Rozdział 1.
Zagadnienia podstawowe

Ćwiczenia zawarte w tym rozdziale pozwolą poznać zagadnienia związane z rozpoczęciem i zakończeniem pracy w środowisku Windows XP. Omówiony zostanie również nowy mechanizm mający ograniczyć skalę piractwa komputerowego — aktywacja systemu.

Uruchamianie i zamykanie systemu

Jeżeli na komputerze został prawidłowo zainstalowany system Windows XP zostanie on automatycznie uruchomiony po włączeniu komputera. Wyjątkiem od tej reguły jest sytuacja, gdy na komputerze zainstalowanych jest kilka systemów operacyjnych — w takim przypadku podczas uruchamiania komputera użytkownik musi wybrać, który system zostanie uruchomiony.

Kolejność instalowania systemów operacyjnych nie jest obojętna. Należy jako ostatni zainstalować ten system, którego boot-menagera (programu sterującego uruchamianiem komputera) chcemy używać.

Ćwiczenie 1.1. Uruchamianie systemu Windows XP

1. Włącz komputer

2. Jeżeli proces uruchamiania został zatrzymany, a na ekranie została wyświetlona prośba o wybór systemu operacyjnego, to:

1. Jeżeli pierwsza na liście jest nazwa Microsoft Windows XP Professional, naciśnij klawisz Enter,

2. W przeciwnym przypadku za pomocą klawisza ↓ wybierz Microsoft Windows XP Professional i naciśnij klawisz Enter

3. Po pewnym czasie (krótszym niż w przypadku systemu Windows 2000) albo zostanie wyświetlony ekran przedstawiony na rys. 1.1, albo zostanie wyświetlona lista istniejących kont użytkowników. W drugim przypadku należy za pomocą myszki wybrać odpowiednie konto użytkownika.

Niektóre konta mogą być chronione hasłem — bez jego podania uruchomienia komputera i zalogowanie się do systemu jako dany użytkownik będzie niemożliwe.

Rysunek 1.1. Zapoznanie z systemem XP

Jeżeli system się nie uruchamia, należy — poprzez naciśnięcie klawisza F8 podczas początkowej fazy ładowania systemu — wywołać ekran menu, z którego można wybrać specjalne tryby uruchomienia systemu. Lista dostępnych trybów jest dość długa i przypomina listę trybów dostępnych w systemie Windows 2000. Specjalną uwagę należy poświęcić opcji Ostatnia dobra konfiguracja (ostatnie działające ustawienia), dzięki której możemy uruchomić system dokładnie w takim stanie, w jakim po raz ostatni którykolwiek z użytkowników pomyślnie się do niego zalogował.

Ćwiczenie 1.2. Poprawne zakończenie pracy z systemem Windows XP

1. Naciśnij przycisk Start.

2. W prawym, dolnym rogu znajduje się przycisk Wyłącz komputer — naciśnij go.

3. Zostanie wyświetlone okno dialogowe przedstawione na rysunku 1.2. W zależności od tego, czy chcesz wyłączyć komputer czy ponownie uruchomić system operacyjne, wybierz odpowiednie opcje.

4. Jeżeli wybrałeś opcję Wyłącz, a komputer nie został automatycznie wyłączony, poczekaj na pojawienie się komunikatu Możesz teraz bezpiecznie wyłączyć komputer, a następnie wyłącz go.

Rysunek 1.2. Wyłączanie komputera

Ćwiczenie 1.3. Przełączanie komputera w stan niskiego poboru energii (ale nie w stan hibernacji)

1. Naciśnij przycisk Start.

2. W prawym, dolnym rogu znajduje się przycisk Wyłącz komputer — naciśnij go.

3. Zostanie wyświetlone okno dialogowe przedstawione na rysunku 1.2. Wybierz opcję Stan wstrzymania. Komputer po chwili wyłączy dyski twarde oraz większość urządzeń zewnętrznych (takich jak np. monitor).

4. Aby uaktywnić komputer, naciśnij dowolny klawisz — komputer po chwili będzie ponownie gotowy do pracy (szybciej niż w przypadku poprzednich systemów firmy Microsoft).

1. Jeżeli w komputerze została utworzona większa liczba kont użytkowników, pojawi się ich lista. Za pomocą myszki należy wybrać właściwe konto.

2. W przeciwnym razie komputer przywróci sesję użytkownika.

Ćwiczenie 1.4. Przełączanie komputera w stan hibernacji

Jeżeli planujemy dłuższą przerwę w pracy z komputerem, ale nie chcemy tracić zbyt wiele czasu na ponowne uruchomienie systemu operacyjnego i używanych aplikacji, możemy przełączyć komputer w stan hibernacji. System zapisze na dysku twardym dokładną kopię zawartości pamięci operacyjnej i wyłączy komputer. Ponowne uruchomienie komputera będzie o wiele krótsze.

1. Naciśnij przycisk Start

2. W prawym, dolnym rogu znajduje się przycisk Wyłącz komputer — naciśnij go.

3. Pojawi się okno dialogowe przedstawione na rysunku 1.2. Naciśnij klawisz Shift i wybierz opcję Stan wstrzymania (podpis pod klawiszem opcji po naciśnięciu klawisza Shift powinien zmienić się na Hibernacja).

4. Aby uaktywnić komputer, włącz go — komputer po chwili będzie ponownie gotowy do pracy.

1. Jeżeli w komputerze została utworzona większa liczba kont użytkowników, zostanie wyświetlona ich lista. Za pomocą myszki należy wybrać właściwe konto.

2. W przeciwnym przypadku komputer przywróci sesję użytkownika.

Rysunek 1.3. Opcje zasilania

Ćwiczenie 1.5. Wyłączanie opcji hibernacji

Aby wyłączyć opcję hibernacji i usunąć plik hiberfile.sys z dysku (rozmiar pliku zależy od liczby zainstalowanej w komputerze pamięci operacyjnej):

1. Kliknij prawym przyciskiem myszy dowolny, pusty punkt tapety.

2. Z wyświetlonego menu wybierz znajdującą się na dole opcję Właściwości.

3. Pojawi się okno Właściwości: Ekran. Wybierz opcję Wygaszacz ekranu, a następnie kliknij przycisk Zasilanie.

4. Zostanie wyświetlone (pokazana na rysunku 1.3) menu Właściwości: Opcje zasilania. Wybierz opcję Hibernacja, a następnie odznacz opcję Włącz hibernację.

5. Naciśnij przycisk OK.

Wylogowanie użytkownika

System Windows XP ułatwia pracę wielu użytkowników na jednym komputerze. Możliwe jest zarówno wylogowanie (system zakończy wszystkie uruchomione przez użytkownika programy i umożliwi zalogowanie innemu użytkownikowi), jak i odłączanie użytkownika (system umożliwi innemu użytkownikowi zalogowanie się, ale nie zakończy działania uruchomionych aplikacji. Dzięki temu możemy po pewnym czasie zalogować się do systemu i kontynuować rozpoczętą pracę).

Ćwiczenie 1.6. Odłączanie

Aby wylogować się, pozostawiając aktywne wszystkie uruchomione aplikacje:

1. Naciśnij przycisk Start.

2. Po lewej stronie przycisku Wyłącz komputer znajduje się przycisk Wyloguj — naciśnij go.

3. Zostanie wyświetlone okno dialogowe Wylogowywanie z systemu Windows. Wybierz opcję Przełącz użytkownika.

4. Pojawi się ekran umożliwiający zalogowanie się do systemu dowolnego użytkownika.

Menedżer zadań Windows

W przeciwieństwie do systemów Windows 9x równoczesne naciśnięcie klawiszy CTR+ALT+DEL nie spowoduje restartu komputera, ale uruchomienie aplikacji Menadżer zadań. Aplikacja ta może być używana do monitorowania kluczowych wskaźników wydajności komputera. Dodatkowo można zapoznać się ze stanem uruchomionych programów i zakończyć te programy, które przestały odpowiadać. Ćwiczenia dotyczących wykorzystania tej aplikacji czytelnik znajdzie w również w rozdziale 11.

Ćwiczenie 1.7. Uruchamianie programu Menadżer zadań

1. Naciśnij kombinację klawiszy CTR+ALT+DEL.

2. Z menu wybierz opcję Zamknij.

3. Zostanie rozwinięte podmenu zawierające m.in. opcję Hibernuj, Wyłącz i Uruchom ponownie. Wybierz właściwą opcję.

Aktywacja systemu Windows XP

Każdy komputer, a właściwie prawie każda jego każda jego część, ma swój unikalny identyfikator (numer seryjny). Wszystkie te numery mogą być wykorzystane do wygenerowania unikalnego numeru komputera. Dodatkowo, system Windows także ma swój identyfikator (Product ID). Poprzez połączenie obu numerów (komputera i oprogramowania) wygenerowany zostaje unikalny identyfikator wykorzystywany podczas aktywacji.

Proces aktywacji sprowadza się do przesłania firmie Microsoft (poprzez Internet lub telefonicznie) wygenerowanego w powyżej opisany sposób numeru. W odpowiedzi otrzymamy składający się z 50 cyfr klucz potwierdzający. Wprowadzenie go do komputera (automatyczne w przypadku aktywacji przez Internet) kończy proces aktywacji.

System, który nie został aktywowany zostanie po pewnym czasie zablokowany!

Ćwiczenie 1.8. Aktywacja systemu Windows XP

1. Jeżeli system nie został jeszcze aktywowany, będzie przypominał o terminie, w którym należy przeprowadzić aktywację (poprzez wyświetlenie komunikatu w prawym rogu paska zadań).

2. Kliknij na rozwijanym komunikacie przypominającym o obowiązku aktywacji — zostanie uruchomiony Kreator aktywacji.

3. Wybierz metodę aktywacji (poprzez Internet lub telefonicznie)

4. Zdecyduj, czy jednocześnie z aktywacją chcesz zarejestrować się jako legalny użytkownik systemu (rejestracja jest dobrowolna).

5. W przypadku aktywacji poprzez Internet:

1. Wybierz połączenie.

2. Skonfiguruj połączenie z Internetem.

3. System wygeneruje klucz aktywacji, prześle go do Centrum aktywacji i odbierze klucz potwierdzający. Proces aktywacji zostaje zakończony.

6. W przypadku aktywacji telefonicznej:

1. Wybierz nazwę kraju, z którego dzwonisz.

2. Zadzwoń pod podany numer i podaj wyświetlony na ekranie kod aktywacyjny.

3. Wprowadź podany przez pracownika Microsoftu klucz potwierdzający. Proces aktywacji zostaje zakończony.

W jakich sytuacjach niezbędna będzie ponowna aktywacja systemu?

Aktywacja produktu została wprowadzona po to, aby uniemożliwić instalowanie tego samego egzemplarza systemu operacyjnego na dowolnej liczbie komputerów.

25 października 2001 r. zaledwie w tydzień po wprowadzeniu na rynek nowego systemu operacyjnego Windows XP zostały złamane jego zabezpieczenia antypirackie. Jak podał brytyjski serwis BizArts Labs, „odbezpieczone” wersje pojawiły się już na początku listopada w Azji (rynek piracki).

W rezultacie, po przeprowadzeniu pewnej liczby zmian w konfiguracji komputera w czasie krótszym niż około 120 dni, konieczna będzie ponowna aktywacja systemu. Jeśli nasz komputer nie wchodzi w skład lokalnej sieci komputerowej, będzie można zmienić do 6 części bez aktywacji. Jeśli PC posiada kartę sieciową, ale została ona zamieniona, będzie można dokonać jeszcze tylko 3 zmian (4 spowoduje konieczność aktywacji). System sprawdza następujące elementy :
1. Numer seryjny wolumenu systemowego
2. Adres MAC karty sieciowej
3. Napęd CD-ROM oraz DVD-ROM
4. Numer seryjny karty graficznej
5. Numer seryjny procesora
6. Numer seryjny dysku twardego
7. Numer seryjny kontrolerów SCSI oraz IDE
8. Model procesora
9. Ilość pamięci RAM

Najprostszą metodą zainstalowania systemu jest uruchomienie komputera z płyty CD-ROM zawierającej system operacyjny i postępowanie wg wskazówek programu instalacyjnego.

Należy zadzwonić pod czynny 5 dni w tygodniu, w godzinach 9:00-17:00

numer Centrum obsługi klienta firmy Microsoft: 0801-308-801.

To jedyny moment, w którym ten kod zostaje wyświetlony użytkownikowi.

2 Część I ♦ Podstawy obsługi systemu WhizBang (Nagłówek strony)

2 C:\Documents and Settings\szel\Moje dokumenty\HELION\Windows XP\2\r01-2kj.doc

---