Co to jest AZBEST

http://pl.wikipedia.org/wiki/Azbest

Azbest - grupa wielu różnych minerałów, występujących w formie włóknistej.

Nazwa azbest nie określa konkretnego minerału, lecz dotyczy ogółu minerałów krzemianowych tworzących włókna. Należą do nich:

• azbesty właściwe: azbesty serpentynowe (chryzotylowe) i amfibolowe (aktynolitowe, amiantowe, antofyllitowe, amozytowe, krokidolitowe - odmiana riebeckitu oraz magnesioriebeckitowe).

• Do minerałów azbestopodobnych należą: attapulgit, sepiolit, talk włóknisty, wollastonit, serpentynit włóknisty, antygoryt włóknisty oraz zeolity włókniste.

Przyjmuje się, że azbestami są włókniste odmiany minerałów występujące w przyrodzie w postaci wiązek włókien cechujących się dużą wytrzymałością na rozciąganie, elastycznością i odpornością na działanie czynników chemicznych i fizycznych. W przyrodzie występuje około 150 minerałów w postaci włóknistej, które w czasie procesu produkcyjnego mogą się rozdzielać na sprężyste włókna czyli fibryle.

• Oprócz wyżej wymienionych należą tu jeszcze inne minerały krzemianowe - diopsyd, sillimanit, egiryn, lamprofyllit, astrofyllit i in.

• W ostatnich latach do szkodliwych, biologicznie czynnych minerałów oddziałujących na żywe tkanki (powodujących włóknienie płuc oraz rakotwórczych), zaliczono dodatkowo: goethyt, lepidokrokit, boehmit, brucyt, kaolinit, haloizyt, sepiolit, pałygorskit, erionit i kilka innych.

Techniczną klasyfikację azbestów oparto na długościach i średnicach wiązek włókien. W różnych klasyfikacjach średnice agregatów uznawanych za wiązki zmieniają się znacznie; zazwyczaj są one rzędu milimetrów. Długość wiązek wynosi od dziesiętnych części milimetra do 100 mm. Azbesty poddawane obróbce mogą rozpadać się na mniejsze cząstki (tzw. fibryle). Stwierdzono, że wymiary pojedynczych włókien po rozdrobnieniu mogą się zmieniać w bardzo szerokim zakresie: od nanometrów (nm) i mikrometrów (µm) do milimetrów.

http://www.rakstop.engo.pl/www/azbest.htm

Azbest jest nazwą handlowa grupy minerałów włóknistych, które pod względem chemicznym są uwodnionymi krzemianami różnych metali. W zależności z jakim metalem krzemiany tworzą związek wyróżnia się kilka typów azbestu o różnej szkodliwości dla zdrowia. Najgroźniejszy jest azbest niebieski ( krokidolit). Największe zastosowanie przemysłowe ma azbest biały ( chryzotyl), następnie azbest niebieski oraz brązowy ( amosyt).

W latach 60 - tych ubiegłego stulecia przełomem było wykorzystanie azbestu do wyrobu niepalnej papy, zwłaszcza w okresie, gdy pożary budynków były prawdziwą plagą. W pierwszych latach naszego stulecia mieszaniny azbestu i cementu wkroczyły do przemysłu materiałów budowlanych w postaci lekkich i wytrzymałych płyt, znanych jako eternit.

http://www.ciop.pl/11321.html

Azbest jest nazwą handlową i odnosi się do sześciu minerałów włóknistych z grupy serpentynów (chryzotyl) i amfiboli (krokidolit, amosyt termolit, aktynolit i antofilit). Minerały te źle przewodzą ciepło i są względnie odporne na działanie czynników chemicznych.

Skład chemiczny chryzotylu jest jednolity, natomiast skład chemiczny i właściwości fizyczne amfiboli są bardzo zróżnicowane. Rozdrabnianie włókien chryzotylowych może prowadzić do uzyskania oddzielnych pojedynczych włókien, podczas gdy rozdrabnianie amfiboli może zachodzić wzdłuż określonej płaszczyzny krystalograficznej włókna. Mechanizmy rozdrabniania amfiboli są ważne ze względu na działanie biologiczne, gdyż wpływają na liczbę cząstek, ich powierzchnię właściwą i ogólną respirabilność, co jest szczególnie istotne w przypadku włókien krokidolitowych, które są najbardziej szkodliwą odmianą azbestu.

azbest chryzotylowy - jest krzemianem warstwowym zbudowanym z tetraedrów krzemowo-tlenowych łączących się narożami, leżącymi w jednej płaszczyźnie i pokrytych warstwą brucytu. Warstwy krzemowo-tlenowo-brucytowe są lekko zagięte wskutek strukturalnych niedopasowań  powstających w procesie tworzenia się zwoju, co prowadzi do utworzenia pustej długiej rurki (fibryli), stanowiącej element wiązki włókien chryzotylowych z rozszczepionymi końcami. Włókna w wiązce są połączone za pomocą wiązań wodorowych i międzyfibralną bezpostaciową substancją krzemianu magnezowego.

Mg₃ (Si₂O₅)(OH)₈

synonimy:

azbest serpentynowy, azbest biały

Surowce azbestowe, a zwłaszcza chryzotyl, mogą zawierać domieszki takich innych minerałów włóknistych, jak: tremolit, nemalit, antofyllit, w różnych ilościach - od niewykrywalnie małych do około 34% (Langer, Nolan 1994).
W przyrodzie chryzotyl występuje w trzech odmianach polimorficznych:
- ortochryzotyl (rombowy)
- klinochryzotyl (chryzotyl jednoskośny)
- parachryzotyl (jednoskośny).

W grupie amfibolowej wyróżnia się pięć gatunków włóknistych o ogólnej formule chemicznej M₂Si₈O₂₂(OH)₂, przy czym M oznacza metal: wapń, magnez, sód lub żelazo o różnym udziale procentowym. Do azbestów amfibolowych należą: amosyt, krokidolit, anto-fyllit, a także tremolit i aktynolit, które nie mają większego znaczenia przemysłowego.

Właściwości AZBESTU

http://pl.wikipedia.org/wiki/Azbest

• Włókna i wyroby odznaczają się znaczną odpornością na działanie czynników chemicznych, ścieranie i wysoką temperaturę.

• Ze względu na złe przewodnictwo ciepła i prądu jest stosowany jako materiał izolacyjny.

• Dzięki ogniotrwałości i izolacyjności termicznej stosowany jest do wyrobu tkanin ogniotrwałych i farb ogniotrwałych.

• Dawniej produkowano z niego okładziny ciernych szczęk hamulcowych i niepalne materiały budowlane (pokrycia dachowe, rury itp).

• Dzięki niskiej cenie i dobrym właściwościom mechanicznym stosowany był jako wzmocnienie w eternicie.

• Aktualnie ze względu na działanie rakotwórcze został wycofany, a np. pokrycia dachowe są wymieniane na inne.

• Ze względu na szkodliwość pyłu azbestowego (pylica), usuwanie wyrobów azbestowych z budynków wymaga zabezpieczeń pracowników, a odpady utylizacji.

• Jednym ze sposobów utylizacji azbestu jest jego składowanie na składowiskach odpadów niebezpiecznych.

• Ostatnio coraz większą popularność zyskuje technologia unieszkodliwiania azbestu - MTT (Microwave Thermal Treatment).

http://www.rakstop.engo.pl/www/azbest.htm

Azbest posiada unikalne właściwości chemiczne i fizyczne, takie jak odporność na bardzo wysokie temperatury, odporność na działanie chemikaliów, kwasów, zasad, wody morskiej. Charakteryzuje się także dużą sprężystością i wytrzymałością mechaniczną. Cechy te spowodowały, że znalazł on zastosowanie w wyrobie bardzo różnorodnych produktów.

Azbest obdarzony tak cennymi cechami jak miękkość, giętkość, odporność na ogień, postrzegany był w czasach starożytnych jako jedwab tajemniczego świata minerałów.

Minerał wrzucony do ognia nie spala się, nie traci na wadze, a staje się jakby czystszy. Tkane z włókien azbestu - już w czasach starożytnych - obrusy, chusteczki do nosa czyszczone były przez wrzucanie do ognia. Starożytni Rzymianie używali azbestu do wyrobu płótna zwanego „ linum vivum” ( żyjące płótno), w które owijali zwłoki władców, aby po spaleniu zachować ich prochy.

Azbest jest praktycznie niezniszczalny, zaś groźny dla zdrowia jest wtedy, gdy jego elementarne włókna znajdują się we wdychanym powietrzu. Azbest zabezpieczony w sposób uniemożliwiający uwalnianie się włókien do powietrza nie stanowi żadnego zagrożenia dla zdrowia.

http://www.koscierzyna.gda.pl/844,artykul.html

Włókniste odmiany minerałów występujące w przyrodzie w postaci wiązek włókien cechujących się nadzwyczajną wytrzymałością na rozciąganie, elastycznością i odpornością na działanie czynników chemicznych i fizycznych. Ze względu na swoje zalety takie jak: odporność na wysokie temperatury, działanie mrozu, kwasów, substancji żrących, a także elastyczność stosowany był szeroko od ponad 100 lat w około 3 tys. wyrobów przemysłowych.

http://www.ciop.pl/11321.html

Główną przyczyną aktywności kancerogennej azbestu jest wydłużony kształt jego cząstek, a więc kształt typu włókno. Krytyczne wymiary włókien respirabilnych azbestu to włókna o długości L>5 µm, średnicy d<3 µm i stosunku długości do średnicy włókien L/d ≥3:1.

Kształt włóknisty azbestu można uznać za czynnik rakotwórczy pod warunkiem, że włókno jest na tyle trwałe, iż może istnieć w środowisku biologicznym przez długi okres. Na przykład chryzotyl ulega częściowemu rozpuszczeniu w płynach fizjologicznych. W odróżnieniu od chryzotylu, krokidolit prawie nie ulega zmianom w środowiskach biologicznych. Względnie dużą częstotliwość występowania międzybłoniaków u pracowników narażonych na krokidolit można by więc tłumaczyć większą trwałością tych włókien w organizmie.

Właściwości fizykochemiczne: (po rozwłóknieniu jest prawie biały, stąd pochodzi jego potoczna nazwa - azbest biały)

barwa:	biała, szara, żółtawa, zielona
postać	substancja stała
gęstość	2,5 g/cm^3
temperatura rozkładu	w temp. 800 ÷ 850 ^oC
temperatura topnienia	w temp. 1500 ^oC
temperatura zapłonu	niepalny
rozpuszczalność w:
- wodzie	nierozpuszczalny
- rozpuszczalnikach organicznych	nierozpuszczalny
- kwasach	dobra
- zasadach	słaba
punkt izoelektryczny	11,8
ładunek elektryczny przy pH obojętnym	dodatni

skład chemiczny	zawartość głównych składników, w procentach:
- SiO2O	38 ÷ 42
- Al2O3	0 ÷ 2
- Fe2O	0 ÷ 5
- FeO	0 ÷ 3
- MgO	38 ÷ 42
- CaO	0 ÷ 2
- Na2O	0 ÷ 1
- NiO	0 ÷ 0,09 (Łącki 1974)
- MnO	0 ÷ 0,45 (Łącki 1974)
rozkład długości włókien w próbach  referencyjnych UICC:	% > 1 µm 36 ÷ 40 % > 5 µm 3 ÷ 6 % > 10 µm 1 ÷ 3
układ włókien (tekstura)	zwykle elastyczna, jedwabista i twarda

http://www.cortex.pl/info/info_o_odp.htm#11

Porównanie właściwości azbestów.

	Serpertyn	Amfibol
	chryzotyl	krokidolit
barwa	żólty,biały	niebieski
włókna	miękkie, elastyczne	grubsze,twarde igły sprężyste
średnica	200 - 500 A	0,1 - 0,3 ၭm
temp. rozkładu	450-700 st. C	400 - 600 st. C
temp. topnienia	1500 st. C	1200 st. C
gęstość g/cm^3	2,55	3,3
odporność chemiczna
kwasy	niska	dobra
zasady	b.dobra	dobra

 Specyficzne cechy użytkowe azbestu:  

• termoizolacyjność

• dźwiękochłonność

• odporność chemiczna

  spowodowały, że stosowany jest od bardzo dawna, a nowoczesny przemysł azbestowy rozwinął się od 1889r na bazie olbrzymich zlóż Kanady i Rosji.

W 1988r jeszcze zużywano ok. 5 mln. ton azbestu z czego ok. 70 % wykorzystywano do produkcji płyt azbesto-cementowych.

W latach siedemdziesiątych przerabiano około 100 tys. ton azbestu, a w 1991r już tylko 30 tys. ton, z tego 90% stanowił azbest chryzotylowy. 65% ogólnej ilości zużywanego azbestu zużywano do produkcji płyt a/c. Zgodnie z Ustawą z dnia 19.06.1997r o zakazie stosowania wyrobów zawierających azbest, z dniem 1.10.1998r zaprzestana zostanie produkcja wyrobów a/c.

Lp.	Rodzaje wyrobów	Wyroby	Udział % azbestu w wyrobie	Zastosowanie	Zalety wyrobu
1	Wyroby azbestowo-cementowe	- płyty dekarskie - rury ciśnieniowe - płyty okładzinowe i elewacyjne	5-30%	- pokrycie dachowe - elewacje - wodociągi i kanalizacje	- ogniotrwałość - odporność na korozję i gnicie - wytrzymałe mechanicznie - lekkie - trwałe - nie wymagają konserwacji
2	Wyroby izolacyjne	- wata - włóknina - sznury - tkanina termoizolacyjna - taśmy	75-100%	- izolacje kotłów parowych, silników, rurociągów, wymienników ciepła, zbiorników - ubrania i tkaniny termoizolacyjne	- odporne na wysoką temp - trwałe
3	Wyroby uszczelniające	- tektura - płyty azbestowo-kauczukowe - szczeliwa plecione	75-100%	uszczelnienia narażone na : - wysoką temp. - wodę i parę - kwasy i zasady - oleje, gazy spalinowe	- odporność na wysokie temp. - wytrzymałość na ściskanie - dobra elastyczność - odporność chemiczna
4	Wyroby cierne	okładziny cierne klocki hamulcowe	30%	elementy napędów	chroni elementy przed przegrzaniem
5	Wyroby hydroizolacyjne	- lepiki asfaltowe - kity uszczelniające - zaprawy gruntujące - papa dachowa - płytki podłogowe	20-40%	materiały stosowane w budownictwie
6	Inne	- materiał filtracyjny w przemyśle piwowarskim i w farmacji - wypełniacz lakierów i izolacji przewodów grzewczych - produkcja masek przeciwgazowych		stosowany w różnych przemysłach

Zdjęcia AZBESTU:

http://pl.wikipedia.org/wiki/Azbest

Azbest

Chryzotyl

Włókna azbestu

http://www.ciop.pl/11241.html

Przydatne linki:

http://www.koscierzyna.gda.pl/471,artykul.html

http://www.cortex.pl/info/info_o_odp.htm

http://www.pgi.gov.pl/muzeum/kolekcja/chryzotyl/opis.html !!!!!!!!!!!

http://www.imp.lodz.pl/?p=/home_pl/about_imp/reg_and_databases/osrodek_referencyny_badan_ioceny_ryzyka_zdrowotnego_zwiazanych_z_azbestem/skutki_zdrowotne_dzialania_azbestu/&lang=PL - instytut medycyny pracy

---