POLITYKA SPOŁECZNO - GOSPODARCZA (EGZAMIN)
Definicja PSG w ujęciu tradycyjnym i w aspekcie wieloszczeblowego kierowania.
Istotą polityki społeczno - gospodarczej w ujęciu tradycyjnym jest:
Określenie celów i wyznaczenie zadań;
Zapewnienie środków do realizacji zadań;
Ustalenie metod działania i dróg wiodących do osiągnięcia wyznaczonych celów
To ujęcie nie jest sprzeczne z nowym poglądem, że treść polityki społeczno - gospodarczej dotyczy pojęcia wieloszczeblowego kierowania. Oto jego istota: [planowanie, określenie strategii;] - [wykonanie planu - realizacja strategii (zarządzanie);] - [organizowanie].
Pojęcie globalizacji i jej znaczenie dla kształtowania PSG na szczeblu kraju.
Globalizacja nie jest pojęciem jednoznacznie zdefiniowanym. Globalizacja obejmuje:
finanse
sieci komunikacyjne
infrastruktury organizacyjne przedsiębiorstw
ogólny zarys przepisów
transport
przepływ dóbr i usług
wzorce konsumpcji
systemy wartości
rolę państwa
wzrost liczby ludności
geopolitykę
Odnosi się do wielości powiązań i sprzężeń między państwami i społeczeństwami, tworzących obecny system świata; decyzje i działania w jednej części świata mają znaczenie i konsekwencje dla pojedynczych ludzi i społeczeństw w odległych częściach globu.
Proces globalizacji jest konstrukcją instytucjonalno-ustrojową świata, która w sposób istotny różni się i nie może być utożsamiana z tym, co rozumiemy pod pojęciem uniwersalny i powszechny.
T L. Fridman - istotą globalizacji jest odpowiedź na dramatyczne pytanie: jak manifestuje się odwieczne pragnienie poprawy dobrobytu materialnego oraz pragnienie zachowania indywidualnych i społecznych tożsamości. Głównymi aktorami, globalizacji ze wszystkimi jej konsekwencjami są trudno identyfikowalne firmy, które w coraz to większym stopniu stają się częścią globalnej sieci finansowej i przemysłowej korporacji. Firmy takie działają zgodnie z własną logiką w oderwaniu od interesów państw narodowych, w których są zlokalizowane i w których funkcjonują. Ich kapitał należy do akcjonariuszy rozproszonych po całym świecie; trudno też jest zidentyfikować specyfikę terytorialną, prawna, ekonomiczną i technologiczną tych firm. Z powodu silnych wzajemnych powiązań między firmami, infrastrukturami, przepisami oraz fazami projektowania produkcji, dystrybucji, konsumpcji dóbr i usług.
Tak rozumiany proces globalizacji podporządkowany jest powiększaniu zysku i korzysta z mechanizmów wolnej konkurencji, w której obniżka kosztów następuje przez eliminowanie kapitału ludzkiego, liberalizacji, prywatyzacji i deregulacji. Deregulacji podlega przede wszystkim państwo narodowe pytanie jest:, jakie to ma znaczenie dla polityki społeczno gospodarczej.
Z procesem globalizacji wiąże się także zerwanie czy kontraktu społecznego, co obejmuje:
utratę prawa pracy
zaniechanie walki z ubóstwem
brak zapewnienia ochrony jednostki i społeczeństwa przed zagrożeniami
zaniechanie promocji równych szans
zniesienie niedzieli
ZASADNOŚĆ ISTNIENIA PAŃSTW NARODOWYCH W PROCESIE GLOBALIZACJI ULEGA DEREGULACJI. Deregulacja prowadzi do tego, że państwa narodowe powinny odgrywać niewielką rolę w działalności gospodarczej, a powinny je zastąpić siły rynkowe.
Skutki procesu globalizacji w wymiarze społecznym, ekonomicznym i przyrodniczym.
Z procesem globalizacji wiąże się także zerwanie kontraktu społecznego, co obejmuje:
utratę prawa pracy
zaniechanie walki z ubóstwem
brak zapewnienia ochrony jednostki i społeczeństwa przed zagrożeniami
zaniechanie promocji równych szans
zniesienie niedzieli
degradacja środowiska przyrodniczego( brudny przemysł „przenosi” się tam gdzie panują najbardziej liberalne przepisy dotyczące jego ochrony).
Czy ekonomia jest nauką o prawach, czy o narzędziach?
Ekonomia jest nauką o zbiorze narzędzi i nauką jako ich stosowaniu. Dodać należy, że ekonomia zawłaszcza inne dziedziny wiedzy (psychologia, socjologia) i wykorzystuje narzędzia tamtych dziedzin dla urzeczywistnienia własnych celów.
Co to są polityki cząstkowe i jakie musza spełniać kryteria?
W literaturze i potocznie często wymienia się wiele nazw odnoszących się do tzw. polityk cząstkowych(sektorowych) np. polityka społeczna, mieszkaniowa, płac, ekologiczna, inwestycyjna, nędzy społecznej (wg komunistów dobrobytu) itp. Holenderski uczony J. Timbergen wskazuje, że PSG ma charakter kompleksowy i nie powinno być żadnej dyskryminacji między pol. cząstkowymi (sektorowymi). Wyodrębnianie dzieje się pod wpływem wąskich przekrojów w gospodarce, określonych dysproporcji,; dziedziny, które nie nadążają za innymi funkcjonują jako wyodrębnione polityki. Polityki sektorowe wyróżnia się z uwagi na przedmiot, którego dana polityka dotyczy i ten przedmiot określa jej specyfikę. Istotne są punkty styczne między określoną polityką sektorową a polityką dotyczącą całej gospodarki. Jeżeli to nie jest zachowane polityki cząstkowe mogą służyć określonym manipulacjom. Polityki cząstkowe zawsze muszą być traktowane jako składowe integralne związki z polityką gospodarczą państwa.
Uzasadnij związek między polityką społeczną i gospodarczą na przykładzie syntetycznego miernika dobrobytu.
Ekonomia jest dla człowieka, a nie człowiek dla ekonomii. O związku między polityką społeczną i gospodarczą świadczy syntetyczny miernik dobrobytu:
PKB
L
Kształtowanie tych relacji jest szczególnie widoczne, jeśli na ekonomię patrzy się jako na zbiór narzędzi i naukę jako ich stosowaniu. Dodać zaś należy, że ekonomia zawłaszcza inne dziedziny wiedzy (psychologia, socjologia) i wykorzystuje narzędzia tamtych dziedzin dla urzeczywistnienia własnych celów. Ale - Rozwój polega na polepszeniu losu całego człowieka i wszystkich ludzi - oznacza to, że nieodłącznym parametrem rozwoju jest poprawa jakości życia. Rozwój posiada wymiar ekonomiczny ( nie wolno go pomijać) i powinien udostępniać możliwie największej liczbie mieszkańców świata korzystanie z dóbr niezbędnych do bycia. Jakość życia ma kluczowe znaczenie z dwóch powodów:
nie ma dobrze rozumianej jakości życia z pominięciem obiektywnych wartości
pełni funkcję kryterialną przeciwstawną stopie zysku.
Podaj definicje rozwoju zrównoważonego i trwałego.
Przez rozwój zrównoważony i trwały rozumiemy trwałą poprawę jakości życia współczesnych i przyszłych pokoleń poprzez kształtowanie właściwych proporcji między trzema kapitałami: ekonomicznym, ludzkim i przyrodniczym E:L:P. Wskazana w definicji jakość życia pełni funkcje kryterialne i integrujące; oznacza to, że kapitał ekonomiczny nie powinien być powiększony kosztem pozostałych kapitałów. W praktyce istnieje kilkadziesiąt definicji zrównoważonego rozwoju (ekorozwoju), ale istotę sprawy oddaje jedynie podana definicja.
Wymień cechy rozwoju zrównoważonego i trwałego wg dokumentów światowych.
Koncepcja rozwoju zrównoważonego i trwałego posiada swoje umocowanie w dokumentach Kościoła:
encyklika Pawła VI „Populorum progressio”
encyklika Jana Pawła II „Solicitudio rei socialis”
w dokumentach ONZ.
Konferencja w Rio de Janeiro (1992) „Środowisko i rozwój” podpisana przez 130 państw (sygnatariuszy): Nie wolno kształtować proporcji między kapitałami kosztem przyszłych pokoleń nie tylko poprzez zaciąganie długów w otoczeniu przyrodniczym, ale także w zaciąganiu kredytów, które pozostawia się w spadku spłacać przyszłym pokoleniom. Dla osiągnięcia zrównoważonego rozwoju i wyższej jakości życia dla wszystkich, państwa musza zredukować i zlikwidować wzorce produkcji i konsumpcji.
Z encyklik wynika, że rozwój powinien być ludzki i powinny być w nim uwzględniane parametry człowieka: cielesne i duchowe, a także transcendentna rzeczywistość istoty ludzkiej. Rozwój polega na polepszeniu losu całego człowieka i wszystkich ludzi - oznacza to, że nieodłącznym parametrem rozwoju jest poprawa jakości życia. Encyklika wskazuje, że rozwój posiada wymiar ekonomiczny ( nie wolno go pomijać) i powinien udostępniać możliwie największej liczbie mieszkańców świata korzystanie z dóbr niezbędnych do bycia. Encyklika podkreśla potrzebę zachowania ładu ekologicznego, gdy stwierdza, że uprawianie ogrodu świata ma być wypełnione w ramach posłuszeństwa prawu bożemu. Z dobrze rozumianej polityki społeczno gospodarczej nadrzędnym celem określonym bezpośrednio lub pośrednio winna być i musi być dobrze zdefiniowana jakość życia. Jakość życia ma kluczowe znaczenie z dwóch powodów:
nie ma dobrze rozumianej jakości życia z pominięciem obiektywnych wartości
pełni funkcję kryterialną przeciwstawną stopie zysku
Jakie funkcje w rozwoju zrównoważonym i trwałym pełni jakość życia?
Jakość życia pełni funkcje kryterialne i integrujące: oznacza to, że kapitał ekonomiczny nie powinien być powiększony kosztem pozostałych kapitałów.
Czym jest PSG jako nauka?
Polityka społeczno gospodarcza jest w określonym wymiarze nauką ekonomiczną i jako taka musi przestrzegać zasad, które leżą u podstaw ekonomicznego działania. Jako dyscyplina naukowa jest nauką o kierowaniu, o stosowanych narzędziach, o ich konsekwencjach, jak organizować procesy rozwoju, jak przygotować i podejmować decyzję, jak decyzję realizować, jak kształtować zapotrzebowanie na produkty, usługi surowce, energię, jak dzielić się zyskiem w warunkach gospodarki rynkowej.
Czym jest PSG jako działalność praktyczna?
Jako działalność praktyczna - polega na kierowaniu przez kierownictwo poszczególnych szczebli, a przede wszystkim przez władzę centralną przy wykorzystaniu określonych narzędzi: procesem wzrostu (globalizacja) ekonomicznego, gospodarczego, lub rozwoju (rozwój zrównoważony i trwały). {Wyznaczanie obszaru między sterowaniem a dokonywaniem wyboru}.
Dla jakości życia istotne znaczenie ma kreowanie warunków rozwoju przez niższe szczeble (gminy) tymczasem gminy w procesie globalizacji usiłują być konkurencyjne i usiłują się zamienić w jednostki komercyjne.
Wymień i omów zasady PSG.
Polityka społeczno gospodarcza jest w określonym wymiarze nauką ekonomiczną i jako taka musi przestrzegać zasad które leżą u podstaw ekonomicznego działania.:
zasada równowagi (ładu ekonomicznego) która w klasycznej ekonomii wymaga zachowania równości między podażą a popytem przy danych dochodach ( kredyt i jego dostępność mogą te proporcje modyfikować). Zasada równowagi dotyczy również a przede wszystkim kształtowania proporcji między: po pierwsze - wielkościami ekonomicznymi i po drugie: między trzema kapitałami: ekonomicznym; ludzkim; przyrodniczym (E : L : P).
Proporcje w ramach kształtowania kapitału (przykładowe:
tempo wzrostu produkcji winno przewyższać tempo przyrostu ludności
tempo tworzenia nowych miejsc pracy powinno wyprzedzać tempo wzrostu ludności w wieku produkcyjnym
tempo wzrostu wydajności powinno wyprzedzać tempo wzrostu płac, aby nie było inflacji
tempo wzrostu płacy powinno wyprzedzać tempo wzrostu cen, aby nie malała płaca realna
tempo wzrostu stopy procentowej na rynku pieniężnym powinno wyprzedzać tempo wzrostu cen, aby nie malała chęć do oszczędzania
ponieważ niektóre zasoby są nieodwracalnie lub trudno odnawialne tempo rewaloryzacji zasobów przyrodniczych powinno wyprzedzać tempo eksploatacji.
zasada efektywności niektórzy zasadę efektywności nazywają zasadą racjonalnego działania, ale pytaniem jest: czy wolno dokonywać takiej zamienności. Kategoria efektywności jest, czym innym niż racjonalność. Zasada efektywności może mieć dwa warianty:
wydajnościowy nakazuje przy danych nakładach maksymalizować efekt
oszczędnościowy nakazuje minimalizować nakład przy nadanym poziomie efektów co jest równoznaczne z maksymalizacją zaoszczędzonych zasobów.
zasada podziału wzajemnych korzyści, która obowiązuje w procesie współdziałania. Uczestnicy takiego procesu winni zbilansować straty i korzyści i powinni podzielić się korzyściami i stratami albo wynikiem netto.
Wymień i omów reguły powszechnego postępowania.
Wyróżniamy dwa podziały powszechnego postępowania:
1.J. Timbergen: 2. Paweł Sulmicki:
Normy naturalne
Normy psychologiczne normy podstawowe
Normy technologiczne
Normy instytucjonalne· normy instytucjonalne
Poprzednio normy podstawowe były względnie trwałe, a instytucjonalne zmienne. Obecnie zaś, można stwierdzić, że wszystko ulega zmianie.
Co to jest rachunek ekonomiczny?
Rachunek ekonomiczny to zespół metod umożliwiający porównywanie nakładów i wyników różnych wariantów działalności gospodarczej( z punktu kryterium zysku, stopy zysku) w celu wybrania tego wariantu, który najlepiej realizuje podstawowe cele.
Co to jest rachunek ekonomiczny w ochronie środowiska?
Przez rachunek ekonomiczny w ochronie środowiska rozumie się:
Z jednej strony stosowanie rachunku ekonomicznego do oceny gospodarowania zasobami przyrody,
Z drugiej - ekologizację rachunku ekonomicznego, w którym należy uwzględnić: wycenę ekonomiczną składników środowiska w tym rachunek strat ekologicznych, rachunek kosztów ochrony środowiska, rachunek efektywności przedsięwzięć ochronnych.
Co to jest rachunek sozoekonomiczny?
Rachunek sozoekonomiczny to zbiór określonych procedur postępowania, wykorzystujących właściwe metody oraz uwzględniających stosowne kryteria w celu ukazania wielowariantowej opłacalności podejmowanych rozwiązań. RS jest rachunkiem poszerzonym o inne wymiary, w szczególności o wymiar przyrodniczy a także społeczny, jeśli stosować go dla wdrażania zrównoważonego rozwoju.
Czym się różni rachunek sozoekonomiczny od rachunku ekonomicznego w ochronie środowiska?
Rachunek sozoekonomiczny różni się od rachunku ekonomicznego:
Liczbą i rodzajem ograniczeń wyznaczających obszar dopuszczalnych rozwiązań
Rodzajem efektów, dla osiągnięcia, których jest stosowany. Rachunek ekonomiczny służy powiększaniu wyłącznie kapitału ekonomicznego, a rachunek sozoekonomiczny powinien artykułować opłacalność gospodarowania trzema rodzajami kapitału: ekonomicznym, ludzkim i przyrodniczym.
Liczbą i rodzajem kryteriów wyboru wykorzystywanych dla osiągnięcia wymaganej efektywności. Rachunek ekonomiczny podporządkowany jest kryterium powiększania (maksymalizacji) stopy zysku. W rachunku sozoekonomicznym obok stopy zysku obowiązują kryteria jakościowe, które artykułują ład, czyli proporcje w korzystaniu z trzech rodzajów kapitału: ekonomicznego, ludzkiego i przyrodniczego, i poprawę dobrze zdefiniowanej jakości życia;
Rodzajami efektywności dla osiągnięcia, których jest on stosowany.
Co określa zakres rachunku ekonomicznego i sozoekonmicznego?
Rozpoznanie aksjologiczne określa zakres stosowania rachunku ekonomicznego i sozoekonomicznego.(Aksjologia jest działem filozofii. Aksjologia to nauka o wartościach, teoria wartości bądź też konkretny system wartości. Aksjologia zajmuje się badaniem natury wartości, ustaleniem norm, kryteriów i zasad wartościowania.)Najważniejszym obecnie poziomem rozwoju i uprawniania ekonomii stosowanej jest poziom filozoficzny (aksjologiczny), wiążący się z celami (interesami) i wartościami człowieka i społeczeństwa.
Czym uwarunkowane jest stosowanie rachunku ekonomicznego w ochronie środowiska?
Stosowanie rachunku ekonomicznego w ochronie środowiska jest potrzebne przede wszystkim wolnemu rynkowi. Wolny rynek, - który wymaga wykazania i udowodnienia, że nakłady ponoszone na ochronę środowiska są opłacalne - ignoruje wszystko, co nie posiada określonej ceny. Nie zapewnia to jednak obiektywizmu i stąd deprecjonowanie i względność w wartościowaniu środowiska przyrodniczego, co przejawia się zatruwaniem darmowego powietrza i przerzucanie kosztów na otoczenie, a w wymiarze społecznym - praca w domu, której nie wynagradza się pieniędzmi, praca tzw. Społeczna.
W jaki sposób usiłuje się wycenić wartość pieniężną dóbr środowiskowych?
Wartość dóbr środowiskowych usiłuje się zamknąć w przedziałach, w których granice wyznaczają następujące oferty:
Gotowość do zapłacenia ( maksymalna kwota, którą jednostka wolałaby zapłacić kupując dobro zamiast zrezygnować z niego)
Gotowość do przyjęcia rekompensaty (kwota, którą trzeba by zapłacić jednostce za odstąpienie od dobra, tak, aby jednostka zachowała taki sam poziom dobrobytu, jak w sytuacji, gdyby zatrzymała dobro i nie otrzymała pieniędzy.
Ale nie dopuszczalne jest jednakowe traktowanie rzeczywistych zakupów i samych ofert kupna
Proszę ocenić ofertową metodykę wyceny pieniężnej dóbr środowiskowych.
Ofertowa metodyka wyceny pieniężnej dóbr środowiskowych jest niedopuszczalna ze względu na jednakowe traktowanie rzeczywistych zakupów i samych ofert kupna. Proponowane podejście opiera się na trzech „filarach”:
Preferencje - są one poddawane działaniom marketingowym
Świadomość ekologiczna
Względne rozumienie dobrobytu
Stosowanie tej metodyki prowadzi do wyrażania wartości ( w rozumieniu aksjologicznym)za pomocą pieniądza powodując ich relatywizację.
Co może być efektem ubocznym pieniężnej wyceny dóbr środowiskowych?
Pieniężna wycena wartości może prowadzić również do relatywizacji przekształcania wartości społecznych, a w konsekwencji do ich utraty. Pieniężna wycena egzystencjalnych wartości nie tyle ma na celu ich ochronę, ile podporządkowana jest wąsko rozumianej kategorii efektywności ekonomicznej, która na wolnym rynku obowiązuje bezwzględnie i pełni funkcje nadrzędne. Stosowanie rachunku ekonomicznego w ochronie środowiska wymaga pieniężnej wyceny wszystkich jego składowych, a elementom „niewycenialnym” w tym rachunku nierzadko przypisuje się wartości zerowe. Wyniki tego rachunku - w porównaniu z rachunkiem sozoekonomicznym - należy uznać za mniej zobiektywizowane i bardziej zrelatywizowane. Rachunek sozoekonomiczny - obok elementów możliwych do wyrażenia w wartości pieniężnej - uwzględnia elementy jakościowe, niemożliwe do wyrażenia w jednostkach pieniężnych; rachunek taki dopuszcza wielość kryteriów oceny, jest kompleksowy, a jego wynik legitymuje się wyższym stopniem zobiektywizowania w porównaniu z rachunkiem ekonomicznym w ochronie środowiska. Stopień obiektywizmu każdego rachunku jest wprost proporcjonalny do zwiększenia stopnia jego kompleksowości i uwzględnienia większej liczby kryteriów , a odwrotnie proporcjonalny do zwiększania stopnia sektorowości danego rachunku.
Co jest istotą kategorii efektywności?
Efektywność definiowana jest dwojako:
Jako skuteczność działania
Jako stosunek efektu do nakładu.
Oznacza to, że nie ma jednego rodzaju efektywności. Zaś, istotą każdej efektywności jest relacja efekty do nakładu, tj. warunek konieczny.
Jakie wyróżnia się dwa podstawowe rodzaje efektywności?
Wyróżniamy:
Efektywność społeczną
Efektywność ekonomiczną.
Co jest istotą efektywności społecznej?
E
=
Istotą efektywności społecznej jest priorytet. Priorytet może to być: określony przez ustawę system wartości, świadomość społeczna, ratowanie wolności ojczyzny, zdrowia, kultury materialnej, kształcenie świadomości społecznej itd. Tak skonstruowana efektywność społeczna nie może być odnoszona do żadnego kryterium. Wartość efektu jest absolutna i nie jest względna.
Efektywność społeczna:
PRIORYTET NADRZĘDNY
Es = NAKŁAD
Jakie zastosowanie znajduje efektywność społeczna?
Zastosowanie do oceny efektywności przedwsięzięć związanych z wdrażaniem zrównoważonego rozwoju, a w szczególności:
Oceny efektywnego wydatkowania funduszy celowych, które powołane zostały dla finansowania ekologicznych priorytetów
Oceny efektywności realizacji priorytetów przyjętych w programie zrównoważonego rozwoju,
Ratowania zdegradowanego środowiska przyrodniczego, które jest naszym „domem” i należy je ratować za wszelką cenę
Kształtowania właściwych proporcji między wykorzystaniem kapitału: ekonomicznego, ludzkiego i przyrodniczego. Powiększanie kapitału ekonomicznego (finansowego) nie może odbywać się kosztem pozostałych rodzajów kapitału. Stwierdzenie to formułujemy w oparciu o definicję zrównoważonego rozwoju.
Co to jest efektywność ekologiczna? Proszę wymienić warunki - konieczne i dostateczne - jej zaistnienia.
Efektywność ekologiczna jest składową efektywności społecznej.
Efektywność ekologiczna jest relacją:
Priorytet nadrzędny (Fe)
Eekol = Nakład (ekologiczny)(Ne)
Warunek konieczny i jednocześnie dostateczny: wartość efektu jest absolutna i nie jest względna. Ten rodzaj efektywności możemy utożsamiać ze skutecznością działania
Proszę wskazać podstawy prawne zaistnienia efektywności ekologicznej (napisać gdzie są źródła).
Art. 415, ust.5, pkt. 6, art.406, 407, 409, 410 ,„Prawa ochrony środowiska”
Proszę przedstawić procedury, które należy stosować przy ocenach w ramach efektywności społecznej i ekologicznej.
Przeprowadzenie oceny w ramach efektywności Es i Eekol ma charakter jakościowy. Jakościowo jest określony licznik tych ułamków i można sformułować następujące kroki postępowania, których należy przestrzegać dla zapewnienia efektywności społecznej i ekologicznej wydatkowanych środków (ponoszenia nakładów), a które są właściwe dla rachunku sozoekonomicznego:
Ocena poprawności stosowanych kryteriów w oparciu o rozpoznanie natury priorytetu i jemu właściwych aksjomatów
porównanie przyjętych priorytetów ( lub celów społecznych) z priorytetami standardowymi ustalonymi metodą dedukcji z koncepcji rozwoju zrównoważonego lub z dokumentów światowych
porównanie przyjętych priorytetów z obowiązującymi unormowaniami prawnymi dotyczącymi wydatkowania określonych funduszy, np.: ekologicznych funduszy celowych
porównanie zrealizowanych priorytetów z priorytetami przyjętymi do realizacji.
Powinna obowiązywać zasada hierarchizacji zarówno samych priorytetów, jak i kryteriów ich ustalania. Przy wydatkowaniu środków w ramach efektywności społecznej i ekologicznej obowiązują zasady:
realizacja priorytetu jest nadrzędna w stosunku do wydatkowanych środków,
jednak obowiązuje zasada niemarnowania - czyli oszczędzania - środków wydatkowanych na realizację poszczególnych priorytetów.
Proszę przedstawić procedury zintegrowania efektywności społecznej i ekologicznej (Es) i (Eekol) z efektywnością ekonomiczną.
Stosowanie kategorii efektywności społecznej (Es) i ekologicznej (Eekol) jest właściwe dla wyższych szczebli kierowania, dla podmiotów, które opracowują strategie i określają relacje miedzy wykorzystaniem poszczególnych rodzajów kapitału (E;L;P). oraz dla gmin, które funkcjonują jako składowa władzy publicznej. Stosowanie efektywności (Es I Eekol) wyklucza proces globalizacji, ponieważ wyróżnione rodzaje efektywności są z nimi sprzeczne. Jednostki gospodarujące na szczeblu podstawowym - w warunkach wolnorynkowych przestrzegają:
efektywności ekonomicznej - a powinny realizować,
zintegrowaną efektywność ekonomiczną, ekologiczną i społeczną (Eees) zadawaną kryteriami artykułowanymi w normach prawnych ( i w systemie wartości).
, gdzie:
Eees - zintegrowana efektywność ekonomiczna, ekologiczna i społeczna,
N - nakład ponoszony na uzyskanie efektu ekonomicznego,
Ne - nakład ponoszony na uzyskanie efektu ekologicznego,
Ns - nakład ponoszony na uzyskanie efektu społecznego lub korzyści pozagospodarczych,
P - efekt ekonomiczny
Se - efekt ekologiczny (bezpośredni i pośredni, w tym straty ekologiczne, które nie wystąpiły w wyniku poniesionych nakładów (Ne),
Ks - korzyści społeczne (pozagospodarcze), które uzyskano w wyniku poniesionych nakładów,
Kr - teoretycznie przyjęte kryteria odniesienia, tj. stopa procentowa na rynku pieniężnym, średnia stopa zysku, a także obowiązujące unormowania prawne.
Co to jest efektywność ekonomiczna? (wymień warunek konieczny i dostateczny jej zaistnienia)
EFEKTYWNOŚĆ EKONOMICZNA jest pojęciem względnym, uwarunkowanym podmiotowo i kryterialnie, czyli organizacyjnie.
Ta P/N relacja jest warunkiem koniecznym. Jest relacja nakładu do efektu.
r - jest warunkiem dostatecznym(oznacza kryterium odniesienia np. stopa procentowa na rynku pieniężnym lub średnia stopa zysku w gospodarce.
Efektywność ekonomiczna jest też definiowana jako sytuacja, w której zasoby zostały tak alokowane pomiędzy alternatywne zastosowania, że żadna zmiana nie może przynieść poprawy sytuacji jednostki.
Efektywność ekonomiczna zawsze zależy od kryteriów - bezpośrednio, pośrednio, także od przepisów podatkowych, które - na wybory - oddziałują kryterialnie.(Funkcjonujące w praktyce pojęcia : efektywność techniczna, wodoefektywność, energoefektywność są merytorycznie nieuzasadnione - stanowią one jedynie sposób ujęcia oszczędności.)
Co to jest zintegrowana efektywność ekonomiczna, ekologiczna i społeczna? ( Eees)
Jednostki gospodarujące na szczeblu podstawowym - w warunkach wolnorynkowych przestrzegają:
efektywności ekonomicznej - a powinny realizować,
zintegrowaną efektywność ekonomiczną, ekologiczną i społeczną (Eees) zadawaną kryteriami artykułowanymi w normach prawnych ( i w systemie wartości).
, gdzie:
Eees - zintegrowana efektywność ekonomiczna, ekologiczna i społeczna,
N - nakład ponoszony na uzyskanie efektu ekonomicznego,
Ne - nakład ponoszony na uzyskanie efektu ekologicznego,
Ns - nakład ponoszony na uzyskanie efektu społecznego lub korzyści pozagospodarczych,
P - efekt ekonomiczny
Se - efekt ekologiczny (bezpośredni i pośredni, w tym straty ekologiczne, które nie wystąpiły w wyniku poniesionych nakładów (Ne),
Ks - korzyści społeczne (pozagospodarcze), które uzyskano w wyniku poniesionych nakładów,
Kr - teoretycznie przyjęte kryteria odniesienia, tj. stopa procentowa na rynku pieniężnym, średnia stopa zysku, a także obowiązujące unormowania prawne.
Jaki rodzaj efektywności artykułuje rachunek sozoekonomiczny?
Rachunek sozoekonomiczny artykułuje i ocenia następujący rodzaj efektywności:
Efektywność wydatkowania środków przez pożyczkobiorców ekologicznych funduszy celowych
Programy realizacyjne nadrzędnego priorytetu ( i celów strategicznych) przyjętych w ramach efektywności ekologicznej ( i społecznej).
Tak postulowane rozwiązania powinny być zadawane przyjętymi unormowaniami prawnymi, które obok stopy zysku regulują życie społeczno - gospodarcze oraz korzystanie ze środowiska przyrodniczego.
Jaki rodzaj efektywności artykułuje rachunek ekonomiczny?
Dla oceny efektywności poszczególnych przedsiębiorstw, jednostek produkcyjnych i usługowych, właściwa jest:
we wzroście gospodarczym i w procesie globalizacji - efektywność ekonomiczna, której służy stosowanie rachunku ekonomicznego.
Jaki rodzaj efektywności artykułuje rachunek ekonomiczny w ochronie środowiska?
Rachunek ekonomiczny w ochronie środowiska artykułuje taką formułę efektywności(Eee), która uwzględnia część formuły zintegrowanej efektywności (Eees), ale podporządkowanej stopie zysku (r) podobnie jak w formule efektywności ekonomicznej, (E), Stąd:
Stosowanie efektywności (Eee) służy zapewnieniu skorygowanego o elementy przyrodnicze wzrostu gospodarczego i procesu globalizacji i wprost może nie zapewniać wdrażania rozwoju zrównoważonego i trwałego.
Na czym polega zasada aksjologicznej zgodności?
Najważniejszym obecnie poziomem rozwoju i uprawniania ekonomii stosowanej jest poziom filozoficzny (aksjologiczny), wiążący się z celami (interesami) i wartościami człowieka i społeczeństwa. Zasada aksjologicznej zgodności polega na powiązaniu celów i wartości człowieka i społeczeństwa.
Wymień alternatywne koncepcje dotyczące UE?
Politycznie zjednoczona Europa posiadałaby nie mniejsze znaczenie od USA. UE mogłaby z dużymi szansami na sukces likwidować oazy podatkowe, domagać się zachowania minimalnych standardów: socjalnych i ekologicznych lub też popierać podatek obrotowy od handlu kapitałem i dewizami. Komisja UE lwią część prawodawstwa kształtuje w ścisłej kooperacji z zależnymi od przemysłu firmami konsultingowymi i organizacjami lobbystycznymi, a prywatyzacja i deregulacja wszystkich sektorów kontrolowanych przez państwo stała się podstawowym składnikiem wielkiego planu wewnętrznego rynku europejskiego. Kontynuowanie demokracji środkami technokratycznymi wpędza Europę w ślepą uliczkę niezdolności do przeciwdziałania i sprawia, że system UE obarczony jest tym samym błędem, co i rządy globalne, tzn. zawodzi zawsze kiedy nie zgadzają się ze sobą rządy.
Wymień podstawowe tezy koncepcji nowoczesnej Europy wg R. Schumana.
Tezy, Schumana:
Głównym celem ruchu europejskiego nie jest dobrobyt, ale pojednanie;
Zasady polityczne mają źródła w wartościach religijnych
Ruch europejski tożsamy z obroną cywilizacji chrześcijańskiej
Schuman popierał koncepcję wielu narodów, natomiast nie popierał supermocarstwa europejskiego ani koncepcji narodu europejskiego, który według innych miałby zastąpić istniejące narody;
Polityka europejska nie jest sprzeczna z ideałami patriotycznymi każdego z nas.
Na czym polega przeciwstawność wg H.P. Martina i H. Schumanna?
Globalizacja jest atakiem na demokrację i dobrobyt. Zapobiec formule społeczeństwa 20:80) moż:
Zdemokratyzowana i sprawna UE
Wzmocnienie i zeuropeizowanie społeczeństwa obywatelskiego
Europejska Unia Walutowa
Rozszerzenie ustawodawstwa unijnego na opodatkowanie
Pobieranie podatku obrotowego od handlu walutami
Socjalne i ekologiczne standardy minimalne w handlu światowym
Ogólnoeuropejska ekologiczna reforma podatkowa,
Wprowadzenie europejskiego podatku od luksusu,
Europejskie związki zawodowe
Koniec z deregulacją bez socjalnych osłon
Co jest przedmiotem organizacji?
Odpowiedz na następujące pytanie:
Ile powinno być szczebli kierowniczych
Ile powinno być kierownictw na poszczególnych szczeblach
Kto, o czym powinien decydować
Wyróżniamy dwa rodzaje szczebli kierowniczych:
Szczebel podstawowy, który wytwarza produkty i usługi
Szczebel centralny, który wytwarza decyzje i uwarunkowania.
Sz. c
Przedmiot wyboru Tendencja malejąca
(liczba szczebli, kiero-
wnictwo)
Sz. p
Bardzo często określone są kompetencje tych szczebli, a nie jest określone ryzyko i odpowiedzialność. Prowadzi to do tego, że nikt za nic nie odpowiada.
Wymień dwa rodzaje struktur organizacyjnych? Podaj wady i zalety.
Wyróżniamy dwie struktury organizacyjne: płaska i smukła.
Kryterium tutaj jest minimalizacja kosztów wytwarzania decyzji.
Zarówno struktura płaska jak i smukła mają swoje wady jak i zalety.
Wadą jest przekroczenie bezwładności, która w str. smukłej wynika z ilości szczebli, zaś w str. płaskiej wynika z rozległości kierowania, - która jest nadmierna.
Zaletą struktury płaskiej jest krótszy czas wytwarzania decyzji, a str. smukłej większy porządek.
Są dwa rodzaje struktur organizacyjnych: a) smukła - system scentralizowany wydłuża horyzont czasowy podejmowania decyzji, jego zaletą jest większy porządek (są to struktury wojskowe) Wszystko zależy od stopnia głębokości centralizacji może on niszczyć efektywność i paraliżować jakiekolwiek działania Dla gospodarki jest dopuszczalny jedynie w ciężkich sytuacjach. B) struktura płaska - system zdecentraliz. skraca horyzont podejmowania decyzji, złe rozdzielenie kompetencji i rozległość kierowania jest powodem bezwładności.
Co jest siłą napędową procesu integracji?
Integracje: a) pozioma - układy wytwarzają na różnych obszarach te same produkty lub usługi np. spółki węglowe. Ten rodzaj dominował w gospodarce planowanej centralnie. W rynkowej może to być np. zapewnienie rynków zbytu; obniżenie kosztów administracji, b) integracja pionowa - podstawą łączenia jest technologia, daje dużą obniżkę kosztów wytwarzania, nie korzysta się z niej przy obecnej restrukturyzacji, c) integracja terytorialna - występuje, gdy układy łączą się ze względów na jedność terytorialną, prowadzi do obniżki kosztów np. wspólne wykorzystanie bocznic, powierzchni magazynowych itp. (jest wykorzystywany w gospodarce rynkowej współdziałają małe firmy). Efekt synergiczny, który musi się przejawiać jako korzyść netto.
Co to jest plan i w jakim wymiarze może być definiowany?
Plan jest efektem planowania, jest to dokument. Może on być zdefiniowany w wymiarze: przedmiotowej; logicznej; podmiotowej.
Definicja planu w ujęciu przedmiotowym.
Od strony przedmiotowej plan to odpowiedź kierownictwa na pytanie:
„Co, ile, jak, gdzie i kiedy wytwarzać?”- produkty i usługi;
„I jak wytworzony produkt dzielić, aby zapewnić określony rodzaj efektywności?” - kapitałochłonność należy przedłożyć nad pracochłonnością;
„I jak finansować?” - źródła finansowania.
Definicja planu w ujęciu logicznym.
Od strony logicznej, plan obejmuje:
cele działania, zadania
środki działania rzeczowe ,finansowe i osobowe
warunki działania: techniczne, prawne itp.
kryterium wyboru
Ta struktura dopuszcza obszar dopuszczalnych rozwiązań.
Definicja planu w ujęciu podmiotowym.
Od strony podmiotowej plan czy program wyraża wolę tego, kto podejmuje decyzje np.: w wartościowaniu priorytetów w wykorzystywaniu dodatkowych możliwości popytowych i dodatkowych możliwości produkcyjnych w obniżaniu kosztów osobowych itp..
Plan a program.
W zasadzie od strony logicznej programy muszą uwzględniać te same elementy, które występują w planach. Są jak pewne różnice, bo przedmiotem programów może być działalność jednostek, niekomercyjnych np. powiatu. Plan podporządkowany jest raczej kryterium stopy zysku lub zintegrowanej efektywności ekon., ekol. i społ. A program podporządkowany jest efektywności społecznej. Plan nakierowany jest na produkcje zaś program na rozwój.
Program zrównoważonego rozwoju w polskich unormowaniach prawnych.
W Polsce rozwój zrównoważony i trwały znajduje umocowanie w art.5 (zasada rozwoju zrównoważonego) i art. 30 (dotyczącym: godności człowieka) Konstytucji R.P.
Etapy planowania i programowania.
Oto one:
Zbieranie informacji(diagnoza, waloryzacja, określanie mocnych i słabych stron)
Przetwarzanie informacji w decyzje(ustalanie priorytetów i ich wybór)
Przekazywanie decyzji do realizacji. Ustalenie warunków realizacyjnych i określenie źródeł finansowania.
Klasyfikacja planów i programów.
Programy z natury rzeczy są długookresowe, przy czym ich horyzont czasowy wydłuża się w zależności od szczebla kierowania. Zmienia się ich też szczegółowość w zależności od horyzontu.
Plany dzielimy na:
Krótkookresowe (od1 do 5 lat)
Średniookresowe( 5 - 10 lat)
Długookresowe (15 - 20 lat)
Długookresowe i średniookresowe plany mogą być czasem utożsamiane z programami.
Inny podział planów:
Operatywne (krótkookresowe) - ma adresata
Nieoperatywne (długookresowe, a czasem średniookresowe) - nie ma adresata.
Zarządzanie (właściwe) - wykonanie planu.
Zagadnienia rezerw i sterowanie parametryczne.
Zagadnienie rezerw obejmuje trzy etapy:
częściowa zmiana planu
uruchamianie rezerw
sterowanie przy pomocy parametrów
Kierownik bez rezerw przestaje być kierownikiem, bo w zmieniających się warunkach nie będzie mógł sobie poradzić. System parametryczny polega na wykorzystywaniu takich narzędzi jak: cena, kurs, oprocentowanie kredytów płaca, różnego rodzaju taryfy, Oprócz tego mogą jeszcze być limity, które są parametrami prawnymi, a nie ekonomicznymi np.:dopuszczalna emisja. Skuteczność parametrów zależy od tego, jakiemu rodzaju efektywności są podporządkowane. Gospodarka rynkowa zakłada, że wielkości te w całej rozciągłości może ukształtować wolny rynek W praktyce funkcjonują systemy pośrednie, wykorzystuje się systemy parametryczne jednocześnie nie rezygnując z pewnych dyrektywnych działań (zagrożenie, deficyt handlowy)
Opracowali: Lidia Sidor i Jan Starczewski
Szukasz gotowej pracy ?
To pewna droga do poważnych kłopotów.
Plagiat jest przestępstwem !
Nie ryzykuj ! Nie warto !
Powierz swoje sprawy profesjonalistom.