WSPOMAGANIE ROZWOJU - 2009/2010

15.10.2009:

Ruch higieny psychicznej

1908r. „Umysł, który sam siebie odnalazł”

Clifford Beers 1876-1943

William James 1842-1910

• Wybitny amerykański psycholog i filozof,

• Autor pierwszych eksperymentalnych badań psychologicznych w USA

• Twórca psychofizjologicznej teorii uczuć

Kazimierz Dąbrowski

• Koncepcja dezintegracji pozytywnej

• Założyciel:

• Instytutu Higieny Psychicznej

• Towarzystwa Higieny Psychicznej

• Sieci poradni zdrowia psychicznego

Badania nad różnicami indywidualnymi:

1822-1911 Francis Galton

Anglia: 1822 - pracownia psychologiczna

17 lat po Wundcie

Lighter Witmer 1896

- klinika Psychologiczna (clinic) Uniwersytetu Stanu Pennsylvania, USA

- termin: psychologia kliniczna

Klinika psychologiczna= poradnia:

• Przedmiotem zainteresowania jednostka, osoba - nie procesy

• Case study

• Badania interdyscyplinarne

• Metoda kliniczna (psychologia ogólna na usługach praktyki, do wyjaśniania problemów jednostki)

• Celem: pomoc psychologiczna - nie badanie naukowe

Psychologowie polscy:

Stefan Szuman 1889-1972:

• „Ojciec polskiej psychologii”

• Liczne prace badawcze:

• Psychologia rozwoju mowy, myślenia, twórczości rysunkowej dzieci, psychologia sztuki (recepcja muzyki, obrazów)

Julian Ochorowicz 1850-1917:

• Autor oryginalnych, eksperymentalnych badań nad pamięcią i podświadomością

• Hipnoza

• Uniwersytet w Warszawie

Andrzej Lewicki

• Samodzielna katedra w Poznaniu

Rozwój psychoruchowy dziecka:

- proces zmian progresywnych, w którym motoryka jest ściśle powiązana z psychiką

Jedność motoryki i psychiki:

- w normie, we wczesnych stadiach ontogenezy względnie równomierne tempo rozwoju ruchowego i umysłowego we wczesnym dzieciństwie, myślenie uwikłane w działaniu np. przyciąganie kółka za sznurek, odkrywanie ukrytej zabawki (wg P. Cattel, Brunet-Lezine - 9 mies.)

- w patologii, względnie równomierne opóźnienie rozwoju ruchowego i umysłowego

Modele rozwoju psychoruchowego ze względu na:

- tempo rozwoju

- rytm rozwoju

• Stopień zgodności

• Harmonijny/nieharmonijny

- dynamikę rozwoju

• stopień stałości tempa rozwoju psychoruchowego

• poznajemy ją za pomocą wywiadu

Zaburzenia: globalne, parcjalne/fragmentaryczne (głębsze opóźnienie)

Tempo rozwoju:

Przeciętne - WR=WŻ

Zwolnione WR<WŻ

Przyspieszone WR>WŻ

rytm rozwoju:

Inteligencja niższa niż przeciętna

Wtórne zaburzenia i ich następstwa:

• niska samoocena

• reakcje nerwicowe

• fobia szkolna

myśli i czyny samobójcze

Lub

• niska motywacja (wagary, porzucenie szkoły, nieprzystosowanie społeczne)

Przyczyny wtórnych zaburzeń:

• rozczarowanie rodziców (oczekiwania i wymagania)

• rozczarowanie wobec siebie (własne aspiracje)

• poczucie niesprawiedliwości

• osamotnienie w klasie

• przemoc w szkole

Cechy myślenia:

• dominowanie myślenia konkretnego

• wolne tempo myślenia

• mała samodzielność

• mała produktywność

• mały krytycyzm

• mała giętkość (sztywność)

• mała oryginalność

SCHEMAT

Poniżej IQ= 70 - dzieci upośledzone w stopniu lekkim (2-3% - I kategoria)

Pomiędzy 70, a 85 (14%) - dzieci z inteligencją niższą niż przeciętna, dzieci z nieharmonijnym rozwojem psychoruchowym (dyslektyczne), dzieci zaniedbane środowiskowo, dzieci z wolnym tempem myślenia, dzieci z inteligencją niższą niż przeciętna.

Diagnoza:

Testy inteligencji:

Terman-Merrill - 2-6 lat

WISC-R - od 7 lat

Podstawy rozpoznania:

I.I= 84-70 (WISC-R)

I.I= 63-83

Słaby rozwój myślenia pojęciowo-słownego

Błędy diagnozy:

Rozpoznanie „dysleksja rozwojowa” (jeżeli stwierdza się deficyty rozwoju funkcji percepcyjno-motorycznych i trudności w czytaniu i pisaniu)

Na lekcji:

• nudzą się

• nie skupiają uwagi, gdy nie są zainteresowane

• wolniej zapamiętują, potrzebują dłuższego czasu na utrwalenie materiału

• mało samodzielne, proszą o pomoc, odpisują od kolegi

• dłużej uczą się liter, mylą je i zapominają

• błędy w pisaniu, ortograficzne, gramatyczne, stylistyczne

• mają trudności z wypowiadaniem się ustnie i na piśmie

• mały zasób słownika

• mają trudności ze zrozumieniem przeczytanego tekstu

• duże trudności w zrozumieniu matematyki

• nie zgłaszają się, wycofują się, stosują uniki. Np. udają, że są śpiące, że je boli głowa, brzuch.

Częstość występowania: ok. 14% - 4-5 dzieci w 30-osobowej klasie.

Odchylenie standardowe	Terman, Merill	Wechsler	Stopień rozwoju umysłowego	Pozycja w DSM-IV/ICD-10	Stara nomenklatura psychiatryczna	Klasyfikacja kliniczna
Od -1 SD do -2 SD	63-83	70-84	Inteligencja niższa niż przeciętna	-	Stupiditas physiologica	Szeroko rozumiana norma
Od -2 SD do -3 SD	52-67	55-69	Upośledzenie w stopniu lekkim	317/ F.70	Debilitas mentalis	Lżejsze upośledzenie
Od -3 SD do -4 SD	36-51	40-54	Upośledzenie w stopniu umiarkowanym	318.0 / F.71	Imbecilitas	Głębsze upośledzenie
Od -4 SD do -5 SD	20-35	-39	Upośledzenie w stopniu znacznym	318.1 / F 72
Poniżej -5 SD	0-19	-	Upośledzenie w stopniu głębokim	318.2 / F 73	idiotia

Odchylenie standardowe	Terman, Merill	Wechsler	Stopień rozwoju umysłowego	Pozycja w DSM-IV/ICD-10	Stara nomenklatura psychiatryczna	Klasyfikacja kliniczna
Powyżej +3 SD	Powyżej 148	Powyżej 146	Bardzo wysoka inteligencja	-	norma	Szeroko rozumiana norma
Od +2 SD do +3 SD	132-147	131-145	Wysoka inteligencja	-
Od +2 SD do +1 SD	117-131	116-130	Inteligencja powyżej przeciętnej	-
Od -1 SD do +1 SD	84-116	85-115	Inteligencja przeciętna	-

Terminologia:

• inteligencja niższa niż przeciętna

• ociężałość umysłowa

• obniżona sprawność intelektualna

• pogranicze upośledzenia umysłowego.

Wykład III: Przyczyny zaburzeń

Nieprawidłowe oddziaływanie czterech czynników rozwoju:

• niekorzystne zadatki biologiczne (genetyczne i nabyte)

• nieprawidłowe środowisko (zaniedbanie środowiskowe)

• niewłaściwe wychowanie, nieprawidłowe wzorce

• słaba aktywność własna, niewłaściwie ukierunkowana

RODZAJE PRZYCZYN ZABURZEŃ ROZWOJU DZIECKA:

• przyczyny biologiczne:

ZMIANY STRUKTURY I ZABURZENIA FUNKCJI C.U.N.

• przyczyny społeczne:

czynniki społeczne tkwiące w środowisku (zaburzenia funkcji c.u.n.)

PRZYCZYNY BIOLOGICZNE:

1. działające przed zapłodnieniem i tuż po zapłodnieniu (faza jajowa)

1. na komórkę rozrodczą

nieprawidłowe geny od rodziców - GENOPATIE

2. na zygotę

zaburzenia rozwoju zapłodnionej komórki (np. anomalie chromosomów) - BLASTOPATIE

2. działające po zapłodnieniu, wewnątrzpochodne

1. na zarodek i płód - EMBRIOPATIE (FETOPATIE):

• Wirusowe

• Bakteryjne

• Aktyniczne (naświetlania)

• Toksyczne (środki toksyczne)

• Konflikt serologiczny (wskutek choroby cytotoksycznej) - dziedziczy cechy krwi po ojcu, a kontaktują się obiegi matki i dziecka ze sobą

• Zakażenia przez pasożyty (np. toxoplazmoza gondi) - FETOPATIE parasytyczne

• Niedobory pokarmowe i witaminowe - wskutek awitaminozy i dystrofii wewnątrzmacicznej

3. Na dziecko w czasie porodu

• Bezpośredni uraz czaski

• Wylewy śródczaszkowe wskutek urazu

• Zaburzenia w krążeniu płodowym (zamartwica) ENCEFALOPATIE OKOŁOPORODOWE

• Środki toksyczne podawane matce

4. Na dziecko po urodzeniu:

• Urazy czaszki i mózgu

• Infekcje wirusowe i bakteryjne

• Intoksykacje

• Zaburzenia metabolizmu

• Zaburzenia hormonalne

• Niektóre schorzenia schematyczne

• Niedotlenienie

• Schorzenia neurologiczne (nowotwór)

SKALA APGAR punkty:

OBJAW	1	2	3
CZYNNOŚĆ SERCA	niewykrywalna	Poniżej 100 ud./min	> 100 uderz. /min
ODDYCHANIE	brak	Wolne, nieregularne	Prawidłowe (krzyk)
NAPIĘCIE MIĘŚNI	wiotkość	Słabe ruchy kończyn	Pełna ruchliwość
REAKCJA NA LEKKI BÓL	brak	grymas	krzyk
ZABARWIENIE SKÓRY	Blade lub sine	Tułów różowy, kończyny sine	różowe

PATOMECHANIZM ZABURZEŃ ROZWOJU I ZACHOWANIA

Metody poznania patomechanizmu zaburzeń:

• wywiad ontogenetyczno-kliniczny - analiza danych z wywiadu docieranie do patomechanizmu (Escher, 1992)

Patomechanizm zaburzeń:

Przyczyny biologiczne i społeczne

Analiza czynników patogennych:

• liczba czynników

• rodzaj czynnika patogennego

• częstość i długość działania

• wiek (etap rozwoju CUN)

• siła

• indywidualne różnice dotyczące odporności organizmu

Relacje pomiędzy czynnikami patogennymi:

• stosunki znaczeniowe: istotny - mniej ważny

• stosunki czasowe

prawo tła: pojedynczo - jednocześnie

prawo torowania drogi: pojedynczo - sukcesywnie

Powiązania pomiędzy czynnikami

Stosunki znaczeniowe: istotne - nieistotne

Stosunki czasowe: pojedynczo - jednocześnie

PRAWO TŁA

Czynnik A brak zaburzeń inne czynniki plus czynnik A zaburzenia występują

Stosunki czasowe: pojedynczo - sukcesywnie , wcześniej - później

PRAWO TOROWANIA DROGI

Czynnik A brak zaburzeń czynnik B wcześniej plus czynnik A powstawanie zaburzeń

Zaburzenia:

• rodzaj

• stopień/głębokość (I.I, Wfdr)

• zakres (globalne, parcjalne, fragmentaryczne)

• pierwotne wtórne

POWIĄZANIA POMIĘDZY CZYNNIKAMI, A SKUTKAMI:

Stosunki przyczynowo - skutkowe:

Mechanizm spirali

Pogorszenie wyników w nauce uruchamia spiralę

Mechanizm błędnego koła:

Zainteresowanie, troska rodzica zaspokojenie potrzeby psychicznej wymioty zainteresowanie, troska rodzica

Błędy w dyktandzie słaba ocena nauczyciela, gniew rodzicówlęk błędy w dyktandzie

Interpretacja związków przyczynowo - skutkowych wg teorii:

Psychoanalizy

Psychologii poznawczej

Psychologii behawioralnej

LEWORĘCZNOŚĆ

Przeciwwskazania do przestawiania na prawą rękę:

• własna decyzja dziecka o wyborze lewej ręki

• leworęczność w rodzinie

• wczesne i silne przejawy leworęczności

• leworęczność "patologiczna”

• lewostronna lateralizacja

• niska sprawność ruchowa prawej ręki

• lewooczność

• obecność zaburzeń emocjonalnych, mowy (jąkanie)

• niepełnosprawność intelektualna

• ustali się prawidłowa pozycja ciała podczas zajęć graficznych (rysowania i pisania), sposób siedzenia, ułożenie kartki papieru (zeszytu)

• wykształci się nawyk prawidłowego ułożenia ręki oraz sposób trzymania ołówka i długopisu

• utrwalą się nawyki ruchowe związane z rysowaniem, takie jak: kreślenie linii pionowych (z góry w dół), poziomych (od lewej do prawej strony), okręgów (przeciwnie do ruchu wskazówek zegara)

upośledzenie umysłowe - wykład 20.01

definicja: więcej niż dwa odchylenia standardowe od przeciętnej

częstość występowania: 2-3%

terminologia:

• opóźnienie rozwoju umysłowego,

• niższa sprawność umysłowa,

• dysfunkcja intelektualna,

• zaburzenia uczenia się

• poważne trudności w uczeniu się

rodzaje:

• upośledzenie umysłowe

• ograniczenie umysłowe

• oligofrenia

• demencja

• otępienie umysłowe

kretynizm

matołectwo

Stary system klasyfikacji:

• debilizm

• imbecylizm

• idiotyzm

Nowy system klasyfikacji: DSM-IV

1. upośledzenie w stopniu lekkim 317.0

2. upośledzenie w stopniu umiarkowanym 318.0

3. upośledzenie w stopniu znacznym 318.1

4. upośledzenie w stopniu głębokim 318.2

5. upośledzenie umysłowe, nieokreśl. 319.0

od IQ= 70 w dół - upośledzenie

od IQ= 50 w dół - upośledzenie w stopniu głębszym

Przedziały IQ	Max. Poz. Dojrzałości umysłu	Max. Poz. Dojrz. społecznej
70-50	8-12 lat ( w wieku 15-21)	17 r.ż.
50-40	7-8 lat (w wieku 15)	10 r.ż.
40-25	Do 6 r.ż. (w wieku 8-10 - 3 lata)	7-8 lat
Poniżej 25	1-3 lat	4 r.ż.

SYMPTOMATOLOGIA:

Procesy instrumentalne:

1. Procesy orientacyjne

1. Spostrzeganie

• Lekki: spostrzeganie zasadniczo w normie. Wolne tempo spostrzegania. Spostrzeżenia nieprecyzyjne. Trudności z wyróżnieniem istotnych szczegółów. Zdarzają się przypadki szczególnych uzdolnień do muzyki i plastyki.

• Umiarkowany: obniżona sprawność spostrzegania. Spostrzega cechy konkretne. Nie odróżnia cech ważnych.

• Znaczny: Znacznie obniżona sprawność i szybkość spostrzegania. Spostrzeżenia niedokładne. Trudności rozpoznawania przedmiotów, wyodrębnienia elementów całości.

• Głęboki: Głęboko zaburzona sprawność spostrzegania. W niektórych przypadkach nie udaje się wywołać koncentracji wzroku na przedmiocie. Reakcje głównie na bodźce sygnalizujące pokarm.

2. Uwaga

• Lekki: uwaga dowolna, dobrze skoncentrowana na materiale konkretnym. Krótko i słabo koncentruje się na treściach do zrozumienia. Ograniczony zakres uwagi.

• Umiarkowany: Trudności z koncentrowaniem uwagi dowolnej. Dobrze koncentruje uwagę przy wykonywaniu czynności prostych, mechanicznych na interesujących przedmiotach. Dominuje uwaga mimowolna.

• Znaczny: Poważne trudności z koncentracją uwagi. Koncentruje się na przedmiotach służących zaspokajaniu potrzeb lub wyróżniających się np. zdecydowaną barwą. Uwaga mimowolna. Brak uwagi dowolnej.

• Głęboki: W niektórych przypadkach brak objawów koncentracji uwagi mimowolnej.

3. Pamięć

• Lekki: Dobra pamięć mechaniczna, zdarzają się przypadki wybitnie dobrej „pamięci fotograficznej”. Słaba pamięć logiczna i dowolna. Uczenie się bez zrozumienia. Wolne tempo uczenia. Zapamiętuje piosenki, wiersze.

• Umiarkowany: Dobra pamięć mechaniczna, zdarzają się przypadki wybitnie dobrej „pamięci fotograficznej”. Ograniczony zakres pamięci. Bardzo wolne tempo uczenia się Potrafi zapamiętać proste piosenki i wiersze. Osoby dorosłe potrafią powtórzyć zdanie (16-18 sylab), 5 cyfr.

• Znaczny: Zapamiętywanie wybitnie utrudnione. Zakres pamięci znikomy, mała trwałość pamięci. Potrafi zapamiętać najprostsze układy ruchowe na rytmice. Osoby dorosłe potrafią powtórzyć zdanie (12 sylab), 4 cyfry, 3 proste polecenia zapamiętać i wykonać.

• Głęboki: Zapamiętywanie i uczenie się zniesione lub widoczne jedynie w opanowaniu prostych reakcji ruchowych, odszukiwaniu schowanego przedmiotu.

2. Procesy intelektualne

1. Myślenie

• Lekki: Dominuje myślenie konkretno-obrazowe. Upośledzone abstrahowanie, uogólnianie, porównywanie oraz rozumowanie przyczynowo-skutkowe, wnioskowanie i tworzenie pojęć. Mała samodzielność myślenia, zwolnione tempo, mała płynność i giętkość. Słaby krytycyzm, zdolność do samokontroli. Definiuje pojęcia konkretne, abstrakcyjnych nie umie.

• Umiarkowany: Myślenie konkretno-obrazowe. Słabo rozwinięte myślenie pojęciowo-słowne, przyczynowo-skutkowe. Bardzo wolne tempo i sztywność myślenia. Brak samodzielności, krytycyzmu, zdolności do samokontroli. Pojęcia definiuje przez opis lub „przez użytek”.

• Znaczny: Dominuje myślenie sensoryczno-motoryczne w działaniu, głęboko upośledzone myślenie pojęciowo-słowne. Pojęcia definiuje „przez użytek”.

• Głęboki: Nie wykształcone

2. Mowa

• Lekki: opóźniony rozwój mowy, pojedyncze wyrazy do 3 r.ż.. Zdania w 5-6 r.ż. Trudności z wypowiadaniem myśli, formułowaniem wypowiedzi. Agramatyzmy. Częste wady wymowy. Mały zasób słownictwa.

• Umiarkowany: Znacznie opóźniony rozwój mowy. Pojedyncze wyrazy ok. 5 r.ż., zdania ok. 7 r.ż. . Używa prostych zdań, liczne agramatyzmy. Wymowa wadliwa, niewyraźna. Ograniczony zasób słownictwa, pojęć abstrakcyjnych.

• Znaczny: Głębokie opóźnienie rozwoju mowy: pojedyncze wyrazy w wieku szkolnym. Często nie buduje zdań, wypowiedzi monosylabami lub jednym wyrazem. Niekiedy używa zdań prostych. Nie odmienia przez przypadki. Wymowa bełkotliwa. Zasób słownictwa minimalny.

• Głęboki: Mowa niewykształcona, opanowuje 2-3 wyrazy i rozumie kilka prostych zdań.

3. Procesy wykonawcze

1. Motoryka

• Lekki: Opóźniony rozwój ruchowy (siadanie - koniec pierwszego roku życia, chodzenie- koniec 2 r.ż.). Brak precyzji ruchów, ruchy słabo skoordynowane. Pełny zakres samoobsługi. Może opanować czynności zawodowe i bardzo dobrze je wykonywać.

• Umiarkowany: Poważnie opóźniony rozwój ruchowy: siadanie - 2-4 r.ż., chodzenie w 3 r.ż. Dość dobrze radzi sobie z samoobsługą. Można nauczyć prostych czynności zawodowych, pod nadzorem, pod nadzorem obsługuje proste urządzenia i maszyny. Ruchy mało precyzyjne, niezgrabne. Wolne tempo ruchów.

• Znaczny: Głęboko opóźniony rozwój ruchowy: siadanie i chodzenie opanowuje w wieku przedszkolnym. Może przyswoić sobie ruchy niezbędne do wykonywania prostych czynności związanych z samoobsługą, wymaga to ćwiczenia. Poważnie upośledzona motoryka rąk.

• Głęboki: Zdolne do opanowania chodzenia. Ruchy automatyczne, stereotypowe, które służą wykonywaniu czynności.

4. Procesy ustosunkowań

1. Procesy emocjonalno-motywacyjne

• Lekki: Osłabiona kontrola emocji, popędów, dążeń. Zdolne do uczuć wyższych. Utrudnione przystosowanie społeczne. Niektóre dzieci osiągają znaczny stopień uspołecznienia.

• Umiarkowany: Ujawnia wrażliwość emocjonalną, głębokie przywiązanie do wychowawców. Słabo kontroluje emocje, popędy i dążenia.

• Znaczny: Zdolne do okazywania uczuć, przywiązania, choć wyraża je w sposób prymitywny. Nie kontroluje emocji i popędów. Mało samodzielne, wymaga stałej pomocy i kontroli. Realizuje proste potrzeby nauczone, dba o higienę osobistą.

• Głęboki: Zdolne do wyrażania prostych emocji. Najczęściej brak objawów, życia uczuciowego i przejawów samodzielności. W wyniku długotrwałego ćwiczenia można nauczyć je sygnalizacji potrzeb fizjologicznych.

Nauka:

• Lekki: przedszkole masowe. Szkoła podstawowa specjalna i gimnazjum specjalne (od 2 roku nauki) lub klasy integracyjne w szkole masowej. Szkoła zawodowa specjalna.

• Umiarkowany: Przedszkole specjalne lub integracyjne. Szkoła życia (elementy nauki czytania, pisania, liczenia) lub klasy integracyjne w szkole masowej albo specjalnej. Przyuczanie do wykonywania prostych czynności zawodowych.

• Znaczny: Przedszkole specjalne. Szkoła życia (może nauczyć się podpisywać oraz rozpoznawać i pisać łatwe wyrazy). Uczą się samoobsługi.

• Głęboki: Dzieci w grupach integracyjnych lub zakładach specjalnych. Wymagają opieki i pielęgnacji.

Praca

• Lekki: Pracują w wyuczonym zawodzie w zwykłych zakładach pracy lub w zakładach pracy chronionej.

• Umiarkowany: Pracują pod nadzorem w zakładach pracy chronionej. Uczestniczą w warsztatach terapii zajęciowej.

• Znaczny: Wykonują proste czynności życia codziennego pod stałym nadzorem i z pomocą. Uczestniczą w warsztatach terapii zajęciowej.

• Głęboki: Nie podejmują pracy.

GLOBALNE ZABURZENIA ROZWOJU

Zespół Downa:

Opis syndromu

1838 r. - Jean Etienne Esquirel

• Edouard Sequin

1866 - lekarz angielski J. Down

Cechy:

1. Skośne ustawienie szpar powiekowych

2. Wąskie i krótkie szpary powiekowe

3. Zmarszczka nakątna (dodatkowy fałd skóry w rogu powieki)

4. Spłaszczona twarz

5. Mała głowa ze spłaszczoną potylicą

6. Małe i nisko osadzone uszy

7. Małe usta z wąskimi wargami

8. Krótka szyja i obecność fałdów skórnych

9. Krótkie kończyny w stosunku do tułowia

10. Szerokie stopy i krótkie ich palce

11. Obniżone napięcie mięśniowe

12. Opóźniony rozwój psychoruchowy

Problemy medyczne:

50% noworodków ma wrodzoną wadę serca

Zmieniona budowa aparatu słuchu (dziecko nie demonstruje objawów zapalenia ucha, potrzeba obiektywnej oceny słuchu co 2 lata)

Lata 40.:

Średnia życia dzieci nie przekraczała - 12 lat

Średnia zgonów do pierwszego roku życia - 60%

Obecnie:

Długość życia jest trudna do przewidzenia - ?

Średnia zgonów do pierwszego roku życia - 8-10%

Częstość występowania:

1:600

Zależność wystąpienia Zespołu Downa od wieku matki:

Matki poniżej 20 roku życia - 1:2000

Matki powyżej 40 roku życia - 1:130

Przyczyny:

W zespole Downa (1959) - nadmiar materiału genetycznego

47 chromosomów (chromosom dodatkowy od matki lub ojca lub nabyty)

Dodatkowy chromosom w komórce jajowej zdarza się w 75 - 80% przypadków

Dodatkowy chromosom w plemniku - 20 - 25% przypadków

Zespół Aspergera:

Hans Asperger - wiedeński psychiatra

1944 - praca doktorska

Przypadki 4 chłopców

Termin: „psychopatia autystyczna”

Kontynuuje obserwacje, próby terapii (do 1980)

Tłumaczenie na j. angielski

1976 (1981) - Lorna Wing (artykuł)

- termin „Asperger's Syndrom”

1998 - Tony Attwood - poradnik dla rodziców i profesjonalistów

Wg ICD - 10

F84 „Całościowe zaburzenia rozwojowe”

W tym:

• F.84.0 Autyzm dziecięcy

• F.84.5 Zespół Aspergera

• Inne…

• Opisy kliniczne:

Zespół o niezweryfikowanej wartości nozologicznej

Podobny do autyzmu, bo:

- tego samego rodzaju jakościowe nieprawidłowości w interakcjach społecznych

- ograniczony, stereotypowy, powtarzający się repertuar zainteresowań i aktywności

Niepodobny do autyzmu, bo:

- nie występuje opóźnienie, ani upośledzenie ogólnego rozwoju języka

- ani opóźnienie rozwoju funkcji poznawczych (normalna inteligencja ogólna) np. w autyzmie 80% upośledzenie umysłowe (Peeters, 1996)

- ruchowo niezdarne

Definicja:

Zespół Aspergera charakteryzuje się jakościowymi zaburzeniami w obszarze wzajemnych interakcji społecznych.

Wzorce zachowania są ograniczone i stereotypowe, podobnie jak zainteresowania i aktywność.

Rozwój intelektualny jest w granicach normy, także powyżej przeciętnej.

Rozwój mowy ekspresyjnej i rozumienie jest prawidłowe (Jaklewicz 2007 w: Namysłowska, 2007)

Opis kliniczny c.d.:

• Płeć - głównie chłopcy (8:1)

• Część przypadków to łagodna forma autyzmu

• Utrzymywanie się nieprawidłowości w wieku dojrzewania i dojrzałym

• Zaburzenia specyficzne

• Niewielki wpływ środowiska

• Epizody psychotyczne na początku wieku dojrzałego

Wskazówki diagnostyczne:

Obejmuje:

Psychopatia autystyczna

Schizoidalne zaburzenie dziecięce

Nie obejmuje:

- zaburzenie osobowości o typie anankastycznym

- dziecięce zaburzenia więzi

- zaburzenia obsesyjno-kompulsyjne

- zaburzenia typu schizofrenii

- schizofrenia prosta

Kryteria diagnostyczne ICD - 10:

1. Brak opóźnienia w zakresie języka mówionego i rozumienia języka lub rozwoju czynności poznawczych:

• Wypowiadanie słów wystąpiło do 2 r.ż.,

• Komunikatywne wyrażenia w mowie do 3 r.ż.,

• Zachowania społeczne, zainteresowanie środowiskiem odpowiednie do rozwoju intelektualnego

• Niezdarność motoryczna (zazwyczaj)

• Często nieprawidłowa koncentracja

Mowa - inne:

• Język gramatycznie poprawny

• Unikają zaimka „ja” (w zamian: on, ona)

• Echolalie

• Nie rozumieją metafor np. pokarm dla ducha (rozumieją dosłownie)

Czynności poznawcze - inne:

• „kolekcjonują” informacje

• Zdolność zapamiętywania dat, liczb, wzorów

• Drobne detale z przeszłości, zdarzeń przypadkowych

2. Jakościowe nieprawidłowości w interakcjach społecznych:

• Lęk przed ekspozycją społeczną

• Zła adaptacja do grupy społecznej

• Zła adaptacja do nowych sytuacji

• Brak empatii

• Słaba komunikacja niewerbalna (odczytywanie mimiki, gestów)

3. Zaburzenia nie można traktować jako innej z postaci całościowych zaburzeń rozwojowych

Rozwój bez wspomagania terapeutycznego:

Narastanie izolacji społecznej, osamotnienia

Wysoki poziom lęku

Zaburzenia depresyjne

Zachowania agresywne i aspołeczne

Symptomatologia:

Motoryka

Rytualizm i niepodatność na zmiany:

• Stereotypie

• Fiksacje

• Protest wobec zmian

• Rytualizm

Terapie:

- psychoterapia psychoanalityczna

- psychoterapia behawioralno - poznawcza

---