PUBLICZNE PRAWO GOPODARCZE

Prawo Gospodarcze nie stanowi odrębnej gałęzi prawa, jako całość nie jest skodyfikowane. Skodyfikowana jest problematyka dotycząca tworzenia, funkcjonowania, przekształceń, utraty bytu prawnego spółek prawa handlowego - jest to Kodeks Spółek Handlowych.. Najczęściej przyjmuje się, że Prawo Gospodarcze to zespół norm prawnych regulujących stosunki społeczne powstające w procesie gospodarowania to jest w procesie produkcji dóbr i świadczenia usług. Normy prawa składające się na Prawo Gospodarcze nie są jednakowe pod względem charakteru. Wśród tych norm można wyodrębnić:

• Normy o charakterze cywilno-prawnym składające się na prywatne Prawo Gospodarcze.

• Normy o charakterze administracyjno-prawnym tworzące publiczne Prawo Gospodarcze.

Normy Prawa Gospodarczego charakteryzują się równością stron stosunku. Normy zaś Prawa Administracyjnego - nierównością stron prawnego stosunku. Przy wykorzystywaniu norm publiczno-prawnych regulowane są zasady i sposób ingerencji państwa w sferę stosunków gospodarczych. Regulacją cywilno-prawną objęte są stosunki majątkowe z udziałem przedsiębiorców w zakresie prowadzonej przez nich działalności gospodarczej. Możemy, więc powiedzieć, że na Prawo Gospodarcze składają się normy prawa publicznego i prywatnego, sprawiając, że prawo to stanowi kompleksową dziedzinę prawa.

ŹRÓDŁA PRAWA GOSPODARCZEGO

Z uwagi na kompleksowy charakter norm Prawa Gospodarczego źródła prawa są różnorodne i także cechuje je kompleksowy charakter. W sferze Prawa Gospodarczego najistotniejszą rolę odgrywają normy prawa stanowionego, ale wzrasta także rola różnego rodzaju aktów prawa umownego. Przyjmując hierarchię źródeł prawa wynikającą z Konstytucji wyodrębnić można następujące akty prawa stanowionego:

• Konstytucja RP

• Ustawy,

• Ratyfikowane Umowy Międzynarodowe,

• Rozporządzenia

Podstawowe zasady ustroju gospodarczego i prawnie chronione wartości związane działalnością gospodarczą zawiera Konstytucja RP.

Podstawowymi aktami prawnymi regulującymi stosunki gospodarcze są Ustawy. Do Prawa gospodarczego zalicza się również międzynarodowe umowy po ich ratyfikacji i ogłoszeniu w Dzienniku Ustaw. Są one w dalszym ciągu aktami prawa międzynarodowego stanowiąc jednocześnie normy prawa wewnętrznego. Przykładem umowy międzynarodowej, która konstytuuje organizację międzynarodową jest Traktat Wspólnot Europejskich, dom, których Polska przystąpiła na mocy traktatu Akcesyjnego uzyskując członkostwo w Unii Europejskiej. Prawo Traktatu jest stosowane wprost z pierwszeństwem przed aktami krajowymi. Rozporządzenia - wydawane są przez Prezydenta RP, Prezesa Rady Ministrów, Radę Ministrów i poszczególnych Ministrów. Są aktami wykonawczymi w stosunku do Ustaw.

Tzw. LEX CONTRAKTUS - prawo umowne nie ma charakteru źródeł prawa powszechnie obowiązującego. Posiada istotne znaczenie dla stron stosunku prawnego, powstałego w procesie gospodarowania.

Formalnie, jakie może przybierać prawo umowne są:

1. Wzory umów w tym:

1. Ogólne warunki umów wzorce umów i regulaminy,

2. Umowne warunki kontraktowania,

3. Umowne akty założycielskie na przykład: umowy spółki, statuty

W RP obowiązuje aktualnie system gospodarki rynkowej. Podstawy tego systemu są określone w Konstytucji RP. Ukształtowanie współczesnego systemu gospodarczego poprzedzone zostało w okresie transformacji gospodarczej, w którym powojenna dyrektywna, centralistyczna i planowa gospodarka okresu socjalistycznego została przekształcona sukcesywnie w gospodarkę rynkową. W okresie transformacji gospodarczej dokonana została prywatyzacja znacznej większości przedsiębiorstw państwowych, co sprawiło, że znaczące miejsce uzyskała własność prywatna. Brak rodzimego kapitału w tym okresie sprawił, że do Polski napłynął kapitał zagraniczny a zagraniczni inwestorzy uzyskiwali, co raz częściej pozycję inwestora strategicznego największych spółek akcyjnych. Przekształcenie gospodarki z systemu nakazowego na system gospodarki rynkowej wymagało zmiany całego systemu praw. Działania Polski mające na celu uzyskać członkostwo w strukturach Unii Europejskiej wymagało także wdrożenia (implementacji) do porządku krajowego Dyrektyw Unii Europejskiej. Obowiązujące aktualnie przepisy prawa podlegają ciągłym zmianom w związku z poszukiwaniem nowych rozwiązań dotyczących funkcjonowania określonych instytucji a także zmiany aktów Prawa Wspólnotowego.

Pojecie działalności gospodarczej.

Definicję pojęcia działalności gospodarczej zawiera Ustawa o Swobodzie Działalności Gospodarczej i jest nią działalność zarobkowa, wytwórcza, budowlana, handlowa, usługowa oraz poszukiwanie, rozpoznawanie i wydobywanie kopalin ze złóż a także działalność zawodowa wykonywana w sposób zorganizowany i ciągły.

• Działalność wytwórcza inaczej działalność produkcyjna,

• Działalność budowlana określona przepisami Prawa Budowlanego polega na wznoszeniu, rozbudowie, modernizacji, rozbiórce budynków i budowli,

• Działalność handlowa to działalność polegająca na wymianie towarów i usług,

• Działalność usługowa zakres tej działalności wynika z Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD),

• Poszukiwanie, wydobywanie kopalin ze złóż określa Prawo Górnicze i Geologiczne.

• Działalność zarobkowa - rozumiemy pod tym pojęciem działalność wykonywaną przez osoby fizyczne, posiadające uprawnienia do wykonywania wolnych zawodów na przykład: lekarze, adwokaci, notariusze, radcy prawni, architekci, rzeczoznawcy.

• Wykonywanie działalności w sposób zorganizowany a więc działalność w ramach struktur organizacyjnych lub ustalonego trybu działalności,

• Działalność w sposób ciągły polega na powtarzalności określonych rezultatów.

Podstawową cechą działalności gospodarczej jest charakter zarobkowy to jest nastawiony na osiągania zysków. Jest to cel tej działalności. Działalność ze stratą nie prowadzi do utraty charakteru tej działalności. Przepisy Ustawy o Swobodzie Działalności Gospodarczej nie stosuje się do działalności gospodarczej w rolnictwie w zakresie upraw rolnych oraz chowu i hodowli zwierząt, ogrodnictwa, warzywnictwa, leśnictwa i rybactwa śródlądowego a także wynajmowania pokoi przez rolników, sprzedaży posiłków domowych i świadczenie tych usług związanych z pobytem turystów (działalność agroturystyczna).

Pojęcie przedsiębiorstwa

Jest zawarte w kilku aktach prawnych. Ustawa o Swobodzie Działalności Gospodarczej, którego definicja odnosi się do tej Ustawy. Analogicznie w przepisach Kodeksu Cywilnego. Definicję przedsiębiorcy na potrzebę danych ustaw formułuje również Prawo Upadłościowe i Naprawcze, Ustawa o Ochronie Konkurencji i Konsumentów. Wiele innych ustaw używa również pojęcie Przedsiębiorca, ale nie definiuje tego pojęcia, ale odsyła wprost do definicji zawartej w innej Ustawie.

Dla stosunków publiczno-prawnych podstawowe znaczenie posiada definicja zawarta w Ustawie o Swobodzie Działalności Gospodarczej. Zgodnie z art. 4 tej ustawy Przedsiębiorcą jest osoba fizyczna, osoba prawna i jednostka organizacyjna nie będąca osoba prawną, której odrębna Ustawa przyznaje zdolność prawną - wykonująca we własnym imieniu działalność gospodarczą. Za przedsiębiorców uznaje się także wspólników spółki cywilnej w zakresie wykonywanej przez nich działalności gospodarczej. Przedsiębiorcą może być wyłącznie podmiot, który jest odrębnym podmiotem praw i obowiązków cywilno-prawnych a więc posiada zdolność prawną. Działalność musi być prowadzone przez ten podmiot we własnym imieniu. Ustawa o Swobodzie Działalności Gospodarczej uznaje również za przedsiębiorców wspólników Spółki Cywilnej. Sama natomiast spółka cywilna nie ma podmiotowości prawnej ani w świetle Prawa Cywilnego ani w świetle Ustawy o Swobodzie Działalności Gospodarczej. Dla stosunków cywilno-prawnych podstawowe znaczenie posiada definicja zawarta w ustępie 43¹ Kodeksu Cywilnego. Różnice pomiędzy definicją przedsiębiorcy zawartą w Ustawie o Swobodzie Działalności Gospodarczej a Kodeksem Cywilnym nie są istotne.

Klasyfikacja przedsiębiorców

Przedsiębiorców można klasyfikować według różnych kryteriów:

1. Ze względu na status podmiotowy przedsiębiorcy i należą tu:

1. Przedsiębiorcy, którzy są osobami fizycznymi - prowadzą działalność gospodarczą samodzielnie lub też jako wspólnicy spółki cywilnej,

2. Przedsiębiorcy będący osobami prawnymi i zaliczamy do nich między innymi:

• Spółki kapitałowe,

• Przedsiębiorstwa państwowe,

• Spółdzielnie.

1. Przedsiębiorców będącymi jednostkami organizacyjnymi nie posiadającymi osobowości prawnej, ale którym ustawa przyznaję zdolność prawną i zaliczamy do nich:

• Spółki kapitałowe w organizacji i handlowe spółki osobowe.

2. Ze względu na cel prowadzonej działalności gospodarczej:

1. Przedsiębiorców sensu stricte - celem, dla którego tworzone jest takie przedsiębiorstwo musi być zawsze cel zarobkowy, tzn., że przedsiębiorcy ci prowadzą działalność gospodarczą dążąc do maksymalizacji zysków należą m.in. do nich:

• Handlowe spółki osobowe,

• Spółdzielnie,

• Osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą

1. Przedsiębiorców non for profit - głównym celem, dla którego są tworzone nie stanowi sam w sobie zysk. Przychody, które osiągają z działalności gospodarczej w całości przeznaczane są na realizację podstawowych statutowych celów, należą tu m.in.

• Fundacje,

• Stowarzyszenia,

• Instytuty naukowo-badawcze.

3. Ze względu na sposób ich rejestracji w celu podjęcia działalności gospodarczej wyróżniamy:

1. Przedsiębiorców rejestrowych objętych obowiązkiem wpisu do Krajowego Rejestru Sądowego Przedsiębiorców (KRS),

2. Przedsiębiorców podlegających wpisowi do Ewidencji Działalności Gospodarczej.

4. Ze względu na pochodzenie kapitału w oparciu, o który prowadzona jest działalność gospodarcza wyróżniamy:

1. Przedsiębiorców prywatnych,

2. Przedsiębiorców publicznych, wśród których możemy wyróżnić:

• Przedsiębiorców państwowych,

• Przedsiębiorców samorządowych.

1. Przedsiębiorców działających w oparciu o kapitał mieszany tj. prywatno-publiczny.

• Ze względu na przyjęcie łącznych kryteriów średniorocznego zatrudnienia pracowników i poziom rocznego obrotu netto wyróżniamy:

1. Mikro przedsiębiorców,

2. Małych przedsiębiorców,

3. Średnich przedsiębiorców

• Ze względu na miejsce zamieszkania lub miejsce siedziby przedsiębiorcy oraz miejsce prowadzenia działalności gospodarczej wyróżniamy:

1. Przedsiębiorców krajowych,

2. Przedsiębiorców Zagranicznych.

Organizacyjno-prawne formy przedsiębiorców uregulowane w przepisach prawa.

Prawo krajowe do organizacyjno-prawnych form prowadzenia działalności gospodarczej zalicza:

1. Spółki Handlowe

1. Handlowe spółki osobowe:

• Jawna,

• Komandytowa,

• Partnerska,

• Komandytowo-akcyjna.

1. Kapitałowe:

• Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością,

• Spółki akcyjne.

2. Przedsiębiorstwa państwowe,

3. Spółdzielnie,

4. Towarzystwa Ubezpieczeń Społecznych,

5. Oddziały i przedstawicielstwa przedsiębiorcy zagranicznego

Zasady wolności gospodarczej.

Zasada wolności gospodarczej jest zasadą konstytucyjną podejmowania i wykonywania działalności gospodarczej. Zgodnie z tą zasadą każdy podmiot ma prawo podjąć i wykonywać działalność gospodarczą a ograniczenie wolności gospodarczej może być wprowadzone na mocy ustawy. Zasada ta znalazła również swoje odzwierciedlenie w przepisach Ustawy o Swobodzie Działalności Gospodarczej. Zgodnie z art. 6 tej Ustawy podejmowanie, wykonywanie i zakończenie działalności gospodarczej jest wolne dla każdego na równych prawach z zachowaniem ustawowych warunków. Organ administracji publicznej nie może żądać ani uzależniać swojej decyzji w sprawie podjęcia, wykonywania lub zakończenia działalności gospodarczej od spełnienia przez zainteresowaną osobę dodatkowych warunków w szczególności przedłożenia dokumentów lub ujawnienia danych, których nie przewidują ustawy. Na zasadę wolności gospodarczej składa się szereg cząstkowych swobód w tym:

• Swoboda podejmowania działalności gospodarczej polegającej na tym, że przedsiębiorca posiada swobodę podjęcia decyzji o prowadzeniu działalności gospodarczej. Ograniczeniem tej swobody jest obowiązek uzyskania, koncesji, zezwolenia, zgody, licencji lub wpisu do Rejestru Działalności Regulowanej.

• Druga cząstkowa swoboda polega na wolnym wyborze formy organizacyjno-prawnej prowadzonej działalności gospodarczej. W ramach tej swobody przedsiębiorca wybiera formę, w jakiej chce prowadzić działalność gospodarczą a także na etapie jej prowadzenia może dokonać zmiany formy organizacyjno-prawnej bez konieczności przeprowadzania postępowania likwidacyjnego. Zasada ta ograniczona zostaje jednak przez przepisy prawa, które nakazują, aby określone dziedziny działalności gospodarczej wykonywane były w ściśle określonej prawnej formie na przykład: Spółki Akcyjnej, dla prowadzenia działalności ubezpieczeniowej, maklerska czy też banku prywatnego. Zmiana formy organizacyjno-prawnej w toku prowadzonej działalności gospodarczej jest także ograniczona przepisami ustaw na mocy, których istnieje zakaz dokonywania restrukturyzacji podmiotów (łączenie, podział, przekształcenie) na przykład: osobowe spółki prawa handlowego nie mogą się dzielić.

• Swoboda wykonywania działalności gospodarczej polega na możliwości dokonywania wszystkich czynności faktycznych i prawnych niezakazanych przez przepisy prawa. Swobodę tę ograniczają różnego rodzaju przepisy administracyjne na przykład: dotyczące ochrony przeciw pożarowej, czy też przepisy Bezpieczeństwa i Higieny Pracy.

• Realizując procesy gospodarcze przedsiębiorcy zawierają umowy posiadając w tym zakresie również swobodę. Zasada swobody umów polega na tym, że istnieje możliwość wyboru kontrahenta, ustalenia treści oraz formę umowy. Jednakże treść i forma tej umowy nie mogą być sprzeczne z bezwzględnie obowiązującymi przepisami prawa, z zasadami współżycia społecznego (zasadami uczciwego obrotu) czy też istota stosunku prawnego. Ograniczenie w swobodzie zawierania umów przewidują również przepisy prawa wprowadzając instytucję ochrony konsumenta jako „słabszej” strony stosunku prawnego, w którym występuje podmiot będący profesjonalistą w obrocie gospodarczym to jest: przedsiębiorca.

• Swoboda zakończenia działalności gospodarczej polega na tym, że przedsiębiorca może swobodnie określić, kiedy zakończy działalność gospodarczą. Ograniczenia w tym zakresie wprowadzają przepisy Ustawy Prawo Upadłościowe i Naprawcze, które nakładają na dłużnika niewypłacalnego obowiązek złożenia wniosku o upadłość w terminie 14 dni od dnia zaistnienia przesłanki niewypłacalności. Jeżeli chodzi o postępowanie likwidacyjne to przedsiębiorcy będący osobami prawnymi nie mogą przeprowadzić go dowolnie, tylko według ściśle określonej procedury.

Reglamentacja działalności gospodarczej.

Jak wskazano wyżej od zasady swobody podejmowania działalności gospodarczej ustawodawca wprowadza wyjątki ograniczające. Konkretne wyjątki w formie ograniczenia konkretnego rodzaju działalności gospodarczej. Formami reglamentacji działalności gospodarczej są:

• Koncesja,

• Zezwolenie,

• Działalność regulowana,

• Licencja,

• Zgoda.

Reglamentacja jest wprowadzana tylko w sytuacji, gdy dana działalność gospodarcza zagraża bezpieczeństwu państwa, bezpieczeństwu obywateli oraz powoduje naruszenie dóbr osobistych obywateli (w celu ochrony tych dóbr).

Koncesjonowana działalność gospodarcza jest podstawową formą reglamentacji działalności gospodarczej. Koncesja stanowi wyrażenie zgody w formie decyzji administracyjnej przez organ administracji publicznej na podjęcie i wykonywanie działalności gospodarczej przez przedsiębiorcę w zakresie działalności mającej szczególne znaczenie dla państwa i jego bezpieczeństwa. W ustawie o Swobodzie Działalności gospodarczej ustawodawca nie wprowadza definicji koncesji, wskazując na zakres działalności koncesjonowanej. Koncesja stanowi uprawnienie publiczno-prawne o charakterze osobistym dla danego podmiotu, przyznanym na mocy decyzji administracyjnej organu przez właściwy organ administracji publicznej indywidualnie oznaczonemu podmiotowi, który spełnia ustawowe przesłanki do wykonywania tej działalności. Koncesjonowaniem objęte są:

1. Poszukiwanie, rozpoznawanie i wydobywanie kopalin ze złóż,

2. Wytwarzanie i obrót materiałami wybuchowymi, bronią i amunicją oraz wyrobami o znaczeniu wojskowym i policyjnym,

3. Wytwarzanie, przetwarzanie, magazynowanie i obrót paliwami i energia,

4. Ochrona osób i mienia,

5. Rozpowszechnianie programów radiowych i telewizyjnych,

6. Przewozy lotnicze.

Szczegółowe warunki wykonywania działalności koncesjonowanej określają przepisy ustaw odrębnych. Zarówno udzielenie, odmowa udzielenia jak też zmiana, ograniczenie zakresu i cofnięcie następuje w drodze decyzji administracyjnej, wydawanej, co do zasady przez Ministra Właściwego za wydany rodzaj koncesjonowanej działalności. Koncesji udziela się na czas oznaczony to jest 5 do 50 lat chyba, że przedsiębiorca wnioskuje o udzielenie na czas krótszy niż 5 lat. Koncesje udzielane są na wniosek przedsiębiorcy. W przypadku, gdy organ koncesyjny przewiduje udzielenie ograniczonej liczby koncesji ogłasza to w Monitorze Polskim. Jeżeli liczba przedsiębiorców spełniających warunki do udzielenia koncesji i dających rękojmię prawidłowego wykonywania działalności objętej koncesją jest większa niż liczba koncesji, organ koncesyjny ogłasza przetarg na udzielenie koncesji, dokonując wyboru oferty tego oferenta, który zadeklarował najwyższą opłatę koncesyjną. Organ koncesyjny może odmówić udzielenia koncesji lub ograniczyć jej zakres w stosunku do wniosku o udzielenie, gdy:

1. Przedsiębiorca nie spełnia warunków wykonywanie działalności objętej koncesją określonych w ustawie,

2. Ze względu na zagrożenie obronności i bezpieczeństwa państwa lub obywateli

3. Innych ustawowych przypadkach

Organ koncesyjny cofa koncesję, gdy:

1. Wydano prawomocne orzeczenie zakazujące przedsiębiorcy wykonywanie działalności gospodarczej objętej koncesją,

2. Przedsiębiorca nie podjął działalności koncesjonowanej w wyznaczonym terminie,

3. Rażąco narusza warunki koncesji.

Formami reglamentacji działalności gospodarczej są także zezwolenia, licencje i zgoda. Pomimo zróżnicowanych norm ich prawny charakter jest jednakowy. Dziedziny gospodarki, w których wymagane jest zezwolenie, licencja lub zgoda stanowią katalog otwarty. Może on być poszerzany bądź też zawężany w drodze odrębnych przepisów na przykład: zezwolenia wymaga podejmowanie i prowadzenie działalności bankowej, licencji na podejmowanie działalności gospodarczej w zakresie określonym ustawą o transporcie drogowym. Zezwolenia, licencje i zgody wydawane są po stwierdzeniu, że przedsiębiorca spełnia określone prawem warunki wykonywania działalności gospodarczej. Organ administracji publicznej przeprowadza, więc tzw. Kontrolę uprzednią to jest przed podjęciem przez przedsiębiorcę działalności gospodarczej. Organami, które wydają licencje, zezwolenia i zgody są zarówno Naczelnik i Centralne Organy Administracji Publicznej, Terenowe Organy Administracji Rządowej oraz Jednostki Samorządu Terytorialnego i inne organy. Zarówno udzielenie, odmowa udzielenia, cofnięcie licencji, zezwolenia i zgody na prowadzenie działalności gospodarczej ma formę decyzji administracyjnej.

Działalność regulowana.

Forma reglamentacji, jaką jest wpis do Rejestru Działalności Regulowanej została wprowadzona na mocy Ustawy o Swobodzie Działalności gospodarczej. Dziedziny, których podjęcie działalności gospodarczej jako działalności regulowanej określają przepisy ustawy wprowadzające Ustawę o Swobodzie Działalności Gospodarczej. Katalog tych dziedzin jest otwarty. Przykładem działalności regulowanej jest świadczenie usług detektywistycznych, kantorowa, kształcenie podyplomowe pielęgniarek i położnych. Przedsiębiorca, który chce podjąć działalność regulowaną powinien:

1. Spełniać, materialno-prawne przesłanki jej prowadzenia określone w odrębnych Ustawach,

2. Zgłosić zamiar prowadzenia tej działalności organom, które prowadzą Rejestr Działalności Regulowanej wraz z oświadczeniem o spełnieniu warunków wymaganych do wykonywania działalności gospodarczej.

Organ prowadzący Rejestr Działalności Regulowanej nie bada przed wpisem czy te warunki zostały spełnione tak jak przed wydaniem zezwolenia licencji czy zgody.. Stwierdza tylko czy nie zachodzą przesłanki negatywne dokonania wpisu do Rejestru tj.

• Czy w stosunku do przedsiębiorstwa nie został wydany prawomocny zakaz wykonywania działalności gospodarczej objętej wpisem,

• Czy dany przedsiębiorca nie został wykreślony z danego Rejestru w okresie 3 lat poprzedzających złożenie wniosku.

Organ prowadzący Rejestr Działalności Regulowanej dokonuje kontroli tej działalności dopiero po jej podjęciu. Jeżeli stwierdzi, że przedsiębiorca rażąco narusza warunki wykonywania tej działalności wydaje decyzję o zakazie wykonywania tej działalności a następnie z urzędu wykreśla przedsiębiorcę z Rejestru Działalności Regulowanej..

Legalizacja działalności gospodarczej

Zasada swobody działalności gospodarczej jest ograniczona przepisami prawa. Jednym z takich warunków jest uzyskania wpisu przez przedsiębiorcę do właściwego rejestru przed rozpoczęciem działalności gospodarczej. W przypadku osób fizycznych jest to EWIDENCJA DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ (EDG). W przypadku pozostałych przedsiębiorców KRAJOWY REJESTR SĄDOWY (KRS). Jedyny wyjątek od zasady, że przedsiębiorca powinien uzyskać wpis do Ewidencji Działalności Gospodarczej o działalności gospodarczej dotyczy spółek kapitałowych organizacji, które mogą podjąć działalność gospodarczą przed wpisem. Nie dopełnienie obowiązku zalegalizowania działalności gospodarczej jest wykroczeniem zagrożonym przez Kodeks Wykroczeń karą ograniczenia wolności bądź karą grzywny. Za chwilę podjęcia działalności gospodarczej uznaje się wystawienie pierwszej faktury za sprzedany towar lub świadczenie usługi. Pierwsza faktura i kolejne powinny być wystawiane po dokonaniu wpisu do Ewidencji Działalności Gospodarczej.

Zasady dokonywania wpisu do Ewidencji Działalności Gospodarczej do 31 marca 2009 roku

Ustawa o Swobodzie Działalności Gospodarczej uchyliła przepisy dotychczasowej Ustawy z 19 listopada 1999 roku Prawo Działalności Gospodarczej z wyjątkiem przepisów dotyczących Ewidencji Działalności Gospodarczej. W 2004 roku w przepisach wprowadzających Ustawę o Swobodzie Działalności Gospodarczej określono, że termin wejścia w życie nowych zasad ewidencjonowania unormowanych przepisami Ustawy o Swobodzie Działalności Gospodarczej to 31 grudnia 2006 roku. Termin ten był jednak dwukrotnie przesuwany, a ostatnia nowelizacja Ustawy o Swobodzie Działalności Gospodarczej z 20 września 2008 roku przesunęła ten termin na 31 marca 2009 roku. Aktualnie, więc wpis do Ewidencji Działalności Gospodarczej odbywa się według zasad określonych i utrzymanych w mocy przepisów Ustawi Prawo Działalności Gospodarczej. Zgodnie z przepisami tej Ustawy Ewidencję Działalności Gospodarczej prowadzi Gmina właściwa dla miejsca zamieszkania przedsiębiorcy a organem ewidencyjnym jest Wójt, Burmistrz, Prezydent. Dokonują oni wpisu do Ewidencji Działalności Gospodarczej. Wpis do Ewidencji Działalności Gospodarczej odbywa się na wniosek. Zgłoszenie o dokonanie wpisu powinno zawierać:

1. Oznaczenie przedsiębiorcy - Imię i Nazwisko oraz jego PESEL

2. Oznaczenie miejsca zamieszkania i adresu siedziby przedsiębiorcy a jeżeli prowadzi stale działalność gospodarczą poza miejscem zamieszkania także wskazanie tego miejsca,

3. Przedmiot działalności według PKD, data rozpoczęcia działalności.

Organ dokonuje wpisu i z urzędu doręcza przedsiębiorcy zaświadczenia o wpisie do Ewidencji Działalności Gospodarczej nie później niż w terminie 14 dni od zgłoszenia o wpis. Wpis jest czynnością materialną-techniczną. Na mocy nowelizacji Ustawy o Swobodzie Działalności Gospodarczej oraz Ustawy Prawo Działalności Gospodarczej wprowadzona została instytucja zawieszenia działalności gospodarczej. Od tej nowelizacji wpisowi do Ewidencji Działalności gospodarczej podlega również informacja o zawieszeniu wykonywania działalności gospodarczej oraz o wznowieniu tej działalności. Wpis do Ewidencji Działalności Gospodarczej o zawieszeniu działalności gospodarczej odbywa się na wniosek przedsiębiorcy. Przedsiębiorca, który chce wznowić działalność gospodarczą również musi złożyć wniosek w tej sprawie. Zgłoszenie informacji o zawieszeniu działalności gospodarczej powinno zawierać:

1. Imię i nazwisko przedsiębiorcy i PESEL, dane adresowe

2. Wskazanie okresu, na jaki zawiesza się wykonywanie działalności gospodarczej.

Do wniosku należy załączyć oświadczenie o nie zatrudnianiu pracowników. Organ ewidencyjny wydaje decyzję o odmowie wpisu do Ewidencji Działalności Gospodarczej, jeżeli:

• Zgłoszenie działalności gospodarczej nie jest objęte przepisami ustaw,

• Zawiera braki formalne, które nie zostały usunięte,

• Prawomocnie orzeczono zakaz wykonywania działalności gospodarczej określonej w zgłoszeniu.

Wpis do Ewidencji Działalności gospodarczej podlega wykreśleniu w przypadku:

• Zawiadomiono o zaprzestaniu działalności gospodarczej,

• Orzeczono prawomocny wyrok o zakazie prowadzenia jej działalności,

• Zmiany miejsca zamieszkania przedsiębiorcy,

• Nie zgłoszono informacji o wznowieniu działalności gospodarczej przed upływem 24 miesięcy od dnia zgłoszenia informacji o zawieszeniu wykonywania działalności gospodarczej.]

Ewidencja Działalności Gospodarczej jest jawna. Mówimy tu o jawności formalnej, która polega na tym, że każdy ma prawo uzyskać informacje zawarte w Ewidencji i nie obowiązują tu przepisy Ustawy o Ochronie Danych Osobowych.

Zasady wpisu do Ewidencji Działalności Gospodarczej od 31 marca 2009 roku.

Zasady te określa Ustawa o Swobodzie Działalności Gospodarczej, przy czym wejdą one w życia z dniem 31 marca 2009 roku. Bez zmian pozostaje organ ewidencyjny. Ewidencja jednak będzie prowadzona w systemie informatycznym. Wpisy do Ewidencji będą jawne. Każdy będzie miał prawo do dostępu do danych zawartych w Ewidencji oraz do przeglądania akt ewidencyjnych (jawność formalna) Ustawa o Swobodzie Działalności Gospodarczej wprowadza domniemanie prawdziwości wpisu do Ewidencji. Jeżeli dane, które zostały wpisane są nie zgodne ze zgłoszonymi przez przedsiębiorcę, przedsiębiorca nie może zasłaniać się zarzutem względem osób trzecich pozostających w dobrej wierze, że dane te są nie prawdziwe, jeżeli zaniedbał ich niezwłocznego sprostowania lub uzupełnienia. Wniosek o dokonanie wpisu do Ewidencji powinien zawierać:

1. Imię i Nazwisko, PESEL

2. NIP,

3. Oznaczenie miejsca zamieszkania i adresu oraz miejsca wykonywania działalności gospodarczej, jeżeli jest inne miejsce zamieszkania,

4. Przedmiot działalności zgodnie z PKD,

5. Informacje o istnieniu lub ustaniu małżeńskiej wspólności majątkowej,

6. Informacje o umowie spółki cywilnej, jeżeli taka została zawarta,

7. Dane stałego pełnomocnika uprawniające do prowadzenia spraw przedsiębiorcy.

Organ ewidencyjny wydaje decyzję o wpisie w terminie 3 dni roboczych od dnia wpłynięcia wniosku. Oprócz danych zawartych we wniosku o wpis do Ewidencji Działalności Gospodarczej wpisowi podlega:

• Informację o istnieniu lub ustaniu małżeńskiej wspólności majątkowej,

• Informację o ograniczeniu lub utraceniu zdolności do czynności prawnych,

• Informację o ogłoszeniu upadłości,

• Informacje o wszczęciu postępowania naprawczego,

• Informację o udzieleniu, zmianie i cofnięciu koncesji,

• Informację o wpisie do Rejestru Działalności Regulowanej oraz o jego wykreśleniu,

• Informację o uzyskaniu zezwolenia, licencji, zgody oraz o ich cofnięciu,

• Informację o ustaleniu kuratora.

Wymienione informacje są wpisywane z urzędu na podstawie dokumentów przedłożonych przez właściwe organy. Wraz z wprowadzeniem nowych zasad wpisu do Ewidencji Działalności Gospodarczej tworzona jest Centralna Informacja o Działalności Gospodarczej. Oddziały jej utworzone będą przy organach ewidencyjnych. Centralna Informacja prowadzi Minister właściwy do spraw Gospodarki. Centralna Informacja prowadzi zbiory informacji o danych zawartych w Ewidencji oraz udziela informacji z ewidencji o wpisie i wydaje zaświadczenia o treści wpisu. Każdy ma prawo otrzymać zaświadczenie o treści wpisu lub informację o wpisie. A z wpisem tych danych związane są domniemania prawne. Drugą funkcją to funkcja informacyjna, umożliwia ona w miarę szybko uzyskanie nie tylko informacji o danych ujawnionych w Krajowym Rejestrze Sądowym. Dane dotyczące danego podmiotu niezależnie od tego gdzie ma siedzibę i prowadzi działalność można uzyskać na terenie całego kraju. Wpisy do Krajowego Rejestru Sądowego podlegają publikacji w Monitorze Polskim, Sądowym i Gospodarczym, chyba, że Ustawa stanowi inaczej.

Jawność Krajowego Rejestru Sądowego.

Możemy mówić o jawności Krajowego Rejestru Sądowego jako o jawności formalnej i materialnej. Jawność formalna oznacza, że każdy zainteresowany ma prawo dostępu do zawartych w rejestrze danych bez konieczności wykazywania interesu prawnego. Informacje uzyskuje się za pośrednictwem Centralnej Informacji o Krajowym Rejestrze Sadowym. Można tą droga uzyskać poświadczenia, odpisy, wyciągi o danych zawartych w Krajowym rejestrze Sadowym. Dostęp do danych w Krajowym Rejestrze Sądowym obejmuje także prawo do przeglądania danych rejestrowych. Jawność materialna Krajowego Rejestru Sadowego oparta jest na danych prawnych domniemanych:

1. Domniemanie prawdziwości danych zawartych w Rejestrze,

2. Domniemanie zgodności danych zawartych w Rejestrze z treścią zgłoszenia dokonanego przez zobowiązany do tego podmiot.

Domniemanie można wzruszyć dowodząc, że okoliczności sprawy wynika, iż nie obowiązują.

Jawność materialna Krajowego Rejestru Sadowego oznacza, że od dnia ogłoszenia w Monitorze Sądowym, Gospodarczym treści wpisu nikt nie może zasłaniać się nieznajomością treści wpisu. Natomiast dane, które nie zostały wpisane do Krajowego Rejestru Sądowego nie wywołują skutków prawnych wobec osób trzecich.

Struktura Krajowego Rejestru Sądowego.

Krajowy Rejestr składa się z trzech Rejestrów:

1. Rejestry Przedsiębiorców,

2. Rejestru Stowarzyszeń i innych organizacji społecznych i zawodowych, fundacji oraz Publicznych Zakładów Opieki Zdrowotnej,

3. Rejestru Dłużników Niewypłacalnych.

Ad.1 Do Rejestru tego wpisuje się podmioty, które status prawny przedsiębiorstwa uzyskały na mocy Ustawy, a także podmioty, które mają zamiar podjąć działalność gospodarczą i w związku z tym mają obowiązek uzyskania wpisu do Rejestru Przedsiębiorców a są zarejestrowane w innym Rejestrze. Do podmiotów nabywających status przedsiębiorcy z moc ustawy należą:

1. Spółki Jawne,

2. Spółki Partnerskie,

3. Spółki Komandytowe,

4. Spółki komandytowo-akcyjne,

5. Spółki z Ograniczoną Odpowiedzialnością.

6. Spółki Akcyjne,

7. Przedsiębiorstwa państwowe,

8. Spółdzielnie,

9. Jednostki badawczo-rozwojowe,

10. Towarzystwa Ubezpieczeń Wzajemnych,

11. Oddziały przedsiębiorców zagranicznych działających w Polsce,

12. Główne Zakłady Ubezpieczeń Społecznych.

Wpis tych podmiotów ma charakter konstytutywny.

Do Drugiej grupy przedsiębiorców należą te podmioty, które zostały wpisane do innego Rejestru na przykład: Rejestru Stowarzyszeń a podejmują działalność gospodarczą na przykład: fundacje stowarzyszenia.

Ad.2 Rejestr stowarzyszeń i innych organizacji społecznych i zawodowych, fundacji oraz publicznych Zakładów Opieki Zdrowotnej. Do tego Rejestru są wpisywane podmioty, które nie są przedsiębiorcami z istoty, ale wśród nich są takie, które mogą podejmować działalność gospodarczą - fundacje, stowarzyszenia. Jeżeli podejmują one działalność gospodarczą to wpisywane są także pod tym samym numerem do Krajowego Rejestru Sądowego - Rejestrze Przedsiębiorców.

Ad.3 Wpisywane są do niego na wniosek wierzyciela dłużnicy nie wypłacalni. Informacje o tych podmiotach mają istotne znaczenie dla oceny ryzyka transakcji gospodarczych związanych z ich udziałem.

Zasady dokonywania wpisu do Krajowego Rejestru Sądowego.

Krajowy Rejestr Sądowy jest jeden i prowadzony jest w systemie informatycznym. Wpis dokonywany jest z chwilą wprowadzenia danych do systemu informatycznego. Wpisy do Krajowego Rejestru Sądowego dokonywane są przez Sądy Rejonowe, Gospodarcze - Wydziały Rejestrowe właściwe ze względu na miejsce siedziby przedsiębiorcy. Zasadą jest dokonywanie wpisu na wniosek, wyjątek stanowi wpis z urzędu, ale tylko wtedy, gdy tak stanowi ustawa na przykład: ogłoszenie upadłości. Wniosek o wpis powinien być złożony wraz z dokumentami uzasadniającymi dokonanie wpisu. Sąd bada wniosek i dołączone dokumenty pod względem formalnym i ich zgodności z przepisami prawa. Po stwierdzeniu, że formalne i materialne przesłanki wpisu zostały spełnione, Sąd wydaje postanowienie o wpisie, podlega ono natychmiastowemu wykonaniu poprzez wprowadzenie danych objętych wpisem do Systemu Informatycznego. Wpisem jest również wykreślenie. Wpis jest czynnością materialno - techniczną wywołującą skutki prawne.

Pozostałe formalno-prawne wymogi podjęcia działalności gospodarczej:

1. Wpisy do innych Rejestrów:

1. Do Krajowego Rejestru Sądowego Podmiotów Gospodarki Narodowej (REGON) - Rejestr ten jest Rejestrem administracyjnym prowadzonym dla celów statystycznych, prowadzi go Prezes Głównego Urzędu Statystycznego. Wpisywani są do niego wszyscy przedsiębiorcy. W Rejestrze tym zawarte są:

• Firma i siedziba,

• Forma prawna i forma własności,

• Przedmiot wykonywanej działalności,

• Nazwa organu rejestrowego,

• Dane o pracownikach.

1. Do Krajowej Ewidencji Podatników, jest to administracyjny Rejestr podatników, płatników podatków i płatników składek ZUS. Prowadzony jest na mocy Ustawy z 1995 roku o Zasadach Ewidencji Podatników i Płatników. Rejestr ten prowadzony jest przez Ministra właściwego do spraw Finansów. Każdy podatnik bez względu na rodzaj płaconych podatków ma obowiązek przed rozpoczęciem działalności gospodarczej dokonać zgłoszenia identyfikacyjnego. Na tej podstawie Naczelnik Urzędu Skarbowego nadaje każdemu wnioskodawcy Numer Identyfikacji Podatkowej (NIP)

• Zawarcie umowy rachunku bankowego. Z uwagi na to, że szereg Ustaw przewiduje rozliczenia za pomocą banków, przedsiębiorstwo powinno zawrzeć umowę rachunku bankowego - rozliczeniowego.

• Zgłosić przedsiębiorstwo, jeżeli jest osobą fizyczną i pracowników i pracowników do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.

• Wybór formy opodatkowania (osoby fizyczne) - zgłoszenie tego w Urzędzie Skarbowym właściwym dla podjęcia działalności, - jeżeli Ustawa taką możliwość dopuszcza.

Charakterystyka przedsiębiorców

Działalność gospodarcza prowadzona na podstawie Umowy Spółki Cywilnej

Spółka Cywilna nie jest jednostką organizacyjną, nie stanowi, więc odrębnego podmiotu prawa. Podmiotami prawa są jej wspólnicy. Tylko w przypadku, gdy z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej płaci podatek VAT jest traktowana jako rodzaj jednostki organizacyjnej. Wspólnikami Spółki Cywilnej mogą być osoby fizyczne i prawne. Pomiędzy wspólnikami powstaje węzeł obligacyjny z tytułu zawartej umowy Spółki Cywilnej.. Przez umowę Spółki Cywilnej wspólnicy zobowiązują się dążyć do osiągnięcia wspólnego celu gospodarczego poprzez działalność określoną w umowie, w szczególności przez wniesienie wkładów. Spółka Cywilna może, więc powstać wyłącznie w celu realizacji działalności gospodarczej, a każdy z jej wspólników musi posiadać status przedsiębiorcy.

Forma Umowy

Pisemna - dla celów dowodowych.

Wkłady Wspólników - ruchomości, nieruchomości, inne zbywalne prawa majątkowe a także wykonywanie pracy i usług na rzecz spółki. Kodeks Cywilny, w którym umowa Spółki jest uregulowana przyjmuje domniemanie jednakowej wartości wkładów. Wspólnicy mogą jednak w umowie określić wartość każdego z tych wkładów. Z wkładów powstaje majątek wspólny Wspólników, mający charakter współwłasności łącznej, oznacza to, że Wspólnik nie może rozporządzać udziałem we wspólnym majątku oraz w czasie trwania spółki Wspólnik nie może domagać się podziału wspólnego majątku. Prawną konsekwencją powstania majątku jest także to, że w czasie trwania Spółki, wierzyciel jednego Wspólnika nie może żądać zaspokojenia z udziału tego Wspólnika w majątku wspólnym.

Prowadzenie spraw Spółki.

Pod pojęciem prowadzenia spraw Spółki rozumieć należy wewnętrzne stosunki w Spółce to jest podejmowanie decyzji związanych z działalnością gospodarczą wspólników. Zasadą jest, że każdy Wspólnik jest uprawniony a zarazem zobowiązany do prowadzenia spraw Spółki, które nie przekraczają zakresu zwykłych czynności Spółki. Ani ustawodawca ani doktryna nie kataloguje czynności zaliczonych do zwykłych czynności Spółki. Sporządzenie katalogu tych czynności nie jest możliwe z uwagi na to, że:

• Każda Spółka prowadzi inny rodzaj działalności,

• Zróżnicowana jest wysokość majątku wspólnego w każdej Spółce.

Przyjąć należy, że do czynności zwykłych Spółki zaliczamy takie, które umożliwiają jej prawidłowe, bieżące działanie zgodne z zawartą umową. Jeżeli czynność przekracza zakres zwykłych czynności Spółki dla prowadzenia danej sprawy wymagane jest Uchwała Wspólników, chyba, że jest to czynność nagła, której zaniechanie mogłoby narazić Spółkę na straty.

Reprezentacja Spółki Cywilnej odnosi się do stosunków zewnętrznych to jest relacji Wspólnicy - osoba trzecia (kontrahent). Kodeks Cywilny stanowi, że każdy Wspólnik jest umocowany do reprezentowania Spółki w takim samym zakresie jak do prowadzenia jej spraw, chyba, że w Umowie Spółki lub podjętej Uchwale Wspólnicy postanowili inaczej. Wspólnicy mogą w Umowie lub w Uchwale ustalić, że do reprezentowania we wszystkich sprawach Spółki uprawniony będzie jeden lub kilku Członków Spółki.

Udział Wspólników w zysku i partycypowanie w stratach

Zasadą jest, że każdy Wspólnik ma prawo do równego udziału w zyskach niezależnie od wniesionych wkładów. W takim samym stosunku Wspólnicy uczestniczą w stratach. W Umowie Wspólnicy mogą ustalić inny sposób udziału w zyskach i stratach, mogą postanowić, że niektórzy z nich w stratach nie uczestniczą. Nie mogą jednak wyłączyć Wspólnika od udziału w zyskach. Odpowiedzialność za zobowiązania zaciągnięte w trakcie trwania Spółki odpowiadają solidarnie i całym swoim majątkiem to jest wspólnym majątkiem Wspólników i majątkiem każdego ze Wspólników.

Solidarna odpowiedzialność dłużników.

Polega na tym, że wierzyciel ma prawo żądać spełnienia świadczenia od wszystkich dłużników, od niektórych lub od jednego. Spełnienie świadczenia w pełnej wysokości chociażby przez jednego dłużnika - zwalnia pozostałych, zobowiązanie wygasa a pomiędzy Wspólnikami pozostaje roszczenie regresowe.

Wystąpienie Wspólnika ze Spółki.

Jeżeli Spółka została zawarta na czas nieoznaczony, każdy Wspólnik może z niej wystąpić wypowiadając udział na 3 miesiące naprzód na koniec roku obrachunkowego. Z ważnych powodów może wypowiedzieć udział bez zachowania terminu.

Rozliczenie Wspólnika występującego ze Spółki.

Zwraca się mu w naturze rzeczy, które wniósł do Spółki do używania oraz wypłaca w pieniądzu wartość udziału oznaczonego w Umowie. Zwrotowi nie podlega wartość wkładu polegającego na świadczeniu usług lub wkład w postaci rzeczy należących do Wspólników. Wspólnikowi wypłaca się w pieniądzu taką część wartości z majątku pozostałego po odliczeniu wkładów wszystkich Wspólników, w jakiej występujący Wspólnik uczestniczył w zyskach Spółki.

Rozwiązanie Spółki.

Rozwiązanie następuje:

1. Po upływie okresu, na który Umowa została zawarta.

2. Na mocy Uchwały Wspólników,

3. Na moc Orzeczenia Sądu - każdy Wspólnik może żądać rozwiązania Spółki przez Sąd,

4. Z dniem ogłoszenia upadłości Wspólnika.

Od chwili rozwiązania Spółki, wspólny majątek przekształca się we współwłasność w częściach ułamkowych. Ze wspólnego majątku spłaca się długi Spółki, zwraca się wkłady Wspólnikom a pozostałą nadwyżkę dzieli się pomiędzy Wspólników w takim stosunku, w jakim każdy z nich uczestniczył w zyskach Spółki.

Spółki Prawa Handlowego.

Podstawą prawną tworzenia, funkcjonowania, podziału, łączenia, przekształceń i likwidacji są Przepisy Ustawy z dnia 15 września 2008 roku Kodeks Spółek Handlowych.

Spółki dzielimy na:

1. Handlowe Spółki Osobowe:

1. Spółki Jawne,

2. Spółki Partnerskie,

3. Spółki Komandytowe,

4. Spółki komandytowo-akcyjne.

2. Spółki Kapitałowe:

1. Spółki z Ograniczoną Odpowiedzialnością (Spółki z o.o.)

2. Spółki Akcyjne (S.A.)

Ad. a) Spółka Jawna

Spółka Jawna należy do Handlowych Spółek Osobowych, którą prowadzi przedsiębiorstwo pod własną firmą i nie jest inną Spółką Handlową. Jest tak zwaną ułomną osobą prawną. Posiada osobowość prawną na mocy przepisów Kodeksu Spółek Handlowych.

Postanie Spółki Jawnej:

1. W sposób pierwotny na mocy Umowy zawartej przez Wspólników,

2. W sposób wtórny, poprzez przekształcenie Spółki Cywilnej w Spółkę Jawną,

Ad.1. Zawarcie Umowy:

• W formie pisemnej pod rygorem nieważności.

Treść umowy:

• Firma i siedziba Spółki ( powinna zawierać Nazwiska lub Nazwy wszystkich Wspólników albo Nazwisko lub Nazwę kilku Wspólników lub jednego oraz oznaczenia „Spółka Jawna” lub „sp.j.”

• Określenie wkładów wniesionych przez Wspólnika i wartość tych wkładów,

• Przedmiot działalności Spółki,

• Czas trwania Spółki, - jeżeli jest oznaczony.

Oprócz wyżej wymienionych obligatoryjnych elementów Wspólnicy mogą ustalić między innymi:

• Sposób reprezentacji,

• Udział w zyskach,

• Udział w poniesionych stratach.

Spółka Jawna powstaje z chwilą wpisu do Krajowego Rejestru Sądowego - Rejestr Przedsiębiorców. Wpis posiada charakter konstytutywny-, ponieważ skutkuje powstaniem nowego podmiotu.

Prawo zgłoszenia do Rejestru a zarazem obowiązek dokonania tej czynności posiada każdy Wspólnik.

Majątek Spółki Jawnej;

Jest Spółka wkładową, w związku, z czym pierwotny jej majątek stanowi mienie wniesione jako wkład. Na majątek Spółki składają się takie składniki majątkowe, które zostały nabyte przez Spółkę w czasie jej istnienia.

Stosunki wewnętrzne Spółki;

Prowadzenie spraw, mogą być umownym postanowieniem Wspólników z następującymi zastrzeżeniami:

• Nie można powierzyć prowadzenia spraw osobom trzecim z wyłączeniem Wspólników,

• Umowne ograniczenie praw Wspólnika do zaciągania informacji o stanie majątkowym a także ograniczenie praw do osobistego przeglądania spraw i dokumentów jest nie ważna.

O ile Wspólnicy nie postanowili inaczej, każdy ma obowiązek prowadzenia spraw spółki z tym, że bez uprzedniej Uchwały Wspólników może prowadzić sprawy, które nie przekraczają zakresu zwykłych czynności Spółki. Powierzenie spraw Spółki może być powierzone jednemu lub kilku Wspólnikom, mogą o tym postanowić u Umowie lub uchwalonej później Uchwale. Wspólnicy, którym nie powierzono spraw są wyłączeni od ich prowadzenia.

Jeżeli w sprawach nie przekraczających zwykłych czynności Spółki wymagana jest Uchwała Wspólników, to Uchwała ta powinna być podjęta jednomyślnie przez tych Wspólników, którzy mają prawo do prowadzenia spraw. W sprawach przekraczających zwykłe czynności Spółki, Uchwała powinna być podjęta przez wszystkich Wspólników, także tych, którzy zostali wykluczeni od prowadzenia spraw. Za prowadzenie spraw Spółki Wspólnik nie otrzymuje wynagrodzenia.

Ustanowienie Prokury w Spółce wymaga zgody wszystkich Wspólników, którzy mają prawo prowadzenia spraw Spółki. Odwołać Prokurę może każdy wspólnik mający prawo prowadzenia jej spraw.

Prokura

Jest rodzajem pełnomocnictwa do dokonywania czynności prawnych, jest aktualnie uregulowana w przepisach Kodeksu Cywilnego art. 109¹ do 109⁹. Nie może być udzielona przez osobę fizyczną. Prokura jest pełnomocnictwem, które może być udzielone przez przedsiębiorcę podlegającemu wpisowi do Krajowego Rejestru Sądowego.

Zakres Prokury:

Obejmuje umocowanie do czynności sądowych i poza sądowych związanych z prowadzeniem przedsiębiorstwa z wyjątkiem zbycia przedsiębiorstwa, do dokonania czynności prawnej na mocy, której przedsiębiorstwo zostanie oddane do czasowego korzystania oraz zbycia i obciążenia nieruchomości wymagane jest pełnomocnictwo szczególne to jest do dokonania każdej z tych czynności.

Rodzaje Prokury:

• Prokura pojedyncza (udzielona jednej osobie)

• Prokura łączna (udzielona kilku osobom)

Jeżeli udzielona została Prokura łączna to dla skuteczności dokonanej przez Prokurentów czynności prawnej wymagane jest ich łączne występowanie. Występuje również Prokura:

• Oddziałowa (ograniczona zostaje do zakresu spraw wykonywanych przez oddział przedsiębiorstwa - wpisanych do Rejestru oddziału tego przedsiębiorstwa)

Prokurent nie może udzielić kolejnej Prokury, może jedynie ustalić pełnomocnictwa do dokonania danej czynności lub czynności poszczególnych. Zarówno powstanie jak i wygaśnięcie Prokury podlega wpisowi do Krajowego Rejestru Sądowego.

Odwołanie i wygaśniecie Prokury może zostać dokonane w każdej chwili. Wygasa z chwilą wykreślenia z Krajowego Rejestru Sądowego, ogłoszenia upadłości, otwarcia likwidacji oraz przekształcenia, śmierci Prokurenta.

Reprezentacja Spółki Jawnej.

Spółkę Jawną reprezentują Wspólnicy, każdy z nich jest uprawniony do reprezentacji. Prawo do reprezentacji Spółki obejmuje wszystkie czynności sądowe i pozasądowe. Prawa tego nie można ograniczyć ze skutkiem do osób trzecich. Postanowienia Umowy Spółki mogą modyfikować zasady reprezentacji Spółki przez Wspólników. Umowa może, bowiem stanowić, że Wspólnik zostanie pozbawiony prawa reprezentacji lub będzie uprawniony do reprezentowania Spółki łącznie z drugim Wspólnikiem lub Prokurentem. Pozbawienie Wspólnika prawa reprezentacji Spółki może nastąpić wyłącznie z ważnych powodów, na mocy prawomocnego orzeczenia Sądu.

Odpowiedzialność za zobowiązania Spółki Jawnej.

Zasady tej odpowiedzialności:

1. W pierwszej kolejności odpowiada Spółka całym majątkiem,

2. Jeżeli egzekucja z majątku Spółki okaże się bezskuteczna, odpowiadają wspólnicy - osobiście, bez ograniczeń, solidarnie. Odpowiedzialność Wspólników jest odpowiedzialnością uzupełniającą względem odpowiedzialności Spółki i nosi nazwę Subsydiarnej (uzupełniającej)

Udział w zysku i ponoszeniu strat Spółki Jawnej.

Każdy Wspólnik ma prawo do równego udziału w zyskach i w tym samym zakresie w jej stratach bez względu na rodzaj i wartości wniesionego udziału. Umowa może stanowić inaczej.

Rozwiązanie Spółki Jawnej

Przyczynami rozwiązania Spółki Jawnej mogą być:

1. Przyczyny określone w Umowie,

2. Uchwała jednomyślna o jej rozwiązaniu,

3. Ogłoszenie upadłości,

4. Śmierć Wspólnika lub ogłoszenie jego upadłości,

5. Wypowiedzenie Umowy przez Wspólnika lub Wierzyciela Wspólnika,

6. Na mocy prawomocnego wyroku Sadowego.

Tryb likwidacji Spółki Jawnej.

Zaistnienie jednej z przyczyn wskazanej w punkcie 1 skutkuje przeprowadzeniem likwidacji Spółki, chyba, że Wspólnicy ustalili w Umowie inny sposób zakończenia jej działalności. Tryb likwidacji Spółki nie ma charakteru obligatoryjnego, jest, więc fakultatywny.

1. Likwidację przeprowadzają likwidatorzy, którymi co do zasady są wszyscy Wspólnicy lub niektórzy z nich, jak również osoby z poza grona Wspólników. Z różnych powodów na wniosek Wspólnika lub innej osoby mającej interes prawny likwidatora może ustalić Sąd. Likwidator może być odwołany przez Wspólników tylko z ważnych powodów, jeżeli powołał go Sąd to tylko Sąd z ważnych powodów na wniosek Wspólnika lub innej osoby może do odwołać.

2. Każdy z likwidatorów ma prawo i obowiązek zgłosić do Sądu Rejestrowego fakt otwarcia likwidacji, Nazwiska i Imiona likwidatorów i zasady reprezentacji spółki przez likwidatorów.

3. Likwidacja jest prowadzona pod firmą Spółki z dodatkiem „likwidacja”.

Zakres czynności likwidatorów:

1. Likwidatorzy sporządzają bilans na dzień otwarcia likwidacji,

2. Kończą bieżące sprawy Spółki,

3. Spłacają zobowiązania,

4. Ściągają należności Spółki,

5. Upłynniają majątek Spółki,

6. Sporządzają bilans na dzień zakończenia likwidacji,

7. Zgłaszają Sądowi Rejestrowemu zakończenie likwidacji i wnoszą o wykreślenie Spółki z Rejestru,

8. Spółka rozwiązuje się (traci prawny byt) z chwilą jej wykreślenia z Rejestru.

Z majątku Spółki spłaca się przede wszystkim zobowiązania Spółki (wymagalne), pozostawia się kwoty na zaspokojenie zobowiązań niewymagalnych lub spornych. Pozostały majątek dzieli się pomiędzy Wspólników zgodnie z postanowieniami Umowy a jeżeli brak w tym zakresie postanowień to spłaca się ich wkłady a nadwyżkę dzieli się pomiędzy Wspólników w takim samym stosunku, w jakim uczestniczyli w zysku. Jeżeli przyczyną rozwiązania Spółki jest ogłoszenie upadłości to postępowanie upadłościowe toczy się w trybie Ustawy z 2003 roku o Postępowaniu Upadłościowym i Naprawczym.

Spółka Partnerska

Jest Spółką osobową uregulowaną w Kodeksie Spółek Handlowych, po raz pierwszy Wspólnicy nazywają się partnerami. Spółka ta tworzona jest wyłącznie w celu wykonywania „Wolnego Zawodu”. Spółka Partnerska działa pod firmą. Firma Spółki Partnerskiej powinna zawierać:

- Nazwisko, co najmniej jednego partnera wraz z oznaczeniem „i partner” oraz określenie Wolnego Zawodu wykonywanego w Spółce (sp. p. - skrót) na przykład: Jan Kowalski sp. p Adwokatów i Radców Prawnych lub Jan Kowalski i Partnerzy Spółka Lekarzy.

W ramach jednej Spółki Partnerskiej można wykonywać więcej niż jeden Wolny Zawód chyba, że przepisy odrębnych Ustaw stanowią inaczej. Partnerami w Spółce Partnerskiej mogą, więc być tylko osoby posiadające uprawnienia do wykonywania Wolnego Zawodu nabyte zgodnie z zasadami określonymi w odrębnych Ustawach. Do Wolnych Zawodów zalicza się między innymi:

• Aptekarza,

• Adwokata,

• Notariusza,

• Radcę Prawnego,

• Wszystkie zawody lekarskie,

• Tłumacza przysięgłego,

• Doradcy finansowego,

• I inne

Powstanie Spółki Partnerskiej.

Powstaje z chwilą wpisu do Krajowego Rejestru Sądowego -Rejestru Przedsiębiorców. Podstawę wpisu stanowi w szczególności Umowa Spółki Partnerskiej. Formą Umowy jest Akt Notarialny. Obligatoryjnymi elementami treści Umowy są:

1. Określenie Wolnych Zawodów wykonywanych w ramach Spółki Partnerskiej,

2. Określenie przedmiotu działalności,

3. Nazwiska i Imiona Partnerów, którzy na mocy tej Umowy odpowiadają za działania lub zaniechanie innych Partnerów tak jak Wspólnicy Spółki Jawnej,

4. Sposób reprezentacji,

5. Firmę i siedzibę Spółki,

6. Czas trwania Spółki,

7. Określenie wnoszonych przez Partnerów nakładów i ich wartość.

Każdy Partner ma prawo i obowiązek zgłoszenia Spółki do Rejestru. Do wniosku oprócz Umowy Spółki należy przedłożyć Sadowi dokumenty potwierdzające nabycie uprawnień do wykonywania Wolnego Zawodu.

Reprezentacja Spółki Partnerskiej.

Co do zasady Spółkę może reprezentować samodzielnie każdy Partner, Umowa może stanowić inaczej. Pozbawienie Partnera prawa reprezentacji może nastąpić tylko z ważnych powodów na mocy Uchwały podjętej kwalifikowaną większością głosów ¾ przy obecności 2/3 ilości Partnerów. W Spółce Partnerskiej Partnerzy mogą ustanowić Zarząd, który będzie prowadził sprawy Spółki i ją reprezentował. Jeżeli powołany został Zarząd w skład, którego będą powołani Managerowie, Wspólnicy nie mogą już prowadzić spraw Spółki ani jej reprezentować.

Odpowiedzialność za zobowiązania Spółki Partnerskiej.

1. W pierwszej kolejności za zobowiązania Spółki odpowiada sama Spółka,

2. Odpowiedzialność Partnerów jest zróżnicowana. Możemy wyróżnić trzy reżimy odpowiedzialności:

1. Partner nie ponosi odpowiedzialności za zobowiązania Spółki powstałe w związku z wykonywanie przez pozostałych Partnerów Wolnego Zawodu oraz za zobowiązania Spółki będącej wynikiem działania lub zaniechania działania osób zatrudnionych w Spółce, ale podlegających kierownictwu innego Partnera przy świadczeniu usług w ramach przedmiotu działalności Spółki, inaczej mówiąc za zobowiązania Spółki powstałe w związku z wykonywaniem Wolnego Zawodu przez partnera oraz za zobowiązania Spółki powstałe w związku z działaniem lub zaniechaniem osoby zatrudnionej w Spółce wykonującej czynności pod kierownictwem danego Partnera - odpowiada tylko ten Partner,

2. W Umowie Spółki Partnerzy mogą ustalić, że za zobowiązania powstałe w związku z wykonywaniem Wolnego Zawodu przez innego Partnera, będą odpowiadać także niektórzy z pozostałych Partnerów- tak jak Wspólnicy Spółki Jawnej, czyli Solidarnie,

3. Za zobowiązania Spółki niezwiązane bezpośrednio z wykonywaniem Wolnego Zawodu w ramach działalności Spółki (na przykład: z tytułu Umowy sprzedaży sprzętu, urządzeń, narzędzi lub Umowy Kredytu czy Leasingu) odpowiadają zawsze Partnerzy tak jak Wspólnicy Spółki Jawnej.

Rozwiązanie Spółki Partnerskiej.

Następuje na wskutek:

1. Przyczyn określonych w Umowie,

2. Jednomyślnej Uchwały Partnerów,

3. Ogłoszenia upadłości Spółki,

4. Utrat uprawnień do wykonywania zawodu przez wszystkich Partnerów,

5. Na mocy prawomocnego Orzeczenia Sądu.

Jeżeli w Spółce pozostanie jeden Partner albo, jeżeli jeden Partner posiadał będzie uprawnienia do wykonywania Wolnego Zawodu w ramach przedmiotu działalności Spółki, Spółka ulega rozwiązaniu najpóźniej z upływem jednego roku od dnia zaistnienia tego zdarzenia. Jeżeli Partner utraci prawo wykonywania Wolnego Zawodu, powinien z niej wystąpić najpóźniej z końcem roku kalendarzowego, w którym te prawo utracił. Wystąpienie następuje przez złożenie stosownego oświadczenia Partnerom uprawnionym do reprezentacji lub Zarządowi. Jeżeli Partner nie wystąpi ze Spółki poprzez złożenie tego oświadczenia, przyjmuje się, że wystąpił z niej z ostatnim dniem roku kalendarzowego, w którym utracił uprawnienia do wykonywania Wolnego Zawodu. W sprawach, które nie zostały uregulowane w drodze Kodeksu Spółek Handlowych stosuje się przepisy o Spółce Jawnej.

Spółka Komandytowa.

To kolejna Spółka Osobowa, która prowadzi przedsiębiorstwo pod własną firmą i w której co najmniej jeden ze Wspólników odpowiada wobec Wierzycieli za zobowiązania Spółki bez ograniczenia (Komplementariusz) a odpowiedzialność, co najmniej jednego ze Wspólników jest ograniczona do sumy komandytowej. Spółka Komandytowa powstaje z chwilą wpisu do Rejestru, podstawą wpisu jest Umowa Spółki komandytowej. Formą Umowy jest Akt Notarialny. Obligatoryjna treść Umowy:

• Określenie firmy, siedziby Spółki Komandytowej,

• Przedmiot działalności Spółki,

• Czas trwania, jeżeli jest określony,

• Określenie wkładów Wspólników i ich wartości,

• Określenie sumy komandytowej każdego z Komandytariuszy.

Wkład komandytariusza do Spółki może mieć charakter wkłady pieniężnego lub rzeczowego aportu (niepieniężny) - wkład ten może być niższy niż suma komandytowa. Firma Spółki Komandytowej powinna zawierać Nazwisko jednego lub kilku Komplementariuszy i oznaczenie „Spółka Komandytowa” (sp.k.)., Jeżeli Komplementariuszem jest osoba prawna w firmie Spółki Komandytowej powinna być zawsze Nazwa tej osoby prawnej. Nazwisko/nazwę Komandytariusza nie może być zamieszczone w firmie Spółki Komandytowej. Gdyby jednak doszło do zamieszczenia jego Nazwiska/firmę to Komandytariusz odpowiada wobec Wierzycieli tak jak Komplementariusz.

Reprezentacja, prowadzenie spraw Spółki Komandytowej.

Spółkę reprezentują tylko komplementariusze, którzy nie zostali, pozbawieni prawa tej reprezentacji na mocy Umowy lub Orzeczenia Sądu. Komandytariusz może reprezentować Spółkę tylko jako pełnomocnik, jeżeli jednak nie ujawni pełnomocnictwa, przekroczy jego zakres lub działa bez umocowania, za skutki czynności wobec osób trzecich odpowiada bez ograniczeń. Komandytariusz, co do zasady nie ma uprawnień do prowadzenia spraw spółki, chyba, że Umowa stanowi inaczej. W związku z tym, że nie prowadzi spraw Spółki ani też nie reprezentuje jej- ma prawo żądać od Komplementariuszy odpisu sprawozdania finansowego za rok obrotowy oraz ma prawo przeglądać księgi i dokumenty Spółki w celu sprawdzenia ich rzetelności.

Odpowiedzialność za zobowiązania Spółki Komandytowej.

Za zobowiązania odpowiada:

1. Spółka w pierwszej kolejności całym swoim majątkiem,

2. Wspólnicy w sposób następujący:

1. Subsydiarnie, osobiście, solidarnie za Spółkę i pozostałymi Wspólnikami a komandytariusze z ograniczeniem do wysokości sumy komandytowej, jeżeli wartość wkładu komandytariusza jest równa sumie komandytowej lub wyższa komandytariusz jest wolny od odpowiedzialności. Jeżeli wartość wkładu jest niższa od sumy komandytowej to komandytariusz odpowiada do kwoty stanowiącej różnicę pomiędzy sumą komandytową a wartością wniesionego wkładu.

Udział w Zysku i Stracie.

Komandytariusz uczestniczy w zysku Spółki proporcjonalnie do wkładu rzeczywiście wniesionego, chyba, że Umowa stanowi inaczej. Jeżeli z Umowy nie wynika inaczej komandytariusz uczestniczy w stratach do wysokości odpowiadającej wartości określonej w Umowie wkładu. W sprawach nie uregulowanych w Dziale Kodeksu Spółek Handlowych dotyczących Spółek Komandytowych stosuje się odpowiednie Przepisy o Spółce Jawnej.

Cechy Spółek Osobowych.

1. Są to ułomne osoby prawne,

2. Mogą być tworzone w celach realizacji działalności gospodarczej,

3. Nie mogą być jednoosobowe,

4. Są spółkami wkładowymi,

5. Są półkami firmowymi,

6. Co do zasady nie posiadają Organów. Sami Wspólnicy reprezentują Spółkę i nią zarządzają. Organy może posiadać Spółka Partnerska - Zarząd a także Spółka Komandytowo-Akcyjna,

7. Spółki Osobowe powstają z chwilą wpisu do Rejestru.

Podstawą wpisu stanowią zawarte Umowy:

• W formie pisemnej pod rygorem nieważności - Spółki Jawne,

• Akt Notarialny - pozostałe Spółki Osobowe,

Za zobowiązania Spółki odpowiadają:

1. Sama Spółka całym swoim majątkiem,

2. Wspólnicy na zasadzie subsydiarności - osobiście, bez ograniczeń, solidarnie ze Spółką i pozostałymi Wspólnikami z uwzględnieniem modyfikacji zasad odpowiedzialności za zobowiązania Spółki Partnerskiej i Komandytowej,

3. Zasadą jest, że Wspólnicy niezależnie od rodzaju i wartości wkładów ponoszą w jednakowym zakresie odpowiedzialność za straty Spółki i w różnym stopniu uczestniczą w jej zyskach,

4. Postępowanie likwidacyjne, którego tryb określają Przepisy Kodeksu Spółek Handlowych w Spółkach Osobowych jest fakultatywne,

5. W Spółkach Osobowych wkładem może być także świadczenie usług (w kapitałowych nie)

Spółki Kapitałowe

Spółki kapitałowe to Spółki z Ograniczoną Odpowiedzialnością ( z o.o.) i Spółki Akcyjne (S.A.). Spółka z Ograniczona Odpowiedzialnością jest zaliczona do Spółek Kapitałowych jakkolwiek posiada również cechy Spółek Osobowych na przykład: osobista kontrola Wspólników w zakresie działalności Zarządu Spółki. Spółka z Ograniczoną Odpowiedzialnością może być utworzona przez jedną osobę (Spółka Jednoosobowa) lub przez więcej osób. Spółka z Ograniczoną Odpowiedzialnością Jednoosobowa nie może być tylko utworzona przez inną Jednoosobową Spółkę z Ograniczoną Odpowiedzialnością. Spółka ta tworzona jest zarówno w celu działalności gospodarczej i to jest zasada, ale może też być utworzona w innym celu. Do utworzenia Spółki z Ograniczoną Odpowiedzialnością wymagane jest spełnienie następujących prawnych przesłanek:

1. Zawarcie Umowy Spółki,

2. Wniesienie przez Wspólników wkładów na pokrycie całego kapitału zakładowego,

3. Powołanie Zarządu,

4. Ustanowienie Rady Nadzorczej lub Komisji Rewizyjnej lub, jeżeli stanowi tak Umowa Spółki lub wymóg ten wynika z Ustawy.

5. Wpis do Krajowego Rejestru Sądowego - Rejestru Przedsiębiorców.

Ad. 1. Forma Umowy - Akt Notarialny, minimum treści Umowy:

1. Określenie Firmy Spółki i siedziby Spółki. Firma Spółki może być dowolna z dodatkowym jednak oznaczeniem „spółka z ograniczoną odpowiedzialnością” lub skrót „sp. z o.o.”

2. Przedmiot działalności Spółki - określony zgodnie z Polską Klasyfikacją Działalności (PKD)

3. Wysokość kapitału zakładowego - kapitał zakładowy jest podstawowym kapitałem w Spółce z Ograniczoną Odpowiedzialnością. Minimum tego kapitału to 50 tysięcy złotych. Kapitał zakładowy dzieli się na udziały. Nominalna wartość jednego udziału minimum 50 złotych. Udziały mogą być o równej wysokości bądź zróżnicowanej. Udziały są obejmowane przez Wspólników w zamian za wniesione wkłady. Wkład na pokrycie udziału może być wkładem pieniężnym lub nie pieniężnym zwanym aportem. Aportem w spółce z Ograniczoną Odpowiedzialnością mogą być;

• Prawo własności rzeczy ruchomych lub nieruchomości,

• Inne zbywalne prawo majątkowe,

• Papiery wartościowe,

• Wierzytelności

Wkładem w spółce Kapitałowej nie może być świadczenie usług (pracy), ponieważ nie można dzielić z góry wartości takiego wkładu. Kapitał Zakładowy jest częścią majątku Spółki z Ograniczoną Odpowiedzialnością. W momencie utworzenia Spółki Kapitał Zakładowy równa się majątek Spółki. W toku prowadzonej działalności Spółki a nabywa różnego rodzaju składniki majątkowe, które także stanowią jej majątek. Umowa Spółki określa wysokość Kapitału Zakładowego,

1. Określenie czy Wspólnik może mieć więcej niż jeden udział.

2. Liczba i wartość nominalna udziałów objętych przez poszczególnych Wspólników i czas trwania Spółki, jeżeli jest oznaczony.

Oprócz wyżej wymienionych elementów Wspólnicy mogą w Umowie określić szereg innych zasad dotyczących działalności Spółki, jeżeli zezwala na to Kodeks Spółek Handlowych. W szczególności określają oni zasady reprezentacji Spółki przez Zarząd wieloosobowy, Wspólnicy mogą postanowić o utworzeniu organów nadzoru w Spółkach z Ograniczona Odpowiedzialności, w których liczba nie przekracza 25 a Kapitał Zakładowy nie przekracza 500 tysięcy złotych.

Ad. 2. Wspólnicy przed wpisaniem do Rejestru Przedsiębiorców zobowiązani są wnieść wkład w pełnej wysokości, określonej w Umowie na pokrycie Kapitału Zakładowego.

Ad. 3. Przed wpisem do Krajowego Rejestru Sądowego - Rejestru Przedsiębiorców, Wspólnicy powołują Zarząd, który jest w każdej Spółce organem obligatoryjnym.

Ad. 4. Powołanie natomiast organu nadzoru nie jest obligatoryjne we wszystkich spółkach z Ograniczoną Odpowiedzialnością. Organy nadzoru to jest Rada Nadzorcza lub Komisja Rewizyjna muszą być powołane w Spółkach z Ograniczona Odpowiedzialnością, w których kumulatywnie zachodzą dwie przesłanki:

1. Liczba Wspólników przekracza 25,

2. Kapitał Zakładowy przekracza kwotę 500 tysięcy złotych.

Ad. 5. Od chwili zawarcia Umowy Spółki do czasu wpisu do Krajowego Rejestru Sądowego -Rejestru Przedsiębiorców Spółka z Ograniczoną Odpowiedzialnością jest Spółką w organizacji. Spółkę w organizacji reprezentuje Zarząd, jeżeli został powołany albo pełnomocnik, jeżeli został powołany jednomyślnie Uchwałą Wspólników. Spółka z Ograniczoną Odpowiedzialnością w organizacji posiada status ułomnej osoby prawnej. Może, więc nabywać prawa i zaciągać zobowiązania, które stają się prawami i zobowiązaniami Spółki po jej zarejestrowaniu.

Z wnioskiem o wpis Spółki do Krajowego Rejestru Sadowego - Rejestru Przedsiębiorców występuje Zarząd. Sądem Rejestrowym, który dokonuje wpisu jest Sąd właściwy ze względu na siedzibę Spółki. Wniosek o wpis podpisują wszyscy Członkowie Zarządu. Zgłoszenie Spółki do Sądu Rejestrowego powinno zawierać oprócz obligatoryjnych elementów Umowy Spółki;

1. Nazwiska i Imiona Członków Zarządu Spółki oraz sposób reprezentowania Spółki,

2. Nazwiska i Imiona Członków Rady Nadzorczej lub Komisji Rewizyjnej, jeżeli Ustawa lub Umowa wymaga powołania tych organów,

3. Jeżeli Wspólnicy wnoszą do Spółki wkłady nie pieniężne to należy zaznaczyć tę okoliczność,

4. Jeżeli Spółka jest jednoosobowa to w zgłoszeniu należy określić Nazwisko i Imię przez Nazwę, oraz siedzibę i adres jedynego Wspólnika ze wskazaniem, że jest to jedyny Wspólnik w Spółce.

5. Jeżeli ulegają zmianie dane zgłoszone lub wpisane do Rejestru, Zarząd zobowiązany jest zgłaszać Sądowi rejestrowemu wszystkie zmiany tych danych celem ujawnienia ich w Rejestrze.

Prawa Wspólników;

Możemy wyróżnić Prawa Wspólników o charakterze:

1. Majątkowym,

2. Niemajątkowym (korporacyjnym)

Podstawowe Prawa majątkowe:

1. Prawo do Udziału w zysku - Wspólnik każdy, ma Prawo do udziału w zysku wynikającym z rocznego finansowego sprawozdania Spółki i przeznaczonego do podziału Uchwałą Zgromadzenia Wspólników. W Uchwale określa się wysokość czystego zysku (po odliczeniu kosztów) przypadającego na jeden udział. W zakresie dywidendy mogą być uprzywilejowane udziały. Na udział taki przyznawana jest dywidenda w wyższej wysokości, nie przewyższającej jednak o połowę dywidendę przypadającą na udział nie uprzywilejowany,

2. Zbycia udziału i jego obciążenia. Udział nie jest papierem wartościowym. Zarząd Spółki ma obowiązek prowadzić Księgę Udziałów, do, której wpisywane są Nazwiska i Imiona łamane przez Nazwę Wspólników, adresy, liczbę i wartość nominalną udziału, a także ich obciążenie Prawem Zastawu lub Użytkowania. Zbycie udziału lub jego zastawienie powinno być dokonane w formie pisemnej z podpisami notarialnie poświadczonymi. Zbycie udziału lub jego zastawienie może być umownie uzależnione od zgody Spółki. Zgody takiej udziela na piśmie Zarząd Spółki,

3. Do Udziału w majątku Spółki po jej likwidacji:

• Do uczestniczenia w Zgromadzeniu Wspólników i związane z nim Prawo o charakterze nie majątkowym,

• Prawo głosu,

Każdy Wspólnik ma prawo uczestniczenia w Zgromadzeniu Wspólników a także głosować nad udziałami podejmowanymi przez to zgromadzenie. Na jeden udział przypada jeden głos. Mogą być udziały uprzywilejowane do głosu - nie więcej niż 3 głosy na jeden Udział.

1. Prawo kontroli Zarządu Wspólników polegające na prawie przeglądania ksiąg i dokumentów Spółki, sporządzania bilansu na użytek Wspólnika lub żądania wyjaśnień od Zarządu. W przypadku powołania Rady Nadzorczej lub Komisji Rewizyjnej, Umowa Spółki może wyłączyć lub ograniczyć indywidualną kontrolę Wspólników,

2. Prawo do zaskarżania Uchwał Zgromadzenia Wspólników poprzez wytoczenie powództwa o uchylenie Uchwały, jeżeli jest ona sprzeczna z Umową Spółki, godzi w jej interesy lub jest sprzeczna z dobrymi obyczajami, oraz w drodze powództwa o stwierdzenie nieważności Uchwały, jeżeli jest ona sprzeczna z Ustawą.

Podstawowe obowiązki Wspólników.

1. Wniesienie wkładów na pokrycie Udziałów,

2. Wnoszenie dopłat, jeżeli taki obowiązek wynika z Umowy Spółki. Umowa Spółki powinna określać liczbowo wysokość dopłat w stosunku do udziałów. Terminy wnoszenia dopłat i ich wysokość określane są w miarę potrzeby Uchwałami Wspólników. Dopłaty są przeznaczane głównie na pokrycie strat. W przypadku, gdy nie są one wymagane na pokrycie strat mogą być zwrócone Wspólnikom,

3. Obowiązek realizacji świadczeń niepieniężnych związanych z danym udziałem.

Organy Spółki z Ograniczoną Odpowiedzialnością.

Organami Spółki z Ograniczoną Odpowiedzialnością są zawsze;

1. Zarząd,

2. Zgromadzenie Wspólników,

3. Organy Nadzoru

Odnośnie organów nadzoru to jest Rady Nadzorczej lub Komisji Rewizyjnej - są organami obligatoryjnymi tylko wtedy, gdy liczba Wspólników jest większa niż 25 a wysokość Kapitału Zakładowego przekracza 500 tysięcy złotych

W pozostałych Spółkach organy nadzoru są fakultatywne - to jest zależne od woli Wspólników.

Ad 1. Zarząd - Prowadzi sprawy Spółki i reprezentuje Spółkę. Może być jedno lub wieloosobowy.

W skład Zarządu mogą wchodzić Wspólnicy lub osoby spoza grona Wspólników. Zarząd jest powoływany i odwoływany przez Wspólników. Umowa Spółki może przewidywać powołanie i odwołanie Zarządu w inny sposób na przykład przez Radę Nadzorczą, jeżeli została ustanowiona.

Członek Zarządu ma prawo prowadzić sprawy Spółki i reprezentować Spółkę we wszystkich czynnościach sądowych i poza sądowych Spółki. Prawa tego nie można ograniczyć ze skutkiem do osób trzecich.

Zasady reprezentacji Spółki przez Zarząd.

Jeżeli Zarząd Spółki jest wieloosobowy, sposób reprezentowania powinna określić Umowa Spółki. Jeżeli Umowa Spółki nie zawiera postanowień odnośnie reprezentacji Spółki do składania oświadczeń woli w imieniu Spółki wymagane jest współdziałanie dwóch Członków Zarządu Spółki lub jednego Członka Zarządu łącznie z Prokurentem tak zwana reprezentacja łączna.

Prowadzenie spraw Spółki.

Każdy Członek Zarządu ma prawo i obowiązek prowadzenia spraw Spółki. Bez upoważnienia Zarządu może prowadzić sprawy, które nie przekraczają zwykłych czynności Spółki.

Ad 2. Zgromadzenie Wspólników.

Jest Organem Uchwałodawczym, który ma prawo podejmować Uchwały we wszystkich sprawach związanych z działalnością Spółki. Zgromadzenia Wspólników są;

1. Zwyczajne - odbywają się w terminie do 6 miesięcy od zakończenia roku obrotowego. Zwołuje je Zarząd. Na zwyczajnym Zgromadzeniu Wspólników rozpatrywane są:

• Sprawozdania Zarządu z rocznej działalności,

• Sprawozdanie finansowe za ubiegły rok obrotowy.

• Udzielane jest absolutorium Członkom organów Spółki z wykonania obowiązków,

• Dokonywany jest podział zysku, a także podejmowane są Uchwały dotyczące pokrywania strat.

2. Nadzwyczajne - zwoływane są przez Zarząd lub inne uprawnione organy w miarę potrzeby.

Ad 3. Organy Nadzoru

Rada Nadzorcza - składa się z minimum 3 członków powoływanych i odwoływanych Uchwałą Wspólników. Rada Nadzorcza sprawuje stały nadzór nad działalnością Spółki we wszystkich dziedzinach tej działalności.

W Spółce z Ograniczoną Odpowiedzialnością może być też powołana Komisja Rewizyjna. Do obowiązków Komisji należy ocena sprawozdań Zarządu czy też wniosków o podział zysku. Komisja Rewizyjna, co do zasady nie sprawuje stałego nadzoru nad działalnością Spółki.

Odpowiedzialność za zobowiązania Spółki z Ograniczoną Odpowiedzialnością.

Za zobowiązania Spółki odpowiada Spółka całym swoim majątkiem.

Za zobowiązania Spółki nie odpowiadają Wspólnicy.

W Spółce z Ograniczona Odpowiedzialnością za zobowiązania Spółki odpowiadają subsydiarnie i solidarnie Członkowie Zarządu, jeżeli egzekucja przeciwko Spółce okaże się bezskuteczna. Członek Zarządu może zwolnić się z tej odpowiedzialności, jeżeli wykaże, że we właściwym czasie zgłoszony został wniosek o upadłość lub wszczęto postępowanie układowe lub nie zgłoszenie odpowiednich wniosków nastąpiło nie z jego winy.

Wyłączenie Wspólnika Spółki z Ograniczoną Odpowiedzialnością.

Z ważnych przyczyn dotyczących danego Wspólnika, na żądanie wszystkich pozostałych Wspólników, Sąd może orzec jego wyłączenie ze Spółki. Jeżeli udziały Wspólników żądających wyłączenia stanowią więcej niż połowę Kapitału Zakładowego.

Pokrywanie strat Spółki z Ograniczoną Odpowiedzialnością.

Straty w Spółce z Ograniczoną Odpowiedzialnością pokrywa są z majątku Spółki. Jeżeli Umowa stanowi o możliwości żądania dopłat w takiej sytuacji Wspólnicy zobowiązani są do ich wniesienia.

Rozwiązanie i likwidacja Spółki z Ograniczoną Odpowiedzialnością.

Rozwiązanie Spółki powoduje:

1. Przyczyny przewidziane w Umowie Spółki,

2. Uchwała Wspólników o rozwiązaniu Spółki albo przeniesieniu jej siedziby za granicę,

3. Ogłoszenie upadłości Spółki,

4. Rozwiązanie Spółki przez Sąd,

5. Inne przyczyny przewidziane Prawem.

Jeżeli zachodzi jedna z przyczyn rozwiązania Spółki przeprowadzane jest postępowanie likwidacyjne zgodnie z procedurą przewidzianą w Kodeksie Spółek Handlowych. Wdrożenie tej procedury jest obligatoryjne.

Likwidację przeprowadzają likwidatorzy, którymi są zazwyczaj Członkowie Zarządu.

Likwidatorzy:

• Sporządzają bilans otwarcia likwidacji,

• Zgłaszają otwarcie likwidacji do Sądu Rejestrowego,

• Kończą bieżące interesy Spółki,

• Ściągają należności Spółki,

• Realizują zobowiązania i spieniężają pozostały majątek

Podział majątku pomiędzy Wspólników, który pozostał po zaspokojeniu, zabezpieczeniu Wierzycieli, nie może nastąpić wcześniej niż przed upływem 6 miesięcy od daty ogłoszenia o otwarciu likwidacji i wezwaniu zgłaszania przez wierzycieli ich wierzytelności. Majątek dzieli się między Wspólników w stosunku do ich udziałów, chyba, że Umowa Spółki stanowi inaczej. Sprawozdanie z likwidacji zatwierdza zgromadzenie Wspólników. Likwidatorzy zgłaszają wniosek o wykreślenie Spółki z Rejestru. Spółka traci prawny byt z chwilą wykreślenia jej z Rejestru. W przypadku upadłości, rozwiązanie Spółki następuje po przeprowadzeniu Postępowania Upadłościowego zgodnie z Prawem Upadłościowym i Naprawczym.

Spółka Akcyjna.

Jest typową Spółką Kapitałową, której konstrukcja prawna i zasady działania umożliwiają w sposób optymalny prowadzenie działalności gospodarczej w dużych rozmiarach. Spółka Akcyjna może być zawiązana przez jedną lub więcej osób z wyłączeniem możliwości zawiązania spółki jednoosobowej przez jednoosobową Spółkę z Ograniczoną Odpowiedzialnością. Założyciele uchwalają Statut, który ma formę Aktu Notarialnego. Pospisują go wszyscy założyciele. W Spółce Akcyjnej tworzy się kapitał Zakładowy jako podstawowy. Kapitał Zakładowy dzieli się na Akcje.

Minimum Kapitału Zakładowego 500 tysięcy złotych. Wartość nominalna Akcji 1 grosz. Akcje posiadają równą wartość nominalną. Spółka Akcyjna analogicznie jak Spółka z Ograniczoną Odpowiedzialnością jest osoba prawną, nabywa tę osobowość z chwilą wpisu do Krajowego Rejestru Sadowego - Rejestru Przedsiębiorców. Jako osoba prawna posiada organy. Wszystkie organy w Spółce Akcyjnej są obligatoryjne. Organami Spółki Akcyjnej są;

1. Walne Zgromadzenie,

2. Zarząd

3. Rada Nadzorcza.

Status prawny akcjonariusza wyznacza akcja analogicznie jak udział Wspólnika w Spółce z Ograniczoną Odpowiedzialnością.

Akcja jest Papierem Wartościowym. Akcjonariuszowi przysługuje uprawnienie związane z posiadaniem akcji oraz obowiązki z posiadaniem akcji. Uprawnienie posiada charakter uprawnień majątkowych i nie majątkowych analogicznie jak w Spółce z Ograniczoną Odpowiedzialnością. Spółka Akcyjna jest typową spółką Kapitałową nie posiadająca żadnych elementów o charakterze osobowym. Akcjonariusze nie mają, więc prawa indywidualnej kontroli Spółki. Rada Nadzorcza jest, bowiem organem zawsze obligatoryjnym. Nie można Akcjonariusza wyłączyć ze Spółki Akcyjnej. Za zobowiązania Spółka Akcyjna odpowiada całym swoim majątkiem. Za zobowiązania Spółki nie odpowiadają Akcjonariusze. Akcjonariusze uczestniczą w zyskach otrzymując dywidendę zgodnie z Uchwałą Walnego Zgromadzenia. Straty Spółki Akcyjnej pokrywane są z majątku Spółki. Przyczyny rozwiązania Spółki oraz przebieg postępowania likwidacyjnego są analogiczne jak przy Spółce z Ograniczona Odpowiedzialnością.

Wspólne Cechy Spółek

1. Posiadają status osoby prawnej,

2. Działają poprzez Organy,

3. Mogą być jednoosobowe,

4. Reprezentowane są przez Zarząd,

5. Sposób reprezentacji określa Umowa lub statut, a w przypadku, gdy brak jest określenia w tych dokumentach, zasad reprezentacji (odnośnie Zarządu wieloosobowego) to obowiązuje reprezentacja łączna to jest - dwóch Członków Zarządu, lub jeden Członek Zarządu z Prokurentem.

6. Za zobowiązania Spółka kapitałowa odpowiada całym swoim majątkiem. Nie odpowiadają za nie Wspólnicy ani Akcjonariusze,

7. Straty pokrywane są z majątku Spółki,

8. Wysokość Dywidendy (Udział w czystym zysku) zależna jest od ilości posiadanych Udziałów lub Akcji,

9. W przypadku zaistnienia jednej z przyczyn rozwiązania Spółki 9 Z wyjątkiem upadłości) - przeprowadzane jest obligatoryjne Postępowanie Likwidacyjne zgodnie z Przepisami Kodeksu Spółek Handlowych.

Restrukturyzacja Spółek Handlowych.

Zgodnie z Kodeksem Spółek Handlowych rozróżnia się trzy formy Restrukturyzacji.

1. Łączenie się Spółek,

2. Podział Spółek,

3. Przekształcenie Spółek.

Restrukturyzacją obejmowane mogą być wszystkie Spółki Prawa Handlowego z wyłączeniem Spółek będących w Likwidacji, które rozpoczęły już podział majątku oraz Spółek w Upadłości.

Ad 1. Łączenie się Spółek. Mogą się łączyć:

1. Spółka Kapitałowa ze Spółką Kapitałową powstaje Spółka Kapitałowa,

2. Spółka Kapitałowa ze Spółką Osobową powstaje Spółka Kapitałowa.

W wyniku połączenia się Spółek może powstać tylko Spółka Kapitałowa.

Zasady łączenia się Spółek.

Połączenie Spółek polega na:

1. Przeniesieniu majątku jednej Spółki (przejmowanej) na inną Spółkę (przejmującą) w zamian za Udziały lub Akcje, które Spółka przejmująca wydaje Wspólnikom Spółki przejmowanej. Jest to łączenie przez przejęcie.

2. Łączenie się Spółek może polegać także na zawiązaniu nowej Spółki Kapitałowe, na którą przechodzi majątek wszystkich łączących się Spółek w zamian za Udziału lub Akcje nowej Spółki. Jest to łączenie przez zawiązanie nowej Spółki.

Skutki prawne połączenia się Spółek.

1. Spółka przejmująca lub nowo zawiązana z dniem połączenia wstępuje we wszystkie prawa i obowiązki Spółki przejmowanej lub Spółek łączących się. Jest to sukcesja uniwersalna. Sukcesja ta, czyli następstwo prawne dotyczy praw i obowiązków zarówno o charakterze cywilno-prawnym jak i publiczno-prawnym.

2. Wspólnicy Spółki przejętej lub Spółek łączących się przez zawiązanie nowej Spółki stają się Wspólnikami Spółki przejmującej lub nowo utworzonej.

3. Spółka przejęta lub spółki, które się łączą ulegają rozwiązaniu bez przeprowadzenia postępowania likwidacyjnego - z dniem wykreślenia z Rejestru,

4. Jeżeli połączenie obejmuje także Spółki Osobowe, to Wspólnicy Tej Spółki Osobowej odpowiadają wobec Wierzycieli na dotychczasowych zasadach za Zobowiązania Spółki Osobowej powstałe przed dniem połączenia odpowiedzialność ta jest solidarna ze Spółką przejmującą lub nowo zawiązaną i trwa przez trzy lata od daty połączenia.

Ad 2. Podział Spółek.

Dzielić się mogą tylko Spółki Kapitałowe. Podział jest procesem odwrotnym do łączenia się Spółek. Polega on na przeniesieniu w całości lub części majątku Spółki dzielonej na inne Spółki, które już istnieją lub są nowo tworzone. W zamian za Udziały lub Akcje tych Spółek obejmowane przez Wspólników Spółki podlegającej podziałowi. Kodeks Spółek Handlowych przewiduje cztery sposoby podziału Spółek Kapitałowych.

1. Podział przez przejęcie - polega na tym, że Spółka, która się dzieli przenosi cały majątek na dwie lub więcej istniejących już spółek.

2. Podział przez zawiązanie nowych Spółek - polega na tym, że Spółka dzielona przenosi cały swój majątek na dwie lub większą liczbę nowo zawiązanych Spółek.

3. Podział przez przejęcie i zawiązanie nowych Spółek - polega na połączeniu pierwszego i drugiego sposobu.

4. Podział przez wydzielenie - polega na tym, że ze Spółki dzielonej część majątku przenosi się na Spółkę istniejącą lub nowo zawiązaną.

Każdy z podziałów odbywa się z planem podziału. Prawnym następstwem podziału jest sukcesja uniwersalna częściowa. Polega na tym, że prawa i obowiązki związane z aktywami i pasywami określonymi w planie podziału przechodzą z dniem podziału lub wydzielenia na Spółki przejmujące lub nowo zawiązane.

Przekształcenia Spółek Handlowych.

Polega na zmianie formy organizacyjno-prawnej bez rozwiązania Spółki, bez zmiany zakresu jej działalności. Przekształcenie odbywać się może w następujących konfiguracjach:

1. Spółka Osobowa w Spółkę Kapitałową,

2. Spółka Kapitałowa w Spółkę Osobową,

3. Spółka Kapitałowa w inne spółki Kapitałowe,

4. Spółka Osobowa w inne Spółkę osobową.

We wszystkich wariantach przekształceń obowiązuje zasada kontynuacji praw i obowiązków Spółki przekształcanej w Spółce przekształconej. Pozwala to Wierzycielom Spółek Przekształcanych na dochodzenie swoich Wierzytelności z majątku Spółki przekształconej.

Przedsiębiorstwa Państwowe

Przedsiębiorstwa Państwowe prowadza działalność gospodarczą na mocy Ustawy z dnia 21 września 1981 roku o Przedsiębiorstwach Państwowych. Ustawa ta była wielokrotnie nowelizowana.

Przedsiębiorstwo Państwowe jest samodzielnym, samorządnym i samo finansującym się przedsiębiorcą posiadającym osobowość prawną.

Samodzielność oznacza, że organy Przedsiębiorstwa Państwowego jako osoby prawnej samodzielnie podejmują decyzje i organizują działalność Przedsiębiorstwa Państwowego. Organy państwowe mogą podejmować decyzje w zakresie działalności Przedsiębiorstwa Państwowego tylko w przypadkach ustawowo wskazanych.

Samorządność oznacza, że w zarządzaniu Przedsiębiorstwem Państwowym uczestniczy załoga.

Samofinansowanie - oznacza pokrywanie z własnych przychodów kosztów działalności Przedsiębiorstwa Państwowego.

Tworzenie Przedsiębiorstwa Państwowego.

Przedsiębiorstwa Państwowe mogą być tworzone przez organy założycielskie, czyli:

1. Naczelne i Centralne Organy Administracji Państwowej,

2. Narodowy Bank Polski i Banki państwowe,

W uzasadnionych wypadkach przez inny Organ Państwowy.

Przedsiębiorstwa Państwowe są tworzone na podstawie aktu o utworzeniu Przedsiębiorstwa Państwowego, który powinien określać:

• Nazwę,

• Siedzibę,

• Rodzaj przedsiębiorstwa.

Przedsiębiorstwa Państwowe dzielą się na:

• Przedsiębiorstwa Państwowe działające na zasadach ogólnych,

• Przedsiębiorstwa Państwowe Użyteczności Publicznej - mają na celu nieprzerwane zaspokojenie bieżących potrzeb ludności ( zaopatrzenie w energię elektryczną, gaz, zapewnienie czystości, zarząd zielenią, zarząd cmentarzami)

Warunki świadczenia usług przez Przedsiębiorstwa Państwowe Użyteczności Publicznej określa organ założycielski. Z uwagi na charakter realizowanej działalności gospodarczej Przedsiębiorstwa te często są nierentowne, w takim przypadku organ założycielski obowiązany jest je dotować.

Statut Przedsiębiorstwa Państwowego.

Podstawowym dokumentem określającym strukturę organizacyjną Przedsiębiorstwa Państwowego, system wewnętrznej kontroli, stosunki prawne pomiędzy jego jednostkami organizacyjnymi oraz inne sprawy określone w Ustawie jest Statut Przedsiębiorstwa Państwowego. Statut uchwala ogólne zebranie pracowników Przedsiębiorstwa Państwowego na wniosek Dyrektora Przedsiębiorstwa Państwowego. Statut Przedsiębiorstwa Państwowego Użyteczności Publicznej wymaga zatwierdzenia przez organ założycielski. Przedsiębiorstwo Państwowe podlega obowiązkowemu wpisowi do Krajowego Rejestru Sądowego - Rejestru Przedsiębiorców. Skutkiem wpisu jest nabycie przez Przedsiębiorstwo Państwowe osobowości prawnej.

Organy Przedsiębiorstwa Państwowego.

Przedsiębiorstwo Państwowe jako osoba prawna posiada Organy:

1. Ogólne zebranie pracowników - jest to również Organ Samorządu Załogi

2. Rada Pracownicza- jest to również Organ Samorządu Załogi

3. Dyrektor Przedsiębiorstwa.

Dyrektor Przedsiębiorstwa Państwowego w podstawowym modelu zarządzania Przedsiębiorstwem zarządza nim i reprezentuje je na zewnątrz. Dyrektor Przedsiębiorstwa Państwowego podejmuje samodzielnie decyzje - zgodnie z Przepisami Prawa - i ponosi za nie odpowiedzialność.

Powołanie Dyrektora Przedsiębiorstwa Państwowego.

W nowoutworzonych Przedsiębiorstwach Państwowych pierwszego Dyrektora powołuje Organ Założycielski. W Przedsiębiorstwach już funkcjonujących powołanie i odwołanie Dyrektora należy do kompetencji Rady Pracowniczej z wyjątkiem Przedsiębiorstw Państwowych Użyteczności Publicznej, w których Dyrektora powołuje i odwołuje Organ Założycielski. Dyrektor jest powoływany w drodze konkursu pod rygorem nieważności powołania. Konkurs organizuje organ uprawniony do powołania Dyrektora. W przypadku, gdy Dyrektora powołuje Rada Pracownicza, odwołać go może Rada Pracownicza oraz Organ Założycielski. Zastępców Dyrektora i Głównego Księgowego powołuje i odwołuje Dyrektor za zgodą Rady Pracowniczej. Zastępcy Dyrektora działają w granicach umocowania. Dyrektor może również powołać Pełnomocników. Zarówno Zastępcy Dyrektora jak i Pełnomocnicy są ujawniani w Krajowym Rejestrze Sądowym.

Zasady reprezentacji.

Dyrektor może samodzielnie składać oświadczenie woli (dokonywać czynności prawnych) we wszystkich sprawach Przedsiębiorstwa Państwowego, jeżeli wartość nabywanego prawa lub zaciągniętego zobowiązanie nie przekracza 5 tysięcy złotych. W pozostałym zakresie czynności prawne są dokonywane łącznie przez następujące osoby:

• Dyrektora i Zastępcy,

• Dyrektora i Pełnomocnika,

• 2 Zastępców i 2 Pełnomocników

Jeżeli więc czynność prawna przekracza kwotę 5 tysięcy złotych ( nabycie prawa lub zaciągniecie zobowiązania) to obowiązuje ustawowa reprezentacja łączna.

Ogólna Zebranie Pracowników

Jest Organem Przedsiębiorstwa Państwowego i Organem Samorządu załogi Przedsiębiorstwa Państwowego. Posiada szereg kompetencji o różnym charakterze:

• Stanowiących,

• Opiniodawczych,

• Kontrolnych

Przykładowo wymienić można:

• Uchwalanie Statutu Przedsiębiorstwa Państwowego,

• Uchwalanie Statutu Samorządu Załogi Przedsiębiorstwa Państwowego,

• Podejmowanie Uchwał w sprawie podziału zysku dla załogi,

• Ocena działalności Rady Pracowniczej i Dyrektora Przedsiębiorstwa Państwowego,

• Możliwość wyrażania opinii we wszystkich sprawach Przedsiębiorstwa Państwowego określonych w Ustawie.

Rada Pracownicza

Drugi Organ Samorządu Przedsiębiorstwa Państwowego i jednocześnie Organ Przedsiębiorstwa Państwowego. Skład 15 Członków wybranych przez Ogólne Zebranie pracowników. Rada Pracownicza posiada kompetencje:

• Stanowiące, na przykład wyraża zgodę na przystąpienie Przedsiębiorstwa Państwowego do Spółki Handlowej,

• Podejmuje Uchwały w sprawach łączenia i podziału Przedsiębiorstwa Państwowego,

• Podejmuje Uchwały w zakresie zmiany kierunku działalności Przedsiębiorstwa Państwowego.

Rada Pracownicza wyraża też opinie w szeregu sprawach związanych z działalnością przedsiębiorstwa. Posiada również uprawnienia kontrolne w zakresie działalności Przedsiębiorstwa Państwowego.

Umowa o zarządzanie Przedsiębiorstwem Państwowym.

Kolejnym modelem zarządzania Przedsiębiorstwem Państwowym jest Zarządzanie na mocy tak zwanego Kontraktu Managerskiego - Umowy o Zarządzenie Przedsiębiorstwem.

Organ założycielski może powierzyć Zarządzanie Przedsiębiorstwem Państwowym osobie fizycznej lub prawnej. Umowę zawiera się na czas określony, nie krótszy niż 3 lata pomiędzy Skarbem Państwa reprezentowanym przez Organ Założycielski a Zarządcą.

Umowa o Zarządzanie Przedsiębiorstwem Państwowym określa w szczególności:

1. Obowiązki Zarządcy związane z bieżącym zarządzaniem,

2. Kryteria oceny efektywności zarządzania,

3. Zasady wynagrodzenia Zarządcy,

4. Zasady odpowiedzialności za powierzone mienie.

Z chwilą objęcia obowiązków przez Zarządcę;

1. Z mocy Prawa ulegają rozwiązania Organy Samorządu Załogi Przedsiębiorstwa Państwowego,

2. Organ Założycielski odwołuje Dyrektora Przedsiębiorstwa Państwowego,

3. Kompetencje Dyrektora i Organów Samorządu ( z ustawowymi wyjątkami 0 przejmuje Zarządca.

Zarządca samodzielnie Zarządza Przedsiębiorstwem Państwowym i samodzielnie składa wszystkie oświadczenia woli - samodzielnie reprezentuje Przedsiębiorstwo Państwowe.

Organ Założycielski może rozwiązać Umowę ze skutkiem natychmiastowym z Zarządcą, jeżeli narusza on Przepisy Prawa w toku zarządzania, narusza postanowienia Umowy, a także, jeżeli Przedsiębiorstwo Państwowe przez trzy kolejne miesiące nie wypełnia zobowiązań podatkowych.

Majątek Przedsiębiorstwa Państwowego.

Podstawowym funduszem w Przedsiębiorstwie Państwowym jest fundusz założycielski

(Zakładowy). Przedsiębiorstwo Państwowe jest wyposażane w ten fundusz przez Organ Założycielski. Przedsiębiorstwo Państwowe samo dysponuje wydzielonym mieniem.

Łączenie i podział i likwidacja Przedsiębiorstwa Państwowego.

Przedsiębiorstwo Państwowe w celu lepszego wykorzystania środków produkcji oraz efektywności gospodarowania Przedsiębiorstwa Państwowe mogą się:

1. Łączyć,

2. Dzielić,

3. Przekształcać w Jednoosobowe Spółki Skarbu Państwa (Komercjalizacja)

Łączenie i podział Przedsiębiorstwa Państwowego zarządza Organ Założycielski z własnej inicjatywy za zgodą Rady Pracowniczej lub na jej wniosek.

Przedsiębiorstwo Państwowe może być postawione w stan likwidacji, polega ono na zadysponowaniu jego składnikami materialnymi i niematerialnymi, zaspokojeniu lub zabezpieczeniu Wierzycieli a następnie wykreśleniu Przedsiębiorstwa Państwowego z Krajowego Rejestru Sadowego - Rejestru Przedsiębiorców.

Likwidacja Przedsiębiorstwa Państwowego może nastąpić, jeżeli:

1. W ciągu 6 miesięcy ponosi stratę,

2. Z wnioskiem takim wystąpi Zarząd komisaryczny, ustanowiony z związku z wdrożeniem Postępowania Naprawczego w sytuacji, gdy Przedsiębiorstwo Państwowe generuje straty,

3. Na mocy prawomocnego Wyroku Sadowego lub Ostatecznej Decyzji Administracyjnej zakazano przedsiębiorstwu prowadzenie działalności gospodarczej we wszystkich jego dziedzinach,

4. Ponad połowę aktywów Przedsiębiorstwa Państwowego oddano do używania innych osób na podstawie Umów Prawa Cywilnego

Z chwilą postawienia Przedsiębiorstwa Państwowego w stan likwidacji:

1. Z mocy Prawa ulegają rozwiązaniu Organy Samorządu Załogi Przedsiębiorstwa Państwowego,

2. Organ Założycielski odwołuje Dyrektora Przedsiębiorstwa Państwowego i wyznacza Likwidatora,

Likwidator po zakończeniu Postępowania składa wniosek o wykreślenia Przedsiębiorstwa Państwowego z Krajowego Rejestru Sądowego - Rejestru Przedsiębiorców.

Komercjalizacja i Prywatyzacja Przedsiębiorstwa Państwowego.

Pierwszym Aktem Prawnym uchwalonym w transformacji gospodarczej była uchwalona w 1990 roku Ustawa o Komercjalizacji i Prywatyzacji Przedsiębiorstw Państwowych. Aktualnie obowiązującym w tym zakresie Aktem Prawnym jest Ustawa z 30 sierpnia 1996 roku ze zmianami o Komercjalizacji I Prywatyzacji.

Pojęcie komercjalizacji.

Komercjalizacja polega na przekształceniu Przedsiębiorstwa Państwowego w Jednoosobową Spółkę Skarbu Państwa - Spółkę Akcyjną lub Spółkę z Ograniczoną Odpowiedzialnością (Spółki Kapitałowe).

Komercjalizacji dokonuje Minister Skarbu Państwa:

1. Z własnej inicjatywy,

2. Na wniosek Organu Założycielskiego,

3. Na wniosek Dyrektora Przedsiębiorstwa Państwowego i Rady Pracowniczej.

Komercjalizacji podlegać mogą Przedsiębiorstwa Państwowe z wyjątkiem:

1. Postawionych w stan likwidacji,

2. Postawionych w stan upadłości,

3. W stosunku, do których toczy się Postępowanie Układowe,

4. Realizujące Decyzje o podziale lub łączeniu Przedsiębiorstwa Państwowego,

5. Objęte Procedurą Prywatyzacji Bezpośredniej.

Komercjalizacja dokonywana jest na podstawie Aktu Komercjalizacji, sporządzanego za Skarb Państwa przez Ministra Skarbu Państwa.

W akcie Komercjalizacji ustalone zostają;

1. Wysokość Kapitału Zakładowego Spółki,

2. Statut Spółki,

3. Imiona i Nazwiska Członków Organów Pierwszej Kadencji

Niezwłocznie po sporządzeniu Aktu Komercjalizacji Zarząd lub Osoba Upoważniona przez Ministra Skarbu Państwa w Akcie Komercjalizacji zgłasza do Sadu Rejestrowego właściwego ze względu na siedzibę Spółki wniosek o wpisanie Spółki do Rejestru Przedsiębiorców. Dniem Komercjalizacji jest pierwszy dzień miesiąca przypadającego po wpisaniu Spółki do Rejestru. Z tym dniem następuje też skutek wykreślenia Przedsiębiorstwa Państwowego z Rejestru.

W każdej Spółce Akcyjnej powstałej w wyniku przekształcenia Przedsiębiorstwa Państwowego działa Rada Nadzorcza licząca 5 osób w tym 2 przedstawicieli pracowników. W Spółce z Ograniczoną Odpowiedzialnością powołanie Rady Nadzorczej nie jest obligatoryjne. Powstała w wyniku przekształcenia Przedsiębiorstwa Państwowego Spółka Kapitałowa funkcjonuje w oparciu o przepisy Kodeksu Spółek Handlowych z uwzględnieniem odrębności wynikających z Przepisów Ustawy o Komercjalizacji i Prywatyzacji

Skutki Prawne Komercjalizacji.

Powstała w wyniku przekształcenia Przedsiębiorstwa Państwowego:

1. Spółka Kapitałowa wstępuje we wszystkie Prawa i Obowiązki Przedsiębiorstwa Państwowego nie zależnie od ich charakteru - Sukcesja Generalna.

2. Pracownicy Przedsiębiorstwa Państwowego stają się pracownikami Spółki,

3. Majątek Przedsiębiorstwa Państwowego staje się majątkiem Spółki.

Komercjalizacje przeprowadza się najczęściej w celu pośredniej prywatyzacji przedsiębiorstwa.

Pojecie Prywatyzacji Pośredniej.

Prywatyzacja pośrednia polega na:

1. Zbywaniu należących do Skarbu Państwa Akcji i Udziałów w Spółkach.

2. Obejmowaniu akcji w podwyższonym Kapitale Zakładowym Jednoosobowych Spółek Skarbu Państwa, powstających w wyniku Komercjalizacji przez podmioty inne niż Skarb Państwa lub Państwowe Osoby Prawne.

Celem każdej Prywatyzacji jest zwiększenie udziału prywatnych podmiotów w dotychczasowym majątku Państwowym kosztem ograniczenia własności Państwowej.

Zbywania Akcji lub Udziałów w imieniu Skarbu Państwa dokonuje Minister Skarbu Państwa. Zbycie dokonywane jest w trybie:

1. Ogłoszenia publicznej Oferty lub Przetargu Publicznego lub Publicznych Negocjacji (rokowań) podjętych na podstawie Publicznego zaproszenia.

2. Przed zaoferowaniem Akcji do zbycia dokonywana jest analiza mająca na celu ustalenie sytuacji Prawnej Spółki, perspektyw jej rozwoju oraz oszacowania wartości jej Przedsiębiorstwa. W toku zbywania Akcji pracownicy skomercjalizowanego Przedsiębiorstwa Państwowego mają Prawo nieodpłatnego nabycia do 15% Akcji objętych przez Skarb Państwa

Prywatyzacja Bezpośrednia.

Prywatyzacja bezpośrednia polega na rozporządzeniu wszystkimi składnikami materialnymi i niematerialnymi majątku Przedsiębiorstwa Państwowego lub Spółki powstałej w wyniku Komercjalizacji przez:

1. Sprzedaż Przedsiębiorstwa,

2. Wniesienie Przedsiębiorstwa do Spółki,

3. Oddanie Przedsiębiorstwa do odpłatnego korzystania,

W prywatyzacja bezpośredniej przez oddanie Przedsiębiorstwa do odpłatnego korzystania mogą podlegać Przedsiębiorstwa Państwowe, które spełniają łącznie dwie przesłanki:

1. Wartość sprzedaży towarów i usług w roku poprzedzającym rok wydania zarządzenia o bezpośredniej prywatyzacji nie przekracza równowartości w złotych - 6 milionów Euro,

2. Wysokość funduszy własnych na koniec roku poprzedzającego rok wydania zarządzenia o prywatyzacji bezpośredniej nie przekracza równowartości w złotych - 2 miliony Euro.

Prywatyzacji Bezpośredniej w imieniu Skarbu Państwa dokonuje Organ Założycielski wydając za zgodą Ministra Skarbu Państwa Zarządzenie o Prywatyzacji Bezpośredniej. Prywatyzacji Bezpośrednie dokonuje Pełnomocnik do spraw Prywatyzacji wskazany przez Organ Założycielski.

W Zarządzeniu o Prywatyzacji Bezpośredniej Organ Założycielski określa sposób Prywatyzacji. Wydanie wyżej wymienionego Zarządzenia poprzedza dokonanie analizy Przedsiębiorstwa Państwowego mającej na celu:

1. Ustalenie stanu prawnego Przedsiębiorstwa,

2. Oszacowania jego wartości.

Z dniem wydania Zarządzenia o Prywatyzacji Bezpośredniej ustaje działalność Organów Przedsiębiorstwa Państwowego a ich funkcje wykonuje Pełnomocnik do spraw Prywatyzacji. Zasadą jest, że kupujący lub przejmujący Przedsiębiorstwo wstępuje we wszystkie Prawa i Obowiązki Przedsiębiorstwa Państwowego bez względu na ich charakter prawny ( cywilno-prawny), publiczno-prawny) - Sukcesja Generalna.

Sprzedaż Przedsiębiorstwa następuje w trybie:

1. Przetargu Publicznego lub Rokowań na podstawie Publicznego Zaproszenia.

2. Wniesienie Przedsiębiorstwa do Spółki następuje na podstawie Rokowań podjętych na podstawie Publicznego Zaproszenia.

3. Oddanie Przedsiębiorstwa do odpłatnego korzystania może nastąpić na rzecz Spółki, jeżeli spełnia następujące warunki:

1. Przystąpiła do niej ponad połowa Pracowników Przedsiębiorstwa Państwowego,

2. Akcjonariuszami lub udziałowcami są wyłącznie osoby fizyczne,

3. Kapitał Zakładowy Spółki nie jest niższy niż 20% wysokości funduszy Przedsiębiorstwa,

4. Co najmniej 20% Akcji zostało objętych przez osoby, które nie były zatrudnione w Prywatyzowanym Przedsiębiorstwie.

Oddanie przedsiębiorstwa do odpłatnego korzystania następuje na mocy Umowy zawartej miedzy Skarbem Państwa a Podmiotem przejmującym mienie na okres nieprzekraczający 15 lat. Strony mogą w Umowie ustalić \, że po upływie tego okresu Prawo Własności Przedsiębiorstwa zostanie przeniesione na przejmującego.

Spółdzielnia jako Przedsiębiorstwo.

Spółdzielnie funkcjonują na moc Ustawy z 16 września 1992 roku Prawo Spółdzielcze z licznymi zmianami. Spółdzielnia jest dobrowolnym zrzeszeniem nieograniczonej liczby osób i zmiennym funduszu udziałowym, prowadząca w interesie swoich Członków wspólną działalność gospodarcza. Spółdzielnia może również prowadzić działalność społeczną i oświatowo- kulturalną na rzecz swoich członków i środowiska. Od spółek Kapitałowych Spółdzielnia się różni tym, że jest zrzeszeniem osób a nie kapitału. Spółdzielnia jest podmiotem samodzielnym, samo finansującym się i samorządnym. Sami Członkowie decydują o kierunku jej działalności. Nie wszystkie Spółdzielnie prowadzą Przedsiębiorstwo zarobkowe - nie prowadzą takiej działalności na przykład Spółdzielnie mieszkaniowe.

Podział Spółdzielni według Prawa Spółdzielczego:

Zgodnie z prawem Spółdzielczym wyróżnić można:

1. Spółdzielnie Produkcji Rolnej,

2. Spółdzielnie Pracy,

3. Spółdzielnie Kółek Rolniczych,

4. Spółdzielnie Mieszkaniowej.

Na mocy Ustawy o Rzemiośle - funkcjonują Spółdzielnie Rzemieślnicze, na mocy Prawa Bankowego - Banki Spółdzielcze, na mocy Ustawy o Spółdzielczych Kasach Oszczędnościowo - Kredytowych - SKOK-i.

Majątek Spółdzielni jest prywatną własnością jej Członków.

Utworzenie Spółdzielni.

Spółdzielnię utworzyć może minimum 10 osób fizycznych lub 3 osoby prawne a w przypadku Spółdzielni Produkcji Rolnej liczba założycieli nie może być mniejsza niż 5. Założyciele:

1. Uchwalają Statut - jest obok Ustawy podstawowym Aktem określającym:

1. Nazwę i siedzibę Spółdzielni,

2. Przedmiot działalności,

3. Wysokość wpisowego oraz ilość i wysokość udziału, który Członek Spółdzielni zobowiązany jest zadeklarować,

4. Prawa I obowiązki Członków,

5. Zasady i tryb przyjmowania, wykluczania, wykreślania,

6. Zasady i tryb wyboru oraz odwołania Członków Organów Spółdzielni,

7. Zasady podziału nadwyżki finansowej

2. Dokonują wyboru Organów Spółdzielni (Członków Zarządu i Rady Nadzorczej). Zarząd składa Wniosek o wpis Spółdzielni do Krajowego Rejestru Sądowego - Rejestru Przedsiębiorców. Spółdzielnia uzyskuje Osobowość Prawną z chwilą wpisu do Krajowego Rejestru Sądowego - Rejestru.

Członkowie Spółdzielni:

1. Członkowie - założyciele stają się Członkami z mocy Prawa z chwilą Rejestracji Spółdzielni.

2. Kolejni Członkowie uzyskują ten status przez przyjęcie ich do spółdzielni przez Organ Statutowy (najczęściej Zarząd) - po złożeniu Deklaracji.

Prawa i Obowiązki majątkowe Członka Spółdzielni:

Uprawnienia:

1. Do korzystania ze świadczeń Spółdzielni,

2. Do partycypacji w nadwyżce bilansowej (czysty zysk), zasady podziału nadwyżki ustala Walne Zgromadzenie.

Obowiązki:

1. Wniesienie wpisowego,

2. Wniesienie Udziału - zgodnie ze Statutem,

3. Wniesienie Wkładu - obowiązuje w niektórych Spółdzielniach ( na przykład pieniężny wkład budowlany w spółdzielni mieszkaniowej, wkłady gruntowe w Spółdzielni Produkcji Rolnej,

4. Wpisowe - opłata z tytułu przynależności do Spółdzielni.

Udział jest składnikiem Funduszu Udziałowego. Każdy Członek zobowiązany jest wnieść, co najmniej jeden Udział, chyba, że Statut stanowi inaczej. Udziały są niezbywalne i nie podlegają dziedziczeniu. Dopiero z chwilą ustania Członkostwa - Członek może żądać zwrotu tego Udziału.

Członek Spółdzielni uczestniczy w stratach Spółdzielni wyłącznie Udziałem (do wysokości zadeklarowanych udziałów) Nie pokrywa strat z wniesionych wkładów, (jeżeli był taki obowiązek)

Prawa i Obowiązki Korporacyjne (niemajątkowe)

Wynikają one z Ustawy lub Statutu. Należą do nich między innymi:

1. Czynne i bierne Prawo wyboru do Organów Spółdzielni,

2. Prawo do uczestniczenia w Walnych Zgromadzeniach,

3. Prawo Głosu.

Każdy Członek ma jeden głos bez względu na liczbę posiadanych Udziałów.

Ustanie Członkostwa.

Może nastąpić przez:

1. Wystąpienie za Wypowiedzeniem określonym w Statucie,

2. Wykluczenie - następuje, gdy zachowanie Członka nie da się pogodzić z Postanowieniami Statutu, czyli z winy Członka,

3. Wykreślenie z przyczyn niezawinionych na przykład wyjazd za granicę, choroba.

Organy Spółdzielni:

1. Walne Zgromadzenie - Zebranie Przedstawicieli,

2. Rada Nadzorcza,

3. Zarząd.

Ad. 1. Najwyższy Organ Spółdzielni. Do jego kompetencji należy miedzy innymi:

1. Uchwalanie kierunków działalności Spółdzielni,

2. Uchwalanie zasad podziału nadwyżki finansowej i pokrywanie strat,

3. Zmiana Statutu,

4. Przystąpienie do Związku Spółdzielczego.

Walne Zgromadzenie odbywa się, co najmniej jeden raz w roku w terminie do 6 miesięcy od zakończenia roku obrotowego.

Ad. 2. Rada Nadzorcza - sprawuje nadzór i kontrolę i działalnością Spółdzielni. Członkami Rady Nadzorczej mogą być tylko Członkowie Spółdzielni w liczbie minimum 3 osób.

Ad. 3. Zarząd Spółdzielni:

1. Kieruje działalnością Spółdzielni,

2. Reprezentuje Spółdzielnię na zewnątrz.

Skład i liczbę Członków Zarządu określa Statut. Statut może przewidywać, że Zarząd może być jednoosobowy. Wszystkich Członków Zarządu wybiera i odwołuje - stosownie do Postanowień Statutu - Rada Nadzorcza lub Walne Zgromadzenie.

Reprezentacja Spółdzielni.

Oświadczenia woli za Spółdzielnie składają:

1. Dwaj Członkowie Zarządu,

2. Jeden Członek Zarządu i ustawowy Przedstawiciel,

3. W Spółdzielniach o Zarządzie jednoosobowym, Oświadczenia woli mogą składać także dwaj pełnomocnicy.

Restrukturyzacja Spółdzielni.

Restrukturyzacja może polegać na:

1. Połączeniu Spółdzielni,

2. Podziale Spółdzielni.

W świetle obowiązujących Przepisów Spółdzielnie nie mogą być przekształcone w Spółkę.

Połączenie Spółdzielni.

Następuje na podstawie Uchwał Walnego Zgromadzenia łączących się Spółdzielni powziętych większością 2/3 głosów.

W wyniku połączenia Spółdzielni:

1. Majątek Spółdzielni przejętej przechodzi na Spółdzielnię przejmującą,

2. Wierzyciele i Dłużnicy spółdzielni przejętej stają się Wierzycielami i Dłużnikami Spółdzielni przejmującej,

3. Członkowie Spółdzielni przejmowanej stają się Członkami Spółdzielni przejmującej.

Podział Spółdzielni.

Spółdzielnia może podzielić się na podstawie Uchwały Walnego Zgromadzenia w ten sposób, że wydzielona zostaje część majątku Spółdzielni i utworzona zostaje nowa Spółdzielnia. Na powstającą Spółdzielnię z chwilą zarejestrowania przechodzą wynikająca z planu podziału Prawa i Obowiązki.

Likwidacja Spółdzielni.

Spółdzielnia może zostać postawiona w stan likwidacji:

1. Z upływem okresu, na jaki została utworzona,

2. Jeżeli liczba Członków zmniejszyła się poniżej minimum ustawowego.

3. Na wskutek zgodnych Uchwał dwóch kolejnych Walnych Zgromadzeń zapadłych kwalifikowaną większością ¾ głosów.

Likwidację przeprowadza Likwidator(rzy), którymi najczęściej są Członkowie ostatniego Zarządu.

Likwidatorzy zgłaszają:

1. Otwarcie Likwidacji do Rejestru,

2. Otwarcie Likwidacji poprzez ogłoszenie w Monitorze Spółdzielni,

3. Wzywają Wierzycieli do zgłaszania Wierzytelności,

4. Sporządzają plan likwidacji i zaspokojenia Wierzycieli.

Po zakończeniu Likwidacji przedstawiają Sprawozdanie Walnemu Zgromadzeniu do Zatwierdzenia. Po zatwierdzeniu Sprawozdania finansowego sporządzonego na dzień likwidacji, sporządzają Wniosek o wykreślenie Spółdzielni z Rejestru. Z dniem wykreślenia Spółdzielnia traci Prawny byt.

Fundacja.

Działalność gospodarcza Not For Profit ( nie dla korzyści). Działalność niektórych podmiotów stanowi dla nich działalność uzupełniająca w stosunku do podstawowej statutowej działalności. Taki rodzaj działalności gospodarczej prowadzą przede wszystkim:

• Fundacje,

• Stowarzyszenia,

• Związki Zawodowe,

• Organizacje Społeczne.

Fundacja działa na podstawie Przepisów Ustawy z 1984 roku o Fundacjach, może być ustanowiona dla realizowania społecznie i gospodarczo użytecznych zadań zgodnie z podstawowymi interesami Rzeczypospolitej Polskiej w szczególności w zakresie:

1. Ochrony zdrowia,

2. Rozwoju gospodarczego,

3. Rozwoju Nauki i Oświaty,

4. Kultury,

5. Sztuki,

6. Opieki Społecznej,

7. Ochrony środowiska.

Fundacja nie może być utworzona w celu działalności gospodarczej.(W celu zarobkowym) Fundacja jest osobą prawną o charakterze fundacyjnym, co oznacza, że podstawowe znaczenie dla jej działalności posiada majątek przekazany przez fundatora. Do utworzenia Fundacji niezbędne jest:

1. Ustalenie Aktu Założycielskiego Fundacji przez fundatora - Forma Aktu Notarialnego,

2. Uchwalenie Statutu przez Fundatora,

3. Wpis do Krajowego Rejestru Sądowego - Rejestru Fundacji i Stowarzyszeń, (Rejestr drugi).

Jeżeli Statut Tak stanowi Fundacja może prowadzić działalność gospodarczą w rozmiarach służących realizacji jej podstawowych celów. Konieczne jest wtedy wyodrębnienie środków finansowych na prowadzenie działalności gospodarczej w kwocie minimum 1 tysiąca złotych oraz wpis Fundacji do Rejestru Przedsiębiorców.

Stowarzyszenie.

Prowadzi działalność na mocy Ustawy z 1989 roku Prawo o Stowarzyszeniach z licznymi zmianami. Stowarzyszenie jest dobrowolnym, trwałym Zrzeszeniem o celach nie zarobkowych, tworzonym przez obywateli polskich i cudzoziemców a posiadających miejsce zamieszkania na terytorium Polski. Stowarzyszenia są tworzone w celu umożliwienia obywatelom czynnego uczestniczenia w życiu publicznym. Do utworzenia Stowarzyszenia niezbędne jest:

1. Uchwalenie Statutu przez założycieli w liczbie 15 osób,

2. Wpis do Krajowego Rejestru Sądowego - Rejestru Stowarzyszeń (Rejestr drugi).

Z chwilą uzyskania wpisu Stowarzyszenie uzyskuje osobowość Prawną.

Stowarzyszenie jest osobą prawną typu korporacyjnego to znaczy, że wiodące znaczenie posiada substrat osobowy - jego Członkowie. Stowarzyszenie może prowadzić działalność gospodarczą z tym jednak, że analogicznie jak w przypadku Fundacji z tym uzyskany z tej działalności dochód może być przeznaczony dla realizacji celów statutowych, nie może być dzielony pomiędzy Członków Stowarzyszenia. Zarówno Stowarzyszenie jak i Fundacja za zaciągnięte zobowiązania odpowiada całym swoim majątkiem.

UPADŁOŚĆ

Postępowanie upadłościowe - polega na wspólnym dochodzeniu roszczeń wierzycieli od niewypłacalnego dłużnika z tym, że do czasu wejścia w życie ustawy zmieniającej ustawę z dnia 28.02.2003r „Prawo upadłościowe i naprawcze” - która została uchwalona 5.12.2008 Upadłość można było ogłosić wyłącznie w stosunku do przedsiębiorcy oraz na zasadzie wyjątku w stosunku do innych podmiotów wskazanych w ustawie.

Po zmianie w/w prawa upadłościowego i naprawczego, upadłość będzie mogła być ogłoszona w stosunku do osoby fizycznej, nie prowadzącej działalności gospodarczej, której niewypłacalność powstała wskutek wyjątkowych i niezależnych od niej okoliczności (tzw. Upadłość konsumencka).

Ustawa z 2003r „Prawo upadłościowe i naprawcze” reguluje, więc aktualnie zasady wspólnego dochodzenia roszczeń wierzycieli od niewypłacalnych dłużników będących:

1. Przedsiębiorcami,

2. Osobami fizycznymi nie prowadzącymi działalności gospodarczej spełniającymi w/w przesłanki,

3. Skutki ogłoszenia upadłości,

4. Zasady postępowania naprawczego wobec przedsiębiorców zagrożonych niewypłacalnością

ZASADY UPADŁOŚCI W STOSUNKU DO PRZEDSIĘBIORCÓW

W postępowaniu upadłościowym wszczętym w stosunku do przedsiębiorcy wierzyciele mogą zostać zaspokojeni w dwojaki sposób:

1. W sposób określony w układzie tj. porozumieniu zawartym pomiędzy dłużnikiem, a wierzycielami przy zachowaniu przedsiębiorstwa dłużnika - upadłość z możliwością zawarcia układu.

2. Z funduszy masy upadłości uzyskanych po przeprowadzeniu likwidacji przedsiębiorstwa dłużnika - upadłość z likwidacją majątku dłużnika (upadłość likwidacyjna)

Postępowanie upadłościowe ma na celu zaspokojenie wymagalnych roszczeń wobec wierzycieli w sposób optymalny tzn. w sposób jak najpełniej uwzględniający interesy wierzycieli, - jeżeli to możliwe - to przy zachowaniu przedsiębiorstwa dłużnika. Zasada ta nosi nazwę ZASADY OPTYMALIZACJI.

ZDOLNOŚC UPADŁOŚCIOWA - to zdolność do bycia postawionym w stan upadłości. W świetle aktualnie obowiązującego stanu prawnego oprócz osób fizycznych nie prowadzących działalności gospodarczej, zdolność upadłościową posiadają, co do zasady - przedsiębiorcy.

Ustawa prawo upadłościowe i naprawcze przyjmuje na swój użytek określenie przedsiębiorcy.

Przedsiębiorcą - jest osoba fizyczna, osoba prawna lub tzw. Ułomna osoba prawna, która we własnym imieniu prowadzi działalność gospodarczą lub zawodową.

Przepisy prawo upadłościowe i naprawcze stosuje się do:

1. Spółek kapitałowych, które nie prowadzą działalności gospodarczej,

2. Wspólników osobowych spółek handlowych ponoszących odpowiedzialność za zobowiązania spółki bez ograniczenia,

3. Wspólników spółki partnerskiej,

4. Oddziałów banków zagranicznych

Odnośnie osób fizycznych prowadzących we własnym imieniu działalność gospodarczą ustawodawca wprowadził szczególne rozwiązania między innymi:

1. Można ogłosić upadłość osoby fizycznej będącej przedsiębiorcą w razie jej śmierci, jeżeli wniosek o ogłoszenie upadłości został złożony w terminie jednego roku od śmierci tej osoby,

2. Można ogłosić upadłość osoby fizycznej, która była przedsiębiorcą poza przestaniu prowadzenia przez nią działalności gospodarczej, jeżeli od dnia wykreślenia jej z ewidencji gospodarczej nie upłyną jeszcze rok.

Podmioty nie będące przedsiębiorcami nie mogą być postawione w stan upadłości. Ustawa prawo upadłościowe i naprawcze wymienia je w sposób przykładowy:

- Skarb Państwa,

- Jednostki samorządu terytorialnego,

- publiczne samodzielne zakłady opieki zdrowotnej,

- Osoby prowadzące gospodarstwa rolne,

- NBP

PRZESŁANKĄ OGŁOSZENIA UPADŁOSCI jest niewypłacalność dłużnika. Dłużnik jest niewypłacalny, jeżeli nie wykonuje swoich wymagalnych zobowiązań. Dłużnika będącego osobą prawną lub tzw. ułomną osobą prawną uważa się za niewypłacalnego także wtedy, gdy jego zobowiązania przekraczają wartość majątku dłużnika.

Ocena czy przesłanka upadłości wystąpiła czy nie należy do Sądu właściwego w sprawie ogłoszenia upadłości danego dłużnika.

Legitymacje do złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości.

Z wnioskiem o ogłoszenie upadłości może wystąpić każdy wierzyciel jak i dłużnik, przy czym złożenie wniosku przez dłużnika jest jego obowiązkiem.

W przypadku niedopełnienia tego obowiązku dłużnik może ponosić odpowiedzialność za szkodę, która wyrządził wierzycielowi nie składając wniosku w terminie.

Dłużnik jest zobowiązany złożyć wniosek o ogłoszenie upadłości w terminie dwóch tygodni od dnia wystąpienia przesłanki upadłości.

Wierzyciel ma prawo, (ale nie obowiązek) złożenia wniosku w każdym czasie aż do przedawnienia roszczenia.

Wniosek powinien być uzasadniony tj. powinny być w nim wskazane okoliczności uzasadniające jego złożenie w raz z ich uprawdopodobnieniem.

Jeżeli wniosek składa dłużnik to powinien określić czy wnosi o ogłoszenie upadłości z możliwością zawarcia układu czy też o ogłoszenie upadłości z likwidacją majątku.

UCZESTNICY POSTĘPOWANIA UPADŁOŚCIOWEGO

Postępowanie upadłościowe prowadzone jest przez Sąd upadłościowy, którym jest Sąd Rejonowy - Sąd gospodarczy właściwy miejscowo dla siedziby przedsiębiorstwa dłużnika.

Sąd upadłościowy orzeka w przedmiocie ogłoszenia upadłości. Właściwe postępowanie upadłościowe prowadzi, co do zasady - Sędzia Komisarz, który m.in. kieruje tokiem tego postępowania, nadzoruje czynności dokonywane przez Syndyka, Nadzorcę Sądowego i Zarządcę, zatwierdza listę wierzytelności. Jeżeli Sąd ogłosi upadłość z likwidacją majątku upadłego powołuje Syndyka.

Jeżeli ogłasza upadłość z możliwością zawarcia układu to:

1. Jeżeli pozostawia zarząd majątkiem upadłemu - powołuje nadzorcę sądowego lub

2. Jeżeli pozbawia upadłego zarządzania jego majątkiem - powołuje zarządcę

Syndyk, Nadzorca Sądowy i Zarządca dokonują czynności masy upadłości we własnym imieniu, ale na rachunek upadłego.

ETAPY POSTĘPOWANIA UPADŁOSCIOWEGO - są dwa etapy:

1. Postępowanie w przedmiocie ogłoszenia upadłości - rozpoczyna się od momentu złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości - w tym etapie Sąd bada czy zachodzą przesłanki upadłości. Może wydać jeden z następujących postanowień:

- postanowienie o ogłoszeniu upadłości, - jeżeli uwzględni wniosek, jeżeli stwierdzi, że dłużnik ma zdolność upadłościową i stał się niewypłacalny.

Dłużnik względem, którego Sąd wydał postanowienie o ogłoszeniu upadłości nazywa się upadłym.

2. Sąd oddala wniosek, jeżeli:

- dłużnik nie ma zdolności upadłościowej lub

- brak przesłanki upadłości lub

- brak środków finansowych na pokrycie kosztów postępowania upadłościowego

- odrzuca wniosek z przyczyn nie spełnienia wymogów proceduralnych

- umarza postępowanie, jeżeli dłużnik cofnie wniosek

ELEMENTY POSTANOWIENIA, O OGLOSZENIE UPADŁOŚCI

Sąd ogłaszając upadłość wydaje postanowienie, w którym:

1. Określa upadłego (imię nazwisko firma, itp.),

2. Określa sposób postępowania upadłościowego (czy z likwidacją czy układ),

3. Zasady sprawowania majątkiem przez upadłego, jeżeli ogłasza upadłość z układem,

4. Wzywa wierzycieli upadłego do zgłaszania wierzytelności w terminie nie krótszym niż 1 miesiąc, nie dłuższym niż 3 miesiące,

5. Wyznacza Sędziego Komisarza oraz Syndyka lub Nadzorcę Sądowego lub Zarządcę

Data wydania postanowienia Sądu o ogłoszeniu upadłości jest datą upadłości

Postanowienie to jest skuteczne i wykonalne z dniem jego wydania. Podlega ono obwieszczeniu w Monitorze Sądowym i Gospodarczym oraz opublikowaniu w Dzienniku o lokalnym zasięgu.

To wszystko odnosi się tylko do przedsiębiorców.

ISTOTA UPADŁOŚCI LIKWIDACJI

Ustawa Prawo Upadłościowe i Naprawcze przewiduje dwie procedury prowadzenia upadłości dłużnika.

Wybór procedury należy do sądu:

1. Upadłość likwidacyjna - oznacza, że wierzyciele upadłego zostaną zaspokojeni ze środków pieniężnych uzyskanych z likwidacji (upieniężnienia) całego majątku upadłego.

W przypadku osób fizycznych będących przedsiębiorcami skutkuje to utratą ich majątku a u osób prawnych i ułomnych osób prawnych - utratą bytu prawnego

2. Upadłość układowa - drugą procedurą upadłości dłużnika jest upadłość z możliwością zawarcia układu. W wyniku wdrożenia przez sąd tej procedury wierzyciele są zaspokajani w sposób i w zakresie ustalonym w porozumieniu zwanym układem zawartym pomiędzy upadłym a jego wierzycielami.

Jeżeli dłużnik zrealizuje postanowienia układowe to zachowa przedsiębiorstwo i będzie w dalszym ciągu prowadził działalność gospodarczą.

W toku postępowanie upadłościowego może nastąpić zmiana przez sąd wdrożonej procedury na drugą procedurę, - jeżeli zachodzą przesłanki.

SKUTKI OGŁOSZENIA UPADŁOŚCI

Prawo upadłościowe i naprawcze określa szereg skutków, jakie wywołuje wydanie postanowienia o upadłości:

1. Skutki upadłości, co do osoby upadłego:

1. Upadłość likwidacyjna

Upadły ma obowiązek wydać syndykowi cały majątek, wszystkie dokumenty - między innymi księgi rachunkowe, prowadzone ewidencje, umowy, korespondencje.

Ma obowiązek udzielać wyjaśnień dotyczących majątku na każde żądanie syndyka

2. Upadłość układowa

Upadły ma obowiązek udzielania wyjaśnień Nadzorcy Sądowemu, Sędziemu Komisarzowi, a jeżeli pozbawiony zostaje zarządu majątkiem zobowiązany jest umożliwić ten zarząd - Zarządcy.

2. Skutki upadłości, co do majątku.

Z dniem ogłoszenia upadłości majątek upadłego staje się masą upadłości.

Jeżeli ogłoszono upadłość likwidacyjną upadły nie może ani zarządzać ani rozporządzać składnikami masy upadłości.

Majątkiem zarządza syndyk a nadzoruje go Sędzia Komisarz.

Jeżeli ogłoszono upadłość układową - upadły:

-1. Jeżeli traci zarząd - to sprawuje go zarządca.

0. Jeżeli sąd nie pozbawi upadłego zarządu majątkiem to jest on uprawniony samodzielnie dokonywać czynności zwykłego zarządu.

Na dokonywanie czynności przekraczających zwykły zarząd - niezbędna jest dla skuteczności tych czynności zgoda nadzoru sądowego

3. Skutki, co do zobowiązań upadłego.

1. Jeżeli upadłość likwidacyjna - zobowiązania pieniężne upadłego niewymagalne z dniem ogłoszenia upadłości stają się wymagalne.

Zobowiązania nie pieniężne przekształcają się w pieniężne i także stają się wymagalne.

Od dnia ogłoszenia upadłości nie nalicza się odsetek od wierzytelności, które miał zrealizować upadły.

Jeżeli ogłoszenie upadłości z układem nie mogą być spełnione ani przez upadłego ani przez Zarządcę świadczenia, które z mocy ustawy są objęte układem.

2. Przebieg postępowanie upadłościowego - w tym postępowaniu zaspokojenie wierzycieli następuje zgodnie z treścią zawartego układu

ETAPY PROCEDURY UPADŁOŚCIOWEJ Z UKŁADEM:

1. Ustalenie masy upadłości.

2. Zgłoszenie propozycji układowych.

Co do zasady zgłasza ją upadły, mogą również wierzyciele, nadzorca?

Zarządca.

Propozycje układowe dotyczą restrukturyzacji zadłużenia - mogą obejmować:

a) Zmniejszenie kwoty zatrudnienia

b) Rozłożenie spłaty długu na raty

c) odroczenie terminu realizacji zobowiązania

d) Uchylenie zabezpieczenia ( hipoteka, zastaw )

e) Konwersji ( zamiany ) wierzytelności na udziały lub akcje

3. Sporządzenie listy wierzycieli i jej zatwierdzenie.

Listę wierzycieli sporządza Nadzorca Sądowy lub Zarządca.

Zatwierdza ją Sędzia Komisarz.

O sporządzeniu listy ( przed zatwierdzeniem) ogłasza się w Monitorze Sądowym i Gospodarczym.

Wyciąg z zatwierdzonej listy wierzytelności jest tytułem egzekucyjnym na mocy, którego wierzyciel może po umorzeniu postępowania upadłościowego dochodzić niezaspokojonych roszczeń bezpośrednio z majątku dłużnika.

4. Przyjęcie układu.

Następuje na zgromadzeniu wierzycieli. W zgromadzeniu mają prawo uczestniczenia wszyscy wierzyciele. Głosują nad układem, zostaje on przyjęty, jeżeli wypowie się za jego przyjęciem większość wierzycieli mająca nie mniej niż 2/3 ogólnej sumy wierzytelności.

Jeżeli do przyjęcia układu nie doszło sąd zmienia postępowanie upadłościowe z układem na postępowanie upadłościowe z likwidacją majątku.

5. Zatwierdzenie układu.

Zatwierdza go sąd. Sąd odmawia zatwierdzenia, jeżeli układ narusza prawo albo z okoliczności sprawy wynika w sposób oczywisty, że układ nie będzie wykonywany. Sąd może odmówić zatwierdzenia układu, jeżeli jego warunki są rażąco krzywdzące dla wierzycieli, którzy głosowali przeciwko układowi. Z dniem uprawomocnienia się postanowienia sądu o zatwierdzeniu układu podlegają umorzeniu postępowania: egzekucyjne i zabezpieczające prowadzone przeciwko upadłemu.

Układ, który sąd zatwierdził wiąże wszystkich wierzycieli upadłego.

6. Wykonanie układu -

Jeżeli zastanie wykonane, sąd wyda postanowienie o wykonanie układu.

Jeżeli układ nie jest wykonywany przez upadłego wierzyciele, zarządca lub nadzorca a także upadły mogą wystąpić o jego uchylenie.

PZREBIEG PROCEDURY LIKWIDACYJNEJ

W likwidacyjnym postępowaniu upadłościowym wierzyciele zostają zaspokojeni ze środków pieniężnych uzyskanych z likwidacji majątku dłużnika.

ETAPY POSTĘPOWANIA UPADŁOŚCIOWEGO Z LIKWIDACJĄ MAJĄTKU

1. Objecie majątku przez syndyka

Syndyk, który zostaje powołany przez sąd upadłościowy obejmuje niezwłocznie majątek upadłego, który staje się masą upadłości.

2. Ustalenie składu masy upadłości.

Ustala to syndyk, na dzień ogłoszenia upadłości. Do masy wejdzie też majątek nabyty w toku postępowania upadłościowego. Syndyk sporządza spis inwentarza ( składników majątkowych) i szacuje wartość majątku.

3. Sporządzenie listy wierzycieli i jej zatwierdzenie.

Listę wraz z przysługującymi im wierzytelnościami sporządza syndyk, przekazuje Sędziemu Komisarzowi, który ogłasza tę listę w Monitorze Sądowym i gospodarczym. Listę wierzytelności zatwierdza Sędzia Komisarz.

4. Likwidacja masy upadłości.

Przeprowadza ją syndyk, dokonuje jej w sposób następujący:

a) Ściąga wierzytelności od dłużników upadłego.

b) Dokonuje sprzedaży majątku przez sprzedanie w pierwszej kolejności przedsiębiorstwa w całości tzn. podejmuje próbę sprzedaży.

Jeżeli sprzedaż całego przedsiębiorstwa nie dojdzie do skutku oferuje do sprzedaży jego części składowe tj. zorganizowane części przedsiębiorstwa.

Jeżeli także oferta nie znajdzie nabywców przystępuje do sprzedaży składników majątkowych tj. nieruchomości i ruchomości.

Do sprzedaży zarówno przedsiębiorstwa jak tez zorganizowanych części oraz poszczególnych składników majątkowych zastosowanie mają tryby przetargowe. Tylko wyjątkowo za zgodą Rady Wierzycieli, a w przypadku, gdy nie została powołana za zgodą Sędziego Komisarza sprzedaż może być dokonana z tzw. Wolnej ręki, - czyli bez przetargu, jednakże Rada Wierzycieli i Komisarz zezwalając na ten tryb sprzedaży określa minimalną cenę, za którą sprzedaż może by dokonana.

5. Podział sumy uzyskanej ze sprzedaży stanowiących fundusze masy upadłości. Sumy uzyskane ze sprzedaży majątku, odsetki od kwot złożonych przez syndyka na rachunkach bankowych czy tez dochód uzyskany z prowadzenia przedsiębiorstwa ( wyjątkowo za zgodą Sędziego Komisarza) stanowią fundusze mas upadłości.

Podział funduszów masy upadłości może nastąpić jednorazowo lub kilkakrotnie w miarę pozyskiwania środków pieniężnych ze sprzedaży majątku.

Zaspokojenie wierzycieli z funduszy masy upadłościowej z wyjątkiem wierzycieli, których wierzytelności zabezpieczone są zastawem lub hipoteką, odbywa się zgodnie ze ściśle określonymi regułami w art. 342 ( prawo upadłościowe i naprawcze)

Zaspokojenie wierzycieli następuje w ramach kategorii wskazanych przez prawo upadłościowe i naprawcze.

Kategorii tych jest 4, przy czym 2 pierwsze nalezą do kategorii uprzywilejowanych.

Kategoria 1 - obejmuje m.in. koszty postępowania upadłościowego, należności ze stosunku pracy, należności z tytuły składek na ubezpieczenie emerytalne, rentowe i chorobowe, renty za wywołanie choroby czy niezdolności do pracy ciążące na upadłym, należności alimentacyjne.

Kategoria 2 - Zaspokajane są podatki, inne publiczne daniny, nie podlegające zaspokojeniu w pierwszej kategorii, należności z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne należne za ostatni rok przed datą ogłoszenia upadłości wraz z odsetkami za ten rok i ewentualnymi kosztami egzekucji.

Kategoria 3 - Obejmuje inne wierzytelności nie należące do Kategorii 4 wraz z odsetkami za ostatni rok przed datą ogłoszenia upadłości z odszkodowaniem umownym, kosztami procesu i egzekucji - w tej kategorii mieszczą się wszystkie należności z tytułu kontraktów handlowych zawartych w toku działalności gospodarczej.

Kategoria 4 - Zaspokajane są w niej odsetki nie należące do wyższej kategorii oraz sądowe i administracyjne jary grzywny, należności z tytułu darowizn.

Jeżeli całość funduszy masy upadłości zostanie przez syndyka rozdzielona, sporządza on sprawozdanie, a sąd po wykonaniu …..

Sąd stwierdza zakończenie postępowanie upadłościowego zamieszczając obwieszczenie o jego zakończeniu w Monitorze Sądowym i Gospodarczym.

Sąd upadłościowy może orzec na okres 3 - 10 lat o zakazie prowadzenia działalności gospodarczej na własny rachunek oraz pełnienia funkcji Rady Nadzorczej lub pełnomocnika w spółkach prawa handlowego, spółdzielniach, przedsiębiorstwach państwowych, fundacji lub stowarzyszeniu.

Jeżeli osoba ta nie złożyła z własnej winy w terminie wniosku o ogłoszenie upadłości będąc do tego zobowiązaną lub utrudniała prowadzenie postępowania upadłościowego.

ZASADY POSTĘPOWANIA UPADŁOSCIOWEGO WOBEC OSÓBY FIZYCZNEJ NIEPROWADZĄCEJ DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ

Przepisy w tym zakresie obowiązywać będą po upływie 3 miesięcy od daty ogłoszenia w Dzienniku Urzędowym ustawy z dnia 05.12.2008 nowelizującej ustawę „Prawo upadłościowe i naprawcze”

Ustawa z 05.12.2008 wprowadza możliwość ogłoszenia upadłości osoby fizycznej nie prowadzącej działalności gospodarczej normując zasady postępowania w sprawie tzw. Upadłości konsumenckiej.

1. Wniosek o ogłoszenie upadłości osoby fizycznej nie prowadzącej działalności gospodarczej

może zgłosić tylko dłużnik .

2. Sąd niezwłocznie po otrzymaniu wniosku zwróci się do naczelnika Urzędu Skarbowego właściwego dla dłużnika o udzielenie informacji czy dłużnik w ciągu pięciu lat od złożenia wniosku zgładzał fakt dokonania czynności prawnych podlegających opodatkowaniu. Sąd zasięgnie informacji w KRS czy dłużnik jest wspólnikiem spółki handlowej.

3. Sędzia Komisarz będzie mógł zezwolić na likwidację masy upadłościowej przez upadłego pod nadzorem Syndyka.

4. Sąd oddali wniosek o ogłoszenie upadłości, jeżeli dłużnik stał się niewypłacalny nie na wskutek niezależnych i nie wyjątkowych okoliczności,

a szczególnie, gdy zaciągnął zobowiązania będąc już niewypłacalnym albo stosunek pracy z dłużnikiem został rozwiązany z jego przyczyny lub za jego zgodą a także, jeżeli w stosunku do dłużnika w okresie 10 lat przed złożeniem wniosku prowadzone było postępowanie upadłościowe lub inne postępowanie, w którym umorzono całość lub część jego zobowiązań lub zawarto układ a także, jeżeli w tym okresie prowadzone postępowanie upadłościowe, w którym nie zaspokojono wszystkich wierzycieli a po jego zakończeniu dłużnik zobowiązania nie wykonał albo też, jeżeli prowadzone postępowanie upadłościowe, które zostało umorzone z innych przyczyn niż wniosek wszystkich wierzycieli. Sąd oddali też wniosek o upadłość, jeżeli dłużnik dokonał czynności prawnej z pokrzywdzeniem wierzycieli, co zostało prawomocnie uznane wyrokiem sądu.

5. Jeżeli w skład masy upadłościowej wchodzi dom mieszkalny lub lokal mieszkalny, w którym zamieszkuje upadły z sumy uzyskanej ze sprzedaży tych składników majątkowych wydzielona zastanie upadłemu kwota odpowiadająca przeciętnemu czynszowi najmu za okres 12 miesięcy.

Kwotę tę ustala Sędzia Komisarz uwzględniając sytuację rodzinną upadłego.

6. Po sporządzeniu ostatecznego planu podziały z sumy uzyskanej ze sprzedaży majątku upadłego nie wcześniej jednak niż po opuszczeniu przez upadłego lokalu mieszkalnego lub domu mieszkalnego Sąd wyda postanowienie o ustaleniu planu spłaty wierzycieli przez upadłego określając zakres i termin spłaty długu nie dłuższy niż 5 lat.

W okresie wykonywania planu spłaty wierzycieli upadły nie będzie mógł wykonywa czynności prawnych przekraczających granice zwykłego zarządu jego nabytym majątkiem.

7. Upadły zobowiązany będzie do składania rocznych sprawozdań z wykonania planu spłaty wierzycieli za poprzedni rok kalendarzowy.

W przypadku wystąpienia przemijającej przeszkody uniemożliwiającej realizację planu spłaty Sąd na wniosek dłużnika będzie mógł przedłużyć termin spłaty na okres do 2 lat.

8. W razie nie wykonania przez upadłego obowiązków ustalonych w planie spłaty sąd na wniosek wierzyciela umorzy postępowanie upadłościowe.

Umorzenie postępowania upadłościowego nastąpi także wtedy, gdy upadły w sprawozdaniu zataił swoje przychody lub ukrył majątek lub dokonał czynności z pokrzywdzeniem wierzycieli.

Jeżeli upadły wykona swoje obowiązki określone w planie spłaty Sąd wyda postanowienie o umorzeniu niezaspokojonych zobowiązań upadłego i zakończeniu postępowania upadłości konsumenckiej.

Co to jest pojęcie obrotu gospodarczego?

Obrót gospodarczy(handlowy) to ogół stosunków prywatno-prawnych powstałych związku z działalnością gospodarczą.

Wyróżniamy:

1. Obrót profesjonalny (pomiędzy przedsiębiorstwami)

2. Obrót nieprofesjonalny, mieszany jednostronnie gospodarczy w tym konsumencki.

Jakie umowy należą do umów gospodarczych? Gospodarczych ich klasyfikacja.

Podstawowymi czynnościami prawnymi związanymi z związanymi z obrotem gospodarczym są umowy, które w doktrynie nazywa się mianem umów gospodarczych lub handlowych.

Przyjmując podział z prawa cywilnego, umowy gospodarcze można klasyfikować następująco:

1. Jednostronnie zobowiązujące i dwustronnie zobowiązujące, w jednostronnie zobowiązujących jedna strona jest dłużnikiem druga wierzycielem, w dwustronnie zobowiązującej po obu stronach powstają zobowiązania i wierzytelności, (każda ze stron jest wierzycielem i dłużnikiem)

2. Wzajemne umowy - są to umowy, w których jedna, że stron jest ekwiwalentna względem drugiej strony

3. Konsensualne i realne

Konsensualne - dochodzą do skutku przez złożenie oświadczenia woli.

Realne - oprócz oświadczenia woli niezbędne jest wydaniem przedmiotu świadczenia.

W obrocie gospodarczym zasadą są umowy konsensualne.

4. Odpłatne i nieodpłatne.

Jeżeli obie strony uzyskują korzyść majątkową to umowa ma charakter umowy odpłatnej, jeżeli korzyść majątkową uzyskuje jedna ze stron jest to umowa nieodpłatna.

W obrocie gospodarczym funkcjonują tylko umowy odpłatne.

5. Nazwane i nienazwane

Nazwane - składniki przedmiotowo istotne takich umów określone są w przepisach kodeksu cywilnego lub innych ustaw - przykładem są umowy zawarte w Kodeksie Cywilnym.(Dostawy, umowy o dzieło)

Umowy nienazwane - treść ich nie jest uregulowana żadnym przepisem prawnym, jest ona ustalana przez strony umowy przy wykorzystaniu zasady swobody umów.

Należą do nich między innymi umowy: franchisingu, factoringu i sponsoringu.

6. Długo i krótko terminowe.

Krótko terminowe - to zawarte na czas nie dłuższy niż jeden rok, pozostałe są długo terminowe.

7. Umowy adhezyjne - zawierane przez przystąpienie do warunków umowy ustalonych jednostronnie przez drugą stronę umowy (na przykład umowa o dostarczanie energii elektrycznej, gazu, wody)

Umowy przedwstępne - jest to umowa, przez którą jedna lub obie strony zobowiązują się do zawarcia umowy finalnej (ostatecznej). Umowa ta powinna określać istotne postanowienia umowy przyrzeczonej.

Ze względu na cechy i funkcje umów wyróżniamy:

1. Umowy przenoszące rzeczy lub prawa na przykład sprzedaż, dostawa, kontraktacja.

2. Umowy o korzystanie i użyczenie rzeczy lub praw na przykład umowa najmu, leasingu, franchisingu.

3. Umowy związane z realizacją procesu inwestycyjnego - umowa o prace geologiczne, geodezyjne, kartograficzne, projektowe o wykonanie robót inwestycyjnych.

4. Umowy dotyczące przewozu i usług z nim związanych - na przykład umowa przewozu, spedycji, składu.

5. Umowy bankowe (na przykład rachunku bankowego, kredytu, pożyczek)

6. Umowy pośrednictwa handlowego (na przykład umowa komisu, agencji brokerskiej, dealerska)

7. Umowa ubezpieczenia gospodarczego.

8. Umowy zabezpieczające spłatę wierzytelności fiskalnych (na przykład umowa poręczenia, zastawnicza, hipoteka)

Na czym polega specyfika zawierania umów w obrocie gospodarczym ?

W znaczeniu materialno - prawnym zawarcie umowy oznacza złożenie zgodnych oświadczeń woli przez strony w celu wywołania określonych skutków prawnych.

Umowę można zawrzeć osobiście (osoby fizyczne) lub przez pełnomocnika (osoby prawne)

Ułomne osoby prawna - przez osoby upoważnione do reprezentacji na mocy umowy kreującej ten podmiot, pełnomocnictwo lub prokurenta.

Osoba prawna

Oświadczenie woli składa organ upoważniony organ do reprezentacji

W obrocie gospodarczym istotne znaczenie posiada sprawdzenie wiarygodności kontrahenta przed zawarciem umowy. Niezbędna, więc jest znajomość danych zawartych w różnych rejestrach(Krajowego Rejestru Sądowego lub Ewidencji Działalności Gospodarczej)

1. Tryby zawierania umów na podstawie Kodeksu Cywilnego

1. Tryb ofertowy

2. Negocjacje

3. Przetarg

2. Tryby zawierania umów na podstawie Ustawy Prawo Zamówień Publicznych

a) tryby podstawowe

- przetarg nieograniczony

- przetarg ograniczony

b) pozostałe tryby nie przetargowe między innymi

- zawierane z wolnej ręki

- zapytanie o cenę

Najogólniej stwierdzając można powiedzieć, że podmiotami zobowiązanymi do stosowania tej Ustawy są jednostki sektora finansów publicznych, inne państwowe jednostki organizacyjne, jednostki samorządu terytorialnego, inne jednostki dysponujące środkami publicznymi, jednostki korzystające z funduszów pomocowych, restrukturyzacyjnych - zakresie wykorzystania tych środków.

Stosowanie w obrocie gospodarczym do ogólnych wzorów umów i regulaminów określonych zbiorczą nazwą w Kodeksie Cywilnym - wzorce umowne.

Ustalony przez jedną ze stron wzorzec umowy wiąże druga stronę, jeżeli został jej doręczony przy zawarciu umowy, najczęściej stosowanym wzorcem umownym są regulaminy.

Jeżeli posługujemy się pewnego rodzaju wzorcem umownym jest w stosunkach danego rodzaju zwyczajowo przyjęte to wiąże on także wtedy, gdy strona mogła się z łatwością dowiedzieć o jego treści z wyjątkiem zawierania umów z udziałem konsumentów zawierających umowy nie będących umowami w drobnych bieżących sprawach życia codziennego.

Jeżeli jedna ze stron posługuje się wzorcem w formie elektronicznej powinna go udostępnić drugiej stronie przed zawarciem umowy w taki sposób, aby ta strona mogła ten wzorzec otworzyć i zachować

Wybrane zagadnienia dotyczące realizacji umów gospodarczych.

1. Przedsiębiorca jako profesjonalista zobowiązany jest do działalności w zakresie realizacji zobowiązania ze szczególną starannością, wyższą od wzorca obowiązującego pozostałych dłużników (staranność wyższa od przeciętnej).

2. Instytucja kary umownej - jeżeli w wyniku niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania przez Dłużnika, Wierzyciel poniósł szkodę Dłużnik ma obowiązek naprawienia szkody na zasadach ogólnych lub zapłacenia kary umownej o ile zastrzeżono ją w umowie.

Stosowanie kar umownych związane jest wyłącznie z obrotem gospodarczym.

Można, więc w Umowie zastrzec, że naprawienie szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania nie pieniężnego nastąpi przez zapłatę określonej sumy (kary pieniężnej).

Kara należna jest Wierzycielowi wysokości zastrzeżonej w Umowie bez względu na wysokość poniesionej szkody.

Jeżeli Wierzyciel poniósł szkodę wyższą niż zastrzeżona kara umowna może dochodzić uzupełniającego odszkodowania na zasadach ogólnych, ale tylko w tedy, gdy taką możliwość zastrzeżono w Umowie.

Zapłatę kary umownej nie zwalnia Dłużnika z wykonania zobowiązania

Wybrane zagadnienia dotyczące poszczególnych umów.

Umowa sprzedaży - przez umowę sprzedaży Sprzedawca zobowiązuje się do przeniesienia na Kupującego własności rzeczy i wydania mu jej a Kupujący zobowiązuję się rzecz odebrać i zapłacić Sprzedawcy cenę.

Odpowiedzialność Sprzedawcy za wady rzeczy sprzedanych;

1. Z tytułu rękojmi.

2. Z tytułu gwarancji.

Z tytułu rękojmi - jest to odpowiedzialność za wady;

a) Fizyczne rzeczy.

b) Wady prawne.

Wada fizyczna jest to wada:

1. Zmniejszająca wartość lub użyteczność nabywanej rzeczy ze względu na cel dla rzeczy oznaczony.

2. Rzecz nie ma właściwości o istnieniu, których sprzedawca zapewnił kupującego.

3. Rzecz została wydana w stanie niezupełnym, dotyczy to także braku dokumentów.

Wada fizyczna musi tkwić w rzeczy sprzedaży.

Wada prawna - występuje ona, gdy:

1. Rzecz sprzedana jest własnością osób trzecich

2. Jest obciążona prawami osób trzecich( hipoteka lub zastaw)

Odpowiedzialność Sprzedawcy z tytułu rękojmi jest odpowiedzialnością z mocy prawa. Tylko w obrocie profesjonalnym można tę odpowiedzialność wyłączyć lub ograniczyć.

Uprawnienia kupującego związane z rękojmią za wady fizyczne:

1. Żądanie dostarczenia rzeczy wolnej od wad.

2. Usunięcie wady.

3. Obniżenie ceny.

4. Odstąpienie od umowy.

Odstąpienie nie jest możliwe, gdy Sprzedawca zaoferował niezwłocznie wymianę rzeczy na wolną od wad lub usunął wadę.

Uprawnienia z tytułu rękojmi wygasają po roku, a w przypadku wad budynków po trzech latach.

Gwarancja jakości.

Jest to zapewnienie Sprzedawcy lub producenta, że sprzedawana rzecz posiada dobrą jakość.

Dowodem udzielenia gwarancji jest wydanie Kupującemu przez Sprzedawcę dokumentu gwarancyjnego.

Wystawca dokumentu gwarancyjnego zobowiązuje się do usunięcia wady fizycznej rzeczy (towaru), jeżeli wady ujawnią się w terminie określonym w gwarancji.

Jeżeli w gwarancji terminu nie określono wynosi on rok licząc od daty wydania rzeczy kupującemu.

Gwarancją objęte się wady fizyczne tkwiące w rzeczy sprzedaży.

Kupujący może wykonywać uprawnienia z tytułu gwarancji niezależnie od uprawnień z tytułu rękojmi za wady fizyczne rzeczy sprzedanej.

Umowa najmu art. (659 - 679 KC),

Jest umową konsensualną, dwustronnie zobowiązującą, wzajemną, kauzalną i odpłatną.

Przedmiotem umowy mogą być rzeczy ruchome i nie ruchome na przykład: lokale użytkowe, mieszkalne, maszyny, urządzenia środki transportu.

Stronami umowy są:

- Wynajmujący - nie musi być właścicielem, ale powinien posiadać tytuł prawny do tej rzeczy.

- Najemca - może być osoba fizyczną, prawną lub tak zwaną ułomną osoba prawną.

Obowiązkom jednej ze stron umowy odpowiadają uprawnienia drugiej strony.

Przez umowę najmu wynajmujący zobowiązuje się oddać najemcy rzecz do używania przez czas oznaczony lub nie oznaczony, a najemca zobowiązuje się płacić wynajmującemu umówiony czynsz.

Umowa najmu nieruchomości lub pomieszczenia na czas dłuższy niż rok powinna być zawarta na piśmie. W razie niezachowania tej formy poczytuje się umowę za zawartą na czas nie oznaczony. Jeżeli czas trwania najmu nie jest oznaczony, zarówno wynajmujący, jak i najemca mogą wypowiedzieć najem z zachowaniem terminów umownych, a w ich braku z zachowaniem terminów ustawowych. Jeżeli czas trwania najmu jest oznaczony, zarówno wynajmujący, jak i najemca mogą wypowiedzieć najem w wypadkach określonych w umowie.

Wynajmujący powinien:

• Wydać najemcy rzecz w stanie przydatnym do umówionego użytku,

• Utrzymywać ją w takim stanie przez czas trwania najmu.

Najemca powinien:

• Przez czas trwania najmu używać rzeczy najętej w sposób w umowie określony, a gdy umowa nie określa sposobu używania - w sposób odpowiadający właściwościom i przeznaczeniu rzeczy.

• Uiszczać czynsz w terminie umówionym.

• Uzyskać zgodę na zmiany w rzeczy najętej, jeżeli te zmiany są sprzeczne z umową lub z przeznaczeniem rzeczy.

• Po zakończeniu najmu najemca zwrócić rzecz w stanie nie pogorszonym; jednakże nie ponosi odpowiedzialności za zużycie rzeczy będące następstwem prawidłowego używania,

• Niezwłocznie zawiadomić wynajmującego, jeżeli osoba trzecia dochodzi przeciwko najemcy roszczeń dotyczących rzeczy najętej,

Roszczenia wynajmującego przeciwko najemcy o naprawienie szkody z powodu uszkodzenia lub pogorszenia rzeczy, jak również roszczenia najemcy przeciwko wynajmującemu o zwrot nakładów na rzecz albo o zwrot nadpłaconego czynszu przedawniają się z upływem roku od dnia zwrotu rzeczy.

Umowa Dzierżawy (art. 693 - 709 KC)

Jest umową konsensualną dwustronnie zobowiązującą, wzajemną, kauzalną i odpłatną.

Przedmiotem dzierżawy mogą być rzeczy ruchome na przykład maszyny, urządzenia i nie ruchome (grunty) a także prawa. Może też być całe przedsiębiorstwo lub jego zorganizowana część.

Stronami umowy są:

• Wydzierżawiający,

• Dzierżawca.

Przez umowę dzierżawy wydzierżawiający zobowiązuje się oddać dzierżawcy rzecz do używania i pobierania pożytków przez czas oznaczony lub nie oznaczony, a dzierżawca zobowiązuje się płacić wydzierżawiającemu umówiony czynsz.

Wydzierżawiający powinien:

• Wydać dzierżawcy rzecz w stanie przydatnym do umówionego użytku,

• Utrzymywać ją w takim stanie przez czas trwania najmu.

Dzierżawca powinien:

• Przez czas trwania dzierżawy używać rzeczy dzierżawionej w sposób w umowie określony, a gdy umowa nie określa sposobu używania - w sposób odpowiadający właściwościom i przeznaczeniu rzeczy.

• Uiszczać czynsz w terminie umówionym.

• Uzyskać zgodę na zmiany w rzeczy dzierżawionej, jeżeli te zmiany są sprzeczne z umową lub z przeznaczeniem rzeczy.

• Po zakończeniu dzierżawy zwrócić rzecz w stanie nie pogorszonym; jednakże nie ponosi odpowiedzialności za zużycie rzeczy będące następstwem prawidłowego używania,

• Niezwłocznie zawiadomić wydzierżawiającego, jeżeli osoba trzecia dochodzi przeciwko dzierżawcy roszczeń dotyczących rzeczy dzierżawionej,

Prawa i obowiązki są takie same jak przy umowie Najmu.

Leasing (art. 709¹ - 709¹⁸ KC)

Jest umową konsensualną, dwustronnie zobowiązującą, wzajemną, kazualną, odpłatną, terminową, dwustronnie podmiotowo kwalifikowana.

Przedmiotem leasingu mogą być tylko rzeczy (ruchome i nieruchome).

Stronami umowy są:

• Finansujący - musi być przedsiębiorcą,

• Korzystający - może być każdy podmiot, który zamierza korzystać z rzeczy.

Przez umowę leasingu finansujący zobowiązuje się, w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa, nabyć rzecz od oznaczonego zbywcy na warunkach określonych w tej umowie i oddać tę rzecz korzystającemu do używania albo używania i pobierania pożytków przez czas oznaczony, a korzystający zobowiązuje się zapłacić finansującemu w uzgodnionych ratach wynagrodzenie pieniężne, równe, co najmniej cenie lub wynagrodzeniu z tytułu nabycia rzeczy przez finansującego.

Umowa leasingu powinna być zawarta na piśmie pod rygorem nieważności.

Finansujący powinien:

• Nabyć rzecz od oznaczonego zbywcy, zgodnie z warunkami umowy leasingu,

• Wydać korzystającemu rzecz w takim stanie, w jakim znajdowała się ona w chwili wydania finansującemu przez zbywcę.

• Wydać korzystającemu razem z rzeczą odpis umowy ze zbywcą lub odpisy innych posiadanych dokumentów dotyczących tej umowy, w szczególności odpis dokumentu gwarancyjnego, co do jakości rzeczy, otrzymanego od zbywcy lub producenta

• Niezwłocznie zawiadomić korzystającego o zbyciu rzeczy.

• Bez dodatkowego świadczenia, przenieść na korzystającego własność rzeczy po upływie oznaczonego w umowie czasu trwania leasingu, korzystający może żądać przeniesienia własności rzeczy w terminie miesiąca od upływu tego czasu, chyba, że strony uzgodniły inny termin.

Korzystający obowiązany jest:

• Zapłacić właścicielowi rzeczy w umówionych ratach wynagrodzenie pieniężne, równe, co najmniej wartości rzeczy w chwili zawarcia tej umowy,

• Jeżeli w umowie leasingu zastrzeżono, że korzystający obowiązany jest ponosić koszty ubezpieczenia rzeczy od jej utraty w czasie trwania leasingu,

• Utrzymywać rzecz w należytym stanie, w szczególności dokonywać jej konserwacji i napraw niezbędnych do zachowania rzeczy w stanie nie pogorszonym, z uwzględnieniem jej zużycia wskutek prawidłowego używania, oraz ponosić ciężary związane z własnością lub posiadaniem rzeczy.

• Niezwłocznie zawiadomić finansującego o konieczności dokonania istotnej naprawy rzeczy, jeżeli w umowie leasingu nie zostało zastrzeżone, że konserwacji i napraw rzeczy dokonuje osoba mająca określone kwalifikacje

• Umożliwić finansującemu sprawdzenie rzeczy w zakresie jej prawidłowej eksploatacji, konserwacji i naprawy

• Używać rzeczy i pobierać jej pożytki w sposób określony w umowie leasingu, a gdy umowa tego nie określa - w sposób odpowiadający właściwościom i przeznaczeniu rzeczy.

• Nie czynić bez zgody finansującego zmian w rzeczy, chyba, że wynikają one z przeznaczenia rzeczy.

• Bez zgody finansującego nie może oddać rzeczy do używania osobie trzeciej.

Umowy związane z działalnością budowlaną:

Umowa o prace geologiczne - przedmiotem umowy jest wykonanie dokumentacji zawierającej wyniki badań terenu, na którym będzie realizowana budowa, ponadto sporządzenie map i dokumentacji geologicznej.

Umowa o roboty geodezyjno-kartograficzne - przedmiotem umowy jest wykonanie pomiarów, zdjęć, dokonanie obliczeń i opracowanie na tej podstawie dokumentacji kartograficznej.

Umowa o prace projektowe - przedmiotem tej umowy jest sporządzenie przez wykonawcę (projektanta) dokumentacji projektowej na realizację zadania inwestycyjnego dla inwestora.

Umowa o roboty budowlane - jest związana z budową, przebudową, rozbiórką lub remontem obiektu budowlanego. Na jej podstawie wykonawca zobowiązuje się do oddania przewidzianego w umowie obiektu wykonanego zgodnie z projektem i zasadami wiedzy technicznej a inwestor zobowiązuje się do dokonania czynności związanych z przygotowaniem robót, w szczególności do przekazania terenu budowy i dostarczenia projektu oraz do odebrania projektu i zapłacenia określonego w umowie wynagrodzenia. Umowa ta jest odmianą umowy o dzieło. Jest umową konsensualną, dwustronnie zobowiązującą, wzajemną, odpłatną, rezultatu. Stronami umowy są:

• Inwestor,

• Wykonawca

Wykonawca odpowiada względem inwestora z tytułu rękojmi i gwarancji za wady zrealizowanej inwestycji.

Strony umowy mogą ustalić wynagrodzenie kosztorysowe lub ryczałtowe.

Kosztorysowe - jest określone na podstawie planowanych prac i przewidywanych kosztów. Może ono ulegać zmianie na żądanie każdej ze stron, jeżeli ulegają zmianie wysokości stawek lub cen obowiązujących przy dotychczasowych obliczeniach.

Ryczałtowe - wykonawca nie może żądać zmiany wynagrodzenia nawet wtedy, gdy podczas zawierania umowy nie można było przewidzieć rozmiaru lub kosztów prac.

Umowa Przewozu (art. 774 - 804KC)

Jest umową konsensualną, dwustronnie zobowiązującą, wzajemną, odpłatną, podmiotowo kwalifikowana. Umowa przewozu należy do zobowiązań rezultatu.

Stronami umowy są:

• Przewoźnik

• Wysyłający, nadawca frachtujący - w transporcie towarów,

• Pasażer, podróżny - przy przewozie osób,

Przez umowę przewozu przewoźnik zobowiązuje się w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa do przewiezienia za wynagrodzeniem osób lub rzeczy.

Przewoźnik obowiązany jest do zapewnienia podróżnym odpowiadających rodzajowi transportu warunków bezpieczeństwa i higieny oraz takich wygód, jakie ze względu na rodzaj transportu uważa się za niezbędne

Roszczenia z umowy przewozu osób przedawniają się z upływem roku od dnia wykonania przewozu, a gdy przewóz nie został wykonany - od dnia, kiedy miał być wykonany.

Za bagaż, który podróżny przewozi ze sobą, przewoźnik ponosi odpowiedzialność tylko wtedy, gdy szkoda wynikła z winy umyślnej lub rażącego niedbalstwa przewoźnika.

Za bagaż powierzony przewoźnikowi przewoźnik ponosi odpowiedzialność według zasad przewidzianych dla przewozu rzeczy.

Wysyłający powinien podać przewoźnikowi swój adres oraz adres odbiorcy, miejsce przeznaczenia, oznaczenie przesyłki według rodzaju, ilości oraz sposobu opakowania, jak również wartość rzeczy szczególnie cennych

Na żądanie przewoźnika wysyłający powinien wystawić list przewozowy zawierający wymagane dane, a ponadto wszelkie inne istotne postanowienia umowy. Wysyłający ponosi skutki niedokładnego lub nieprawdziwego oświadczenia.

Wysyłający może żądać od przewoźnika wydania mu odpisu listu przewozowego albo innego poświadczenia przyjęcia przesyłki do przewozu.

Wysyłający powinien dać przewoźnikowi wszelkie dokumenty potrzebne ze względu na przepisy celne, podatkowe i administracyjne.

Przewoźnik powinien zawiadomić niezwłocznie odbiorcę o nadejściu przesyłki do miejsca przeznaczenia

Po nadejściu przesyłki do miejsca przeznaczenia odbiorca może w imieniu własnym wykonać wszelkie prawa wynikające z umowy przewozu, w szczególności może żądać wydania przesyłki i listu przewozowego, jeżeli jednocześnie wykona zobowiązania wynikające z tej umowy.

Przez przyjęcie przesyłki i listu przewozowego odbiorca zobowiązuje się do zapłaty oznaczonych w liście przewozowym należności przewoźnika.

Odszkodowanie za utratę, ubytek lub uszkodzenie przesyłki w czasie od jej przyjęcia do przewozu aż do wydania odbiorcy nie może przewyższać zwykłej wartości przesyłki, chyba, że szkoda wynikła z winy umyślnej lub rażącego niedbalstwa przewoźnika.

Za utratę, ubytek lub uszkodzenie pieniędzy, kosztowności, papierów wartościowych albo rzeczy szczególnie cennych przewoźnik ponosi odpowiedzialność jedynie wtedy, gdy właściwości przesyłki były podane przy zawarciu umowy, chyba, że szkoda wynikła z winy umyślnej lub rażącego niedbalstwa przewoźnika.

Roszczenia z umowy przewozu rzeczy przedawniają się z upływem roku od dnia dostarczenia przesyłki, a w razie całkowitej utraty przesyłki lub jej dostarczenia z opóźnieniem - od dnia, kiedy przesyłka miała być dostarczona.

Umowa Ubezpieczenia (art.804 -828 KC)

Jest umową konsensualną, dwustronnie zobowiązującą, odpłatną, kazualną, losową, podmiotowo kwalifikowana.

Stronami umowy są:

• Zakład Ubezpieczeń - Ubezpieczyciel

• Ubezpieczający

Rodzaje ubezpieczeń:

1. Obowiązkowe i dobrowolne,

• Obowiązkowe to takie ubezpieczenie, które ustawa nakłada na ubezpieczającego obowiązek zawarcia umowy ubezpieczenia na przykład ubezpieczenie pojazdu mechanicznego czy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej osób wykonujących wolne zawody,

• Dobrowolne jak sama nazwa wskazuje ubezpieczenie jest zależne od woli stron umowy ubezpieczenia.

2. Majątkowe i osobowe.

• Majątkowe - mogą obejmować mienie lub odpowiedzialność cywilną. Zawarcie umowy zobowiązuje Zakład ubezpieczeń (Ubezpieczyciela) do zapłacenia odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim przez ubezpieczającego.

• Osobowe - obejmują dobra osobiste człowieka, przede wszystkim życie i zdrowie.

Przez umowę ubezpieczenia ubezpieczyciel zobowiązuje się, w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa, spełnić określone świadczenie w razie zajścia przewidzianego w umowie wypadku, a ubezpieczający zobowiązuje się zapłacić składkę.

Ubezpieczyciel zobowiązany jest potwierdzić zawarcie umowy dokumentem ubezpieczenia - polisa ubezpieczeniowa.

Obowiązek Ubezpieczyciela polega w szczególności na zapłacie:

• Przy ubezpieczeniu majątkowym - określonego odszkodowania za szkodę powstałą wskutek przewidzianego w umowie wypadku;

• Przy ubezpieczeniu osobowym - umówionej sumy pieniężnej, renty lub innego świadczenia w razie zajścia przewidzianego w umowie wypadku w życiu osoby ubezpieczonej.

Obowiązki ubezpieczającego:

• Zapłata składki ubezpieczeniowej,

• Udzielić ubezpieczycielowi wszelkich informacji mających znaczenie dla stosunku ubezpieczenia,

• Zawiadomić ubezpieczyciela o wypadku przewidzianym w umowie ubezpieczenia,

• Podjąć działania mające na celu zmniejszenia szkody ( przy ubezpieczeniach majątkowych).

Roszczenia z umowy ubezpieczenia przedawniają się z upływem lat trzech.

W wypadku ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej roszczenie poszkodowanego do ubezpieczyciela o odszkodowanie lub zadośćuczynienie przedawnia się z upływem terminu przewidzianego dla tego roszczenia w przepisach o odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną czynem niedozwolonym lub wynikłą z niewykonania bądź nienależytego wykonania zobowiązania.

Rozdział VI: Umowy

1. Umowy jako źródło zobowiązań w ogólności

I. Pojęcie umowy

Umowa - jest czynnością prawną dwustronną, obejmującą zgodny zamiar dwóch stron, skierowany na wywołanie powstania, zmiany lub ustania skutków prawnych.

II. Rodzaje umów

• Jednostronnie zobowiązujące i dwustronnie zobowiązujące

• Jednostronnie zobowiązujące - obowiązek świadczenia w nich ciąży tylko na jednej ze stron(jeden wierzyciel jeden dłużnik)

• Dwustronnie zobowiązujące(umowa wzajemna) - obowiązek świadczenia istnieje po obu stronach stosunku(każda za stron jest dla drugiej jednocześnie wierzycielem i dłużnikiem), istnieje tu tzw. Zasada ekwiwalentności świadczeń tzn. w razie zachwiania obiektywnego stanu równowagi między świadczeniami stron można zastosować przepisy o wyzysku

• Odpłatne i nieodpłatne

• Odpłatne - dokonywane za wynagrodzeniem

• Nieodpłatne, - co do zasady dokonywane bez wynagrodzenia(rozbieżność na tle kryterium pojmowania odpłatności i nieodpłatności w formie subiektywnej i obiektywnej)

• Konsensualne i realne, - co do zasady umowy są realne (wyjątek umowy losowe uzależniające swój skutek od jakiegoś zdarzenia)

• Przyczynowe(kauzalne) i oderwane

• Umowy nazwane, nienazwane i mieszane

• Nazwane - ich treść zawarta jest w przepisach prawa

• Nienazwane, - gdy treść umowy nie jest przewidziana przez żadną umowę nazwaną

• Mieszane - pewien wycinek umów nienazwanych, w których znajduje się jakiś element połączenia treści umów nazwanych

2. Treść i forma umów

I. Swoboda umów w ogólności

Znaczenia:

1. Strony zawierające umowę mają pełną swobodę, co do tego, czy chcą zawiązać umowę

2. Istnieje pełna swoboda wyboru kontrahenta

3. Strony mogą kształtować treść zobowiązania według własnych potrzeb

4. Uwolnienie stron od formalizmu prawnego czyt prawnie skuteczne jest już porozumienie stron

(ograniczenia stron występują tylko wtedy, kiedy przepis wyraźnie tak stanowi)

II. Umowy o świadczenie niemożliwe

Konkretne umowy mogą być dotknięte sankcją nieważności ze względu na niemożliwość wykonania świadczenia dłużnika, przy czym świadczenie musi być niemożliwe do wykonania obiektywnie(tzn. dla wszystkich).

Rodzaje niemożności świadczenie

1. Obiektywna - nikt nie może spełnić świadczenia

2. Subiektywna - dłużnik nie może spełnić świadczenia

Inne

3. Prawna - dane świadczenie jest zakazane prawnie lub niemożliwe do wykonania ze względu na istniejące prawo

4. Gospodarcza - niemożliwość świadczenia wynika z jego nieopłacalności

5. Uprzednia - już w chwili powstania świadczenia wiadomo było, że świadczenie jest niemożliwe do spełnienia

6. Następcza - w wyniku zdarzeń wynikłych już po zawarciu umowy świadczenie stało się niemożliwe do spełnienia

III. Wyzysk

Sprzeczna z porządkiem prawnym i zasadami współżycia społecznego jest umowa zawarta w celu wyzysku drugiej osoby(znaczna dysproporcja między świadczeniami stron).

Cechy wyzysku świadome wykorzystywanie:

• Trudnego położenia

• Niedołęstwa

• Niedoświadczenia

Wyzysk nie staje się z mocy prawa nieważny, lecz istnieją trzy możliwe rozwiązania w przypadku stwierdzenia wyzysku:

• Wyzyskany może żądać zmniejszenia swojego świadczenia

• Może żądać też zwiększenia świadczenia drugie strony

• Może żądać unieważnienia umowy

IV. Forma umów

Jeżeli z mocy prawa nie wynika inaczej strony mogą sobie wybrać dowolną formę zawarcia umowy.

Zastrzeżenie odpowiedniej formy może być zastrzeżone w celach:

1. Ad solemnitatem - pod rygorem nieważność na przykład:

1. Akt notarialny

1. Przeniesienie nieruchomości

2. Zobowiązanie do przeniesienia nieruchomości

2. Umowa pisemna

1. Umowa o przejecie długu, oraz oświadczenie wierzyciela o zgodę o przejęcie długu

2. Oświadczenie poręczenia, co do objęcie poręczenia

2. Ad probationem - cele dowodowe

1. Przelew wierzytelności

3. Ad eventum - dla osiągnięcia określonych skutków prawnych

3. Wzorce umów

I. Charakter prawny wzorców umów

Wzorce umów odzwierciedlają treść prawie wszystkich lub najważniejszych postanowień umowy, zawierają modelowe postanowienia mającej powstać umowy.

Wbrew niektórym opinią nie są jednak źródłem prawa powszechnie ani nie mają żadnego charakteru normatywnego obowiązującego, choćby, dlatego że nie są zakwalifikowane jako takie w konstytucji RP.

II. Definicja konsumenta

Konsument - osoba fizyczna dokonująca czynności prawnych niezwiązanej bezpośrednio z jej działalnością gospodarczą lub zawodową.

Rola ujęcia konsumentów w oddzielny katalog ujawnia się w wielu przepisach prawa dokonując szczególnej ochrony tych podmiotów w sferze stosunków cywilnoprawnych. Takie rozwiązanie zapewnia osobom fizycznym ochronę przed wyzyskiem lun nieuczciwym działaniem osób prawnych - przedsiębiorstw.

III. Zawarcie umowy przy użyciu wzorca

Przesłanki istnienia:

1. Doręczenie wzorca przy zawieraniu umowy (w przypadku wzorców w postaci elektronicznej istnieje obowiązek dostarczenia ich przed zawarciem umowy)

1. Wyjątki:

1. Posługiwanie się wzorcem jest w danych sytuacjach zwyczajowo przyjęte i strona z łatwością mogła się z nim zapoznać

1. Wyjątek: konsumenci, jeśli umowa nie jest zawierana w drobnych sprawach życia codziennego

2. Wzorzec powinien być jasny i zrozumiały

3. W przypadkach zmiany wzorca jest też obowiązkowe danie kontrahentowi czasu na zapoznanie się z nowym wzorcem w celu ewentualnego wypowiedzenia umowy

Poglądy na temat istoty mechanizmu, poprzez który wzorzec kształtują treść umowy:

• Wzorce umowy kształtują treść umowy w takim samym stopniu jak oświadczenia woli

• Wzorce stanowią szczególny instrument kształtowania treści stosunku prawnego, obok wymienionych w art. 56 oświadczeń woli, zasad współżycia społecznego(…).

IV. Podział wzorców umów

1. Umowy typowe

2. Taryfy

3. Regulaminy

4. Wzory umów

5. Formularze

1. Ogólne wzorce umów

2. Wzorce międzynarodowe

3. Wzorce krajowe

4. Wzorce branżowe

V. Związanie wzorcem

• Wtedy, kiedy są udostępnione przy zawieraniu umowy

• Wyjątek: wtedy, kiedy jest zwyczajowo przyjęty, wystarczy tylko możliwość łatwego dowiedzenia się o treści

• Wyjątek od wyjątku: jeszcze szerszą ochronę mają konsumenci, którzy są związani wzorcem tylko w drobnych sprawach życia codziennego

VI. Zasady

• Zasada wykładni pro konsumenckiej

• Zasada prostoty i jednoznaczności wzorca

• Pierwszeństwo umowy przed wzorcem

• W przypadku sprzeczności ze sobą wzorców, sprzeczne przepisy nie SA stosowane

• Zmiana wzorca tylko według zasad związania

VII. Niedozwolone klauzule umowne

Ujęcie wspólnotowe: niedozwolone klauzule umowne są to takie klauzule, które naruszają zasadę wzajemnego zaufania, powodują istotna i nieuzasadnioną dysproporcję umownych praw i obowiązków na niekorzyść konsumenta.

Ujęcie kodeksowe: niedozwolone klauzule umowne są to nieuzgodnione indywidualnie postanowienia umowne, jeżeli kształtują jego prawa i obowiązki, jeżeli kształtują jego prawa i obowiązki wbrew dobrym obyczajom, rażąco naruszając jego interesy.(Nie dotyczy essentialia negoti).

Nieuzgodnione indywidualnie są te postanowienia umowy, na, które konsument nie miał rzeczywistego wpływu, a nawet takie, co, do których konsument wyraził zgodę, ale nie zaistniały nawet faza negocjacji na ten temat. (Przesłanka niewystarczająca, niekonieczna)

Przesłanki istnienia niedozwolonej klauzul(badanie powinno być zawsze dokonywane w kontekście całej umowy):

1. Sprzeczność z dobrymi obyczajami -

2. Rażące naruszenie interesów konsumenta

Art. 385³ kc zawiera przykłady niedozwolonych klauzul umownych, które można pogrupować:

• Klauzule odnoszące się do zawarcia i wykonywania umowy (na przykład: uzależnienie wykonania lub zawarcia umowy od zawarcia innej umowy)

• Klauzule dotyczące zmiany umowy, rozwiązania lub odstąpienia(na przykład: pozbawienie konsumenta prawa do rozwiązania umowy)

• Klauzule dotyczące odpowiedzialności stron(na przykład: przerzucenie całej odpowiedzialności na konsumenta)

Ponadto rejestr takich klauzul znajduje się w orzecznictwie sądu antymonopolowego w rejestrze takich klauzul.

VIII. Sankcja wprowadzenia klauzuli niedozwolonej

Postanowienia umowy zawieranej z konsumentem należące do kategorii niedozwolonych klauzul umownych nie wiążą go, w pozostałym zaś zakresie strony są związane postanowieniami umowy

4. Zagadnienia szczególne związane z zawarciem umowy

I. Odesłanie do części ogólnej

I. Culpa In contrahendo

Wina w kontraktowaniu, - czyli sytuacja, kiedy podczas pertraktacji osoba, poniesie szkle w wyniku zachowania się drugiej strony. W takich sytuacjach osoba może żądać odszkodowania ilekroć zachowanie się drugiej strony było naganne.

Poglądy dotyczące podstaw powstania:\

• Odpowiedzialność powstaje w oparciu o milczącą umowę

• Odpowiedzialność powstaje według ogólnych reguł odpowiedzialności z tytułu czynów niedozwolonych

II. Umowa przedwstępna

Umowa tego rodzaju jest instytucja przygotowawcza do zawarcia umowy. Treścią takiej umowy jest zobowiązanie do zawarcia w przyszłości umowy. Ni potrzebny jest przy tym, żeby umowa taka zawierana termin zawarcia właściwej umowy, konieczne jest natomiast, to żeby zawierała najważniejsze postanowienia.

1. W przypadku, kiedy strony Ne określiły terminu zawarcia umowy prawnie istotny jest termin oznaczony w oświadczeniu woli jednej za stron, termin ten nie jest jednak dowolny, bo powinien być „odpowiedni”. Taki termin powinien być zawarty w ciągu roku od zawarcia umowy

2. Zawarty w samej umowie

Rodzaje umowy przedwstępnej

• O skutku silniejszym - ten, kto jest uprawniony w umowie przedwstępnej, może przymusowo doprowadzić do zawarcia przyrzeczonej umowy nawet wbrew woli kontrahenta

• O skutku słabszym - ten, kto jest uprawniony w umowie przedwstępnej, nie może przymusowo doprowadzić do zawarcia przyrzeczonej umowy

Umowa ramowa - porozumienie między stronami, nakierowane na przyśle współdziałanie pomiędzy kontrahentami, którzy przewiduj utrzymywanie miedzy sobą przez jakiś czas stałych kontaktów. Zakłada na przykład: zawarcie serii umów w przyszłości, jednak bez ustalenie przedmiotowo istotnych elementów

5. Umowy o świadczenie przez osobę trzecia lub na rzecz osoby trzeciej

I. Umowa o świadczenie przez osobę trzecią

W umowie można zawrzeć przyrzeczenie, że osoba trzecia dokona pewnej czynności. W takiej sytuacji wierzyciel nie ma roszczenia wobec osoby trzeciej tylko nadal wobec swego dłużnika i roszczenie może dotyczyć:

• Gdy dłużnik zobowiązuje się tylko do starań, aby osoba trzecia zachowała się w sposób oznaczony w umowie, jednakże bez odpowiedzialności za to, spodziewany skutek nastąpi.

• Gdy składający przyrzeczenie bierze na siebie gwarancję, że osoba trzecia osoba zobowiąże się wobec kontrahenta lub spełnił na jego rzecz określone świadczenie.

II. Umowa o zwolnienie dłużnika od obowiązku świadczenia

Umowa może przewidywać, że osoba trzecia będąca wierzycielem jednej z stron zawierających, nie będzie dochodzić świadczenia od jednej z nich, umowa taka wiąże tylko strony, które ją zawarły. Skutki zawarcia takiej umowy:

1. Dłużnik może się domagać od kontrahenta by podjął starania w kierunku uwalniania go od obowiązku świadczenia

2. W razie przypadku, kiedy, dłużnik będzie jednak musiał spełnić świadczenie, kontrahent będzie obowiązany naprawić wynikłą z tego powodu szkodę

III. Umowa o świadczenie na rzecz osoby trzeciej

W umowie na rzecz osoby trzeciej dłużnik zobowiązuje się wobec wierzyciela, że spełni świadczenie przysługujące wierzycielowi wykona na rzecz osoby trzeciej. W takim przypadku mimo, ze formalnie nie jest strona umowy osoba trzecia może żądać bezpośrednio od dłużnika spełnienia świadczenia.

• Od kiedy osoba trzecia nabywa prawo roszczenia:

• Osoba trzecia od chwili, zawarcia umowy

• Osoba trzecia może, żądać spełnienia świadczenia dopiero od chwili, w której wyrazi zgodę na świadczenia

• Czy wierzyciel może odwołać świadczenie - od chwili wyrażenie zgody osoby trzeciej na spełnienie świadczenia nie może odwołać świadczenia?

• Czy wierzyciel może żądać spełnienia świadczenia z pominięciem osoby trzeciej, AK, jeśli osoba trzecia odmówiła spełnienia świadczenia na jej rzecz, gdy nie sprzeciwia się to charakterowi świadczenia?




---