6 WSTĘP
Niektóre badania wykazały, że rozwoj intelektualny dzieci matek palących jest gorszy, przy czym należy pamiętać, że przebywanie w zadymionym pomieszczeniu (tak zwane bierne palenie) wywiera taki sam wpływ.
5. Stany niedoborowe, powodujące brak pewnych składników niezbędnych do prawidłowego rozwoju, mogą być związane z upośledzeniem czynności łożyska, dzięki któremu następuje odżywianie się płodu, lub wypływać ze złego sposobu odżywiania się i złych warunków bytowych matki. Najczęściej występuje: niedobór białkowy, witaminowy, składników mineralnych oraz tlenu. Przewlekły niedobór tlenu może być spowodowany na przykład przebywaniem w dusznych pomieszczeniach i małą ilością ruchu.
6. Wzrastające zatrucie naturalnego środowiska człowieka (powietrze, woda, gleba, żywność).
7. Urazy psychiczne i mechaniczne, mogące wywołać stany niedotlenienia wewnątrzmadcznego. Trzeba nadmienić, że sztuczne przerwanie ciąży może wywołać późniejsze patologio łożyskowe, upośledzające rozwój następnych płodow.
Przyczyną uszkodzenia mózgu mogą być, poza patologią ciąży, wszystkie nieprawidłowości okresu okołoporodowego (przed, w czasie i po porodzie) oraz najwcześniejszego okresu życia. Profilaktyką zajmują się lekarze położnicy, neonatolodzy i pediatrzy.
Jednak nie tylko podczas ciąży i porodu, ale także w czasie całego dalszego rozwoju dziecka działanie niekorzystnych czynników może wywołać poważne zaburzenia. Skutki ich działania są inne dla organizmu rozwijającego się niż dla ukształtowanego w pełni. Pamiętajmy o tym, że w chwili urodzenia żaden układ dziecka nie jest jeszcze dojrzały. Ośrodkowy układ nerwowy, układ oddechowy, mięśniowy, pokarmowy czy krwionośny muszą przejść znaczne przeobrażenia, aby przystosować się do czynności, jakie będą pełniły w dorosłym życiu, a wpływ wszelkich czynników, w jakich organizm się rozwija, jest nadal bardzo duży. Dotyczy to również dzieci, u których nastąpiło uszkodzenie ośrodkowego układu nerwowego.
Od najwcześniejszego okresu życia wszystkich dzieci, a przy podejrzeniu istniejącego uszkodzenia mózgu szczególnie, należy w równej mierze dbać o:
1. Prawidłowe odżywianie. (W pierwszych miesiącach życia dziecko powinno być karmione piersią, ponieważ pokarm kobiecy zawiera wszystkie niezbędne składniki potrzebne dla organizmu dziecka, w tym cenne przeciwciała).
2. Stworzenie warunków prawidłowego rozwoju ruchowego i zapewnienie właściwego klimatu do rozwoju psychicznego.
3. Odpowiednie ubranie dla dzieci. (Przede wszystkim nie może być ono za małe, aby nie krępowało ruchów. Powinno być wykonane z naturalnych tkanin).
4. Zapobieganie wszelkim urazom, które w okresie dzieciństwa bardzo często wywołują uszkodzenia narządu ruchu.
Profilaktykę, czyli zapobieganie chorobom narządu ruchu, w tym także mózgowemu porażeniu dziecięcemu, należy zacząć jak najwcześniej - na długo przed urodzeniem się dziecka. Świadome podejście do macierzyństwa, poznanie czynników szkodliwych, unikanie wszystkiego, co może mieć niekorzystny wpływ na przebieg ciąży, porodu i rozwój dziecka, jest tylko początkiem. Dalszym etapem jest wnikliwa obserwacja rozwoju dziecka i korygowanie wszelkich zauważonych nieprawidłowości, bowiem jedyną możliwością efektywnego usprawniania jest bardzo wczesne rozpoznanie choroby i natychmiastowe rozpoczęcie rehabilitacji.
Maria Borkowska