0000011 (10)

Rye. 104. Rentgenogram żołądka. Zdjęcie tylno-przednie w pozycji stojącej: 1 — jundus ventriculi, 2 — pars cardiaca, 3 — corpus ventriculi, 4 — pars pylorica, 5 — pylorus, 6 — ostium cardiacum, 7 — pars abdominalis esophagi, 8 — inci-sura angularis, 9 — curvatura ventricidi minor, 10 — curuatura pentriculi major, 11 — fala perystaltyczna, 12 — bulbus duodeni, 13 — flexura duodeni superior, 14 — pars descendens duodeni, 15 — incisura cardiaca, 16 — antrum pyloricum (wg Daniela: Atlas anatomii rentgenowskiej człowieka).

nowskich określić wielkość, kształt, położenie i sprawność ruchową żołądka (ryc. 104). Po przejściu papki kontrastującej do dwunastnicy i dalszych odcinków jelita cienkiego można je również badać. Oglądanie błony śluzowej żołądka możliwe jest przyżyciowo metodą gastroskopii, po wprowadzeniu gastroskopu przez przełyk do żołądka.

Dwunastnica

Część górna dwunastnicy (duodenum) w pozycji leżącej rozpoczyna się na wysokości górnego brzegu I kręgu lędźwiowego, nieco w prawo od linii ‘ pośrodkowej ciała. Zależnie od wypełnienia żołądka część ta przebiega bardziej strzałkowo lub bardziej poprzecznie. Część górna

i

126

w zgięciu górnym dwunastnicy, na wysokości dolnego brzegu I kręgu lędźwiowego, przechodzi w część zstępującą, która układa się wzdłuż trzonu II kręgu lędźwiowego po stronie prawej kręgosłupa.

Na wysokości III kręgu lędźwiowego w zgięciu dolnym część zstępująca dwunastnicy przechodzi w część poziomą, która przechodzi z prawej strony kręgosłupa na lewą, krzyżując go od przodu na wysokości III kręgu lędźwiowego. Następnie część pozioma przechodzi w część wstępującą, która biegnie skośnie ku górze i po stronie lewej trzonu II kręgu lędźwiowego tworzy zgięcie dwunastniczo-czcze, przechodząc w jelito czcze. U osobnika stojącego dwunastnica obniża się o wysokość 1 — 2 kręgów. Najmniejszym przesunięciom ulega zgięcie dwunastniczo--czcze.

Początkowy odcinek części górnej dwunastnicy, graniczący z odźwier-nikiem żołądka, rentgenolodzy nazywają opuszką dwunastnicy (ryc. 105), a pozostałą część — wianuszkiem.

rj

Bulbus

duodeni

Fiexura

duodenoje/una/is

Pars descendem duodeni

duodeni

Ryc. 105. Zdjęcie opuszki dwunastnicy: —► pylorus, —»- —* pars ascendens duodeni (wg Nagyego).

Jelito czcze i jelito kręte

Jelito czcze i kręte (intestinum jejunum et ileum) mają wysoką krezkę, dzięki której wykazują znaczną ruchomość, dlatego też trudno jest określić ich położenie. Przyjmujemy, że pętle jelita czczego układają się w lewej części jamy brzusznej, a pętle jelita krętego w części prawej i w miednicy mniejszej. U mężczyzn pętle te leżą między odbytnicą a pęcherzem moczowym, natomiast u kobiet między odbytnicą a macicą. Pętle jelita czczego układają się najczęściej pionowo, a jelita krętego — poziomo.

127