1. Sprawozdania finansowe jednostek gospodarczych jako źródła informacji do analizy finansowej
1.2. Użytkownicy, terminy sporządzania i ogłaszanie sprawozdań finansowych
1.3. Zestawienie zmian w kapitale własnym
2. Bilans majątkowy i rachunek zysków i strat
2.4. Wariant kalkulacyjny rachunku zysków i strat
3. Wynik podatkowy a wynik rachunkowy.
3.1. Przychody podatkowe
4. Analiza sprawozdań finansowych. Analiza wskaźnikowa.
4.2. Analiza wstępna bilansu i rachunku wyników
4.4. Analiza wskaźnikowa - sprawności działania, zadłużenia, rynku
5. Analiza i rachunek przepływów pieniężnych
6. Próg rentowności. Ocena opłacalności projektów inwestycyjnych
6.1. Formuła progu rentowności
6.2. Wartość pieniądza w czasie
6.3. Rachunek opłacalności inwestycji
1. Sprawozdania finansowe jednostek gospodarczych jako źródła informacji do analizy finansowej
1.1.1. Pojęcie sprawozdania finansowego
Sprawozdania finansowe odgrywają dużą rolę w działalności wielu podmiotów gospodarczych.
Z punktu widzenia podmiotów sporządzających roczne sprawozdania finansowe wyróżnia się:
roczne łączne sprawozdania,
roczne skonsolidowane sprawozdania finansowe.
Roczne sprawozdanie finansowe jest pojęciem najbardziej obszernym, ponieważ prezentuje najszerszy zakres informacji o zasobach i rezultatach działania podmiotu gospodarczego, odnoszących się do najdłuższego okresu, obejmującego najczęściej 1 rok, a niekiedy nawet okres dłuższy [ Jeżeli jednostka powstaje w trakcie roku, to pierwszy okres sprawozdawczy może być dłuższy od 1 roku.}
Ranga tego sprawozdania jest znacznie wyższa od sprawozdań miesięcznych, czy kwartalnych.
Dźwięk > |
Multilinki > |
Normalny |
Powtórkowy |
1.1.2. Łączne i skonsolidowane sprawozdanie finansowe
Łączne sprawozdanie finansowe [1] stanowi sumę sprawozdań finansowych jednostki i wszystkich jej oddziałów (zakładów) samodzielnie bilansujących się, po wyeliminowaniu:
aktywów i funduszy wydzielonych,
wzajemnych należności i zobowiązań oraz innych rozrachunków o podobnym charakterze,
przychodów i kosztów z tytułu operacji dokonywanych pomiędzy jej oddziałami (zakładami),
wyniku finansowego operacji gospodarczych, dokonywanych wewnątrz jednostki, zawartego w aktywach jednostki lub jej oddziałach (zakładach)
Sprawozdanie finansowe skonsolidowane [2] jest sporządzane przez grupę kapitałową (holding finansowy), obejmującą jednostkę dominującą oraz jednostki od niej zależne lub z nią stowarzyszone. Sprawozdanie to sporządzane jest na podstawie sprawozdań finansowych jednostek, wchodzących w skład grupy kapitałowej. Jest ono zestawione w taki sposób, jak gdyby grupa kapitałowa stanowiła jedną jednostkę.
1.1.3. Sprawozdanie finansowe - kto je sporządza?
Sprawozdanie finansowe sporządza się w języku polskim i w walucie polskiej. Dane liczbowe można wykazywać w zaokrągleniu do tysięcy złotych, jeśli nie zniekształca to sytuacji finansowej jednostki. Podmiotami zobowiązanymi do sporządzania sprawozdania finansowego są jednostki określone w art. 2 ustawy o rachunkowości, a mianowicie:
spółki handlowe, cywilne (z zastrzeżeniem poniżej) oraz inne osoby prawne,
osoby fizyczne, spółki cywilne osób fizycznych, spółki jawne osób fizycznych oraz spółki partnerskie, o ile ich przychody netto ze sprzedaży towarów, produktów i operacji finansowych za poprzedni rok obrotowy wyniosły co najmniej równowartość w walucie polskiej 800 tys. euro lub same podjęły decyzje o prowadzeniu ksiąg rachunkowych i poinformowały o tym właściwy urząd skarbowy,
fundusze powiernicze, emerytalne, inwestycyjne, banki, towarzystwa ubezpieczeniowe i emitenci papierów wartościowych,
zagraniczne osoby fizyczne i prawne lub nie mające osobowości prawnej w odniesieniu do prowadzonej w Polsce działalności,
jednostki otrzymujące na realizację zadań zleconych dotacje i subwencje z budżetu państwa lub fundusze celowe,
jednostki samorządu terytorialnego*.
Dźwięk > |
Multilinki > |
Normalny |
Powtórkowy |
1.1.4. Cele sprawozdań finansowych
Celem sprawozdania finansowego jest przedstawienie rzetelnego i jasnego obrazu sytuacji majątkowej i finansowej oraz wyniku finansowego jednostki. Realizacja tego celu możliwa jest dzięki ustawowemu wymogowi sporządzania sprawozdań finansowych na podstawie ksiąg rachunkowych.
Sprawozdanie finansowe składa się z:
rachunku zysków i strat,
informacji dodatkowej, obejmującej ,,wprowadzenie do sprawozdania finansowego" oraz dodatkowe informacje i objaśnienia.
Sprawozdania finansowe jednostek, które podlegają corocznemu badaniu, obejmują również zestawienie zmian w kapitale (funduszu) własnym oraz rachunek przepływów pieniężnych
W niektórych przypadkach sprawozdanie finansowe obejmuje także inne elementy wynikające ze specyfiki danego podmiotu, jak zestawienie portfela inwestycyjnego, charakterystycznego dla funduszy emerytalnych.
Spółki akcyjne, spółki z o.o., towarzystwa ubezpieczeń wzajemnych, spółdzielnie oraz przedsiębiorstwa państwowe sporządzają wraz z rocznym sprawozdaniem finansowym sprawozdanie z działalności w roku obrotowym. Jednakże sprawozdanie to nie jest elementem sprawozdania finansowego, a stanowi odrębny składnik.
Dźwięk > |
Multilinki > |
Normalny |
Powtórkowy |
1.1.5. Skonsolidowane sprawozdanie finansowe
W skład skonsolidowanego sprawozdania finansowego wchodzą:
skonsolidowany bilans,
skonsolidowany rachunek zysków i strat,
skonsolidowany rachunek przepływów pieniężnych,
zestawienie zmian w skonsolidowanym kapitale własnym,
informacja dodatkowa, obejmująca wprowadzenie do skonsolidowanego sprawozdania finansowego oraz dodatkowe informacje i objaśnienia.
Do rocznego skonsolidowanego sprawozdania finansowego dołącza się także sprawozdanie z działalności grupy kapitałowej.
Dźwięk > |
Multilinki > |
Normalny |
Powtórkowy |
1.1.6. Klasyfikacja sprawozdań finansowych
Sprawozdania finansowe można klasyfikować według różnych kryteriów, z których niektóre zaprezentowano w tabeli.
Oprócz tego, można dokonać klasyfikacji sprawozdań finansowych, biorąc za kryterium podział publikowanych sprawozdań. Rozróżniamy wówczas sprawozdania finansowe:
podlegające publikacji w dziennikach przeznaczonych do obowiązkowego ogłaszania sprawozdań finansowych,
nie podlegające publikacji - zwolnione z tego obowiązku zgodnie z przepisami prawa.
W praktyce występuje również podział sprawozdań ze względu na obowiązek ich sporządzania. Według tego kryterium dzieli się je na:
obligatoryjne z mocy przepisów Ustawy o rachunkowości, Rozporządzenia Ministra Finansów, Komisji Nadzoru Bankowego, Przewodniczącego Komisji Papierów Wartościowych i Prezesa GUS,
fakultatywne, przygotowywane na potrzeby użytkowników wewnętrznych.
Dźwięk > |
Multilinki > |
Normalny |
Powtórkowy |
1.1.7. Film. Po co potrzebne są sprawozdania finansowe
1.1.8. Funkcje sprawozdań finansowych
Sprawozdania finansowe spełniają wiele funkcji, z których najważniejszymi są:
informacyjna, zarządcza, kontrolna, analityczna, planistyczna, statystyczna, motywacyjna.
Funkcja informacyjna sprawozdań finansowych polega na dostarczaniu informacji o sytuacji majątkowo-finansowej jednostek gospodarczych różnym użytkownikom (zewnętrznym i wewnętrznym). Może być wykorzystywana do różnych celów i potrzeb.
Na podstawie sprawozdań finansowych potrafimy odpowiedzieć na trzy podstawowe pytania:
czy prowadzona działalność gospodarcza jest opłacalna?
czy podmiot gospodarczy będzie w stanie ją kontynuować?
w jaki sposób jednostka gospodarcza generowała i wykorzystywała zasoby środków pieniężnych?
Rachunek wyników - informuje o poziomie kosztów i przychodów działalności gospodarczej jednostki.
Bilans - informuje o determinantach kontynuacji działania oraz o wielkości, strukturze i zmianach środków gospodarczych przedsiębiorstwa.
Sprawozdanie z przepływów pieniężnych- informuje o zmianach sytuacji pieniężnej jednostki, tj. o wpływach i wydatkach środków pieniężnych.
Dźwięk > |
Multilinki > |
Normalny |
Powtórkowy |
Funkcja zarządcza polega na dostarczaniu informacji kierownictwu jednostek i użytkownikom zewnętrznym, w celu ułatwienia podejmowania decyzji.
Funkcja planistyczna wiąże się z formułowaniem celów przedsiębiorstwa w wymiarze planowanych, prognozowanych, wyników finansowych. Związana jest z planowaniem rozwoju jednostki, Funkcja zarządcza polega na dostarczaniu informacji kierownictwu jednostek i użytkownikom zewnętrznym, w celu ułatwienia podejmowania decyzji.
Funkcja planistyczna wiąże się z formułowaniem celów przedsiębiorstwa w wymiarze planowanych, prognozowanych, wyników finansowych. Związana jest z planowaniem rozwoju jednostki, restrukturyzacją, z pozyskiwaniem źródeł finansowania, wielkością inwestycji oraz generowaniem przychodów i kosztów.
Funkcja motywacyjna wiąże się przede wszystkim z oddziaływaniem na kierownictwo i pracowników danego podmiotu gospodarczego. Może pozytywnie wpływać na ich efektywność działania. Ponadto, informacje zawarte w sprawozdaniach finansowych mogą działać mobilizująco na konkurencję.
Funkcja kontrolna wynika z przeznaczenia danych zawartych w sprawozdaniach, które mogą być wykorzystywane w kontroli wewnętrznej i zewnętrznej. W ramach kontroli sprawdzana jest także wiarygodność, kompletność i terminowość danych zawartych w sprawozdaniach. Szczególnym aspektem kontroli wewnętrznej jest ochrona majątku jednostki. W praktyce określa się ją jako kontrolę osób odpowiedzialnych materialnie za określone składniki majątkowe. Kontrola zewnętrzna polega przede wszystkim na badaniu sprawozdań przez biegłych rewidentów.
Dźwięk > |
Multilinki > |
Normalny |
Powtórkowy |
restrukturyzacją, z pozyskiwaniem źródeł finansowania, wielkością inwestycji oraz generowaniem przychodów i kosztów.
Funkcja motywacyjna wiąże się przede wszystkim z oddziaływaniem na kierownictwo i pracowników danego podmiotu gospodarczego. Może pozytywnie wpływać na ich efektywność działania. Ponadto, informacje zawarte w sprawozdaniach finansowych mogą działać mobilizująco na konkurencję.
Funkcja kontrolna wynika z przeznaczenia danych zawartych w sprawozdaniach, które mogą być wykorzystywane w kontroli wewnętrznej i zewnętrznej. W ramach kontroli sprawdzana jest także wiarygodność, kompletność i terminowość danych zawartych w sprawozdaniach. Szczególnym aspektem kontroli wewnętrznej jest ochrona majątku jednostki. W praktyce określa się ją jako kontrolę osób odpowiedzialnych materialnie za określone składniki majątkowe. Kontrola zewnętrzna polega przede wszystkim na badaniu sprawozdań przez biegłych rewidentów.
Dźwięk > |
Multilinki > |
Normalny |
Powtórkowy |
Funkcja analityczna polega na możliwości wykorzystania sprawozdań do analizy finansowej. Dane sprawozdania podlegają interpretacji i ocenie poprzez analizę finansową, która jest jedną z podstawowych metod oceny sytuacji finansowej podmiotu gospodarczego. Pozwala ona na ocenę różnych aspektów działalności firmy, m.in. płynności finansowej, rentowności, wypłacalności i efektywności działalności.
Funkcja statystyczna sprowadza się głównie do wykorzystywania informacji ujętych w sprawozdaniach finansowych, w celu tworzenia obrazów i ocen w skali makro oraz w celu dokonania, m.in. zestawienia wyników jednostek z tej samej branży, regionu czy kraju.
Dźwięk > |
Multilinki > |
Normalny |
Powtórkowy |
1.1.9. Cechy sprawozdań finansowych
Ważność informacji zawartych w poszczególnych elementach sprawozdania finansowego sprawia, że muszą być one sporządzane z wielką dokładnością, tak aby rzetelnie odzwierciedlały obraz sytuacji majątkowej i finansowej badanego podmiotu gospodarczego. Roczne sprawozdania finansowe powinny charakteryzować się określonymi cechami.
Do najważniejszych z nich należą: prawdziwość, sprawdzalność, kompletność, przejrzystość i zrozumiałość, istotność, ciągłość, porównywalność, terminowość.
Prawdziwość dotyczy zgodności danych ujętych w sprawozdaniu finansowym z rzeczywistością. Dane muszą pochodzić z prawidłowo prowadzonej dokumentacji źródłowej, weryfikowanej za pomocą systematycznie przeprowadzonej inwentaryzacji.
Sprawdzalność informacji, zawartych w sprawozdania finansowych, to możliwość ich porównania z właściwymi danymi księgowymi lub ze źródłową dokumentacją.
Kompletność sprawozdań finansowych wyraża się tym, że nie może być pominięte żadne zjawisko gospodarcze, ani żaden składnik majątku przedsiębiorstwa, dotyczący okresu sprawozdawczego. W przeciwnym razie informacje w nich zawarte mogą wprowadzić odbiorców w błąd.
Istotność sprawozdań finansowych, to unikanie nadmiernej ich rozbudowy oraz koncentracja na zagadnieniach, ułatwiających użytkownikom podjęcie racjonalnych decyzji.
Dźwięk > |
Multilinki > |
Normalny |
Powtórkowy |
Przejrzystość i zrozumiałość sprawozdań finansowych oznacza, że dane tam zawarte muszą być przejrzyste i zrozumiałe dla odbiorców, łatwe do odczytania, jednoznaczne. Aby informacje były w pełni wykorzystywane przez użytkowników, muszą oni posiadać wystarczającą wiedzę o działalności gospodarczej danej jednostki oraz o sposobie ewidencjonowania procesów gospodarczych, a także wyrażać chęć dokładnego analizowania informacji ujętych w sprawozdaniach finansowych.
Ciągłość sprawozdań finansowych zapewnia przenoszenie danych liczbowych z okresu na okres. Oznacza to, że informacje z końca poprzedniego okresu powinny się pokryć z informacjami początkowymi okresu następnego. Daje to możliwość odczytu informacji dla określonego okresu. Uzupełnieniem cechy ciągłości jest porównywalność - czyli sporządzanie sprawozdań finansowych z uwzględnieniem cechy ciągłości, takiej prezentacji informacji finansowych, które umożliwiają dokonanie oceny sytuacji majątkowej, finansowej - będących podstawą dla analizy finansowej. Terminowość oznacza, że sprawozdania finansowe powinny być sporządzane, zatwierdzane i składane w przewidzianych terminach.
Wymienione cechy należy przestrzegać z całą skrupulatnością ze względu na to, iż sprawozdania finansowe mają ogromne znaczenie. Wiąże się to także z dużą odpowiedzialnością osób je sporządzających i potwierdzających ich prawidłowość.
Dźwięk > |
Multilinki > |
Normalny |
Powtórkowy |
Podmiot gospodarczy |
jednostka prowadząca działalność gospodarczą |
Sprawozdanie finansowe jednostki |
zestawienie liczbowe (uzupełnione niekiedy częścią opisową), sporządzane w ramach sprawozdawczości finansowej, charakteryzujące sytuację majątkową i finansową jednostki oraz efekty jej działalności, z uwzględnieniem elementów składających się na osiągnięty wynik finansowy. Sporządza się je w języku polskim i walucie polskiej. |
Koszt |
pieniężny wyraz zużycia czynników produkcji niezbędnego dla wytworzenia dobra lub usługi. |
Wynik finansowy |
różnica między przychodami i kosztami jednostki. |
Jednostka dominująca |
spółka handlowa, sprawująca kontrolę lub współkontrolę nad inną jednostką. |
Osoba prawna |
wyodrębniona jednostka organizacyjna, która może występować jako podmiot stosunków cywilnoprawnych. |
Osoba fizyczna |
to człowiek, który może występować jako podmiot praw i obowiązków w stosunkach społecznych, regulowanych normami prawa cywilnego. Osoba fizyczna może być jednostką, prowadzącą działalność gospodarczą. |
Księgi rachunkowe |
zbiory zapisów księgowych działalności jednostek, zarejestrowane w: dzienniku, księdze głównej, księgach pomocniczych, zestawieniach obrotów i sald kont księgi głównej oraz ksiąg pomocniczych, wykazie składników aktywów i pasywów. |
Bilans |
sprawozdanie finansowe przedstawiające stan majątku (aktywów) i źródeł jego finansowania (pasywów), sporządzone na określony dzień, najczęściej na 31.12. danego roku. |
Przepływy pieniężne |
różnica między wpływami a wydatkami gotówkowymi. |
Działalność gospodarcza |
to zbiór operacji gospodarczych związanych z wytwarzaniem i sprzedażą określonych dóbr lub sprzedażą dóbr zakupionych, uprzednio od innych podmiotów gospodarczych, bądź odpłatnym świadczeniem usług. |
Rachunek wyników |
sprawozdanie finansowe obejmujące przychody i koszty działalności jednostek. |
Okres sprawozdawczy |
to rok, miesiąc, dekada, tydzień, za które są sporządzane sprawozdania wewnętrzne i zewnętrzne. |
Kierownik jednostki |
osoba lub organ wieloosobowy (zarząd), który zgodnie z obowiązującym jednostkę przepisami prawa, statutem, umową lub na mocy prawa własności jest uprawniony do kierowania jednostką. Za kierownika jednostki nie uważa się pełnomocnika ustanowionego przez tę jednostkę. |
Biegły rewident |
jest to osoba uprawniona do badania sprawozdań finansowych, spełniająca wymagania określone ustawą z dnia 13 października 1994 r. o biegłych rewidentach i ich samorządzie. |
2. Bilans majątkowy i rachunek zysków i strat
2.1. Aktywa.
2.1.1. Pojęcie aktywów
Bilans jest dokumentem finansowym sporządzanym przez podmiot gospodarczy na określony dzień, zawierającym wartościowe zestawienie majątku przedsiębiorstwa - aktywów i jego źródeł finansowania - pasywów. Sporządzany jest on w formie tabelarycznej. Po lewej jego stronie wykazywane są aktywa, po prawej zaś pasywa. Ogólna suma aktywów w bilansie musi być równa ogólnej sumie pasywów podmiotu gospodarczego.
Składniki aktywów uszeregowane są w bilansie według kryterium płynności. W pierwszej kolejności w bilansie występują składniki aktywów trwałych, w dalszej kolejności składniki aktywów obrotowych, poczynając od zapasów, poprzez należności, a kończąc na najbardziej płynnym składniku majątku, jakim jest gotówka.
Dźwięk > |
Multilinki > |
Normalny |
Powtórkowy |
Bilans |
sprawozdanie finansowe, obejmujące trzy podstawowe elementy - aktywa, zobowiązania i kapitał własny. |
Aktywa |
to kontrolowane przez jednostkę zasoby majątkowe o wiarygodnie określonej wartości, powstałe w wyniku przeszłych zdarzeń, które spowodują w przyszłości wpływy korzyści ekonomicznych. |
Pasywa |
to źródła pochodzenia środków gospodarczych, znajdujących się w ściśle oznaczonym momencie w jednostce prowadzącej rachunkowość. |
2.1. Aktywa.
2.1.2. Wartości niematerialne i prawne
Wartości niematerialne i prawne są to nabyte przez jednostkę prawa majątkowe, nadające się do gospodarczego wykorzystania, o przewidywalnym okresie ekonomicznej użyteczności dłuższym niż 1 rok, przeznaczone do użytkowania na potrzeby jednostki, a w szczególności:
autorskie prawa majątkowe, prawa pokrewne, licencje, koncesje,
prawa do wynalazków, patentów, znaków towarowych, wzorów użytkowych oraz zdobniczych,
know-how, czyli wartość stanowiąca równowartość uzyskanych informacji związanych z wiedzą w dziedzinie przemysłowej, handlowej, naukowej lub organizacyjnej.
koszty zakończonych prac rozwojowych,
wartość firmy,
inne wartości niematerialne i prawne,
zaliczki na wartości niematerialne i prawne.
Dźwięk > |
Multilinki > |
Normalny |
Powtórkowy |
Wartości niematerialne i prawne |
to nabyte przez jednostkę prawa majątkowe, zaliczane do aktywów trwałych (oprócz inwestycji), nadające się do gospodarczego użytkowania, o przewidywanym okresie ekonomicznej użyteczności dłuższym niż rok, przeznaczone na potrzeby jednostki. |
Know-how |
to dobra niematerialne w postaci wiedzy technicznej, technologicznej lub organizacyjnej. |
Koszt |
pieniężny wyraz zużycia czynników produkcji niezbędnego dla wytworzenia dobra lub usługi. |
2.1. Aktywa.
2.1.2. Wartości niematerialne i prawne c.d. 1
Koszty zakończonych prac rozwojowych to prace prowadzone przez jednostkę na własne potrzeby, poniesione przed rozpoczęciem produkcji lub zastosowaniem technologii. Jednak, aby te koszty zaliczyć do wartości niematerialnych i prawnych muszą być spełnione 3 następujące warunki:
produkt lub technologie wytwarzania są ściśle ustalone, a dotyczące ich koszty prac rozwojowych wiarygodnie określone,
techniczna przydatność produktu lub technologii została stwierdzona i odpowiednio udokumentowana. Na tej podstawie jednostka podjęła decyzję o wytwarzaniu tego produktu lub technologii,
koszty prac rozwojowych zostaną pokryte spodziewanymi przychodami ze sprzedaży tych produktów lub zastosowania technologii.
Chodzi, więc o prace rozwojowe, a nie badawcze. Różnica jest taka, że prace badawcze są nowatorskim i zaplanowanym poszukiwaniem rozwiązań podjętych w zakresie zdobycia i przyswajania wiedzy naukowej i technicznej. Jednak w wyniku prac badawczych nie powstaje składnik wartości niematerialnych i prawnych. Prace rozwojowe są praktycznym zastosowaniem odkryć badawczych lub też znacznie udoskonalonych materiałów, urządzeń, produktów, procesów, systemów lub usług, które ma miejsce przed rozpoczęciem produkcji seryjnej lub zastosowaniem nowych technologii.
Dźwięk > |
Multilinki > |
Normalny |
Powtórkowy |
Wartość firmy to różnica między ceną nabycia określonej jednostki lub zorganizowanej jej części, a niższą od niej wartością godziwą przejętych aktywów netto - przez które rozumie się aktywa jednostki pomniejszone o zobowiązania. Jeżeli cena nabycia jednostki lub zorganizowanej jej części jest niższa od wartości godziwej przejętych aktywów netto, to różnica stanowi ujemną wartości firmy. Nadwyżka ceny nabycia nad wartością godziwą przyjętych aktywów netto uwzględnia: renomę, pozycję na rynku, czy też posiadane tajemnice.
Inne wartości niematerialne i prawne - są to nabyte przez jednostkę prawa majątkowe (pochodzące z zakupu, aportu, ale nie wytworzone we własnym zakresie) w postaci:
prawa do projektów, wynalazków, patentów, znaków towarowych, wzorów ozdobnych, modeli, licencji, użytkowania praw autorskich, tajnych formuł, procesów produkcyjnych, użytkowania praw do filmów kinematograficznych, taśm filmowych lub magnetofonowych dla radia i TV,
prawa do wykorzystania wiedzy w dziedzinie przemysłowej, handlowej, naukowej lub organizacyjnej, dokumentacja złoża, prawa do jego eksploatacji,
koncesje,
programy komputerowe razem z kosztami nadzoru nad ich wdrożeniem, ale bez kosztów samego wdrożenia.
Dźwięk > |
Multilinki > |
Normalny |
Powtórkowy |
Do wartości niematerialnych i prawnych nie zalicza się:
prawa wieczystego użytkowania gruntu,
spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkaniowego,
spółdzielczego prawa do lokalu użytkowego,
kosztów organizacji poniesionych przy założeniu lub później rozszerzeniu spółki akcyjnej,
wartości niematerialnych i prawnych, nabytych przez jednostkę w celu osiągnięcia korzyści ekonomicznych, wynikających z przyrostu ich wartości lub innych pożytków, a więc takich, które nie są użytkowane przez jednostkę.
Dźwięk > |
Multilinki > |
Normalny |
Powtórkowy |
Przychód |
utarg, kwota pieniędzy wpływająca do przedsiębiorstwa w określonym czasie z tytułu sprzedaży wytworzonych produktów (dóbr lub usług). |
Zobowiązania |
to wynikający z przeszłych zdarzeń obowiązek wykonania świadczeń o wiarygodnie określonej wartości, który spowoduje wykorzystanie już posiadanych lub przyszłych aktywów jednostki. |
2.1.3. Wycena wartości niematerialnych i prawnych
Dla ujęcia w bilansie wartości niemajątkowych i prawnych ważnym aspektem jest ich wycena. W ciągu roku obrotowego (w momencie przyjęcia do ewidencji) składniki te wycenia się w następujący sposób:
koszty zakończenia prac rozwojowych - wg poniesionych kosztów,
wartość firmy - wycenia się w kwocie różnicy pomiędzy ceną nabycia określonej jednostki lub zorganizowanej jej części, a wartością godziwą przyjętych aktywów netto,
nabyte prawa majątkowe - w cenie nabycia, czyli w cenie zakupu powiększonej o dodatkowe koszty związane bezpośrednio z nabyciem.
Na określony dzień bilansowy dokonuje się weryfikacji pierwotnej. Wartość początkowa wartości niematerialnych i prawnych pomniejszana jest o dokonane planowo odpisy amortyzacyjne do wysokości ich wartości księgowej netto. Następnie, jeśli zaistniały ku temu okoliczności, wartość składników pomniejsza się o utratę ich wartości.
Zaliczki na wartości niematerialne i prawne są ujmowane w wysokości nominalnej, tj. kwot przekazywanych dostawcom tych wartości na poczet dokonywanych u nich zamówień.
Dźwięk > |
Multilinki > |
Normalny |
Powtórkowy |
Dzień bilansowy |
to dzień, na który jednostka sporządza sprawozdanie finansowe (w praktyce ostatni dzień roku obrotowego). |
2.1.4. Rzeczowe aktywa trwałe
Rzeczowe aktywa trwałe składają się ze środków trwałych, środków trwałych w budowie oraz zaliczek na środki trwałe w budowie.
Środki trwałe są to rzeczowe aktywa trwałe i zrównane z nimi, o przewidywalnym okresie ekonomicznej użyteczności dłuższym niż 1 rok, kompletne, zdatne do użytku i przeznaczone na potrzeby jednostki. Należą do nich w szczególności:
nieruchomości (w tym grunty, prawo wieczystego użytkowania gruntów, budowle i budynki, a także będące odrębną własnością lokale, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego oraz spółdzielcze prawo do lokalu użytkowego,
maszyny, urządzenia, środki transportu i inne rzeczy,
ulepszenia w obcych środkach trwałych,
inwentarz żywy.
Środkami trwałymi są także, te składniki, które w sensie prawnym nie są własnością jednostki. Przykładem są środki będące w leasingu finansowym u korzystającego (leasingobiorcy).
Na dzień bilansowy środki trwałe wycenia się wg cen nabycia, kosztów wytworzenia lub wartości przeszacowanej, (po aktualizacji wyceny na podstawie odrębnych przepisów), pomniejszone o odpisy amortyzacyjne lub umorzeniowe, a także odpisy z tytułu trwałej utraty wartości.
Dźwięk > |
Multilinki > |
Normalny |
Powtórkowy |
2.1.4. Rzeczowe aktywa trwałe c.d.
Środki trwałe w budowie obejmują ogół kosztów (nabycia i wytworzenia) poniesionych w związku z budową, zakupem, montażem nowych środków trwałych lub ulepszeniem (modernizacją) już istniejących.
Środki trwałe w budowie są wyceniane w bilansie w wysokości ogółu kosztów pozostających w bezpośrednim związku z ich nabyciem, czy wytworzeniem. Środki te mogą utracić wartość, gdyby okazało się, iż istnieje duże prawdopodobieństwo, że środek ten, choć jest jeszcze w budowie nie przyniesie spodziewanych korzyści ekonomicznych w przyszłości.
Zaliczki na środki trwałe w budowie - to wartości środków pieniężnych lub dostaw, przekazane wykonawcom, dostawcom dóbr lub generalnemu wykonawcy na poczet wykonywanych przedsięwzięć, dotyczących środków trwałych w budowie. Zaliczki na dzień bilansowy wycenia się według wartości nominalnej.
Dźwięk > |
Multilinki > |
Normalny |
Powtórkowy |
Aktywa trwałe |
to pozycja bilansu wykazująca: wartości niematerialne i prawne, rzeczowe składniki trwałe, należności i inwestycje długoterminowe oraz długoterminowe rozliczenia międzyokresowe. |
Środki trwałe |
to rzeczowe aktywa trwałe i zrównane z nimi, o przewidywalnym okresie użyteczności powyżej 1 roku, kompletne, zdatne do użytku i przeznaczone na potrzeby jednostki. |
Środki trwałe w budowie |
to środki trwałe w okresie budowy, montażu lub ulepszenia już istniejącego środka trwałego. |
2.1.5. Należności i inwestycje długoterminowe
W pozycji należności długoterminowe ujmuje się należności, których termin realizacji jest dłuższy niż 1 rok, licząc od dnia bilansowego. Jednakże należności z tytułu dostaw i usług, niezależnie od terminu, zaliczane są do należności krótkoterminowych. W pierwszej pozycji wykazuje się należności długoterminowe od jednostek zależnych, współzależnych i stowarzyszonych. Pozostałe zaś w pozycji drugiej. Na dzień powstania należności, wycenia się je według wartości nominalnej, zaś na dzień bilansowy w kwocie wymaganej zapłaty, z zachowaniem zasady ostrożności.
Inwestycje długoterminowe są to aktywa nabyte w celu osiągnięcia korzyści ekonomicznych, wynikających z przyrostu wartości tych aktywów. Uzyskuje się z nich przychody w formie odsetek, dywidend (udziałów w zyskach) lub innych pożytków.
Z definicji wynika, iż główne znaczenie dla zaliczenia składnika majątkowego do inwestycji ma cel jego nabycia, czyli dążenie do osiągnięcia w przyszłości określonych korzyści ekonomicznych, generowanych bezpośrednio przez ten składnik.
Dźwięk > |
Multilinki > |
Normalny |
Powtórkowy |
Inwestycje długoterminowe charakteryzują się tym, że nie są użytkowane przez jednostkę. Do długoterminowych aktywów finansowych, stanowiących składnik długoterminowych inwestycji zaliczamy udziały lub akcje, inne papiery wartościowe (np. obligacje, bony skarbowe), udzielone pożyczki i inne długoterminowe aktywa finansowe (np. lokaty, weksle, bony komercyjne, odsetki od długoterminowych aktywów finansowych), wszystkie płatne i wymagalne lub przeznaczone aktywa do zbycia w okresie dłuższym niż 12 miesięcy od dnia bilansowego lub od daty ich założenia, wystawienia lub nabycia.
W dniu nabycia inwestycje są wyceniane w cenie nabycia. Cena nabycia uwzględnia także dodatkowe wydatki związane z nabyciem inwestycji (prowizje biur maklerskich, opłaty, cła, prowizje bankowe).
Na moment bilansowy dla wyceny inwestycji przyjęto 2 różne warianty. Wycena inwestycji zaliczonych do aktywów trwałych może nastąpić wg:
ceny nabycia, pomniejszonej o odpisy z tytułu trwałej utraty wartości,
wartości godziwej.
Wartość godziwa to kwota za jaką dany składnik aktywów mógłby zostać wymieniony, gdyby zobowiązanie było uregulowane na warunkach transakcji rynkowej, pomiędzy zainteresowanymi i dobrze poinformowanymi, niepowiązanymi ze sobą stronami.
Dźwięk > |
Multilinki > |
Normalny |
Powtórkowy |
Przychód |
utarg, kwota pieniędzy wpływająca do przedsiębiorstwa w określonym czasie z tytułu sprzedaży wytworzonych produktów (dóbr lub usług). |
Dywidenda |
forma dochodu z kapitału uzyskiwanego z tytułu własności akcji lub udziałów w przedsiębiorstwie zorganizowanym na zasadzie spółki. |
Zysk |
nadwyżka przychodów nad kosztami ich uzyskania. |
Inwestycje |
aktywa nabyte w celu osiągnięcia korzyści ekonomicznych, wynikających z przyrostu tych aktywów, uzyskania z nich przychodów w formie odsetek, dywidend lub innych pożytków. |
Inwestycje |
aktywa nabyte w celu osiągnięcia korzyści ekonomicznych, wynikających z przyrostu tych aktywów, uzyskania z nich przychodów w formie odsetek, dywidend lub innych pożytków. |
Aktywa finansowe |
to aktywa pieniężne, instrumenty kapitałowe, wyemitowane przez inne jednostki, a także wynikające z kontraktu prawo do otrzymania aktywów pieniężnych lub prawo do wymiany instrumentów finansowych z inną jednostką na korzystnych warunkach. |
Zobowiązania |
to wynikający z przeszłych zdarzeń obowiązek wykonania świadczeń o wiarygodnie określonej wartości, który spowoduje wykorzystanie już posiadanych lub przyszłych aktywów jednostki. |
2.1.6. Długoterminowe rozliczenia międzyokresowe
Długoterminowe rozliczenia międzyokresowe to pozostałe na moment bilansowy nie rozliczone nakłady przyszłych okresów, w okresie powyżej 12 miesięcy, licząc od dnia bilansowego.
aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego,
inne rozliczenia międzyokresowe.
W pierwszej grupie rozliczeń międzyokresowych wykazuje się aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego w kwocie przewidzianej w przyszłości do odliczenia od podatku dochodowego, w związku z ujemnymi różnicami przejściowymi, które spowodują w przyszłości zmniejszenie podstawy obliczenia podatku dochodowego oraz straty podatkowej możliwej do odliczenia kierując się zasadą ostrożności.
W drugiej pozycji ujmuje się m.in.:
poniesione wydatki na poczet czynszu i ubezpieczeń,
koszty trwających jeszcze prac rozwojowych, które jeśli zostaną zakończone pomyślnie zostaną zaliczone do wartości niematerialnych i prawnych,
koszty większych remontów środków trwałych,
koszty przygotowań nowej produkcji
Dodatkowo ujmuje się koszty organizacji poniesione przy założeniu lub późniejszym rozszerzeniu spółki akcyjnej.
Dźwięk > |
Multilinki > |
Normalny |
Powtórkowy |
Strata |
wyrażona w ujęciu wartościowym miara ujemnego wyniku działalności jednostki gospodarczej, odzwierciedlająca zmniejszenie tego majątku. |
2.1.7. Aktywa obrotowe
Spełniają one odmienną funkcję niż środki trwałe. Obejmują składniki majątkowe, które nie są stale zaangażowane w działalność podmiotu.
Aktywa obrotowe wykazuje się w bilansie w czterech grupach:
zapasy,
należności krótkoterminowe,
inwestycje krótkoterminowe,
krótkoterminowe rozliczenia międzyokresowe.
Dźwięk > |
Multilinki > |
Normalny |
Powtórkowy |
Aktywa obrotowe |
część aktywów, którymi jednostka dysponuje przez okres krótszy niż 12 miesięcy od dnia bilansowego. |
Inwestycje |
aktywa nabyte w celu osiągnięcia korzyści ekonomicznych, wynikających z przyrostu tych aktywów, uzyskania z nich przychodów w formie odsetek, dywidend lub innych pożytków. |
2.1.8. Zapasy
Zapasy są to rzeczowe składniki majątku obrotowego przeznaczone do zbycia lub zużycia na własne potrzeby jednostki gospodarczej w ciągu 12 miesięcy od dnia bilansowego lub w ciągu normalnego cyklu operacyjnego, właściwego dla danej działalności, jeżeli trwa on dłużej niż 12 miesięcy.
Również grunty i inne nieruchomości nabyte w celu odsprzedaży, jeśli nie spełniają kryteriów środków trwałych i nie kwalifikują się do inwestycji możemy zaliczyć do zapasów (towarów).
Zapasy rzeczowych aktywów obrotowych wycenia się w księgach rachunkowych na dzień nabycia według cen nabycia lub kosztu wytworzenia. Na dzień bilansowy wycenia się je także wg cen nabycia lub kosztów wytworzenia, jednak nie wyższych od cen ich sprzedaży netto ustalonych na dzień bilansowy.
Jeżeli nastąpiło zmniejszenia wartości handlowej lub użytkowej zapasów na skutek, np. zepsucia, zniszczenia, czy uszkodzenia, należy dokonać odpowiednich odpisów.
Dźwięk > |
Multilinki > |
Normalny |
Powtórkowy |
2.1.9. Należności krótkoterminowe
Należności krótkoterminowe obejmują ogół należności z tytułu dostaw i usług oraz całość lub część należności z innych tytułów, nie zaliczonych do aktywów finansowych, a które stają się wymagalne w ciągu 12 miesięcy od dnia bilansowego.
Wyróżnia się należności:
od jednostek powiązanych (jednostek dominujących, zależnych, współzależnych oraz znaczącego inwestora i jednostki z nim stowarzyszonej),
od pozostałych jednostek.
Należności z tytuły dostaw i usług, bez względu na umowny termin wymagalności zapłaty zaliczamy do zobowiązań krótkoterminowych.
Na dzień powstania należności wycenia się według wartości nominalnej, natomiast na dzień bilansowy, w kwocie wymaganej zapłaty, z zachowaniem zasady ostrożności, która w wycenie należności polega na określeniu prawdopodobieństwa ich zapłaty. Jeżeli część należności uzna się za nieściągalne, należy dokonać odpisów aktualizujących ich wartość.
Dźwięk > |
Multilinki > |
Normalny |
Powtórkowy |
Zobowiązania krótkoterminowe |
to ogół zobowiązań z tytułu dostaw i usług oraz całość lub część pozostałych zobowiązań, które stają się wymagalne w ciągu 12 miesięcy od dnia bilansowego. |
2.1.10. Inwestycje krótkoterminowe
Inwestycje krótkoterminowe w bilansie ujmowane są następująco:
Krótkoterminowe aktywa finansowe:
w jednostkach powiązanych:
udziały lub akcje,
inne papiery wartościowe,
udzielone pożyczki,
inne krótkoterminowe aktywa finansowe,
w pozostałych jednostkach:
udziały lub akcje,
inne papiery wartościowe,
udzielone pożyczki,
inne krótkoterminowe aktywa finansowe,
środki pieniężne i inne aktywa pieniężne:
środki pieniężne w kasie i na rachunkach,
inne środki pieniężne,
inne aktywa pieniężne,
Krótkoterminowe aktywa finansowe są to aktywa płatne i wymagalne lub przeznaczone do zbycia w ciągu 12 miesięcy od dnia bilansowego lub od daty założenia, wystawienia lub nabycia.
Aktywa pieniężne są to aktywa w formie krajowych środków płatniczych, walut obcych i dewiz. Należy do nich: gotówka, depozyty płatne na żądanie i środki pieniężne w drodze. Odpowiednikami środków pieniężnych są: czeki, weksle, bony handlowe, bony pieniężne NBP, bony skarbowe i inne płatne w krótkim okresie (do 3 miesięcy). Do aktywów pieniężnych zaliczamy również inne aktywa finansowe, w tym w szczególności naliczone odsetki od aktywów finansowych.
Dźwięk > |
Multilinki > |
Normalny |
Powtórkowy |
Aktywa finansowe |
to aktywa pieniężne, instrumenty kapitałowe, wyemitowane przez inne jednostki, a także wynikające z kontraktu prawo do otrzymania aktywów pieniężnych lub prawo do wymiany instrumentów finansowych z inną jednostką na korzystnych warunkach. |
Aktywa pieniężne |
to składniki aktywów finansowych, takie jak: krajowe środki płatnicze, waluty obce i dewizy oraz naliczone odsetki od aktywów finansowych. |
Aktywa |
to kontrolowane przez jednostkę zasoby majątkowe o wiarygodnie określonej wartości, powstałe w wyniku przeszłych zdarzeń, które spowodują w przyszłości wpływy korzyści ekonomicznych. |
2.1.11. Instrumenty finansowe
Instrumenty finansowe to kontrakty, które powodują powstawanie aktywów finansowych u jednej ze stron i zobowiązań finansowych, albo instrumentów kapitałowych u drugiej ze stron, jeśli z kontraktu tego wynikają skutki gospodarcze.
Wycenia się je na dzień bilansowy:
wg ceny (wartość) rynkowej, zaliczając stawki wzrostu lub obniżenia wartości odpowiednio do przychodów lub kosztów finansowych,
wg ceny nabycia lub ceny (wartości) rynkowej, zależnie od tego, która z nich jest niższa,
wg wartości godziwej określonej w inny sposób, jeżeli dla danego składnika inwestycji krótkoterminowych nie istnieje działający rynek.
Krótkoterminowe rozliczenia międzyokresowe to składniki aktywów, których okres rozliczenia rat nie przekracza 12 miesięcy od dnia bilansowego.
Dźwięk > |
Multilinki > |
Normalny |
Powtórkowy |
Instrumenty finansowe |
to kontrakty, które powodują powstawanie aktywów finansowych u jednej ze stron i zobowiązań finansowych lub instrumentów kapitałowych u drugiej, pod warunkiem, że wynikają z nich skutki gospodarcze. |
Zobowiązania finansowe |
to zobowiązanie jednostki do wydania aktywów finansowych lub wymiany instrumentów finansowych z inną jednostką na niekorzystnych warunkach. |
Instrumenty kapitałowe |
to kontrakty, z których wynika prawo do majątku jednostki - po zabezpieczeniu wierzycieli. |
3. Wynik podatkowy a wynik rachunkowy.
3.1. Przychody podatkowe.
3.1.1. Wynik rachunkowy i podatkowy
Na skutek dwoistości prawa, czyli równoległego obowiązywania prawa bilansowego i podatkowego w stosunku do przedsiębiorstw, w praktyce występują określone konsekwencje ewidencyjno - rozliczeniowo - finansowe. Znajdują one swoje odzwierciedlenie w dwóch kategoriach wyników:
wyniku rachunkowego brutto (księgowego), czyli wyniku przed opodatkowaniem, ustalonego zgodnie z zasadami prawa bilansowego;
wyniku podatkowego (dochodu lub straty), ustalonego zgodnie z zasadami prawa podatkowego.
Dźwięk > |
Multilinki > |
Normalny |
Powtórkowy |
Dźwięk > |
Multilinki > |
Normalny |
Powtórkowy |
Dźwięk > |
Multilinki > |
Normalny |
Powtórkowy |
Rachunek wyników |
sprawozdanie finansowe obejmujące przychody i koszty działalności jednostek. |
Dochód |
różnica między przychodami, a kosztami ich uzyskania osiąganymi w określonym czasie. |
3.1.2. Obliczanie dochodu
Aby ustalić dochód stanowiący podstawę do opodatkowania, należy zysk brutto skorygować drogą statystycznych, pozaksięgowych procedur o koszty nie stanowiące w myśl prawa podatkowego kosztów uzyskania przychodów i o przychody podatkowe nie zaliczane do księgowych (zwiększenie wyniku finansowego) oraz o przychody nie uznawane przez przepisy prawa podatkowego za przychody podlegające opodatkowaniu i koszty uzyskania przychodów nie uznane za takie w poprzednich okresach (zmniejszenie wyniku). Po dokonaniu tych korekt powstaje wielkość dochodu stanowiącego podstawę opodatkowania podatkiem dochodowym, będącym zobowiązaniem przedsiębiorstwa wobec budżetu państwa.
"Dochodem jest nadwyżka sumy przychodów nad kosztami ich uzyskania, osiągnięta w roku podatkowym. Jeżeli koszty uzyskania przychodów przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą. Dochód podatkowy ustalany jest za okres roku podatkowego i jest przedmiotem opodatkowania podatkiem dochodowym, bez względu na to, z jakich źródeł przychodów został on osiągnięty
W nauce rachunkowości zarówno przychody jak i koszty ulegają podziałowi z punktu widzenia siły i wagi oddziaływania. Wszystkie te podziały są obce prawu podatkowemu. Prawo podatkowe nie dzieli kosztów na koszty działalności operacyjnej, koszty finansowe czy koszty sprzedanych towarów i produktów, ani przychodów na przychody operacyjne czy finansowe. Wprowadzenie takich podziałów jest możliwe w prawie podatkowym, ale z gruntu jest fałszywe. Byłyby to podziały sztuczne. Dlatego też prawo podatkowe wykształciło własną kategorię kosztów, nazwaną kosztami uzyskania przychodów i własną kategorię przychodów, nazwaną przychodami podatkowymi.
Dźwięk > |
Multilinki > |
Normalny |
Powtórkowy |
3.1.3. Przychody podatkowe
Przy ustalaniu zysku brutto podkreślono, iż ustawa o rachunkowości nakazuje kierowanie się zasadami: memoriałową, współmierności kosztów i przychodów oraz zasadą ostrożnej wyceny. W ustawie podatkowej jest jedynie wskazana zasada memoriałowa lub kasowa, w zależności od kategorii przychodu lub kosztu, przy czym przeważa ta druga. Zgodnie z zasadą kasową, koszt jest równoznaczny z wydatkowaniem środków pieniężnych, natomiast przychód z faktycznym ich otrzymaniem. Przychodami podatkowymi będą głównie przychody faktycznie otrzymane.
"Przychodami podatkowymi są więc - w świetle ustawy podatkowej - w szczególności:
otrzymane pieniądze, wartości pieniężne, w tym również różnice kursowe,
wartość otrzymanych nieodpłatnych świadczeń oraz przychodów w naturze,
wartość umorzonych lub przedawnionych zobowiązań,
Sposób przejścia od przychodów księgowych do podatkowych przedstawia rysunek
Biorąc pod uwagę aspekt ewidencyjny podanych przychodów, należy stwierdzić, iż pomimo ich różnorodności pod względem ekonomicznym, są one ewidencjonowane w księgach jako "pozostałe przychody operacyjne" [1] [2]. Należy z nich tylko wyłączyć te pozycje pozostałych przychodów operacyjnych, które nie podlegają opodatkowaniu.
W ramach umorzonych zobowiązań należy wyłączyć z przychodów podatkowych kwoty umorzonych zobowiązań, kredytów i pożyczek, jeżeli ich umorzenie jest związane z bankowym postępowaniem ugodowym lub układowym.
Wartość zwróconych wierzytelności uprzednio odpisanych jako nieściągalne, czy uznanych za stracone czy wątpliwe, na które uprzednio utworzono rezerwy, i które zostały uznane wcześniej jako koszt uzyskania przychodów należy odpowiednio ująć w księgach rachunkowych, zarówno dla celów bilansowych, jak i podatkowych.
Spisane wierzytelności w takiej sytuacji powodują zmniejszenie wymiaru podatku. Dlatego, jeśli następuje odzyskanie tych wierzytelności, należy je, na odwrót, wliczyć do przychodów podatkowych.
Ponieważ utworzona rezerwa została uznana za koszt uzyskania przychodu i w związku z tym nastąpiło obniżenie podatku, po odzyskaniu tej należności powstał w tej kwocie przychód podatkowy w wyniku rozwiązania niewykorzystanej rezerwy.
Dźwięk > |
Multilinki > |
Normalny |
Powtórkowy |
Gdyby spisanie należności jako nieściągalnych lub utworzenie na należności wątpliwe rezerwy nie było uznane za koszty uzyskania przychodów, wtedy fakt odzyskania należności nie powodowałby zwiększenia przychodów podatkowych. Ponadto przychody należne ze sprzedaży były już opodatkowane w momencie powstania przychodu.
Jak z powyższego wynika, w pierwszej kolejności wymienia się przychody faktycznie otrzymane, czyli zgodnie z zasadą kasową. Wyjątek od zasady kasowej stanowią przychody należne "związane z działalnością gospodarczą i z działami specjalnymi produkcji rolnej, osiągnięte w roku podatkowym, nawet jeśli nie zostały faktycznie otrzymane", po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont.
Do przychodów związanych z działalnością gospodarczą należą nie tylko przychody będące bezpośrednio wynikiem tej działalności, ale także przychody z każdej innej działalności z nią związanej. Są to np.: przychody ze sprzedaży składników majątku trwałego, kary umowne i odszkodowania od kontrahentów, przychody ze sprzedaży papierów wartościowych bądź udziałów w spółkach, przychody z tytułu umowy najmu, dzierżawy, leasingu i inne związane z działalnością gospodarczą.
Dźwięk > |
Multilinki > |
Normalny |
Powtórkowy |
Przychody otrzymane to otrzymane pieniądze i wartości pieniężne, np.: z tytułu odsetek, dywidend i udziałów w zyskach osób prawnych krajowych i mających siedzibę poza granicą, różnice kursowe, przychody w naturze, nieodpłatne świadczenia, zyski nadzwyczajne wpływające na wynik finansowy podatnika.
Ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych z przychodów podatkowych generalnie wyłącza następujące pozycje:
naliczone, lecz nie otrzymane odsetki od należności,
naliczone, a nie otrzymane odsetki od udzielonych pożyczek (kredytów), z wyjątkiem kapitalizowanych odsetek od tych pożyczek (kredytów).
Będą one stanowiły przychód podatkowy dopiero w momencie ich zainkasowania.
Trzeba tu również wymienić i inne przychody, których nie zalicza się do przychodów w rozumieniu ustawy podatkowej. Takimi przychodami są m.in. odsetki w związku ze zwrotem nadpłaconych zobowiązań podatkowych i innych należności budżetowych, a także - oprocentowanie zwrotu różnicy podatku od towarów i usług.
Dźwięk > |
Multilinki > |
Normalny |
Powtórkowy |
3.1. Przychody podatkowe.
3.1.4. Przychody rachunkowe, które nie są przychodami podatkowymi
Dla ustalenia dochodu do opodatkowania nie uwzględnia się niektórych przychodów, które wpływają na wynik finansowy ustalony według prawa bilansowego. Są to:
przychody z działalności rolniczej, z wyjątkiem przychodów z działalności specjalnej produkcji rolnej oraz przychody z gospodarki leśnej,
przychody opodatkowane ryczałtowo, a mianowicie przychody z odsetek, praw autorskich, praw do projektów wynalazczych, znaków towarowych i wzorów zdobniczych, w tym również ze sprzedaży tych praw, z należności za udostępnienie tajemnicy receptury lub procesu produkcyjnego, za użytkowanie lub prawa do użytkowania urządzenia przemysłowego, w tym także środka transportu, za informacje związane ze zdobytym wykształceniem w dziedzinie przemysłowej, handlowej lub naukowej (know-how), przychody uzyskane przez podatników mających siedzibę za granicą - w wysokości 20% przychodów, chyba że umowa w sprawie zapobieżenia podwójnemu opodatkowaniu zawarta z krajem, na terytorium którego podatnik ma siedzibę, stanowi inaczej;
Dźwięk > |
Multilinki > |
Normalny |
Powtórkowy |
W dalszej kolejności należy wskazać:
inne przychody wyłączone z opodatkowania, a mianowicie: zwrócone, umorzone lub zaniechane podatki i opłaty stanowiące dochody budżetu państwa i gmin, nie zaliczane do kosztów uzyskania przychodów (np. zwrócone kary, grzywny), zwrócone wierzytelności odpisane uprzednio jako nieściągalne lub na które uprzednio utworzono rezerwę w ciężar kosztów, a które to koszty nie zostały uznane za koszty uzyskania przychodu, otrzymane odsetki w związku ze zwrotem nadpłaconych zobowiązań podatkowych i innych należności budżetowych, także oprocentowanie zwrotu różnicy podatku od towarów i usług.
Dźwięk > |
Multilinki > |
Normalny |
Powtórkowy |
Są także przychody, które należy uwzględnić przy ustalaniu dochodu podatkowego. Zgodnie z prawem podatkowym nie znajdują one odzwierciedlenia w ustalaniu wyniku finansowego. Do przychodów podatkowych nie stanowiących przychodów rachunkowych zaliczamy:
przychody z nieruchomości udostępnionych nieodpłatnie w całości lub w części do używania innym osobom prawnym lub fizycznym oraz jednostkom organizacyjnym nie mającym osobowości prawnej, w wysokości przysługującego im czynszu, chyba że udostępnienie to dotyczy lokali mieszkalnych i odbywa się na rzecz osób pozostających z podatnikiem w stosunku pracy, dla których stanowi ono nieodpłatne świadczenie w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych lub dotyczy nieruchomości lub jej części oddanej do użytku na cele działalności naukowej, naukowo - technicznej, oświatowej, oświatowo - wychowawczej, kulturalnej, w zakresie kultury fizycznej i sportu, ochrony środowiska i pomocy społecznej, rehabilitacji zawodowej i społecznej, inwalidów, kultu religijnego oraz związkom zawodowym;
wartość nieodpłatnie otrzymanych świadczeń oraz przychodów w naturze, np. w postaci usług;
przychody ustalone przez organ podatkowy, jeśli przy sprzedaży nieruchomości, praw majątkowych oraz innych rzeczy cena określona w umowie sprzedaży znacznie odbiega od ceny rynkowej.
Dźwięk > |
Multilinki > |
Normalny |
Powtórkowy |
3.1.5. Księgowe i podatkowe ujęcie przychodów
Z analizy danych zawartych w tabeli wynika, że istnieje różnica w ujęciu wielu przychodów w prawie podatkowym i bilansowym. Inaczej ujmuje się pozostałe przychody operacyjne, przychody finansowe i zyski nadzwyczajne. Wynika to z faktu, iż inny jest moment uznania przychodu w prawie podatkowym i bilansowym. Zgodnie z przepisami prawa rachunkowego przychody ewidencjonowane są zgodnie z zasadą memoriałową (stąd ewidencja przychodów należnych), a w przepisach prawa podatkowego do niektórych przychodów stosowana jest zasada kasowa (ewidencja przychodów otrzymanych).
Dźwięk > |
Multilinki > |
Normalny |
Powtórkowy |
4. Analiza sprawozdań finansowych. Analiza wskaźnikowa
18