0000012 (10)

Ryc. 106. Rentgenogram jelita krętego i ślepego. Zdjęcie przednio-tylne: 1 — ileum, 2 — ostium ileocecale, 3 — cecum, 4 — appendix vermiformis, 5 — colon ascendens, 6 — colon transversum, 7 — valva ileocecalis (wg Daniela: Atlas anatomii rentgenowskiej człowieka).

Linia przyczepu krezki jelita czczego i krętego do tylnej ściany brzucha przebiega od strony lewej trzonu II kręgu lędźwiowego do prawego stawu krzyżowo-biodrowego. Odcinek końcowy jelita krętego biegnie z jamy miednicy mniejszej ku górze równolegle do więzadła pachwinowego. Odcinek ten w rzucie na linię międzykolcową leży w odległości mniej więcej 8 cm od kolca biodrowego przedniego górnego. Zależnie od wypełnienia kątnicy część końcowa jelita krętego może mieć przebieg bardziej pionowy lub bardziej poziomy. W odpowiednich warunkach odcinek ten można wyczuć w postaci wałka grubości palca wskazującego.

Jelito ślepe z wyrostkiem robaczkowym

W prawym dole biodrowym na mięśniu biodrowo-lędźwiowym wyczuwamy jelito ślepe — kątnicę (cecum) w postaci walca rozszerzającego się ku dołowi. Najniższy punkt jelita ślepego (intestinum cecum) leży pośrodku więzadła pachwinowego.

W przypadku obecności krezki jelito ślepe może zmieniać swoje położenie.

Od strony przyśrodkowo-tylnej jelita ślepego odchodzi zwisający ku dołowi na własnej krezce wyrostek robaczkowy (appendix oermijor-mis). Najczęściej wyrostek robaczkowy jest położony typowo, to znaczy zwisa nad brzegiem miednicy mniejszej, krzyżując naczynia biodrowe wspólne w pobliżu pęcherza moczowego, a u kobiet w pobliżu jajnika prawego.

Wyrostek robaczkowy możemy czasami wyczuć, badając go w następujący sposób: poniżej rzutu końcowego odcinka jelita ślepego prowadzimy palce od dołu do góry i od zewnątrz ku wewnątrz, prostopadle do osi długiej wyrostka. Wyjątkowo tylko w ten sposób stwierdzamy na przestrzeni kilku centymetrów wyrostek robaczkowy w postaci powrózka, który nie kurczy się i nie zmienia swojej konsystencji i objętości.

Ponieważ wyczuwalność wyrostka robaczkowego podczas obmacywania jest spraną trudną, położenie jego określamy za pomocą punktów: McBurneya i Lanza (ryc. 107). Punkt McBurneya określa się w ten sposób, że przeprowadzamy tak zwaną linię kolcowo-pępkową od prawego kolca biodrowego przedniego górnego do pęplca i na niej w odległości od 1,5 do 2 palców od kolca biodrowego przedniego górnego oznaczamy punkt, na który rzutuje się początek wyrostka robaczkowego. Punkt Lanza oznaczamy na linii łączącej kolce biodrowe przednie górne. Leży on w połowie bocznej Vs części tej linii, po stronie prawej. Punkt ten odpowiada kątowi mięśniowemu mięśnia skośnego zewnętrznego brzucha.

Okrężnica

Okrężnica wstępująca (colon ascendens) leży w jamie brzusznej po stronie prawej. Przebiega prawie pionowo. Rozpoczyna się w prawym dole biodrowym, kończy się zgięciem prawym okrężnicy, które przylega do prawego płata wątroby. Zgięcie okrężnicy stanowi przejście okrężnicy wstępującej w poprzeczną.

Okrężnica poprzeczna (colon transoersum) rozpoczyna się na wysokości bieguna dolnego nerki prawej. Biegnie poprzecznie między zgię-

129

Ryc. 107. Położenie wyrostka robaczkowego: a — punkt Lanza, b — punkt McBur-

neya.

9 — Wskazówki do ćwiczeń..