OCENA

RYZYKA ZAWODOWEGO

STANOWISKA PRACY:

Zatwierdził:

.................................................................

Płock, czerwiec 2005 r.

Wstęp.

Zapewnienie bezpiecznego wykonywania pracy w zakładach pracy jest w Polsce usankcjonowane prawnie. Zgodnie z artykułem nr 226 znowelizowanego Kodeksu pracy, pracodawca jest zobowiązany do informowania pracowników o ryzyku zawodowym, które wiąże się z wykonywanymi czynnościami oraz o zasadach ochrony przed zagrożeniami w środowisku pracy.

Ryzyko zawodowe zgodnie z § 2 pkt. 7 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa pracy jest to prawdopodobieństwo wystąpienia niepożądanych zdarzeń związanych z wykonywaną pracą, powodującą straty, a w szczególności wystąpienie u pracowników niekorzystnych skutków zdrowotnych w wyniku zagrożeń zawodowych występujących w środowisku pracy lub sposobu wykonywania pracy.

Przeprowadzona ocena ryzyka stanowi podstawę do zastosowania przez pracodawcę organizacji pracy i stworzenia stanowisk pracy zabezpieczających pracowników przed zagrożeniami wypadkowymi oraz oddziaływaniem czynników szkodliwych i uciążliwych dla zdrowia. Ocena ryzyka jest także podstawą do identyfikacji i likwidacji przez pracodawcę zagrożeń dla zdrowia i życia pracowników, poprzez zastosowanie odpowiednich technologii, urządzeń, materiałów i substancji niepowodujących takich zagrożeń. W przypadkach w których ograniczenie ryzyka tą drogą jest niemożliwe pracodawca ma obowiązek zastosować odpowiednie środki ochrony zbiorowej, a w ostateczności - środki ochrony indywidualnej (§ 39, ust.2 i 3 rozp.).

Procedura oceny ryzyka.

Ocena ryzyka zawodowego w firmie została przeprowadzona w oparciu o wymagania polskiej normy PN-N-18002.

Przebieg oceny ryzyka składa się z powiązanych ze sobą etapów. Według Polskiej Normy PN-N-18002 ocena ryzyka zawodowego składa się z następujących działań:

Pierwszym etapem w analizie ryzyka jest zebranie informacji dotyczących:

• charakterystyki stanowiska pracy (lokalizacja, realizowane zadania),

• charakterystyki osób pracujących na stanowisku ze szczególnym uwzględnieniem kobiet w ciąży, młodocianych, osób niepełnosprawnych,

• stosowanych technologii i używanych materiałów,

• wykonywanych czynności oraz czasu ich wykonywania,

• źródeł zidentyfikowanych zagrożeń,

• możliwych skutków zagrożeń,

• stosowania środków ochronnych,

• występowania chorób zawodowych, wypadków, itp. na analizowanym stanowisku.

Następnym etapem jest identyfikacja zagrożeń, która powinna obejmować:

• określenie czynników szkodliwych i niebezpiecznych występujących na stanowisku pracy i ustalenie w jaki sposób mogą one oddziaływać na pracownika,

• określenie wartości czynników szkodliwych i niebezpiecznych,

• ustalenie czasu lub częstotliwości ekspozycji pracownika na zagrożenie,

• określenie liczby osób narażonych.

Aby określić zagrożenie związane z występowaniem czynników szkodliwych należy ustalić listę tych czynników i zebrać niezbędne dane o ich właściwościach.

Równolegle z identyfikacją zagrożeń powinna być prowadzona wstępna ocena ich potencjalnych skutków. Przy prowadzeniu oceny należy skoncentrować się na najistotniejszych zagrożeniach mogących być przyczyną poważnych urazów lub chorób zawodowych.

Trzecim etapem w procesie analizy ryzyka jest oszacowanie ryzyka. Obejmuje ono przyporządkowanie miar poszczególnym elementom ryzyka - prawdopodobieństwu urazu i ciężkości urazu lub pogorszenia się stanu zdrowia (skutków).

Wyniki oszacowania ryzyka można przedstawiać w różny sposób. Zaleca się jednak takie skale, których stosowanie nie wymaga szerokiej wiedzy eksperckiej.

W normie PN-N-18002 przedstawiona jest trójstopniowa skala szacowania ryzyka.

Tabela nr 1 (źródło: PN-N-18002)

	CIĘZKOŚĆ NASTĘPSTW
PRAWDOPODOBIENSTWO ZDARZENIA	mała	średnia	duża
Mało prawdopodobne	małe	małe	średnie
Prawdopodobne	małe	średnie	duże
Wysoce prawdopodobne	średnie	duże	duże

1. Ciężkość następstw

• Mała: „urazy i choroby, które nie powodują długotrwałych dolegliwości i absencji w pracy. Są to czasowe pogorszenia stanu zdrowia, takie jak niewielkie stłuczenia, zranienia, podrażnienia oczu, objawy niewielkiego zatrucia, bóle głowy, itp.”.

• Średnia: „urazy i choroby, które powodują niewielkie ale długotrwałe lub nawracające okresowo dolegliwości i są związane z krótkimi okresami absencji. Są to np. zranienia, oparzenia II-stopnia na niewielkiej powierzchni ciała, alergie skórne, nieskomplikowane złamania, zespoły przeciążeniowe układu mięśniowo-szkieletowego (np. zapalenie ścięgna)”.

• Duża: „urazy i choroby, które powodują ciężkie i stałe dolegliwości lub śmierć. Są to np. oparzenia III stopnia, oparzenia II stopnia dużej powierzchni ciała, amputacje, skomplikowane złamania z następową dysfunkcją, choroby nowotworowe, toksyczne uszkodzenia narządów wewnętrznych i układu nerwowego w wyniku narażenia na czynniki chemiczne, zespół wibracyjny, zawodowe uszkodzenia słuchu, astma, zaćma, itp.”.

2. Prawdopodobieństwo urazu

• Mało prawdopodobne: zalicza się te następstwa zagrożeń, które nie powinny nastąpić podczas całego okresu aktywności zawodowej pracownika.

• Prawdopodobne: mogą wystąpić nie więcej niż kilkakrotnie w ciągu okresu aktywności zawodowej pracownika.

• Wysoce prawdopodobne: mogą wystąpić wielokrotnie podczas aktywności zawodowej pracownika.

Dla takich wartości jak hałas, zapylenie czy oświetlenie, będących

wartościami mierzalnymi, do oszacowania ryzyka można zastosować poniższą tabelę.

Tabela nr 2 (źródło: PN-N-18002)

Wartość wielkości charakteryzującej narażenie (P)	Oszacowanie ryzyka zawodowego
P>Pmax	DUŻE
Pmax>P>0,5Pmax	ŚREDNIE
P<0,5Pmax	MAŁE

P_max - wartość dopuszczalna wielkości charakteryzującej narażenie (NDS - najwyższego dopuszczalnego stężenia lub NDN - najwyższego dopuszczalnego natężenia).

Po oszacowaniu ryzyka wyznaczamy jego dopuszczalność. Znając wartość ryzyka (duże, średnie, małe) możemy stwierdzić czy jest ono dopuszczalne czy niedopuszczalne i na podstawie tego określić niezbędne działania dotyczące organizacji stanowiska pracy.

Możemy to zrobić przy pomocy tabeli nr 3.

Tabela nr 3 (źródło: PN-N-18002)

OSZACOWANIE RYZYKA ZAWODOWEGO	DOPUSZCZALNOŚĆ RYZYKA ZAWODOWEGO	NIEZBĘDNE DZIAŁANIA
duże	niedopuszczalne	Jeżeli ryzyko zawodowe związane jest z pracą już wykonywaną, działania w celu jego zmniejszenia należy podjąć natychmiast. Planowana praca nie może być rozpoczęta do czasu zmniejszenia ryzyka zawodowego do poziomu dopuszczalnego.
średnie	dopuszczalne	Zaleca się zaplanowanie i podjęcie działań, których celem jest zmniejszenie ryzyka zawodowego.
Małe			Konieczne jest zapewnienie, że ryzyko zawodowe pozostaje co najwyżej na tym samym poziomie.

Ostatnim etapem, który jest pochodną procesu oceny ryzyka, są działania korygujące, które mają na celu zredukować ryzyko do poziomu dopuszczalnego. Działań korygujących dokonuje się poprzez:

• upewnienie się o istniejącym zagrożeniu i jego wielkości w wyniku sprawdzenia stanu technicznego wyposażenia przed jego użyciem, dokładną ocenę warunków w miejscu wykonywania zadań, dokonanie pomiarów ochronnych,

• wyeliminowanie niepełnowartościowego materiału,

• zastosowanie zabezpieczeń, osłon stających się przegrodą pomiędzy źródłem zagrożenia a organizmem człowieka,

• zastosowanie niezbędnych środków ochrony indywidualnej przez poszczególnych pracowników,

• opracowanie szczegółowych procedur bezpiecznego wykonywania poszczególnych czynności pomimo zagrożenia,

• zapewnienie pracownikom specjalnej wiedzy, umiejętności oraz sprzętu pozwalającego na bezpieczne wykonanie czynności.

Przy redukcji ryzyka należy kierować się zasadą, aby w pierwszej kolejności eliminować zagrożenie, mogące powodować najcięższe skutki. Następnie redukujemy prawdopodobieństwo wystąpienia urazu lub pogorszenia stanu zdrowia. Po wprowadzeniu zmian korygujących należy dokonać ponownej analizy i oceny ryzyka.

DOKUMENTACJA

OCENY RYZYKA ZAWODOWEGO

NA STANOWISKU

KSIĘGOWA

Opis stanowiska pracy.

Stanowiska pracy znajdują się w wydzielonych pomieszczeniach administracyjno - biurowych firmy. Pomieszczenie pracy oświetlane jest światłem dziennym i elektrycznym. W pomieszczeniach znajdują się otwory okienne otwierane z poziomu podłogi, zapewniające wentylację naturalną. Stanowiska zostały urządzone odpowiednio do rodzaju wykonywanych czynności oraz do cech antropometrycznych pracownika. Miejsce pracy pracownika administracyjno - biurowego wyposażono w komputer wraz z monitorem ekranowym. Pracownik podczas pracy ma zapewnioną dostateczną przestrzeń, umożliwiającą umieszczenie wszystkich elementów obsługiwanych ręcznie w zasięgu kończyn górnych. Pracownik administracyjno - biurowy pracuje w systemie jednozmianowym a głównymi obowiązkami pracownika jest prowadzenie dokumentacji według odrębnego zakresu obowiązków.

Identyfikacja zagrożeń na stanowisku administracyjno - biurowym

Przy szacowaniu ryzyka zawodowego na stanowisku pracy uwzględniono następujące czynniki:

Czynniki szkodliwe dla zdrowia:

1. oświetlenie,

2. mikroklimat,

Czynniki niebezpieczne (prowadzące do urazów i wypadków przy pracy):

1. zagrożenia elementami ruchomymi i luźnymi,

2. zagrożenia elementami ostrymi i wystającymi,

3. zagrożenia związane z przemieszczaniem się ludzi,

4. zagrożenie porażeniem prądem elektrycznym,

5. zagrożenie poparzeniem,

Czynniki uciążliwe:

1. hałas,

2. wymuszona pozycja ciała,

3. migotanie obrazu na ekranie,

4. brak ostrości i rozmycie kolorów,

5. nie ergonomiczne stanowisko pracy (pulpit, siedzisko),

6. stres psychologiczny,

Szacowanie ryzyka zawodowego na stanowisku księgowej na podstawie listy wymagań ogólnych.

Stanowisko: księgowa	Liczba stanowisk pracy w zakładzie: 5		Ilość zmian roboczych: 1
Wymagania ogólne
Szkolenia z zakresu bhp	Instruktaż ogólny	Przed dopuszczeniem do pracy		TAK
		Instruktaż stanowiskowy	Przed dopuszczeniem do pracy		TAK
		Szkolenie podstawowe			TAK
		Szkolenie okresowe			TAK
	Profilaktyczne badania lekarskie	Wstępne	Przed dopuszczeniem do pracy		TAK
		Okresowe	Wg zaleceń lekarza sprawującego opiekę		TAK
	Pomieszczenie pracy	Wysokość	Minimum 2,5 m		TAK
		Podłoga	Równa , nieśliska, niepyląca i bez progów między pomieszczeniami		TAK
		Oświetlenie naturalne	Boczne 1 m² okna na 8 m² podłogi		TAK
		Oświetlenie sztuczne	Wymagane natężenie oświetlenia		TAK
		Wentylacja	Naturalna		TAK
		Temperatura	Nie niższa niż 18º C		TAK
	Stanowisko pracy	Kubatura	Minimum 13 m² wolnej objętości pomieszczenia nie zajętej przez urządzenia na 1 pracownika		TAK
		Powierzchnia	Minimum 2 m² wolnej powierzchni podłogi nie zajętej przez urządzenia na 1 pracownika		TAK
		Szerokość przejść między urządzeniami i szafami	Minimum 0,75 m dla 1 pracownika,		TAK
		Pomiary czynników szkodliwych	Przekroczenie NDS na stanowisku pracy		NIE
				Przekroczenie NDN na stanowisku pracy		NIE

Szacowanie ryzyka związanego z narażeniem na hałas.

Hałas w pomieszczeniu z komputerem może stanowić jeden z uciążliwych czynników środowiska pracy. Może on wpływać na układ nerwowy człowieka, działać jako stresor przyczyniający się do rozwoju różnego typu chorób (np. choroby ciśnieniowej, choroby wrzodowej, nerwic), powodować rozproszenie uwagi, utrudniać pracę i zmniejszać jej wydajność.

Źródła hałasu w pomieszczeniach biurowych wyposażonych w typowe urządzenia biurowe, można podzielić na dwie grupy:

• hałas pochodzący od komputera (głównie od drukarki i wentylatora) oraz urządzeń sieci komputerowej (serwerów)

• hałas pochodzący od źródeł zewnętrznych np. środków techniki biurowej (maszyn do pisania, kserokopiarek, telefonów), urządzeń stanowiących wyposażenie techniczne budynku (systemy wentylacyjne i klimatyzacyjne) oraz źródeł usytuowanych na zewnątrz budynku (głównie ruchu ulicznego i sąsiednich hałaśliwych obiektów).

W pomieszczeniu, gdzie znajduje się stanowisko pracy administracyjno - biurowe wartość poziomu hałasu, zgodnie z normą PN-N-01307:1994 Hałas. Dopuszczalne wartości hałasu w środowisku pracy. Wymagania dotyczące wykonywania pomiarów nie przekracza 55 dB. Źródłami hałasu w rozpatrywanym przypadku jest wentylator komputera i telefon, które jednak nie stwarzają zagrożenia. Oceniane stanowiska zostały wyposażone w drukarki. Na stanowisku pracy nie słyszalny jest też hałas pochodzący od źródeł usytuowanych na zewnątrz budynku (ulica).

Ryzyko zawodowe związane z hałasem w takim przypadku zostało uznane za małe (pomijalne).

Szacowanie ryzyka związanego z mikroklimatem.

Warunki klimatyczne panujące na stanowisku pracy mają bezpośredni wpływ na dobre samopoczucie oraz wydajność pracowników. Pomieszczenie, w którym znajduje się stanowisko pracy spełnia wymagania komfortu cieplnego. Temperatura powietrza mieści się w zakresie 20 ÷ 26 ⁰C zależnie od pory roku. Pomieszczenie, posiada okna zapewniające wentylacje naturalną. Urządzenia szczególnie pogarszające stan mikroklimatu pomieszczenia pracy takie jak kserokopiarkę umieszczono w odrębnym pomieszczeniu.

Ryzyko związane z mikroklimatem należy uznać w takim przypadku za małe (pomijalne).

Tętnienie światła

W trakcie prowadzonych pomiarów nie stwierdzono faktu występowania migotania (tętnienia) światła. Ryzyko związane z tętnieniem na ocenianym stanowisku uznane zostało w takim przypadku za małe (pomijalne).

Oddawanie barw

Wymagana dokładność oddawania barw w warunkach oświetlenia elektrycznego uzależniona jest od rodzaju wykonywanych prac na określonym stanowisku. Obserwacja pracy pracownika podczas prac administracyjno - biurowych wykluczyła trudności z wystarczająco dokładnym rozróżnieniem barw. W tej sytuacji przyjęto, że ryzyko związane z oddawaniem barw jest małe (pomijalne).

Szacowanie ryzyka zawodowego związanego z czynnikami niebezpiecznymi i uciążliwymi.

Lp.	Zdarzenie	Przyczyna zagrożenia	Skutki zdarzenia	Prawdopo- dobieństwo	Skutki	Ryzyko oszacowane
1.	Kontakt pracownika z elementami będącymi lub mogącymi znaleźć się pod napięciem	- niewłaściwa izolacja i połączenie przewodów, brak ochrony przed dotykiem bezpośrednim i pośrednim, nieprawidłowe wyłączniki,	poparzenie, migotanie komór serca, śmierć	mało prawdopo- dobne	średnie	małe (pomijalne)
2.	Kontakt pracownika z ostrymi elementami	- nieuwaga, - nieostrożność,	zadrapanie, skaleczenie	mało prawdopo-dobne	małe	małe (pomijalne)
3.	Upadek w wyniku potknięcia, poślizgnięcia w miejscu wykonywania pracy	- zła organizacja pracy, - nieporządek panujący na stanowisku pracy, - pośpiech,	skaleczenia, zadrapania, stłuczenia, złamania lub zwichnięcia kończyn	mało prawdopo-dobne	małe	małe (pomijalne)
4.	Obsługa komputera	- pola elektryczne i magnetyczne występujące w przestrzeni wokół monitora		mało prawdopo-dobne	małe	małe (pomijalne)
5.	Wymuszona pozycja ciała	- długie siedzenie bez możliwości zmiany pozycji,	urazy kręgosłupa	mało prawdopo- dobne	małe	małe (pomijalne)
6.	Stres psychospołeczny	- narzucone tempo pracy	osłabienie psychiczne przemęczenie fizyczne konflikty, złe samopoczucie pracownika	mało prawdopo- dobne	małe	małe (pomijalne)
7.	Długoletnia praca biurowa połączona z obsługą komputera	za wysoki stół, nieprawidłowa pozycja (garbienie się) na skutek złej widoczności szczegółów na ekranie, nieprawidłowo wyregulowane siedzisko	bóle szyi, karku i barków	mało prawdopo- dobne	małe	małe (pomijalne)
8.	Długoletnia praca biurowa połączona z obsługą komputera	nieodpowiednio wyprofilowane krawędzie siedziska	cierpnięcie nóg	mało prawdopo- dobne	małe	małe (pomijalne)
9.	Długoletnia praca biurowa połączona z obsługą komputera	klawiatura za blisko użytkownika, brak podparcia nadgarstka, klawiatura za wysoko, podłokietniki o nieodpowiednim kształcie	bóle nadgarstka i przedramion	mało prawdopo- dobne	małe	małe (pomijalne)
10.	Długoletnia praca biurowa połączona z obsługą komputera	zbyt mały kontrast na monitorze, monitor na tle okna, ładunki elektrostatyczne powodujące szybkie osadzanie się kurzu, zbyt jaskrawe kolory obrazu (znak-tło) na ekranie monitora	bóle oczu, łzawienie	prawdopo- dobne	małe	małe (pomijalne)
11.	Długoletnia praca biurowa połączona z obsługą komputera	przemęczenie wzroku	bóle głowy	prawdopo- dobne	małe	małe (pomijalne)
12.	Długoletnia praca biurowa połączona z obsługą komputera	wpływ ładunków elektrostatycznych gromadzących się na monitorze, zbyt mała wilgotność w pomieszczeniu	podrażnienie błony śluzowej, zmiany skórne, alergie	mało prawdopo- dobne	małe	małe (pomijalne)

DOKUMENTACJA

OCENY RYZYKA ZAWODOWEGO

NA STANOWISKU

HYDRAULIK

Charakterystyka stanowiska pracy

Lokalizacja stanowiska pracy:

Teren firmy.

Zakres wykonywanych prac:

Hydraulik prowadzi obróbkę ślusarską i inne konieczne prace w pomieszczeniu warsztatowym jak i w miejscach montażu elementów hydraulicznych.

Do jego zadań należy w szczególności:

- przygotowanie w warsztacie elementów rurociągów (gięcie, gwintowanie, spawanie, zgrzewanie, lutowanie - w zależności od użytych materiałów),

- montaż rurociągów,

- montaż armatury hydraulicznej (zaworów i innych urządzeń na rurociągach),

- naprawa instalacji hydraulicznej - usuwanie przecieków, wymiana uszczelek, udrażnianie przewodów itp.

System organizacji pracy:

Praca w systemie jednozmianowym.

CZYNNIKI SZKODLIWE, NIEBEZ[ICZNE, CHEMICZNE I UCIĄŻLIWE MOGĄCE WYSTĄPIĆ NA STANOWISKU PRACY.

Czynniki niebezpieczne

- zagrożenia elementami ruchomymi i luźnymi

- możliwość uderzenia ruchomymi elementami maszyny lub odrzucanym materiałem,

- brak osłon na ruchomych elementach maszyn,

- trzymanie obrabianego przedmiotu w rękach,

- nieprawidłowe osadzenie narzędzi ręcznych,

- praca w rękawicach (wiertarka),

- niewyważenie statyczne ściernicy (szlifierka),

- brak osłony bocznej i czołowej (szlifierka),

- stopka odsunięta ponad 3 mm od tarczy ściernicy (szlifierka).

- zagrożenia elementami ostrymi i wystającymi

- ostre krawędzie maszyny i osłon, a także obrabianego materiału,

- ostre elementy narzędzi,

- stępienie ostrych ostrzy,

- zły stan techniczny narzędzi ręcznych (rozklepy, uszkodzone rękojeści itp.).

- zagrożenia związane z przemieszczaniem się ludzi

- praca na wysokości przy użyciu drabin i pomostów,

- praca w wykopach,

- drogi transportowe i ewakuacyjne nie spełniające wymogów bezpieczeństwa,

- zagrożenia związane z właściwościami fizycznymi materiału (ciężar, ostre krawędzie, śliskie powierzchnie itp.),

- możliwość upadku obrabianych elementów na pracownika.

- zagrożenie porażeniem prądem elektrycznym

- nieodpowiednia lub uszkodzona instalacja elektryczna,

- stosowanie niesprawnych i nieskutecznych ochron przeciwporażeniowych,

- stosowanie uszkodzonych narzędzi i urządzeń o napędzie elektrycznym przy naprawie pojazdów.

- zagrożenie poparzeniem

- gorące powierzchnie obrabianego materiału,

- lutowanie,

- gorące odpryski metalu, płomień acetylenowo-tlenowy, rozgrzane przedmioty (spawanie),

- zagrożenie pożarem lub/i wybuchem

- zagrożenie pożarem lub wybuchem podczas stosowania otwartego ognia przy pracach obok materiałów łatwo palnych,

- niezabezpieczenie butli z tlenem i acetylenem przed przewróceniem (prace spawalnicze),

- stosowanie drutu do mocowania węży spawalniczych (prace spawalnicze),

- niesprawny osprzęt spawalniczy (węże, palniki, reduktory itp.),

- smarowanie części palników smarem, oliwą lub innymi substancjami tłustymi (prace spawalnicze),

- odkładanie palącego się palnika przez spawacza (prace spawalnicze),

- niestosowanie bezpieczników wodnych lub innych (prace spawalnicze).

Czynniki szkodliwe i uciążliwe

Czynniki fizyczne

- nieprawidłowe oświetlenie,

- hałas ponad 85 dB(A),

- wibracja.

Czynniki chemiczne

- substancje chemiczne użytkowane w czasie pracy (chłodziwa, smary itp.).

Czynniki uciążliwe

- praca w zmienionych warunkach mikroklimatycznych,

- praca w pozycji wymuszonej - obciążenie rąk, nóg, kręgosłupa.

Szacowanie ryzyka zawodowego na stanowisku hydraulika na podstawie listy wymagań ogólnych.

Stanowisko: hydraulik	Liczba stanowisk pracy w zakładzie: 1		Ilość zmian roboczych: 1
Wymagania ogólne
Szkolenie z zakresu bhp	Instruktaż ogólny	Przed dopuszczeniem do pracy		TAK
		Instruktaż stanowiskowy	Przed dopuszczeniem do pracy		TAK
		szkolenie podstawowe			TAK
		szkolenie okresowe			TAK
	Profilaktyczne badania lekarskie	Wstępne	Przed dopuszczeniem do pracy		TAK
		Okresowe	Wg zaleceń lekarza sprawującego opiekę		TAK
	Pomieszczenie pracy	Wysokość	Minimum 2,5 m		TAK
		Podłoga	Równa , nieśliska, niepyląca i bez progów między pomieszczeniami		TAK
		Oświetlenie naturalne	Boczne 1 m² okna na 8 m² podłogi		TAK
		Oświetlenie sztuczne	Wymagane natężenie oświetlenia		TAK
		Wentylacja	Naturalna		TAK
		Temperatura	Nie niższa niż 18º C		TAK
	Stanowisko pracy	Kubatura	Minimum 13 m² wolnej objętości pomieszczenia nie zajętej przez urządzenia na 1 pracownika		TAK
		Powierzchnia	Minimum 2 m² wolnej powierzchni podłogi nie zajętej przez urządzenia na 1 pracownika		TAK
		Szerokość przejść między urządzeniami i szafami	Minimum 0,75 m dla 1 pracownika,		TAK
		Pomiary czynników szkodliwych	Przekroczenie NDS na stanowisku pracy		NIE
				Przekroczenie NDN na stanowisku pracy		NIE

Szacowanie ryzyka zawodowego związanego z czynnikami niebezpiecznymi i uciążliwymi.

Lp.	Zdarzenie	Przyczyna zagrożenia	Skutki zdarzenia	Prawdopo- dobieństwo	Skutki	Ryzyko oszacowane
1.	Urazy wskutek nieprawidłowego używania narzędzi podczas napraw.	Zużyte lub uszkodzone narzędzia, nieostrożność podczas pracy, niestosowanie odzieży ochronnej.	Drobne urazy dłoni, otarcia skóry, stłuczenia, skaleczenia, złamania.	mało prawdopo-dobne	małe	małe (pomijalne)
2.	Obrażenia dłoni	Niewłaściwy dobór narzędzi, wyrobione klucze, zbite trzonki, uszkodzone obsadki, pośpiech.	Urazy kończyn - głównie górnych, otarcie naskórka, stłuczenia dłoni.	prawdopo-dobne	małe	małe (pomijalne)
3.	Upadek, urazy spowodowane poruszaniem się.	Nadmierny pośpiech, zastawianie przejść i dróg komunikacyjnych, bałagan na terenie stanowisk pracy.	Urazy zewnętrzne, rany, otarcia naskórka, złamania kończyn, potłuczenia.	mało prawdopo-dobne	średnie	małe (pomijalne)
4.	Wypadki spowodowane przypadkowym włączeniem elektronarzędzi	Pozostawienie podłączonych do sieci elektrycznej elektronarzędzi. Brak nadzoru operatora.	Urazy zewnętrzne i wewnętrzne, do śmierci włącznie.	mało prawdopo-dobne	duże	średnie (akceptowalne)
5.	Porażenie prądem elektrycznym.	Nieprawidłowa, niesprawna instalacja elektryczna, uszkodzone przewody elektryczne.	Porażenie prądem elektrycznym, uszkodzenie organów wewnętrznych, do śmierci włącznie.	mało prawdopo-dobne	duże	średnie (akceptowalne)
6.	Pochwycenie przez części ruchome maszyny (np. wiertarka, szlifierka kątowa).	Brak odpowiednich zabezpieczeń, osłon. Demontaż zabezpieczeń, stosowanie uszkodzonych elektronarzędzi.	Skaleczenia, zranienia, urazy palców rąk, urazy kończyn - szczególnie górnych.	mało prawdopo- dobne	średnie	małe (pomijalne)
7.	Uszkodzenia wzroku.	Niestosowanie ochron oczu - okularów - podczas prac, gdzie powstają odpryski np. kucie w ścianie oraz podczas dużego zapylenia, np. podczas zbijania tynku.	Do trwałego uszkodzenia wzroku włącznie.	mało prawdopo- dobne	duże	średnie (akceptowalne)
8.	Odpryski tarczy i metalu podczas cięcia przecinarką elektryczną.	Brak właściwych osłon i ochron oczu i twarzy.	Urazy oczu i twarzy.	mało prawdopo- dobne	duże	średnie (akceptowalne)
9.	Rozerwanie się tarczy przecinarki.	Niewłaściwie dobrana tarcza, nieprawidłowe zamocowanie tarczy. Nieprawidłowa obsługa.	Ciężkie urazy ciała do śmierci włącznie.	mało prawdopo- dobne	duże	średnie (akceptowalne)
10.	Upadki i urazy na skutek nieuwagi podczas prac pomiarowych i montażowych.	Podzielenie uwagi pomiędzy wykonywane czynności a bezpieczeństwo wynikające z zagrożeń terenu.	Ogólne potłuczenia, urazy wewnętrzne.	mało prawdopo-dobne	duże	średnie (akceptowalne)
11.	Wprowadzenie pyłu do dróg oddechowych.	Zamknięte pomieszczenia, w których wykonuje się pracę powodującą powstawanie pyłu (np. kucie tynku, piłowanie). Brak wentylacji.	Schorzenia dróg oddechowych, pylica płuc spowodowana pyłem z zawartością krzemionki.	mało prawdopo- dobne	średnie	małe (pomijalne)
12.	Schorzenia spowodowane wymuszoną pozycją ciała.	Brak wyposażenia pracownika lub brak stosowania indywidualnych osłon w postaci tzw. nakolanników.	Odgnioty kolan powodowane pozostawaniem w pozycji klęczącej, zwyrodnienia stawów kończyn dolnych	mało prawdopo-dobne	duże	średnie (akceptowalne)
13.	Nadmierne obciążenie układu mięśnio-szkieletowego.	Długotrwała praca w pozycji wymuszonej.	Szybkie zmęczenie, możliwość powstania zwyrodnień.	mało prawdopo-dobne	duże	średnie (akceptowalne)
14.	Upadek z wysokości.	Wykonywanie prac z drabin nie spełniających wymogów bezpieczeństwa.	Potłuczenie, złamanie, urazy wewnętrzne, śmierć.	mało prawdopo-dobne	duże	średnie (akceptowalne)
15.	Upadek z wysokości- drabiny.	stawienie bez zabezpieczeń drabiny na śliskim lub niestabilnym podłożu niewłaściwy dobór drabin do pracy i warunków pracy wchodzenie na drabinę bez jej sprawdzenia wchodzenie na drabinę w śliskim obuwiu sięganie na boki, wychylanie się, praca podczas silnego wiatru, deszczu , burzy, używanie uszkodzonych drabin, korzystanie z prowizorycznych zabezpieczeń	j.w	mało prawdopo-dobne	duże	średnie (akceptowalne)

DOKUMENTACJA

OCENY RYZYKA ZAWODOWEGO

NA STANOWISKU

ELEKTRYK

Charakterystyka stanowiska pracy

Lokalizacja stanowiska pracy:

Teren i obiekty firmy.

Zakres wykonywanych prac:

naprawy instalacji elektrycznej, naprawa instalacji świetlnej, montowanie elektrycznych urządzeń, drobne naprawy oraz czynności przeglądowe.

System organizacji pracy:

Praca w systemie jednozmianowym.

Czynniki niebezpieczne:

■ zagrożenia elementami ostrymi, wystającymi wirującymi, ruchomymi i luźnymi i inne związane z właściwościami fizyko-chemicznymi użytych

■ zagrożenia związane ze złym stanem technicznym naprawianych elementów,

■ zagrożenie związane z porażeniem prądem elektrycznym w związku ze

stosowaniem narzędzi i urządzeń o napędzie elektrycznym

Czynniki szkodliwe i uciążliwe

Czynniki fizyczne

- nieprawidłowe oświetlenie,

- hałas ponad 85 dB(A),

- wibracja.

Czynniki chemiczne

- substancje chemiczne użytkowane w czasie pracy (chłodziwa, smary itp.).

Czynniki uciążliwe

- praca w zmienionych warunkach mikroklimatycznych,

- praca w pozycji wymuszonej - obciążenie rąk, nóg, kręgosłupa

Ponadto, podczas wykonywania pracy mogą wystąpić prace szczególnie niebezpieczne związane z pracą na wysokości i wykonywanymi pod napięciem elektrycznym oraz uciążliwości związane z brakiem odpowiedniej przestrzeni roboczej, nieergonomicznym wyposażeniem stanowiska pracy, wymuszoną pozycją ciała oraz niewłaściwą organizacją pracy

Szacowanie ryzyka zawodowego na stanowisku elektryka na podstawie listy wymagań ogólnych.

Stanowisko: elektryk	Liczba stanowisk pracy w zakładzie: 1		Ilość zmian roboczych: 1
Wymagania ogólne
Szkolenie z zakresu bhp	Instruktaż ogólny	Przed dopuszczeniem do pracy		TAK
		Instruktaż stanowiskowy	Przed dopuszczeniem do pracy		TAK
		szkolenie podstawowe			TAK
		szkolenie okresowe			TAK
	Profilaktyczne badania lekarskie	Wstępne	Przed dopuszczeniem do pracy		TAK
		Okresowe	Wg zaleceń lekarza sprawującego opiekę		TAK
	Pomieszczenie pracy	Wysokość	Minimum 2,5 m		TAK
		Podłoga	Równa , nieśliska, niepyląca i bez progów między pomieszczeniami		TAK
		Oświetlenie naturalne	Boczne 1 m² okna na 8 m² podłogi		TAK
		Oświetlenie sztuczne	Wymagane natężenie oświetlenia		TAK
		Wentylacja	Naturalna		TAK
		Temperatura	Nie niższa niż 18º C		TAK
	Stanowisko pracy	Kubatura	Minimum 13 m² wolnej objętości pomieszczenia nie zajętej przez urządzenia na 1 pracownika		TAK
		Powierzchnia	Minimum 2 m² wolnej powierzchni podłogi nie zajętej przez urządzenia na 1 pracownika		TAK
		Szerokość przejść między urządzeniami i szafami	Minimum 0,75 m dla 1 pracownika,		TAK
		Pomiary czynników szkodliwych	Przekroczenie NDS na stanowisku pracy		NIE
				Przekroczenie NDN na stanowisku pracy		NIE

Szacowanie ryzyka zawodowego związanego z czynnikami niebezpiecznymi i uciążliwymi.

Lp.	Zdarzenie	Przyczyna zagrożenia	Skutki zdarzenia	Prawdopo- dobieństwo	Skutki	Ryzyko oszacowane
1.	Poślizgnięcie, upadek i uderzenie w pomieszczeniach i na stanowisku pracy na schodach i w ciągach komunikacyjnych	-Śliska powierzchnia podłogi, -nie usuwanie rozlanych cieczy i wilgoci, -nierówne i wyszczerbione stopnie schodowe posadzki, nawierzchnie, -niewłaściwie umocowane wykładziny do podłoża, -uszkodzona instalacja oświetleniowa -nie zabezpieczone przewody użytkowanych urządzeń, -niewłaściwie rozmieszczone wyposażenie w pomieszczeniach -nieporządek w pomieszczeniu i na stanowisku pracy -niewłaściwe obuwie -nieuwaga podczas poruszania się	Urazy kończyn, potłuczenia, złamania, zwichnięcia, poparzenia	mało prawdopo-dobne	średnie	małe (pomijalne)
2.	Schorzenia spowodowane pracą w zmiennym mikroklimacie	-praca w zmiennych warunkach atm.i temperaturze, w pomieszczeniach pracy z możliwością wystąpienia przeciągów	Przeziębienia, grypa , angina, zapalenie płuc	prawdopo-dobne	małe	małe (pomijalne)
3.	Pojawienie się napięcia przy urządzeniach zasilanych elektrycznie i podczas naprawy urządzeń	-brak skutecznej ochrony przeciwporażeniowej -uszkodzenie gniazdka, wtyczki, przewodu, wyłącznika -naprawianie urządzeń zasilanych elektrycznie oraz oświetlenia bez odłączenia zasilania -brak skutecznej kontroli -niewłaściwy sposób podłączania instalacji elektrycznej -watowane bezpieczniki -niestosowanie środków ochrony indywidualnej	Porażenie prądem elektrycznym	mało prawdopo-dobne	średnie	małe (pomijalne)
4.	Nadmierne obciążenie układu mięśniowo-szkieletowego	-niewłaściwa pozycja przy pracy -nieergonomiczna konstrukcja stanowiska pracy -nieprawidłowe wyposażenie stanowiska pracy -niewłaściwe przenoszenie przedmiotów -dźwiganie i przenoszenie ciężarów ponad dopuszczalne normy -nieprawidłowe podnoszenie ciężarów z podłogi -przenoszenie przedmiotów, których gabaryty zasłaniają widoczność -brak przerw w pracy -wykonywanie pracy z przeciwwskazaniami lekarskimi	Szybkie zmęczenie, urazy kręgosłupa, kończyn, przygniecenia, stłuczenia, możliwość powstania zwyrodnień, choroby zawodowe	mało prawdopo-dobne	duże	średnie (akceptowalne)
5.	skaleczenia, ukłucia	-nieprawidłowe posługiwanie się narzędziami -używanie uszkodzonych narzędzi -nieprawidłowo osadzone ostrza w trzonku -brak rękawic ochronnych -nieostrożność i pośpiech -żarty, zabawy	Rany cięte i kłute rąk, tułowia	mało prawdopo-dobne	duże	średnie (akceptowalne)
6.	Pochwycenie, uderzenie przez ruchome części maszyn i urządzeń wykorzystywanych podczas pracy, odpryski materiałów	-brak przeszkolenia w zakresie prawidłowej eksploatacji urządzeń -brak instrukcji eksploatacyjnej -nie stosowanie się pracownika do zaleceń instrukcji i przepisów bhp -samowolne zdejmowanie osłon i zabezpieczeń chroniących przed urazami -uszkodzone narzędzia , maszyny i urządzenia (piła, tarcza szlifierska, , wiertło itp.) -niesprawne narzędzia ręczne -nieprawidłowo trzymane narzędzia -wady materiałowe obrabianych przedmiotów -niedostateczne oświetlenie -nieporządek na stanowisku pracy -brak ochron osobistych i zużyta odzież robocza -nieostrożność , nieuwaga i pośpiech	Urazy mechaniczne kończyn, ciała, głowy, śmierć	mało prawdopo- dobne	duże	średnie (akceptowalne)
7.	Zaprószenie oka	-brak wyposażenia w środki ochrony indywidualnej -nie używanie ww. środków przez pracownika -nieostrożność i pośpiech	Uraz oka, ślepota	mało prawdopo- dobne	duże	średnie (akceptowalne)
8.	Upadek podczas wykonywania pracy na wysokości	-nieuwaga podczas korzystania z drabiny i rusztowania -brak zabezpieczenia drabiny przed poślizgnięciem i rozsunięciem -zły stan techniczny drabiny i rusztowania -używanie do wchodzenia szaf, krzeseł, parapetów itp. -ustawienie drabiny na nieodpowiednim podłożu	Urazy kończyn, kręgosłupa, głowy, ogólne potłuczenia ciała	mało prawdopo-dobne	duże	średnie (akceptowalne)
9.	Skaleczenie ostrymi krawędziami	-nie stosowanie rękawic ochronnych -nieuwaga	Przerwanie ciągłości skóry	mało prawdopo-dobne	średnie	małe (pomijalne)
10.	Eksploatowanie narzędzi powodujących nadmierny hałas i wibrację	-używanie narzędzi wyeksploatowanych -ponadnormatywny czas ekspozycji na hałas, -nie stosowanie indywidualnych ochron słuchu	Osłabienie słuchu , choroby narządu słuchu, zwyrodnienia w narządzie kostnym	mało prawdopo-dobne	średnie	małe (pomijalne)
11.	Zagrożenia spowodowane niebezpiecznym zachowaniem się pracownika	-niedostateczna koncentracja uwagi podczas pracy -brak ostrożności -nadmierny pośpiech -niewłaściwe metody pracy -lekceważenie przepisów i zasad bhp -alkohol, narkotyki	Opisano w pkt. 1-10	mało prawdopo-dobne	duże	średnie (akceptowalne)

DOKUMENTACJA

OCENY RYZYKA ZAWODOWEGO

NA STANOWISKU

MECHANIK

Charakterystyka stanowiska pracy

1. Wykonywanie pracy przez 8 godzin dziennie . Możliwa jest praca w systemie dwu zmianowym,

2. W zależności od wykonywanych czynności praca odbywa się przemiennie : w pozycji stojącej; okresowe poruszanie się , również po schodach i ciągach komunikacyjnych,

3. Praca wymagająca koncentracji i skupienia uwagi na wykonywanych czynnościach.

4. Możliwe wykonywanie pracy na wysokości.

5. Zmienne warunki oświetlenia - naturalne i sztuczne.

6. Hałas spowodowany przez użytkowane maszyny i urządzenia.

7. Dorywcze dźwiganie i przenoszenie ciężarów do 50 kg ; możliwe

uczestniczenie w transporcie zespołowym, oraz samochodowym.

8. Możliwy kontakt z substancjami chemicznymi i toksycznymi .

8. Narażenie na pyły przemysłowe .

9. Możliwość wykonywania praca w zmiennych warunkach atmosferycznych i temperaturze.

10. Wykorzystywanie w trakcie wykonywania pracy maszyn i urządzeń , oraz narzędzi ręcznych .

CZYNNIKI SZKODLIWE I UCIĄŻLIWE MOGĄCE WYSTĄPIĆ NA STANOWISKU PRACY .

Zgodnie z Polską Normą PN-08052 „Niebezpieczne i szkodliwe czynniki występujące w procesie pracy. Klasyfikacja .” Podczas wykonywania pracy na stanowisku pracy , mogą wystąpić :

1. czynniki fizyczne :

• poruszające się maszyny i mechanizmy,

• ruchome elementy urządzeń technicznych,

• oświetlenie,

• zmienny mikroklimat,

• hałas,

• wibracja,

• napięcie w obwodzie elektrycznym,

• pył przemysłowy,

2. czynniki chemiczne - możliwy kontakt z substancjami żrącymi , trującymi

i toksycznymi , / paliwa, smary, chłodziwa /,

3. czynniki psychofizyczne :

• obciążenie fizyczne statyczne oraz dynamiczne w przypadku dźwigania i przenoszenia ciężarów .

Ponadto, podczas wykonywania pracy mogą wystąpić prace szczególnie niebezpieczne związane z pracą na wysokości oraz uciążliwości związane z brakiem odpowiedniej przestrzeni roboczej, nieergonomicznym wyposażeniem stanowiska pracy, wymuszoną pozycją ciała oraz niewłaściwą organizacją pracy

Szacowanie ryzyka zawodowego na stanowisku mechanika na podstawie listy wymagań ogólnych.

Stanowisko: mechanik	Liczba stanowisk pracy w zakładzie: 1		Ilość zmian roboczych: 1
Wymagania ogólne
Szkolenie z zakresu bhp	Instruktaż ogólny	Przed dopuszczeniem do pracy		TAK
		Instruktaż stanowiskowy	Przed dopuszczeniem do pracy		TAK
		szkolenie podstawowe			TAK
		szkolenie okresowe			TAK
	Profilaktyczne badania lekarskie	Wstępne	Przed dopuszczeniem do pracy		TAK
		Okresowe	Wg zaleceń lekarza sprawującego opiekę		TAK
	Pomieszczenie pracy	Wysokość	Minimum 2,5 m		TAK
		Podłoga	Równa , nieśliska, niepyląca i bez progów między pomieszczeniami		TAK
		Oświetlenie naturalne	Boczne 1 m² okna na 8 m² podłogi		TAK
		Oświetlenie sztuczne	Wymagane natężenie oświetlenia		TAK
		Wentylacja	Naturalna		TAK
		Temperatura	Nie niższa niż 18º C		TAK
	Stanowisko pracy	Kubatura	Minimum 13 m² wolnej objętości pomieszczenia nie zajętej przez urządzenia na 1 pracownika		TAK
		Powierzchnia	Minimum 2 m² wolnej powierzchni podłogi nie zajętej przez urządzenia na 1 pracownika		TAK
		Szerokość przejść między urządzeniami i szafami	Minimum 0,75 m dla 1 pracownika,		TAK
		Pomiary czynników szkodliwych	Przekroczenie NDS na stanowisku pracy		NIE
				Przekroczenie NDN na stanowisku pracy		NIE

Szacowanie ryzyka zawodowego związanego z czynnikami niebezpiecznymi i uciążliwymi.

Lp.	Zdarzenie	Przyczyna zagrożenia	Skutki zdarzenia	Prawdopo- dobieństwo	Skutki	Ryzyko oszacowane
1.	Porażenie prądem elektrycznym	Nieprawidłowa, niesprawna instalacja elektryczna, uszkodzone przewody elektryczne, wadliwie podłączone maszyny	Porażenie prądem elektrycznym, uszkodzenie organów wewnętrznych do śmierci włącznie	mało prawdopo-dobne	średnie	małe (pomijalne)
2.	Wypadki spowodowane przypadkowym kontaktem z maszyną lub urządzeniem będącym w ruchu	Nadmierny pośpiech , zastawienie dróg komunikacyjnych i przejść , bałagan	Urazy zewnętrzne, otarcie naskórka, złamania kończyn, potłuczenia	prawdopo-dobne	małe	małe (pomijalne)
3.	Wypadki spowodowane przypadkowym włączeniem maszyny	Pozostawienie podłączonych do sieci elektrycznej maszyn, brak nadzoru operatora	Urazy zewnętrzne i wewnętrzne do śmierci włącznie	mało prawdopo-dobne	duże	średnie (akceptowalne)
4.	Pochwycenie przez części ruchome maszyny	Brak odpowiednich osłon, zabezpieczeń, demontaż zabezpieczeń. Źle dobrana i dopasowana odzież robocza .	Skaleczenia, zranienia, urazy kończyn	mało prawdopo-dobne	duże	średnie (akceptowalne)
5.	Eksploatowanie narzędzi powodujących nadmierny hałas i wibrację	-używanie narzędzi wyeksploatowanych -ponadnormatywny czas ekspozycji na hałas, -nie stosowanie indywidualnych ochron słuchu	Osłabienie słuchu , choroby narządu słuchu, zwyrodnienia w narządzie kostnym	mało prawdopo-dobne	duże	średnie (akceptowalne)
6.	Odpryski materiału, wiórów, uszkodzenie wzroku	Nie stosowanie ochron oczu - okularów podczas prac na wiertarce.	Do trwałego uszkodzenia wzroku włącznie	mało prawdopo- dobne	duże	średnie (akceptowalne)
7.	Zagrożenia spowodowane niebezpiecznym zachowaniem się pracownika	-niedostateczna koncentracja uwagi podczas pracy -brak ostrożności -nadmierny pośpiech -niewłaściwe metody pracy -lekceważenie przepisów i zasad bhp -alkohol, narkotyki	Skutki opisano w całej karcie ryzyka zawodowego	mało prawdopo- dobne	duże	średnie (akceptowalne)
8.	Nadmierne obciążenie układu mięśniowo - szkieletowego	Długotrwałe prace w pozycji wymuszonej np. stojąca pochylona	Szybkie zmęczenie , możliwość powstania zwyrodnień	mało prawdopo-dobne	średnie	małe (pomijalne)
9.	Wyrwanie materiału	Złe zabezpieczenie obrabianego materiału	Obrażenia wewnętrzne i zewnętrzne	mało prawdopo-dobne	średnie	małe (pomijalne)
10.	Uszkodzenie wzroku	Nieprawidłowe lub niedostateczne oświetlenie stanowiska pracy	Do trwałego uszkodzenia wzroku	mało prawdopo-dobne	średnie	małe (pomijalne)

DOKUMENTACJA

OCENY RYZYKA ZAWODOWEGO

NA STANOWISKU

STOLARZ

Opis stanowiska pracy.

Stanowisko pracy stolarza znajduje się na terenie zakładu produkcyjnego. Przedmiotem działalności firmy jest obróbka drewna. Miejsce pracy stolarza oświetlane jest światłem dziennym jak i ogólnymi źródłami sztucznymi. W hali znajdują się otwory okienne zapewniające wentylację naturalną oraz otwory drzwiowe. Na stanowisku stolarza praca odbywa się w systemie jednozmianowym. Pracownikiem zatrudnionym na stanowisku stolarza jest mężczyzna.

Praca stolarza w zakładzie związana jest z obsługą maszyn obrabiających i transportem materiałów przed obróbką jak i gotowych wyrobów.

Identyfikacja zagrożeń na stanowisku stolarza w zakładzie.

Jednym z podstawowych problemów w stolarniach i zakładach przemysłu drzewnego jest pył drzewny powstający podczas mechanicznej obróbki drewna. Do najbardziej zapylonych należą stanowiska pracy szlifierkach, pilarkach tarczowych i formatowych oraz tokarkach.
Pyły drewna twardego (dębu i buku) mają działanie rakotwórcze a niektóre gatunki drewna tropikalnego oddziaływają toksycznie na organizm ludzki. Należy:

• zmniejszać stężenie pyłu na stanowiskach roboczych przez skuteczne instalacje odciągowe,

• zwiększać liczbę przerw w ciągu dnia pracy, podczas których pracownik powinien mieć możliwości umycia rąk i twarzy oraz przepłukanie jamy ustnej i gardła,

• stosować kąpiel po zakończeniu pracy,

• prowadzić okresowe badania lekarskie

Zapylenie może być nie tylko przyczyną dolegliwości zdrowotnych i chorób zawodowych  lecz stwarza również warunki zagrożenia pożarem i wybuchem.

Pożar i wybuch

• Pył drzewny jest tym groźniejszy pod względem wybuchowości, im więcej ma drobnych frakcji, ponieważ opadają one bardzo powoli lub nie opadają wcale.

• Najbardziej zagrożonym wybuchem miejscem jest zbiornik odpadów drzewnych, mający na ogół dużą pojemność, w związku, z czym skutki wybuchu właśnie zbiornika odpadów są z reguły najgroźniejsze.

• Źródłem zapłonu obłoku pyłu może być otwarty ogień, zaiskrzenie mechaniczne, iskra elektryczna, prądy elektrostatyczne, rozgrzane do temperatury zapłonu elementy maszyn.

• Najczęściej inicjatorem zapłonu są tlące się cząstki drewna niesione strumieniem powietrza od pilarki tarczowej lub innej obrabiarki do drewna, której stępione a co gorsze z narostem żywicy -narzędzia wywołują na skutek tarcia przyrosty temperatury przekraczające punkt zapłonu drewna.

• Złoża pyłu stanowią niebezpieczeństwo, jeżeli zostaną wzburzone, ponieważ powstają wówczas obłoki pyłu o dużej koncentracji drobnych ziaren, które są przyczyną eksplozji. Wybuch taki występuje niespodziewanie i zmienia się przeważnie w eksplozję łańcuchową.

Zapobieganie zagrożeniom powodowanym przez pył drzewny

Z przedsięwzięć profilaktycznych należy wymienić:

• Usuwanie wszelkich skupisk pyłu, najlepiej za pomocą odkurzaczy, aby zapobiec unoszeniu się i powtórnemu osiadaniu pyłu. Warstwa krytyczna wokół obrabiarek do drewna może utworzyć się już w ciągu kilku godzin.

• Używanie w czasie operacji obróbczych tylko prawidłowo przygotowanych, ostrych narzędzi, które należy regularnie oczyszczać z żywicy, gdyż w przeciwnym razie tarcie powoduje podgrzanie cząstek drewna do temperatury żarzenia się i w konsekwencji dochodzi do pożaru lub wybuch w instalacji odciągowej lub w zbiorniku odpadów.

• Eliminowanie możliwości zaiskrzenie w czasie obróbki lub transportu pneumatycznego. Zagrożenie stanowi zwłaszcza zerwanie się taśmy ściernej w szlifierkach. W celu ochrony przed iskrzeniem na wewnętrzne powierzchnie osłon nanosi się warstwy z materiałów nieiskrzących.

• Instalacja odciągowa nie może gromadzić ładunków elektrostatycznych, gdyż grozi to wywołaniem iskry. Dlatego należy ją uziemić. W przypadku przewodów wykonanych z tworzyw sztucznych, uziemić należy metalową sprężynę znajdująca się wewnątrz takiego przewodu.

• Bardzo ważna jest szczelność połączeń w instalacji. Wszelkie nieszczelności powodują wydostawanie się pyłu na zewnątrz i zmniejszają skuteczność odpylania.

• Aby wióry i pył nie zalegały wewnątrz instalacji konieczne jest uzyskanie odpowiedniej prędkości powietrza. Obecnie zalecana jest prędkość 20 m/s w przypadku wiórów suchych i 28 m/s w przypadku wilgotności drewna powyżej 18%. Przewody instalacji w pobliżu łuków, kolan, rozgałęzień i w miejscach zmian średnicy powinny być regularnie oczyszczane z nagromadzonego pyłu.

• W zbiorniku pyłów nie powinno się gromadzić więcej niż 7 m3 pyłu, przy czym pył ten należy codziennie ze zbiornika usuwać. Zbiornik może być stalowy, żelbetowy lub murowany o gładkich ścianach wewnętrznych, w celu zmniejszenia prawdopodobieństwa zawiśnięcia odpadów.

• Usuwanie odpadów ze zbiornika powinno odbywać się za pomocą wygarniaczy mechanicznych, tak, aby zbiornik mógł być jak najdokładniej opróżniony. Zbiornik powinien być wyposażony w wewnętrzną instalację wodną gaszącą. Gaszenie ognia może następować przy tym tylko rozpyloną wodą, a nie jej strumieniem.

• Do urządzeń zmniejszających prawdopodobieństwo lub siłę wybuchu należy zaliczyć odpylacze mokre, stosowane powszechnie do oddzielania pyłu ze szlifowania powłok lakierniczych.

• Niedopuszczalne jest stosowanie otwartego ognia w pomieszczeniach, gdzie występuje zapylenie.

Hałas

Obróbka drewna przy użyciu maszyn, zwłaszcza cięcie drewna na pilarkach oraz struganie, związana jest z wytwarzaniem znacznego hałasu.
Dłuższe oddziaływanie hałasu o dużym poziomie głośności prowadzi do częściowej utraty słuchu, a nawet do zupełnej głuchoty. Hałas wpływa na szybsze powstawanie zmęczenia, zakłócenie uwagi i orientacji, obniżenie wydajności pracy. Może być też przyczyną pojawiania się objawów nerwicy u pracowników.

Zmniejszanie hałasu

Najlepszym sposobem jest usunięcie lub ograniczenie pierwotnych przyczyn hałasu, jakimi są drgania powstające podczas pracy maszyn, narzędzi i innych urządzeń.
Źródłem największego hałasu jest narzędzie skrawające. Producenci narzędzi do obróbki drewna, pił tarczowych, frezów i głowic nożowych oferują obecnie narzędzia o zmniejszonej hałaśliwości.
Hałas maszyn można obniżyć przez dokładne wyważenie statyczne i dynamiczne obracających się części, regularne sprawdzanie i dokręcanie obluzowanych śrub oraz smarowanie. Maszyny i urządzenia powodujące uciążliwy hałas i drgania należy ustawiać na amortyzatorach lub osobnych fundamentach niezwiązanych z konstrukcją budynku. Bardzo dobrą metodą jest wyłożenie osłon maszyn wykładziną dźwiękochłonną.
Stosując amortyzację trzeba przestrzegać następujących zasad: maszynach i urządzeniach o obrotach mniejszych od 1000 do 1500 obr/min stosuje się przeważnie amortyzatory gumowe, natomiast w maszynach i urządzeniach o prędkości obrotowej większej - amortyzatory w postaci sprężyn.
Korzystne jest zwiększenie odległości między maszynami do 2-3 metrów oraz zastosowanie ekranów dźwiękochłonnych między stanowiskami roboczymi oraz tłumiących hałas wykładzin na suficie i ścianach, zwłaszcza w małych pomieszczeniach.
Po wyczerpaniu możliwości obniżenia hałasu powyższymi sposobami, gdy hałas nadal przekracza wartości dopuszczalne przez normę trzeba stosować wymianę pracowników ze stanowisk hałaśliwych do cichych oraz stosowanie atestowanych ochronników słuchu, najlepiej dopasowanych do konkretnego hałasu

Przy szacowaniu ryzyka zawodowego na stanowisku pracy uwzględnione zostały następujące czynniki:

Czynniki szkodliwe dla zdrowia:

3. hałas,

4. oświetlenie,

5. zapylenie

Czynniki niebezpieczne (prowadzące do urazów i wypadków przy pracy):

6. zagrożenie elementami ostrymi i wystającymi,

7. zagrożenia związane z przemieszczającymi się środkami transportu,

8. zagrożenie śliskimi i nierównymi powierzchniami,

9. zagrożenie porażeniem prądem elektrycznym,

10. zagrożenie ograniczeniem przejść i dojść,

11. zagrożenie pożarem lub/i wybuchem

Czynniki uciążliwe:

7. wymuszona pozycja ciała,

8. podnoszenie i przenoszenie ciężarów

Szacowanie ryzyka zawodowego na stanowisku stolarza na podstawie listy wymagań ogólnych.

Stanowisko: stolarz		Ilość zmian roboczych: 1
Wymagania ogólne
Szkolenia z zakresu bhp	Instruktaż ogólny		Przed dopuszczeniem do pracy	TAK
		Instruktaż stanowiskowy		Przed dopuszczeniem do pracy	TAK
		Szkolenie podstawowe			TAK
		Szkolenie okresowe			TAK
	Profilaktyczne badania lekarskie	Wstępne		Przed dopuszczeniem do pracy	TAK
		Okresowe		Wg zaleceń lekarza sprawującego opiekę	TAK
	Pomieszczenie pracy	Podłoga		Równa , nieśliska, niepyląca i bez progów między pomieszczeniami	TAK
		Oświetlenie naturalne		Górne lub boczne 1 m² okna na 8 m² podłogi	TAK
		Oświetlenie sztuczne		Wymagane natężenie oświetlenia	TAK
		Wentylacja		Naturalna	TAK
		Temperatura		Nie niższa niż 14º C	TAK
	Stanowisko pracy	Kubatura		Minimum 13 m^3 wolnej objętości pomieszczenia nie zajętej przez maszyny i urządzenia na 1 pracownika	TAK
		Powierzchnia		Minimum 2 m² wolnej powierzchni podłogi nie zajętej przez maszyny i urządzenia na 1 pracownika	TAK
		Szerokość przejść między maszynami i urządzeniami		Minimum 0,75 m dla 1 pracownika, minimum 1 m dla ruchu dwukierunkowego	TAK
		Pomiary czynników szkodliwych		Przekroczenie NDS na stanowisku pracy	BRAK DANYCH
						Przekroczenie NDN na stanowisku pracy	BRAK DANYCH
Organizacja pracy	Instrukcja stanowiskowa			TAK

Szacowanie ryzyka zawodowego związanego z czynnikami niebezpiecznymi i uciążliwymi.

Lp.	Zdarzenie	Przyczyna zagrożenia	Skutki zdarzenia	Prawdopo- dobieństwo	Skutki	Ryzyko oszacowane
1.	Kontakt pracownika z elementami będącymi lub mogącymi znaleźć się pod napięciem	- niewłaściwa izolacja i połączenie przewodów, brak ochrony przed dotykiem bezpośrednim i pośrednim, nieprawidłowe wyłączniki	poparzenie, migotanie komór serca, śmierć	mało prawdopo- dobne	duże	średnie (akceptowalne)
2.	Kontakt pracownika z ostrymi krawędziami maszyn	- nieuwaga, - nieostrożność,	skaleczenia zwłaszcza kończyn górnych	prawdopo-dobne	średnie	średnie (akceptowalne)
	Kontakt pracownika z ostrymi krawędziami maszyn	-nie stosowanie osłon na ruchome i wirujące części obrabiarek do drewna oraz narzędzia skrawające - niepewne mocowanie przedmiotu obrabianego	pochwycenie wciągnięcie uderzenie wplątanie dotknięcie obcięcie przecięcie zgniecenie, zmiażdżenie stłuczenie otarcie	prawdopo-dobne	średnie	średnie (akceptowalne)
3.	Kontakt pracownika z tnącymi częściami urządzenia będącymi w ruchu	nieuwaga, nieostrożność	skaleczenia kończyn górnych	mało prawdopo- dobne	małe	małe (pomijalne)
4.	Upadek w wyniku potknięcia, poślizgnięcia w miejscu wykonywania pracy	- zła organizacja pracy, - nieporządek panujący na stanowisku pracy, - pośpiech	skaleczenia, zadrapania, stłuczenia, złamania lub zwichnięcia kończyn	prawdopo-dobne	średnie	średnie (akceptowalne)
5.	Przeciążenie układu ruchu (mięśniowo - kostnego) przez przenoszenie i podnoszenie desek, drewna	- niestosowanie norm dotyczących przenoszenie i podnoszenia	schorzenia układu kostnego (zwyrodnienia kręgosłupa i stawów)	prawdopo-dobne	małe	małe (pomijalne)
6.	Spadniecie desek, drewna w czasie transportu	niedostateczne przygotowanie zawodowe, zły stan urządzeń transportowych	skaleczenia kończyn dolnych i górnych, stłuczenia, przygniecenia tułowia lub kończyn	mało prawdopo- dobne	duże	średnie (akceptowalne)
7.	Przygniecenie kończyn dolnych powodowane transportowanym elementem	brak zachowania odległości dystansowej w czasie naprowadzania transportowanego materiału	złamania kości sródstopia, zmiażdżenia stopy	prawdopo- dobne	średnie	średnie (akceptowalne)
8.	Wymuszona pozycja ciała	- długie stanie bez możliwości siedzenia	urazy kręgosłupa	mało prawdopo- dobne	małe	małe (pomijalne)
9.	Stres psychospołeczny	- narzucone tempo pracy	osłabienie psychiczne przemęczenie fizyczne konflikty, złe samopoczucie pracownika	mało prawdopo- dobne	małe	małe (pomijalne)

DOKUMENTACJA

OCENY RYZYKA ZAWODOWEGO

NA STANOWISKU

MURARZ

MURARZ-TYNKARZ

Opis stanowiska pracy.

Stanowisko pracy murarza to przede wszystkim miejsca naprawy, modernizacji i budowy obiektów.

Na stanowisku murarza praca odbywa się w systemie jednozmianowym. Pracownikiem zatrudnionym na stanowisku murarza jest mężczyzna.

Identyfikacja zagrożeń na stanowisku murarza w zakładzie.

Roboty murarskie należą do podstawowych robót budowlanych. Wykonywane są w tradycyjny sposób - ręcznie, lub są zmechanizowane.
Najczęściej występujące zagrożenia to:

• upadki pracowników na płaszczyźnie, z wysokości i do zagłębień

• uderzenia przez spadające materiały, narzędzia itp. (brak wygrodzenia stref niebezpiecznych i nie oznakowanie miejsc niebezpiecznych)

• urazy  oczu:    mechaniczne,   chemiczne   i   termiczne   (powszechne nie używanie okularów ochronnych)

• stłuczenia i skaleczenia rąk i nóg przenoszonymi materiałami - oparzenia skóry cementem i wapnem.

Roboty murarskie i tynkarskie powinny być wykonywane wyłącznie ze stałych pomostów lub rusztowań. Niedozwolone jest wykonywane tych robót z drabin przystawnych. Zabronione jest jednoczesne prowadzenie robót na dwóch lub więcej kondygnacjach w tym samym pionie, bez ochrony pracowników przed spadającymi materiałami i narzędziami.
Otwory w ścianach, których dolna krawędź znajduje się poniżej 0,8 m od poziomu stropu lub pomostu, należy zabezpieczyć barierami ochronnymi przed upadkiem pracownika z wysokości. Otwory w stropach należy przykryć pokrywami lub ogrodzić barierami ochronnymi. Chodzenie po świeżo wykonanych murach, sklepieniach, płytach, stropach, przykryciach otworów jest zabronione.
Poziom pomostu roboczego rusztowania powinien znajdować się zawsze poniżej wznoszonego muru, co najmniej o 0,3 m i nie więcej niż 1.5 m.
Szerokość stanowiska pracy murarza znajdującego się w wykopie nie może być mniejsza niż 0,7 m, licząc od skarpy do wznoszonego muru. Pracownicy powinni schodzić do wykopów po drabinach lub pochylniach, tzw. sztagach.

W czasie murowania nie wolno obciążać pomostów roboczych nadmiarem cegieł, a rozlaną zaprawę i gruz należy niezwłocznie usuwać.
Obsługujący mieszarki, betoniarki i agregaty tynkarskie powinni być przeszkoleni w zakresie bezpiecznego użytkowania urządzeń budowlanych. Obsługa agregatu tynkarskiego i pompy do betonu może być powierzona tylko operatorowi posiadającemu specjalne uprawnienia do obsługi.

Połączenie maszyn i urządzeń budowlanych z siecią elektryczną powinno być wykonane w sposób zapewniający bezpieczeństwo pracy w zakresie ochrony przeciwporażeniowej oraz być zabezpieczone przed uszkodzeniami mechanicznymi.
Wylewanie masy betonowej w deskowanie nie może odbywać się z wysokości większej niż 1 m. Należy przestrzegać równomiernego rozprowadzania masy betonowej, aby nie dopuścić do miejscowego przeciążenia deskowania. Przy podawaniu betonu za pomocą pompy na wysokość, należy zapewnić możliwość porozumiewania się betoniarzy z operatorem pompy. Przy ręcznym i mechanicznym narzucaniu zapraw tynkarskich, szczególnie na sufit, oczy tynkarza powinny być chronione okularami ochronnymi.
Zaleca się używanie kremów ochronnych w celu ochrony skóry rąk przed żrącym działaniem zapraw murarskich i betonowych.
W czasie pracy murarze i ich pomocnicy powinni mieć rękawice chroniące przed urazami mechanicznymi (np. skórzano-tkaninowe lub z dzianin powlekanych gumą).

Przy szacowaniu ryzyka zawodowego na stanowisku pracy uwzględnione zostały następujące czynniki:

Czynniki szkodliwe dla zdrowia:

6. hałas,

7. oświetlenie,

8. zapylenie

Czynniki niebezpieczne (prowadzące do urazów i wypadków przy pracy):

12. zagrożenie elementami ostrymi i wystającymi,

13. zagrożenia związane z przemieszczającymi się środkami transportu,

14. zagrożenie śliskimi i nierównymi powierzchniami,

15. zagrożenie porażeniem prądem elektrycznym,

16. zagrożenie ograniczeniem przejść i dojść,

17. zagrożenie pożarem lub/i wybuchem

Czynniki uciążliwe:

9. wymuszona pozycja ciała,

10. podnoszenie i przenoszenie ciężarów

Szacowanie ryzyka zawodowego na stanowisku murarza na podstawie listy wymagań ogólnych.

Stanowisko: murarz		Ilość zmian roboczych: 1
Wymagania ogólne
Szkolenia z zakresu bhp	Instruktaż ogólny		Przed dopuszczeniem do pracy	TAK
		Instruktaż stanowiskowy		Przed dopuszczeniem do pracy	TAK
		Szkolenie podstawowe			TAK
		Szkolenie okresowe			TAK
	Profilaktyczne badania lekarskie	Wstępne		Przed dopuszczeniem do pracy	TAK
		Okresowe		Wg zaleceń lekarza sprawującego opiekę	TAK
	Pomieszczenie pracy	Podłoga		Równa , nieśliska, niepyląca i bez progów między pomieszczeniami	TAK
		Oświetlenie naturalne		Górne lub boczne 1 m² okna na 8 m² podłogi	TAK
		Oświetlenie sztuczne		Wymagane natężenie oświetlenia	TAK
		Wentylacja		Naturalna	TAK
		Temperatura		Nie niższa niż 14º C	TAK
	Stanowisko pracy	Kubatura		Minimum 13 m^3 wolnej objętości pomieszczenia nie zajętej przez maszyny i urządzenia na 1 pracownika	TAK
		Powierzchnia		Minimum 2 m² wolnej powierzchni podłogi nie zajętej przez maszyny i urządzenia na 1 pracownika	TAK
		Szerokość przejść między maszynami i urządzeniami		Minimum 0,75 m dla 1 pracownika, minimum 1 m dla ruchu dwukierunkowego	TAK
		Pomiary czynników szkodliwych		Przekroczenie NDS na stanowisku pracy	NIE
						Przekroczenie NDN na stanowisku pracy	NIE
Organizacja pracy	Instrukcja stanowiskowa			TAK

Szacowanie ryzyka zawodowego związanego z czynnikami niebezpiecznymi i uciążliwymi.

Lp.	Zdarzenie	Przyczyna zagrożenia	Skutki zdarzenia	Prawdopo- dobieństwo	Skutki	Ryzyko oszacowane
1.	Kontakt pracownika z elementami będącymi lub mogącymi znaleźć się pod napięciem	- niewłaściwa izolacja i połączenie przewodów, brak ochrony przed dotykiem bezpośrednim i pośrednim, nieprawidłowe wyłączniki	poparzenie, migotanie komór serca, śmierć	mało prawdopo- dobne	duże	średnie (akceptowalne)
3.	Kontakt pracownika z ostrymi krawędziami maszyn	- nieuwaga, - nieostrożność,	skaleczenia zwłaszcza kończyn górnych	prawdopo-dobne	średnie	średnie (akceptowalne)
4.	Kontakt pracownika z ostrymi krawędziami maszyn	-nie stosowanie osłon na ruchome i wirujące części oraz narzędzia	pochwycenie wciągnięcie uderzenie wplątanie dotknięcie obcięcie przecięcie zgniecenie, zmiażdżenie stłuczenie otarcie	prawdopo-dobne	średnie	średnie (akceptowalne)
5.	Kontakt pracownika z tnącymi częściami urządzenia będącymi w ruchu	nieuwaga, nieostrożność	skaleczenia kończyn górnych	mało prawdopo- dobne	małe	małe (pomijalne)
6.	Upadek w wyniku potknięcia, poślizgnięcia w miejscu wykonywania pracy	- zła organizacja pracy, - nieporządek panujący na stanowisku pracy, - pośpiech	skaleczenia, zadrapania, stłuczenia, złamania lub zwichnięcia kończyn	prawdopo-dobne	średnie	średnie (akceptowalne)
7.	Przeciążenie układu ruchu (mięśniowo - kostnego) przez przenoszenie i podnoszenie materiałów	- niestosowanie norm dotyczących przenoszenie i podnoszenia	schorzenia układu kostnego (zwyrodnienia kręgosłupa i stawów)	prawdopo-dobne	małe	małe (pomijalne)
8.	Upadek z dużej wysokości	Stosowanie nieprawidłowo skonstruowanych rusztowań (np. bez poręczy ochronnych o wysokości 1,1 m, krawężników o wysokości co najmniej 0,15 m, poprzeczek w połowie wysokości pomiędzy poręczą a krawężnikiem, drabinek w pionach komunikacyjnych)	stłuczenia, złamania lub zwichnięcia, śmierć	prawdopo-dobne	duże	średnie (akceptowalne)
9.	Upadek z dużej wysokości	Niewystarczające posadowienie i kotwienie rusztowań. Niedokonanie odbioru użytkowanych rusztowań przez nadzór techniczny.	stłuczenia, złamania lub zwichnięcia, śmierć	prawdopo-dobne	duże	średnie (akceptowalne)
10.	Upadek z dużej wysokości	Wykonywanie robót na drabinach w złym stanie technicznym, nie oznaczonych znakiem bezpieczeństwa i nie mających ważnego certyfikatu uprawniającego do takiego oznaczenia. Stosowanie drabin niezgodnie z ich przeznaczeniem(zamiast rusztowań	stłuczenia, złamania lub zwichnięcia, śmierć	prawdopo-dobne	duże	średnie (akceptowalne)
11.	Upadek z dużej wysokości	Brak zabezpieczenia balustradami biegów i podestów schodów. Brak zabezpieczenia otworów w murach i stropach.	stłuczenia, złamania lub zwichnięcia, śmierć	prawdopo-dobne	duże	średnie (akceptowalne)
12.	Upadek z dużej wysokości	Wykonywanie prac bez odpowiedniego sprzętu chroniącego przed upadkiem z wysokości	stłuczenia, złamania lub zwichnięcia, śmierć	prawdopo-dobne	duże	średnie (akceptowalne)
	Upadek na powierzchni	Brak wyznaczonych i uporządkowanych przejść dla pieszych oraz ciągów komunikacyjnych	stłuczenia, złamania lub zwichnięcia,	prawdopo-dobne	małe	małe (pomijalne)
	Upadek na powierzchni	Nieporządek na pomostach roboczych, np. zalegający gruz i rozlana zaprawa murarska.	stłuczenia, złamania lub zwichnięcia,	prawdopo-dobne	małe	małe (pomijalne)
	Przedmioty spadające z wyższych kondygnacji na pracujących niżej	Prowadzenie robót jednocześnie na kilku poziomach w jednym pionie (stanowisko pod stanowiskiem).	stłuczenia, złamania lub zwichnięcia,	prawdopo-dobne	średnie	małe (pomijalne)
	Przedmioty spadające z wyższych kondygnacji na pracujących niżej	Brak wyznaczonej strefy niebezpiecznej przy robotach wykonywanych na wysokości
	Przedmioty spadające na osoby znajdujące się w strefie niebezpiecznej	Brak siatek ochronnych na rusztowaniach ustawionych przy przejściach i przejazdach, np. ulicach.	stłuczenia, złamania lub zwichnięcia,	prawdopo-dobne	średnie	małe (pomijalne)
13.	Urazy oczu podczas ręcznego i mechanicznego tynkowania	Brak okularów ochronnych lub ich nie używanie przez pracowników.	Choroby narządu wzroku, upadek, złamanie, śmierć	mało prawdopo- dobne	małe	małe (pomijalne)
16.	Narażenie na pył z zawartością azbestu (uwaga - działanie rakotwórcze!)	Wykonywanie napraw lub rozbiórek z eternitu przez brygady nie przeszkolone w tym zakresie.	Narażenie na elementy rakotwórcze	prawdopo-dobne	duże	średnie (akceptowalne)
17.	Wymuszona pozycja ciała	- długie stanie , pozycja pracy pochylona	urazy kręgosłupa	mało prawdopo- dobne	małe	małe (pomijalne)
18.	Stres psychospołeczny	- narzucone tempo pracy	osłabienie psychiczne przemęczenie fizyczne konflikty, złe samopoczucie pracownika	mało prawdopo- dobne	małe	małe (pomijalne)

DOKUMENTACJA

OCENY RYZYKA ZAWODOWEGO

NA STANOWISKU

DEKARZ

Opis stanowiska pracy.

Stanowisko pracy dekarza to przede wszystkim miejsca naprawy, modernizacji i wymiany dachu na różnych budowach.

Na stanowisku dekarza praca odbywa się w systemie jednozmianowym. Pracownikiem zatrudnionym na stanowisku dekarza jest mężczyzna.

Identyfikacja zagrożeń na stanowisku dekarza w zakładzie.

Roboty dekarskie, podobnie jak murarskie, są wykonywane ręcznie. Główne zagrożenia w trakcie tych robót wynikają z:

• wykonywania pracy na znacznych wysokościach

• wykonywania części robót na skraju dachu (obróbki blacharskie)

• poruszania się po powierzchniach stromych, o nachyleniu dochodzącym do 45°

• używania materiałów z ostrymi i wystającymi krawędziami

• używania prostych, często prymitywnych, urządzeń transportowych do podawania materiałów na dach

• stosowania materiałów szkodliwych i gorących

• używania otwartego ognia do podgrzewania materiałów dekarskich (mas bitumicznych)

• wydzielania się szkodliwych substancji chemicznych podczas ogrzewania mas bitumicznych

• wykonywania prac związanych z materiałami zawierającymi azbest [40]

• olśnienia spowodowanego odbiciem światła od powierzchni blach.

Roboty dachowe należy wykonywać z użyciem rusztowań pomocniczych. Bez użycia rusztowań można wykonywać roboty związane z naprawami i roboty dekarskie. W czasie wykonywania pokryć dachowych na dachach płaskich, ale w pobliżu krawędzi dachu, pracownicy muszą obowiązkowo używać sprzętu ochrony indywidualnej przed upadkiem z wysokości (np. pasów ochronnych) oraz dostosowanego do tych prac obuwia, zabezpieczającego przed przebiciem stopy pod spodem.

Podobnie należy chronić pracujących na dachach stromych, gdzie pochylenie przekracza 20°, jeżeli nie zastosowano rusztowań ochronnych. Na dachach krytych materiałami, których wytrzymałość nie zapewnia bezpiecznego przebywania na nich pracowników (np. eternitem, dachówką), należy układać przenośne pomosty zabezpieczające.

Wszelkie otwory w dachu należy zakryć pokrywami zabezpieczonymi przed przesunięciem. Przy prowadzeniu robót dekarskich na dachach płaskich, nie osłoniętych attyką lub balustradą, należy stosować bariery ochronne lub linowe ustawione na obwodzie dachu. Bariery linowe są powszechnie stosowane i służą do ogrodzenia stref niebezpiecznych na budynku. Należy je montować w odległości co najmniej 1 m od krawędzi dachu.

Transportowanie materiałów dekarskich na dach jest dopuszczalne z użyciem wysięgnika krzyżakowego, pod warunkiem, że wysięgnik będzie pewnie zamocowany na dachu w sposób gwarantujący stabilność, a zbocze ma konstrukcję zapobiegającą spadnięciu liny.
Pracownicy obsługujący wysięgnik mają obowiązek używania środków ochrony indywidualnej: pracownik na dachu - sprzętu chroniącego przed upadkiem z wysokości, a ciągnący linę na dole - hełmu ochronnego.
Kotły i zbiorniki do podgrzewania i transportu ręcznego mas bitumicznych mogą być wypełnione najwyżej do 3/4 ich wysokości. Pojemniki służące do transportu powinny być zamykane w sposób zabezpieczający przed wylewaniem się gorącej smoły, lepiku itp.

Na czas wykonywania robót dachowych, w miejscach zagrożonych spadaniem przedmiotów z wysokości, należy wyznaczyć strefę niebezpieczną, odpowiednio ją ogrodzić i oznakować. Strefa taka powinna mieć szerokość co najmniej 1/10 wysokości budynku (nie mniej niż 6 m).
Jeśli ponad dachem lub w pobliżu przebiega energetyczna linia napowietrzna, należy bezwzględnie przestrzegać zakazu pracy w strefie niebezpiecznej. Odległość stanowiska pracy od linii zależy od napięcia w niej występującego. Najmniejsze dopuszczalne odległości, zgodnie z wymaganiami przepisów bhp.
Wejścia do budynków zamieszkałych lub będących w toku budowy należy zabezpieczyć daszkami ochronnymi.

Przy szacowaniu ryzyka zawodowego na stanowisku pracy uwzględnione zostały następujące czynniki:

Czynniki szkodliwe dla zdrowia:

9. hałas,

10. oświetlenie,

11. zapylenie

Czynniki niebezpieczne (prowadzące do urazów i wypadków przy pracy):

18. zagrożenie elementami ostrymi i wystającymi,

19. zagrożenia związane z przemieszczającymi się środkami transportu,

20. zagrożenie śliskimi i nierównymi powierzchniami,

21. zagrożenie porażeniem prądem elektrycznym,

22. zagrożenie ograniczeniem przejść i dojść,

23. zagrożenie pożarem lub/i wybuchem

Czynniki uciążliwe:

11. wymuszona pozycja ciała,

12. podnoszenie i przenoszenie ciężarów

Szacowanie ryzyka zawodowego na stanowisku dekarza na podstawie listy wymagań ogólnych.

Stanowisko: dekarz		Ilość zmian roboczych: 1
Wymagania ogólne
Szkolenia z zakresu bhp	Instruktaż ogólny		Przed dopuszczeniem do pracy	TAK
		Instruktaż stanowiskowy		Przed dopuszczeniem do pracy	TAK
		Szkolenie podstawowe			TAK
		Szkolenie okresowe			TAK
	Profilaktyczne badania lekarskie	Wstępne		Przed dopuszczeniem do pracy	TAK
		Okresowe		Wg zaleceń lekarza sprawującego opiekę	TAK
	Pomieszczenie pracy	Podłoga		Równa , nieśliska, niepyląca i bez progów między pomieszczeniami	TAK
		Oświetlenie naturalne		Górne lub boczne 1 m² okna na 8 m² podłogi	TAK
		Oświetlenie sztuczne		Wymagane natężenie oświetlenia	TAK
		Wentylacja		Naturalna	TAK
		Temperatura		Nie niższa niż 14º C	TAK
	Stanowisko pracy	Kubatura		Minimum 13 m^3 wolnej objętości pomieszczenia nie zajętej przez maszyny i urządzenia na 1 pracownika	TAK
		Powierzchnia		Minimum 2 m² wolnej powierzchni podłogi nie zajętej przez maszyny i urządzenia na 1 pracownika	TAK
		Szerokość przejść między maszynami i urządzeniami		Minimum 0,75 m dla 1 pracownika, minimum 1 m dla ruchu dwukierunkowego	TAK
		Pomiary czynników szkodliwych		Przekroczenie NDS na stanowisku pracy	NIE
						Przekroczenie NDN na stanowisku pracy	NIE
Organizacja pracy	Instrukcja stanowiskowa			TAK

Szacowanie ryzyka zawodowego związanego z czynnikami niebezpiecznymi i uciążliwymi.

Lp.	Zdarzenie	Przyczyna zagrożenia	Skutki zdarzenia	Prawdopo- dobieństwo	Skutki	Ryzyko oszacowane
1.	Kontakt pracownika z elementami będącymi lub mogącymi znaleźć się pod napięciem	- niewłaściwa izolacja i połączenie przewodów, brak ochrony przed dotykiem bezpośrednim i pośrednim, nieprawidłowe wyłączniki	poparzenie, migotanie komór serca, śmierć	mało prawdopo- dobne	duże	średnie (akceptowalne)
2.	Porażenie prądem elektrycznym	Brak wyznaczonej strefy niebezpiecznej w pobliżu energetycznej linii napowietrznej	poparzenie, migotanie komór serca, śmierć	prawdopo-dobne	duże	średnie (akceptowalne)
3.	Kontakt pracownika z ostrymi krawędziami maszyn	- nieuwaga, - nieostrożność,	skaleczenia zwłaszcza kończyn górnych	prawdopo-dobne	średnie	średnie (akceptowalne)
4.	Kontakt pracownika z ostrymi krawędziami maszyn	-nie stosowanie osłon na ruchome i wirujące części oraz narzędzia	pochwycenie wciągnięcie uderzenie wplątanie dotknięcie obcięcie przecięcie zgniecenie, zmiażdżenie stłuczenie otarcie	prawdopo-dobne	średnie	średnie (akceptowalne)
5.	Kontakt pracownika z tnącymi częściami urządzenia będącymi w ruchu	nieuwaga, nieostrożność	skaleczenia kończyn górnych	mało prawdopo- dobne	małe	małe (pomijalne)
6.	Upadek w wyniku potknięcia, poślizgnięcia w miejscu wykonywania pracy	- zła organizacja pracy, - nieporządek panujący na stanowisku pracy, - pośpiech	skaleczenia, zadrapania, stłuczenia, złamania lub zwichnięcia kończyn	prawdopo-dobne	średnie	średnie (akceptowalne)
7.	Przeciążenie układu ruchu (mięśniowo - kostnego) przez przenoszenie i podnoszenie materiałów	- niestosowanie norm dotyczących przenoszenie i podnoszenia	schorzenia układu kostnego (zwyrodnienia kręgosłupa i stawów)	prawdopo-dobne	małe	małe (pomijalne)
8.	Upadek z dużej wysokości	Brak zabezpieczenia otworów, np. włazów, klap dymowych, otworów technologicznych	stłuczenia, złamania lub zwichnięcia, śmierć	prawdopo-dobne	duże	średnie (akceptowalne)
9.	Upadek z dużej wysokości	Brak tymczasowych barier ochronnych przy obwodzie dachu (nie dotyczy dachów, na których są attyki lub balustrady dachowe).	stłuczenia, złamania lub zwichnięcia, śmierć	prawdopo-dobne	duże	średnie (akceptowalne)
10.	Upadek z dużej wysokości	Brak zabezpieczeń przed upadkiem z wysokości podczas wykonywania robót na krawędzi dachu lub na stromej połaci o pochyleniu większym niż 20%. Brak zabezpieczenia w postaci szelek ochronnych i aparatu amortyzującego upadek z wysokości.	stłuczenia, złamania lub zwichnięcia, śmierć	prawdopo-dobne	duże	średnie (akceptowalne)
11.	Upadek z dużej wysokości	Brak zabezpieczenia przed upadkiem z wysokości pracownika odbierającego materiały transportowane na dach.	stłuczenia, złamania lub zwichnięcia, śmierć	prawdopo-dobne	duże	średnie (akceptowalne)
12.	Upadek z dużej wysokości	Brak przesuwnych pomostów zabezpieczających na dachachwykonanych z materiałów o małej wytrzymałości, np. dachówki, eternitu, szkła	stłuczenia, złamania lub zwichnięcia, śmierć	prawdopo-dobne	duże	średnie (akceptowalne)
13.	Olśnienie spowodowane odbiciem promieni słonecznych od powierzchni blachy	Wykonywanie prac dekarskich w dni słoneczne bez okularów ochronnych	Choroby narządu wzroku, upadek, złamanie, śmierć	mało prawdopo- dobne	małe	małe (pomijalne)
14.	Poparzenie gorącymi materiałami dekarskimi, np. masami bitumicznymi, oraz narażenie na szkodliwe substancje chemiczne wydzielające się podczas ich ogrzewania	Podgrzewanie mas bitumicznych w niewłaściwych pojemnikach, np. beczkach.	Poparzenie	prawdopo-dobne	duże	średnie (akceptowalne)
15.	Poparzenie gorącymi materiałami dekarskimi, np. masami bitumicznymi, oraz narażenie na szkodliwe substancje chemiczne wydzielające się podczas ich ogrzewania	Transportowanie gorących materiałów w niewłaściwych, otwartych pojemnikach, np. wiadrach.	Poparzenie, Ciężkie uszkodzenie ciała, śmierć	prawdopo-dobne	duże	średnie (akceptowalne)
16.	Narażenie na pył z zawartością azbestu (uwaga - działanie rakotwórcze!)	Wykonywanie napraw lub rozbiórek pokryć dachowych z eternitu przez brygady nie przeszkolone w tym zakresie.	Narażenie na elementy rakotwórcze	prawdopo-dobne	duże	średnie (akceptowalne)
17.	Wymuszona pozycja ciała	- długie stanie , pozycja pracy pochylona pod kątem	urazy kręgosłupa	mało prawdopo- dobne	małe	małe (pomijalne)
18.	Stres psychospołeczny	- narzucone tempo pracy	osłabienie psychiczne przemęczenie fizyczne konflikty, złe samopoczucie pracownika	mało prawdopo- dobne	małe	małe (pomijalne)

PODSUMOWANIE

Podstawowe informacje o ryzyku zawodowym na analizowanych stanowiskach pracy:

Istota, rodzaj ryzyka: zagrożenia - wypadkowe, porażenie prądem elektrycznym,, typowe urazy mechaniczne jak: skaleczenia dłoni, rąk, stłuczenia, otarcia naskórka, możliwość poślizgnięcia się na drogach wewnętrznych, zewnętrznych.

Cechy ryzyka: na poszczególnych stanowiskach pracy ryzyko kształtuje się na poziomie ryzyka średniego (akceptowalnego). Aktualne badania lekarskie, przeszkolenie pracowników w zakresie bhp i p.poż oraz posiadane dokumenty upoważniają pracodawcę do kontynuowania prac na poszczególnych stanowiskach pracy. Są aktualne protokoły z przeprowadzonych przeglądów dopuszczających do dalszego użytkowania podręcznego sprzętu p.poż.

Zapobieganie zagrożeniu: codzienna kontrola stanowisk pracy, stanu wyposażenia, oględziny, stanu przejść i dojść do stanowisk pracy, zabezpieczeń, bezwzględne przestrzeganie instrukcji oraz stosowanie bezpiecznych metod pracy, instruktaże, szkolenia podnoszące u pracowników świadomość istniejącego zagrożenia, częste kontrole przełożonych. Każdorazowe stwierdzenie nieprawidłowości należy określić w sposób jednoznaczny z umiejscoweiniem wystąpienia tej nieprawidłowości i niezwłocznie usunąć lub powiadomić przełożonego.

Sposób reagowania w sytuacjach zagrożenia: stwierdzone nieprawidłowości w czasie codziennej kontroli miejsc pracy przed jej podjęciem oraz w czasie pracy, niezwłocznie należy zgłaszać do bezpośredniego przełożonego (pracodawcy). Nieprawidłowości stanowiące bezpośrednie zagrożenie należy usuwać w trybie natychmiastowym lub po dokonaniu zabezpieczenia miejsca (stanowiska pracy) na którym występuje zagrożenie opuścić to miejsce (stanowisko pracy). W przypadku usuwania i wyeliminowania niebezpieczeństwa we własnym zakresie, o podjętych działaniach niezwłocznie należy powiadomić bezpośredniego przełożonego.

OGRANICZENIE RYZYKA ZAWODOWEGO .

1. Profilaktyka medyczna :

a/ badania wstępne - ogólne, okulistyczne, neurologiczne, laryngologiczne , w przypadku pozytywnych wyników badań o terminie następnych decyduje lekarz przeprowadzający badania.

b/ badania okresowe -w zależności od wskazań lekarza,

c/ badania kontrolne /po 30 dniach niezdolności do pracy / - zakres badań

lekarskich określa uprawniony lekarz ,

d/ wizytacje stanowisk pracy przeprowadzane przez lekarza sprawującego

profilaktyczną opiekę zdrowotną nad zakładem pracy .

2. Profilaktyka organizacyjna .

a/ szkolenia pracowników :

szkolenia wstępne w zakresie BHP :

- instruktaż ogólny przeprowadza służba BHP w wymiarze min. 4 godz.

- instruktaż stanowiskowy przeprowadza bezpośredni przełożony lub

upoważniony przez niego pracownik w wymiarze min. 8 godz.

- szkolenie podstawowe przeprowadza się z oderwaniem od pracy w ciągu

6 miesięcy od podjęcia pracy na stanowisku, w wymiarze min. 20 godz.

szkolenie okresowe w zakresie BHP :

- z oderwaniem od pracy w wymiarze min. 10 godz.

• podczas narad służbowych prowadzonych przez przełożonych pracownika ,

- z zakresu prawidłowej obsługi i eksploatacji użytkowanych w pracy maszyn i urządzeń,

b/ świadczenia profilaktyczne

• napoje chłodzące w przypadku, gdy temperatura na stanowiskach pracy, spowodowana warunkami atmosferycznymi przekracza 25 stopni C

3. Profilaktyka techniczna :

a/ kontrole warunków pracy :

Przynajmniej jeden raz w roku pracodawca lub upoważniona osoba dokonuje przeglądu warunków pracy na poszczególnych stanowiskach pracy w celu wykrycia wszelkich nieprawidłowości , które utrudniają wykonywanie pracy oraz mogą się przyczynić do zaistnienia wypadków lub chorób zawodowych.

b / badania i pomiary czynników szkodliwych w środowisku pracy :

• okresowy pomiar czynników szkodliwych na stanowisku pracy zgodnie z decyzją pracodawcy lub na zlecenie ekspertów i jednostek kontrolujących pracodawcę ,

• dodatkowe specjalistyczne badania lekarskie związane z wykonywaną pracą .

c / środki ochrony indywidualnej oraz odzież i obuwie robocze ;

Zatrudnieni pracownicy na stanowiskach fizycznych wyposażeni są (w zależności od potrzeb) w odzież i obuwie robocze , nakrycie głowy oraz rękawice robocze. Ponadto, pracownicy wyposażeni są w środki ochrony indywidualnej w zależności od rodzaju wykonywanych czynności na stanowisku pracy oraz środki ochrony indywidualnej oraz odzież i obuwie robocze zgodnie z zakładową instrukcją gospodarowania i przydzielania pracownikom środków ochrony indywidualnej oraz odzieży i obuwia roboczego .

d / instrukcje bezpieczeństwa i higieny pracy :

W celu profilaktycznym i edukacyjnym opracowano instrukcje bezpiecznej pracy na poszczególne rodzaje robót . Powinny one być przedstawione pracownikom. Zapoznanie się pracownika z odpowiednią instrukcją powinno być potwierdzone jego podpisem.

Z niniejszym opracowaniem dotyczącym oceny ryzyka zawodowego należy zapoznać pracowników których ocena dotyczy, poprzez omówienie tematu w czasie instruktażu. Fakt zapoznania z ryzykiem zawodowym pracownicy powinni potwierdzić swoimi podpisami.

Sporządził - .................................................

Sprawdził - .................................................

............................................

data kolejnej oceny

01-06-2006

01-06-2005

Część 1.

Nazwa i opis stanowiska; wymogi dla pomieszczenia i danego stanowiska pracy wynikające z przepisów, rodzaj wykonywanej pracy.

............................................

data oceny

Część 3.

Oszacowanie ryzyka zawodowego dla danego stanowiska.

Część 4.

Wyznaczenie dopuszczalności ryzyka zawodowego.

Część 2.

Identyfikacja zagrożeń dla danego stanowiska.

Część 5.

Wyciągnięcie wniosków z przeprowadzonej oceny.

(Opracowanie działań korygujących lub zapobiegawczych)

01-06-2006

............................................

data kolejnej oceny

01-06-2005

............................................

data oceny

............................................

data oceny

01-06-2005

............................................

data kolejnej oceny

01-06-2006

............................................

data oceny

01-06-2005

............................................

data kolejnej oceny

01-06-2006

............................................

data oceny

01-06-2005

............................................

data kolejnej oceny

01-06-2006

01-06-2006

............................................

data kolejnej oceny

01-06-2005

............................................

data oceny

01-06-2006

............................................

data kolejnej oceny

01-06-2005

............................................

data oceny

---