polityka gospodarcza i spoleczna -zagadnienia, Polityka (politologia)


POLITYKA GOSPODARCZA I SPOŁECZNA

1. Pojęcie oraz podmioty polityki gospodarczej

Polityka gospodarcza to świadome oddziaływanie władz państwowych na gospodarkę narodową, na jej dynamikę, strukturę i funkcjonowanie, na stosunki ekonomiczne w państwie oraz na jego relacje gospodarcze z zagranicą.

Innym terminem określającym polityką gospodarczą jest polityka ekonomiczna(używane zamiennie). Polityka gospodarcza jest nauką stosowaną.

Podmiotem polityki gospodarczej jest władza państwowa, w której imieniu działania prowadzą jej organy.

Władzę państwową w tym przypadku możemy podzielić na:

-centralne organy władzy-ogół decyzji(np. NBP, ministerstwo gospodarki, ministerstwo pracy i polityki społecznej itd.)

-administracja samorządu terytorialnego-decyzje odnośnie danego obszaru

2. Pojęcie systemu ekonomicznego

System ekonomiczny jest to zbiór powszechnie obowiązujących norma prawnych oraz ogólnie akceptowanych zasad, regulujących postępowanie wszystkich uczestników procesu gospodarczego.

System ekonomiczny określa:

-kto i jak decyduje o tym, które dobra powinny być wytwarzane i w jakich ilościach

-w jaki sposób wytwarzanie uzupełniających się produktów ma być bilansowane i koordynowane pod kątem zaspokojenia różnorodnych potrzeb społecznych

-w jaki sposób ma być dokonywany podział globalnego produktu społecznego miedzy członków społeczeństwa

System ekonomiczny przesądza o kształcie i strukturze sfery regulacji w gospodarce narodowej, tworząc tym samym zespół podstawowych uwarunkowań polityki ekonomicznej, określając jej zakres, pole, instrumentację, a często także cele działań. System ekonomiczny rozstrzyga o strukturze organów prowadzących i realizujących politykę gospodarczą.

Każdy system ekonomiczny wiąże się z panującym w danym państwie ustrojem społecznym i systemem politycznym. Zmiany systemu ekonomicznego nie są możliwe bez zmian sytemu politycznego. Właściwości poszczególnych systemów wyznaczają tez funkcje polityki ekonomicznej.

3. Teoretyczne modele systemów ekonomicznych

Wg własności środków produkcji wyróżnia się ustroje kapitalistyczne (indywidualistyczne), w których zasadniczą formą własności środków produkcji jest własność jednostkowa oraz ostroje kolektywistyczne(własność państwa i innych organizacji publicznoprawnych).

Wg sposobu regulacji procesu gospodarczego i rodzaju mechanizmów w nim stosowanych wyróżniamy dwa podstawowe typy:

-systemy kompetytywne (konkurencyjne)-tzw. systemy gospodarki rynkowej swoboda uczestników procesu gospodarczego, mechanizmy regulujące rynek to gra sił podaży, cen i popytu tzw., „niewidzialna ręka rynku”

-systemy gospodarki regulowanej administracyjnie przez władze państwowe

Łącząc oba kryteria(czyli własność środków produkcji oraz sposób regulacji można wyznaczyć cztery modele systemów ekonomicznych:

-indywidualistyczno-kompetytywny (kapitalizm rynkowy)

-indywidualistyczno-planowy (gospodarka kapitalistyczna regulowana przez centralne planowanie państwowe)

-kolektywistyczno-planowy (kolektywistyczna gospodarka zarządzana centralnie-realny socjalizm)

-kolektywistyczno-kompetytywny (socjalizm rynkowy)

4. Kapitalistyczna gospodarka mieszana-system regulacji i funkcje polityki gospodarczej

-decyzje ekonomiczne są podejmowane przez przedsiębiorców, właścicieli banków i innych firm prywatnych, a tok procesu gospodarczego reguluje „niewidzialna ręka” mechanizmów rynkowych, konkurencji i opartej na kategorii zysku motywacji pobudzającej uczestników procesu gospodarczego do maxymalnej wydajności, wprowadzania innowacji i dokonywania inwestycji

-podstawową funkcją państwa jest zapewnienie przestrzegania przede wszystkim zasady wolności gospodarczej, poszanowania własności prywatnej i swobody przedsiębiorczości. Do funkcji państwa w tym systemie zalicza się również zapewnienie bezpieczeństwa zewnętrznego(obrona narodowa, wojsko), wewnętrznego państwa, utrzymywanie wymiaru sprawiedliwości, szkolnictwa oraz kształtowanie systemu pieniężnego. Funkcjami są również podnoszenie efektywności gospodarki w sakli ogólnospołecznej, ograniczenia nadmiernych nierówności w podziale produktu społecznego, stabilizowanie gospodarki

-kierunki oddziaływań polityki gospodarczej w tym systemie:

5. Regulowanie gospodarki w krajach realnego socjalizmu

-bezpośrednie kierowanie gospodarką przez aparat państwowy i partyjny. Upaństwowione zostały nie tylko przedsiębiorstwa, ale wszystkie formy działalności gospodarczej. Zadania:

-dyscyplina i aparat represji

-motywacją premiowanie(np. talony na samochody)

6. Reformy systemu nakazowo-rozdzielczego. Rozwiązania o charakterze hybrydowym

-rozwiązania o charakterze hybrydowym usiłowały łączyć fragmentarycznie wprowadzane instytucje i mechanizmy gospodarki rynkowej z licznymi pozostałościami tradycyjnej struktury organizacyjnej i metod nakazowo-rozdzielczych(np. Polska, Chiny)

-nadal utrzymuje się dominacja własności państwowej, jednak przedsiębiorstwom przyznaje się samodzielność w dziedzinie planowania działalności bieżącej i żąda od nich uzyskiwania dodatnich dochodów

-rozszerzanie funkcji gospodarczych organów terytorialnych

-stworzenie możliwości przekształcenia przedsiębiorstw państwowych w spółki z.o.o i s.a. Przedsiębiorstwa mają działać wg zasad 3S(samodzielność, samorządność, samofinansowanie)

-powstają przedsiębiorstwa z kapitałem mieszanym

-rozszerza się sektor przedsiębiorstw prywatnych

-system przestaje być nakazowy, ale pozostaje rozdzielczy

7. Polityka gospodarcza w warunkach przebudowy ustroju społeczno-ekonomicznego

-transformacja ustrojowa ekonomicznym, politycznym i społecznym problemem krajów Europy Środkowej

-przebudowa ustroju krajów, które porzucały system realnego socjalizmu oznacza gruntowne przeobrażenie funkcji państwa i polityki gospodarczej. Polityka gospodarcza w okresie tej transformacji przestawiana jest na funkcje właściwej jej w systemie rynkowym. Musi również podjąć funkcje szczególne niewystępujące w warunkach ustabilizowanej gospodarki kapitalistycznej

-trudnym, ale jednocześnie niezwykle ważnym zadaniem jest przywrócenie właściwej roli pieniądza zapewnienie jego wymienialności

-przebudowa struktur społeczeństwa-tworzenie warstwy nowoczesnych i uczciwych przedsiębiorców

-otwarcie się na zagranice(nauka jeżyków obcych itd.)

-najważniejszym problemem jest transformacja stosunków własnościowych

-powszechna prywatyzacja, prywatyzacja kapitałowa

8. Uwarunkowania polityki gospodarczej

-uwarunkowania zewnętrzne

-uwarunkowania wewnętrzne- ustrojowo-systemowe, geograficzno-przyrodnicze, społeczne, polityczne

-ustrojowo-systemowe

9. Cele polityki gospodarczej

-cele ustrojowo-systemowe i polityczne (w krajach postkomunistycznych np.. związane z przebudową ustroju)

-cele ekonomiczne

-cele społeczne

-cele ekologiczne

-cele obronno-militarne

10. Dualizm pojęcia „polityka społeczna”

Polityka społeczna podobnie jak polityka gospodarcza rozpatrywana jest w dwóch pojęciach ( w sensie nauki oraz praktyki). Dwa ujęcia polityki społecznej:

-Praktyka polityki społecznej to zespół konkretnych działań podejmowanych przez podmioty polityki społecznej w celu „rozwiązania” określonych kwestii społecznych. Podmiotami polityki społecznej jest administracja publiczna oraz podmioty pozarządowe.

Praktyka polityki społecznej to działalność państwa i organizacji pozarządowych, której celem jest poprawa położenia materialnego i wyrównanie szans życiowych grup społecznych ekonomicznie i socjalnie najsłabszych

-Polityka społeczna jako nauka (nauka o polityce społecznej)-zadaniem z jednej strony jest diagnoza bieżącej sytuacji społecznej, a z drugiej wskazywanie kwestii społecznych, wyjaśnianie ich genezy oraz opracowywanie sposobów ich „rozwiązywania”(nauka stosowana)

11. Geneza polityki społecznej na świecie i w Polsce jako kategorii naukowej oraz jako praktyki

Praktyka polityki społecznej:

-Świat-rewolucja przemysłowa w Anglii. Ustawodawstwo ochronne pracy obejmowała wyłącznie dzieci w przemyśle bawełnianym. W 1802 roku określono górną granicę dnia roboczego małoletnich na 12h oraz nakazano im pobieranie nauki czytania i pisania oraz rachunków. W1842 roku po raz pierwszy poza kategorią dzieci ustawodawstwo wymienia w akcie prawnym, zakazując im podobnie jak dzieciom do lat 10, pracy w kopalniach. Na rok 1867 datuje się objęcie ochroną nie tylko robotników przemysłu bawełnianego, ale pracowników wszystkich branż.

Praktyka polityki społecznej w Niemczech rozpoczęła się również od ustawodawstwa ochronnego pracy-rok 1839-zakaz pracy dzieci poniżej 9 roku życia w fabrykach i kopalniach oraz ograniczenie czasu pracy dzieci do 16 lat w max. wymiarze 10h.

Trzy poziomy ubezpieczenia:

Przymus ubezpieczeń. Wraz z wprowadzeniem ubezpieczeń na wypadek choroby powstała kasa chorych(opiek medyczna i zasiłek chorobowy)

-Polska

Nauka polityki społecznej:

-Świat

-Polska

12. Pojęcie kwestii społecznej

Dwa ujęcia kwestii społecznej:

-to stan lub proces społeczny blokujący w szerokiej skali zaspokajanie podstawowych potrzeb ludzkich

-to konkretny problem społeczny o szczególnie dotkliwym wpływie na życie i współdziałanie członków danej zbiorowości. Spośród wielu problemów społecznych mianem kwestii opatruje się tylko te, których presję odczuwają duże zbiorowości, które powodują na szeroką skalę skrajnie trudne sytuacje w zyciu jednostek i rodzin np. problem ubóstwa, emigracji zarobkowej, patologii, służby zdrowia, polityki mieszkaniowej, kwestia rodzin wielodzietnych itd.

13. Polityka społeczna a polityka socjalna

Polityka społeczna jest sumą polityk szczegółowych: zdrowia, mieszkaniowej, ludnościowej, socjalnej. Polityka socjalna ogranicza się do świadczeń pieniężnych udzielanych przez władze państwowe osobom znajdującym się w trudnej sytuacji życiowej. Polityka socjalna posiada węższy zasięg działań- bezekwiwalentne świadczenia.

14. Modele polityki społecznej

Autor

Liberalny (ML)

Konserwatywny (MK)

Socjalny (MS)

R. Titmuss

marginalny

motywacyjny

Instytucjonalno-redystrybucyjny

N. Furniss, D. Titlon

Państwo pozytywne

Państwo bezpieczeństwa socjalnego

Państw dobrobytu społecznego

G. Spring-Andersen

Liberalny

Konserwatywno-korporacyjny

Socjaldemokratyczny

M. Księżpolski

rezydualny

korporacyjny

opiekuńczy

Państwo minimalne-jako organizacja polityczna chroni prawo do życia, wolności i własności, ale nie angażuje się w rozwiązywanie problemów socjalnych jednostki. Kwestie społeczne są indywidualną sprawą obywateli od ich zaradności zależy, w jaki sposób sobie z nimi poradzą(model liberalny)

Państwo opiekuńcze-organizacja polityczna, która uznaje pogląd, że rynek nie jest w stanie rozwiązać socjalnych problemów obywateli, a oni sami nie są samowystarczalni. Należy zatem stosować interwencjonizm socjalny(model konserwatywny oraz socjalny)

Model liberalny -Wielka Brytania, USA

Model konserwatywny- Niemcy, Francja

Model socjalny- Szwecja, Dania

Polska to teoretycznie model konserwatywny z elementami socjalnego.

1.Jaki podmiot jest w pierwszej kolejności odpowiedzialny za występowanie problemów społecznych?

-ML- jednostka

-MK- jednostka

-MS-społeczeństwo

2.Jaki podmiot w pierwszej kolejności powinien rozwiązywać problemy społeczne?

-ML-jednostka(musi być przezorna, aktywna, samozaradna). Należy pracować i ubezpieczyć się

-MK- państwo(przymus ubezpieczenia)

-MS- państwo (poprzez stworzenie systemu gwarantującego każdemu zaspokajanie jego najważniejszych potrzeb; świadczenia wypłacane każdemu od urodzenia do śmierci)

3.Jaka jest rola mechanizmów rynkowych w zaspokajaniu podstawowych potrzeb obywateli?

-ML- zasadniczy. Najlepszy mechanizm gwarantujący sprawiedliwy podział uzależniony od indywidualnego wysiłku

-MK- mechanizmy rynkowe są istotne, ale również istotne jest ubezpieczenie społeczne- im lepszy status tym lepsza opieka

-MS- rynek jest niedoskonały, nie daje możliwości zaspokajania przez obywateli podstawowych potrzeb

4.Co jest źródłem praw socjalnych?

-ML- nie ma praw socjalnych

-MK- posiadanie statusu pracownika ubezpieczonego

-MS- obywatelstwo danego państwa

5.Jaki jest zakres polityki społecznej?

-ML- marginalny (polityka społeczna jest niepotrzebna i szkodliwa)

-MK- istnienie programów socjalnych, ale tak skonstruowane, żeby nie ingerowały w mechanizmy rynkowe

-MS- zakres nieograniczony; polityka społeczna sprzyja rozwojowi gospodarczemu

6.Jaki standard zaspokojenia potrzeb społecznych gwarantuje polityka społeczna?

-ML- minimum

-MK- dla osób ubezpieczonych kompensata utraconych dochodów

-MS- każdy powinien mieć zagwarantowany standard klasy średniej

7.Na ile działania polityki społecznej sprzyjają podziałom społecznym, a na ile pełnią rolę integrującą?

-ML- wyraźny podział; celem nie jest wyrównywanie poziomu życia jednostek

-MK- podział jest uzależniony od sytuacji na rynku pracy. Ważna jest również konstrukcja ubezpieczeń(lepsze zarobki to lepsze świadczenia i odwrotnie)

MS- nie ma podziałów, dąży się do zaspokojenia potrzeb wszytkach obywateli

8.Jaka jest rola organizacji pozarządowych oraz podmiotów komercyjnych w zaspakajaniu podstawowych potrzeb

obywateli?

-ML- bardzo duża rola(dobrowolne ubezpieczenia, państwo oczekuje, ze te podmioty przejmą rolę

zaspokajania potrzeb)

-MK- rola podmiotów ograniczona(przymusowe ubezpieczenia);dodatkowe świadczenia dla ludzi bez pracy od organizacji pozarządowych

-MS- słaba (państwo gwarantuje świadczenia od urodzenia do śmierci)

9.Jaki jest charakter systemu podatkowego koniecznego do sfinansowania działań polityki społecznej?

-ML- niski poziom podatków z małą progresją podatkową albo podatek liniowy; ulgi podatkowe ograniczone do minimum

-MK- podatki znacznie większe (są systemy socjalne, które trzeba sfinansować), progresja (kto więcej zarabia wchodzi na wyższy próg; możliwość odpisów podatku

-MS- bardzo wysokie podatki, duża progresja podatkowa

W żadnym państwie nie występują modele w czystej postaci

15. Związki polityki gospodarczej z polityką społeczną

-modele związków obu polityk

-pomiarem relacji miedzy tymi dwoma politykami jest w gospodarce np. PKB, inflacja, bezrobocie itd.

-źródłami deformacji miedzy oboma politykami są m.in.:

-drogi do skutecznej integracji:

-bez polityki gospodarczej nie ma polityki społecznej

16. Rodzaje i metody polityki ludnościowej

Polityka ludnościowa jest to oddziaływanie państwa za pomocą odpowiednich bodźców na kształtowanie się stosunków ludnościowych w celu osiągnięcia założonej liczby oraz (lub) struktury ludności wg płci lub wieku, a także (lub) założonego tempa wzrostu dodatniego lub ujemnego oraz rozmieszczenia terytorialnego(J. Holzer).

Rodzaje polityki ludnościowej:

-polityka pronatalistyczna- zwiększenie liczby urodzeń (państwa wysokorozwinięte powinny tak działać)

-polityka antynatalistyczna- zmniejszenie liczby urodzeń (kraje słaborozwinięte gospodarczo np. Chiny, Indie)

-polityka neutralna- państwo nie podejmuje działań w celu zwiększenia/ograniczenia liczby urodzeń

Metody kształtowania modeli polityki ludnościowej:

-metody prawne np. dopuszczanie/zakaz aborcji, zakaz rodzenia(np. w Chinach), elastyczność etatu pracy, przepisy dotyczące wieku zawarcia związku małżeńskiego, dotyczące systemu podatkowego(ulgi lub ich brak),dotyczące ochrony pracy kobiet w ciąży. Nie ma działań ekonomicznych bez regulacji prawnych.

-metody ekonomiczne np. zasiłki (becikowe w Polsce), macierzyńskie(Polska), zasiłki tylko dla rodzin najuboższych (Polska), systemy stypendiów dla dzieci(można wprowadzić by się zwiększyła liczba urodzeń), system mikroprzedszkoli przy zakładach pracy(we Francji; w Polsce zwykłe, płatne przedszkola), dofinansowania do ubranek, wózków dla dzieci(nie w Polsce), państwo refunduje środki antykoncepcyjne( polityka antynatalistyczna), aborcja i sterylizacja z gratyfikacją (w Indiach)

-metody kulturowo-zwyczajowe np. działania Kościoła, wyznawanej religii w danym kraju, lansowanie wzoru rodziny poprzez różnego rodzaju kampanie(w Polsce nie zrobiono niczego; Polska krajem mocno i szybko starzejącym się)

17. Źródła informacji o ludności

1. Spisy ludnościowe

-spis powszechny to pełne badanie statystyczne ustalające stan liczebny i strukturę ludności wg określonych cech w określonym momencie na określonym terytorium w drodze indywidualnego uzyskania informacji o wszystkich jednostkach podlegających badaniu. Rodzaje spisów powszechnych:

Zasady spisu powszechnego(imiennego):

Spis powszechny ma udzielić informacji o 3 cechach ludności:

-spis ewidencyjny-dane zawarte w ewidencji bieżącej i może wystąpić w postaci ujmującej całą ludność kraju lub jej część umieszczoną w rejestrach mieszkańców lub zameldowaną na pobyt czasowy

-spis reprezentacyjny-wykonywany pomiędzy powszechnymi; dotyczy wybranej jednostki administracyjnej kraju

-spis próbny-na 2 lata przed powszechnym

2. Ewidencje bieżące ludności-dotyczy informacji o ruchu naturalnym i ruchu wędrówkowym ludności i prowadzona jest w sposób ciągły. Ruch naturalny to jeden z podstawowych obszarów badawczych demografii obejmujący urodzenia, zgony oraz zawieranie i rozwiązywanie małżeństw. Wymienione składniki ruchu powodują zmiany w stanie liczebnym oraz w strukturze ludności wg płci, wieku i stanu cywilnego przy występowaniu silnej zależności zwrotnej tj. Wpływu struktury ludności na składniki ruchu naturalnego. Analizie ruchu podstawowe znaczenie mają badanie urodzeń i zgonów, natomiast zmiany stanu cywilnego są rozpatrywane głównie w kontekście analizy urodzeń. Ruch wędrówkowy jest to zmiana stałego miejsca zamieszkania bądź czasowego pobytu w obrębie terytorium państwa lub w ramach przepływu ludności między państwami. Cztery formy ruchu to emigracja, imigracja, reemigracja i repatriacja. Istnieje również ruch wahadłowy -dojazdy do pracy lub szkoły do innej miejscowości.

3.Ważne pojęcia:

-przyrost naturalny-różnica między liczbą urodzeń i zgonów w danym czasie na danym terytorium

-przyrost rzeczywisty-saldo migracji(przyrost naturalny „minus” emigracja „plus” imigracja)

-grupy ludności wg wieku

-przeciętne dalsze trwanie życia-średnia liczba lat, jaką ma jeszcze do przeżycia osoba w wieku x przy założeniu stałego poziomu umieralności z okresu, dla którego opracowano tablice trwania życia

-umieralność niemowląt-w liczniku liczba zgonów poniżej 1 roku życia wśród ludności danego obszaru w ciągu danego roku, w mianowniku liczba żywych urodzeń wśród ludności danego obszaru w ciągu tego samego roku pomnożone przez 1000 (wynik w promilach)

-współczynnik płodności-urodzenia żywe na 1000 kobiet w wieku rozrodczym(15-49 lat)

-współczynnik dzietności-liczba urodzonych dzieci przypadająca na kobietę w wieku rozrodczym(2,1-2,15 żeby była zachowana prosta zastępowalność pokoleń)

-współczynnik feminizacji-liczba kobiet przypadająca na 100 mężczyzn(odwrotnością współczynnik maskulinizacji)

18. Sytuacja demograficzna Polski

Według wstępnych szacunków, w dniu 30 września br. ludność Polski liczyła ok. 38126 tys. osób, tj. o ok. 8 tys. mniej niż przed rokiem. W porównaniu z końcem grudnia 2006 r. liczba ludności nie uległa zmianie - co oznacza, że dodatni w okresie ostatnich trzech kwartałów przyrost naturalny zrównoważył ujemne saldo migracji zagranicznych na pobyt stały. Liczba ludności Polski zmniejsza się od 10 lat, w latach 1997-2006 ubyło nas ok. 170 tys. Ujemne tempo przyrostu ludności wynosiło od minus 0,01% w 1997 r. do minus 0,08% w 2006 r., podczas gdy w latach 90-tych średnioroczna stopa przyrostu ludności kształtowała się na poziomie prawie +0,09%, ale już w drugiej połowie tych lat - dynamika przyrostu była zerowa. Bezpośrednią przyczyną zmniejszania się liczby ludności Polski - obserwowaną w długim okresie - (obok ujemnego - w całym okresie powojennym - salda migracji zagranicznych, tzw. definitywnych) jest notowany od 1984 r. spadek liczby urodzeń - przy prawie nieistotnych zmianach w liczbie zgonów. Od 1993 r. urodzenia kształtują się na poziomie poniżej 500 tys., a od 1998 r. - poniżej 400 tys. Nadal znajdujemy się w depresji urodzeniowej, aczkolwiek od czterech lat obserwuje się stopniowy wzrost liczby urodzeń. W 2007 r. odnotowano istotny wzrost liczby urodzeń oraz nieznaczne zwiększenie liczby zgonów. Dzięki pozytywnym zmianom w poziomie urodzeń i zgonów przyrost naturalny był dodatni i wyniósł prawie 16 tys.; przeciętnie - na każde 10 tys. ludności - przybyło 6 osób (w ub. roku 2 osoby).Dodatni przyrost naturalny odnotowujemy już drugi rok (cztery wcześniejsze lata charakteryzowały się ubytkiem naturalnym, np. w 2005 r. wyniósł on minus 3,9 tys., a największy odnotowano w 2003 r. i wynosił minus 14,1 tys.).

19. Granice starości. Proces starzenia się ludności Polski.

1.Granice starości:

-granica chronologiczna-bierze pod uwagę wiek kalendarzowy(60 lat w Polsce; 65 lat ONZ); badania demograficzne

-granica biologiczna-kryterium testów sprawnościowych; zużycie organizmu w stosunku do liczby lat

-granica ekonomiczna-wiek poprodukcyjny

-granica prawna-wiek przejścia na emeryturę zależny od wykonywanego zawodu

2. Współczynnik starości(stopa starości)-udział osób w wieku 60 lat i więcej lub 65 lat i więcej w ogólnej liczbie ludności (w Polsce granica chronologiczna- 60 lat i więcej)

Wskaźnik obciążenia demograficznego-liczba osób w wieku nieprodukcyjnym(po i przedprodukcyjnym) przypadająca na 100 osób w wieku produkcyjnym.

3. W procesie starzenia się społeczeństwa zależnie od udziału w jego strukturze osób w wieku 60 lat i więcej rozróżnia się 5 faz:

-brak oznak starości demograficznej(poniżej 8%)-nie ma starzenia się społeczeństwa

-wczesna faza przejściowa między okresem młodości i starości demograficznej (8%-10%)

-późna faza przejściowa (10%-12%)

-stan starości demograficznej (12%-15%)

-zaawansowana starość demograficzna (powyżej 15%)

4.Proces starzenia się ludności Polski:

-od 1990 roku Polska znajduje się w ostatniej fazie (zaawansowana starość demograficzna). W tym roku ludność w wieku 60 lat i więcej wynosiła 15%. W roku 2005 stopa starości wynosiła 16,1 %. Od roku 2010 nastąpi wzrost osób w wieku 60 lat i więcej-zasługa wyżu demograficznego z okresu powojennego(17,8% w 2010, 20,2% w 2015, 22,4% w 2020 roku)

-więcej osób starszych będzie w miastach( powodem są migracje do miast po II wojnie światowej oraz to, że wieś ma wyższy przyrost naturalny niż miasto)

-na poziom starzenia się społeczeństwa ma wpływ nie tylko liczebność ludności starej, ale także zmiany w liczebności grupy najmłodszej, migracje, urodzenia, umieralność też wpływają na starzenie się społeczeństw

-w Polsce nastąpił gwałtowny spadek urodzeń, co przyczynia się do starzenia się społeczeństwa

-na lata 2010-2012 przypada tzw. „boom 80-latków”- wzrost stopy starości jest nieuchronny, ponieważ wciąż spada liczba urodzeń, a zwiększa się długość życia

20. Rynek pracy i jego podstawowe elementy

1.Dwa sposoby definicji rynku pracy:

-miejsce spotkań poszukujących pracy i zatrudniających w celu zawarcia umowy o pracę najemną

-obszar wzajemnego oddziaływania popytu na zasoby siły roboczej czyli ilościowego i jakościowego zapotrzebowania na ludzką zdolność do pracy(objawia się w liczbie wolnych miejsc pracy-popyt na zasoby siły roboczej) oraz podaży zasobów siły roboczej czyli liczby osób zdolnych do pracy i poszukujących pracy przy danym wynagrodzeniu za pracę

2.Relacje między popytem a podażą:

-równowaga(względna)-bezrobocie frykcyjne; osoba do 3 miesięcy znajduje nową pracę; tzw. naturalna stopa bezrobocia

-brak równowagi

Sytuacja związana z segmentacją rynku pracy np. rynek pracy w rolnictwie, przemyśle, wg wieku, wg płci, wg wykształcenia itd.

3. Występuje podział również na:

-pierwotny rynek pracy- oferuje miejsc pracy stabilne, dobrze płatne, dające szanse awansu, dobre warunki pracy

-wtórny rynek pracy- odwrotność pierwotnego

4. Kategorie osób występujących na rynku pracy:

-ludność aktywna zawodowo- pracujący + bezrobotni

-ludność czynna zawodowo- pracujący

-ludność bierna zawodowo- osoby niechcące pracować(osoba bezrobotna poszukuje pracy i chce pracować)

21. Pojęcie i rodzaje bezrobocia

Bezrobocie jest zjawiskiem społecznym, polegającym na tym, że część ludzi zdolnych do pracy i deklarujących chęć jej podjęcia, nie znajduje faktycznego zatrudnienia z różnych powodów.

Pod pojęciem bezrobotnego można rozumieć osobę niezatrudnioną, nieprowadzącą działalności gospodarczej i niewykonującą innej pracy zarobkowej, zdolną i gotową do podjęcia zatrudnienia (w pełnym lub niepełnym wymiarze czasu pracy)

Rodzaje bezrobocia:

-podstawowy podział:

Najwyższą stopę bezrobocia na Śląsku mają miasta: Bytom(15,6%), Piekary Śl. (13,2%), Zabrze(13%), Chorzów(12,8%). Najniższą stopę bezrobocia natomiast mają: Katowice(3%), Bielsko-Biała(5,5%), Gliwice(6%), Rybnik(6,5%)

-ze względu na formę występowania

Skalę bezrobocia rejestrowanego kształtują aktualne regulacje prawne, określające kryteria rejestrowania osób poszukujących pracy uprawnień do zasiłku dla bezrobotnych-ustawa z 2 kwietnia 2004 roku O promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy.

Skalę bezrobocia rzeczywistego wyznacza przyjęta w BAEL rygorystyczna definicja bezrobotnego oznaczająca osobę, która w badanym tygodniu nie pracowała zarobkowo nawet 1h, aktywnie poszukiwała pracy i była gotowa do jej podjęcia w badanym bądź następnym tygodniu (w Polsce bada to GUS)

-ze względu na czas trwania:

-ze względu na obszar:

22. Mierniki bezrobocia

Stopa bezrobocia-jako stosunek liczby osób bezrobotnych do liczby ludności aktywnej ekonomicznie (zasobu siły roboczej danej populacji). Tak zdefiniowaną stopę bezrobocia oblicza się różnie, w zależności od przyjętej definicji osoby bezrobotnej.

23.Rozmiary i struktura bezrobocia w Polsce

-w Polsce występuje masowe, trwałe bezrobocie

-fazy polskiego bezrobocia

-duże zróżnicowanie przestrzenne bezrobocia

-bezrobociem zagrożone są najbardziej grupy:

-w Polsce jest bezrobocie długotrwałe

-istnieje zjawisko dziedziczenia bezrobocie-utrwalanie bezrobocia w pewnych grupach, regionach

-ważnym problemem jest niedopasowanie szkolnictwa do rynku pracy

24. Ekonomiczne i społeczne skutki bezrobocia

-kontekst makroekonomiczny-skutki dla gospodarki całego państwa

-kontekst indywidualny

25. Aktywne i pasywne formy przeciwdziałania bezrobociu

-aktywne formy przeciwdziałania bezrobociu powinny oddziaływać na popyt, są skierowane na aktywizację zawodową oraz tworzenie miejsc pracy. Ma za zadanie przerwać, choćby na pewien czas bezczynność zawodową bezrobotnych, poprawić ich szanse na znalezienie pracy oraz stworzyć pomost prowadzący do trwałego zatrudnienia. Programy aktywne(Polska 11%; UE 40%):

-pasywne formy przeciwdziałania bezrobociu oddziałują na podaż, mają zmniejszyć liczbę poszukujących pracy, służy zapewnieniu bezpieczeństwa socjalnego bezrobotnych; są to świadczenia społeczne, które kompensują brak dochodów z pracy, chronią egzystencją bezrobotnych, pozwalają także ograniczyć zagrożenia rozwoju psychospołecznego jednostki oraz nie dopuścić do jej marginalizacji i wykluczenia społecznego. Programy pasywne(Polska 89%; UE 60%):

Powiązanie tych dwóch form daje najlepsze efekty.

26. Linie ubóstwa (linia ubóstwa bezwzględnego, relatywna linia ubóstwa, subiektywna linia ubóstwa)

1. Linia ubóstwa absolutnego(bezwzględnego). Zaliczamy do niego minimum socjalne i minimum egzystencji. Linie te wyznaczane są przez wyrażany w pieniądzach koszyk dóbr i usług zaspokajających niezbędne potrzeby. Koszyku minimum socjalnego i egzystencji decyduje Instytut Pracy i Spraw Socjalnych-korzysta z informacji GUS.

-minimum egzystencji wyznacza poziom potrzeb, poniżej którego występuje biologiczne zagrożenie życia oraz rozwoju psychofizycznego człowieka lub rodziny; ustalane wg metody koszykowej(ustala się koszyk dóbr i usług, a następnie trzeba wycenić, ile będzie kosztowało zakupienie ich, aby zaspokoić potrzeby na poziomie minimum socjalnego, minimum egzystencji). Koszyk minimum egzystencji(żywność, utrzymanie mieszkania, edukacja, odzież i obuwie, ochrona zdrowia, higiena, rezerwa finansowa-5% wydatków)

-minimum socjalne powinno zapewnić takie warunki bytowania, aby na każdym etapie biologicznego rozwoju człowieka umożliwić reprodukcję jego sił życiowych, posiadanie i wychowanie potomstwa oraz utrzymanie więzi społecznych w procesie pracy, nauki i wypoczynku. Nie jest linią ubóstwa ale ostrzega o możliwości wejścia w strefę ubóstwa, obliczane metodą koszykową. Koszyk minimum socjalnego(żywność, utrzymanie mieszkania, edukacja, kultura, rekreacja, odzież i obuwie, ochrona zdrowia, higiena, transport i łączność, rezerwa finansowa)

Minimum socjalne i minimum egzystencji obliczane jest dla 8 typów gospodarstw domowych(6 pracowniczych, 2 emeryckie):

-gospodarstwo jednoosobowe-osobno dl kobiety, osobno dla mężczyzny, średnia arytmetyczna, osoby w wieku 25-60 lat

-gospodarstwo dwuosobowe-kobieta + mężczyzna

-gospodarstwo trzyosobowe-kobieta + mężczyzna + dziecko(4-6 lat)

-gospodarstwo trzyosobowe-kobieta + mężczyzna + dziecko(13-15 lat)

-gospodarstwo czteroosobowe-kobieta + mężczyzna + dziecko(4-6) + dziecko(13-15)

-gospodarstwo pięcioosobowe-kobieta + mężczyzna + dziecko(4-6) + 2*dziecko(13-15)

-gospodarstwo jednoosobowe emeryckie- kobieta lub mężczyzna powyżej 60 lat

-gospodarstwo dwuosobowe emeryckie-kobieta + mężczyzna powyżej 60 lat

Wartość minimum socjalnego jest podawana co kwartał, a wartość minimum egzystencji tylko jako średnia roczna. Wartość minimum socjalnego dla gospodarstwa jednoosobowego to 802 zł (801 zł emeryckie), a wartość minimum egzystencji to 372 zł (351 zł emeryckie). W 2006 roku poniżej minimum egzystencji żyło 7,8% społeczeństwa, a poniżej minimum socjalnego 60%.

Pojęcie progu interwencji socjalnej-wyznacza granicę dochodu jednostki bądź gospodarstwa domowego uprawniającą do korzystania zaświadczeń pomocy społecznej. Kategorię tę można uznać za oficjalną granicę ubóstwa. Na podstawie ustawy o pomocy społecznej kryteria dochodowe wynoszą 477 zł- gospodarstwo jednoosobowe; 351 zł- jedna osoba w rodzinie.

Pojęcie wsparcia dochodowego rodzin- wyznacza granicę uprawniającą do uzyskiwania świadczeń rodzinnych na mocy ustawy q świadczeniach rodzinnych. Kryteria dochodowe ulegają weryfikacji co trzy lata(obecnie 504 zł na jedną osobę w rodzinie; 583 zł na osobę w rodzinie z dzieckiem niepełnosprawnym)

2. Relatywna linia ubóstwa- wyznacza się jako pewien procent średnich wydatków na jedną osobę w gospodarstwie domowym w danym kraju. W Polsce jest to 50%(czyli 479 zł dla jednoosobowego gospodarstwa domowego). Linia ta obrazuje ubóstwo względne. Jest linią ruchomą, zmienia się zależnie od dochodów a co za tym idzie wydatków społeczeństwa( minimum socjalne i egzystencji są nieruchome).

Skale ekwiwalentności stosuje się w celu wyeliminowania wpływu, jaki na koszt utrzymania gospodarstw domowych wywiera ich skład społeczno- demograficzny. W skali wagę 1 przypisuje się głowie rodziny, pierwszej dorosłej osobie, wagę 0,7 każdej kolejnej dorosłej osobie oraz wagę 0,5 każdemu dziecku.

Jak obliczyć linię relatywną dla 4 osobowej rodziny( 2 dorosłych, dwoje dzieci), jeżeli dla jednoosobowego gospodarstwa domowego wynosi 479 zł?

479 zł * (1+0,7+0,5+0,5)= 479 zł* 2,7=1292 zł

W 2005 roku stopa ubóstwa przy linii relatywnej wynosiła 18,1 %(tyle osób wydaje mniej niż 50% średnich wydatków w Polsce). Luka wydatkowa wynosiła 22%(wydawano średnio o 22% mniej niż zakłada wartość linii)

3. Subiektywna linia ubóstwa(ubóstwo subiektywne)-sami określamy kiedy jesteśmy ubodzy. Bada się to metodą LPL(lejdeńska linia ubóstwa)-zakłada wyznaczenie linii na podstawie odpowiedzi gospodarstw domowych na pytanie oceniające dochód. W przypadku polskich budżetów domowych pytanie brzmi „Proszę podać poziom miesięcznych dochodów swojego gospodarstwa domowego, który uznaliby państwo za bardzo dobry, dobry, ledwo wystarczający, niewystarczający, bardzo zły.” Wartość środkową (ledwo wystarczające) uważa się za subiektywną linię ubóstwa. W 2005 roku linia ta dla gospodarstwa jednoosobowego wynosiła 941 zł, a dla czteroosobowego 1492 zł.

Stopa ubóstwa przy linii subiektywnej to 23%( 23% ludzi żyło poniżej swojej subiektywnej linii ubóstwa. Luka wydatkowa wynosi 26%(o 26% mniej wynosi dochód niż zakłada wartość linii)

27. Zasięg i głębokość ubóstwa w Polsce

Miernikami ubóstwa są zasięg ubóstwa oraz stopa ubóstwa:

-miernikiem zasięgu ubóstwa jest stopa ubóstwa-odsetek osób znajdujących się poniżej zdefiniowanej linii ubóstwa

-miernikiem głębokości ubóstwa jest luka wydatkowa bądź dochodowa; wskaźnik ten informuje o ile procent przeciętnie wydatki bądź dochody gospodarstw uznanych za ubogie są niższe od warości przyjętej za linię ubóstwa

Przykład:

Średnio w 2005 roku minimum egzystencji dla jednoosobowego gospodarstwa domowego wynosiło 387 zł. Stopa ubóstwa wynosiła 12,5%(tyle ludzi wydawało mniej niż 387 zł). Luka wydatkowa przy minimum egzystencji wynosiła 22%( tzn. o 22% średnio mniej wydawano niż zakładała kwota 387 zł)

Stopa ubóstwa(przy minimum egzystencji) dla grup społeczno -ekonomicznych na rok 2005:

-pracownicy(głowa rodziny pracuje) 11,2%

-rolnicy 18,1%

-pracujący na własny rachunek 6,3%

-emeryci i renciści 9,9% (emeryci 6,3%, renciści 17,5%)

-osoby utrzymujące się z niezarobkowych źródeł(np.. z zasiłków) 29,9 %

Typ biologiczny gospodarstwa domowego(stopa ubóstwa przy minimum egzystencji):

-jednoosobowe 3,1%

-małżeństwo bez dzieci 2,7%

-małżeństwo z 1 dzieckiem 5,5%

-małżeństwo z 2 dzieci 10,4%

-małżeństwo z 3 dzieci 22%

-małżeństwo z 4 dzieci i więcej 43,5%

-matka lub ojciec z dziećmi na utrzymaniu 14,5%

W Polsce ubóstwo dotyka głownie dzieci (rodziny wielodzietne). Czynnikami ubóstwa są bezrobocie, niskie wykształcenie głowy rodziny, miejsce zamieszkania(im mniejsza miejscowość tym większe ubóstwo)

Próg interwencji socjalnej(linia ustawowa) w 2005 roku wynosił 461 zł. Stopa ubóstwa przy linii ustawowej wynosiła 18,1%, a luka wydatkowa 23%.

Stopa ubóstwa przy linii ustawowej dla grup społeczno- ekonomicznych na rok 2005:

-pracownicy 17,3%

-rolnicy 28,2%

-pracujący na własny rachunek 10,6%

-emeryci i renciści 13,2% (emeryci 8,5%, renciści 23,1%)

-utrzymujący się z niezarobkowych źródeł 40,1%

Stopa ubóstwa przy linii ustawowej dla gospodarstw:

-jednoosobowe 5,9%

-małżeństwo bez dzieci 2,5%

-małżeństwo z 1 dzieckiem 7,3%

-małżeństwo z 2 dzieci 17,8%

-małżeństwo z 3 dzieci 35,8%

-małżeństwo z 4 dzieci i więcej 63,1%

-matka lub ojciec z dziećmi 20,7%

28. Pojęcie zabezpieczenia społecznego oraz cechy charakterystyczne technik administracyjno finansowych zabezpieczenia społecznego (technika ubezpieczeniowa, zaopatrzeniowa, opiekuńcza)

Zabezpieczenie społeczne-system świadczeń , do których obywatele maja prawo lub z których mają możliwość korzystania w wypadkach i na warunkach określonych odpowiednimi przepisami.

Zabezpieczenie społeczne można podzielić:

-ubezpieczenie(technika ubezpieczeniowa)-niekomercyjność, przymus, związek z pracą, roszczeniowość świadczeń, wzajemność ochrony ubezpieczeniowej, formalizm i schematyzm

-zaopatrzenie społeczne(technika zaopatrzeniowa)-nie ma składki, wszystkie świadczenia z budżetu państwa, charakter roszczeniowy

-pomoc społeczna(technika opiekuńcza)-finansowanie z budżetu państwa, samorządów, organizacji pozarządowych, charakter uznaniowy, nie ma składek

29. Ubezpieczenie społeczne a ubezpieczenie gospodarcze

Ubezpieczenie-urządzenie chroniące przed skutkami wypadków losowych, przez które rozumie się zdarzenia przyszłe i niepewne, spowodowane działaniem przyrody bądź nieświadomym działaniem człowieka. Jego istota polega na gromadzeniu przez podmioty zagrożone tymi zdarzeniami, poprzez płacone przez nie składki funduszy, z których następnie wypłaca się wg z góry ustalonych zasad świadczenia tym spośród nich, których dane zdarzenie rzeczywiście dotknęło. Elementy pojęcia ubezpieczenie(zarówno gospodarczego jak i społecznego):składka, fundusze, wystąpienie określonego ryzyka losowego, szkoda u osoby ubezpieczonej, świadczenie będące kompensatą szkody.

Ubezpieczenie gospodarcze-jest ubezpieczeniem dobrowolnym( z wyjątkiem OC) oraz komercyjnym (przyniesienie zysku podmiotom je dostarczającym) np. PZU, Warta itd.

Rodzaje ubezpieczeń gospodarczych:

-ubezpieczenie majątkowe

-ubezpieczenie osobowe

Ubezpieczenie społeczne jest przymusowe, niekomercyjne, związane z pracą(istota ubezpieczenia społecznego leży w zapewnieniu świadczeń kompensujących dochody utracone w wyniku niemożności kontynuowania pracy). Cztery rodzaje ubezpieczenia społecznego:

-chorobowe

-wypadkowe(daje możliwość otrzymania renty wypadkowej)

-emerytalne(kompensata za dożycie określonego wieku)

-rentowe(niemożność pracy nie na skutek pracy)

Kolejną cechą jest wzajemność ochrony ubezpieczeniowej(oznacza ścisłą zależność między opłacaniem składki na ubezpieczenie społeczne, jej wysokością oraz okresem płacenia, a prawem do świadczeń i ich wysokością).

Następną cechą jest roszczeniowość świadczeń(świadczenia z ubezpieczenia społecznego przysługują osobom w razie spełnienia się ustawowo przewidzianych przesłanek. Rola instytucji ubezpieczeniowej sprowadza się do stwierdzenia odpowiednich aktów prawnych i określenia związanych z tym skutków w sferze uprawnień świadczeniowych- musimy je dostać, jeżeli spełniliśmy warunki określone w ustawie.

Kolejną cechą jest formalizm i schematyzm(przepisy prawa ubezpieczeń społecznych precyzyjnie określają przesłanki nabycia prawa do świadczeń, rodzaje świadczeń oraz zasady ustalania ich wysokości. Instytucja ubezpieczeniowa w swoich decyzjach jest ściśle związana prawem i nie może brać pod uwagę jakichkolwiek okoliczności poza przewidzianymi ustawowo. Decyzje uznaniowe są wyjątkowe i odnoszą się do nielicznych spraw.

Zakres podmiotowy ubezpieczenia społecznego-wszystkie osoby pracujące opłacające składkę.

Ubezpieczenie gospodarcze nie jest elementem zabezpieczenia społecznego.

30. Struktura organizacyjna ubezpieczeń społecznych w Polsce

ZUS -> FUS (Fundusz Ubezpieczeń Społecznych- tutaj gromadzone są składk)i:

-ubezpieczenie emerytalne-> fundusz emerytalny- wysokość składki na ubezpieczenie emerytalne wynosi 19,52% podstawy wymiaru( to co jest wpisane w umowie o pracę) płacona po połowie- 9,76% płaci ubezpieczony i 9,76% płaci pracodawca(wyjątek kiedy prowadzi się własną działalność gospodarczą).

Część składki na ubezpieczenie emerytalne pochodzi ze składki ubezpieczonego wynoszącej7,3% podstawy wymiaru jest przekazywana przez ZUS do wybranego przez ubezpieczonego Otwartego Funduszu Emerytalnego; część składki na ubezpieczenie emerytalne wynosząca 0,35% podstawy wymiaru odprowadzana jest przez ZUS na Fundusz Rezerwy Demograficznej

-ubezpieczenie rentowe-> fundusz rentowy-składka na ubezpieczenie rentowe wynosi 6% podstawy wymiaru, przy czym 1,5% płaci ubezpieczony , natomiast 4,5% pracodawca

-ubezpieczenie chorobowe-> fundusz chorobowy- wysokość składki wynosi 2,45%i jest w całości płacona przez ubezpieczonego

-ubezpieczenie wypadkowe-> fundusz wypadkowy- składka wynosi 0,4%- 8,12%, w całości płaci pracodawca. Obecnie składki są w widełkach od 0,67% do 3,6%(zależy do bezpieczeństwa w zakładzie pracy)

Reforma emerytalna -1 stycznia 1999:

-podział ludności na trzy grupy wiekowe:

-wprowadzenie trzech filarów ubezpieczenia emerytalnego:

-wprowadzenie mieszanego systemu finansowania świadczeń emerytalnych repartycyjno- kapitałowego

System repartycyjny- ze składek obecnie pracujących finansowane są obecne emerytury(tzw. umowa międzypokoleniowa)

System kapitałowy- pieniądze gromadzone, inwestowane, przynoszą zysk, potem wypłacane.

I grupa wiekowa- osoby nie mogły przystąpić do reformy, ich emerytury wypłacane tylko przez ZUS. Mogły dobrowolnie przystąpić do III filaru.

II grupa wiekowa- osoby miały prawo wyboru, mogły, ale nie musiały przystąpić do II filaru, III filar dobrowolnie

III grupa wiekowa- musiały przystąpić do reformy(I lub II filar, III dobrowolnie)

KRUS(Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego)

-ubezpieczenie chorobowe i wypadkowe- pieniądze gromadzone są w funduszu składkowym ubezpieczenia społecznego rolników

-ubezpieczenie emerytalno- rentowe- pieniądze gromadzone w funduszu emerytalno- rentowym

Rolnicy płacą składkę co kwartał(II kwartał 2008- 78zł)-ubezpieczenie wypadkowe i chorobowe. Wielkość gospodarstwa nie ma znaczenia. Ubezpieczenie emerytalno- rentowe- 30% emerytury podstawowej(najniższa emerytura w systemie, czyli 636, 29zł), a zatem 191zł składka emerytalno -rentowa rolnika.

Budżet państwa pokrywa 97%wypłat emerytur i rent z funduszu emerytalno rentowego, czyli tylko 3% emerytur i rent pokrywają składki. Rolnicy nie płacą podatków wiec nie płacą na NFZ wiec ich leczenie pokrywa również budżet państwa.

31. Zakres podmiotowy zaopatrzenia społecznego w Polsce

Zaopatrzenie społeczne- nie występuje składka; wszystkie świadczenia są z budżetu państwa, mają równie z charakter roszczeniowy. Prawo do świadczeń przysługuje określonym w ustawodawstwie kategoriom osób lub wszystkim obywatelom spełniającym ustawowe przesłanki. Te kategorie to żołnierze zawodowi, funkcjonariusze służb mundurowych( z wyjątkiem celników), jak również inwalidzi wojenni i wojskowi, kombatanci oraz osoby represjonowane. Otrzymuje się również świadczenia w związku z udzielaniem pomocy policji. Osoby spełniające ustawowe przesłanki natomiast to generalnie osoby o niskich dochodach (ustawa z dnia 28 listopada 2003 o świadczeniach rodzinnych) to tzw. świadczenia rodzinne(prawo ma rodzina z dziećmi i dochodem nie większym niż 504 zł na osobę, jeśli dziecko jest niepełnosprawne to 583 zł na osobę.

32. Pojęcie i cele pomocy społecznej

Pomoc społeczna jest instytucją polityki społecznej państwa, mającą na celu umożliwienie osobom i rodzinom przezwyciężanie trudnych sytuacji życiowych, których nie są one w stanie pokonać, wykorzystując własne uprawnienia, zasoby i możliwości.

Pomoc społeczną organizują organy administracji rządowej i samorządowej, współpracując w tym zakresie, na zasadzie partnerstwa, z organizacjami społecznymi i pozarządowymi, Kościołem Katolickim, innymi kościołami, związkami wyznaniowymi oraz osobami fizycznymi i prawnymi.

Pomoc społeczna polega w szczególności na:

-przyznawaniu i wypłacaniu przewidzianych ustawą świadczeń;

- pracy socjalnej;

- prowadzeniu i rozwoju niezbędnej infrastruktury socjalnej;

- analizie i ocenie zjawisk rodzących zapotrzebowanie na świadczenia z pomocy

społecznej;

- realizacji zadań wynikających z rozeznanych potrzeb społecznych;

- rozwijaniu nowych form pomocy społecznej i samopomocy w ramach określonych potrzeb

Zadania dzielone są na zadania własne gmin, powiatów, wojewodów, ministra właściwego itd. Świadczenia mają charakter uznaniowy, ale w ustawie znaleźć możemy również roszczeniowe(roszczeniowy-„przysługuje”, uznaniowy- „może być przyznane”, „powinno być przyznane”)

33. Zakres podmiotowy pomocy społecznej

Zakres podmiotowy- każdy obywatel RP oraz legalnie przebywający cudzoziemiec na terenie RP. Trzeba spełniać trzy przesłanki:

-obywatelstwo lub legalny pobyt

-znalezienie się w trudnej sytuacji życiowej

-nie przekroczenie progu interwencji socjalnej w przypadku ubiegania się o świadczenia pieniężne (próg interwencji socjalnej 477zł gospodarstwo jednoosobowe; 351 zł- jedna osoba w rodzinie).

34. Struktura organizacyjna pomocy społecznej w Polsce

Struktura organizacyjna obejmuje:

-ośrodki pomocy rodzinie działające na terenie gminy i dystrybuujące pomoc materialną i rzeczową oraz kierujące do domów pomocy społecznej:

-powiatowe centra pomocy rodzinie(w miastach na prawie powiatu- miejskie centra pomocy rodzinie); powiatom podlegają bezpośrednio domy pomocy społecznej , opieka nad dziećmi w ramach domów dziecka i rodzin zastępczych

-w urzędach marszałkowskich departamenty spraw społecznych - zajmują się koordynacją polityki społecznej w zakresie pomocy na terenie województw samorządowych

- w urzędach wojewódzkich wydziały polityki społecznej- kontrola i nadzór nad realizacją zadań samorządu gminnego, powiatowego i województwa, w tym nad jakością działalności jednostek organizacyjnych pomocy społecznej

-Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej- zajmuje się koordynacją pomocy społecznej na obszarze całej Polski oraz przygotowywaniem zmian w obowiązującym prawie

35. Polityka ochrony zdrowia a polityka zdrowotna

Polityka zdrowotna kraju lub społeczności to przyjmowana przez nie strategia, służąca kontrolowaniu i optymalizowaniu wykorzystywania przez nie wiedzy medycznej i dostępnych zasobów stosowanych do rozwiązywania problemów zdrowotnych.

Wg WHO ważnym celem polityki zdrowotnej jest zmniejszenie nierówności w zakresie ochrony zdrowia; zapewnienie dostępu do poprawy zdrowia; umacnianie zdrowia przez zapobieganie chorobom, wypadkom, zagrożeniom; zapewnienie takiej organizacji procesów leczenia, aby z fachowej pomocy i opieki zdrowotnej mogły korzystać osoby tego potrzebujące i aby organizacja tej pomocy i opieki zapewniała poszanowanie godności chorego. Celem zakładanym polityki zdrowotnej jest więc dążenie do poprawy stanu zdrowia społeczeństwa, zapewnienie powszechnego dostępu do podstawowych usług medycznych, promowanie zachowań prozdrowotnych i społecznego dobrostanu, osiąganie zadowolenia pacjentów, zapewnienie wysokiej jakości usług przy zachowaniu zasady efektywnego wykorzystania zasobów oraz stabilności finansowej i organizacyjnej systemu. Uwarunkowania polityki zdrowotnej:

-polityczne- ukazują jakie miejsce zajmują problemy zdrowotne w działalności władz państwa, w programach partii politycznych

-ekonomiczne- związane z ogólną sytuacją gospodarczą, stanem zamożności,, poziomem aktywności społeczeństwa, bezrobociem

-demograficzne i zdrowotne- związane z tendencjami rozwoju ludności

Polityka społeczna zajmuje się zarówno problemami zaspokajania potrzeb zdrowotnych obywateli, jak i organizacją usług medycznych, które funkcjonują w ramach szeroko pojętego systemu ochrony zdrowia. Systemy opieki zdrowia obejmują wszystkie organizacje, instytucje i zasoby, które są przeznaczone na działania zdrowotne. Celem każdego systemu zdrowotnego jest organizowanie, produkowanie i udzielanie świadczeń zdrowotnych tym, którzy tych świadczeń potrzebują, oraz używanie dostępnych zasobów, wiedzy i technologii po to, by zapobiegać i przynosić ulgę w chorobie, niesprawności i cierpieniu w zakresie możliwym w istniejących warunkach.

36. Definicje zdrowia. Czynniki warunkujące stan zdrowia ludności

Definicje zdrowia:

-zdrowie to wolność od fizycznej choroby lub bólu

-zdrowie jest stanem optymalnej zdolności wykonywania cenionych zadań

-stan zupełnej pomyślności fizycznej, psychicznej i społecznej, a nie jedynie brak choroby bądź ułomność- Światowa Organizacja Zdrowia (WHO)

-bycie zdrowym jest jednoznaczne z możliwością prowadzenia produktywnego, sensownego i twórczego życia w sferze społecznej i ekonomicznej

-zdolność podejmowania ról społecznych i wykonywania zadań oczekiwanych przez zbiorowości od jednostki, wyznaczanych przez proces socjalizacji- ujęcie socjologiczne

-wieloaspektowe zjawisko przede wszystkim społeczne , w którym medycyna jest zdolna rozwiązywać tylko stosunkowo wąski zakres zagadnień

Czynniki warunkujące stan zdrowia ludności:

-uwarunkowania z punktu widzenia zdrowia indywidualnego:

-czynniki warunkujące stan zdrowia populacji(B. Karski):

-uwarunkowania stanu zdrowia populacji wg WHO:

37. Finansowanie świadczeń medycznych(model bismarckowski, model Beveridge'a, model Siemaszki, model rezydualny)

Model bismarckowski:

-Niemcy, Austria, Belgia, Holandia

-1883-powstanie

-ubezpieczenie zdrowotne i płacenie składek na ubezpieczenie zdrowotne, zakłada istnienie kas chorych

-Kasa Chorych(składki):

-w tym modelu chorobę traktuje się jako ryzyko losowe, przed którym obywatele, których egzystencja zależy od możliwości wykonywania pracy, powinni byś ubezpieczeni w systemie powszechnym

-Polska- 1.01. 1999- wprowadzono ubezpieczenie zdrowotne, powstało 16 kas chorych + jedna branżowa da służb mundurowych; ta koncepcja odbiegała od akademickiej, bo Kasa Chorych płaciła tylko koszty leczenia. 1.04.2003 Kasy Chorych zlikwidowano i w ich miejsce utworzono Narodowy Fundusz Zdrowia. Obecnie warunki udzielania świadczeń zdrowotnych, zasady i tryb ich finansowania oraz działalność NFZ uregulowane są w ustawie z 27.08.2004 o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych

Model Beveridge'a:

-1948-Wielka Bytania-National Health Sernice

-świadczenia z opieki zdrowotnej sfinansowane z podatków. Państwo gwarantuje wszystkim wszechstronny i powszechny dostęp do usług medycznych. Dopuszcza się istnienie dodatkowego, prywatnego ubezpieczenia

-m.in. Szwecja, Dania, Norwegia

-. Służba zdrowia zyskała także odrębność w sferze zarządzania i organizacji, a powszechne świadczenia zdrowotne finansowane były z budżetu państwa. Charakterystyczne dla tego modelu jest świadczenie usług wszystkim obywatelom, bez względu na status społeczny, oraz monopol państwa w systemie zdrowotnym. Jest ono odpowiedzialne za powszechny dostęp do usług zdrowotnych i realizuje ten obowiązek za pośrednictwem państwowej służby zdrowia. Środki na opiekę zdrowotną pochodzą z podatków ogólnych (centralnych) lub lokalnych.

Model Siemaszki:

-Jego założenia zostały oparte na koncepcji narodowej służby zdrowia, finansowanej z podatków za pośrednictwem budżetu, i powszechnym dostępie do szerokiego zakresu świadczeń. W powyższym modelu państwo jest odpowiedzialne za zdrowie społeczeństwa.

-powstał w latach 30. XX w. i stał się podstawą tworzenia systemów zdrowotnych w krajach Europy Środkowej i Wschodniej (w tym w Polsce)

Model rezydualny:

- W modelu rezydualnym (rynkowym), który obecnie występuje przede wszystkim w Stanach Zjednoczonych, rezygnuje się z odpowiedzialności państwa za dostęp do opieki zdrowotnej. Jednostka samodzielnie decyduje o przeznaczeniu swoich środków pieniężnych na ochronę zdrowia. Następuje w tym przypadku wyraźne rozgraniczenie między zdrowiem publicznym (gdzie aktywność państwa zostaje zachowana) a indywidualnym

-państwo finansuje jedynie elementarne świadczenia medyczne dla wybranych grup- dla osób najbiedniejszych i dla dzieci

38. Stan zdrowia ludności Polski

Stan dobrego samopoczucia fizycznego, psychicznego i społecznego” deklaruje niespełna 45 proc. dorosłych Polaków . Na 16 krajów, w których przeprowadzone zostały badania, Polska zajmuje 11 miejsce, jeżeli uwzględni się odsetek osób pozytywnie oceniających swoje zdrowie. Podstawową miarą służącą do międzynarodowych porównań zdrowotności społeczeństwa jest przeciętne dalsze trwanie życia.. Długość przeciętnego dalszego trwania życia dla noworodka płci męskiej urodzonego w Polsce wynosi nieco ponad 68 lat. To znacznie krócej niż w innych krajach Europy Zachodniej. Podstawowym wskaźnikiem określającym stan zdrowia ludności jest wskaźnik zachorowalności. Określa on liczbę nowych przypadków zachorowań zarejestrowanych w ściśle określonym czasie w relacji do liczby ludności. Wskaźnik ten określa częstość zapadania na daną chorobę
Od połowy lat osiemdziesiątych intensywność umieralności w Polsce powodowana nowotworami złośliwymi jest bardzo wysoka i stale rośnie. Zarówno w naszym kraju, jak i w Czechach, na Słowacji i na Węgrzech rejestruje się najwyższe natężenie umieralności na nowotwory złośliwe w Europie. Polki umierają z powodu nowotworów złośliwych prawie dwa razy rzadziej niż mężczyźni. Zaś intensywność umieralności polskich kobiet powoli rośnie i od połowy lat osiemdziesiątych przekracza ona przeciętną umieralność dla kobiet zamieszkałych w Europie Środkowej i Wschodniej. Niepokojącym wydaje się fakt, że stale rośnie poziom zachorowalności na raka piersi wśród Polek. W ciągu 20 lat wzrósł on o ponad 60 proc. Rokrocznie zmniejsza się liczba stwierdzanych w Polsce chorób przenoszonych droga płciową, tj. chorób wenerycznych. W ostatnich latach stwierdza się mniej niż 10 zachorowań na 100 tys. ludności. Polska nadal należy do krajów o niskim poziomie zachorowalności na AIDS. Na 34 kraje zajmowaliśmy 27 miejsce. Stwierdza się również coraz mniej przypadków zachorowań na Wirusowe Zapalenie Wątroby. Trzykrotnie zmniejszyła się, od końca lat osiemdziesiątych, zapadalność na WZW typu B. Pomimo tych korzystnych zjawisk, poziom zachorowalności w Polsce na wszystkie formy Wirusowego Zapalenia Wątroby jest relatywnie wysoki.
Bardzo wysoki jest także odsetek Polaków chorujących na nadciśnienie tętnicze, zwłaszcza, jeśli porównamy się do innych mieszkańców Europy Zachodniej. Chorobę tę stwierdza się u co piątej Polki oraz u co siódmego mężczyzny. W naszym kraju, umieralność powodowana chorobami układu krążenia zawsze kształtowała się na poziomie niższym niż przeciętna dla Europy Środkowej czy też Wschodniej. Nadal połowa zgonów Polaków powodowana jest tymi chorobami. Na osiem krajów zajmujemy pierwsze miejsce, pod względem zapadalności na przewlekłe choroby serca, wśród kobiet i drugie wśród mężczyzn. Styl życia jest czynnikiem, który ma największy wpływ na stan zdrowia. Liczne badania udowodniły, że palenie tytoniu, nadmierne spożycie alkoholu, złe nawyki żywieniowe, otyłość i brak aktywności fizycznej mają zgubny wpływ na stan zdrowia każdego społeczeństwa. Polska należy do grona krajów, w których palenie tytoniu jest raczej powszechne. Nie pali 63 proc. ludności dorosłej. Na pięciu Polaków palaczami jest dwóch, a z pięciu Polek pali jedna.


39. Założenia Narodowego Programu Zdrowia na rok 2006-2015

Rada Ministrów podjęła, przedłożoną przez ministra zdrowia, uchwałę w sprawie Narodowego Programu Zdrowia (NPZ) na lata 2007-2015, który ma na celu poprawienie stanu zdrowia i "jakości życia obywateli" - poinformowało Centrum Informacyjne Rządu.
Program zakłada zmniejszenie zachorowalności i obniżenie umieralności z powodu nowotworów złośliwych i chorób naczyniowo-sercowych, w tym udarów mózgu oraz przewlekłych chorób układu oddechowego. W ramach NPZ zaplanowano m.in. organizowanie badań mammograficznych i cytologicznych.
Program ma przyczynić się do zwiększenia skuteczności w zapobieganiu chorobom zakaźnym i zakażeniom. Chodzi przede wszystkim o wirusowe zapalenie wątroby typu C, zatrucia i zakażenia pokarmowe oraz gruźlicę.
NPZ ma ponadto doprowadzić do ograniczenia negatywnych skutków przewlekłych schorzeń układu kostno-stawowego, co wymagać będzie m.in. zwiększenia i wyrównania dostępu do usług rehabilitacyjnych.
Wśród założeń programu jest także zapobieganie zaburzeniom psychicznym, zwłaszcza wśród młodzieży. Chodzi m.in. o zmniejszenie liczby osób z objawami lękowymi, depresyjnymi i myślami samobójczymi. W programie zwrócono ponadto uwagę na konieczność promowana aktywności fizycznej i racjonalnego odżywiania. Działania zaplanowane w ramach NPZ mają przyczynić się do zmniejszenia zjawiska otyłości, palenia tytoniu i spożycia alkoholu. Zdaniem inicjatorów NPZ, jego powodzenie w znacznym stopniu będzie zależeć od zaangażowania i aktywności samorządów terytorialnych oraz organizacji pozarządowych

40. Pojęcie mieszkania, izby, powierzchni użytkowej i powierzchni mieszkalnej. Pojęcie polityki mieszkaniowej

Polityka mieszkaniowa:

-definicja w aspekcie praktycznym- podstawowym zadaniem polityki mieszkaniowej jest stworzenie takich warunków instytucjonalno-prawnych przy danych uwarunkowaniach makroekonomicznych, które umożliwiają transformację jak największej ilości potrzeb mieszkaniowych w efektywny popyt, zapewniając jednocześnie efektywność ekonomiczną decyzji podejmowanych przez uczestników procesów budowania, finansowania, kredytowania i eksploatacji mieszkań.

-definicja w aspekcie teoretycznym-politykę mieszkaniową traktuje się jako dyscyplinę naukową formułującą teoretyczne przesłanki dla programowania praktycznej działalności . W ramach tej polityki bada się stosunki mieszkaniowe i prawidłowości w nich występujące, a następnie na tej podstawie wskazuje cele i metody oddziaływania a układ stosunków mieszkaniowych.

Izba jest to pomieszczenie w mieszkaniu oddzielone od innych pomieszczeń stałymi ścianami o powierzchni co najmniej 4m2 z bezpośrednim oświetleniem dziennym.

Powierzchnia użytkowa jest to łączna powierzchnia pokoi, kuchni, przedpokoi, łazienek i wszystkich innych pomieszczeń wchodzących w skład mieszkania. Do powierzchni użytkowej nie zalicza się: powierzchni balkonów, tarasów, antresoli, szaf, schowków w ścianach, pralni, suszarni, strychów, piwnic, komórek itd.

Powierzchnia mieszkalna jest to suma powierzchni pokoi

Mieszkanie jest to zespół pomieszczeń mieszkalnych i pomocniczych, mający odrębne wejście, wydzielony stałymi przegrodami budowlanymi, umożliwiający stały pobyt ludzi i prowadzenie samodzielnego gospodarstwa domowego.

Wśród form budownictwa mieszkaniowego wyróżnia się mieszkania:

41. Źródła informacji dotyczące sytuacji mieszkaniowej ludności

Źródła informacji dotyczące sytuacji mieszkaniowej ludności:

-grupa wskaźników identyfikowana na podstawie Narodowego Spisu Powszechnego:

- grupa wskaźników identyfikowana na podstawie ewidencji bieżącej GUS:

-dla lat, w których nie był przeprowadzany spis powszechny mierniki są określane na podstawie rocznego bilansu zasobów mieszkaniowych. Opracowuje się go obecnie na bazie wyników Narodowego Spisu Powszechnego z 2002 roku korygowanych na podstawie bieżącej sprawozdawczości o przyrosty i ubytki zasobów mieszkaniowych.

42. Aktualna sytuacja mieszkaniowa w Polsce

-stopień nasycania mieszkaniami(Narodowy Spis Powszechny)

-samodzielność zamieszkania-2002- 114,6 gospodarstw domowych na 100 mieszkań; deficyt mieszkaniowy wynosi1 1 mln 567 tyś.( 1 mln 7 tyś. w mieście, 560 tyś na wsi)

-zaludnienie mieszkań i izb-wg NSP w maju 2002 na 1 mieszkanie przypadało 3,25 osoby , na 1 izbę 0,88. Minimum przyzwoitości wynosi od 0,5 do 0,7 osoby na izbę. Inne lata(wg RBZM):

-wielkość powierzchni użytkowej na 1 osobę- minimum przyzwoitości to 20m2. Średnia w Europie to 35-40m2. W maju 2002(NSP) w Polsce 21m2 na osobę. Inne lata(wg RBZM):

-standard mieszkaniowy- w 2002 roku 50,1% mieszkań w Polsce posiadało wszystkie instalacje(miasto 67%, wieś 14,8%). Wodociągi, ubikacje i łazienkę posiadało 85,7%(91,8% miasto, 73% wieś). Bez ani jednej instalacji było 3,9%( 1,1% miasto, 9,8% wieś)

-liczba mieszkań oddanych do użytku(odzwierciedla tempo rozwoju budownictwa)

-mieszkania oddane do użytku na 1000 ludności-powinien wynosić 10 na 1000 osób(Irlandia 14,7

-liczba oddanych mieszkań do użytku na 1000 zawartych małżeństw(powinien wynosić 800 na 1000):

43. Zasady udzielania dodatków mieszkaniowych w Polsce

Istnieją trzy kryteria udzielania(warunki otrzymania) dodatku mieszkaniowego(dodatek udzielany na 6 miesięcy): tytuł prawny do dodatku, średni miesięczny dochód, powierzchnia użytkowa(na podstawie ustawy z dnia 21 czerwca 2001 o dodatkach mieszkaniowych):

-tytuł prawny do dodatku(jakim grupom dodatek przysługuje):

-średni miesięczny dochód na jednego członka gospodarstwa domowego w okresie 3 miesięcy poprzedzających datę złożenia wniosku o przyznanie dodatku mieszkaniowego nie przekracza 175% kwoty najniższej emerytury w gospodarstwie jednoosobowym(najniższa emerytura to 636,29zł, a 175% to 1113,51zł) i 125%(795,36zł) tej kwoty w gospodarstwie wieloosobowym, obowiązującej w dniu złożenia wniosku

-normatywna powierzchnia użytkowa lokalu mieszkalnego lub budynku mieszkalnego, w którym znajduje się tylko jeden lokal mieszkalny(dom jednorodzinny), zwana dalej normatywną powierzchnią, w przeliczeniu na liczbę członków gospodarstwa domowego, nie może przekraczać:

44. Pojęcie i funkcje rodziny

Rodzina jest to grupa osób połączonych ze sobą więzią małżeństwa, pokrewieństwa, powinowactwa i adopcji. Gospodarstwo domowe natomiast to grupa osób wspólnie mieszkająca i wspólnie się utrzymująca. Funkcje rodziny (Zbigniew Tyszka i jego typologia złożona z 10 funkcji rodziny podzielonych na 4 grupy):

-funkcje biopsychiczne:

-funkcje ekonomiczne:

-funkcje społeczno- wyznaczające:

-funkcje socjo- psychologiczne:

45. Typy rodzin

Rozmaitość wzorów rodzin ludzkich dotyczy postaci: małżeństwa, reguł dziedziczenia, reguł zamieszkiwania, typu władzy w rodzinie, zasady doboru partnerów.

-małżeństwa

-reguły dziedziczenia

-reguły zamieszkiwania

-władza w rodzinie

-dobór małżeński

-podział rodzin ze względu na posiadanie potomstwa

-podział rodzin ze względu na wielkość

46. Pojęcie polityki rodzinnej oraz środki realizacji polityki rodzinnej

Polityka rodzinna to całokształt norma prawnych, działań i środków uruchomionych przez państwo w celu stworzenia odpowiednich warunków życia dla rodziny, jej powstania, prawidłowego rozwoju i spełniania przez nią wszystkich ważnych społecznie funkcji.

Cele polityki rodzinnej państwa można określić jako tworzenie ogólnych warunków do powstania, rozwoju i zaspokajania bytowych i kulturowych potrzeb rodziny, optymalnych warunków kształcenia i wychowywania młodego pokolenia oraz równości ich startu życiowego i zawodowego , równości szans życiowych.

Środki realizacji polityki rodzinnej:

-normy prawne

-środki pieniężne, rzeczowe i usługowe:

47. Zasady przyznawania świadczeń rodzinnych w Polsce

Świadczeniami rodzinnymi są:

- zasiłek rodzinny oraz dodatki do zasiłku rodzinnego;

-świadczenia opiekuńcze: zasiłek pielęgnacyjny i świadczenie pielęgnacyjne;

- jednorazowa zapomoga z tytułu urodzenia się dziecka.

. Świadczenia rodzinne przysługują:

- obywatelom polskim;

- cudzoziemcom:

społecznego,

o zabezpieczeniu społecznym

Zasiłek rodzinny :

-ma na celu częściowe pokrycie wydatków na utrzymanie dziecka

-Prawo do zasiłku rodzinnego i dodatków do tego zasiłku przysługuje: rodzicom, jednemu z rodziców albo opiekunowi prawnemu dziecka; opiekunowi faktycznemu dziecka; osobie uczącej się

-Zasiłek rodzinny przysługuje jeżeli dochód rodziny w przeliczeniu na osobę albo dochód osoby uczącej się nie przekracza kwoty 504,00 zł, a jeżeli jest dziecko niepełnosprawne to 583,00 zł.

-wysokość zasiłku obliczana jest ze względu na wiek:

-Zasiłek rodzinny nie przysługuje, jeżeli: dziecko lub osoba ucząca się pozostają w związku małżeńskim;

dziecko zostało umieszczone w instytucji zapewniającej całodobowe utrzymanie albo w rodzinie zastępczej; osoba ucząca się została umieszczona w instytucji zapewniającej całodobowe utrzymanie; pełnoletnie dziecko lub osoba ucząca się jest uprawniona do zasiłku rodzinnego na własne dziecko; osobie samotnie wychowującej dziecko nie zostało zasądzone świadczenie alimentacyjne na rzecz dziecka od jego rodzica, chyba że: rodzice lub jedno z rodziców dziecka nie żyje, ojciec dziecka jest nieznany, powództwo o ustalenie świadczenia alimentacyjnego od drugiego z rodziców zostało oddalone, sąd zobowiązał jednego z rodziców do ponoszenia całkowitych kosztów utrzymania dziecka i nie zobowiązał drugiego z rodziców do świadczenia alimentacyjnego na rzecz tego dziecka.

-dodatki do zasiłku rodzinnego:

opiekunowi prawnemu dziecka, jeżeli dziecko pozostaje pod jego faktyczną opieką, uprawnionemu do urlopu wychowawczego, nie dłużej jednak niż przez okres: 24 miesięcy kalendarzowych; 36 miesięcy kalendarzowych, jeżeli sprawuje opiekę nad więcej niż jednym dzieckiem urodzonym podczas jednego porodu;

72 miesięcy kalendarzowych, jeżeli chodzi o dziecko niepełnosprawne. Wysokość dodatku to 400zł

Świadczenia opiekuńcze:

-Zasiłek pielęgnacyjny przyznaje się w celu częściowego pokrycia wydatków wynikających z konieczności zapewnienia osobie niepełnosprawnej opieki i pomocy innej osoby w związku z niezdolnością do samodzielnej egzystencji. Zasiłek pielęgnacyjny przysługuje: niepełnosprawnemu dziecku; osobie niepełnosprawnej w wieku powyżej 16 roku życia, jeżeli legitymuje się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności; osobie, która ukończyła 75 lat. Przyznawany jest w wysokości 153 zł miesięcznie

-Świadczenie pielęgnacyjne z tytułu rezygnacji z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej

w związku z koniecznością opieki nad dzieckiem przysługuje matce lub ojcu dziecka albo opiekunowi faktycznemu dziecka, jeżeli nie podejmuje lub rezygnuje z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej w celu sprawowania opieki nad dzieckiem legitymującym się orzeczeniem o niepełnosprawności łącznie ze

wskazaniami: konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji oraz konieczności stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji, albo orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności. Przyznawany w wysokości 420 zł miesięcznie


1


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
gospodarka spoleczna w UE pl, studia- politologia, europejska polityka społeczna
Zagadnienia-kolokwium, Politologia, Polityka społeczna
Polityka gospodarcza test 1, Studia - Gospodarka Przestrzenna, Licencjat, Polityka Gospodarcza i Spo
83. Polityka społeczna - zagadnienia, Polityka Społeczna
Polityka gospodarcza i społeczna
Polityka społeczna zagadnienia
Polityka gospodarcza i społeczna [ opracowanie, dużo wykresów i rysunków], Polityka gospodarcza, Pol
międzynarowowe prywatne, Unia Europejska notatki, Rada Europy- ma siedzibę w Strasburgu, zajmuje się
wykl3prbalcerowicza, PGiS, Polityka gospodarcza i społeczna
w9-narzedzia, PGiS, Polityka gospodarcza i społeczna
Język komunikowania politycznego Zagadnienia egzaminacyjne., Politologia UMCS - materiały, V Semestr
zagadnienia - teoria polityki, Politologia UMCS - materiały, Magisterka I semestr, Teoria polityki
Polityka społeczna - ZAGADNIENIA, Polityka Społeczna
Polityka gospodarcza - omówienie zagadnień, Ekonomia, ekonomia
POLITYKA GOSPODARCZA I SPOECZNA, Studia - Gospodarka Przestrzenna, Licencjat, Polityka Gospodarc

więcej podobnych podstron