III - 11

Czas - 45 min

KONSPEKT ZAJĘĆ TEORETYCZNYCH

film

TEMAT:

ZNAKI POZIOME, ZNAKI UZUPEŁNIAJĄCE I ZNAKI KIERUNKU I MIEJSCOWOŚCI

CEL POZNAWCZY:

• poznanie znaków drogowych poziomych i ich znaczenia,

• poznanie zależności pomiędzy znajomością znaczenia znaków poziomych a właściwym zrozumieniem i interpretowaniem przepisów ruchu drogowego i świadomym zachowaniem się na drodze.

CEL KSZTAŁCĄCY:

• kształcenie umiejętności właściwego reagowania na znaki drogowe,

• kształcenie umiejętności wykorzystywania poznanych definicji znaków w dalszej nauce przepisów ruchu drogowego,

• kształcenie umiejętności powiązania znaczenia znaków poziomych z pionowymi,

• kształcenie postawy kompetentnego kierowcy,

• wdrażanie do korzystania z fachowej literatury w sytuacji „teoretycznych wątpliwości”.

CEL WYCHOWAWCZY:

• kształtowanie nawyku używania właściwych definicji dotyczących znaków drogowych,

• kształcenia postawy poszanowania dla przepisów ruchu drogowego,

• wdrożenie do kulturalnego zachowania się na drodze.

METODA:

• wykład,

• wyjaśnienie,

• pokaz plansz,

• pokaz z użyciem modeli i makiet,

• pogadanka,

• pokaz z użyciem programu na CD,

• pokaz filmu DVD,

• test wyboru przy użyciu programu CD jako metoda sprawdzenia wiadomości.

ŚRODKI DYDAKTYCZNE:

• tablica,

• flamastry,

• wskaźnik,

• ustawa „prawo o ruchu drogowym”,

• odtwarzacz DVD,

• TV,

• komputer ,

• rzutnik multimedialny,

• „Znaki drogowe”: plansza nr 12, 13 „Znaki kierunku i miejscowości”, nr 15 „Znaki drogowe poziome”,

• plansza „Hierarchia znaków i sygnałów drogowych”,

• program CD „Znaki i sygnały drogowe”,

• Film:

• CD PRAWKO B „CREDO” - testy i nauka.

STRUKTURA LEKCJI

SPRAWY ORGANIZACYJNE

• sprawdzenie obecności,

• wpisanie tematu do dziennika,

• inne sprawy organizacyjne,

POWTÓRZENIE I SPRAWDZENIE WIADOMOŚCI Z POPRZEDNICH ZAJĘĆ I NAWIĄZANIE DO AKTUALNEGO TEMATU

Słuchacze znają już znaki ostrzegawcze, zakazu, nakazu, sygnalizację świetlną, znaki informacyjne.

Pytamy słuchaczy o wybrane znaki drogowe, które łączą się z niektórymi znakami poziomymi:

• A-7 ustąp pierwszeństwa,

• B-20 stop,

• D-6 przejście dla pieszych,

• D-6a przejazd dla rowerzystów,

• B-25 zakaz wyprzedzania.

PODANIE NOWEGO TEMATU I ZAPISANIE GO NA TABLICY

ZNAKI POZIOME I INNE(ZNAKI UZUPEŁNIAJĄCE I ZNAKI

KIERUNKU I MIEJSCOWOŚCI)

Zajęcia przeprowadzone przy użyciu programu CD „Znaki i sygnały drogowe”

ZNAKI DROGOWE POZIOME - INFORMACJE OGÓLNE

Znaki drogowe poziome to namalowane lub umieszczone na nawierzchni drogi, zwłaszcza na jezdni linie ciągłe lub przerywane pojedyncze lub podwójne, strzałki, napisy, symbole i inne linie związane z oznaczeniem określonych miejsc na drodze. Do znaków poziomych zaliczamy również punktowe elementy odblaskowe.

Znaki poziome malowane na jezdni mają kolor biały lub żółty. Barwa żółta zastrzeżona jest do oznaczania czasowego, związanego z prowadzonymi na drodze robotami. Kierujący zobowiązany jest do stosowania się w pierwszej kolejności do oznaczeń barwy żółtej.

Punktowe elementy odblaskowe mogą mieć kolor czerwony, biały lub w przypadku oznaczeń tymczasowych - żółty.

Znaki poziome porządkują ruch i ułatwiają prowadzenie pojazdów. Są one tak samo ważne jak znaki pionowe i czasami zastępują te znaki, a czasem je uzupełniają. Nigdy wskazania znaków poziomych nie mogą być sprzeczne ze wskazaniami znaków pionowych.

Znaki poziome wyznaczają pasy ruchu ale też wyrażają nakazy, zakazy i ostrzeżenia a także określają sposób postępowania kierującego pojazdem

Liniami o szczególnym znaczeniu są linie wyznaczające oś jezdni. Dzieli ona jezdnię na dwie części, z których każda przeznaczona jest do ruchu w przeciwnym kierunku. Oś jezdni można przekraczać tylko w określonych sytuacjach i miejscach i to z zachowaniem szczególnych warunków ostrożności.

ZNAKI WYZNACZAJĄCE PASY RUCHU

P-1 linia pojedyncza przerywana.

Kreski tej linii są krótsze lub równe przerwom. Na drogach o dopuszczalnej prędkości powyżej 60km/h stosowana jest wersja o powiększonej długości kresek. Są one jednak zawsze krótsze od przerw. Linia pojedyncza przerywana wyznacza pasy ruchu w tym samym lub przeciwnym kierunku. Można ją przejeżdżać w celu zmiany pasa ruchu, omijania i wyprzedzania pojazdu. Nie można jednak jechać „okrakiem”. Zajmuje się bowiem wtedy 2 pasy ruchu co jest niedozwolone i utrudnia jazdę innym uczestnikom ruchu. Pamiętajmy również (będzie o tym mowa na zajęciach o wyprzedzaniu), że jeżeli pasy ruchu nie są wyznaczone liniami to nie wolno wyprzedzać z prawej strony).

Linia P-1 może też mieć podwójną szerokość. Długość kresek i przerw jest wtedy równa. Taka linia również wyznacza pasy ruchu ale podaje nam też dodatkowe informacje. Oznacza bowiem, że ten pas ruchu jest:

• pasem ruchu powolnego (oznaczony jest dodatkowo znakami D-13; d-14)

• pasem wyłączania - przeznaczonym dla pojazdów wyjeżdżających z tej drogi na inną drogę

• pasem zanikającym - służącym pojazdom do włączenia się do ruchu (oznaczone są one dodatkowo znakami D13a i D-14)

P - 6 linia ostrzegawcza -

kreski są dłuższe od przerw. Poprzedza ona i przechodzi w linię ciągłą. Rozdziela pasy ruchu i uprzedza o zbliżaniu się do miejsca niebezpiecznego np. skrzyżowania, przejazdu kolejowego, przejścia dla pieszych. Trzeba więc zająć właściwy pas ruchu, bo za chwilę linia przejdzie w ciągłą i nie będzie możliwe przejeżdżanie z pasa na pas. Jeżeli pokazuje się taka linia to należy zrezygnować z wyprzedzania. Linia przerywana przechodzi w linię ostrzegawczą a później w linię ciągłą.

P - 2 linia pojedyncza ciągła -

rozdziela pasy ruchu w tym samym kierunku i oznacza jednocześnie zakaz przejeżdżania przez nią i najeżdżania na nią. Jest to więc także zakaz zmiany pasa ruchu. Linia ta zapewnia bezpieczeństwo ruchu i spotykamy ją przy skrzyżowaniach na jezdniach wielopasowych. Stosowana jest w celu uporządkowania ruchu w pewnej odległości od skrzyżowania. Należy więc odpowiednio wcześniej zająć swój pas ruchu. Pomogą w tym znaki umieszczone na jezdni lub nad jezdnią np. F-10; F-11.

P - 4 linia podwójna ciągła -

rozdziela pasy ruchu w przeciwnych kierunkach. Stosowana jest w miejscach, gdzie widoczność ogranicza np. zakręt, wzniesienie i gdzie wjechanie na pas w przeciwnym kierunku grozi zderzeniem czołowym. W żadnym wypadku nie wolno przejeżdżać tej linii. Nie wolno wyprzedzać w takich miejscach jeżeli wiąże się to z przejeżdżaniem przez tę linię. Nie należy też jechać zbyt blisko tej linii.

P - 3 - linia jednostronnie przekraczalna

oznacza zakaz przejeżdżania przez tę linię od strony linii ciągłej i zakaz najeżdżania na tę linię, z wyjątkiem powrotu po wyprzedzaniu na swój pas ruchu. Znaczy to, że taką linię można przejeżdżać od strony linii przerywanej. Czyli:

Linia ciągła - nie przejeżdżamy, linia przerywana - można przejeżdżać, ale należy możliwie szybko wrócić na swój pas. Linie taką możemy spotkać np. na drogach na wzniesieniu. Tzn. „w górę” linia ciągłą, „z góry” - linia przerywana (mają lepszą widoczność). Również na niektórych zakrętach. Linia jednostronnie przekraczalna przechodzi jednak na samym zakręcie lub wzniesieniu w linię podwójną ciągłą.

P - 5 linia podwójna przerywana

wyznacza pas ruchu o zmiennym kierunku. Jest on otwierany i zamykany sygnałami świetlnymi. W Polsce nie jest takie rozwiązanie spotykane ale może być stosowane np. w tunelu, w miejscach gdzie natężenie ruchu jest różne w różnych porach dnia lub godzinach.

Jeżeli linie wyznaczające pasy ruchu są niewidoczne lub zasypane śniegiem, kierujący korzystając ze swojej wiedzy i doświadczenia musi wyobrazić sobie istnienie i przebieg pasów ruchu i zachowywać się tak, jakby one były widoczne. Szczególnie ważne jest to na zakrętach. Nie wolno „ścinać” zakrętów.

ZNAKI WYZNACZAJĄCE POBOCZE

Linie te wyznaczają krawędzie jezdni i oddzielają jezdnię od pobocza.

Pobocze nie jest przeznaczone do jazdy

P - 7a - linia krawędziowa przerywana

Jest to linia o podwójnej grubości. Wyznacza krawędź jezdni i oddziela ją od pobocza. Można wjechać i zatrzymać pojazd na poboczu ale nie wolno zatrzymywać się na jezdni wzdłuż linii krawędziowej przerywanej.

P -7b - linia krawędziowa ciągła

Jest to linia o podwójnej grubości. Wyznacza krawędź jezdni. Nie pozwala na zatrzymywanie samochodu wzdłuż tej linii na jezdni . Nie wolno też przejeżdżać tej linii a więc zatrzymywać pojazdu na poboczu. Pobocze wyznaczone w ten sposób na autostradach i drogach ekspresowych stanowi pas awaryjny zapewniający szybki dojazd pojazdów ratowniczych i jest miejscem dla pojazdów uszkodzonych.

ZNAKI NAKAZUJĄCE KIERUNEK JAZDY

Na drodze spotykamy strzałki kierunkowe i naprowadzające. Ułatwiają one lepszą orientację w dozwolonych kierunkach jazdy i wybór odpowiedniego pasa ruchu do wykonania określonego manewru.

P - 8a; P - 8b; P - 8d; P - 8e; P - 8f; P - 8h; P - 8 c - to strzałki kierunkowe.

Informują one o dozwolonym z danego pasa ruchu kierunku jazdy. Można jechać tylko w kierunku wskazanym przez strzałki. Niektóre z tych strzałek wskazują dwa lub trzy dozwolone kierunki jazdy.

P - 8b - strzałka kierunkowa

zezwala na skręcanie w lewo umieszczona na lewym skrajnym pasie ruchu zezwala również na zawracanie jeżeli nie jest to zabronione znakiem B-23 lub ruch nie jest kierowany świetlnymi sygnalizatorami kierunkowymi S3

Jeżeli świetlny sygnalizator kierunkowy zezwala tylko na skręt w lewo to nie wolno zawracać nawet z lewego skrajnego pasa.

P -8c - strzałka kierunkowa do zawracania.

Oznacza, że z tego pasa dozwolone jest tylko zawracanie a nie wolno skręcać w lewo.

Strzałki kierunkowe na jezdni często są powtórzeniem znaków pionowych wskazujących kierunek jazdy (np. F-10). Pionowe znaki ze strzałkami kierunkowymi ułatwiają orientację, gdy na jezdni stoją samochody lub gdy jezdnia jest pokryta śniegiem. Są też widoczne z dużej odległości.

P - 9 - strzałka naprowadzająca

oznacza nakaz wjazdu na sąsiedni pas ruchu. Pokazuje jednocześnie, na który pas należy wjechać. Nakaz ten nie dotyczy kierujących, dla których przeznaczony jest dalszy odcinek tego pasa (oznaczonego strzałką).

Strzałek jest najczęściej kilka. Zwykle strzałki te są umieszczane na końcu pasa ruchu, który się kończy, np. pas włączania lub pas ruchu powolnego. Może być jednak umieszczona na pasie przeznaczonym dla autobusów i wtedy nie dotyczy autobusów. Znak ten może wskazywać kierunek w prawo lub w lewo.

P- 10 przejście dla pieszych

wyznacza przejście dla pieszych.

Zbliżając się do tego miejsca kierujący musi zachować szczególną ostrożność i ustąpić pierwszeństwa pieszemu znajdującemu się na przejściu. Zabronione jest także omijanie pojazdu, który zatrzymał się aby ustąpić pierwszeństwa pieszemu, wyprzedzanie na przejściach i bezpośrednio przed nimi, jazda wzdłuż przejścia (zawracanie na przejściu) Występuje łącznie ze znakiem D-6. Przejścia szczególnie niebezpieczne malowane są nie na biało ale na czerwono.

P - 11 - przejazd dla rowerzystów

oznacza miejsce przejazdu dla rowerzystów. Obowiązują tu zasady dotyczące przejść dla pieszych (znak D-6a)

Jeżeli przejście dla pieszych i przejazd dla rowerzystów występują obok siebie to oznaczone są znakiem D-8b.

ZNAKI WYZNACZAJĄCE MIEJSCE ZATRZYMANIA POJAZDU PRZED SKRZYŻOWANIEM

P -12 - linia bezwzględnego zatrzymania „STOP”

wskazuje miejsce zatrzymania pojazdu w związku ze znakiem pionowym B-20 „STOP” i B-32 „STÓJ...”.

Kierujący musi się więc zatrzymać przed linią bezwzględnego zatrzymania. Jest to obowiązkowe niezależnie od sytuacji na drodze poprzecznej.

P 16 - napis „STOP”

Często występuje przed linią P-12 i stanowi potwierdzenie znaku pionowego B-20 „STOP”

P - 14 - linia warunkowego zatrzymania

złożona z prostokątów - wyznacza miejsce zatrzymania pojazdu przed przejściem dla pieszych lub sygnalizatorem świetlnym.

Najczęściej spotykane przed przejściem dla pieszych, na którym ruch jest kierowany sygnalizacją świetlną. Nie trzeba zatrzymywać się zawsze. Np. jeżeli kierujący ma światło zielone to może jechać bez zatrzymania. Również wtedy, gdy nie ma pieszych na przejściu a sygnalizacja świetlna nie jest włączona.

P - 15 - linia warunkowego zatrzymania złożona z trójkątów

Jej obecność wiąże się zawsze z obowiązkiem ustąpienia pierwszeństwa. Wskazuje miejsce zatrzymania pojazdu w związku ze znakiem A-7. Zatrzymanie jest warunkowe tzn. uzależnione od aktualnej sytuacji na drodze. Jeżeli nie ma pojazdów na drodze z pierwszeństwem lub są daleko - zatrzymanie nie jest konieczne.

W przypadku występowania linii wyznaczających zatrzymanie, powinno ono nastąpić w takim miejscu, aby cały pojazd znajdował się przed linią wyznaczającą miejsce zatrzymania.

P -15 - trójkąt podporządkowania

potwierdza oznakowanie wjazdu na skrzyżowanie znakiem A-7. Jest jego powtórzeniem. Nie wymaga bezwzględnego zatrzymania. P-15 umieszczany jest bliżej skrzyżowania niż A-7. Przypomina o znaku A-7, czyli o zbliżaniu się do skrzyżowania z drogą z pierwszeństwem przejazdu.

ZNAKI POZIOME UZUPEŁNIAJĄCE

P -21

nie wolno wjeżdżać, zatrzymywać pojazdów na powierzchni drogi oznaczonej w ten sposób. Należy zachować się tak samo jakby to była wysepka. Czasami stosuje się specjalne nawierzchnie lub elementy naklejane na drogę w celu zwrócenia uwagi kierującego.

P - 22 - „BUS”

pas ruchu przeznaczony dla ruchu pojazdów wykonujących odpłatny przewóz na regularnych liniach (autobus, trolejbus). Nie należy wjeżdżać na te pasy.

P - 17 linia przystankowa

wyznacza na jezdni miejsce przystanku pojazdów komunikacji publicznej. Wojno przejechać przez to miejsce jednak nie można zatrzymywać się. Tak oznaczona powierzchnia drogi może być przeznaczona na dojście pasażerów do tramwaju, który zatrzymał się na jezdni ale nie przy krawężniku. Należy zachować szczególną ostrożność i umożliwić pasażerom dojście do tramwaju.

P - 25 - próg zwalniający

nie zawsze to oznaczenie jest stosowane

P - 20

wyznacza stanowisko postojowe zastrzeżone dla określonego pojazdu lub osób. Np. dla pojazdu o numerze rej X. ;... lub „dla klientów firmy X”. Można zatrzymać na takiej kopercie, zabroniony jest jednak postój innego pojazdu niż wskazany na tabliczce pod znakiem.

P - 24 miejsce dla pojazdu osoby niepełnosprawnej

( o obniżonej sprawności ruchowej) oraz dla kierujących przewożących takie osoby. Do korzystania z takiego miejsca uprawnia tzw. karta parkingowa wydawana dla konkretnej osoby na podstawie orzeczenia komisji lekarskiej. Potrzebna jest również specjalna legitymacja. Znak ten występuje często ze znakiem P-20.

P - 19 - linia wyznaczająca pas postojowy

Jest to linia przerywana o podwójnej grubości. Wyznacza ona pas postojowy wzdłuż krawędzi jezdni lub oddziela od niej zatokę postojową.

P -18 - stanowisko postojowe

wyznacza miejsce przeznaczone do postoju pojazdów. Kierujący powinien ustawić pojazd na stanowisku zgodnie z liniami. Niestety często jest inaczej.

P - 23 - rower

znak ten oznacza drogę lub jej część przeznaczoną dla ruchu rowerów jednośladowych. Znak ten umieszczany jest najczęściej na drogach dla rowerów. Jeżeli jest wyznaczona droga dla rowerów (C-13) to rowerzyści mają obowiązek korzystania z tej drogi i nie wolno im jechać po jezdni.

ELEMENTY ODBLASKOWE

Elementy odblaskowe wtapiane lub wkręcane w nawierzchnię drogi mogą być koloru czerwonego (wyznaczają wtedy prawą krawędź jezdni) oraz koloru białego (wyznaczają lewą krawędź jezdni i pasy ruchu). Kolor żółty jest jak już wiemy oznaczeniem tymczasowej organizacji ruchu. Elementy te bardzo ułatwiają jazdę po zmroku.

ZNAKI UZUPEŁNIAJĄCE

ZNAKI TE PORZĄDKUJĄ RUCH DROGOWY. Ich głównym zadaniem jest informowanie o kierunkach jazdy dozwolonych z poszczególnych pasów ruchu. Wyrażają tym jednocześnie nakaz jazdy w określonym kierunku. Zastępują znaki poziome gdy te są zasypane śniegiem lub stoją na nich pojazdy.

Znaki uzupełniające przekazują również informacje ułatwiające orientację w terenie, uprzedzają o niektórych zakazach lub niebezpieczeństwach.

ZNAKI UŁATWIAJĄCE ORIENTACJĘ W TERENIE:

F1, F2

dotyczą przejść granicznych;

F3

granica obszaru administracyjnego;

F4

nazwa rzeki.

ZNAKI UPRZEDZAJĄCE O NIEKTÓRYCH ZAKAZACH LUB NIEBEZPIECZEŃSTWACH:

F5

uprzedzenie o zakazie;

F6

znak uprzedzający umieszczany przed skrzyżowaniem;

F7

sposób jazdy w związku z zakazem skręcania;

F8

objazd w związku z zamknięciem drogi;

F9

znak prowadzący na drodze objazdowej.

ZNAKI WSKAZUJĄCE KIERUNKI JAZDY Z POSZCZEGÓLNYCH PASÓW RUCHU

F-10; F-11, F-15

wskazują kierunek jazdy z poszczególnych pasów ruchu zgodnie ze strzałkami.

UWAGA!!!

Jeżeli ze skrajnego lewego pasa ruchu dozwolone jest skręcanie w lewo to dozwolone jest również zawracanie, chyba że jest to zabronione znakiem B-23 (zakaz zawracania) albo ruch jest kierowany sygnalizatorem kierunkowym.

F-17

informuje nas jednocześnie o końcu pasa ruchu np. w związku z robotami drogowymi

F-16

podobne znaczenie ( na drogach dwukierunkowych)

F-18

pas przeznaczony dla określonych pojazdów jadących w przeciwnym kierunku ( zwykle dla karetek pogotowia lub innych pojazdów uprzywilejowanych)

F-20

pas ruchu dla określonych pojazdów (np. na przejściu granicznym)

F-5; F-7 (slajd 199) znaki uprzedzają nas o sytuacji na dalszym odcinku drogi

F-8 -(slajd 331) uprzedza o zamkniętym odcinku drogi i wyznaczonym objeździe

ZNAKI KIERUNKU I MIEJSCOWOŚCI - INFORMACJE OGÓLNE

Znaki te wskazują kierunek, pomagają wybrać drogę, niektóre podają odległości i wskazują drogę z pierwszeństwem. Ich barwa wiąże się z rodzajem drogi.

Drogowskazy mogą wskazywać kierunek do dzielnic miast albo obiektów zabytkowych i turystycznych.

OZNACZENIE DRÓG (slajd 321)

Kolor czerwony:

A - autostrada

S - droga ekspresowa

• droga krajowa

kolor żółty - drogi wojewódzkie

kolor zielony - szlak drogowy międzynarodowy (E)

inne drogi nie są oznaczone tabliczkami mimo, że mają swoje numery

Wybierając się w dalszą drogę należy wybierać drogi o wyższym standardzie, bowiem zapewniają one lepszy komfort podróżowania mimo, że ruch na nich jest większy.

TABLICE PRZEDDROGOWSKAZOWE

Tablice przeddrogowskazowe przedstawiają schematyczne kierunki, w których rozchodzą się drogi na najbliższym skrzyżowaniu, miejscowości i numery dróg krajowych za tym skrzyżowaniem. Jeżeli na tablicy przebieg dróg oznaczony jest liniami różnej szerokości, linia szersza oznacza drogę z pierwszeństwem.

Kolor niebieski na tych znakach wiążę się z autostradami

DROGOWSKAZY

Drogowskazy podają numer drogi i nazwę miejscowości

OZNAKOWANIE WYJAZDU

Oznakowanie wyjazdu podany jest numer lub nazwa wyjazdu (węzła drogowego) i odległość do tego wyjazdu, również słupki F-14

TABLICE KIERUNKOWE

Tablice kierunkowe wskazują kierunek i odległość do głównych miejscowości przy danej drodze

TABLICE SZLAKU DROGOWEGO

Tablice szlaku drogowego podają numer drogi, miejscowości i odległości do tych miejscowości

PODSUMOWANIE I KONTROLA OPANOWANIA MATERIAŁU:

Prezentacja pytań testowych na ekranie, słuchacze odpowiadają, prowadzący zaznacza podane odpowiedzi i sprawdza ich poprawność. (opcja nauka)

Znaki ogólnego zastosowania

• znaki poziome : 28, 29, 63, 75, 81, 82, 83, 85

• znaki kierunku i miejscowości: 74

• znaki uzupełniające: 72, 79, 80

PODANIE I OMÓWIENIE PRACY DOMOWEJ:

Opanowanie wiadomości dotyczących podanego materiału w stopniu umożliwiającym dalszą sprawną naukę przepisów ruchu drogowego.

Jeżeli na zajęciach nie dokonano analizy pytań testowych, podajemy numery pytań do samodzielnej realizacji w domu.

21

---