogotowie kasowe na bieżące wypłaty.

Rachunki - quasi oszczędnościowe - niektóre rozwiązania podobne do rachunków oszczędnościowych w bankach:

- są możliwe do stosowania procedury do uproszczonego wypłacania środków w przypadku śmierci

- refundacja środków na pogrzeb ze środków zmarłego podobnie

- przywileje egzekucyjne: środki są wolne od egzekucji do wysokości 3 krotnego najniższego wynagrodzenia krajowego

Przykład

Jan kowalski ma 2 rachunki w banku i 1 w SKOK. Przywilej egzekucyjny w banku do wysokości 3 krotnego w banku o 2 przywilej egzekucyjny z innej podstawy prawnej w stosunku do rachunku SKOK

- „pożyczkowy” rachunek- ma prawo ubiegać się o pożyczkę w kasie musi przejść jego wniosek procedurę badawczą (komisja ocenia a potem zarząd podobnie jak w banku. Trzeba najpierw ocenić cechę wypłacalności. Jeśli pozytywnie to umowa pożyczki lub kredytu, pożyczki pod rygorem nienaruszalności. W zasadzie na czas nie dłuższy niż 3 lata. A na cele mieszkaniowe okres spłaty 5 lat.

Łączna kwota zadłużenia członka nie więcej niż 10% aktywów kasy. Dopuszczono możliwość finansowania z pożyczek i kredytów na działalność gospodarczą nie więcej jednak niż 15% aktywów kasy.

Suma wszystkich pożyczek dla (zarządu , rady) osób funkcyjnych nie więcej łącznie niż 20% aktywów. W spółdzielniach mówi się o lustracji jako formie kontroli. Typowym zabezpieczeniem jest poręczenie (inny członek kasy) ten sam członek kasy nie może być więcej jak 2 umów pożyczek czy kredytów poręczycielem. Zasady szczególne spłat w regulaminie. Przyjęto sposób lokowania nadwyżek bilansowych SKOK mogą w:

- papiery wartościowe emitowane lub gwaranta przez SP lub NBP (obligacje SP - bony oraz bony pieniężne NBP)

- gromadzone w ich kasie krajowej

- w bankach do wysokości nie przekraczającej wysokości wynikającej z gwarancij BFG ( czyli generalnie 22 500 euro)

- w jednostkach uczestnictwa funduszu ……. 29 min

Kasa musi utrzymać rezerwy gwarantujące jej płynność finansową kasy.

Gdyby sytuacja zagrożona to kasa krajowa może takiej zagrożonej kasie udzielić pożyczki.

KSKOK

Zrzeszenie spółdzielcze SKOK. Obowiązkowo się muszą zrzeszyć w niej. Wyłącznie SKOK członkami. Kasa krajowa - spółdzielnie tego rodzaju osób prawnych.

Zadanie:

- przeprowadzenie lustracji w Skokach

- zasady lustracji określa Prawo spółdzielcze - kryterium legalności bada się zachowanie limitów, nie przekraczanie tych wskaźników.

- reprezentuje interesy SKOK-ów przed organami państwowymi, opisuje projekty ustaw, doradztwo prawne, finanse dla SKOK, szkolenia

- przyjmuje lokaty

- udziela wsparcia finansowego

- może tworzyć wspólne systemy rozliczeń

- koszty KSKOK pokrywają SKOK

- swoje nadwyżki lokuje na rynku finansowym z zachowaniem bezpieczeństwa

- tworzy fundusz stabilizacyjny - wypłaty gdy któraś ze SKOK nie wypłacalna

Upodabnia się do BFG. Statut reguluje do jakiej wysokości są wpłacane.

- gdy uchybienia to KSKOK wzywa do usunięcia uchybień

Za tydzień banki hipoteczne.

---