Co do formy egzaminu, to omawiałem już formę tego zaliczenia: test 8-10
punktowy i 2 pytania problemowe.
Zakres: pojęcia eksploatacyjne, system i proces eksploatacji, wskaźnik
gotowości technicznej i inne wskaźniki eksploatacyjne, proces
eksploatacji, stan techniczny, pojęcie i klasyfikacje uszkodzeń,
charakterystyki niezawodności R,F,f,lambda. Rozkłady prawdopodobieństwa
czasu do uszkodzenia charakterystyczne dla rodzajów i postaci uszkodzeń.
Dr poinformował że jak starczy czasu to w pierwszej połowie jest
jeszcze wykład a zerówka w drugiej części zajęć.
Zangielskiego
2 otwarte pytania byly takie:
I. Co to jest usterka (albo awaria - failure). wymienic typy tych usterek i ich podział
taki schemat trzeba bylo narysowac wiesz o co chodzi.
II. co to jest lambda (hazard rate function) i jakie ma charakterystyki dla roznych dystrybucji (czyli te trzy dla weibulla, gaussa i exponential)
11:02:22
zaraz napisze 9 zamknietych tylko to potrwa bo sobie przypominam
1. pitting to:
a) zmeczeniowa usterka (starzeniowa)
kurde pamietam tylko te odpowiedz bo ja zaznaczylem;]
11:06:40
2. maszyna byla uzywana przez rok. 18 razy byla naprawiana a sredni czas naprawy to 2 dni. wspolczynnik dostepnosci??? (availability) wynosi:
c) 0,9 - dobra odpowiedz
3. co to jest RPN
(to jest risk priority number). a odpowiedz do zaznaczenia bylo ze :
a)jeden z wskaznikow w FMEA
b) jedna z metod niezawodnosci
i jeszcze cos tam bylo bo zawsze bylo abcd ale jak mowie pamietam te co zaznaczylem. zaznaczylem a
4. proces eksploatacji to:
zbior stanow w funkcji czasu
b) zbior roznych stanow i cos tam jeszcze. zaznaczylem a
5. funkcja niezawodnosci przyjmuje wartosc ujemna gdy:
c) nie moze przyjac wartosci ujemnej
6. uszkodzenie zmeczeniowe nalezy do grupy uszkodzen:
starzeniowych
7. zeby wskaznik niezawodnosci byl najwiekszy, majac zbior elementow powinnismy je polaczyc:
a) szeregowo
b) mix
c) rownolegle
i jeszcze cos tam ale pytanie chujowe to dalem chybil trafil
8. wykres hazard rate function (lambda) nie uwzglednia:
a)statystyki jakiegos kolesia na G
b) roznic miedzy danymi teoretycznymi a pomiarowymi
dalem b i reszty nie pamietam bo tez z dupska
ostatniego nie pamietam ale jak sobie przypomne to Ci napisze
Transport
1)Obiekt techniczny jest w łańcuchu działania:
e)przedmiotem lub pośrednikiem działania
2)Uszkodzenie zmęczeniowe można zakwalifikować do grupy uszkodzeń:
c)starzeniowych
e)korozyjnych
3)Do opisu procesu eksploatacji konieczne jest określenie:
d)zbioru stanów, czasów i relacji między nimi
4)Wskaźnik gotowości dla elementu naprawialnego jest:
c)ilorazem czasu użytkowania i czasu eksploatacji
5)Funkcja niezawodności obiektu naprawialnego może przyjmować .....
(wiecej nie widac na zdjęciu)Moze przyjmowac wartosci tylko od 0 do1!!
7) Funkcja intensywności uszkodzeń dla obiektu starzejącego.....(nie
widac co jest na zjdeciu):
e)ścisle rosnacą
8) wartość modalna szeregu rozdzielczego jest wartościa:
d)najczęściej występujacą
9) Co to jest profil opony?
jest to stosunek wysokosci do szerokosci opony
10) co to jest liczba oktanowa i cetanowa
Liczba cetanowa (LC) - wskaźnik zdolności olejów napędowych do
samozapłonu. Jeden z podstawowych parametrów olejów napędowych,
zależący od ich składu chemicznego.
Liczba oktanowa - liczba określająca odporność na niekontrolowany
samozapłon paliwa silnikowego do silników z zapłonem iskrowym
11)Co to jest odchylenie standardowe?
Odchylenie standardowe jest to pierwiastek kwadratowy z wariacji
Podstawy eksloatacji technicznej: Eksploatacja - zaspół celowych działań organizacyjno technicznych i ekonomicznych ludzi z obiektami technicznymi oraz wzajemne relacje występujące między nimi od chwili przyjęcia obiektu do wykorzystania zgodnie z przeznaczeniem aż do jej likwidacji. Eksploatacja - niezawodność jakość usługi, zespół działań tech. I organizacyjnych mających na celu wypełnianie wymaganych funkcji włącznie z koniecznym stosowaniem do zmian warunków zewnętrznych, zespół działań między człowiekiem a przedmiotem. Fazy życia obiektu technicznego:1-wartościowa-chierarchizacja potrzeb, wybór wariantu rozwiązania,2-projektowania-dobór cech konstrukcyjn,postać konstrukcji wymiary,3-wytwarzania,4-eksploatacji - realizacja,5-kasacji - odzysk materiału. Potrzeba - implikuje określone wymagania (indywidualne, grupowe, społeczne) funkcjonalność, niezawodność, sprawność,ekonomiczność,dostępność tworzywa, technologiczność,trwałość użytkowania i obsługiwania, ergonomiczność, zgodność normatywną. Wytwarzanie:gromadzenie produktów ubocznych i eksploatacja poprzez pozyskiwanie materiałów i surowców.
Rodzaje ekspl.-1-ogólna (fizyczna)-opis zjawisk eksploatacyjnych na gruncie prakseologii. Analiza i synteza logiczna modeli ogólnych, teoria organizacji i cybarnetyka, logika, teoria mnogości;2-matematyczna-modelowanie matematyczne zjawisk dop. Modele decyzyjne, programowanie, cybernetyka wytwarzania;3-doświadczalna-badania eksperymentalne zjawisk; Diagnostyka techniczna:1-diagnozowanie -określanie bieżącego stanu technicznego obiektu,2-genezowanie - określanie przyczyn danego stanu technicznego,3-prognozowanie - określanie dynamiki zmian stanu w przyszłości. Podstawową metodą badawczą diagnozowania jest pomiar symptomu diagnostycnego stanu:paramety funkcjonalne(moc efektywna,moment obrotowy). Prakseologiczny model eksploatacji: -uporządkowana trójka obiektów skojarzonych w całość dla osiągnięcia określonego celu tworzy tzw. łańcuch działania:
k = <x,y,z> X-przedmiot działania-podejmowanie działania;Y-pośrednik działania-obiekt rzeczywisty,przekazywanie działań;Z-przedmiot działania-lokalizacje działania.
-łańcuch działania to łańcuch obsługiwania, gdy obiekt jest przedmiotem działania: k˚ = <X,Y,M> -łańcuch działania sprzęgnięty z otoczeniem tworzy układ działania:
U = <t,o>
Np.: Obiekt techniczny-maszyna:układ materialny złożony z połączonych ze sobą ciał spełniających określone funkcje służące do wykonywania pracy związanej z procesem wytwórczym lub przemianą materii, energii lub informacji:--krotność użytku (jedno- wielorazowego użytku);--zdolność do poruszania się;--podatność na naprawę;--liczba realizacji funkcji. System - zbiór elementów i realizacji zachodzących między nimi:
S=<E,R>,gdzie E={E ; E1 ↔E2 , gdzie E1 i E2 ↔ E3 Hierarchiczna budowa obiektu technicznego:1-zakłada się niepodzielność systemy na n-tym poziomie dekompozycji w zależności opd wymaganej wnikliwości - analiza,2-system złożony realizuje globalny cel działania oraz cele lokalne spełniane przez podsystemy (suma celów lokalnych nie musi odpowiadać celowi globalnemu),3-stopień poznania systemu wzrasta z rozpoznawaniem coraz niższych poziomów dekompresyjnych:
1-postój zdatny(garażowanie), 2-praca efektywna, 3-praca jałowa, 4-postój niezdatny(oczekiwanie na części), 5-obsługa
Wskaźnik gotowości technicznej = 50kg - suma wszystkich cyferek Suma stanów użytkowania punkt:1,2,3/50 lub t=Σt4,5=41/50 ⇒ kg (20)=1. Cybernetyczny model oksploatacji: Nie komunikuje się z zew.,brak nowego zatrudnienia
System eksploatacyjny=system obsługi i użytkowania: użytkowania⇒ SU ⇐SE⇒ SO ⇐obsługiwania kierowcy:nr linii,przystanki(SU) ⇒elementy⇐tankowania,naprawa,przeglądy(SO)
Formalny opis modelu sysytemu eksploatacji: 1- SE=<ESE,RSE> - intensywość (np przepływ czegoś) SU=<ESU,RSU> SO=<ESO,RSO>, 2- SE(M)=<SU(M),R> 3-Gdy rozważa się grupy obiektów to SE={SEi} 4-Jeżeli Uy jest układem użytkowania a Uz jest układem obsługiwania to system eksploatacji definkiuje się jako SE=<Uyz,R> 5-Jeżeli rozpatruje się organizację systemu to SE=<(B,R),w> B- baza eksploatacyjna, R-repertuar eksploatacyjny, w-relacje Proces eksploatacyjny urządzenia: opisuje przebieg zmian stanów eksploatacyjnych w czasie. Opis powyższy wymaga znajomości zbiorów stanów eksploatacji urządzenia,zb. czasów przebywania w poszczególnych stanach, rozkład czasów eksploatacyjnych w poszczególnych stanach eksploatacji. Stany eksploatacyjne:
Zbiór stanów użytkowania
Zbiór stanów obsługiwania
Podstawowy opis stanów i czasów eksploatacyjnych maszyn:1-stan rozruchu t1- czas stanu rozruchu;2-stan pracy normalnej t2-czas pracy normalnej, 3-stan pracy jałowej t3;4-stan awarii t4;5-stan obsługi t5;6- stan obsługi OT1-t6, stan OT2-t7;8-stan naprawy-t8.
sumaryczny czas użytkowania maszyny
Graf odwzorowuje stany eksploatacyjne E w ten sam zbiór E->E1 pprzez funkcje odwzorowującą T S1-wytwarzanie->S2eksploatacja->S3kasacja
|
Wskaźniki ocenowe procesu eksploatacji dla procesu dwustawowego:
-Wskaźnik gotowości tech.
-Wskaźnik odnowy urządzenia -Wskaźnik przestoju urządzenia Kp=Tp/suma To,u,p -Wskaźnik charakteryzujący cechy urządzenia, wskaźnik wykorzystania charakterystyk technicznych.
Zasady racjonalnej gospodarki remontowej-Działania związane z konserwacją i remontem maszyn zaliczamy do czynności obsługowych w procesie ich eksploatacji Są to :1 Konserwacja - (bieżąca obsługa zmianowa ); 2 Obsługa między remontowa (będąca domeną trzymania służb utrzymania ruchu i polega na doraźnym usuwaniu nieprawidłowości w działaniu maszyn); 3 Okresowe przeglądy techniczne (mają na celu ustalenie zakresu najbliższego remontu i podjęciu decyzji o natychmiastowej naprawie nie powinny trwać dłużej niż 1 zmiana) ; 4 Remont bieżący (wymiana szybko zużywających się części ); 5 Remont średni (duże na kłady pieniężne do 30% wartości) ; 6 Naprawa główna- remont kapitalny (wymaga zdjęcia maszyny z fundamentów wyłączenia jej z użytkowania na pewnie okres wymieniamy również urządzenia współpracujące koszty do 70 % wartości maszyny.
System SHR Charakter prewencyjny opiera się na:1. znany jest rozkład prawdopodobieństwa czasu poprawnej pracy istotnych niezawodnościowo elementów wchodzących w skład układu.2. koszty i straty związane z remontem prewencyjnym są mniejsze. 3. czas remontu jest krótszy polegający na wymianie modułu, krótszy niż czas naprawy. W tym systemie. --typuje się maszyny;--identyfikuje nie zawodne elementy i wyznacza ich charakterystyki;--sporządza harmonogram remontów modułowy przy założonym prawdopodobieństwie dzialania modułów;--kontroluje, realizuje remonty. Remont modułu realizuje się poza maszyną. System Remontów Kapitalnych SRK - zależny od kadry mechaników, najbardziej kosztowny, naprawy w zakładzie producenta maszyny, w specjalistycznych bazach remontowych, wydziałach remontowych, zakładach przemysłowych. Ekonomiczne graniczenie nakładów na remonty główne. WP - wartość początkowa maszyny - suma wszystkich nakładów przy nabyciu, budowie lub wyprodukowaniu danego środka trwałego łącznie z budową fundamentów, montażem itd. WL - wartość likwidacyjna - wartość maszyny lub urządzenia w chwili podjęcia decyzji o dalszym jej użytkowaniu. A - fundusz amortyzacyjny - część wartości początkowej przeniesiona na wyrób, suma odpisów amortyzacyjnych od chwili oddania do użytkowania. A= n * i * Wp n- liczba lat amortyzacji i- stopa % Wn = Wp - A Wn- wartość nie zamortyzowania Opłacalność remontu głównego według granicznej wielkości nakładów Kp- planowany koszt remontu kapitalnego niezamortyzowanej maszyny. Km- graniczna wartość nakładów na remont kapitalny. Kp<=Wn Km <= Wn Km= Wp - A A= n* i* Wp Kp<= Km Km<= Wn Km= Wp = W- W * i *n i=1/tn tn= liczba lat normatywnej eksploatacji R- wsp. Ekonomicznej opłacalności remonty nie zamierzone maszyny. Km=Wp(1-n/ tn)= W*R n=( tn - ΣTRC) n- normatywny czas eksploatacji Km=Wp(1- (tn- ΣTRC/ tn)) Km=Wp * ΣTRC/ tn ΔK=Km-Kp >0 - by remont był opłacalny dla nie zamortyzowanej maszyny Warunki Eksploatacji - pod tym pojęciem rozumie się wszelkie warunki w jakich znajduje się urządzenie od chwili wyprodukowania do kasacji.
Czynniki charakteryzujące warunki eksploatacji:1. Podczas transportu. Dzielimy je również na:
Obiektywne: -czynniki klimatyczne; -czynniki mechaniczne ;-czynniki elektryczne Subiektywne:-organizacja; - obsługa ;- staranność; - umiejętności Identyfikacja warunków eksploatacji obiektu w danym systemie: -cechy decydujące o utrzymaniu/przerwaniu ruchu;- warunki użytkowania;- wpływ środowiska na eksploatacje pojazdu;- wiek kierowców powoduje częstość uszkodzeń pojazdów Niezawodność-cecha obie opisująca gotowość, nieuszkadzalność,obsługowość. Nieuszkadzalność - zdolność obiektu do poprawnego działania nie przerwanego uszkodzeniem, zdolność do wypełniania wymaganych funkcji w danych warunkach. Gotowość - zdolność do utrzymania się w danych warunkach w stanie umożliwiającym wypełnianie wymaganych funkcji. Obsługiwalność - (podatność na obsługę) - zdolność do utrzymania stanu zdatności do wymaganych funkcji. Miary : - funkcja nie zawodność R.
Pochodna nieuszkadzlności to gęstość ( częstość wystąpienia) Maksymalna częstość wystąpienia to moda Mo Wartość średnia to mediana Me
-intensywność uszkodzeń (krzywa Marnowa) „Lambda” - to warunkowe prawdopodobieństwo uszkodzenia pod warunkiem, że do danej chwili obiekt się nie uszkodzi. |
Obiekty złożone Nadsystemy - system - Podsystemy - Elementy Obiekty rzeczywiste: cecha(nadmiar)np. funkcjonalny; strukturalny- elem.spełniają podobne funkcje; czasowe-działania poprawiające funkcjonalność. Wpływ niezawodności poszczególnych elementów na całość Struktura -pewien układ, funkcja odwzorowująca obiekt złożony X=I x1,x2…xn IT zbiór n elem.gdzie x to 1 obiekt. Każdy z elem. x ma 2 stany niezawodności (?)ełnianie i nie funkcji xi : ei = (0 niezdatny ; 1 zdatny) (?)truk. niezaw. -to funcja ø(x) -odwzorowuje (?) elementów na stan całego systemu (x)= ø(x1,x2…xn) Metody na wyznaczenie stanu systemu:
-szeregowy
-równoległy
-stan systemu = Zn n-liczba elem. l.p. X1 X2 Str. szer. Str.równol
1 1 1 1 1
2 1 0 0 1
3 0 1 0 1
4 0 0 0 0
ø(x)=min ø(x)=max (x1·x2)=e1·e2 (x1·x2)=e1+e2-e1e2 Metoda drzewa błędów
np.ukł. hamulcowy- nożny i ręczny- struktura równoległa ale pod względem przydatności szeregowy (oby 2 muszą być zdatne)
Ra=R4R5=R2 Rb=1(1-R1)(1-R2)=1-(1-R)2
Rc=Rb·R
Struktura szeregowa R(t)=P{t<T1,t<T2,…t<Tn} W dowolnej chwili fun.niezawodności prawdop.chwila uszkodzenia pierwszego elem. (?)uszk.2 elem. P(t<T1)·P(t<T2)...P(t<Tn) R(t)=R1(t)·R2(t)...Rn(t)=∏Ri(t) Str.równoległa RR(t)=P(t≥T1,t≥T2...t≥Tn)=F1(t)·F2(t)...Fn(t) RR(t)=∏Fi(t) RR(t)=1-∏(1-R(t)) Str.hoherentna-nie jest redukowalna Φ(1)=φ(1,1...1) Φ(0)=φ(0,0...0) Φ(x)>φ(y) x>y Str.progowa= ”k z n ”
φ(x1,x2,x3)=(x1Λx2)v(x1Λx3)v(x2Λx3) R(t)=∑n! / [i!(n-i)!]∙Ri(t)·(1-Ri(t))n-1 Str.mostkowa
metoda superpozycji RA=1-(1-R2)2 RB=(1-(1-R)2)2 RM(t)=RB·R+RA(1-R)
|
POWODY KORZYSTANIA Z PODEJŚCIA PROBABILISTYCZNEGO:
Przesyłki teoretyczne-zjawiska występujące w rozważaniach inżynierskich są w swej istocie losowe,- niezawodność i prawdopodobieństwo uszkodzenia są wprost związane z osiągami wymaga uwzględnienia zmienności-uzyskania dobrej zgodności między prognozowanymi i rzeczywistymi osiągami wymaga uwzględnienia zmienności -potrzebna jest znajomość związków między niezawodnością komponentów systemu, -wykorzystanie modeli obciążenia i wytrzymałości mogących osiągnąć wartości z przedziału (0,∞) zapobiega przyjmowaniu nienormalnie dużych obciążeń lub nienormalnie małych wytrzymałości
Przesyłki ekonomiczne :-udoskonalenie projektu minimalizuje koszty badań całego obiektu lub systemu, -zmniejsza się czas między projektowaniem a otrzymaniem systemu o złożonych osiągach, -konieczna jest minimalizacja bezwładności poruszających się części i masy, która ma być przemieszczana, przede wszystkim za względu na oszczędności energii i zużycie źródeł nieodnawialnych, -potrzeba racjonalnego podejścia do kosztów i polityki odnów profilaktycznych i okresu gwarancyjnego
OBIEKT TECHNICZNY-identyfikacja (opis funkcjonalny, konstrukcyjny) -dekompozycja (układy, zespoły, elementy,...)
-fundacje, zadnia, ograniczenia, wymagania użytkowe i obsługowe
BAZA EKSPLOATACYJNA-identyfikacja wymuszeń,
-identyfikacja warunków użytkowania i obsługiwania -rozkład terytorialny (przestrzenny) zadań i funkcji
KADRA EKSPLOATACYJNA-zarządzanie i kierowanie eksploatacją
-użytkownik, operator (wykształcenie, kwalifikacje, doświadczenie,...)
-kadra obsługowa (wykształcenie, kwalifikacje, doświadczenie,...)
OTOCZENIE SYSTEMU EKSPLOATACJI
-identyfikacja istotnych dla eksploatacji obiektu czynników środowiska (warunki klimatyczne, kultura techniczna) -wzajemne oddziaływanie środowiska naturalnego: obiekt- środowisko
LOGISTYKA UŻYTKOWANIA I OBSŁUGIWANIA
-zapewnienie materiałów eksploatacyjnych i środków obsługowych, części zamiennych -zapewnienie narzędzi i przyrządów diagnostycznych, wiedzy i technologii-zarządzanie kosztami przedsięwzięcia
USZKADZALNOŚĆ I DEGREDACJA
Określenie modelu niezawodnościowego obiektu:
-naprawialność (nieodnawialne, odnawialne z , odnawialne),
-złożoność(struktura niezawodności), -ocena uszkodzenia (charakterystyki liczbowe, funkcje), -opis uszkodzenia (przyczyna, rodzaj, skutek, sposób odnowy),-analiza procesów degradacyjnych
- stan graniczny (starzenie, zmęczenie, korozja, pękanie,...)
METODY ZARZĄDZANIA
-efektywne użytkowanie (wykorzystanie gotowości), -zapewnienie gotowości technicznej, -,,optymalna” trwałość,-racjonalna strategia obsługowa, -zarządzanie grupą obiektów -modele ekonomiczne w eksploatacji.
DIAGNOSTYKA
-obserwacja symptomów diagnostycznych (ciągłe, okresowe, doraźne)
-archiwizacja informacji diagnostycznych i genezowanie
-diagnozowanie bieżącego stanu technicznego,
-prognozowanie zmienności stanu i stanu granicznego.
EKSPLOATACYJNE BADANIA NIEZAWODNOŚCI
-opracowanie założeń i programu badań ,-opracowanie dokumentacji badawczej i szkolenie personelu badawczego, -gromadzenie informacji eksploatacyjnych, -weryfikacja i przetwarzanie informacji, -prezentacja wyników stosownie do celów badań
Eksploatacja grupy obiektów.
Kryteria podziału:
-liczniość (gruopa o małej lub dużej liczności) -dynamika zmian struktury funkcjonalnej( stała struktura, zmienna zależna od otrzymanego zadania) -typ struktury funkcjonalnej( struktura: szeregowa, równoległą, mieszana)-typ jednorodności(jednorodna)
-stan urządzeń należących do grupy
Rodzaje uszkodzeń:
-normalne stopniowe zużycie, aż do przejścia przez ustaloną granicę
-nagłe skokowe, katastroficzne, chwila uszkodzenia nieznana
-bezwładnościowe, odwracalne, przejściowe w skutek normalnej pracy w skutek zadziałania czynników zewnętrznych.
Podział uszkodzeń ze względu na czynniki wywołujące
1 Normalne zużycie
-zmęczenie(rozciąganie, zginanie, skręcanie, naprężanie) pęknięcie
-starzenie(obciążenie cieplne, dynamiczne, pękanie) utrata własności
-korozja(naprężeniowa, międzykrystaliczna, równomierna, miejscowa) utrata własności i ubytek-zużycie(ślizgowe powierzchniowe, obrotowe stykowe, toczone
2 Przypadkowe skokowe
-Zupełne zniszczenie( eksploatacja, pożar)-Uderzenie(złamanie lub miejscowe)-Przecięcie(pęknięcie, odkształcenie objętościowe)-Blokowa struktura niezawodności - szeregowa
Im mniej elementów tym mniejsze prawdopodobieństwo uszkodzenia całego zespołu
Blokowa struktura niezawodności - równoległa
Zwiększenie elementów podnosi niezawodność
Dwa rodzaje napraw :
Pełna- przywrucenie własności i parametrów takich jakie posiada nowy element
Naprawa polegająca na przywruceniu zdatności danego elementu, zregenerowania, lecz naprawiony element nigdy nie będzie miał takich samych własności jak nowy element.