0000010 (9)

Postępowanie takie jest w lwiej części przypadków najzupełniej zbędne, a niekiedy kryje w sobie nawet niebezpieczeństwo kalectwa, spowodowane brakiem doświadczenia w odrębnościach patofizjologii kości rosnącej.

Taktyka w leczeniu złamań kości udowej u dzieci, diametralnie różna od taktyki przyjętej w złamaniach kości udowej u dorosłych, wywodzi się z wnikliwych obserwacji klinicznych dowodzących, że nieanatomiczne nastawienie odłamów u dzieci nie jest równoznaczne ze złym ostatecznie wynikiem czynnościowym.

Kilka słów o transporcie dziecka ze złamanym udem. Jak wynika z naszych obserwacji, transport ten nie zawsze jest zadowalający. Szyna unieruchamiająca przeważnie jest za krótka, sięga niewiele wyżej niż okolica pachwiny, co jest niedopuszczalne. Górny brzeg szyny służącej do unieruchomienia znajduje się nieraz na wysokości szpary złamania.

Ryc. 110

Ryc. 111

Ryc. 110. Stosunek złamań kości udowej prawej do lewej. Ryc. 111. Częstość złamań kości udowej a wiek dziecka.

Odpowiedzialność za niewłaściwe unieruchomienie obciąża lekarza kierującego dziecko do szpitala. Poza tym odpowiednio długa szyna nie spełni zadania, jeżeli kończyna dziecka, zwłaszcza małego, będzie unieruchomiona w pozycji wyprostnej.

Szyna Kramera (bo ta jedynie nadaje się do prawidłowego unieruchomienia kończyny dolnej — pomijam szynę Thomasa, która zdaje świetnie egzamin u dorosłych, u dzieci zaś nie jest praktyczna, przynajmniej w zdecydowanej większości przypadków) powinna sięgać do okolicy łopatki, od góry ma być zgięta stosownie do lordozy lędźwiowej, a następnie zaokrąglona wokół pośladka pod kątem 50—60° ku przodowi, na długość równą długości złamanego uda; dalej należy ją załamać do tyłu pod kątem 60—70° na długość goleni złamanej kończyny i wreszcie pod kątem prostym, podpierając stopę. W ten sposób dobrze unieruchamia się złamane udo, a odłamy unieruchomione w skonstruowanej w ten sposób szynie „udowej” nie mają skłonności ani możliwości do przesuwania się, gdyż są poddane działaniu sił jak gdyby rozciągających.

a    b

Ryc. 112. a, b. Jedno z częstszych złamań kości udowej u dzieci — spiralne bez przemieszczenia. Wymaga leczenia wyciągiem.

Taktykę postępowania w złamaniach kości udowej u dorosłych określamy przede wszystkim w zależności od rodzaju złamania, u dzieci zaś w zależności od wieku, dzieląc go na okresy:

od 0 do 1 r. ż. od 2 do 4 r. ż. od 5 do 9 r. ż. i od 10 do 12 r. ż.

Złamania kości udowej niezupełne unieruchamiamy w opatrunku gipsowym biodrowo-stopowym (palce pozostają wolne) na okres przewidziany w następującej tabeli:

od 0    do    1    r.    ż.    —    2    tyg.

od 2    do    4    r.    ż.    —    3    tyg.

od 5    do    9    r.    ż.    —    4    tyg.

od 10    do    12 r. ż. — 6 tyg.

Złamania trzonu kości udowej oraz podokostnowe u dzieci (a także u dorosłych) leczymy jedynie i wyłącznie za pomocą wyciągu bezpośredniego lub pośredniego. Złamania podokostnowe — jak wspomniano wyżej — mają niekiedy skłonność do zmiany osi w opatrunku gipsowym. Unieruchomienie gipsowe kończyny zgiętej pod kątem prostym w biodrze i w kolanie zapewnia utrzymanie osi i w tym złamaniu.

181