0000013 (10)

Ventriculus

Flexura coli dextra

Colon

ascendens

Cecum

Ryc. 108. Zdjęcie okrężnicy wstępującej i poprzecznej po doustnym podaniu środka cieniującego (wg Nagyego).

ciam okrężnicy prawym i lewym. Zgięcie lewe okrężnicy leży wyżej od zgięcia prawego i krzyżuje przednią powierzchnię nerki lewej. U góry przylega do brzegu dolnego śledziony.

Okrężnica zstępująca leży po stronie lewej jamy brzus/nej. Od zgięcia lewego okrężnicy biegnie prawie pionowo w dół i kończy się na wysokości lewego grzebienia biodrowego. W tym miejscu rozpoczyna się okrężnica esowata — esica, która tworzy pętlę i przechodzi w odbytnicę w linii pośrodkowej ciała, na wysokości II lub III kręgu krzyżowego. Położenie okrężnicy poprzecznej i esowatej jest zmienne ze względu na posiadanie krezek, które warunkują ich dużą ruchomość.

Badając okrężnicę, wyczuwamy ją w kształcie walca różnej grubości, zależnie od wypełnienia jelita i od badanego odcinka. Stosunkowo najłatwiej jest wyczuwalna wypełniona treścią okrężnica esowata. Poza tym dość łatwo wyczuwamy okrężnicę poprzeczną, która przebiega mniej więcej na wysokości pępka.

Odbytnica

Odbytnica (rectum) rozpoczyna się na wysokości II lub III kręgu krzyżowego, tworzy dwa zgięcia — krzyżowe i kroczowe, kończy się jako kanał odbytniczy (canalis analis) w skórze krocza.

Do metod badania proktologicznego należą: oglądanie, badanie palcem i wziernikowanie odbytnicy.

Promontorium

Vesjca urinaria Excavatio vesicouterina

Ryc. 109. Badanie a — per rectum u mężczyzny, b — per vaginam (wg Corninga)-

■Excavatio rectouterina ffossa Doug/assi)

Vesicu/a

seminatis

Fornix posterior vaginae

Oglądanie przeprowadzamy w pozycji kolanowo-łokciowej, tzn. badany opiera się na łokciach i kolanach, kości udowe powinny być ustawione pionowo, a krzywizna kręgosłupa w odcinku lędźwiowym zwiększona. Badający rozchyla szparę pośladkową za pomocą obu rąk, uwidaczniając odbyt i jego otoczenie. Następnie układa się kciuki z obu stron odbytu i pociągając w kierunku boczno-grzbietowym uwidacznia się odbyt do głębokości 2—3 cm. Poleca się badanemu „przeć”, gdyż w przypadkach wypadania błony śluzowej odbytu lub istnienia żylaków zewnętrznych można taką zmianę stwierdzić.

/

131